رابطه بین میزان ارتباط با گروه همسالان کم اعتقاد و جنسیت
بررسی نتایج آزمون بین جنسیت و میزان ارتباط با گروه همسالان کم اعتقاد بر روی پایبندی به دین پاسخگویان نشان می‌دهد که تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار نیست به این معنا که از نظر پاسخگویان زن و مرد داشتن چنین روابطی تاثیری بر میزان پایبندی به دین ندارد.( ۰٫۷۴= sig )
رابطه بین میزان تاثیر وضعیت ظاهری و جنسیت
بررسی یافته‌های حاصل شده از طریق اجرای آزمون نشان می‌دهد که جنسیت پاسخگویان بر میزان پایبندی به دین آنان موثر است و تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار می باشد.(۰٫۰۰۰= sig ) به عبارت دیگر زنان بیشتر از مردان معتقدند که وضعیت ظاهری می تواند بر میزان پایبندی افراد به دین تاثیر داشته باشد.
جدول بعد توزیع فراوانی میزان تاثیر وضعیت ظاهری بر پایبندی به دین پاسخگویان را به تفکیک جنسیت نشان می دهد. همانطور که ملاحظه می شود در بین زنان ۳۹٫۳ درصد تاثیر این عامل را در حد زیاد و خیلی زیاد، ۳۴٫۳ درصد در حد متوسط و ۲۶٫۴ درصد نیز تاثیر آن را در حد کم و خیلی کم ارزیابی نموده اند.اما در بین مردان ۵۷٫۱ درصد تاثیر وضعیت ظاهری را بر میزان پایبندی به دین در حد کم و خیلی کم، ۲۸٫۶ درصد در حد متوسط و ۱۴٫۳درصد تاثیر این عامل را در حد زیاد و خیلی زیاد عنوان نموده اند.
جدول شماره ۴۱ ـ توزیع فراوانی میزان تاثیر وضعیت ظاهری بر حسب جنسیت

رابطه بین میزان تاثیر وضعیت ظاهری اساتید و جنسیت
بر اساس نتایج آزمون از لحاظ آماری تفاوت معناداری بین جنسیت و میزان تاثیر وضعیت ظاهری اساتید بر روی پایبندی به دین پاسخگویان وجود ندارد. به بیان دیگر زنان و مردان تاثیر این عامل را در حد یکسانی ارزیابی نموده اند.( ۰٫۱۸۶= sig )
د ـ ۲ـ رابطه بین متغیرهای وابسته تحقیق و متغیر وضعیت تاهل
نتایج آزمون در جدول بعد مشاهده می شود.
جدول شماره‌ ۴۲ـ نتایج آزمون مقایسه تاثیر وضعیت تاهل بر متغیرهای وابسته

رابطه بین میزان تاثیر برگزاری آئین مذهبی در دانشگاه و وضعیت تاهل
بررسی رابطه بین میزان تاثیر برگزاری آئین مذهبی در دانشگاه و وضعیت تاهل پاسخگویان مبین اینست که تفاوت معناداری بین پاسخگویان متاهل و مجرد وجود ندارد. ( ۰٫۱۶۷ = sig )
رابطه بین میزان تاثیر حجاب و وضعیت تاهل
بررسی یافته‌های حاصل شده نشان دهنده تفاوت بین میزان تاثیر حجاب در بین متاهلین و مجردین بوده است بر اساس نتیجه آزمون تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنی دار می باشد ( ۰٫۰۲۶ = sig ) . با توجه به میانگین های رتبه ای می توان گفت که از نظر متاهلین داشتن حجاب تاثیر بیشتری بر میزان پایبندی به دین دارد.
جدول بعد میزان تاثیر حجاب بر پایبندی به دین را در بین متاهلین و مجردین نشان می دهد. در بین مجردین ۲۷٫۷ درصد خیلی کم و کم ، ۳۲٫۵ درصد متوسط و ۳۹٫۷ درصد زیاد و خیلی زیاد میزان تاثیر گذاری حجاب را بر پایبندی به دین ارزیابی نموده اند. اما نتایج توزیع فراوانی در بین متاهلین عبارتند از ۲۰٫۴ درصد خیلی کم و کم، ۲۰٫۵ درصد متوسط و ۵۹٫۱ درصد زیاد و خیلی زیاد.
جدول شماره ۴۳ ـ توزیع فراوانی میزان تاثیر حجاب بر حسب وضعیت تاهل

رابطه بین میزان تاثیر پوشش و آرایش و وضعیت تاهل
اجرای آزمون نشان داده است که از نظر مجردین و متاهلین پوشش و آرایش تاثیری بر میزان پایبندی افراد به دین ندارد بنابراین تفاوت بین آنها در این زمینه معنادار نبوده است. ( ۰٫۱۰۳ = sig )

د ـ۳ ـ رابطه بین متغیرهای وابسته تحقیق و متغیر گروه سنی
جهت بررسی متغیرهای وابسته رتبه ای در بین گروه سنی، آزمون کروسکال والیس بکار گرفته شد. آزمون آماری مذکور مبتنی بر مقایسه رتبه ها در خرده گروه‌ها و آمار chi-square و سطح معناداری مربوطه در خرده گروههاست.
بررسی نتایج آزمون نشان می دهد که بین متغیرهای میزان پایبندی به دین، اهمیت دادن به نماز، برپایی نماز جماعت در دانشگاه، میزان پایبندی به دین در مناطق مختلف شهر(پایین، متوسط و بالای شهر) ، میزان پایبندی به دین در شهر یا روستا و سختگیری در مسائل اسلامی در دانشگاه و گروه سنی تفاوت معناداری وجود ندارد. به عبارت دیگر از نظر سنین مختلف عوامل فوق تاثیری بر میزان پایبندی به دین افراد ندارد.
جدول شماره ۴۴ـ نتایج مقایسه متغیرهای وابسته و گروه سنی

د ـ ۴ ـ رابطه بین متغیرهای وابسته تحقیق و متغیر رشته تحصیلی
جهت بررسی متغیرهای وابسته رتبه ای در بین رشته های تحصیلی نیز از آزمون کروسکال والیس استفاده شده است.
جدول شماره ۴۵ـ نتایج مقایسه متغیرهای وابسته و رشته تحصیلی

رابطه بین میزان تاثیر اسلامی کردن متون درسی در دانشگاه و رشته تحصیلی
بررسی رابطه بین میزان تاثیر اسلامی کردن متون درسی در دانشگاه و رشته تحصیلی مبین اینست که تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار می باشد. ( ۰٫۰۲۲ = sig ) با توجه به میانگین های رتبه ای می توان گفت پاسخگویانی که رشته تحصیلی شان مطالعات خانواده می باشد تاثیر اسلامی کردن متون را بر میزان پایبندی به دین بیشتر از سایر رشته ها می دانند. برای وضوح بیشتر توزیع فراوانی میزان تاثیر اسلامی کردن متون بر حسب رشته تحصیلی افراد در جدول ۴۶ منعکس شده است.
جدول شماره ۴۶ ـ توزیع فراوانی میزان تاثیر اسلامی کردن متون درسی در دانشگاه و بر حسب رشته تحصیلی

رابطه بین میزان تاثیر پایبندی اساتید به دین و رشته تحصیلی
بررسی یافته‌های حاصل شده از طریق اجرای آزمون نشان می‌دهد که از نظر رشته تحصیلی مختلف میزان پایبندی اساتید به دین بر میزان پایبندی دانشجویان به دین موثر است و تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار می باشد.( ۰٫۰۰۶ = sig ) به عبارت دانشجویان رشته تحصیلی فقه و مبانی حقوق و در رتبه بعدی مطالعات خانواده تاثیر پایبندی اساتید را به دین بیشتر از سایر رشته ها ارزیابی نموده اند.
جدول بعد توزیع فراوانی میزان تاثیر پایبندی اساتید به دین بر پایبندی به دین پاسخگویان را به تفکیک رشته تحصیلی نشان می دهد.
جدول شماره ۴۷ ـ توزیع فراوانی میزان تاثیر پایبندی اساتید به دین بر حسب رشته تحصیلی

رابطه بین میزان تاثیر اسلامی شدن فضای دانشگاه و رشته تحصیلی
بررسی نتایج آزمون نشان می دهد که تفاوت معناداری بین میزان تاثیر اسلامی شدن فضای دانشگاه و رشته تحصیلی وجود ندارد. ( ۰٫۱۱۲ = sig )
د ـ ۵ ـ رابطه بین متغیرهای وابسته تحقیق و وضعیت اشتغال
اجرای آزمون نشان داده است که وضعیت اشتغال تاثیری بر متغیرهای میزان مطالعه کتب مذهبی در بین دانشجویان و داشتن مطالعه مذهبی نداشته است و تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماری معنادار نمی باشد.
جدول شماره ۴۸ـ نتایج مقایسه متغیرهای وابسته و وضعیت اشتغال

د ـ ۶ ـ رابطه بین متغیرهای وابسته تحقیق و میزان متوسط درآمد ماهیانه خانواده

هنگام شمارش نمرات سئوالات ۲۴ و ۲۹ بطور معکوس محاسبه می شود . نمره خرده مقیاس ها با جمع نمرات سئوالات آن خرده مقیاس بدست می آید و نمره کل عبارت از مجموع نمرات کل سئوالات که دامنه آن از ۲۹ تا ۱۴۵ است . نمرات بالاتر نشانه پرخاشگری بیشتر است .
۴-۵-۳ اعتبار : پرسشنامه پرخاشگری از همسانی درونی بسیار خوبی برخوردار است . ضریب آلفا برای خرده مقیاسهای پرخاشگری فیزیکی ،کلامی ، خشم و خصومت به ترتیب ۸۵/۰ ،۷۲/۰ ، ۸۳/۰و۷۷/۰ و ضریب آلفای کل نمرات پرسشنامه ۸۹/۰ است .پرسشنامه پرخاشگری یک ابزار با ثبات با اعتبار بازآزمایی خوبی است ،همبستگی بازآزمایی بعد از یک دوره نه هفته ای برابر ۸/۰ ،۷۶/۰ و ۷۲/۰ برای خرده مقیاسهای پرخاشگری فیزیکی ،کلامی ،خشم و خصومت و ۸۰/۰ برای کل نمرات پرسشنامه بوده است . نتایج اجرای مقدماتی فوق الذکر روی دانش آموزان مهاجر و غیر مهاجر سال اول متوسطه در شهر بجنورد نشان می دهد که ضریب آلفا برای خرده مقیاسهای پرخاشگری فیزیکی ، کلامی ،خشم و خصومت به ترتیب ۷۳/۰ ،۵۸/۰، ۷۶/۰،و ۶۴/۰ و ضریب آلفای کل نمرات پرسشنامه ۷۰/۱۰ است .

۵-۵-۳ روایی :
نمرات پرسشنامه پرخاشگری همبستگی معقولی با یکدیگر داشته اند . در عین حال وقتی واریانس همبستگی های مربوط به خرده مقیاس خشم کنار گذاشته شد . سایر همبستگی ها معنی دار نبود این تایید روایی نظری پرسشنامه پرخاشگری به این صورت است که ارتباط بین خرده مقیاسهای پرخاشگری فیزیکی ، کلامی ،خشم و خصومتبسته به همبستگی آنها با خشم است نمر ات از روایی همزمان خوبی بدون ارتباط با معنابین پرخاشگری فیزیکی ، کلامی و تهییج پذیری ، ولی همبستگی قوی بین تهیج پذیری خرده مقیاسهای خشم و خصومت برخوردار است . نمرات هر چهار خرده مقیاس با تکانش گری ، رقابت و قاطعیت همبستگی دارد ،گر چه همبستگی بین قاطعیت و خرده مقیاسهای پرخاشگری فیزیکی و خصومت ضعیف تر بود . گواه روایی سازه ای ، همبستگی پرسشنامه پرخاشگری با مشاهده پرخاشگری ، جامعه پذیری و کمرویی توسط همسالان و همردیفان است .
۶-۳ روش اجرا :
پس از تهیه پرسشنامه های عزت نفس کوپر اسمیت و پرخاشگری آرنولداچ .باس و مارک پری پرسشنامه های مذکور تایپ و تکثیر گردید و سپس برای هر آزمودنی از هر پرسشنامه یک نسخه به هم الصاق گردید پس از هماهنگی با آموزشگاههای موضوع طرح ،آزمون در هر آموزشگاه به صورت گروهی و با حضور شخص نگارنده بعمل آمد و آنگاه ابتدا سئوالات دروغ سنج هر دو آزمون بررسی گردید که جمعاً ۳۳ پاسخنامه بدلیل اخذ نمره خارج از محدوده و پایین بودن اعتبار آن بوسیله مقیاس دروغ سنج از دور تحقیق حذف گردید در ضمن تعداد ۶ پاسخنامه بدلیل ناقص بودن پاسخ سئوالات و تعداد ۱۱ پاسخنامه مربوط به غائبین از دور تحقیق خارج شدند که خوشبختانه بدلیل پیش بینی چنین مسائلی از قبل توسط نگارنده ، حجم گروه نمونه در حد معقول و مطلوب باقی مان تاخللی در امر تحقیق ایجاد نشود خلاصه در نهایت سایر سئوالات نیز بوسیله کلید بررسی و تصحیح و نمره گذاری گردید . آنگاه نمرات در لیستی به تفکیک دختر و پسر ثبت و تجزیه و تحلیل آماری بر روی آنها صورت گرفت .
۷-۳ روش آماری برای تجزیه و تحلیل اطلاعات :
از آنجائیکه می توان اندازه ها را با یکدیگر بر اساس قائده معینی جفت کرد و مقیاس هم از نوع فاصله ای است و چون میزان با مقدار رابطه بین متغیرها یعنی تغییر همایند مونرد توجه است . این موضوع یک مسئله همبستگی است و شاخص آماری که میزان رابطه بین دو متغیر را توصیف می کند ضریب همبستگی است . پس برای فرضیه های شماره ۱تا ۳ که بحث رابطه و میزان آن در میان است از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون که رویش مناسبی برای اندازه گیری میزان همبستگی است استفاده شده است و اما در خصوص فرضیه هایشماره ۴و۵ که بحث تفاوت بین دختران و پسران در عزت نفس و پرخاشگری مطرح است از روش علی مقایسه ای و آزمون t استودنت برای گروه های مستقل استفاده شده است . چون آزمون t این اجازه را به ما می دهد تا تعیین کنیم که آیا تفاوت میانگینهای نمونه های انتخاب شده آن قدر زیاد است که تصور شود این نمونه ها از جوامع مختلف انتخاب شده اند یا خیر ؟ و از طرفی گروه های مستقل اند و بطور تصادفی انتخاب شده اند و توزیع نمره ها در جامعه طبیعی و مقیاس هم از نوع فاصله ای است از فرمول tاستودنت برای گروه های مستقل استفاده شده است .
فصل چهارم
یافته های تحقیق
در این فصل داده های حاصل از پرسشنامه عزت نفس ( فرم تجدید نظر شده کوپر اسمیت ) و پرخاشگری ( آرنولد اچ باس و مارک پری ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی ارائه می گردد .
جدول ۱-۴:

جدول ۲-۴ : توزیع فراوانی رشته تحصیلی

( شکل۸- نقش مایه لوزی).
از جمله سفالینۀ های بدست آمده در محوطه باستانی شهردِلِه دارای نقش هندسی که شباهت نزدیکی به نقش موجود در وسط نمد کلاردشت دارد دیده می شود. گویی هر دو اثر را یک هنرمند بر جای گذارده است (شکل۹).

(کریمیان، سقایی: ۱۳۹۲، ۸۵). (طرح نمد از محقق).
(شکل۹- نقوش هندسی میان نمد و سفال).
از دیگر نقش بسیار جالب توجه در سفالینۀ های دوره اسلامی در محوطه شهر دِلِه می توان به سفال لعاب دار با زمینۀ سبز و نقش گیاهی به رنگ سیاه را نام برد. در این سفال هنرمند نقش برگ درخت را به تصویر می کشد و در کنار یکدیگر قرار گرفتن این برگها شباهت نزدیکی را با فرم های ایجاد شده در نقش های گیاهی موجود در قالی کلاردشت دارد (شکل۱۰).

(کریمیان، سقایی: ۱۳۹۲، ۸۵). (عکس فرش از محقق).
(شکل۱۰- نقش گیاهی در قالی و سفال اسلامی شهر دِلِه).
اگرچه در حال حاضر بافنده اصلی قالی های کلاردشت اکراد مهاجر به این منطقه هستند در اینجا این موضوع را در مقایسه ای با قالی های اکراد مهاجر در قوچان و فرش بافته شده آنها و تأثیر محیط زیست شان بر قالی قوچان بررسی می کنیم.
قالی قوچان که به نام قالی کردی شهرت دارد، دارای نقوش هندسی ویژه‌ای است. این نقوش و استفاده از رنگهای طبیعی وزنده مانند روناس، لاجورد و درجات مختلف تیرگی و روشنایی این رنگ‌ها متأثر از طبیعت سخت و کوهستانی این شهر و تأثیر آن در روحیه مردم می‌باشد.
برای نمونه قالی ای بنام “سالانقوچی” که با نقش حوضی معروف است و سه لوزی کوچک و بزرگ در آن دیده می شود ( شکل۱۱). لچک و متن قالیچه از نقش مایه پرنده و دختر ملهم است و هر دو عروسک نام دارند حیوان چهار پا معمولا جیران یا بز تک شاخ نامیده می شود. از نقش های برگرفته از طبیعت نیز می توان از نقش گل و درخت نام برد که در قالی هایی بنام خرچنگ قابی بکار رفته است ( شکل ۱۲).

از سوی دیگر نقش قالی، نقش حوضی در روستا های هم مرز شوروی بافته می شود و بنام قالی های نقش “حوضی سرحد” معروف است که نقش سه حوض در حاشیه کوچک بنام جقه زنجیره ای و در جقه بزرگ طرح قاصدک و درخت کاج و چین کوپ در آن دیده می شود و چین در زبان کردی به معنی نقشه است. در میان طرح نقش حوضی که از طرح های مشترک قالی و گلیم است برگرفته از بافته های شوروی می باشد.
معروف ترین قالی قوچان که دارای نقش هندسی است “جلیلی” نام دارد که شکل تاج در بالا و پایین، ترنج، پرنده و گل و برگ است. در این نوع قالی پرنده ها چون هما تاج بر سر دارند ( شکل۱۳) (قهرمانی نژاد، ۱۳۸۳: ۳).
(شکل۱۱- قهرمانی نژاد، ۸۳: ۲).
(شکل۱۲- قهرمانی نژاد، ۸۳: ۲).
(شکل۱۳- قهرمانی نژاد، ۸۳: ۲).
ویژگی خاص منطقه کلاردشت مانند؛ پوشش گیاهی، زیست بوم و حیات جانوری همه و همه در حفظ نگه داشتن نقشهای مورد استفاده در فرش کلاردشت تأثیر بسزایی داشته اند زیرا قالی کلاردشت دارای سرشتی ذهنی بوده است یعنی قالی کلاردشت همانطور که در فصل های پیشین گفته شد به صورت ذهنی بافته شده و دارای قالبی از پیش تعیین شده نیست، و از طرفی فرش کلاردشت نشان دهنده بافت روستایی و عشایری است آنچنان که با پیشرفت منطقه و خارج شدن از حالات عشایری و روستایی کم کم فرش کلاردشت از رونق آن کاسته شده و چهار چوب ذهنی بافت خود را از دست داده است و به صورت سفارشی و پبشنهادی بافته شده و طرح و نقش صاحب و سلیقه خریدار را به یدک می کشد و این سلایق و سفارش ها در آن تأثیر بسزایی دارد.
در(شکل۱۴) نمونه ای از قالی بافته شده در استان کرمانشاه که در مقایسه با فرش قوچان (شکل۱۵) و فرش کلاردشت (شکل ۱۶) به سادگی می توان تفاوتهای آن را مشاهده کرد و بدیهی است این تغییرات می تواند متأثر از محیط زیست و شرایط جغرافیایی منطقه باشد. (شکل ۱۸-۱۷ طرح نمد کلاردشت).
(شکل۱۵- قهرمانی نژاد،۸۳: ۲).
(شکل۱۶- عکس از محقق).

(شکل۱۷- طرح نمد، طراحی محقق).

(شکل۱۸- اشکال مختلف طرح متن نمد، طراحی محقق).
فصل پنجم:
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ نتیجه گیری
طبق پژوهش های علمی در منطقه کلاردشت و کاوش های انجام شده در تپۀ کلار و شواهد فرهنگی بدست آمده از جمله سردوک های گلی و سفال با نقش مایه های هندسی و نیز وجود مهر با نقش جانوری می توان به این نتیجه دست یافت که منطقه کلاردشت با توجه به بستر بسیار مناسب جغرافیایی برای پرورش دام و بدست آمدن و تولید پشم برای تهیۀ نخ و نیز سردوک های بدست آمده، می توانست محیط مناسبی در خصوص رواج صنعت ریسندگی بوده باشد. پس هنرمند بافنده مشکل چندانی برای تهیه ابزار لازم برای بافندگی نداشته است.
وجود نقش مایه های هندسی و اشکال گوناگون بر روی سفال بیانگر این مطلب است که هنرمند سفالگر بشدت متأثر از محیط اطراف خود بوده است. ایجاد خطوطِ مواج زیگزاگی، با کوه ها و چین خوردگی های محیط جغرافیایی هم خوانی دارد. از طرف دیگر ایجاد نقش جانوری بر روی مهر نیز با زیست بوم منطقه قابل مقایسه است و جانورانی همچون بز وگوزن به کرات دراین منطقه دیده می شوند.
جالب توجه ترین موضوعی که می تواند تاثیر شگرفی در موضوع نتیجه گیری داشته باشد وجود نقش جانوری حک شده بر روی مهر بدست آمده در تپه کلار است که دو حیوان شاخ هایشان را نزدیک هم قرارمی دهند گویی در حال نبرد و قدرت نمایی هستند چیزی که به طور غریزی در تمام حیوانات وجود دارد و هنرمند با دیدن این صحنه آن را در هنر خویش بکار بسته است. این موضوع عیناً در فرش کلاردشت نیز دیده شده و دو حیوان مانند نقشِ مهر شاخ هایشان را به هم می زنند و نمونه های این صحنه در طبیعت نیز بسیار دیده شده است (شکل۱).

( شکل۱- عکس روی جلد، موسوی کوهپر، عباس نژاد، ۱۳۸۵). (شکل۱- نگاره گوزن در قالی، عکس از محقق).
ایجاد نقوش شیاری در لبه سفال که از نقش های جالب توجه در سفال کلار به شمار می رود ودر این لبه ها گاهی به صورت زیگزاگ و مواج نقر شده که این گونه نقش مایه ها در فرش خصوصاً در لبۀ فرش بکار گرفته شده است. از جمله نقش های دیگر نقش هندسی در سفال است که بصورت مثلث کشیده شده است و در فرش کلاردشت بچشم می خورد و این نوع نقش امروزه به نام « درب دیگ » خوانده می شود.
بنابر این می توان برای اثبات فرضیه این پاسخ را آورد که: پیشینۀ صنعت و هنر ریسندگی و بافندگی در منطقه کلاردشت به دوران مس و سنگ می رسد. زیرا که آثار فرهنگی بدست آمده در تپۀ کلار از جمله سردوک های گلی یافت شده در کاوش های علمی دلایل و اسناد مطمئنی در اثبات این مدعا باشد .
از نقش ها و طرح های موجود در سفالینه های تپه کلار باید از نقش هندسی، سبک حیوانی و گیاهی نام برد.
طرح ها و نقش مایه های به کار رفته در قالی کلاردشت با طرح و نقش مایه های سفالینه های تپه کلار بیانگر این موضوع می تواند باشد که در هر دوره هنرمند بسیاری از محیط اطراف و زیست بوم منطقه پذبرفته اند و این دو عامل نقش آفرینی در هر دو هنر و صنعت نقش بسزای داشته است.
در اثبات نظریه های گفته شده مبنی بر این که اصالت فرش ریشه در اقوام کرد های مهاجر دارد، می توان گفت که در حال حاضر نقوش به کار رفته در قالی کلاردشت با زیست بوم منطقه هم خوانی نزدیکی دارد و این نقش های حیوانی و هندسی حداقل صدها سال است که در آثار هنر کلاردشت سابقه دارند مانند سفالینه ها، مهر، نمد و آثار گیاهی بدست آمده در اشیاء های کشف شده در کلاردشت.
در توضیحی مختصری که در فصل قبل در مورد قالی های قوچان داده شد می توان گفت که اگر چه بافنده قالی امروزی کلاردشت بازماندگان و منتسب به اکراد کرد مهاجر هستند اما محیط زیست و زیست بوم در طی زمان و دخل و تصرف در طرح و نقوش بی تأثیر نبوده است همانگونه که دیدیم قالی های قوچان با قالی امروزی کلاردشت تفاوت بسیاری دارد، مانند نقش و نگاره انسان که در فرش کلاردشت (جز به سفارش) بافته نمی شود اما در قالی های قوچان از تنه اصلی نقش مایه ها بشمار می رود.
از دیگر وجوه تمایز بین فرش کردی قوچان و فرش کلاردشت این است که در فرش کردی قوچان از کمترین فضا در متن قالی برای ایجاد نقش و نگاره ها استفاده می شود اما در فرش کلاردشت فضای خالی بسیار به چشم می خورد و این فضا های خالی را با ایجاد رنگ بندی های متنوع پر می کنند.
نمونه دیگر نقش حوض قوچان است که سه لوزی تودرتو در آن دیده می شود در حالی که در فرش کلاردشت تقریبا اصلا دیده نشده، فرش کلاردشت دارای یک لوزی بزرگ و یک لوزی کوچک و دو لوزی در کنار یکدیگر است. هرچند لوزی جزء ارکان اصلی و ترکیب بند فرش کلاردشت را تشکیل می دهد اما هیچ گاه به این صورت بافته نشده است اینکه دو سر لوزی فرش کلاردشت با الهام از طبیعت از طرح کوه و آب(نقش پله ای) استفاده شده است این چیزیست که در فرش کردی قوچان خیلی ضعیف به چشم می آید.
لوزی های موجود در فرش کردی قوچان متاثر از روستاهای هم مرز شوروی است که با نام نقشه حوزی سرحد معروف است.
اما دلیل اینکه فرش کردی قوچان را با فرش کلاردشت مقایسه و تفاوتها و مغایرتهای آن نسبت به فرش کلاردشت ارزیابی شد، این است که به هر دو منطقه اقوامی مهاجرت کردند که تقریبا از لحاظ زبانی، آداب و رسوم، و طبیعت انسانی هر دو از غرب ایران و نزدیک به هم و نیز در سده ها و دوره ای یکسان و همزمان به این دو مناطق مهاجرت کرده اند و در طول این زمان می توان تفاوتها و تشابهات را در فرش این دو منطقه نسبت به محیط طبیعت پیرامون، اقوام، آثار و صنایع هنری دیگر نشان داد.
موضوع اصلی رساله مبتنی بر این نیست که قالی ها اصالت در چه قوم و منطقه ای دارد بلکه بررسی نقش ها و تأثیر نقوش های سفالینه کلار را مورد نظر بوده است.
۵-۲پیشنهادات
هرچند منابعی در مورد فرش کلاردشت تدوین شده است، اما محدودیت این منابع منجربه این می شود تا تکیه ما بر چند منبع باشد. بحول قوه الهی و با کوشش و تلاش محققان در زمینه فرش بتوان منبع موثق و کاملی در خور شأن و منزلت فرش کلاردشت تهیه گردد. همچنین تحقیقات و پژوهش های تپه کلار وسعت بیشتری پیدا کند تا از فرهنگ و تمدن این منطقه پرده بیشتری برداشته شود.
منابع
۱- امیر عضدی، کاظم، )۱۳۸۶(، مطالعه سفالینه های دوره پارتی و ساسانی تپه کلار کلاردشت، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، دانشکده علوم انسانی.
۲- بهاءالدین محمد بن حسن بن اسفندیار کاتب، ( ۱۳۷۷)، تاریخ تبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران، انتشارات پیک ایران، چاپ دوم.
۳- پرهام، سیروس، (۱۳۶۴)، دست بافته های عشایری و روستایی فارس، جلد اول، چاپ خانه سپهر، تهران، چاپ اول.

هجویری می گوید:
خرقه کردن جامه در میان صوفیان یک عادت است و در مکان های بزرگ که مشایخ بزرگ حاضر می شدند، من گروهی از عالمان را دیدم که این عمل را انکار می کردند و می گفتند که پاره کردن جامه ی درست جایز نیست و آن نوعی فساد است و این غیرممکن است، فسادی که مراد از آن صلاح باشد آسان است و بسیاری از افراد، جامه ی درست را می برند و می دوزند، چنان که رسم است.^[۴۶۹]
آداب جامه خرقه کردن:
از دیدگاه هجویری، برای جامه خرقه کردن در طریقت هیچ اصلی وجود ندارد امّا:

۱- در هنگام سماع و در صحت و سلامتی شایسته نیست و نوعی اسراف به شمار می آید. امّا هنگامی که بر صاحب سماع غلبه یی عارض می شود و از خود بی خود می شود، او از جامه پاره کردن معذور است.
۲- «یا چون یکی را چنان افتد اگر جماعتی بر موافقت وی خرقه کنند و آن در حال سماع بود به حکم غلبه و آن دو گونه است:
الف- یکی آن که جماعت و اصحاب به حکم پیری و مقتدائی جامه ی وی را خرقه کنند و یا در حال استغفار از جرمی.
ب- دیگر در حال سکر از وجدی و مشکل ترین این جمله خرقه ی سماعی باشد».^[۴۷۰]
خرقه ی سماعی
هجویری معتقد است که خرقه ی سماعی بر دو گونه است: ۱ - مجروح ۲- درست
۱- جامه ی مجروح دارای دو شرط است:
الف- آن را بدوزند و به این جماعت یا به درویش دیگر بدهند.
ب- یا آن را به عنوان تبرّک پاره پاره کنند و تقسیم نمایند.
جامه درست: امّا اگر جامه درست باشد باید ببینیم که مراد آن درویشی که سماع می کند و جامه
خود را می افکند چیست؟
«الف- اگر مراد قوّال بوده است وی را باشد.
ب- و اگر مراد جماعت، ایشان را.
پ- اگر بی مراد افتاد به حکم پیر باشد تا چه فرمان دهد.
ت- اگر درویش را در آن مرادی بوده باشد به هر نوع که بود از راه موافقت جماعت شرط نباشد از آن
چه به هر حال که باشد یا به مرادی یا به اضطراری دیگران را اندر او هیچ موافقت نیست.
ت - اگر مراد درویش جماعت بود یا بی مراد درویش جدا شده است موافقت اصحاب با یکدیگر
شرط باشد بی موافقت جمله درست نیاید وچون جماعت موافقتی کردند برچیزی پیر را نشاید که به قوّال
دهد: جامه ی درویشان، امّا روا بود اگر محبّی از آن ایشان چیزی فدا کند و جامه به درویشان باز دهد و یا همه خرقه کنند و قسمت کنند».^[۴۷۱]
نیکلسون درباره ی عطا کردن خرقه به مرید از جانب شیخ می گوید: «حضرت عیسی (ع) فرمود: «اگر کسی از سر نو مولود نشود ملکوت خدا را نمی تواند دید» و چون شیخ خرقه را بر مرید می پوشانید این عمل را رمز این می دانستند که مرید از اراده ی خود خلع شده و در شیخ فانی گشته و از خود دیگر اختیار ندارد. مفهومی که در پوشانیدن خرقه بر مریدان وجود دارد این است که دست شیخ را به جای دست پیغمبر
می داند. زیرا تسلیم مرید در برابر شیخ همچون تسلیم مرید در برابر خدا و پیغمبر است».^[۴۷۲]
خطّ
«یکی از زلف و خال و خطّ بیان کـرد شـراب و شمـع و شـاهد را عیـان کـرد»
شرح گلشن راز، بیت۲۹، ص۳۰
شارح گلشن راز می گوید: «خطّ» اشاره به ظهور حقیقت در مظاهر روحانی است. همچنین «خطّ اشاره به تعیّنات عالم ارواح است که اقرب مراتب وجود به غیب هویّت در تجرّد و بی نشانی است.» ^[۴۷۳]
«رخ اینجـا مظهـر حسن خـدایـی ست مـراد از خط جنـاب کبـریــایـی است»
همان، بیت۷۷۹، ص۴۹۴
در بیت بالا، مراد از خط، عالم کبریایی است که همان عالم ارواح مجرد می باشد.
«یکـی خط است از اول تـا بـه آخــر بـرو خلـق جهـان گشتـه مسـافــر»
همان، بیت ۱۶، ص۱۸
نیز گفته اند که خط عبارت از ظهور تعلّق ارواح به اجسام است.^[۴۷۴]
دکتر یثربی نظری مشابه دارد و می گوید: خط، عبارت است از عالم ارواح مجرده.^[۴۷۵]
دکتر انصاری می گوید: مراد از خط برزخ کبریایی است و این کبریایی، مخصوص خداوند است.^[۴۷۶]
خطوه
«دو خطـوه بیش نبــود راه سـالـک گـر چـه دارد او چنیــن مهــالـک»
شرح گلشن راز، بیت۳۰۶، ص۲۰۰
لاهیجی گوید: خطوه، به معنای گام است. یعنی راه سالک به حضرت حقّ، بیشتر از دوگام نیست. اوّل آن که تمام اشیاء را حق بیند؛ و دوّم آن که سالک از خودی خود رها و فانی شود و به بقای حقّ باقی گردد
و تمام اشیاء را خود بیند که این مرتبه ی «حق الیقین» است. «خطوتین و قد وصلت».
«امّا در این دو گام، سالک راه را عقبات و مهالک و مزّلات اقدام، بعضی آفاقی و بعضی انفسی که برتر از احصا [ست]، واقع است و کلیّات آن را اکابر طریقت نوشته اند تا سالک خود را در ورطه ی هلاک نبیند از دو وسیله نجات پیدا کرده، از آن مهالک به سلامت بگذرد و مهلکات، مثل اخلاق ذمیمه و اعمال سیئه و افعال قبیحه است که هر یکی موجب بعد عبد است از حقّ و سبب گرفتاری اوست به سلاسل و اغلال حرمان و عدم وصول به مطلوب و نسبت با سالک صاحب همّت که به ارشاد پیرکامل مکمّل، راه طریقت می رود، اگر چه این را دو گام است که « دع نفسک و تعال » فامّا نسبت با دیگران که راه حقّ نه بر قدم اهل کمال مسلوک می دارند، راه بی پایان است.
راه دور است ای پسـر هشیـار بـاش خواب با کـور افکـن و بیـدار بــاش
جهــد کـن تــا انـدریــن راه دراز تو بـه یک ذرّه نمـانی بستـه بــاز
گـر همـه عالـم به رفتــن بسپــری گـام اوّل باشـدت چـون بنگـری »^[۴۷۷]
به نظر دکتر سجّادی خطوه، گام هایی است که سالک در راه طریقت بر می دارد و باید مواظب و مراقب باشد تا از وسوسه ی شیطان دور ماند و از او متابعت و پیروی نکند، تا به سلامت عبور نماید چنان که خداوند در سوره ی بقره، آیه ۱۶۸ می فرماید: «و لا تتبعوا خطوات الشیطان انّه لکم عدو مبین» ابوالعباس می گوید: خطوه مخصوص انبیاء و وسوسه ویژه ی اولیاء و اندیشه خاص عوام است.^[۴۷۸]
خلع
«تـو گـویی دائمـاً در سیـر و حبسنـد کـه پیـوسته میـان خلـع و لبسنـد »
شرح گلشن راز، بیت۱۶۱، ص۱۰۹
خلع و لبس دو لفظ متضادند. خلع به معنای زوال و نابودی صورت و لبس به معنای پذیرش صورت
جدید است. مطابق نظرعرفا، جهان هر لحظه نیست می گردد و فیض خداوند دم به دم در آن جریان
دارد. بنابراین جهان هر لحظه در حال نو شدن است و صورتی را خلـع و نـابود و صـورتی را تـازه و نـو

شکل ‏۲‑۲۵: یک کروموزوم نمونه در الگوریتم HGA ۵۹
شکل ‏۲‑۲۶: فلوچارت الگوریتم HGA ۶۰
شکل ‏۲‑۲۷: یک کروموزوم نمونه در الگوریتم GADG ۶۱
شکل ‏۳‑۱: فلوچارت الگوریتم پیشنهادی ۶۵
شکل ‏۳‑۲: یک کروموزوم نمونه ۶۶
شکل ‏۳‑۳: نگهداری ماشین وابسته به سن ماشین ۶۷
شکل ‏۳‑۴: یک کروموزوم نمونه با در نظر گرفتن نگهداری ماشین ۶۸
شکل ‏۳‑۵: نمودار گانت شکل ۳-۴ ۶۸
شکل ‏۳‑۶: ایجاد جمعیت اولیه با بهره گرفتن از ویژگی چند جمعیتی ۶۹
شکل ‏۳‑۷: عملگر تبادل دو نقطه ای ۷۲
شکل ‏۳‑۸: عملگر تبادل تک نقطه ای ۷۳
شکل ‏۳‑۹: عملگر تبادل چند نقطه ای ۷۴
شکل ‏۳‑۱۰: عملگر جهش دو نقطه ای ۷۷
شکل ‏۴‑۱: نمودار مقایسه بهترین شایستگی الگوریتم ها برای داده تست ۱ ۸۲

شکل ‏۴‑۲: نمودار مقایسه بهترین شایستگی الگوریتم ها برای داده تست ۳ ۸۲
شکل ‏۴‑۳: نمودار بهترین شایستگی الگوریتم ها برای داده تست ۴ ۸۳
شکل ‏۴‑۴: پراکندگی جمعیت اولیه برای داده تست ۲ ۸۳
شکل ‏۴‑۵: پراکندگی جمعیت اولیه برای داده تست ۴ ۸۴
فصل اول مقدمه و کلیات تحقیق
در این فصل ابتدا مسئله مورد نظر بیان گردیده و ضرورت و اهداف را دنبال می­نمایم در ادامه پرسشهای موجود در مسئله را بررسی می­نمایم و فرضیه ­های تحقیق را شرح می­دهم سپس نوآوری­های تحقیق را ارائه می­نمایم در پایان واژه­ های کلیدی تعریف شده و ساختار پایان نامه ذکر خواهد شد.
مقدمه
مسئله زمانبندی سیستم های باز یکی از مهمترین مسائل زمانبندی در دنیای مهندسی و صنعت است. در این مسئله m ماشین و n کار وجود دارد. هرکار شامل تعداد معینی از عملیات است. هر عملیات دارای زمان از پیش تعیین شده ای برای پردازش^[۶] بر روی ماشین متناظر خود می باشد. ترتیب پردازش این عملیات در زمان به انجام رسیدن همه کارها بسیار تاثیر گذار است. بنابراین هدف از حل این مسئله پیدا کردن ترتیب عملیاتی است که با کمترین مدت زمانبندی قابل پردازش باشد. در این راستا مقالات زیادی با بهره گرفتن از الگوریتم های ابتکاری^[۷] مختلف ارائه شده است که از بین آنها الگوریتم ژنتیک^[۸] یکی از بهترین ها، شناخته شده است. در این پایان نامه یک روش جدید برای حل مسئله زمانبندی با در نظر گرفتن پارامتر نگهداری ماشین^[۹] ها بر پایه الگوریتم ژنتیک با ویژگی چند جمعیتی^[۱۰] ارائه شده است. نتایج تجربی نشان می­ دهد­ الگوریتم ارائه شده به جواب بهینه تری دست پیدا می­ کند [۷۷].
بیان مسئله
مسئله زمانبندی سیستم باز یک مسئله زمانبندی مهم و جهانی است و این مسئله به طور وسیع در صنعت کاربرد دارد. این مسئله جزء مسائل سخت است. این مسئله شبیه به مسئله زمانبندی مغازه کارها است با این تفاوت که در هر کار^[۱۱] هیچ اولویتی بین فرایند یا عملیات هر کار وجود ندارد. در مسئله زمانبندی سیستم باز فضای راه حل به طور قابل ملاحظه­ای بزرگتر از مسئله زمان بندی مغازه کارها است و به نظر می­رسد که در کتاب ها و مقالات به آن کمتر توجه شده است. شرح مسئله سیستم باز توسط گراهام و همکارانش بدین صورت باشد: یک تعداد کار به تعداد n (J₁,J₂, … , J_n) وجود دارد که روی یک سلسله ماشین به تعداد m (M₁,M₂, … , M_m) قابل پردازش است، هر کار متشکل از m عملیات می باشد (O_ij). که j=1 to m و i=1 to n و هر کدام از عملیات باید روی یک ماشین متفاوت برای یک زمان مشخص شده پردازش شوند. عملیات هر کار می تواند در هر ماشینی پردازش شود ولی در هر زمان نهایتا یک عمل روی هر ماشین می تواند پردازش شود و یک عمل از هر کار می تواند در یک زمان پردازش شود [۷۷ ، ۱].
هدف مسئله زمانبندی سیستم باز بدست آوردن یک ترکیب امکان پذیر از سفارشات ماشین و کار تعیین شده است که زمان کلی اتمام کارها در کمترین زمان ممکن باشد. در ادامه به بیان چندین مثال که جز مسائل سیستم باز می باشد می پردازیم:
تعمیر کردن هواپیماهای بزرگ، که نیاز به تعمیر موتور و سیستم الکتریکی را دارد. این دو وظیفه (عملیات) ممکن است در هر ترتیبی انجام شود ولی این غیر ممکن است که این دو کار را با هم انجام دهیم. یا در مثالی دیگر یک گاراژ اتومبیل بزرگ با فروشگاه های اختصاصی را در نظر بگیرید. یک وسیله نقلیه ممکن است به کار های زیر نیاز داشته باشد: تعمیر انباره لوله اگزوز، میزان کردن چرخ ها و تنظیم موتور که سه عمل از یک کار ممکن است به هر ترتیبی انجام شوند. به هر حال، مغازه های سیستم اگزوز، میزان کردن چرخ ها، و تنظیم موتور در ساختمان های مختلف هستند و بنابراین انجام دو عمل در یک زمان امکان پذیر نیست. در مسئله زمانبندی سیستم باز ما فرض می کنیم که چندین کار از این قبیل کار ها و چندین وسیله نقلیه که نیاز به تعمیر دارند را داریم، موارد دیگر می تواند شامل: کنترل کیفیت مرکزی، انتساب کلاس، معاینه فنی خودرو، مخابره ماهواره ای و بسیاری از موارد دیگر شود [۳].
در زیر یک مثال حل شده OSSP را مشاهده می کنید:
در جدول هر کار شامل دقیقا یک عملکرد برای هر دستگاه می شود. این معیارها به طور کامل توسط یک مجموع منظم از زمان های پردازش m برای هر کار تعریف شده اند. برای مثال، جدول ۱-۱ یک مسئله معیاری ۵*۵ (۵ کار و ۵ ماشین) را نشان می دهد.
جدول ‏۱‑۱: مساله معیاری برای ۵ کار و ۵ ماشین