ضریب تعیین تعدیل‌شده

۰٫۰۱۶

آماره دوربین-واتسون

۱٫۹۷

در ارتباط با تحلیل ضرایب مدل که نتایج در جدول (۱۳-۴) مشخص است با بررسی سطح معناداری آماره t تغییرات رتبه‌بندی(Ranking) که بزرگ تر از ۰۵/۰ می‌باشد نشان می­دهد که تغییر رتبه‌بندی موجب تغییر افشاء اختیاری نمی‌شود و در سطح ۹۵ درصد رایطه­ی معناداری وجود ندارد.
در مورد متغیرهای کنترلی لازم به ذکر است که از بین شش متغیر کنترلی که در این مدل وجود دارد هیچ کدام از متغیرهای کنترلی معنی‏دار نیستند.
در آزمون معنی­داری مدل ، فرضیه صفر به این شکل تعریف می‌شود که همه ضرایب رگرسیون مدل یکجا برابر صفر است و فرضیه مقابل آن به مخالف صفر بودن حداقل یکی از ضرایب اشاره می­ کند . F اعتبار کلی مدل را نشان می­دهد.با توجه به نتایج منعکس‌شده در جدول(۱۳-۴) نشان می­دهد که F محاسبه‌شده از F جدول بزرگ‌تر است،پس می­توان گفت این مدل با احتمال ۹۵ درصد معنی­دار است.به عبارتی دیگر می­توان گفت که این مدل از اعتبار بالایی برخوردار است..همچنان با توجه به سطح معنی­داری آماره t در مورد مقدار ثابت و ضریب متغیرهای مستقل ، که کمتر از ۵% می­باشند ، می­توان معناداری ضرایب را اثبات نمود. و همچنین ضریب تعیین این مدل ۲ درصد می­باشد که این عدد نشان می­دهد که ۲ درصد مقدار متغیر وابسته توسط متغیر مستقل تبیین می‌شود. همچنین آماره دوربین واتسون نیز نشان می‌دهد که مشکل خود همبستگی بین متغیرهای مدل وجود ندارد.
۹-۴- آزمون ناهمسانی واریانس
یکی از مفروضات مدل رگرسیون خطی وجود ناهمسانی واریانس جملات اختلال می‌باشد.به طور متعارف در داده های سری زمانی و داده های مقطعی ممکن است واریانس جملات اختلات ثابت نبوده و از مقادیر وقفه دار جملات اختلال تبعیت نماید. نتایج حاصل از آزمون ناهمسانی واریانس در جدول ۱۴-۴ ارائه شده است که نشان می‌دهد فرضیه صفر مبنی بر همسانی واریانس رد نمی‌شود.
جدول ۱۴-۴ آزمون ناهمسانی واریانس

نوع آزمون

آماره آزمون

سطح معنی‌داری

آماره آزمون وایت

۰٫۹۱۵

۵۹۲/۰

۱۰-۴- آزمون نرمال بودن اجزای باقی مانده
جدول۱۵-۴ نگاره نرمال بودن اجزای باقیمانده
از آزمون جارک-برا (JB) نیز برای بررسی نرمال بودن اجزای اخلال رگرسیون استفاده شده است. نتایج این آزمون در جدول نگاره (۱۵-۴) ارائه شده است.بر اساس این آزمون چون سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ می‌باشد، توزیع اجزای اخلال رگرسیون نرمال نمی ­باشد ولی شکل توزیع آن ها شبیه به توزیع نرمال است، یعنی تک نمایی است و زمانی که اندازه­ نمونه به میزان کافی بزرگ باشد انحراف از فرض نرمال بودن معمولا بی اهمیت و پیامدهای آن ناچیز است. با توجه به قیضه ی حد مرکزی می توان دریافت که حتی در غیاب نرمال بودن، آماره های آزمون به طور مجانبی ازتوزیع های مناسب پیروی خواهند کرد. بنابراین عدم توجیه این مفروضه قابل اغماض است.

۱۱-۴- خلاصه فصل و نتیجه‌گیری
هدف اصلی پژوهش بررسی رابطه رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی با میزان افشای اختیاری اطلاعات بوده است که به منظور رتبه‌بندی از تجزیه و تحلیل بنیادی نه شاخص مالی و یک شاخص غیر‌مالی و برای تعیین میزان افشای اختیاری از ۷۰ شاخص برگرفته از مدل بوتوسان(۱۹۹۷) استفاده شد. برای نیل به هدف مذکور دو فرضیه در این پژوهش مطرح و ارزیابی شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین رتبه شرکت‌ها بر اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی با میزان افشای اختیاری رابطه معناداری وجود ندارد. هم چنین رابطه معناداری بین تغییر رتبه شرکت با میزان افشای اختیاری نیز یافت نشد.
فصل پنجم
نتیجه‌گیری و پیشنهادها
۱-۵- مرور و جمع بندی
هدف اصلی از انجام تحقیق حاضر بررسی رابطه بین رتبه‌بندی شرکت براساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی و میزان افشای اختیاری اطلاعات در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به منظور رتبه‌بندی شرکت‌ها از تجزیه و تحلیل بنیادی استفاده شد. ترکیب نه علامت بنیادی که چهار بعد مهم شرکت یعنی سودآوری، کارایی عملیاتی، نقدینگی و تصمیمات تامین مالی را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد، رتبه شرکت را بر اساس شاخص‌های مالی مشخص می‌کند. شاخص غیر‌مالی مورد توجه در این پژوهش، رتبه نقدشوندگی شرکت‌ها می‌باشد که عددی است که میزان نقد شدن یک سهم در بازار را نشان می‌دهد و برای محاسبه آن از مقادیری همچون تعداد خریداران، تعداد دفعات معامله شده، تعداد روزهای معامله شده، حجم معاملات طی دوره و تعداد سهام معامله شده طی دوره و میزان ارزش روز استفاده می‌شود. میزان افشای اختیاری بر اساس مدل پیشنهادی بوتوسان(۱۹۹۷) پس از اعمال تعدیلاتی در شش بخش کلی شامل پیشینه اطلاعاتی، خلاصه‌ای از نتایج تاریخی مهم، اطلاعات بخش‌ها، آماره‌های کلیدی‌غیر‌مالی، اطلاعات پیش‌بینی، بحث و تحلیل مدیریت مورد محاسبه قرار گرفت.
در فصل اول این پژوهش، کلیات و شمایی از اهمیت و ضرورت آن تشریح گردید. در فصل دوم (مبانی نظری)، ابتدا به تعریف “رتبه‌بندی” و توضیح آن پرداخته شد و مدل‌های مختلف رتبه‌بندی از جمله تجزیه و تحلیل بنیادی، تحلیل پوششی داده ها، روش تاکسونومی و رویکردهای تصمیم‌گیری چند معیاره تشریح گردید و هم چنین به رتبه‌بندی هایی که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران و سازمان مدیریت صنعتی کشور انجام می‌دهند اشاره شد. سپس به توضیح مفهوم “افشا” و دستورالعمل های بورس در مورد افشای اطلاعات و هم چنین شاخص‌های مورد استفاده به منظور تعیین میزان افشای اختیاری اطلاعات پرداخته شد. هم چنین در این فصل پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی برای هرکدام از عناصر مبانی نظری تحقیق بیان گردید. در فصل سوم تحقیق به بیان جامعه و نمونه آماری پژوهش و ابزار گرداوری و تجزیه و تحلیل داده ها، قلمرو تحقیق، فرضیات تحقیق و در نهایت روش‌های آماری آزمون فرضیات و تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد و در فصل چهارم خلاصه ای از تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج آزمون فرضیات ارائه گردید. در این فصل نیز، به بررسی و تشریح نتایج آزمون فرضیات پرداخته و پس از نتیجه‌گیری و بیان محدودیت‌های تحقیق، پیشنهادهای در رابطه با نتایج این تحقیق و تحقیقات آتی ارائه می‌شود که امید است مقدمه ای برای انجام تحقیقات بیشتر و کامل تر در این زمینه باشد.
۲-۵- نتایج آزمون فرضیات
نتایج آزمون فرضیات به شرح زیر است:
فرضیه اول
” هر چه رتبه شرکت براساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی بالاتر باشد، میزان افشای اختیاری آن بیشتر است".
برای بررسی فرضیه‌های پژوهش از رتبه‌بندی شرکت‌ها که با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل بنیادی شاخص‌های مالی و غیر‌مالی به دست آمد، استفاده گردید. هم چنین میزان افشای اختیاری با بهره گرفتن از ۷۰ شاخص که بر اساس مدل بوتوسان(۱۹۹۷) تهیه و تنظیم گردیده بودند، تعیین گردید.
در فرضیه اول پژوهش متغیر میزان افشای اختیاری اطلاعات به عنوان متغیر وابسته و رتبه شرکت بر اساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی به عنوان متغیر مستقل مورد تحلیل قرار گرفت. بعلاوه مالکیت مدیر، متوسط بازدهی سهام، نسبت ارزش بازار به دفتری و اندازه شرکت به عنوان متغیرهای کنترلی درنظر گرفته شدند. در ارتباط با تحلیل ضرایب مدل که نتایج در جدول ۹-۴ مشخص است با بررسی سطح معناداری آماره t رتبه‌بندی(Ranking) که بزرگ تر از ۰۵/۰ می‌باشد نشان می­دهد که میان رتبه‌بندی و افشاء اختیاری در سطح ۹۵ درصد رایطه­ی معناداری وجود ندارد.
درمورد متغیرهای کنترلی لازم به ذکراست که از بین شش متغیر کنترلی که در این مدل وجود دارد تنها متغیر بازدهی معنی‏دار است و دیگر متغیرهای کنترلی معنی‏دار نیستند.
تحقیقی که توسط کاو و همکاران در سال ۲۰۱۳ تحت عنوان اینکه “آیا شهرت شرکت بر کیفیت افشای اختیاری اهمیت دارد" با تمرکز بر تعداد و تداوم و دقت پیش‌بینی سود به عنوان معیار کیفیت افشای اختیاری به این نتیجه دست یافتند که شرکت‌ها با شهرت بالاتر، نسبت به دیگر شرکت‌ها، تمایل بیشتری به انتشار پیش‌بینی سود دارند. هم‌چنین، پیش‌بینی سود آنها با دقت بیشتری صورت می‌گیرد.
در تحقیق آنان شهرت شرکت با بهره گرفتن از فهرست هزار شرکت برتر آمریکا که هرساله در مجله فورچون منتشر می گردد، لحاظ شده که در این فهرست،رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس معیارهای تواناییجذب و نگهداشتنیروی انسانی ماهر، کیفیت مدیریت، مسئولیت پذیری اجتماعی و توجه به محیط زیست ، خلاقیت و نو‌آوری ، کیفیت تولیدات یا خدمات، ، ارزش سرمایه‌گذاری بلند مدت، صحت مالی، استفاده بهینه از منابع و اثربخشی در تجارت جهانی انجام می پذیرد. بعلاوه انتشار پیش‌بینی سود، تعداد، تداوم و دقت آن به عنوان معیار کیفیت افشای اختیاری در نظر گرفته شده است.
در فصل چهارم پژوهش حاضر، نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان می‌دهد که میانگین نمره افشای اختیاری، در حدود ۰٫۳۲ است که این نشانه کم توجهی شرکت‌ها به موضوع افشای اختیاری است. بنابراین به نظر می رسد احتمالا با توجه به شرایط موجود در ایران و کم توجهی به موضوع شفاف سازی و افشای اطلاعات و نهادینه شدن فرهنگ پنهانکاری و کمبود پاسخگویی مناسب در قبال مسئولیت های به عهده گرفته شده، از دلایل تفاوت نتایج این پژوهش با تحقیقات قبلی باشد.
فرضیه دوم
” بین تغییر رتبه شرکت براساس شاخص‌های مالی و غیر‌مالی با تغییر میزان افشای اختیاری رابطه وجود دارد.”