• • سینگر، کافلین و متیو در پژوهشی با عنوان ((خلاصه ای از اطلاعات و منابع مربوط به انرژی مصرفی در بیمارستان ها)) که در سال ۲۰۰۹ در نشریه کتابخانه ملی ارنست اورلاندو به چاپ رسیده است در بخشی از نتایج خود که به صورت جدول می باشد، هزینه های پرداختی برای مصرف انرژی در صنایع مختلف انرژی نشان داده شده است. در این بین بیمارستان ها بعد از صنایع فروش و تهیه مواد غذایی بیشترین هزینه را به نسبت سطح ساختمان برای مصرف حامل های انرژی پرداخت می کنند.

همچنین در بخش دیگری از یافته های حاصل از این پژوهش مشخص گردیده که در بین ساختمانها و تسهیلات ارائه دهنده خدمات سلامت در امریکا، به ترتیب بیمارستان ها، خانه های پرستاری، کلینیک های سرپایی، آزمایشگاه های پزشکی/ دندانپزشکی و ادارات پزشکی/ دندانپزشکی بیشترین انرزی را مصرف می کنند. (سینگر و همکاران ، ۲۰۰۹)

• در مطالعه ای دیگر با عنوان ((دورنمایی برای بهبود کارایی مصرف انرژی در بیمارستان ها)) هافتوم و گاتمن یک بستۀ تجویزی را در رابطه با بررسی اثربخشی انرژی توضیح می دهند. همچنین در این پژوهش این دو پژوهشگر به ارائه مدلهایی برای ساختمان ها، ارزیابی و بررسی هزینه اثربخشی و تطابق با محیط اقلیمی پرداخته اند. (سینگر و همکاران ، ۲۰۰۹)

علیرغم مزایای ذکر شده در مطالعه فوق بر اساس گفته های جیم مک نیل، مدیر ارشد حوزه بازرسی مستقل بانک جهانی که در بخشی از گزارش آژانس توسعه و تعاون سوئیس نیز منتشر شده است، چیز بدی راجع به یارانه ها وجود ندارد. یارانه ها می توانند به فعالیت های کشاورزی و صنعتی پایداری ببخشند و سبب عدالت بیشتر شوند؛ ولی در بعد بزرگتر یارانه ها اثر معکوس دارند. آنها سبب می شوند تا فعالیتهای تولید و رشد کاهش پیدا کنند، معاملات از مسیر اصلی خود منحرف شوند، زیر ساختهای محیطی توسعه تخریب شوند و به فقرا آسیب وارد شود. (ایگر و همکاران، ۲۰۰۷)

• در سال ۲۰۰۷ مطالعه ای توسط موسسه کرامر کراسلت صورت پذیرفت که گزارش نهایی آن در ۱۸ آپریل ۲۰۰۷ در وبسایت سازمان بین المللی انجمن مدیران (IFMA) منتشر شد. این گزارش حاوی خلاصه ای از پاسخ ۱۲۴۹ نفر از مدیران و کارکنان اجرایی مؤسسات مختلف که نتایج آن بشرح زیر می باشد:

• در بین تمام صنایع، خدمات سلامت بالاترین میزان تطابق با ارتقاء کارایی مصرف انرژی دارا بوده است.

• تطابق صنعت سلامت با مصرف بهینه انرژی سبب شده تا در مصرف انرژی ۱۰ درصد کاهش به وجود بیاید که این صنعت را از این حیث در برابر سایر صنایع پیشتاز نموده است.

• اخیرا بسیاری از صنایع و سازمان ها توجه خود را نسبت به مصرف بهینه انرژی افزایش داده اند در حالیکه این توجه در گذشته نیز از سوی تسهیلات و سازمان های خدمات سلامت وجود داشته است و فقط معطوف به امروز نیست. (کرامر کراسلت، ۲۰۰۷)

• در رابطه با مصرف انرژی و هزینه آن، هیرواگن در مطالعه خود علاوه بر اشاره به کاهش میزان هزینه های ناشی از مصرف انرژی برق، مزایای بهره گیری از نور طبیعی خورشید را در بهبود سریعتر و مؤثرتر بیماران برشمرده است. همچنین علاوه بر کاهش طول دوره درمان بیماران روانی، استفاده از این انرژی پاک را راهی مفید برای تهویه بهتر بیمارستان دانسته است که از سوی دیگر مصرف انرژی را در این حیطه کاهش می دهد. (هیرواگن، ۲۰۰۷)

• در پژوهشی که توسط موسسه مشارکت برای افزایش کارایی انرژی صورت گرفته و توسط همین سازمان نیز به چاپ رسیده چنین بیان شده است که بودجه های محدود بیمارستان اغلب تعداد و دورۀ خدمات ارائه شده را دچار تغییر می کند (بطور مثال تعداد اعمال جراحی را کاهش می دهد) که این امر می تواند سبب ایجاد تغییراتی در مصرف انرژی شود. همچنین بیمارستان ها برای اینکه با هم به رقابت بپردازند اقدام به خرید تجهیزات خاص یا جدیدی می کنند که دسترسی به این تجهیزات قطعا روی میزان مصرف انرژی تأثیرگذار خواهد بود. در این پژوهش با استناد به سایر مطالعات، گفته شده که بیمارستان های نوساز بیشتر از بیمارستان های قدیمی انرژی مصرف می کنند. (کنسرسیوم افزایش اثربخشی انرژی، ۲۰۰۵)

• دوبو در پژوهش خود با عنوان ((تأثیر یارانه های انرژی بر عرضه و مصرف انرژی در زیمبابوه: آیا فقرای شهرنشین واقعا منتفع می شوند؟)) تأثیر یارانه ها را بر مصرف سه حامل انرژی (برق، نفت سفید و نفت به عنوان مکملی برای سوخت های چوبی) مورد بررسی قرار داده و نتایج او بیانگر این امر می باشد که یارانه ها بطور بالقوه برای دسترسی خانواده های فقیر به حامل های انرژی مفید هستند امّا به دلیل اینکه این یارانه ها بطور یکسان به عموم مردم پرداخت می شوند و نه به گروه های هدف خاص، همچنین به دلیل اینکه این یارانه ها به انرژی هایی تعلق می گیرند که کمتر در دسترس خانواده های فقیر قرار دارد، کارایی خود را از دست داده و بودجۀ تأمین آنها یک بار مالی اضافه را برای دولت ایجاد می کند. (دوبو، ۲۰۰۳)

• یوری و بوید آثار افزایش قیمت بنزین و برق بر اقتصاد مکزیک را در سال ۱۹۹۷ مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. نتایج کار آنها حاکی از این بود که افزایش قیمت ها، مصرف حامل های انرژی را در بخش خانگی، تولیدی و صنعتی کاهش داده است. همچنین از دیگر تبعات مثبت افزایش قیمت انرژی، کاهش میزان آلودگی هوا و افزایش دریافتی های دولت بوده است که بدین طریق می تواند بخشی از وام های خارجی خود را پوشش دهد. (یوری و همکاران ، ۱۹۹۷)

• در پژوهشی با عنوان ((افزایش قیمت انرژی در کشورهای در حال توسعه، مطالعه موردی کلمبیا، غنا، اندونزی، مالزی، ترکیه و زیمبابوه)) که در سال ۱۹۹۵ توسط بانک جهانی منتشر شد سینگ وهوپ افزایش قیمت حامل های انرژی در بخش صنعت و خانوارها و آثار ناشی از آن را در حوزه اقتصاد کلان مورد بررسی قرار دادند. این دو پژوهشگر بیان کردند که تأثیر افزایش قیمت انرژی روی محصولات صنعتی، به حامل انرژی جایگزین برای حامل انرژی اصلی و نیز توانایی تولیدکنندگان در انتقال هزینه های تولید به مصرف کنندگان بستگی دارد. (سینگ و همکاران ، ۱۹۹۵)

فصل سوم
۳-۱ مقدمه
در هر پژوهشی بر حسب موضوع وامکانات موجود، برای انجام آن از روش خاصی استفاده می گردد. این فصل به مواد وروش های مورد استفاده دراین پژوهش به موارد: نوع پژوهش و جامعه پژوهش، روش نمونه گیری وحجم نمونه، روش گرد آوری داده ها، ابزار گرد آوری داده ها، روش تحلیل داده ها، مکان وزمان مطالعه، محدودیتهای پژوهش و ملاحظات اخلاقی می پردازد.
۳-۲ نوع پژوهش و جامعه پژوهش:
این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد گذشته نگر بوده که در یک دوره ۲ ساله (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰)، طی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها به صورت مقطعی در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام انجام گرفت.
۳-۴ روش نمونه گیری وحجم نمونه:
در این پژوهش از روش سرشماری استفاده شده و بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام شامل بیمارستان امام خمینی (با ظرفیت ۱۷۶ تخت)، بیمارستان آیت الله طالقانی (با ظرفیت ۸۰ تخت) و بیمارستان شهید مصطفی خمینی (با ظرفیت ۱۱۲ تخت) مورد مطالعه قرار گرفت.
۳-۵ روش گرد آوری داده ها:
پژوهشگر پس از کسب معرفی نامه از معاوت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و ارائه آن به دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ضمن انجام هماهنگی های لازم و کسب مجوز از آن دانشگاه نسبت به جمع آوری داده های بیمارستانی از قبیل تعداد بیماران و تعداد تخت روز اشغالی از بخش آمار بیمارستان های مورد مطالعه و همچنین داده های مربوط به مصرف انرژی بیمارستان ها با مطالعه قبوض آب، برق و گاز این بیمارستان ها از تاریخ یکسال قبل تا یک سال بعد هدفمندی یارانه ها( ۲۸/۹/۱۳۸۹ لغایت ۲۸/۹/۱۳۹۱) نمود .
۳-۶ ابزار گرد آوری داده ها:
به دلیل اینکه محقق داده های خود را از طریق مشاهده مستقیم و بررسی سوابق مصرفی و هزینه ای بیمارستان ها جمع آوری نموده است، از ابزار خاصی برای گردآوری داده ها استفاده نشده است.
۳-۷ روش تحلیل داده ها:
داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار کاربردی اکسل وارد و طبقه بندی گردید، همچنین از نرم افزار آماری SPSS.17 نیز جهت انجام آزمون های آماری( تی قبل و بعد و همچنین پیرسون) و بررسی اختلاف معناداری میزان مصرف انرژی در بین بیمارستان های مورد مطالعه استفاده شد.
۳-۸ مکان وزمان مطالعه:
این مطالعه در بیمارستان های اموزشی شهر ایلام در یک دوره دو ساله ۱۳۸۸-۱۳۹۰ انجام گرفته است.
۳-۹ محدودیتهای پژوهش
در این پژوهش نیز مانند بسیاری از مطالعات محدودیت هایی برای انجام کار پژوهشی وجود داشته است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بروکراسی های اداری از جمله مسایلی بوده است که کار پژوهشی را در مواقعی با کندی و گاهاً توقف مواجه نمود.
از دیگر مشکلات موجود در پژوهش پراکندگی جامعه مورد پژوهش در سطح شهر بوده است که از سرعت انجام پژوهش می کاست.
تعداد اندک پژوهش های داخلی مرتبط با هدفمندسازی یارانه ها و مصرف انرژی در نهادهای اداری ایران کار پژوهشگر را در رابطه با بررسی پژوهش های دیگران با مشکل مواجه نمود و بیشتر بررسی ها از متون لاتین صورت پذیرفت.
سر و کار داشتن با اطلاعات مالی هزینه ای هر سازمانی به صورت بالقوه دشواری هایی را برای انجام همکاری های لازم به وجود خواهد آورد که در این پژوهش نیز به دلیل نیاز پژوهشگر به گردآوری چنین داده هایی مشکلاتی گریبان گیر پژوهشگر شد.
۳-۱۰ ملاحظات اخلاقی:

• کسب معرفی نامه از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و مجوز از دانشگاه علوم پزشکی ایلام جهت جمع آوری داده ها

• محرمانگی اطلاعات مالی بیمارستان های مورد پژوهش

• یکی از ابعاد ملاحظات اخلاقی که محقق در این مطالعه به آن عمل کرد، روشن نمودن هدف این پژوهش برای مدیران بیمارستان های ایلام بود.

• رعایت بی طرفی و عدم پیش داوری محقق نسبت به اثربخشی اجرای طرح اصلاحات یارانه ای و عدم سوگیری در تحلیل داده ها از دیگر ملاحظات اخلاقی رعایت شده در این پژوهش بوده است.

• پژوهشگر با اطمینان دادن به مسئولین محترم بیمارستان ها در جهت بهره گیری از داده ها (صرفاً) در این پژوهش در خصوص حفظ محرمانگی اطلاعات سازمانی بیمارستان های مورد پژوهش کوشیده است.

۳-۱۱ تعریف واژه ها
۱-۹-۱ یارانه:
تعریف نظری: آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نام برده می شود، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم و یا غیر مستقیم نوعی کمک مالی، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژه ای به موسسات خصوصی، خانوارها و یا واحدهای دولتی که جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد. (روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی، ۱۳۸۸)
تعریف عملیاتی: عبارت است از برخی کمک های دولتی به بیمارستان تا خدمات خود را با قیمتی کمتر از هزینه تمام شده به مصرف کنندگان عرضه می نمایند.
۱-۹-۲ حامل های انرژی:
تعریف نظری: مواد و عناصر طبیعی اعم از فسیلی و غیرفسیلی یا فرآورده های آنها مانند نفت خام، فرآورده های نفتی، گازطبیعی، زغال سنگ و منابع تجدید شونده انرژی که قابلیت انرژی زایی دارند و می توان با انجام عملیات خاصی، از انرژی نهفته در آنها به صورتهای مختلف استفاده نمود. (سازمان بهره وری انرژی ایران، ۱۳۸۹)