کیفیت سود به عنوان توانایی بدست آوردن اطلاعات در پاسخ به سوالات بازار است. به عبارت دیگر، سود گزارش شده قدرت پاسخ دهندگی دارد.
تئوری نمایندگی، مدیران را انتخاب می کند، که نوعی روش حسابداری خاص برای به دست آوردن سود مناسب با انگیزه شرکت است. البته، این وضعیت بر کیفیت گزارش سود، نه لزوما سودی که منعکس کننده عملکرد واقعی اقتصادی باشد تاکید دارد.
ساختارهیئت مدیره،ساختار مالکیت، سرمایه گذاران نهادی و استقلال حسابرس به عنوان برخی از سازو کارهای حاکمیت شرکتی در فرضیه های پژوهش به عنوان متغیرهای مستقل مطرح و تأثیرآنها برمتغیر وابسته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ساختار هیئت مدیره:عبارت است از درصد مدیران غیر موظف هیئت مدیره به کل اعضای هیئت مدیره.
ساختار مالکیت: عبارت است از سهم مالکیت سهامداران عمده ازکل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
سرمایه گذاران نهادی:درصد سهام شرکت که توسط نهادهای سرمایه گذاری عمده نگهداری می شود به کل سهام منتشره ودردست سهامداران.
استقلال حسابرس : انجام عملیات حسابرسی یک صاحبکار برای مدتی بیش از ۳سال توسط یک مسئول کار وبیش از ۵سال با مسئولیت یک شرکت ممکن است باعث خدشه دارشدن استقلال حسابرس شود.
در نتیجه ما برای بررسی استقلال حسابرس اگر برای ۳ مسئول کار ثابت باشد و یا برای ۵ سال شرکت ثابت باشد عدم وجود استقلال در نظر می گیریم و برای آن ۱ میگذاریم و در غیر این صورت صفر.
کمیته حسابرسی:
در این پژوهش چند ویژگی کمیته حسابرسی از قبیل استقلال ، تخصص ، تلاش ، اندازه ، دوره ی تصدی که می تواند در بهبود فرایند گزارشگری مالی موثر واقع شود مورد بررسی قرار می گیرد.
شرکتهای با حاکمیت شرکتی بزرگ می توانند عمل مدیریت سود را به حد اقل برسانند (چتورو ، ۲۰۰۱) . یکی از ویژگی های هیئت مدیره که اثرمهمی بر کیفیت گزارشات مالی دارد عبارت است از استقلال هیئت مدیره از مدیر که می تواند عمل مدیریت سود را کنترل و کاهش دهد. علاوه بر این سرمایه گذاران نهادی حق کنترل مدیر را دارند که این باعث بهبود کیفیت گزارش دهی شرکت می شود( مرادی و نظامی،۲۰۱۱ ).
صورت های مالی یک ابزار برای تجزیه و تحلیل عملکرد شرکت است .این اطلاعات برای کاربر در فرایند تصمیم گیری بسیار مفید است. از انواع مختلف اطلاعات در صورتهای مالی ، اطلاعات مربوط به سود برای کاربران بسیار مهم است( بیتی و همکاران ۱۹۹۴) . تجزیه و تحلیل صورت های مالی را می توان با ارزیابی نسبت به کیفیت سود انجام داد.
پدول و همکاران (۱۹۹۴) استدلال می کنند که شرکت های بزرگ روند درآمد دائمی قابل پیش بینی و دارای منابع بیشتری را برآورد می کنند . بسیاری از مطالعات قبلی نشان می دهد که بین مدیریت سود ، برآورد کیفیت سود و اندازه شرکت رابطه معنی داری وجود دارد(انیس ، ۲۰۱۰)) . استوتی(۲۰۰۲) با توجه به اینکه مدیران ، مدیریت سود را با هدف جلوگیری از نقض عهد بدهی انجام می دهند. بنابراین، بالا بودن اهرم برای مدیران ایجاد انگیزه می کند تا با مدیریت سود میزان بدهی ها را کنترل کنند در نتیجه روی کیفیت سود تأثیر مستقیم می گذارد.
نمودار زیر متغیر های مورد نظر در مباحث پژوهش را شرح می دهد:
مدیریت سود
کیفیت سود
حاکمیت شرکتی: کمیته حسابرسی
مالکیت نهادی استقلال حسابرس
اعضای غیر موظف هیئت مدیره
نسبت سهامداران عمده
نسبتسهامداران عمده
ویژگی های شرکت:
اهرم ها
اندازه شرکت
۱۱-۱ . تعریف واژه ها و اصطلاحات
مدیریت سود:
اسکات۳ در سال ۱۹۹۷ مدیریت سود را چنین تعریف کرده است:انتخاب خطی مشی های ( سیاست های) حسابداری ازسوی یک شرکت به نحوی که برخی اهداف ویژه مدیریت برآورده گردد (مشایخی،۱۳۸۵).
اقلام تعهدی۵:
تفاوت بین رقم عایدات(سودخالص قبل ازکسراقلام غیرمترقبه وآثارسنواتی تغییرات در اصول وروشهای حسابداری) و جریان های نقدی حاصل از عملیات (در مدل سه بخشی صورت جریان وجوه نقد) است (مهرآذین ،۱۳۸۷).
حاکمیت شرکتی: حاکمیت شرکتی قوانین، مقررات، ساختارها، فرایندها، فرهنگ ها و سیستم هایی است که موجب دستیابی به هدف های پاسخگویی، شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذینفعان می شود.
مؤلفه های حاکمیت شرکتی با توجه به ادبیات مربوطه و نیزامکان محاسبه مؤلفه های آن درشرکت های ایرانی شامل موارد زیراست :
نسبت اعضای غیرموظف هیئت مدیره: برابراست با تعداد اعضای غیرموظف تقسیم برتعداد کل اعضای هیئت مدیره.
اهرم مالی: برابراست با نسبت بدهی ها به کل دارایی های شرکت ها
سود آوری: برابراست با نسبت سود خالص به کل دارایی های شرکت ها
اندازه شرکت: برابراست با لگاریتم فروش ها یا جمع کل دارایی های شرکت ها. ﻫﺮ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﺰرگﺗﺮﺑﺎﺷﺪ ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺘﻨﺎب از ﺗﻮﺟﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻪﻫﺎی ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ دارﻧﺪ.
استقلال کمیته حسابرسی: یکی از ویژگی های مهم کمیته حسابرسی که بسیار مورد تاکید می باشد استقلال است، برای نمایش میزان استقلال مدیران نباید خویشاوند مدیریت، مشاور شرکت ، مدیر وابسته و هیئت اجرایی بازنشسته باشد.( تختائی ، ۱۳۸۹).
عضو غیرموظف هیأت مدیره:
عضوی است که درشرکت ،سمت اجرایی نداشته باشد ( قالیباف اصل ، رضایی ، ۱۳۸).
ساختار مالکیت:
یک معیار سنجش رایج برای مالکیت متمرکز ، عبارت است از مالکیت جمعی که به عنوان درصد بزرگی سهامداران تعریف شده است. مالکیت تجمعی از طریق درصد کل سهام تملک شده به وسیله سهامداران عمده به کل سهام سرمایه محاسبه می شود (رجبی ، ۱۳۸۵ ).
سرمایه گذار نهادی:
شخصیت یا مؤسسه ای است که به خرید و فروش حجم عظیمی از اوراق بهادار می پردازد مثل صندوقهای بازنشستگی ، بانکها ، شرکتهای بیمه و سازمان تأمین اجتماعی ، صندوقها و شرکتهای سرمایه گذاری و بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی (حساس یگانه و پوریا نسب ،۱۳۸۴).
فصل دوم
چارچوب نظری و
پیشینه تحقیق
۱-۲. مقدمه:
اهمیت اطلاعات حسابداری ازدیدگاه تصمیم گیرندگان دربازار سرمایه ،وجود نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام به عنوان یک عامل تأثیرگذار برمفاد قراردادها و ماهیت سیاسی- اجتماعی خدمات برخی از شرکتها ازیک طرف و وابستگی پاداش مدیران به سود از طرف دیگر ،نقش مهمی درفرآیند مدیریت سود داشته است. تمایل مدیران به اعمال مدیریت سود وسوء استفاده ازآن ودرنتیجه ارائه اطلاعات نادرست به سهامداران ،آسیب جدی به اعتماد سهامداران وارد وهزاران نفر از آنها را متضرر خواهد ساخت .این امردرنهایت تبعات اقتصادی وخیمی به دنبال خواهد داشت. بنابراین به دلیل اهمیت حفظ اعتماد سهامداران وبه دنبال آن حفظ سلامت اقتصادی کشور و فضای حاکم برآن ،حاکمیت شرکتی به دنبال دستیابی شیوه هایی است که براساس آن ، تأمین کنندگان مالی اطمینان حاصل نمایند که از سرمایه گذاری خود درشرکت بازده مناسبی را دریافت خواهند نمود. حاکمیت شرکتی به دنبال ارتقای عدالت ،شفافیت و مسئولیت پذیری درشرکت است.
دراین فصل ، ادبیات و مبانی نظری پژوهش درراستای متغیرهای آن ودرقالب گفتارهای جداگانه مطرح خواهد شد. همچنین مروری جامع برپیشینه پژوهش و دیدگاه ها ی موجود، شامل مبانی نظری و تجربی پژوهش های قبلی انجام شده درون و برون کشور ،صورت می پذیرد.
۲-۲. گفتار اول: حاکمیت شرکتی
۱-۲-۲. مفاهیم حاکمیت شرکتی
برای دستیابی به تعریفی جامع و کامل از نظام حاکمیت شرکتی لازم است به فرایند طرح و تکوین این مفهوم بپردازیم. بررسی ادبیات موجود نشان می دهد، هیچ تعریف مورد توافق درمورد حاکمیت شرکتی وجود ندارد. براساس کشوری که درنظر می گیریم ،تفاوت های چشمگیری درتعریف وجوددارد. تعاریف موجود ازحاکمیت شرکتی دریک طیف قرارمی گیرند که دیدگاه های محدود دریک سو ودیدگاه های گسترده درسوی دیگرطیف می باشند. دردیدگاه های محدود، حاکمیت شرکتی به رابطه شرکت و سهامداران محدود می شود.
|
[یکشنبه 1400-08-02] [ 12:49:00 ب.ظ ]
|
