۳-۴: آماده سازی زمین و عملیات زراعی:
به منظور آماده سازی زمین، پس از اینکه رطوبت آن به حد مطلوبی رسید و گاورو شد با گاوآهن برگرداندار شخم زده شد. نمونه ی خاک از مزرعه تهیه و بر اساس نتیجه ی آزمایش خاک کودهای نیتروژن و فسفر به ترتیب به مقدار ۲۰۰ و ۱۵۰ کیلو گرم در هکتار از منابع اوره و سوپر فسفات تریبل در اختیار گیاهان قرار گرفت. کود فسفر در زمان کاشت به طور کامل به زمین داده شد و یک سوم کود نیتروژن به صورت پایه و مابقی به صورت سرک که یک سوم آن در زمان مرحله ی روزت گیاه و یک سوم ما بقی آن در زمان شروع غوزه دهی به زمین داده شد. به منظور اعمال زئولیت و کود پایه مورد نیاز در وسط جوی ها شیاری به عمق ۱۵ سانتی متر ایجاد گردید و کود پایه و زئولیت در کف آن اعمال شد. فاصلهی بین ردیف های کاشت ۶۰ سانتی متر و برای حصول تراکم ۴۰ بوته در متر مربع فاصله ی روی ردیف ۸ سانتی متر در نظر گرفته شد (روی هر پشته دو ردیف گیاه کاشته شد). هر کرت شامل ۴ خط کشت به طول ۶ متر بود. فاصله دو تکرار از یکدیگر ۳ متر در نظر گرفته شد.
نحوه اعمال تنش (حجم آب مصرفی بر حسب متر مکعب) با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه گردید:
۶۰÷{(دبی آب ورودی)÷ (ارتفاع تبخیر از تشتک× حجم تشتک تبخیر× راندمان آبیاری× مساحت کرت× ضریب گیاهی× ۱۰۰۰}
در این فرمول برای جایگذاری اعداد تشتک تبخیر که از نوع کلاس A بود از آمارهای روزانهی ایستگاه هواشناسی اراک استفاده گردید. دبی آب ورودی سیفون ها محاسبه شد و ضریب گیاهی (ضریب گیاهی گلرنگ ۱/۱) از جدول کتاب نیاز آبی گیاهان در ایران به دست آمد (علیزاده و کمالی، ۱۳۸۶). سپس با توجه به اعداد حاصل شده و میزان اعمال تنش، اقدام به آبیاری ۱۰۰، ۸۵ و ۷۰ درصد نیاز آبی گیاهان گردید.
۳-۵: اندازه گیری صفات:
۳-۵-۱: عملکرد و اجزاء عملکرد:
۳-۵-۱-۱: ارتفاع گیاه
بدین منظور با بهره گرفتن از متر و قرار دادن آن از سطح خاک تا انتهای بلندترین ساقه محاسبه گردید و تعداد ۱۰ نمونه از هر کرت محاسبه و با میانگین این نمونه ها اندازه ی ارتفاع کل بوته ها بدست آمد.
۳-۵-۱-۲: ارتفاع اولین شاخه ی فرعی گیاه از سطح خاک:
با وارد شدن ماشین آلات مدرن برداشت، صفت ارتفاع اولین شاخه ی فرعی از سطح خاک برای برداشت مکانیزه حائز اهمیت می باشد. بدین منظور با بهره گرفتن از متر و قرار دادن آن از سطح خاک تا انتهای اولین ساقه از سطح خاک به تعداد ۱۰ نمونه از هر کرت محاسبه و با میانگین این نمونه ها ارتفاع اولین شاخه ی فرعی از سطح خاک برای کل بوته ها بدست آمد.
۳-۵-۱-۳: قطر ساقه در قسمت تحتانی آن:
با بهره گرفتن از کولیس قطر ساقه تعداد ۱۰ نمونه از بوته های برداشت شده از سطح خاک اندازه گیری شد و با معدل گیری آن ها قطر ساقه ی بوته ها محاسبه گردید.
۳-۵-۱-۴: تعدا شاخه ی فرعی:
بدین منظور پس از برداشت ۲ متر مربع از هر ردیف ۱۰ بوته مشخص و تعداد شاخه های فرعی آن ها شمرده و میانگین آن ها مبنای محاسبه گردید.
۳-۵-۱-۵: تعداد غوزه ی نابارور در هر بوته:
به غوزه ای نابارور گفته می شود که اندام های زایشی در آن تشکیل نشده باشند و یا اینکه دارای اندام های
زایشی هست ولی به دلیل عدم تلقیح آمادگی و عدم انتقال اسمیلات، دانه ای در غوزه تشکیل نمی شود. جهت محاسبه ی صفات فوق پس از برداشت ۲ متر مربع از هر کرت و انتخاب ۱۰ بوته مشخص و شمارش صفات مورد نظر و تعیین میانگین آن ها انجام شد.
۳-۵-۱-۶: قطر غوزه:
با بهره گرفتن از کولیس قطر غوزهی تعداد ۱۰ نمونه از بوته های برداشت شده اندازه گیری شد و با معدل گیری آن ها قطر غوزهی بوته ها محاسبه گردید.
۳-۵-۱-۷: تعداد غوزه در بوته و تعدا دانه در غوزه:
بدین منظور پس از برداشت ۲ متر مربع از هر کرت ۱۰ بوته مشخص و تعداد غوزه های آن ها شمرده و میانگین آن ها مبنای محاسبه گردید و سپس ۱۰ غوزه به طور تصادفی انتخاب و پس از جدا کردن دانه ها ی آن ها تعدا کل دانه ها شمرده شده و با تقسیم بر ۱۰ تعداد دانه در غوزه محاسبه گردید.
۳-۵-۱-۸: عملکرد دانه:
پس از برداشت و توزین کل بوته های برداشت شده از ۲ متر مربع از هر کرت با قرار دادن کل غوزه ها درون گونی با کوبیدن آن ها، با بهره گرفتن از غربال دستی بوجاری و کاه گیری دانه ها صورت پذیرفت و کل دانه های برداشت شده توزین شدند و به عملکرد در هکتار تعمیم داده شده و سپس این دانه ها درون پاکت های شماره دار جهت اندازه گیری های بعدی قرار داده شدند.
۳-۵-۱-۹: وزن هزار دانه:
بدین منظور تعداد ۱۰۰۰ بذر با ترازوی دقیق توزین و وزن هزار دانهی هر کرت به دست آمد.
۳-۵-۱-۱۰: وزن هزار دانهی غوزه های اصلی و غوزه های فرعی:
پس از رسیدگی کامل از ابتدا و انتهای هر کرت یک متر حذف گردید و از دو ردیف میانی پس از حذف اثرات حاشیه ای ( ردیف اول و چهارم به عنوان حاشیه منظور گردید) ۲ متر مربع از تمامی بوته ها غوزه های اصلی و غوزه های فرعی آنها به صورت جداگانه جدا شده و دانه های درون غوزه های اصلی و غوزه های فرعی به صورت جداگانه توزین شدند و سپس به عملکرد در هکتار تعمیم داده شد.
۳-۵-۱-۱۱: عملکرد بیولوژیک:
پس از رسیدگی کامل از ابتدا و انتهای هر کرت یک متر حذف گردید و ار دو ردیف میانی پس از حذف اثرات حاشیه ای ( ردیف اول و چهارم به عنوان حاشیه منظور گردید) ۲ متر مربع تمامی بوته ها کف بر شدند و به منظور خشک شدن کل نمونه ها در آون به مدت ۴۸ ساعت تحت دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد نگهداری شدند. عملکرد ماده ی خشک به صورت گرم بر متر مربع گزارش گردید.
۳-۵-۱-۱۲: عملکرد بیولوژیک غوزه های اصلی و غوزه های فرعی:
پس از رسیدگی کامل از ابتدا و انتهای هر کرت یک متر حذف گردید و ار دو ردیف میانی پس از حذف اثرات حاشیه ای ( ردیف اول و چهارم به عنوان حاشیه منظور گردید) ۲ متر مربع تمامی بوته ها غوزه های اصلی و غوزه های فرعی آنها به صورت جداگانه برداشت و به منظور خشک شدن نمونه ها در آون به مدت ۴۸ ساعت تحت دمای ۷۵ درجه ی سانتی گراد نگهداری شدند. عملکرد ماده ی خشک به صورت گرم بر متر مربع گزارش گردید.
۳-۵-۱-۱۳: شاخص برداشت بوته:
از تقسیم عملکرد دانه به عملکرد بیوماس(عملکرد بیولوژیک)و ضرب در عدد ۱۰۰ شاخص برداشت محاسبه گردید.
۳-۵-۱-۱۴: شاخص برداشت غوزه های اصلی و غوزه های فرعی:
از تقسیم عملکرد دانهی غوزه ها به عملکرد بیوماس(عملکرد بیولوژیک) آن ها و ضرب در عدد ۱۰۰ شاخص برداشت محاسبه گردید.
۳-۵-۲: شاخص های رشد:
۳-۵-۲-۱: شاخص سطح برگ (LAI):
برای محاسبه ی شاخص سطح برگ در زمان گل دهی در حالی که تمامی برگ های گیاه سبز می باشند، تمامی برگ های ۱۰ گیاه از هر کرت را جدا کرده و توسط کاغذ شطرنجی اندازه گیری و نتیجه به صورت میانگین ثبت گردید. شاخص سطح برگ به عنوان مجموع مساحت یک طرف برگ گیاهان در واحد سطح زمین تعریف می شود. این شاخص برای پهن برگان مناسب است (نادری درباغشاهی و همکاران، ۱۳۸۳). برای محاسبهی این شاخص از فرمول زیر استفاده می شود.
LAI={(LA1+LA2)÷۲}×{(۱÷GA)}
۳-۵-۲-۲: سرعت رشد محصول (CGR ):
[یکشنبه 1400-08-02] [ 07:17:00 ق.ظ ]
|