۲-۵-۴-آنتن
وظیفه آنتن دریافت و ارسال امواج در سامانه ردیابی RFID است. بر اساس نوع کاربرد ، انواع آنتن­ها می توانند مورد استفاده قرار گیرند. در چنین سامانه­هایی، آنتن بر اساس مشخصاتی از قبیل زاویه دید (یا زاویه راس) و بهره طبقه ­بندی می­شوند. از آن جایی که آنتن از اجزای غیر­فعال^[۵۰] سامانه­های RFID هستند، هیچ گونه تنظیمی نیاز ندارند و تعمیر و نگهداری آنها نیز به راحتی قابل انجام است (رستمی، عیسایی،پور رضا، ۱۳۸۶).
۲-۶- چگونگی عملکرد
شناسه کالا بر روی برچسب ذخیره­شده به هنگام نیاز قرائت­گر با ارسال امواجی که از طریق آنتن ساطع می­شوند، برچسب را شناسایی کرده و اطلاعات مربوطه به نرم­افزار کاربردی انتقال می­یابد و در آنجا بسته به نیاز، گزارشات لازم از سیستم استخراج می­گردد.
۱-قرائت­گر با ارسال سیگنال برچسب را فعال می­ کند.
۲-آنتن موجود در برچسب ، سیگنال را دریافت می­ کند.
۳-برچسب اطلاعات موجود در تراشه را به قرائت­گر ارسال می­ کند.
۴-قرائت­گر اطلاعات دریافتی را به نرم­افزار ارسال می­ کند.
برچسب و یا دستگاه فرستنده خودکار، شامل یک مدار الکترونیکی است که به شی مورد نظر که لازم است دارای یک کد شناسایی باشد متصل می­گردد. زمانی که برچسب نزدیک و یا در محدوده قرائت­گر قرار می­گیرد، میدان مغناطیسی تولید­شده توسط قرائت­گر، باعث فعال شدن برچسب می­گردد. در ادامه برچسب به طور پیوسته اقدام به ارسال داده از طریق پالس­های رادیویی می­نماید. در نهایت داده توسط قرائت­گر دریافت و توسط نرم­افزارهای مربوطه نظیر برنامه ­های ^[۵۱]ERP یا SCMS^[52] پردازش می­گردد (مدیری، شیرافکن، ۱۳۸۹)
هدف اصلی از راه ­اندازی یک سیستم RFID دریافت اطلاعات مورد­نظر از یک شی در حال حرکت است که به وسیله­ دستگاه­های داده­خوان خوانده می­ شود. این اطلاعات می ­تواند در مورد هویت یک شخص، کالا و یا شی خاص ، محل استقرار آن و یا بسیاری اطلاعات دیگر از جمله قیمت، رنگ، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و مانند این­ها باشد ( شریف زاده، اعتمادی، ۱۳۸۷)(شکل ۲-۱).
شکل ۲-۱ - اجزای اصلی سیستم RFID و چگونگی عملکرد
۲-۷-کارایی RFID در بنادر
با توجه به اینکه بنادر از مهمترین راه­های ورود کالا به کشور هستند و درصد قاچاق کالا از بنادر نسبت به سایر مبادی ورودی بیشتر است در اینجا به تحلیل کارایی RFID در بنادر می­پردازیم. یکی از شاخص­ هایی که امروزه مورد توجه سازمان بنادر و کشتیرانی است موضوع کارایی و بهره­وری است (کسایی، نظر، کهندل، ۱۳۸۶) با مطالعه متون دریافتیم که کارایی در بنادر مشتمل بر شش شاخص عمده است که در زیر به توضیح آنها پرداخته شده است (رنجبر شیرازی و دیگران، ۱۳۹۱).
۲-۷-۱-اطلاعات
یکی از عمده فواید بهره­ گیری از RFID در بنادر رویکرد ایجاد یک سیستم آماری است که باعث یکپارچگی در گردآوری داده ­ها و اطلاعات مورد نیاز همواره بنادر کشور برای ارائه آمار ، تحلیل و بهره­ گیری از این تحلیل­ها در جهت رفع مشکلات و کمبودها می­ شود. برخی اطلاعات معتبر نظیر تعرفه­های بندری و یا خدمات و یا برنامه زمان­بندی تخلیه و بارگیری یک کشتی کانتینربر، مستقیما قابل استفاده است. ولی برخی اطلاعات مانند داده ­های هواشناسی تنها زمانی مفید و معتبر است که در ابتدا توسط کارشناسان متخصص استفاده و پس از بررسی و آنالیز داده ­های اولیه، نتایج استخراج و در اختیار عموم علاقه­مندان جهت استفاده قرار گیرند. در بطن دانش همواره آنالیز و نتیجه ­گیری نهفته است در حالی که اطلاعات در بهترین وضعیت استنتاج استقرایی را به دنبال خواهند داشت. بنابراین حداقل از لحاظ فلسفی، شایسته و منطقی است که ظهور جوامع متنی بر دانش را در مقابل جوامع اطلاعاتی، ترویج نمود( شیر اوژن، ۱۳۸۶).

ثبت خودکار اطلاعات
مزیت ابتدایی شناسایی با کمک امواج رادیویی در کاربرد ترمینال بندر این است که یک تکنولوژی گردآوری داده خودکار است. یعنی، مداخله متدی یا کارمندی مورد نیاز نیست. علاوه بر این، دقت شناسایی آن، بالا است و تطبیق­پذیری محیطی قوی دارد. بنابراین می ­تواند کار شناسایی را در وضعیت­های مختلف انجام دهد (Yufang & et al,2011).
گردآوری اطلاعات دقیق
RFID معمولا به فروشندگان، داده ­های لازم درباره موجودی فروشگاه را می­دهد تا بتوانند از این مدل پیروی کنند. این مسئله را می­توان بدون مرتب­کردن برای تگ­بندی سطح اقلام انجام داد. برای فرایندهایی که به شمارش دارایی ها و اقلام نیاز دارند، RFID، ویژگی­هایی را ارائه می­ کند که بارکدگذاری نمی­تواند هماهنگ و تنظیم نماید. مثلا شمارش بارها و محموله­های پلاستیکی قابل برگشت در مرکز توزیع، یک کاربرد مناسب از تگ­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی است. هیچ کسی پشت مرکز توزیع برای شمارش یا اسکن بارهای پلاستیکی قابل برگشت نمی­ایستد. مشخص کردن هزینه شمارش آنها یک به یک، گران است. به هر حال، تگ­های شناسایی با کمک امواج رادیویی می­توانندکل دارایی­ ها را یکبار شمارش کنند و از هزینه­ های کارگر جلوگیری نمایند و این باعث افزایش کارایی می­ شود(Woods,2005).
۲-۷-۲-بازرسی
امروزه بیش از ۲۰ میلیون کانتینر بار در دنیا هر روزه حرکت می­ کند. کانتینرهای بار، ۹۰% از مبادلات جهانی را انتقال می­ دهند و بیش از ۱۰ میلیون کانتینر بار، هر ساله وارد بندرهای آمریکا می­شوند. به هر حال، برخی از گزارشات بیان کرده ­اند که تنها ۵ درصد را می­توان با قابلیت ­های امروزی بازرسی کرد ، از وقایع ۱۱ سپتامبر مقررات دولتی مختلف، اقدامات و حکم­هایی برای بارهای کانتینرها پدیدار شدند که عبارتند از: سیستم­های هدفمندی خودکار^[۵۳]، مشارکت بازرگانی گمرکی علیه تروریسم^[۵۴]، اقدامات امنیت کانتینر^[۵۵]، و خطوط مبادله هوشمند و ایمن^[۵۶]. که هر یک از این اقدامات به نوعی بر کارایی بنادر اثر خواهد گذاشت(Kim & et al,2008).
کنترل ورود و خروج
ورود و خروج کامیون­ها و قفسه­ها به محوطه بارگیری می ­تواند تنگنایی برای بهره­وری و بازده خروج باشد. تگه­ای RFID در واحدای برق و تریلرها، باعث تسریع این فاین می­شوند و این تکنولوژی به طور گسترده، پذیرفته می­ شود که قراردادهای مناسب کار را بتوان با بهره گرفتن از این تکنولوژی انجام داد (Woods,2005).
شناسایی
یکی از چالش­های ثابت در زنجیره عرضه امروزی، حفظ دقت و صحت بارنامه و مشخص کردن وسیله نقلیه است. اغلب بارنامه شامل مقادیر اشتباه محصول یا حتی نوع اشتباه است. همان طور ردیابی کانتینر دارای RFID، داده ­های بارنامه را در یک تگ فعال کدگشایی می­ کند، این فناوری شبکه­بندی شده می ­تواند به طور خودکار بارنامه الکترونیکی و شناسه وسیله نقلیه را به ممیز از طریق اینترنت در پس فایروال شناسایی، رمزگذاری و سایر معیارهای امنیتی ارسال نماید(,۲۰۰۸ &Yuan Huang).
بهبود رویت­پذیری
تکنولوژی RFID را می­توان برای ایجاد رویت­پذیری اطلاعات زنجیره عرضه نقطه به نقطه با فعال کردن عرضه­کننده، تولیدکنندگان، ارائه­کنندگان تدارکات و خرده­فروشان برای ردیابی و پیگیری اطلاعات سطح اقلامی از طریق زنجیره عرضه در هر زمان و مکانی استفاده کرد. رویت­پذیری اطلاعات برای واکنش سریع به سیستم­ها و واکنش بدون پاسخ سریع به سیستم­ها و واکنش و پاسخ سریع به تغییرات بازار و قطع زمان­های اجرا ، ضروری است(Zhu & et al,2011).
کاهش هزینه بازرسی
استفاده از این فناوری به دلیل داشتن سنسورهای مخصوص باعث کاهش هزینه­ها اعم از نیاز به ایستادن فردی برای بازرسی و کاهش هزینه­ های ناشی از آن و … خواهد شد.
۲-۷-۳-حوزه میان­راه ­ها
مکان­ یابی
اکثر مردم درباره سیستم­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی به صورت تگ­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی متصل به اشیای متحرک فکر می­ کنند که اطلاعاتی را درباره یک شی به یک قرائت­گر ارائه می­ کنند که یک موقعیت مشخص دارد. به هر حال، شما می­توانید درباره مشکل شناسایی مکان به طور معکوس فکر کنید. اگر تگ­های RFID، مکان مشخص و ثابتی داشته باشند، موقعیت قرائت­گر را می توان از تگ­هایی که آن را می­بیند تعیین نمود. این مسئله در برخی از شرایط، مفید است. مثلا شرکت International Paperاز یک آرایه تگ شناسایی با کمک فرکانس رادیویی استفاده می­کندکه در کف انبار در ارتباط با قرائت­گرهای RFID در جرثقیل می­باشند بنابراین این سیستم می ­تواند تعیین کند که یک جرثقیل در انباری مبتنی بر تگ RFIDاست. این مسئله به سیستم­های خود مکان­ یابی و ترکیب­بندی بسط می­یابد که می تواند از ارائه تگ برای تعیین این مسئله استفاده کند که یک آنتن در کجا راه اندازی شود و با بهره گرفتن از آنتن هوشمند، میدان تنظیم شود. این تکنولوژی را می­توان در کاربردهای مکان­ یابی استفاده کرد. مثلا یک موزه می ­تواند از تگهای ثابت فناوری مذکور، در ارتباط با یک کارت­خوان آن فناوری استفاده کند که بدین معنی است که مشتری و ارباب­رجوع، یک دستگاه گردش رادیویی برای تعیین این که کدام برنامه صوتی موزه اجرا شود با خود حمل می­ کند (Woods,2005).
ردیابی
۱-سرعت ردیابی
۲-کاهش هزینه ردیابی
توجیهی برای RFID با توجه به فراخوانی محصول در سطح تولید کالاهای مصرفی این است که این تگ­ها می­توانند به دقت در سطح کالاها از طریق مراکز توزیع، در جایگاه­ها و در جابجایی­هایی از طریق فروشگاه­ها ردیابی شوند. این ردیابی قوی، مدیریت ساده مشخصه کالاها را در بخش فراخوانی فعال می­سازد.
اولین توضیح این است که با ردیابی بهتر کالاها در طول زنجیره عرضه، تنگناها، قابل رویت می­شوند بنابراین آنها می­توانند نشان داده شوند و ضایعات را می­توان کاهش داد. این مسئله، قابل ستایش است. برخی از شرکت­های کالاهای مصرفی به مدیریت ردیابی کالاها نگاهی انداخته­اند. بسیاری از این پروژه­ ها با مقررات ردیابی در آمریکا هدایت می­شوند. مشکل این نمونه در آمریکا این است که مشکلات قابلیت ردیابی کالاها برای اکثر تولیدکنندگان، سیستم­های مجتمع ضعیفی را به همراه دارد که نمی ­توانند اطلاعات کالاها را در چندین سیستم تلفیق نمایند ولی RFID به حل این مشکل کمک می­ کند(Woods,2005).
۲-۷-۴-حوزه برنامه­ ریزی
در جایگاهی که کشور ما به لحاظ موقعیت ژئوپلیتیکی از آن برخوردار است و با توجه به برخورداری شمال و جنوب کشور از سواحل در خور توجه و در نتیجه وجود بنادر مهم و فعال در این مناطق می­طلبد که با یک برنامه­ ریزی اصولی و یکپارچه هر چه بیشتر فعالیت­های بنادر را مبتنی بر فناوری اطلاعات نموده تا بتوان از مزایای حاصل از آن بیشترین سود را برده و هزینه­ های فرصت از دست رفته را نیز هر چه بیشتر کاهش داد.
طراحی مسیر بهینه برای جابجایی­ها
تسهیلات جایگاهی به عنوان تسهیلاتی برای ورود و خروج پالت­ها عمل می­ کنند. آن چه که آن­ها را متفاوت می­ کند، سرعت و سادگی نسبی جابجایی­ها در تسهیلات است. جرثقیل­ها خیلی سریع حرکت می­ کنند و معمولا تنها یک یا دو جابجایی و حرکت برای یک پالت دارند. این کار، آنها را متفاوت از انبارداری سنتی می­ کند که معمولا چندین­بار ، یک پالت را اندازه و کنترل می­کنندو پالت­ها را تقسیم می­ کنند یا آنها را ترکیب می­نمایند. لذا طراحی مسیر بهینه برای جابجایی­ها دارای اهمیت زیادی است(Woods,2005).
ساماندهی روند پروژه
امروزه از جمله فاکتورهای مهم در جذب سرمایه ­گذاری و موقعیت در بازاریابی، کاهش ریسک، ایمنی و سرعت گردش فعالیت­ها است که با بهره­ گیری از فن­آوری اطلاعات می توان به این اهداف نائل شده و گام مهمی در نوعی از بازار و نوعی به خصوص از آن که به بازار ویروسی معروف است و حاکی از دهان به دهان گشتن امتیازات بین مشتریان است نائل گردید. در بین برخورداری از تجربه سایر بنادر پیشرو می ­تواند راه­گشا باشد.
۲-۷-۵-حوزه امنیت
کاربردهای امنیتی وجود دارند که تگ­های RFID را می توان برای مشخص کردن پرسنل و انجام کنترل های دستیابی استفاده نمود ولی در بسیاری از موارد ،کارت­های هوشمند ، برتری دارند. بازرسی­های امنیتی، بخشی از برنامه امنیتی در فرودگاه­ها می باشند. مثلا، در یک فرودگاه، گروه ­های حراست مسئول اسکن بارکدها در مکان­های خاص پیرامون ورودی فرودگاه می­باشند. به هر حال، مشخص می­ شود که پاسداری­های امنیتی، بارکدها را تکرار می­ کنند و از مکان مرکزی اسکن را انجام می­ دهند و سیستم تایید و شناسایی را از بین می­برند. تگ­های RFID که تکثیر آنها مشکل­تر از بارکد­ها می­باشند، جایگزینی با ارزش برای بارکدها در این وضعیت می باشند(Woods,2005).
توانایی جلوگیری از جعل و خطا
همان­طور که کانتینر­ها در کشور و دنیا حرکت می­ کنند، دزدی کانتینر، یک مشکل جدی و در حال رشد است. مثلا در آمریکا، تخمین زده می­ شود که هزینه سالانه دزدی بار و دیگر دزدی­ها از ۳ دلار تا ۱۰ میلیارد دلار در سال است.
تکنولوژی موجود از مهر و موم های الکترونیکی برای امنیت بار استفاده می کند. مهر و موم الکترونیکی مرکب از یک تگ فعال و مکانیسمی است که می تواند شناسایی کند که آیا در کانتینر بدون مجوز تضمین درستی بار باز شده است یا نه. همان­طور که این تگ­ها را می توان به بخش رمزی بار حتی در داخل بار چسباند، این فناوری شبکه­بندی شده می تواند مشخص کند که بار در محدوده قرائت­گر حرکت می­ کند یا نه. حتی اگر دزد، بار را از طریق سوراخ کردن در یک کانتینر بدزدد. علاوه بر این، وقتی هزاران محصول دارای برچسب شدند، پاره­شدن تمام برچسب­ها و دزدی بار، غیر قابل قبول است (Yuan، Huang، ۲۰۰۸). وقتی کالاهای جعلی وارد زنجیره عرضه می­شوند، تولیدکنندگان می­توانند آنها را بررسی و نظارت کنند. به هر حال، روش­های تولیدکنندگان برای ردیابی کالاهای دزدی و جعلی، مجرمین را شناسایی می­ کند و کارهایی انجام می­شوند تا قابلیت ­های این فناوری را برای اثر­گذاری بر این مشکلات تعیین کنند.
حفظ امنیت جانی افراد
یکی از متداول­ترین آسیب­های امنیتی استناد شده با این فناوری این است که بعضی از افراد می­توانند خارج از یک ساختمان بنشینند و قرائت­گر­های آن را با آنتن حساس برای درک توابع داخلی در آن تسهیلات نظارت کنند، به جای اینکه در محیطی که تریلر و ماشین­های سنگین مشغول به کارند کار کنند.