(۳)
فرمول شماره (۱) جایگذاری افزایشی نامیده می شود و به آسانی مقدار حاضل ضرب قدرت جایگذاری و واتر مارک را به تصویر اصلی اضافه می کند و زمانی که مقدار v تغییرات گسترده ایی دارد ممکن است مناسب نباشد بطور مثال اگر v_i=10⁵ اضافه نمودن ۱۰۰ ممکن است برای تشخیص و آشکار سازی واتر مارک مناسب نباشد، برعکس اگر v_i=10 باشد سپس اضافه کردن ۱۰۰ منجر به تخریب اصالت تصویر می گردد. فرمول شماره(۲) جایگذاری بکمک اضافه کردن با ضرب نامیده می شود. و وابسته به تصویر است زیرا مقداری که تصویر اصلی را تغییر می دهیم بستگی بهv دارد. این روش مقاومت بیشتری در مقابل تغییر مقیاسهای چنینی دارد. فرمول شماره(۳) نتایجی مشابه فرمول ۲ دارد وقتی  کوچک است ، بعنوان نسخه لگاریتمی فرمول شماره (۱) در نظر گرفته می شود.

انتخاب حوزه جایگذاری واتر مارک بسیار مهم است .روش های نهان نگاری اولیه بسادگی واتر مارک را در حوزه مکانی جایگذاری می کردند. مطمئنا دستیابی به نامرئی بودن و ظرفیت بالا به سادگی قابل دستیابی می باشد، اما مقاومت آنها بسیارکم است و واتر مارک قادر به مقاومت در برابر هیچ تحریف و اعوجاج عمدی یا غیر عمدی نمی باشد.بعد ها نهان نگاری در حوزه فرکانس مد نظر قرار گرفت که با بهره گرفتن از برخی از انتقالهای گسسته و بهره برداری از خواص آنها صورت پذیرفت. بنابراین بعد از اجراء تبدیل و معکوس آن به حوزه مکانی، انرژی واتر مارک در تمامی تصویر توزیع می گردد. که نامریی بودن و مقاومت را بطور همزمان بهبود می بخشد.
۲-۱-۴) تقابل امنیت، ظرفیت و مقاومت
به صورت کلی در سیستمهای پنهان سازی اطلاعات سه عنصر اصلی ظرفیت، امنیت و مقاومت دخیل هستند. در روش های نهان نگاری عناصر ظرفیت و امنیت اهمیت اصلی را دارند. در دنیای امروز، جوهر نامرئی و کاغذ که در گذشته برای برقراری ارتباط پنهانی به کار برده میشد به وسیله رسانه های عملی تر مثل تصویر ویدئو و فایل های صوتی جایگزین شده اند. به دلیل اینکه این رسانه های دیجیتال دارای افزونگی اطلاعاتی زیادی هستند می توانند به عنوان یک پوشش مناسب برای پنهان کردن پیام استفاده شوند. تصاویر مهمترین رسانه مورد استفاده به خصوص در اینترنت می باشند و درک تصویری انسان از تغییرات در تصاویر محدود است. تصاویر نوعی رسانه میزبان مناسب در پنهان نگاری محسوب می شوند و الگوریتمهای نهان نگاری متعددی برای ساختارهای مختلف تصاویر ارائه شده است. هیچ یک از این الگوریتمها تاکنون امنیت را به طور کامل تأمین نکرده اند. به طور کلی رو شهای نهان نگاری در تصویر از الگوریتم جاسازی و الگوریتم استخراج بیت ها تشکیل شده اند. به تصویر مورد استفاده برای نهان نگاری پوشش و به تصویری که در اثر قرار دادن پیام به وسیله الگوریتم جایگذاری به دست می آید تصویر میزبان می گوییم. الگوریتمهای نهان نگاری به صورت عمومی از افزونگی در فضای مکانی یا افزونگی در فضای تبدیل استفاده می کنند. در هر کدام از این فضاها به شیوه های گوناگونی می توان داده ها را پنهان کرد که یکی از ساده ترین روشها، استفاده از بیت های کم ارزش فضای مورد نظر است.
۲-۱-۵ ) تکنیک های نهان نگاری در حوزه مکان یا فرکانس
تکنیک های نهان نگاری همانطور که گفته شد می توانند به دو دسته تقسیم شوند: تکنیک های حوزه مکان و تکنیکهای حوزه فرکانس. در روش های حوزه مکان برای گنجاندن شی دیجیتال مورد نظر مقادیر پیکسل ها بطور مستقیم دستکاری می شود. این روش پیچیدگی کمتری دارند، شکننده ترند و قوی نیستند، اما در روش های حوزه فرکانس ابتدا تصاویر به یکی از حوزه های فرکانسی انتقال یافته و سپس نهان نگاری با دستکاری مقادیر در حوزه فرکانس انجام می گیرد و در نهایت تصویر به حوزه مکان باز گردانده می شود. در مقایسه با تکنیک های حوزه مکان ثابت شده است که تکنیک های حوزه فرکانس در دست یافتن به الگوریتم های نهان نگاری دیجیتال از لحاظ غیر قابل مشاهده بودن و استحکام بهتر می باشد
حوزه های فرکانسی که عموما استفاده می شوند عبارتند از تبدیل کسینوسی گسسته(DCT) ^[۳۴]، تبدیل موجک گسسته (DWT)^[35] و تبدیل فوریه گسسته(DFT)^[36]همچنین بعضی از روشها وجود دارند که از تبدیل فوریه ملین ^[۳۷]برای عدم تغییر در مقابل چرخش و تغییر مقیاس بکار می روند. هر روش قوت و ضعفهای خود را دارد. رویکرد های مبتنی بر (DCT)یک مقاومت مناسب در مقابل فشرده سازی JPEG ^[۳۸]دارند زیرا که این نوع فشرده سازی خودش در حوزه) (DCT جای می گیرد همچنین این تبدیل در مقابل کمی سازی ^[۳۹]HVSنیز مقاومت می کند، هر چند در مقابل تحریف هندسی مقاوم نیست. رویکرد مبتنی بر DWT در مقابل فشرده سازی JPEG، فیلتر های پایین گذر و بالا گذر مقاوم است ولی نمی تواند در مقابل تحریف و اعوجاج هندسی مقاومت کندو منطبق با سیستم بینایی انسان HVS نمی باشد. رویکرد مبتنی بر DFT در مقابل تبدیلات هندسی بسیار مقاوم است زیرا در مقابل چرخش و انتقال ثابت است همچنین برای مدل HVS مناسب می باشد. هرچند خطای گرد کردن را ایجاد می نماید که ممکن است منجر به از دست دادن کیفیت و خطای استخراج واترمارک شود. رویکرد فوریه ملین در مقابل چرخش و انتقال بدون تغییر است و در مقابل تحریف هندسی بسیار مقاوم، اما در مقابل فشرده سازی با اتلاف ضعیف می باشد و پیچیدگی محاسباتی زیادی دارد. معایب و مزایای تبدیلات مختلف جایگذاری در جدول زیر آمده است

 

حوزه جایگذاری	مزیت	معایب
حوزه مکانی	-به آسانی نامریی -ظرفیت بالا	مقاومت ضعیف
حوزه کسینوسی	-مقاومت در برابر فشرده سازی JPEG -مقاومت در برابر چندی کردن سیستم بینایی انسان	عدم مقاومت در برابر اعوجاج هندسی
حوزه موجک	-مقاومت در برابر فشرده سازی JPEG مقاومت در برابر فیلتر های مینگین و پایین گذر	عدم مقاومت در برابر تحریفات هندسی عدم تطبیق با سیستم بینایی انسان
حوزه فوریه	مقاومت در اعوجاج هندسی مناسب برای سیستم بینایی انسان	کاهش کیفیت و خطا در آشکارسازی واتر مارک
حوزه فوریه-ملین	ثابت بودن در چرخش و انتقال مقاوم در برابر اعوجاج هندسی	ضعف در برابر فشرده سازی پیچیدگی زیاد محاسباتی

جدول ۲-۱ نقاط قوت و ضعف حوزه های مختلف جایگذاری
بدلیل اینکه هدف ما طراحی یک واتر مارک مقاوم در مقابل اعوجاج و تحریفات هندسی می باشد لذا عمل جایگذاری واتر مارک در حوزه DFT انجام می پذیرد.
بعد از اینکه واتر مارک جایگذاری شد ،کیفیت تصویر واترمارک شده می بایست ارز یابی شود.متر هایی که برای اندازه گیری عمومیت دارند peak to noise ratio(PSNR) ، visual information fiedelity(VIF) ،visual to noise ratio(VSNR) و structure similarity(SSIM) . هر چند که اغلب از PSNRویا SSIM استفاده می شود. در اینجا ما از PSNR استفاده میکنیم قابل بذکر است که در بعضی از شرایط خوب کار نمی کند با این حال بعنوان یک سنجه برای رتبه بندی کیفیت بکار می رود.مقدار PSNR اغلب یصورت دسی بل نمایش داده می شود معمولا مقدار بالای ۴۰db کاهش کم کیفیت را نشان می دهد و مقدار کمتر از ۳۰db مشخص کنند کیفیت پایین است . بنابراین اگر مقدار PSNR یک تصویر واتر مارک شده بالای ۴۰db باشد ما واتر مارک را کاملا نامریی در نظر می گیریم.
بعد از جایگذاری، فرایند آشکار سازی اعمال می شود که مشخص نماید آیا واتر مارک در تصویرپس از اعمال حمله وجود دارد یا خیر. در حین آشکار سازی، تصویر واتر مارک شده و مورد حمله قرار گرفته ابتدا به حوزه ایی که واتر مارک جایگداری شده انتقال می یابد. سپس واتر مارک را استخراج و با واتر مارک اصلی مقایسه می شود که آیا واتر مارک قادر به بازیابی بعد از حمله می باشد یا خیر. بلاک دیاگرام این فرایند در زیر نشان داده شده است شکل (۲-۳) .

شکل ۲-۴ آشکار سازی واتر مارک پس از حمله
بخش خط چین در بلاک دیاگرام تفاوت بین دو نوع آشکار ساز را مشخص می کند.آشکار ساز نابینا و آشکار ساز بینا. در بعضی از کاربردها تصویر اصلی واتر مارک نشده در حین آشکار سازی در دسترس می باشد. که کارایی آشکار سازی را بطور موثری افزایش می دهد. در کاربرد های دیگر ،تصویر اصلی در دسترس نیست که آشکار سازی بدون استفاده از تصویر اصلی انجام می پذیرد.
آشکار ساز بینا، اشکار سازی تعریف می شود که نیاز به دسترسی به تصویر اصلی واتر مارک نشده یا بعضی از اطلاعات تصویر اصلی بجای همه تصویردر فرایند آشکار سازی دارد. در مقابل اشکار ساز بینا، اشکار ساز نابینا بعنوان آشکارسازی تعریف می شود که نیاز به هیچ اطلاعاتی مربوط تصویر اصلی واتر مارک نشده ندارد. اینکه از کدام واتر مارک استفاده کنیم بر اساس کاربرد مشخص می شود. از واتر مارک بینا فقط در کاربردهایی که تصویر اصلی موجود است استفاده می شود. بطور کلی سند اصلی فقط در کاربرد های خصوصی موجود است و بنابراین آشکار سازهای بینا را نمی توان در کاربردهای عمومی بکار برد.
در این پایان نامه از آشکار ساز نابینا به جای آشکار ساز بینا جهت افزایش انطباق پذیری استفاده شده است.

۴۸
۴۸
۴۹
۴۹
فصل ۴: تئوری
۴-۱- تحلیل استاتیکی ۵۱
۴-۲- تعیین فرکانس­های طبیعی و شکل مودها ۵۱
۵۲
۵۵
۵۵
۴-۳- تحلیل دینامیکی در نرم افزار اجزای محدود ۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۴-۴- مبانی آیروالاستیسیته استاتیکی و دینامیکی ۶۰
۶۱
۶۵
۷۸
فصل ۵: مدل­سازی کامپیوتری
۵-۱- مقدمه ۸۲
۵-۲- مدل­سازی بال ۸۲
۵-۳- سیستم سوخت در هواپیما ۸۵
۸۶
۵-۴- تحلیل سازه­ای ۸۷
۵-۵- مدل بارگذاری ۸۹
فصل ۶: شبیه سازی عددی و ارائه نتایج
۶-۱- مقدمه ۹۴
۶-۲- اعتبارسنجی مدل سازه­ای ۹۴
۶-۳- تحلیل استاتیکی ۹۵
۹۵
۱۰۳
۱۰۶
۱۰۸
۶-۴- تحلیل فرکانسی ۱۱۰
۶-۵- تحلیل آیروالاستیسیته ۱۱۲
۱۱۹
فصل ۷: جمع بندی و ارائه نتایج
۷-۱- مقدمه ۱۲۷
۷-۲- نتیجه گیری ۱۲۷
۱۲۷
۱۲۸
۷-۳- ارائه پیشنهاد ۱۲۸
فهرست شکل­ها
شکل۲-۱: اجزای سازنده بال ۹
شکل۲-۲: محل نصب و شکل بال ۱۱

سبک زندگی وارداتی

 

سبک زندگی محلی

 

 

 

راحت/ منفعلانه

 

دشوار/ فعال

 

 

 

پر سر و صدا

 

آرام

 

 

 

خرید

 

تهیه‌ی هدایا

 

 

 

منبع: شارپلی و تلفر ( ۲۰۰۸)
توسعه پایدار گردشگری شاخه‌های زیادی دارد که به نقل از مافورث و مونت به‌طور مختصر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
پایداری اکولوژیکی: نیاز به پیشگیری یا کاهش اثرات منفی محیطی فعالیت‌های گردشگری امری واضح و اولیه در گردشگری است. مالدونودو^[۱۷۷] و همکارانش (۱۹۹۲) محاسبه‌ی ظرفیت‌تحمل را به عنوان یک روش مهم در ارزیابی اثرات محیطی و پایداری معرفی کردند.
پایداری اجتماعی: توانایی یک جامعه- ملی یا محلی- در جذب نهاده‌ها از جمله افراد بیشتر، برای دوره‌های زمانی کوتاه یا بلند مدت و ادامه دادن به کارکرد خود بدون ایجاد ناهماهنگی اجتماعی به عنوان نتایج این نهاده‌ها. یکی از اثرات منفی گردشگری که درگذشته وجود داشته، ایجاد بخش‌های اجتماعی جدید یا تشدید بخش‌های موجود بوده است. که می‌تواند به شکل افزایش تفاوت بین ذی نفعان گردشگری و کسانی باشد که درحاشیه قرار می گیرند. یکی از اهداف ابزارهای پایداری از جمله محاسبه ی ظرفیت تحمل، ارزیابی اثرات محیطی، و شاخص‌های پایداری کاهش اثرات این بخش‌ها است. به همین منظور کلارک^[۱۷۸] (۱۹۹۰) امکان محاسبه ی ظرفیت تحمل اجتماعی را پیشنهاد کرده است.

پایداری فرهنگی: ارتباطات درون یک جامعه، آداب معاشرت، سبک زندگی، رسوم وآیین های جامعه‌ی مقصد با ورود گردشگرانی با عادات متفاوت در معرض خطر قرار می گیرند. فرهنگ پویاست پس فرایند تطابق فرهنگی در همه‌ی موارد و در همه جا، منفی فرض نمی‌شود. اما پایداری فرهنگی توانایی افراد در حفظ یا سازگار کردن عوامل فرهنگی خود که آن‌ها را از دیگران متمایز می‌کند، می‌باشد. اثرات فرهنگی، حتی در شرایط اندک بودن تعداد گردشگران، اجتناب ناپذیر است اما کنترل مضرترین اثرات، تأکید بر رفتار مسئولانه بازدید کننده، جلوگیری از انحراف فرهنگی از عوامل ضروری پایداری فرهنگی در گردشگری است.
پایداری اقتصادی: به معنای سطحی از دستاوردهای اقتصادی است که هزینه ی خدمت به گردشگران را پوشش داده و از اثرات حضور گردشگر کاسته یا درآمدی متناسب برای جامعه ی محلی عرضه کند البته بدون مختل کردن دیگر شرایط. صرف نظر از میزان آسیب های محیطی، اجتماعی و فرهنگی، اگر سودآوری اقتصادی طرح برای پوشش آسیب‌ها، کاهش نارضایتی‌ها و متوقف کردن مقاومت‌ها کافی باشد، قابل قبول است. منظور این نیست که پایداری اقتصادی در رقابت با دیگر جنبه های پایداری است. اهمیت آن باید به اندازه ابعاد دیگر باشد. اینکه چه کسی منتفع می‌شود و چه کسی منافعی را از دست می‌دهد، مسئله قدرت و کنترل را مورد توجه قرار می دهد.
عامل آموزشی: گفته می شود یک تفاوت مهم بین اشکال جدید و متداول گردشگری، در عامل آموزش در فعالیت است. به این معنا که هدف، شناخت بیشتر چگونگی کار کردن محیط انسانی و طبیعی است. آموزش دو دسته گردشگران و جامعه میزبان را شامل می‌شود. آشنا کردن گردشگران با روش‏های فرهنگی و هنجارهای افرادی که مورد بازدید قرار می‌گیرند وتربیت جامعه میزبان به منظور پاسخ دهی بهتر به خواسته‌های گردشگران که امروزه بیشتر طبقه متوسط جدید می‌باشند. شکل دیگر عامل آموزش در گردشگری پایدار، فراهم کردن اطلاعات فنی از چگونگی درست انجام شدن اکوتوریسم است.
مشارکت محلی: طبق نظر پرِتی و هاین^[۱۷۹] (۱۹۹۹)، مشارکت جامعه محلی در برنامه‌های گردشگری در شش سطح می‌تواند انجام پذیرد که از مشارکت انفعالی شروع شده و تا مشارکت خود جوش می‌تواند گسترش یابد. اما بحث مهم این است که آیا میزبان، هدف گردشگری است یا کنترل کننده‏ی آن؟ این مسئله در قلب تفاوت بین گردشگری انبوه و پایدار و جدید است. اما گفته می‌شود کنترل در همه جا یکسان است چه در رابطه با گردشگری انبوه و چه اشکال جدید گردشگری. اما در یک دیدگاه گفته می شود مقامات محلی و فراهم کنندگان محلی خدمات گردشگری انبوه، کنترل و قدرت بیشتری بر فعالیت‏ها ی آنها دارند تا اشکال جدید گردشگری.
عامل حفاظت: اشکال جدید گردشگری باید به حفاظت از جنبه‌های خاص تنوع زیستی و فرهنگ منطقه کمک کند. بدین ترتیب حفاظت، یک عامل ضروری در اشکال جدید گردشگری است. این معیار، حفاظت گرایان را به دو گروه تقسیم می کند: از یک طرف، طرفداران منافع انواع خاص و جدید گردشگری هستند که به ارتباط بین درآمد گردشگری و حفاظت از منابع فرهنگی طبیعی اشاره دارند و تأکیدشان بیشتر بر حفاظت است. جراردو و بودوسکی^[۱۸۰] معتقد هستند اکو توریسم بدون حفاظت نمی‌تواند وجود داشته باشد. پس رابطه‌ای مسالمت آمیز باید وجود داشته باشد (مافورث و مونت، ۲۰۰۹).
۶-۲- مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی
این بخش به شناسایی گونه‌های مدل‌ کسب‌وکار الکترونیکی‌ای می‌پردازد که می‌توانند در سطوح پنج‌گانه مدل کسب‌وکار مورد استفاده قرار بگیرند. با توجه به هدف تحقیق، در این بخش تنها به معرفی مدل‌های کسب‌و‌کار الکترونیکی پرداخته خواهد شدکه در صنعت گرشگری مصداق دارند.
۱-۶-۲-مدل ارائه اطلاعات
مدل ارائه اطلاعات^[۱۸۱] ساده‌ترین نوع مدل کسب‌وکار الکترونیک است که از صفحات HTML بسیاری تشکیل شده و از سیستم‌های پایگاه داده استفاده نمی‌کنند (جوو، ۲۰۰۲). وب سایت‌های مبتنی بر این مدل، از طریق اینترنت به ارائه اطلاعات سفر در مورد یک حوزه مشخص (یک سایت دیدنی، راهنمای مقاصد، اقامتگاه و غیره)به مسافران می‌پردازد. امروز هزاران وب‌سایت وجود دارند که چنین اطلاعاتی بر روی اینترنت ارائه می‌کنند. آن‌‌ها تنها از چند صفحه محدود تشکیل می‌شوند که اطلاعات نحوه تماس با بنگاه، اطلاعات محصولات و چند پیوند به سایر ارائه دهندگان اطلاعات را شامل می‌گردند (جاروِلا^[۱۸۲] و همکاران، ۱۹۹۹). شیوه‌ کسب‌درآمد در چنین مدل‌های کسب‌و‌کاری اغلب از فروش مستقیم اطلاعات، حق اشتراک‌ (ماهانه، سالانه و. . . ) و یا از طریق تبلیغات است (تیمرز، ۱۹۹۸).
۲-۶-۲ مدل بازرگانی با بهره گرفتن از کاتالوگ الکترونیکی
بازرگانان کاتالوگی^[۱۸۳]، فروشگاه‌های آنلاینی هستند که به ارائه کاتالوگ می‌پردازند. اغلب کاتالوگ‌ها محصولات قابل فروش را نشان می‌دهند اما وب سایت این خرده‌فروشان توصیف دقیق‌تری از محصولات ارائه می‌دهد. از نمونه‌های بازرگانی الکترونیکی با بهره گرفتن از کاتالوگ در صنعت گردشگری می‌توان به رییِل اَدوَنچِرز^[۱۸۴] اشاره کرد (سیه، ۲۰۰۷). سود توزیع کننده عمده منبع درآمد این مدل را تشکیل می‌دهد (افوا و تسی، ۲۰۰۳).
۳-۶-۲- مدل فروشگاه الکترونیکی
مدل فروشگاه الکترونیکی^[۱۸۵] در واقع بازوی بازاریابی الکترونیکی یک شرکت و یا فروشگاه^[۱۸۶] است. نمونه‌های اولیه این مدل برای ترفیع^[۱۸۷] محصولات و خدمات کسب‌وکار مورد استفاده قرار می‌گرفتند اما به تدریج امکان سفارش‌دهی آنی و پرداخت الکترونیک محصولات خریداری شده نیز به امکانات این مدل اضافه شد. اغلب فروشگاه‌های الکترونیکی، فروشگاه‌های B2C هستند و تراولسیتی^[۱۸۸] نمونه این مدل در صنعت گردشگری محسوب می‌شود (تیمرز، ۱۹۹۸). این فروشگاه‌ها می‌توانند به یک تولید کننده مانند شرکت دِل و یا یک خرده‌فروش مانند شرکت وال مارت یا افرادی که از خانه خود اقدام به فروش می‌کنند یا هر نوع کسب‌وکار دیگری باشد.
فروشگاه‌های الکترونیکی می‌توانند به دو شکل اصیل^[۱۸۹] و یا ترکیبی^[۱۹۰] ظهور یابند. فروشگاه‌های اصیل محصولات خود را تنها از طریق اینترنت به فروش می رسانند درحالی که فروشگاه‌های ترکیبی به هر دو صورت الکترونیکی و فیزیکی محصولات خود را می‌فروشند (حنفی‌زاده و رضائی, ۱۳۸۶).
نشنال جیوگرافیک^[۱۹۱] نمونه‌ای از این مدل در طبیعت‌گردی به شمار می‌رود. این شرکت هم‌چنین دارای فروشگاه‌های خرده‌فروشی در برخی مراکز خرید الکترونیکی^[۱۹۲] است (سیه، ۲۰۰۷)‌. شرکت‌های هواپیمایی که از وب‌ سایت خود تنها برای فروش بلیط استفاده می‌کنند نیز از دارندگان مدل فروشگاه الکترونیکی به شمار می‌روند (ژانگ، ۲۰۰۹).
سود این مدل برای شرکت تولیدکننده افزایش تقاضا، ارائه روشی کم‌هزینه برای حضور جهانی و کاهش هزینه‌های ترفیع و فروش است. مشتریان نیز در این مدل از قیمت‌های پایین‌تر در مقایسه با روش‌های سنتی، گزینه‌های انتخاب وسیع‌تر، اطلاعات بهتر و راحتی در انتخاب، خرید و تحویل (از جمله موجود بودن ۲۴ ساعته) بهره‌مند می‌گردند. چنانچه مراجعه مشتری به فروشگاه الکترونیکی تکرار شود امکان بازاریابی یک به یک که هم منافع تولید کننده و هم منافع مشتری را افزایش می‌دهد، به‌وجود می‌آید. در شرایطی که فروشگاه الکترونیکی متعلق به یک خرده فروش باشد، درآمد وی از کاهش هزینه‌ها، افزایش فروش و احتمالا تبلیغات تأمین خواهد شد. فروش، مهم‌ترین منبع درآمد این مدل‌ را تشکیل می‌دهد (سیه، ۲۰۰۷)؛ درواقع طبق نظر آفوا و تسی سود توزیع کننده^[۱۹۳]، منبع درآمدی استفاده‌ کنندگان این مدل می‌باشد (آفوا و تسی، ۲۰۰۳). وب سایت ورلد لایف^[۱۹۴] نمونه این مدل در صنعت گردشگری است. این وب‌سایت متعلق به یک سازمان غیر انتفاعی است اما محصولات طبیعت‌گردی نیز ارائه می‌کند (سیه، ۲۰۰۷).
۴-۶-۲-مدل مراکز خرید الکترونیکی
علاوه بر خرید در فروشگاه‌های الکترونیکی مستقل، مشتریان می‌توانند در مراکز خرید الکترونیکی^[۱۹۵]نیز به خرید محصول مورد نیاز خود بپردازند. مراکز خرید الکترونیکی در ساده‌ترین شکل از چندین فروشگاه الکترونیکی تشکیل شده‌ و معمولاً زیر یک چتر مشترک مانند یک نام تجاری معروف، ارتقا می‌یابند. این مراکز هم‌چنین ممکن است از یک شیوه پرداخت تضمین شده و مشترک برخوردار باشند. هنگامی که این مراکز خرید بر بخش خاصی از بازار تمرکز می‌کنند به مراکزخرید اختصاصی (ویژه یک صنعت یا محصول) تبدیل می‌شوند (تیمرز، ۱۹۹۸). نمونه استفاده از این مدل در صنعت گردشگری است که یک مرکز خرید الکترونیکی ویژه فروش محصولات و خدمات گردشگری کشاورزی و غذا در استان کِبِک کانادا است^[۱۹۶].
متصدیان این بازارها ممکن است به تنهایی از میزبانی فروشگاه‌های الکترونیکی نفعی نبرند اما در عوض منافع خود را از افزایش فروش فناور‌ی‌های پشتیبان^[۱۹۷]، خدمات، ایجاد فضای تبلیغات و یا تقویت نام تجاری خود تأمین می‌کنند (تیمرز، ۱۹۹۸). به‌علاوه، برخی از این بازارها منافع خود را از طریق دریافت هزینه کمیسیون تأمین می‌کنند (آفوا و تسی، ۲۰۰۳)
منافع این مدل برای مشتریان عبارتند از راحتی بیشتر و سهولت دسترسی به فروشگاه‌های الکترونیکی گوناگون و سهولت خرید از این فروشگاه‌ها به دلیل وجود رابط کاربری^[۱۹۸] یکسان برای همه فروشگاه‌ها. هم‌چنین هنگامی که بازارهای الکترونیکی تحت یک نام تجاری معروف فعالیت می‌کنند، اعتماد مشتریان را بیشتر جلب کرده و تمایل آن‌ها به خرید را افزایش می‌دهد (تیمرز، ۱۹۹۸).
اعضای مراکز خرید الکترونیکی (فروشگاه‌های الکترونیکی) نیز در این مدل از مزیت هزینه و پیچیدگی کمتر برای حضور بر روی وب، تسهیلات میزبانی وب پیشرفته مانند سیستم‌های پرداخت الکترونیکی، افزایش رفت و آمد مشتریان^[۱۹۹] حاصل از وجود فروشگاه‌های الکترونیکی دیگر و یا در اثر جذابیت نام تجاری مرکز خرید میزبان برخوردار می‌شوند (تیمرز، ۱۹۹۸).
۵-۶-۲-مدل مزایده‌ سنتی
درمزایده سنتی^[۲۰۰]، مشتریان به پیشنهاد قیمت برای محصولات و خدمات ارائه شده می‌پردازند و برای یک محصول خاص با سایر مشتریان رقابت می‌نمایند. هواپیمایی لوفتانزا از جمله شرکت‌هایی است که به برگزاری مزایده‌های سنتی بر روی وب سایت خود اقدام کرده است (آلفورد، ۲۰۰۰). درآمد در این مدل از طریق دریافت هزینه کمیسیون محقق می‌گردد (آفوا و تسی، ۲۰۰۳)
۶-۶-۲-مدل مزایده معکوس
در مزایده معکوس^[۲۰۱] گردشگران به پیشنهاد نیازمندی‌ها و قیمت مد نظرخود می‌پردازند و ارائه دهندگان خدمات و محصولات نسبت به تأمین آن‌ها تصمیم گیری و عمل می‌نمایند. پرایس لاین^[۲۰۲] از جمله وبسایت‌هایی است که مدل کسب‌وکار آن را مزایده معکوس تشکیل می‌دهد (آلفورد، ۲۰۰۰؛ ژانگ، ۲۰۰۹). در این مدل نیز در آمد از طریق دریافت هزینه کمیسیون تأمین می‌شود (آفوا و تسی، ۲۰۰۳).
۷-۶-۲- مدل پورتال
به گفته سیه، پورتال‌ها مبتنی بر منابع درآمدهای حاصل از تبلیغات، حق عضویت و حق کمیسیون می‌باشند. به طور کلی دو نوع مدل کسب‌وکار پورتال در ادبیات وجود دارد که عبارتند از پورتال‌های عمومی و پورتال‌های تخصصی (سیه، ۲۰۰۷).
۱-۷-۶-۲ مدل پورتال عمومی/افقی
مدل‌های پورتال عمومی یا افقی^[۲۰۳]، یک بازار عمومی را مورد هدف قرار می‌دهند. این پورتال‌ها اغلب موتورهای جستجو بوده و خود به فروش محصولات نمی‌پردازند اما مشتریان را به سایت‌های مورد نیازشان هدایت می‌کنند. از جمله معروفترین این پورتال‌ها می‌توان به گوگل اشاره کرد. این پورتال‌ها از سیستم قیمت‌گذاری براساس تعداد کلیک برای تبلیغ‌دهندگان خود استفاده می‌کنند. هر زمان که وب‌سایت یک تبلیغ‌دهنده در اثر کلیک بر روی پیوند^[۲۰۴] آن در پورتال مورد بازدید قرار می‌گیرد، وب‌سایت موظف به پرداخت مبلغی می‌گردد. به‌عنوان مثال بسیاری از کسانی که به دنبال محصولات طبیعت‌گردی می‌گردند، ابتدا در گوگل آن را جستجو می‌نمایند تا وب‌سایت‌هایی مفید‌تری را بیابند (سیه، ۲۰۰۷).
۲-۷-۶-۲ مدل پورتال تخصصی/ عمودی
پورتال‌های تخصصی یا عمودی^[۲۰۵]، بخش خاصی از بازار را مورد هدف قرار می‌‌دهند و یا بر موضوع خاصی تمرکز دارند. در صنعت گردشگری، وب‌سایت‌های تخصصی بسیاری وجود دارند که برای علاقه‌مندان سفر وگردشگری طراحی شده‌اند. به‌عنوان مثال، وب‌سایت‌های متمرکز بر موضوع طبیعت‌گردی دارای تالارهای گفتگوی با تخصص طبیعت‌گردی هستند، بازدیدکنندگان را به کتاب‌های طبیعت‌گردی ارجاع می‌دهند، عکس‌ها و ویدیو‌های مرتبط را نشان ‌می‌دهند و بازدیدکنندگان را به سایت‌هایی هدایت‌ می‌کنند که به فروش محصولات طبیعت‌گردی می‌پردازند (سیِه، ۲۰۰۷). تأمین درآمد در این مدل نیز همانند پورتال‌های عمومی بر تبلیغات استوار است. (آفوا و تسی، ۲۰۰۳)
۸-۶-۲-مدل واسطه تبادل
واسطه‌های تبادل^[۲۰۶] (واسطه‌های آنی به تعبیر آیزِنمَن^[۲۰۷] (آفوآ و تسی، ۲۰۰۳)) در صنعت گردشگری، آژانس‌های مسافرتی هستند که به انجام تبادلات برای مشتری می‌پردازند (سیه، ۲۰۰۷). در این مدل که جاروِلا و همکاران آن را مدل آژانس مسافرتی الکترونیکی می‌نامند، به مشتریان این امکان را می‌دهد تا به رزرو و خرید بلیط و سایر خدمات سفر مانند اتاق هتل و یا کرایه ماشین در مقصد بپردازند (جارولا و همکاران، ۱۹۹۹). ارزش اولیه ارائه شده توسط این آژانس‌ها، صرفه‌جویی مالی و زمانی است. آن‌‌ها محصولات سفر را از سیستم‌های توزیع جهانی دریافت کرده و در قالب یک بسته به مشتریان می‌فروشند. این بسته می‌تواند یک بسته‌ی از پیش آماده شده توسط آژانس و یا بسته‌ای باشد که مشتری اجزای آن را خود از فهرست گزینه‌های موجود انتخاب می‌کند و یک بسته‌ی شخصی‌سازی شده دریافت می‌کند. آفوا و تسی، تراوِلُ سیتی^[۲۰۸] (آفوآ و تسی، ۲۰۰۳)، و سیه، ترِک اسکِیپس^[۲۰۹]، آی اِکسپلَر^[۲۱۰]و کاروان تورز^[۲۱۱]را از جمله واسطگان تبادل در گردشگری جهان برمی‌شمارند (سیه، ۲۰۰۷). درآمد عمده این مدل از دریافت هزینه کمیسیون تأمین می‌گردد (آفوآ و تسی، ۲۰۰۳).
۹-۶-۲- مدل گردآورنده خریداران
مدل کسب‌وکار الکترونیکی گردآورنده خریداران^[۲۱۲]، ائتلاف خرید را تسهیل می‌کند تا افراد یا بنگاه‌‌ها بتوانند از قدرت خرید بیشتری برخوردار گردند. منبع درآمد در این مدل از دریافت هزینه کمیسیون تأمین می‌گردد (آفوا و تسی، ۲۰۰۳)

« إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فی‏ کِتابِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ مِنْها أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ فَلا تَظْلِمُوا فیهِنَّ أَنْفُسَکُمْ وَ قاتِلُوا الْمُشْرِکینَ کَافَّهً کَما یُقاتِلُونَکُمْ کَافَّهً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقین^[۲۷۸]»
را دوازده ماه سال و چهار ماه حرام آن : رجب، ذی الحجه، ذی القعده و محرم دانسته اند ودر تائید آراء خود روایاتی با این مضمون، ذیل آیه آورده اند.^[۲۷۹]
علامه طباطبایی(ره) بعد از آوردن روایتی با مضمون فوق می فرماید:
«در بسیارى از روایات، تأویلى براى ماههاى دوازده‏گانه وارد شده، و آن اینکه منظور از ماه ها دوازده امامند و منظور از چهار ماه حرام، على امیر المؤمنین و على بن الحسین و على بن موسى و على بن محمد (ع) اند و مقصود از «سال» رسول خدا(ص) است، لیکن انطباق اینگونه روایات با آیه شریفه، مخصوصاً از نظر سیاقى که در آیه است، خالى از خفا نیست.»^[۲۸۰]
ابوالفتح رازی نیز به این روایت اشاره کرده و ظاهراً آن را تأیید نموده است. ^[۲۸۱]
فصل ششم: جمع بندی
با بررسی های فوق دانستیم که پدیده جعل، در همه گونه‌های روایات تفسیری وجود دارد. چنانکه علامه میفرماید: «کسی که با دقت، در روایات معنعن تفسیر دقت کند، تردید نخواهد کرد که دس و وضع بین آنها فراوان است. اقوال متدافع و متناقض تنها به یک صحابی یا تابعی نسبت داده شده، قصص و حکایاتی که قطعیالکذب است در میان آنها بسیار دیده میشود و اسباب نزول و ناسخ و منسوخی که با سیاق آیه وفق نمیدهد، یکی دو تا نیست که قابل اغماض باشد.^[۲۸۲]»
با تأمل در آراء و بررسیهای علامه(ره) درمییابیم که ایشان روایات اسباب نزول را بیش از دیگر گونه های روایات تفسیری در معرض جعل میدانند، به نحوی که این دسته از روایات را در بحثی مستقل، مورد نقادی قرار داده و آنها را غیر قابل اعتماد دانستهاند زیرا علاوه بر غیر مسند و ضعیف بودن، بسیاری از روایات سبب نزول اجتهاد راوی بوده و در مواردی نقل به معنای بیرویه و غیر ضروری، اصل معنا را از بین برده است. وجود روایات سبب نزول متناقض و غیر قابل جمع، ذیل یک آیه و از یک راوی، مؤید این معناست. دلیل سوم بیاعتمادی ایشان، شیوع جعل و دس در بین این روایات میباشد.^[۲۸۳]
ایشان درباره روایات مربوط به جنگ احد میگویند: «اختلاف این روایات در جهات مختلف، چنان زیاد است که موجب سوءظن میشود. این اختلافات عجیب بیشتر در روایاتی است که درباره اسباب نزول آیات آمده و جای شکی برای اهل تأمل باقی نمیگذارد در اینکه مذاهب و عقاید مختلف در آن دستاندازی و خلاصه استفاده سیاسی کرده باشند.^[۲۸۴] علامه ذیل آیه ۵۴ مائده میگویند: روایات اسباب نزول بسیار مختلف است که چیزی جز نظریه مفسرین سلف نبوده. این اختلاف شدید، خودش باعث ابهام بیشتر آیه و مایه اضطراب ذهن آدمی در فهم آیه میشود.^[۲۸۵]»

در باب روایات اسباب نزول، به علامه(ره) نقدهایی وارد شده است.^[۲۸۶] برای مثال:
الف) ایشان برای فضای نزول، نقش تعیینکنندهای قائل نیست و مفسر را در فهم معانی قرآن، از روایات سبب نزول بینیاز میداند حال آن که در مواردی، بدون آگاهی از فضای نزول و توجه به آن معنای قرآن و یا دست کم معنای کامل آن قابل فهم نیست مثلاً در آیه « إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاه وَ هُمْ راکِعُونَ»^[۲۸۷].
پاسخ این اشکال آن است که؛ هر چند ایشان با توجه به دیدگاهشان نسبت به روایات سبب نزول و مبانی تفسیری خود، کمتر از این روایات استفاده کردند، اما این دلیل بر مطلب فوق نیست. به عنوان مثال علامه(ره)ذیل آیه ۵۵ مائده، روایات سبب نزول را بر سیاق-که مهمترین معیار نقد روایات است^[۲۸۸]- ترجیح داده و گفتهاند: «اگر رویگردانی از تفسیر آیه به وسیله اسباب نزول مأثور از قبیل این روایات با وجود فراوانی آنها صحیح باشد، روی آوردن به هیچ سبب نزول مأثوری در هیچ یک از آیات قرآن صحیح نخواهد بود. بطلان این امر آشکار است.^[۲۸۹]»
ب- دو نکته یاد شده یعنی اجتهادی بودن اکثر روایات سبب نزول و نقل به معنای بیرویه که موجب بیاعتمادی علامه شده است مستلزم آن نیست که همه روایات سبب نزول حتی آنها که سند صحیح دارند نیز اعتبار نداشته باشند و فقط آنچه با مضمون آیه و قرائن اطراف آن مطابق است معتبر بدانیم بلکه نکته اول اقتضا میکند که در هر روایت سبب نزول دقت شود که آیا اجتهادی است یا نه. نکته دوم اگر موجب بیاعتباری روایات سبب نزول باشد در غیر این روایات نیز به روایاتی که با مضمون آیات مطابق نباشد، نباید اعتماد کرد حتی اگر متواتر یا قطعیالصدور یا دارای سند باشد. حال آنکه همه علمای اصولی و فقها خبر واحد را حجت دانستهاند و این امر مانع اعتماد آنها نشده گویا نظر اصولی علامه همین است . پس روایات سبب نزولی که با سند صحیح از طریق روات ثقه نقل شود – هر چند مطالب آن در مضمون آیات نباشد – قابل اعتمادند البته روایات نباید معارضه و ناسازگاری صد در صد به صورت تباین کلی یا تباین من وجه با آیات داشته باشند.
درپاسخ اشکال های فوق می گوییم: اولا:چنانکه گذشت علامه قبل از بیان این دو نکته، بیشتر روایات اسباب نزول را غیر مسند و ضعیف دانستهاند؛ طبعاً بی‌اعتمادی ایشان مربوط به همین روایات ضعیف میباشد. ثانیا: با تأمل در المیزان درمییابیم علامه بسیاری از روایات اسباب نزول را بررسی کرده واز باب تطبیق راوی دانستهاند.^[۲۹۰]
ثالثا: از نظر علامه منع کتابت حدیث و در نتیجه شیوع نقل به معنا اگر بیرویه و بدون ضرورت باشد به نحوی که باعث وقوع اختلاف شدید در روایات و گاهی از بین رفتن اصل معنا شود موجب بیاعتمادی به روایات اسباب نزول است پس نکته اصلی «اختلاف شدید به نحو از بین رفتن اصل معناست» که گویا از نظر ایشان در روایات اسباب نزول شایعتر است.
رابعا: عدم حجیت خبر واحد در غیر روایات فقهی- اعم از روایات اعتقادی، تفسیری، تاریخی، داستانی، فضایل- یکی از مبانی روایی علامه در تفسیر است.^[۲۹۱] حجیت این روایات به میزان موافقت آن‌ها با مضامین آیات الهی است.^[۲۹۲]
هر چند تفسیر المیزان، یک تفسیر روایی نیست؛ ولی دارای روایات تفسیری بسیاری است. حتی در برخی موارد، در آن روایاتی دیده می‌شود که در تفاسیر روایی جامع وجود ندارد. بنابراین بحث روایی آن دراستقصای روایات مربوط به آیات نقش بی بدیلی دارد.
علامه(ره) در نقل روایات به منابع هر دو مذهب شیعه و اهل سنت ارجاع داده اند: در مورد اول بیشتر از تفاسیر مجمع البیان و عیاشی و در مورد دوم از تفسیر الدر المنثور بهره گرفته‌اند
علامه(ره) جز در مسائل فقهی هیچ روایت واحدی- اعم از روایات اعتقادی، تفسیری، تاریخی، داستانی، فضایل- را حجت نمی دانند.مگر اینکه همراه با قرائن مفید علم یا لااقل مفید اطمینان شخصی باشد.
نقادی عالمانه روایات تفسیری در المیزان بر اساس قرآن، سنت قطعی، عقل سلیم، تاریخ و علم قطعی، این تفسیر را از سایر تفاسیر متمایز کرده است.بی شک قرآن شریف مهمترین معیار نقد در آن می باشد. به عقیده علامه در معیار قرآن؛ سیاق آیات، در معیار سنت؛ عصمت و شأن نبی، در معیار تاریخ؛ تاریخ نزول آیات نقش مهم‌تری دارند.
علامه علاوه بر دقت با دوری از تعصبات مذهبی و اتخاذ موضع بی‌طرفانه در مواجهه با روایات بر سلامت نقد خویش افزوده‌اند.
به نظر علامه تمام گونه‌های روایات تفسیری در معرض جعل قرار دارند اما این پدیده در روایات سبب نزول شیوع بیش‌تری دارد به طوری که به این روایات کمتر اعتماد دارند.
هر چند علامه بر اساس شیوه تفسیری و مبانی روایی شان در تفسیر همچنین دیدگاهی که به روایات سبب نزول دارند،کمتر از این روایات استفاده کرده‌اند اما اگر روایت سبب نزول مورد اعتمادشان باشد- به ویژه در مواردی که روایت تأثیر مستقیم در فهم آیات داشته باشند- حتی آن را بر سیاق آیات ترجیح می‌دهند.
فصل چهارم
اسرائیلیات در روایات تفسیری
بخش اول: مفهوم شناسی و پیشینه
بدون تردید پدیده اسرائیلیات از مهمترین آفات زیانبار روایات تفسیری به شمار میرود. اصطلاح اسرائیلیات گاهی در معنایی ویژه، فقط بر آن دسته از روایاتی اطلاق میشود که صبغه یهودی دارند ^[۲۹۳]و گاهی در معنایی گستردهتر، هر آنچه را که صبغه یهودی و مسیحی دارند و در منابع اسلامی وارد شده است^[۲۹۴] و گاهی نیز هر گونه حکایت و روایتی را شامل میشود که از منابع غیر اسلامی (اعم از شفاهی و غیر شفاهی) وارد قلمرو فرهنگ اسلامی گردیده است^[۲۹۵]. نقش ویژه یهود در پیدایش (جعل) و گسترش این گونه روایات سبب شد که جنبه یهودی (اسرائیلی) غالب و همه آنها «اسرائیلیات» نامیده شود.
برخی آغاز ورود اسرائیلیات به حوزه تفسیر قرآن را عهد صحابه دانسته و یکی از منابع تفسیر صحابه را اقوال دانشمندان اهل کتاب شمردهاند. ذهبی میگوید:
صحابه وقتی با داستانی مواجه میشدند، دوست داشتند تا پیرامون زوایای پنهان آن پرس و جو کنند ولی جز یهودیان تازهمسلمان، کسی پاسخگوی آنها نبود. از این رو بسیاری از اخبار و اطلاعات را از آنها دریافت میکردند.
وی در ادامه میکوشد تا ساحت صحابه را از اثرپذیری از اهل کتاب مبرا نماید…^[۲۹۶] اما به رغم اینکه برخی از صحابه نظیر ابن عباس، ابن مسعود و … از مراجعه به اهل کتاب منع میکردند و همه سخنان آنها را صواب تلقی نمیکردند، عدهای از صحابه که از نظر معرفت کممایه بودند نظیر ابوهریره، انس بن مالک، عبدالله بن عمر و … به علمای یهود مراجعه و اقوال آنها را به صورت روایت برای نسلهای بعدی نقل میکردند.^[۲۹۷]
بخش دوم: زمینه ها و ریشه های پیدایی و گسترش اسرائیلیات
علل و عوامل گوناگونی در پیدایی و یا گسترش اسرائیلیات نقش داشتهاند که همه آنها از نظر اهمیت در یک سطح نیستند. از جمله مهمترین آنها را میتوان در این موارد خلاصه کرد:
- ضعف فرهنگ جامعه عرب و موقعیت دینی و اجتماعی ویژه اهل کتاب^[۲۹۸].
- گزیدهگویی قرآن در بازگویی داستانها^[۲۹۹].
- همزیستی و همجواری مسلمانان با اهل کتاب^[۳۰۰].
- کینه دیرینه و دشمنی شدید یهود با مسلمانان^[۳۰۱].
فراخوان قرآن و پیامبر(ص) به مراجعه و پرس و جو از اهل کتاب^[۳۰۲].
- ممنوعیت نگارش و نقل احادیث^[۳۰۳].
- حذف اسانید و سهلانگاری در نقل و نقد روایات^[۳۰۴].
- قصهسرایان و همراهی دستگاه خلافت با آنان^[۳۰۵].
- اسطوره گرایی و حس کنجکاوی مسلمانان^[۳۰۶].
- وجوه اشتراک و متون دینی یهود با قرآن کریم^[۳۰۷].
علامه^(ره)، نفوذ اسرائیلیات در میان روایات را، حقیقتی انکارناپذیر میداند. ایشان در بررسی علل اختلاف روایات داستانی، مواردی مطرح میکنند که آن ها به عنوان زمینه پیدایش و گسترش اسرائیلیات ذکر شد که ما ذیلاً به چند نمونه تطبیقی بسنده می کنیم:
۱- «از روایات داستانی برمیآید که قریش این قصه را از هل کتاب شنیدهاند و با آن رسول خدا(ص) را امتحان کردند.»^[۳۰۸] (ضعف فرهنگی جامعه عرب و موقعیت دینی و اجتماعی ویژه اهل کتاب)
۲- «دأب و روش کلام خدای تعالی در آنجا که قصهها را بیان میکند بر این است که به مختارات و نکات برجسته و مهمی که در ایفای غرض مؤثر است، اکتفا میکند و به جزئیات داستان نمیپردازد … چون قرآن کریم، کتاب تاریخی و داستانسرایی نیست، بلکه کتاب هدایت است.»^[۳۰۹] (گزیدهگویی قرآن)
۳- «مفسرین گذشته وقتی شروع در بحث از آیات قصص میکردهاند، در صدد برمیآمدند که وجه اتصال آیات داستانی را بیان نموده و برای اینکه داستانی تمام عیار و مطابق سلیقه خود از آب درآورند، از دور و بر آیات، نکات متروکی را استفاده نمایند …^[۳۱۰]» (اسطورهگرایی و حس کنجکاوی مسلمانان)
۴- «این قصه[ها] از اموری بوده که اهل کتاب، نسبت به آن تعصب و عنایت داشتهاند … پرواضح است چنین داستانی که از قدیمالایام زبانزد بشر و مورد علاقه نصاری بوده و هر قوم و مردمی آن را طوری که نمایاننده افکار و عقاید خود باشد بیان میکنند …^[۳۱۱]» (وجوه اشتراک و متون دینی یهود با قرآن کریم)

• - Howard Charles Yourow , op.cit., p. 13. ↑

 

• - Steven Greer , The Margin of Appreciation: Interpretation and Discretion under the European Convention on Human Rights, Council of Europe Publishing, Strasbourg, 2000, p. 5. ↑

 

• - Substantive ↑

 

• -Structural ↑

 

• - George Letsas, “Two Concepts of the Margin of Appreciation”, Oxford Journal of Legal Studies, Vol. 26, No. 4, 2006, pp.709-732 ↑

 

• -در عرصه حقوق بین‌الملل در یک تقسیم بندی کلی صلاحیت را به سه قسمت تقسیم بندی می‌کنند: صلاحیت قضائی، تقنینی و اجرائی. جهت مطالعه بیشتر رجوع کنید به: حسن پوربافرانی،«ماهیت و انواع صلاحیت در حقوق بین‌الملل»، مجله مجتمع آموزشی عالی قم، سال چهارم، شماره دوازدهم، بهار ۸۱، ص ۱۶۱-۱۸۶ ↑

 

• - از این صلاحیت کشورها با عنوان صلاحیت قضائی دولتها یاد می‌گردد، همان. ↑

 

• -مواد ۱۰ و ۱۱ منشور نورنبرگ بر صلاحیت محاکم ملی دولتهای عضو در رسیدگی به جرائم اشخاص، گروه ها یا سازمانهای جنایتکار تاکید نموده بود. به این صورت که اگر حوزه وقوع جرایم مشخص و معین باشد دیوان همان محل صلاحیت رسیدگی به جنایات ارتکابی را داشته، در صورتی که گستردگی جنایات طوری بود که آثار آنها محدود به حوزه جغرافیایی خاصی نمی‌شد، دیوانهای بین المللی مزبور به عنوان تکمیل کننده صلاحیت دیوان‌های داخلی به این جنایات رسیدگی می‌کردند. به همین علت تنها تعداد محدودی از جنایتکاران جنگی در دیوانهای نورمبرگ و توکیو تحت تعقیب قرار گرفتند، زیرا اینان بودند که به عنوان سران و فرماندهان اصلی جنگ، تصمیم به انجام اقداماتی می‌گرفتند که اثر آن محدود به منطقه خاصی نبود، بلکه نتیجه آنها نقض فاحش مقررات جنگی در سطح وسیع بود.جهت مطالعه بیشتر رجوع شود به: ویلیام ا. شبث، مقدمه ای بر دیوان کیفری بین‌المللی، ترجمه سید باقر میر عباسی، حمید الهوئی نظری، انتشارات جنگل، ۱۳۸۴، صص۱۷-۱۹ ↑

 

• -، همان، صص۲۲-۲۴ ↑

 

• • - ماده ۹ اساسنامه دیوان یوگسلاوی بیان می داشت: «بند اول- دیوان بین المللی و محاکم ملی صلاحیت موازی برای تعقیب اشخاصی که مرتکب نقض فاحض حقوق بین الملل بشر دوستانه که در سرزمین یوگسلاوی سابق از تاریخ اول ژانویه ۱۹۹۱ ارتکاب یافته است دارند.بند ۲ - صلاحیت دیوان بین الـمللی مقدم بر صلاحیت محاکم ملی است. در هرمرحله ای از رسیدگی دیوان بین المللی می تواند رسماً از دیوانهای ملی بخواهد که مطابق با اسانامه حاضر و قواعد دادرسی و ادله دادگان بین المللی رسیدگی را به دیوان بین المللی واگذار نمایند.» ↑

 

• - بیان گردید محور تعادل و تعیین کننده ارتباط بین دیوان‌های بین‌المللی و ملی اصل حاکمیت است، بدین معنا که هر مقدار حاکمیت یک دولت قوی تر باشد نقش کمتری برای دیوان‌های بین‌المللی قابل تصور است. لذا اگر در چهار دیوان نورنبرگ و توکیو،یوگسلاوی و رواندا اصل عدم تفوق و برتری محاکم ملی این کشورها بر محاکم بین‌المللی بصورت خیلی محسوس مشاهده نمی‌شود، تا حد زیادی متاثر از وضعیت حاکمیت این کشورها است. به عنوان مثال دولت صربستان و دیگر دولتهایی که به عنوان جایگزین دولت یوگسلاوی سابق مطرح بودند، تمایلی برای تعقیب و مجازات مرتکبان جنایات بین‌المللی نداشند. حکومت رواندا نیز که بعد از نسل زدایی سال ۱۹۹۴ کاملا منقرض شده بودو توان این کار را نداشت. در نتیجه عدم امکان تعقیب جنایتکاران از سوی این دولت‌ها به علت فقدان تمایل یا ضعف و ناتوانی آنان، سبب شد که شورای امنیت سازمان ملل برای رسیدگی به جنایات واقع شده در این کشورها ضمن ایجاد یک صلاحیت موازی برای محاکم داخلی و محاکم بین‌المللی این کشورها در رسیدگی به جرائم صورت گرفته،نقش محاکم بین‌المللی را نسبت به محاکم داخلی این کشورها پر رنگ تر و محسوس تر نشان داده شود. ↑

 

• - نسل کشی، جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی ↑

 

• - مفهوم اینکه صلاحیت دیوان نسبت به صلاحیت کشورهای عضو «تکمیلی» است؛ بدین معنا است که دیوان تنها در صورتی صلاحیت رسیدگی به جرائم را دارد که کشور صالح برای رسیدگی کیفری، حقیقتاً «ناتوان» و «بی میل» باشد. ↑

 

• -«…. دیوان کیفری بین‌المللی که به موجب این اساسنامه تاسیس می‌شود، مکمل محاکم کیفری ملی خواهد بود.» ↑

 

• -به موجب این سند دیوان کیفری بین‌المللی تاسیس می‌شود، این دیوان نهادی دائمی خواهد بود…. و مکمل صلاحیت های کیفری ملی خواهد بود. ↑

 

• - ماده ۱۷ اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری: «. با توجه به بند (۴) مقدمه و ماده ۱، دیوان تصمیم خو اهد گرفت که در موارد ذیل موضوعات ذیل توسط دیوان غیرقابل رسیدگی است: الف- آن موضوع توسط دولتی که بر آن صلاحیت دارد، در دست تحقیق یا تعقیب است، مگر آن که آن دولت حقیقتاً مایل یا قادر به اجرای تحقیق یا تعقیب نباشد. ب- در مورد آن موضوع توسط دولتی که بر آن صلاحیت دارد، تحقیق به عمل آمده و آن دولت تصمیم گرفته باشد شخص مورد نظر را تحت پیگرد قرار ندهد مگر آنکه این تصمیم ناشی از عدم تمایل یا عدم توانایی آن دولت بر پیگرد باشد. ج-…..» جهت مطالعه بیشتر در خصوص اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی رجوع شود به: غلامرضا محمد نسل، مجموعه مقررات دیوان بین‌المللی کیفری، نشر دادگستر، ۱۳۸۵. ↑

 

• - علیرضا دیهیم، درآمدی بر حقوق کیفری بین المللی در پ‍رت‍و اس‍اس‍ن‍ام‍ه‌ دی‍وان‌ ک‍ی‍ف‍ری‌ ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی‌، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، م‍رک‍ز چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌ وزارت‌ ام‍ور خ‍ارج‍ه‌، تهران، ۱۳۸۴، صص ۲۴-۲۵ ↑

 

• - Report of the International Law Commission On the work of its Forty-Sixth Session,2 May 22 july 1994 ,un General Assembly Official Records. Forty-ninth Session No, 10 (A/49/10) ↑

 

• - Subsidiary role. ↑

 

• - George Letsas, “Two Concepts of the Margin of Appreciation”, op.cit , p.721 ↑

 

• - در رویه دیوان اروپایی حقوق بشر نیز بارها بر نقش «تکمیلی» این دیوان تاکید شده است، به عنوان نمونه دیوان در قضیه هند ساید تاکید می کند «سازمان حمایتی ایجاد شده بوسیله کنوانسیون مکملی برای سیستم های ملی می‌باشد…»

 

Handyside v. United Kingdom, op.cit, para 48: “The Court points out that the machinery of protection established by the Convention is subsidiary to the national systems safeguarding human rights…” ↑

 

• - George Letsas, “Two Concepts of the Margin of Appreciation,op.cit ,p.722. ↑

 

• -Mike Burstein, “The Will to Enforce: An Examination of the Political Constraints upon a Regional Court of Human Rights” , Berkeley Journal of International Law,  ۲۴, Iss. 2, 2006,p. 439. ↑

 

• - این محدودیت ها با عنوان شروط «محدود کننده» در مواد ۸-۱۱ کنوانسیون قید گردیده اند. ↑

 

• - ماده ۱۵ کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی «۱- در هنگام جنگ یا وضعیت اضطراری عمومی دیگری که حیات ملت را تهدید کند هر عضو معظم متعاهد می‌تواند صرفاً در حدودی که مقتضیات وضعیت مزبور ایجاب می‌کند، تدابیری دائر بر عدول از تعهدات خود تحت این کنوانسیون اتخاذ کند مشروط بر آنکه تدابیر با سایر تعهدات وی تحت حقوق بین‌الملل متعارض نباشد. ۲-هیچگونه تخطی از ماده ۲ کنوانسیون به استناد این ماده نباید صورت پذیرد، مگر در مورد مرگ و میرهای ناشی از اعمال مشروع جنگ، یا از مواد سوم، چهارم ( بند ۱ ) و هفتم ۳ - هر عضو معظم متعاهد که از حق عدول استفاده می‌کند باید دبیرکل شورای اروپا را از تدابیری که اتخاذ کرده است و دلایل اتخاذ تدابیر مزبور به طور کامل مطلع سازد و همچنین هنگامیکه چنین تدابیری متوقف و مقررات این کنوانسیون بار دیگر اجراشود، وی باید موضوع را به دبیرکل شورای اروپا اطلاع دهد.» ↑

 

• - George Letsas, “Two Concepts of the Margin of Appreciation”, op.cit , p.709. ↑

 

• -European Court of Human Rights, Dialogue between Judges,2010, p. 17. ↑

 

• -Discretion. ↑

 

• - Nuno Garoupa ,Carlos Gomez Liguerre, “The Syndrome of the Efficiency of the Common Law”, Boston University Journal of International Law,  ۲۹, No. 2,2011, p.12. ↑

 

• - شهرام کیوان فر، مبانی فلسفی تفسیر قانون، تهران، شرکت سهامی انتشار،۱۳۹۰، ص۷۷ ↑

 

• - باقر انصاری، نقش قاضی در تحول نظام حقوقی، تهران، میزان، ۱۳۸۸، صص ۴۱-۴۲ ↑

 

• - Pragmatism ↑

 

• - جهت مطالعه در خصوص مکتب عملگرایی رجوع شود به: عبدالحکیم سلیمى، «پراگماتیسم و پیامدهاى آن در حقوق»، معرفت، سال نوزدهم، شماره ۱۵۴، مهر ۱۳۸۹. ↑

 

• -Richard A Posner. ↑

 

• - شهرام کیوانفر، «پراگماتیسم حقوق»، مجله تحقیقات حقوقی،شماره ۴۶، پائیز و زمستان ۱۳۸۶، صص ۱۵۲-۱۵۳. ↑

 

• -How the judges think. ↑

 

• -Legalized Cases. ↑

 

• -Open Area. ↑

 

• - Richard Posner , How Judges Think, Harvard University Press, 2009 , PP.122-125. ↑

 

• -Ibid. ↑

 

• -Core case ↑

 

• -Penumbra ↑

 

• -Discretion ↑

 

• - Open texture ↑

 

• - توماس موراوتز، فلسفه حقوق مبانی و کارکردها، ترجمه ی بهروز جندقی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،۱۳۷۹، صص ۷۹-۸۰ ↑