ترکیب ساختمان های بلند با محیط شهری
در ساختمان های بلند باید به نیازهای عابران پیاده و نهایتاً کاربران ساختمان به سرپناه، بافت، غنای فرم و رنگ و نیز ریزه کاری های معماری در مقیاسی کوچک توجه شود. ساختمان های بلند می توانند فرم های الهام بخشی و بیانگر علاقه انسان به خارق العادگی و غافلگیر شدن باشند و می توانند محلی باشند که انسان ها خود را با آن شناسایی می کنند، محل هایی که احساس تعلق به مکان هایی خاص را در آنها به وجود می آورند. (DESIGN GUIDANCE Tall Buildings, 2004)
جرم ساختمان نیز در ارزیابی توان بالقوه یک توسعه، اهمیتی اساسی دارد. باید معلوم شود که ساختمان بلندی می خواهیم که تا مرزهای زمین ساخته شود یا سازه های سکو مانندی که با سیمای خیابان رابطه ای بهتر برقرار کنند و ساختمان بلند در فراز آنها جای گیرد.
همه ما به خوبی با جدال مربوط به ایجاد نمای مستقل و سکوهای ساختمان در مقابل برج های بلندی که یکپارچه از دل فضای باز سر بر می آورند آشناییم. معمولاً نظر سازنده این بوده که حداکثر فضا را در برج ببیند نه در سکو. به ازا هر برج تک ایستاده موفق متاسفانه شاهد تلاش های شکست خورده بسیاری برای خلق فضای شهری موفق بوده ایم.

ابتکار ایجاد سکو شامل بررسی جدی الگوی خیابان و ایجاد مقیاسی انسانی تر و به حداقل رساندن تاثیرات مخرب باد در سطح زمین می شود که همگی در انسانی کردن ساختمان های بلند تاثیر می گذارند. ایجاد برج های باریک که سایه اندازی ساختمان های بلند را به حداقل می رسانند، به دلیل توجه ما به خورشید مسئله ای عاطفی می باشد و بنابراین ملاحظه ای دیگر بر ملاحظات مربوط به انسانی کردن ساختمان های بلند می افزاید. (Tall buildings supplementary guidance,2008)

تاثیر ساختمان های بلند بر فضاهای شهری
فضاهای شهری به عنوان فضایی برای زندگی اجتماعی مردم، به وسیله موجودیت ساختمان های بلند را تحت تاثیر قرار می دهد. (N. Rafizadeh, 2005) متخصصین بسیاری بر سه ویژگی اصلی فضاهای شهری تاکید دارند که به شرح زیر است:
فضایی محدود شده
کیفیت زیبا شناسانه از فضا
عملکرد ها و فعالیت های اجتماعی که در آن فضا در حال اجراست.
فضای محدود شده
هنگامی که فضا به عنوان یک منطقه محدود شکل می گیرد باید برخوردار از کیفیتی باشد که جلوه های بصری مطلوبی را برای استفاده از فضا ایجاد کند؛ بنابراین این بستر باید برای اقدامات بشر همراه و وابسته باشد. فضاهای شهری در مناطقی که در آن ساختمان های بلند شایع ترین نوع هستند از فضایی انسانی برخوردار نیستند و خیابان های باریک بین این ساختمان ها دیدگاه های ممکن از فضاهای داخلی نسبت به فضاهای باز را نابود می کنند. این انسداد و گرفتگی احساسی از تنگی را در فضای ساختمان های بلند ایجاد می کند. شرایط نامطلوب به وسیله سایه، عدم روشنایی کافی و عدم نور خورشید تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. برای حل این مشکل، دو اقدام زیر توصیه می شود:
ساخت دهانه و گشودگی در میان ساختمان به وسیله ایجاد فضاهای باز یا سبز در امتداد طول بلوک های برج، در خیابان.

تصویر: فضاهای باز و سبز در میان ساختمان ها؛ ماخذ: (N. Rafizadeh, 2005)
تغییر ارتفاع نسبت به تخصیص و مجاورت ساختمان های بلند و کوتاه

تصویر: تغییر ارتفاع در مجاورت ساختمان؛ ماخذ: (N. Rafizadeh, 2005)
کیفیت زیبا شناسانه از فضا
ساختمان های بلند دارای چشم انداز نسبتاً خوبی به فواصل نسبتاً دور می باشند. با این حال، آنها از فواصل نزدیک زیبا به نظر نمی رسند. به منظور تغییر جنبه های زیبای شناختی فضاهای شهری، هنگامی که ساختمان های بلند شایع ترین نوع هستند و در جهت بهبود جنبه های فیزیکی و بصری این فضا ها، باید نسبت ابعاد به نحوی نزدیک به اقدامات بشر انتخاب گردند. به عبارت دیگر، ارتفاع ساختمان در لفاف اصلی باید کاهش یابد. (N. Rafizadeh, 2005)

تصویر: جنبه های بصری مطلوب؛ ماخذ: (N. Rafizadeh, 2005)
کارکرد ها و فعالیت های اجتماعی در فضا
کارکرد ها و فعالیت های اجتماعی در ساختمان های بلند موفقیت آمیز نبود، به علت بستر، دید و چشم اندازها و سپس جمعیتی کوچکتر به چنین فضاهایی جذب می شوند. بنابراین به وسیله رکود اقتصادی این ساختمان ها از حد فاصل پوشش های فضاهای شهری و ساخت و ساز ساختمان های کوتاه به جای فضای مناسب پیروی می کنند و از ایجاد چشم انداز های بصری بیشتر و بهتر لذت می برند. به این ترتیب، ساختمان های بلند دورتر از فضاهای اطراف آن واقع می شود به طوری که تاثیرات قابل اندازه گیری خود را در فضاهای شهری کاهش می یابد. (N. Rafizadeh, 2005)

تاثیر ساختمان های بلند در چشم انداز شهری
طرفداران ساختمان های بلند بر این باورند که یکی از مزیت های عمده این ساختمان ها ارائه دادن چشم انداز شهری و قدرت دید از طبقات بالایی این ساختمان ها می باشد. اما باید به یاد داشته باشیم که پدیده ساختمان های بلند به طور کلی برخی از اثرات نامطلوب محیط مجاور چون: انسداد دید و منظر، سایه اندازی، کاهش حریم خصوصی در فضاهای داخلی ساختمان های مجاور و نفوذ در مناطق سبز را سبب می شود و همه این اثرات که عمدتاً در مناطقی با تراکم بالا اتفاق می افتد؛ باعث بی نظمی در فضاهای شهری می شود (N. Rafizadeh, 2005). جلوه های بصری ذکر شده در بالا مربوط به برخی از عواملند که عبارتند از: ارتفاع و ارتفاع نسبی (مقیاس)، فرم ساختمان، حفظ حریم خصوصی، تزیینات و نوع پوسته.
مطالعات انجام شده بر روی تاثیرات بصری بناهای بلند در ایران نشان می دهد که فاکتور مقیاس در ساختمان های بلند یک پدیده حیاتی در کیفیت آن ها می باشد. به عبارت دیگر، دوری از ساختمان های بلند، تاثیرات بصری را برای ناظر به دلیل گسترش زاویه دید کاهش می یابد.

مقیاس
منظور از مقیاس رابطه بین اندازه یک فضا یا شی با فضاها و یا اشیا اطراف آن می باشد. در معماری و طراحی شهری همواره مقیاس انسانی^[۳] به عنوان موجه ترین مقیاس اندازه گیری ابعاد ساختمان با فضا مطرح بوده است. مقیاس، به عنوان یک ابزار برای اندازه گیری و سنجیدن، شامل روابط بسیاری است. مقیاس انسانی به معنای ارتباط بین ساخت و ساز و شرایط انسانی است، و همچنین به عنوان یک رابطه بین ساختمان و توانایی مردم برای پردازش داده هاست. آنچه به وسیله مقیاس در بلوک برج ها معنی می شود، در مجموع و به طور مستقل در ارتفاع و تناسبات است. با توجه به این اندازه، و همچنین عرض خیابان های اطراف، ساختمان های بیش از ۳ طبقه در بسیاری از خیابان ها خارج از مقیاس استاندارد است و در نتیجه تحریک نمی کند. انسان با رعایت این مقیاس ها احساسی از دوستی، مجاورت، حفاظت و امنیت را در میان ساکنین و عابرین به وجود می آورد.(N. Rafizadeh, 2005)
بنابراین اگر بخواهیم ساختمان ها دارای ابعاد انسانی باشند باید کوتاه، و یا آنکه در طبقات بالایی ساختمان عقب نشینی هایی صورت بگیرد. همچنین در برخی موارد جزییات یک ساختمان بلند مثل در، پنجره و یا اجزایی که در نماسازی به کار می روند ممکن است خارج از مقیاس باشند. در واقع ارتباط با مقیاس انسانی را نه فقط در رابطه با ارتفاع ساختمان بلکه با تمامی آن چه که انسان درک می کند قابل جستجو است. در رابطه با مقیاس انسانی می توان به برخی موارد که می توانند در تعیین ضوابط طراحی ساختمانی مورد استفاده واقع شوند توجه داشت (امین زاده، بهناز، ۱۳۷۶).
مقیاس همسایگی : مقیاس همسایگی ساختمان های بلند در بافت های شهری موضوعی بسیار با اهمیت تر از مقیاس این ساختمان ها به تنهایی می باشد. مقیاس همسایگی ساختمان های بلند را با اندازه و ساختمان ها در همسایگی و مجاورت آنها ربط می دهند. از آن جایی که بسیاری از این ساختمان ها در بافت های موجود شهری ساخته می شوند، همجواری آنها با ساختمان های اطراف که غالباً کوتاه مرتبه بوده، مسئله ساز و با اهمیت می گردد. (Tall Building Design Guidelines, 2013)

تصویر: ارتفاع و ارتفاع نسبی ماخذ:(N. Rafizadeh, 2005)
ساختمان های بلند به لحاظ بعد ارتفاعی که ماهیت آنها را شامل می گردد به دشواری می توانند در بافت های کوتاه مرتبه موجود هضم شوند. به طور کلی وقتی این ساختمان ها در میان بافت های کوتاه قرار می گیرند تنها با تغییر تدریجی ارتفاع از بلند به کوتاه یا بر عکس می توان ناهمگونی های نما را تا حدی رفع نمود. خصوصاً وقتی ساختمان های بلند و کوتاه دارای مرز مشترک هستند. قرار دادن فضای باز در اطراف ساختمان های بلند و حد فاصل بافت کوتاه مرتبه و بلند مرتبه، تا حدودی به رفع ناهمگونی بافت کمک کرده و از تضاد شدید در نمای شهری و در بافت شهر جلوگیری می کند. رعایت سلسله مراتب مقیاس بین ساختمان های بلند و کوتاه مرتبه در اطراف و یا فضاهای باز و واحدهای همسایگی همجوار، در سه بخش می تواند مورد بررسی قرار گیرد. (N. Rafizadeh, 2005)
مقیاس بلوک شهری
مقیاس منطقه ای
در ابعاد سایت
که بنابر نیاز پروژه مقیاس بلوک شهری مورد بررسی قرار می گیرد:
مقیاس بلوک شهری
ایجاد پایه ساختمان با مقیاسی متناسب با ساختمان های اطراف و عرض خیابان شکل می گیرد. مفصل بندی پایه ساختمان با پلاک های همجوار که پیوستگی مجاور و خیابان را تامین می کند و تخصیص کاربری های مناسب با فعالیت های طبقه همکف. (Tall buildings guidance, 2008)
مقیاس و مکان یابی مناسب برای ساختمان بلند مرتبه درون سایت در جهت کاهش تاثیرات بصری آن از طرف خیابان، فضاهای باز اطراف و واحد همسایگی همجوار که شامل عقب نشینی حجم ساختمان در طبقات برای خوانایی بیشتر بخش پایه ساختمان از طرف خیابان می شود.
زمانی که قرار است یک یا چند ساختمان بلند مرتبه درون یک سایت واقع شوند در میان دو محدوده با ارتفاع کاربری یا شکل ساختمان های متفاوت؛ مطالعه و در نظر گرفتن عقب نشینی ها، تورفتگی ها و سلسله مراتب مناسب در مقیاس ارتفاعات لازم است. هر کدام از این ابزارهای کنترل می تواند با توجه به اندازه محدوده ساخت و ساز، میزان کاربری ها، واحدهای همسایگی همجوار، با ارتفاعات کوتاه تر اندازه عرض خیابان و تحلیل میزان تاثیر ساخت و ساز بر بلوک های همجوار که شامل میزان سایه اندازی - نورگیری و دریافت منظر آسمان می شوند تغییر یابند.
گاهی در بافت هایی که ساخته شده اند با انجام این تحلیل ها، شاید بتوان به این نتیجه رسید که این محدوده برای بلند مرتبه سازی مناسب نمی باشد. تخصیص یک فاصله مناسب افقی بین ساختمان های بلند احداثی و مناطق با مقیاس کوتاه تر ارتفاعی، تخصیص ارتفاع مطلوب و عقب نشینی ها و تورفتگی های متناسب با حجم و ارتفاع کوتاه تر توده های مجاور و واحدهای همسایگی همجوار در جهت کاهش میزان تاثیرات این ساختمان ها به خیابان ها، فضاهای باز و ملزومات آنها است.
مقیاس اجزای نمای شهری

استفاده از سرمایه دانشی یا معنوی؛
کیفیت تکنولوژی؛
کیفیت نوآوری؛
کیفیت زنجیره تأمین؛
کیفیت جهانی، بین المللی و قابلیت بین المللی (مقصودی، ۱۳۸۲: ۱۵).

۲-۶-۷-۲ کیفیت محصول با رویکرد هزینه:

شرکتها در بکارگیری استراتژی رهبری هزینه محصول بر کنترل شدید هزینه ها و اثربخشی هزینه ها در تمام حوزه های عملیاتی تمرکز می یابند. سازمان برای اینکه به تولیدکنندهای با حداقل هزینه در صنعت تبدیل شود، از یک یا همه منابع دستیابی به مزیت از طریق هزینه ها استفاده می کند. اگر سازمانی بتواند به رهبری هزینه دست یافته و آن را حفظ نماید، به فعالی بالاتر از سطح متوسط در صنعت خود تبدیل می شود. دستیابی به رهبری هزینه از روش های گوناگونی بدست می آید. این روشها شامل تولید انبوه، توزیع انبوه، صرفه جویی ناشی از مقیاس، تکنولوژی، طراحی محصول، بهینه سازی منابع و دسترسی به مواد خام می شوند. دستیابی به مزیت هزینه به هفت طریق ممکن می باشد:

مقیاس اقتصادی؛
یادگیری اقتصادی؛
تکنولوژی فرایند؛
طراحی محصول؛
طراحی فرایند؛
بهینه سازی ظرفیت؛
هزینه های درونداد؛
استفاده گسترده از استراتژی رهبری هزینه، زمانی مناسب است که مقیاس و قلمرو اقتصادی با اهمیت بوده و قابل حصول است و از طرفی تمایز محصول نیز مشکل باشد ( رضایی نژاد، ۱۳۸۰: ۸۵).

۲-۶-۸ توجه به گرایشات بازار

ایجاد اطلاعات حاصل از بازار در کل سازمان درباره نیازهای جاری و آینده مشتریان، توسعه و انتقال این اطلاعات در سراسر سازمان و پاسخگویی به آن در تمام سطوح سازمان. (کهلی وجاورسکی۱۹۹۰(
توجه نکردن به خصوصیات بازار و گرایش ها موجب از دست دادن سهم در یک بازار می شود. توجه به خصوصیات بازار و گرایش ها در موارد ذیل قابل بحث می باشد.
قابلیت افزایش سود و بازده سرمایه ­گذاری: اگر افزایش سود و بازده  سرمایه ­گذاری، از طریق توجه به خصوصیات بازار و گرایش ها به‌دست می آید، بنابراین مناسب­ترین روش برای توجه به گرایشات بازار روشی است که بیشترین فرصت را برای سود ایجاد کند.
مشابه بودن نیازهای خریداران در هر قسمت: خریداران بالقوه در هر قسمت از بازار، باید بر مبنای فعالیت­های بازار­یابی، مانند طرح و شکل محصولات مورد نیاز یا نوع تبلیغات، باهم شباهت­هایی داشته باشند (طالقانی، ۱۳۸۸: ۱۲).
متفاوت بودن نیاز­های خریداران در قسمت­ های گوناگون بازار: اگر نیاز­های خریداران در قسمت­ های مختلف بازار، کاملا متفاوت نیستند، برای هر قسمت بسته به گرایشات ، فعالیت ها نیز متفاوت است و معمولا فعالیت­های بازار­یابی متفاوتی را می­طلبد که هزینه­ های بیشتری نیز ایجاد می­ کند.
امکان فعالیت بازار­یابی برای دستیابی به یک قسمت؛ دستیابی به یک قسمت بازار و گرایش های آن، نیازمند فعالیت بازاریابی کارآ و سازنده است.
سهولت و هزینه توجه به گرایشات بازار؛ مدیر بازاریابی باید توجه به گرایش بازار را به‌سهولت و با هزینه پائین (متناسب با نوع طرح، بازار و منافع متصور آن)، اجرا کند ( دهدشتی، ۱۳۸۹: ۲۶).

۲-۶-۸-۱خصوصیات الزامی جهت توجه به گرایشات بازار در بازار مصرفی

بازارهای مصرفی میلیونها نفر از مشتریان شخصی در سرتاسر جهان را شامل می شوند که کالاها و خدمات را جهت مصارف شخصی یا مصرف توسط اقوام، آشنایان و دوستان خریداری می کنند. بنابراین، یک بازاریاب محصولات مصرفی ابتدا خواسته ها و نیازهای این افراد را شناسایی کرده و سپس بازار آنها را به بخش ها و گروه های سودآور و قابل کنترلی تقسیم می کند که منعکس کننده این نیازها هستند. تحقیقات نشان می دهد که بیش از ۷۰ درصد مردم، محصولات و خدمات را عمدتاً به دلایل احساسی و نمادین به جای دلایل منطقی و کارکردی خریداری می کنند. این امر، بخش بندی بازار مصرف کننده را از نظر نوع تحقیقات مورد استفاده، طبقات بخش بندی مورد استفاده، محصولات و برندهای تولید شده کاملاً متفاوت از بخشبندی بازارهای صنعتی می کند. عوامل مهم در توجه به گرایشات بازار مصرفی به شرح ذیل می باشد: (رنجبریان، ۱۳۸۸: ۶).

۲-۶-۸-۱-۱ خصوصیات جغرافیایی

یکی از مهمترین ویژگی‌هایی که می‌تواند بر نیاز و گرایش مشتری  (مصرف‌کننده ) تاثیرگذار باشد،
منطقه جغرافیایی است. البته این بخش بندی می‌تواند به اندازه یک قاره وسعت داشته باشد و یا حتی به
اندازه یک محله شهر کوچک شود. متداول‌ترین متغیرهای بخش بندی‌ جغرافیایی عبارتند از:
ناحیه جغرافیایی (بر اساس قاره، کشور، استان، شهر یا حتی محله)
جمعیت بخش
تراکم جمعیتی بخش
آب و هوا و … ( برلی^[۲۵]، ۲۰۰۸ : ۵).

۲-۶-۸-۱-۲ خصوصیات جمعیتی

یکی دیگر از روش های متداول برای توجه به گرایشات بازار، گرایشات بازار بر اساس متغیرهای جمعیتی است که مهمترین آنها عبارتند از ، سن، جنسیت، شغل، تحصیلات، نژاد، ملیت، مذهب، اندازه خانواده، وضعیت خانوادگی، میزان زاد و ولد، درآمد، طبقه ‌اجتماعی و …
بسیار از این متغیرها، استاندارد خاصی برای بخش بندی دارند. به عنوان مثال وضعیت خانوادگی می‌توان شامل مجرد، متاهل بدون فرزند، متاهل دارای فرزند بخش بندی شود. البته باید توجه داشت که بخش بندیها می‌بایست با ویژگی‌های بومی هر کشور سازگار باشد ( دافی^[۲۶]،۲۰۰۴: ۱۵).

۲-۶-۸-۲ خصوصیات الزامی جهت توجه به گرایشات بازار در بازار صنعتی

این بازار، بازار بسیار بزرگی است که در بعضی از کشورها احتمال دارد در بر گیرنده هزاران و حتی میلیونها شرکت و مؤسسه باشدو حجم دادوستد کالاها و خدمات در ان بازار سالانه بالغ بر چندین میلیارد دلار در کشورهای صنعتی می باشد. بنابراین بازار کالای صنعتی ، بزرگترین و متنوع ترین بازار سازمانی به شمار می رود. عمده ویژگی های مورد نظر در بازار صنعتی را می توان به شرح ذیل مشاهده نمود ( لارسون^[۲۷]،۲۰۰۴: ۱۲).
ویژگیهای سازمان خرید
ویژگیهای مرکز خرید
ویژگی‌های فردی تصمیم‌گیرندگان
نوع صنعت
اندازه یا بزرگی شرکت
محل یا مکان
متغیرهای عملیاتی
متغیرهای عملیاتی مورد استفاده شرکت ها ی فعال در صنعت مورد نظر را به عنوان مشتریان سازمانی در بخش بندی سازمانی موثر و بهره برداری از آن متغیر سوالات ذیل پیشنهاد شده است :
فناوری: برای ارائه خدمت به مشتری بر چه فناوریهایی تمرکز خواهیم کرد؟
استفاده کنندگان: آیا محصولات خود را به استفاده کنندگان عمده، متوسط یا کم و یا مشتریانی که از این محصول استفاده نمی کنند، عرضه خواهیم کرد؟
توانایی‌های مشتری: آیا ما محصولات خود را به مشتریانی ارائه می‌کنیم که به این خدمات نیاز زیاد یا اندک دارند؟ ( عشقی^[۲۸]،۲۰۰۷: ۸۶).

عباس­پور، ع.، همتی، م. و شهولی خیر­آبادی، س. (۱۳۹۱). ارزیابی وضعیت موجود و مطلوب مؤلفه­ های مدیریت دانش در بین کارشناسان پردیس فنی دانشگاه تهران. ­نامه آموزش عالی، (۱۸)، ۱۵۴- ۱۳۹٫
علامه، م. (۱۳۸۴). دانش‌آفرینی: کلید طلایی نوآوری مداوم و رقابت‌پذیری پایدار. مدیریت، (۱۰۵) و (۱۰۶)، ۲۲-۱۹٫
علی­پور حافظی، م.(۱۳۸۶). تعامل مدیریت دانش و اقتصاد اطلاعات. فصلنامه کتاب، (۶۹)، ۹۲-۸۵٫
عبدالمنافی، س.، شعرا، ز. و مرتمن­زاده، و. (۱۳۹۳). بررسی امکان­سنجی پیاده­سازی مدیریت دانش در شرکت صنایع الکترونیک شیراز(مطالعه موردی) و ارائه راهکارهای بهبود مدیریت دانش در سازمان. کنفرانس مدیریت، تحول و نوآوری در توانمندسازهای مدیریت.
فرهودی، ف. و درودی، ف. (۱۳۸۷). لزوم به­ کارگیری مدیریت دانش در افزایش سطح کیفی فعالیت­های سازمان­های نوین. علوم و فناوری اطلاعات، ۲۴(۲)، ۱۰۴-۸۹٫
قنبری، ع. و مخزن موسوی، ه. (۱۳۹۰). رویکرد منطق فازی برای مدل­سازی اقتصاد زیرزمینی در ایران. پژوهش­نامه اقتصادی، (۳)، ۱۱۳-۹۱٫

قربانى­زاده، و. ا.، نوربخش، م. و منصوریان، ا. (۱۳۹۰). عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان­هاى عمومی. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، ۶(۳)، ۴۸۶ -۴۷۰٫
قلی­زاده، م. و. و حمیدی­زاده، م. ر. (۱۳۸۸). شکست سازمان­ها در مدیریت دانش و ارائه­ مدل موفق مدیریت دانش. ششمین کنفرانس بین ­المللی فناوری اطلاعات و ارتباطات، تهران.
کاملی، م. ج. (۱۳۸۷). مدیریت دانش و موانع آن در سازمان‌های دولتی(مطالعه‌ی موردی در سازمان پلیس).کارآگاه، ۲(۳)، ۳۹-۱۷٫
کارنامه حقی، ح. و اکبری، ن. (۱۳۸۳). بررسی هم­گرایی تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران. فصلنامه پژوهش اقتصادی در ایران، (۲۰)، ۱۳۴-۱۱۵٫
کوره­پزان دزفولی، ا. (۱۳۸۷). اصول تئوری مجموعه­های فازی. چاپ دوم، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر، تهران.
گیتس، ب. (۱۳۸۰). کسب­وکار بر بال اندیشه. مترجم دکتر عبدالرضا رضایی نژاد، چاپ دوم، تجارت الکترونیک، انتشارات فردا.
لاجوردی، ج. و خان­بابایی، ع. (۱۳۸۶). بررسی عوامل تسهیل­کننده­ مدیریت دانش در تیم­های کاری مطالعه موردی: بانک کشاورزی. دانش مدیریت، (۲۰)، ۷۶-۱٫
محمدی فاتح، ا.، سبحانی، م.ص. و محمدی، د. (۱۳۸۷). مدیریت دانش(رویکردی جامع) ،تهران: پیام پویا.
ملکی، م.، نصیری­پور، ا. ا. و آقابابا، س. (۱۳۸۶). مدیریت دانش در اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) بر اساس الگوی تعالی بالتدریج. مدیریت اطلاعات سلامت، (۴)، ۱۷۴-۱۶۷٫
میرغفوری، ح.، صیادی تورانلو، ح. و کریمی­نیا، م. (۱۳۹۲). رتبه ­بندی عوامل مؤثر بر ارتقای نوآوری در شرکت­های وابسته به مراکز رشد با بهره گرفتن از تکنیک تاپسیس فازی؛ مطالعه موردی پارک علم و فناوری یزد. رشد فناوری، (۳۶)، ۲۷-۱۹٫
منوریان، ع. و عسگری، ن. (۱۳۸۶). ابعاد ساختاری و محتوایی سازمان‌های دانش‌محور. اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی.
منصوری، ع. و یاوری، ز. (۱۳۸۲). QFD ابزاری برای انتقال صدای مشتری به فرایند طراحی و توسعه محصول. شیخ بهایی، (۳)، ۹۱-۷۳٫
موسوی، ع. (۱۳۸۴). مدیریت دانش. مجله‌ی اصلاح و تربیت، (۴۴) ، ۲۳-۱۲٫
میرزایی چابکی، م. (۱۳۸۹). تدوین استراتژی برای شرکت چوکا و رتبه ­بندی استراتژی­ها با تکنیک تاپسیس فازی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران، دانشکده مدیریت.
مظفری، م. م. و کاوسی، م. (۱۳۸۹). به­ کارگیری مدل DEA در QFD به­منظور طراحی محصول در صنایع تولید تلویزیون(مطالعه موردی شرکت پارس الکتریک). مدیریت توسعه و تحول، (۵) ، ۳۸-۳۱٫
نوروزیان، م. (۱۳۸۵). دانش مدیریت دانش. تدبیر، (۱۷۶)، ۲۹-۲۶٫
نکودری، م. و یعقوبی، ن. (۱۳۹۰). بررسی عوامل تسهیل‌کننده‌ی مدیریت دانش در سازمان مدیریت بحران. پژوهش‌های مدیریت عمومی، (۱۳)، ۱۱۹- ۹۵٫
نوروزیان، م. (۱۳۸۴).کاربرد مدیریت دانش در بخش دولتی. تدبیر، (۱۵۶).
نهاوندی، ب.، فرهی، ر.، کزازی، ع. و جعفری‌نژاد، ن. (۱۳۹۰). تعیین و اولویت‌بندی معیارهای مؤثر بر اثربخشی مدیریت دانش در سازمان‌های تحقیقاتی ایران با رویکرد تطبیقی(فازی و قطعی). مدیریت فناوری اطلاعات، (۷)، ۱۹۲-۱۶۹٫
هاشمی، ص. (۱۳۸۹). مطالعه­ تطبیقی استقرار چرخه مدیریت دانش در دانشگاه تهران و دانشگاه علوم انتظامی. رساله کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
هاشمی، ص.، محمدی مقدم، ی. و محمدی مقدم، ا. (۱۳۹۰). مدیریت دانش، الزامات و چالش‌ها. فصلنامه توسعه‌ی مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، (۱۹)، ۱۳۰-۱۰۱٫
مراجع لاتین:
Al-Busaidi, K. A. & Olfman, L. (2005). A Investigation of the Determinants of Knowledge Management Systems Success in Omani Organizations. Journal of Global Information Technology Management, 8(3), 6-27.
Allee, V. (1997). The Knowledge Evolution: Expanding Organizational Intelligence. Butterworth-Heinemann, Newton, MA.
Adam, R., & Mccreedy, S. (1999). A Critical Review of Knowledge Management Models. The Learning Organization, 6(3), 91-101.
Akhavan, P., Hosnavi, R., & Sanjaghi, M. (2009). Identification of Knowledge Management Critical Success Factors in Iranian Academic Centers. Education,Business and Society: Contemporary (Middle Eastern Noues), 2(4), 276-288.
Allee, V. (1997). Twelve Principles of Knowledge Management, Training & Development, 51(11), 4-71.
Andersson, T., & Westterlind, T. (2002). Sharing Knowledge Over Company Borders Managiing Knowledge in Key Customer Relations at ABB Sweden. Master Thesis.
Bartol, K. M., & Srivastava, A. (2002). Encouraging Knowledge Sharing:the Role of Organizational Reward Systems. Journal of Leadership and Organization Studies, 9(1), 75-81.
Brand, A. (1998). Knowledge Management and Innovation at 3M. Journal of Knowledge Management, 2(1).
Byrne, R. (2001). Employees: Capital or Commodity, The Learning Organization. 8(1), 44-50.
Beach, R., Muhlemann, A. P., Price, D. H. R., Paterson, A., & Sharp, J. A. (2000). A Review of Manufacturing Flexibility, European Journal of Operational Research, 122, 41–۵۷٫
Brokman, B. K., & Morgan, R. M. (2003). The Role of Existing Knowledge Management in New innovativeness and Performance. Decision Science, 34(2), 385-397.
Bouchereau, V., & Rowlands, H. (2000). Methods and Techniques to Help Quality Function Deployment(QFD). Benchmarking: An International Journal, 7(1), 8-19.
Bottani, E., & Rizzi, A. (2006). Strategic Management of Logistics Service: A Fuzzy QFD Approach. International Journal of Production Economics, 13(2), 585–۵۹۹٫
Benner, M., Linnemann, A. R., Jongen, W. M. F., & Folstar, P. (2003). Quality Function Deployment (QFD)- Can it be Used to Develop Food Products? Food Quality and Preference. 14, 327-339.
Bhattacharya, A., Geraghty, J., & Young, P. (2010). Supplier Selection Paradigm: An Integrated Hierarchical QFD Methodology Under Multiple-Criteria Environment. Applied Soft Computing, 10, 1013-1027.
Brelade, S., & Harman, C. (2000). Using Human Resources to Put Knowledge to Work. Knowledge Management Review, 3(1), 9-26.
Bose, R. (2003). Knowledge Management Enabled Health Care Management Systems: Capabilities. Infrastructure, and Decision Support. Expert Systems with Applications, 24(1), 59-71.
Choi, B., Simon, K., & Joseph, G. D. (2008). Effects of Knowledge Management Strategy on Organizational Performance: A Complementarity Theory-Based Approach. Omega the International Journal Of Management Science, 36, 235-251.

طرح‌ها و لوایح سه فوریتی نیز پس از تصویب کلیات، بلافاصله در همان جلسه در دستور مجلس قرار گرفته و نسبت به ماده واحده یا هر یک از مواد مذاکره و رأی گیری می‌شود. پیشنهادات نمایندگان نیز در این موارد قبل از ورود به ماده واحده یا هر یک از مواد طرح یا لایحه پذیرفته می‌شود و نسبت به آنها پس از اظهارات یک مخالف و یک موافق و نماینده دولت اخذ رأی به عمل می‌آید. (مواد (۱۶۶) و (۱۶۷))
جدول (۲-۱) فرایند تصویب فوریت ها

ضوابط کلی	فرایند تصمیم گیری	مناط تصویب	شرایط شور و بررسی	زمان بررسی و تصویب در صحن علنی	دلایل درخواست	نوع فوریت
تقاضای فوریت برای یک طرح یا لایحه باید توسط پیشنهاد دهندگان آنها و یا توسط ۱۵ نفر از نمایندگان به صورت کتبی ارائه شود (ماده (۱۵۹)) هیئت رئیسه موظف است طرح‌ها و لوایح دارای فوریت را حداقل ۱ ساعت قبل از طرح فوریت آنها تکثیر و در جلسه علنی در اختیار نمایندگان قرار دهد (تبصره ماده (۱۵۹)) پس از تصویب فوریت، ابتدا نسبت به اصل طرح یا لایحه مذاکره می‌شود. در صورت تصویب کلیات با اخذ رأی، راجع به هر یک از مواد، جداگانه مذاکره می‌شود و اخذ رأی به عمل می‌آید(ماده (۱۶۱)) با تقاضای دولت یا ۱۵ نفر از نمایندگان و تصویب مجلس قبل از ورود به شور می‌توان نسبت به سلب فوریت و یا سلب یک فوریت از دو فوریت و یا یک یا دو فوریت از سه فوریت اقدام کرد (ماده (۱۶۲)) تقاضای سلب فوریت برای هر طرح یا لایحه فقط یک بار امکان پذیر است (ماده (۱۶۲))	۱- ارجاع به کمیسیون مربوط پس از تصویب فوریت ۲- بررسی و تصویب در کمیسیون به صورت خارج از نوبت (امکان ارسال پیشنهادهای نمایندگان به کمیسیون) ۳- توزیع گزارش کمیسیون بین نمایندگان ۴۸ ساعت قبل از طرح در مجلس (ماده (۱۶۳)) ۴-. طرح و تصویب در صحن مجلس (به صورت یک شوری) (ماده (۱۶۴))	رأی اکثریت مطلق حاضران	صحبت یک موافق و یک مخالف	خارج از نوبت (ماده (۱۶۳))	نیاز فوری جامعه یا اولویت در طرح	یک فوریتی
	۱- چاپ و توزیع طرح یا لایحه بین نمایندگان حداکثر ۴ ساعت پس از تصویب فوریت ۲- ارائه پیشنهاد به هیئت رئیسه حداکثر پس از ۲۴ ساعت ۳- چاپ و توزیع پیشنهادهای نمایندگان حداقل ۱ ساعت قبل از شروع مذاکرات (ماده (۱۶۵)) ۴- قرار گرفتن در دستور کار مجلس حداکثر ۷۲ ساعت پس از تصویب فوریت	رأی اکثریت دو سوم حاضران	صحبت دو مخالف و دو موافق	حداکثر ۴۸ ساعت پس از تصویب فوریت (ماده (۱۶۷))	ضرورت جلوگیری از وقوع خسارت و فوت فرصت	دو فوریتی
	۱- تصویب کلیات ۲- اخذ رأی در خصوص پیشنهادهای نمایندگان پس از صحبت یک موافق و یک مخالف و نماینده دولت (مواد (۱۶۶) و (۱۶۷)). ۳- مذاکره و رأی گیری نسبت به هر یک از مواد	رأی اکثریت دوسوم مجموع نمایندگان	صحبت دو مخالف و دو موافق	پس از تصویب فوریت در همان جلسه مجلس (ماده (۱۶۶))	حالت کاملاً اضطراری و حیاتی برای مقابله سریع با خسارت حتمی

منبع: (شیبانی، ۱۳۸۴: ۱۶۸)
در توضیح این نردبان می توان گفت در پایین ترین پله این نردبان عدم مشارکت وجود دارد و شهروندان از هیچ قدرتی برخوردار نیستند .گاهی موارد سازمان های دولتی با ایجاد شکل ساختگی از مشارکت به عوام فریبی می پردازند. در واقع هدف واقعی آنها آموزش شهروندان برای قبول کارهاست که از قبل تکلیفش روشن شده است. در پله بعدی شکل گیری عدم مشارکت معرفی می شود که درمان نام گرفته است و هدف پیدا کردن راه چاره ای برای رفتارهای خودشان است و با اطلاع رسانی و مشاوره برنامه های حکومت را جلو می برد. نتیجه این مشاوره برخورداری کم از حق مشارکت است. اما به طور موقت تسکین بخش است، ولی مشارکت واقعی محسوب نمی شود و اقتدار شهروندان را نیز ساقط می نماید و تصمیم گیری عموماً با صاحبان قدرت است و مراتبی از مساوات طلبی را به وجود می آورد و در پله بعدی اشکال واقعی مشارکت دیده می شود که در قالب همکاری قدرت تفویض شده و نظارت شهروند مطرح می شود که بیانگر توزیع قدرت شهروندان است. مخالفان بر این عقیده اند که این سطح به دلیل هزینه بر بودن نارسایی و امکان سو استفاده فرصت طلبان مانع از ارائه مناسب خدمات عمومی می شود (همان، ۱۶۹-۱۶۸).

نردبان مقتدر سازی شهروند: این طریق از مشارکت در سال ۱۹۹۴ (بر پایه دیدگاه انشتاین) توسط بورنز به شرح زیر ارائه شد:

وابستگی متقابل و نظارت سپرده شده و نظارت تفویض شده

نظارت شهروند

همکاری نظارتی، عدم تمرکز محدود، تصمیم گیری موثر، هیات مشورتی

مشارکت شهروند

اطلاع رسانی ضعیف و مشاوره ظاهری، جنجال عمومی

عدم مشارکت شهروند

منبع: (شیبانی، ۱۳۸۴: ۱۶۹)
در این طرح، پایین ترین پله نردبان مبین جنجال عمومی و مشاوره ظاهری و اطلاع رسانی ضعیف است که عدم مشارکت شهروند را به دنبال خواهد داشت در پله بعدی نیز، اهمیت به اطلاع رسانی به مشتری، مشورت به دو صورت کیفیت بالا و هیات مشورتی واقعی ملاحظه می شود و نتیجه این اهمیت منجر به عدم تمرکز محدود و تصمیم گیری موثر و همکاری نظارتی می گردد که این خود بیانگر مشارکت شهروندان است و در رده آخرین پله نردبان نظارت شهروند و تفویض آن وابستگی متقابل را به وجود می آورد (شیانی، ۱۳۸۴: ۱۶۹) بدین ترتیب این تکنیک نشان دهنده سطوح مختلف مشارکت شهروندان است که معمولاً به اشکال صوری و بخشی نیز واقعی به نظر می رسد.

۲-۳-۵- مراحل مشارکت

مراحل مشارکت از دیدگاه آبهوف و کوهن را به شرح زیر می توان تشریح کرد:
الف) مشارکت در تصمیم ­گیری: در این مرحله مسوولان با همکاری مردم در مورد اهداف، برنامه ها و فعالیت هایی که برای رسیدن به هدف باید انجام شود، همچنین در مورد شیوه مدیریت، تصمیم گیری می کنند. هدف از حضور مردم در این مرحله افزایش آگاهی و حس مسئولیت پذیری آنهاست. حضور مردم باعث ایجاد انگیزه در آنها شده و زمینه را برای پذیرش دستورالعمل های اجرایی فراهم می کند. هدف از مشارکت در این مرحله عبارتند از:
- رسیدن به درک مشترک میان مردم و مسوولان در مورد اهمیت مساله و ضرورت اجرای آن. در بسیاری موارد اهمیت طرح برای کارشناسان روشن است، اما مردم اجرای آن را در اولویت نمی دانند. در این حالت ضروری است درک مشترک حاصل شود.
- آگاهی مسوولان، مدیران و کارشناسان از دانش بومی(تخصصی) مردم.
- انجام گفت و شنود دو طرفه بین مردم و مسوولان به منظور تسهیل در روابط متقابل.
- ایجاد انگیزه و تمایل مشارکت در مردم در سایر مراحل انجام کار.
ب) مشارکت در اجرا: برای به نتیجه رسیدن طرح ها و برنامه های مشارکتی، حضور مردم در مراحل اجرایی طرح ها و در صورت امکان، پرداخت بخشی از هزینه ها (با توجه به شرایط اقتصادی) ضروری است. بررسی ها نشان داده است هر قدر فعالیت های اجرایی بدون حضور مردم صورت گیرد مردم در مسئولیت پذیری برای حفظ و نگهداری طرح ها دخالت نمی کنند و تلاشی در جهت رفع معایب طرح ها نیز انجام نمی دهند (بهروان، ۱۳۶۴: ۱۳۲).
ج) مشارکت در بهره برداری: فواید هر طرحی باید شامل همه مردم به ویژه افراد کم توان جامعه شود. برای این منظور باید آنها سهمی را از منافع حاصل از طرح ها به دست آورند (منافع مادی یا معنوی) در این صورت آنها احساس می کنند که عنصر مهمی در طرح ها هستند.
د) مشارکت در ارزیابی: در این مرحله مردم در کنار کارشناسان فنی به ارزیابی فعالیت ها می پردازند. این فرایند ضمن اینکه به افزایش دانش مردمی منجر خواهد شد، زمینه شکوفا شدن استعدادها و توانمندی های آنان را فراهم می سازد.

۲-۳-۶- اشکال مشارکت:

۱- مشاوره
وقتی است که مسئولین یا برنامه ریزا ، نظرات مردم را جویا می شوند و به نظرات آنها به طورجدی در تصمیم گیری ها توجه می شود.
۲- بسیج اجتماعی
وقتی است که از مردم خواسته شود، در برنامه ای از قبل تدارک دیده شده شرکت کنند. دو مرحله قبلی می توانند به تناسب در حوزه مشارکت و یا عدم مشارکت قرار بگیرد.
۳- مسئولیت پذیری مردم
وقتی است که شهروندان فعالیتی را آغاز می کنند، و خود تصمیمات را اتخاذ کرده و نهایتاً محصول نهایی کار را تعیین می کنند.
۴- سهیم شدن در تصمیمات
وقتی است که همه اعضای جامعه، بدون در نظر گرفتن سن و سوابق­شان فرصت می یابند تا در روند امور شرکت کنند و سهم برابری برای تاثیرگذاری بر تصمیمات داشته باشند. مهم این نیست که طرح توسط دولت و یا مردم آغاز شده، بلکه مهم این است متصدیان طرح، اھمیت جلب و مشارکت مردم را درک کنند. سهیم کردن مردم در تصمیم گیری وتصمیم سازی مقوله ای است که نه با شعار، بلکه تنها با ایجاد بستر امنی از روابط هم سطح ممکن می گردد. شفافیت، اعتمادمتقابل، احترام به استقلال افراد وگروه­ها برای دستیابی به مشارکت پایداراز دیگر اصول این وادی است( فرهنگ خواه، ۱۳۸۲: ۱۵). و دیدگاه دیگر مشارکت فعال و مستقیم مردم در تصمیم گیری وبرنامه ریزی است. بر اساس این دیدگاه، خود مردم به طور مستقیم یا از طریق نهادهای مردمی محلی، در فرایند تصمیم گیری وتهیه برنامه های توسعه مشارکت می کنند. ودر مراحل مختلف تصمیم گیری و تهیه برنامه­ ها و تصویب آن­ها نظر می دهند. در این دیدگاه، تضادتاریخی بین مردم ودولت تا حدود زیادی حل می شود. مک کونل معتقد است که از طریق مشارکت مردم و بر عهده گرفتن نقش فعالی توسط آنان، در فرایند برنامه ریزی وتصمیم گیری است که این تضاد حل می شود. او معتقد است که از طریق مشارکت دادن گروه ­های مردمی محلی در فرایند برنامه ریزی وتصمیم گیری، مسئولیت این کار از دولت مرکزی به تشکیلات محلی منتقل ویا دولت ومردم را در این مهم شریک می سازد. اما روند گسترش مشارکت وزمینه های مربوط به آن، زمانی طولانی را طی کرده است تا توسط قدرتمندان پذیرفته شده است.

۲-۳-۷- گونه های مشارکت شهروندان:

مشارکت را به روش های گوناگون تقسیم بندی کرده اند. در یک تقسیم بندی، مشارکت به دو صورت فردی و گروهی تقسیم می شود.
۱) مشارکت فردی: در مشارکت فردی، فرد پیشنهاد خود را به کارفرما، کارگزار و یا مسوول ارائه می دهد و به این ترتیب در تصمیم گیری دخالت می کند. مسوول مربوطه ممکن است پیشنهاد را بپذیرد یا نپذیرد. در اینجا فرد فقط وظیفه ارائه پیشنهاد را دارد و تصمیم گیری در اجرای آن و مسئولیت عواقب آن بر عهده کارفرما است. مشارکت از طریق ارائه پیشنهاد به نحو گسترده ای در موسسات و کارخانجات فنی به کار می رود. هر ساله در کشور ژاپن میلیون ها پیشنهاد از طرف کارکنان به کارفرمایان ارائه می شود که درصد قابل توجهی از آنها به کار گرفته می­ شود.
۲) مشارکت گروهی: در این نوع مشارکت افراد با هم در تصمیم گیری سهیم می­شوند. در مشارکت گروهی سهم افراد در تصمیم گیری و عواقب مربوط به آن برابر است.