۱-۲-۲۳-۲ خودکارآمدی^[۱۲۸]
خودکارآمدی سازه اصلی در تئوری شغلی شناختی اجتماعی بندورا(۱۹۷۷) است. این سازه به توانایی ادراک شده فرد در ایجاد و انجام یک کنش مطلوب اشاره می کند. در نظریه ی شغلی شناختی اجتماعی، خودکارآمدی نزدیک ترین تنظیم کننده رفتار انسان است و پیش بینی کننده ی قوی فکری است که انگیزه و عمل را تحت تاثیر قرار می دهد(زیکیک و ساک، ۲۰۰۹) و به اعتقاد و باور فرد به توانایی هایش در سازماندهی فعالیت ها و انجام موفق رفتار مورد نظر برای نیل به نتیجه مشخص در شرایط معین اطلاق می شود. هر چه این باور و اعتقاد بیشتر باشد افراد راحت تر به کارهای سخت نزدیک تر می شوند(بندورا^[۱۲۹]،۱۹۸۲). همچنین خودکارآمدی به عنوان یک عامل واسطه برای رفتار فعال و تغییر رفتار صرف نظر از سطح توانایی است(بندورا،۱۹۷۷). خودکارآمدی، اعتقاد یک فرد به توانایی خود برای موفق شدن در یک وضعیت خاص است. به عقیده ی بندورا این اعتقاد، عامل تعیین کنند ه ی چگونگی تفکر، رفتار و احساس افراد است. در واقع باورهای خودکارآمدی دارای قدرت انگیزشی بسیار بالایی هستند زیرا انتظارات پیامدی افراد در رابطه با موفقیت را تحت تاثیر قر ار می دهند و تعیین کننده میزان تلاش و پایداری فرد هستند(افکلید^[۱۳۰]،۲۰۱۱) و به اعتقاد آجزن می‌تواند تحت تأثیر انتخاب فعالیت‌ها، آماده‌سازی برای انجام فعالیت، تلاش صورت گرفته برای عمل به فعالیت و همچنین الگوهای فکری و واکنش‌های عاطفی باشد (آجزن، ۱۹۹۱). خودکارآمدی و کنترل رفتاری درک شده تقریبا مترادف هم دیده می شوند با این حال، خود کارآمدی دقیق تر به صلاحیت و شایستگی فرد و رفتار آینده مرتبط است(اسچوارز و لاسزینکا^[۱۳۱]،۲۰۰۶).

۲-۲-۲۳-۲ نتیجه انتظارات^[۱۳۲]
نتیجه ی انتظارات به عنوان باورهای مربوط به پیامدها یا نتایج انجام رفتارهای خاص تعریف شده است. به طور دقیق تر، نتیجه ی انتظارات زمانی که انتظار می رود رفتار افراد منجر به نتایج مثبت شود بر رفتار تاثیر می گذارد (یوول و همکاران،۲۰۱۲). نتیجه ی انتظارات یا انتظارات پیامد به باورهای فرد درباره ی شرایط آتی زندگی خود و پیش بینی این که چه رویدادهای مثبت و منفی ای در آینده رخ خواهد داد بر می گردد(لنت^[۱۳۳]،۲۰۰۴). به گفته ی بندورا(۲۰۰۴) نتیجه ی انتظارات باید در امتداد سه حیطه ی فرعی مرتبط، اما از نظر مفهومی مستقل واقع گردد که نشان دهنده ی نتیجه انتظارات جسمانی، اجتماعی و خودارزشیابانه است(وجسیکی^[۱۳۴]،۲۰۰۹). در میان هر طبقه از انتظارات، انواع مثبت آن به عنوان محرک و انگیزه دهنده و انواع منفی آن به عنوان موانع، کارکرد دارند. نتیجه انتظارات جسمانی، عقایدی را در مورد تجارب جسمانی خوشایندی منعکس می کند که ناشی از درگیری در فعالیت جسمی می باشند. انتظارات اجتماعی عقایدی را در مورد رفتارها(فعالیت جسمانی)منعکس می کنند که از فرصت های زیادی برای اجتماعی شدن و دستیابی به تایید و تصدیق اجتماعی به وجود می آیند و در نهایت، نتیجه انتظارات خود ارزشیابانه، عقایدی را در ارتباط با احساسات رضایت و ارزش خود، مرتبط با دخالت در فعالیت جسمانی، مورد نظر قرار می دهد (وجسیکی،۲۰۰۹). میلس نیز بیان می کند که سه نوع از نتیجه انتظارات ممکن است شغل یک فرد را تحت تاثیر قرار دهد، فیزیکی مثل پول، اجتماعی مثل تایید یا پذیرش، و خود ارزیابی مثل غرور و یا خود پنداره مثبت (میلس^[۱۳۵]،۲۰۰۹).
در تفاوت بین خودکارآمدی و نتیجه انتظارات اینکه خودکارآمدی اشاره به اعتماد به نفس در توانایی های خود برای به انجام رساندن وظایف مهم دارد در حالی که نتیجه ی انتظارات اعتقادات در مورد عواقب درگیر شدن در این فعالیت ها است(براون و لنت^[۱۳۶]،۲۰۱۱).
۳-۲-۲۳-۲ اهداف^[۱۳۷]
سومین سازه در نظریه شغلی شناختی اجتماعی مشارکت در فعالیت های هدفمند یا داشتن هدف است و یا نیت و قصد فرد برای درگیر شدن و انجام فعالیت های معین(لنت و براون^[۱۳۸]،۲۰۰۵) تعریف شده و نقش بسیار مهمی در انگیزش برای انتخاب و رفتار دارد (زیکیک و ساک، ۲۰۰۹) در حقیقت، اهداف بعد شناختی مؤثر بر احساس رضایت هستند که حالت نسبتا پایدار و صفت گونه ای دارند(لنت،۲۰۰۴). اهداف نقش انگیزشی دارند و می توانند فرد را به انجام کار و فعالیت برانگیزند ضمن این که اهداف، تعیین کننده ی استانداردهای فردی بوده و نشانگر سطح انتظار فرد از خود و کار هستند(الکساندر و همکاران^[۱۳۹]،۲۰۱۰). فعالیت های هدف محور نشانگر ارزشی است که فرد برای اهداف شغلی خویش قائل بوده و در جهت تأمین آنها تلاش می کند(چانگ^[۱۴۰]،۲۰۰۹).
خودکارآمدی
اهداف(تمایل)
نتایج انتظارات
شکل۲-۲. مدل شغلی شناختی اجتماعی (سگال و همکاران^[۱۴۱]،۲۰۰۷)
علایق(وانگ^[۱۴۲]،۲۰۱۳؛ یوول و همکاران،۲۰۱۲؛ دافی و همکاران^[۱۴۳]،۲۰۱۳؛ لنت و براون^[۱۴۴]، ۲۰۰۶؛ زنگ و همکاران^[۱۴۵]،۲۰۱۳)، حمایت ها و موانع(کیم و سو^[۱۴۶]،۲۰۱۴؛ شو و همکاران^[۱۴۷]،۲۰۱۰؛ لنت و همکاران^[۱۴۸]،۲۰۱۱) و درک رفتار دیگران(تورکسن و گرونهیچ^[۱۴۹]،۲۰۱۰) نیز به عنوان سازه های مؤثر در نظریه ی شغلی شناختی اجتماعی شناخته شده اند که در ادامه تشریح شده است:
۴-۲-۲۳-۲ علاقه^[۱۵۰]
لنت و همکاران علایق شغلی را به عنوان الگوهایی از دوست داشتن، دوست نداشتن و تفاوت در مورد فعالیت ها و مشاغل حرفه ای مرتبط می دانند(میلس،۲۰۰۹). علایق به عنوان حدی که یک فرد یک فعالیت خاص را دوست دارد تعریف شده که به طور مشترک توسط خودکارآمدی و نتیجه انتظارات پیش بینی شده است(شو و همکاران، ۲۰۱۰). با توجه به نظریه ی شغلی شناختی اجتماعی، افراد در توسعه اهداف خود به دنبال فعالیت های تحصیلی و شغلی هستند که با علایق خود مرتبط و همچنین با خودکارآمدی و نتیجه انتظارات خود سازگار باشد( همان). در مقابل، افراد با علاقه کمتر (و یا حتی به سمت دوست نداشتن) فعالیت ها برای آنها با خودکارآمدی کم و نتیجه انتظارات منفی همراه است. علایق، به نوبه خود همراه با خودکارآمدی و نتیجه انتظارات افراد در توسعه اهداف برای مشارکت فعالیت های آینده است، از جمله هدف اینکه به دنبال یک مسیر شغلی است که سازگار با علاقه خود است(لنت و همکاران، ۲۰۱۰). در مقابل، عدم علاقه، یا تنفر از فعالیت ها و حوزه های خاص است. زمانی که مردم به طور جدی به توانایی های خود شک می کنند و همچنین زمانی که آنها نتایج منفی برای حضور در آن فعالیت پیش بینی می کنند(شو و همکاران، ۲۰۱۰).
۵-۲-۲۳-۲ حمایت ها و موانع^[۱۵۱]
متغیر های محیطی، مانند حمایت ها و موانع نیز به عنوان داشتن پتانسیل و یا محدودیت در انتخاب گزینه های خاص برای افراد دیده می شود. همچنین تنظیم و پیگیری اهداف شغلی نیز به انواع حمایت ها و موانع که مردم از محیط خود دریافت می کنند مرتبط است. با توجه به نظریه ی شغلی شناختی اجتماعی، حمایت ها و موانع هر دو به طور مستقیم و از طریق راه های دیگر می تواند اهداف افراد را تحت تاثیر قرار دهند(لنت و همکاران، ۲۰۱۰). حمایت ها منابع محیطی خاص هدف(مانند مواد و ابزارها یا حمایت احساسی و اجتماعی) می توانند از طریق فراهم آوردن بازخورد، تقویت منفی یا مثبت یا فراهم ساختن تجربه جانشینی بر حس خودکارآمدی و تلاش برای رسیدن به هدف تاثیر گذاشته و به دنبال آنها بر رضایت شغلی نیز مؤثر واقع شوند(دافی و لنت^[۱۵۲]،۲۰۰۹). این سازه، به محدودیت ها و تسهیلاتی که بافت یا محیط، برای احساس خودکارآمدی و رشد آن یا رسیدن به اهداف شخصی ایجاد می کند، اشاره دارد(لنت و براون،۲۰۰۶). بنابراین رفتارهای انتخاب حرفه با متغیرهای زمینه ای مانند حمایت(به عنوان مثال حمایت مالی از خانواده) و موانع (به عنوان مثال، نیاز به ترک خانه برای آموزش بیشتر) همراه است. بنابراین متغیرهای شناختی اجتماعی باعث تحریک اقدامات انتخاب شغل و یا رفتارهای حرفه ای از قبیل برنامه ریزی شغلی و کشف حرفه ای که لازم است فرد جوان برای پیشرفت به سوی اهداف شغلی شناخته شود، می شوند(روگر و کرید،۲۰۱۳).
۶-۲-۲۳-۲ درک رفتار دیگران^[۱۵۳]
از دیگر سازه های اضافه شده به نظریه شغلی شناختی اجتماعی می توان درک رفتار دیگران را نام برد. بدین معنی که افراد نه تنها از تجارب شخصی خود یاد می گیرند، بلکه از طریق تماشای درک رفتار و نتایج رفتار دیگران نیز می آموزند( تورگسن و گرونهیچ،۲۰۱۰) و اشاره دارد به ذهنیت فرد نسبت به اینکه چقدر دیگران (افراد مهم در زندگی) آن رفتار خاص را انجام می دهند(فوروارد،۲۰۰۶).
۲۴-۲ پیش بینی تمایل : پیشینه پژوهشی در مورد تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده
دانستن و همکاران^{[۱۵۴][۱۵۵]}(۲۰۱۳) برای شناسایی عوامل مؤثر بر آینده و انتظارات شغل کارکنان از تئوری رفتار برنامه ریزی شده استفاده نموده، نتایج حاکی از آن بود که نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درک شده قادرند ۷۶% از واریانس تمایل بر آینده شغلی کارکنان را پیش بینی کند. همچنین یزدان‌پناه و همکاران (۲۰۱۱) در مطالعه‌ای به بررسی رفتار و تمایلات رفتاری کارکنان سازمان‌های جهاد کشاورزی نسبت به حفاظت آب، از تئوری تکامل ‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده استفاده نموده، متغیرهای هنجار اخلاقی، مفهوم خود، درک از ریسک و اسطوره‌های ذهنی به عنوان متغیرهای اضافی به تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده اضافه شده است. نتایج نشان داد، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده قادر به پیش‌بینی رفتار و تمایلات رفتاری افراد مورد مطالعه می‌باشد. همچنین متغیرهای هنجار اخلاقی، کنترل رفتار درک شده و هنجار ذهنی قادرند ۶۴ درصد از تغییرات متغیر وابسته تمایلات رفتاری را پیش‌بینی کنند. آن دسته از کارکنانی که درک و تعهد بیشتری در رابطه‌ با حفاظت آب احساس می‌کرده‌اند، تمایلات رفتاری بیشتری برای درگیر شدن در چنین فعالیت‌هایی از خود نشان داده‌اند.
هیدی و وایت^[۱۵۶] (۲۰۱۳) در مطالعه ای به بررسی تمایلات رفتاری جوانان، برای پیوستن مغز استخوان رجیستری دهنده از تئوری تکامل ‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده استفاده نموده، متغیرهای هنجار اخلاقی و مفهوم خود به عنوان متغیرهای اضافی به تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده اضافه شده است. نتایج نشان داد، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده قادر به پیش‌بینی رفتار و تمایلات رفتاری افراد مورد مطالعه می‌باشد. همچنین متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده، هنجار اخلاقی و هویت قادرند ۲/۶۷ درصد از تغییرات متغیر وابسته تمایلات رفتاری را پیش‌بینی کنند. ساترلند (۲۰۱۱) در یک تحقیق کیفی ۱۲ کشاورز در انگلستان را برای شناسایی گروهی از کشاورزان که کشاورزی خود را به عنوان"کشاورزی ارگانیک” یا “کشاورزی نیمه ارگانیگ” تعریف می‌کنند، مورد بررسی قرار داد. برای این منظور تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده به عنوان چارچوب بکار گرفته شد و این تئوری را به عنوان یک چارچوب مفهومی محکم برای تحقیقات کمی و کیفی جهت شناسایی اهداف تصمیم‌گیری استراتژیک معرفی می‌کند. محقق در این پژوهش علاوه بر ساز‌های اصلی تئوری رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتار درک‌شده) سازه‌ی “مفهوم خود” را نیز به تئوری اضافه کرده است. همچنین زلوگر و همکاران^[۱۵۷](۲۰۱۰) نیز در مطالعه ای با عنوان تمایلات انتخاب شغلی دانشجویان با توجه به خاستگاه اقتصادی اقدام به استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی نموده، نتایج حاکی از آن بود که تمایلات شغلی دانشجویان به میزان خودکارآمدی و انگیزه استقلال آن ها بستگی دارد. همچنین سطوح بالای کنترل رفتاری درک شده با تمایل شغلی به استخدام ارتباط دارد.
رحمانیان کوشکی و همکاران(۱۳۹۱) در مطالعه ای با عنوان بررسی عوامل اثرگذار بر قصد کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی دانشگاه آزاد ایلام با بهره گرفتن از تئوری رفتار برنامه ریزی شده، نشان داد خودکارآمدی، هنجار ذهنی و حمایت خانواده رابطه مثبت و معنی داری با تمایل به کارآفرینی دانشجویان دارد. یارمحمدی و همکاران(۱۳۹۰) در یک تحقیق با عنوان بررسی عوامل پیش بینی کننده رفتار دانش آموزان دبیرستانی اصفهان در خصوص مصرف فست فود با بهره گرفتن از تئوری رفتار برنامه ریزی شده بیان می دارند که سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی نگرش، هنجارذهنی و کنترل رفتاری درک شده با هم توانسته بودند ۷/۲۵ درصد از تمایل را پیش بینی کنند. در این میان نقش نگرش در پیش بینی تمایل بیشتر از سایر سازه ها بود. همچنین بشیریان و همکاران(۱۳۹۰) در مطالعه‌ای به بررسی تمایلات جوانان بر سوء مصرف مواد، از تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده جهت پیش بینی فاکتورهای مؤثر بر سوء مصرف مواد استفاده نموده نتایج حاکی از آن بود که که نگرش،هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده پیش بینی کننده های قوی برای تمایل مصرف مواد مخدر در جوانان می باشد. طبیبی و هاشمیان(۱۳۹۲) در مطالعه‌ای به بررسی تمایلات رفتاری عامل های شناختی- اجتماعی تاثیرگذار بر رفتار رانندگی با سرعت غیرمجاز، از تئوری تکامل ‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده استفاده نموده، متغیرهای هنجار اخلاقی و هنجار توصیفی به عنوان متغیرهای اضافی به تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده اضافه شده است. نتایج نشان داد، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده قادر به پیش‌بینی تمایلات رفتاری افراد مورد مطالعه می‌باشد. همچنین متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده، هنجار اخلاقی و هنجار توصیفی بر تمایل تاثیر دارند و قادرند تغییرات متغیر وابسته تمایلات رفتاری را پیش‌بینی کنند.
طاووسی و همکاران( ۱۳۸۹) در مطالعه ای با عنوان توسعه نظریه عمل منطقی با سازه خودکارآمدی و مقایسه برازش و پیش بینی کنندگی آن با نسخه اولیه این نظریه با روش تحلیل مسیر، برای پیشگیری از سوء مصرف موادمخدر در نوجوانان بیان می دارد که نگرش، هنجار ذهنی و خودکارآمدی بر تمایل تاثیر دارند و با اضافه شدن سازه خودکارآمدی به این نظریه قدرت پیش بینی کنندگی آن نسبت به نسخه اصلی آن ارتقاء یافت. همچنین خودکارآمدی به عنوان سازه مؤثر در برازش الگو و همچنین قویترین پیش بینی کننده تمایل رفتار در این مطالعه شناخته شد. همچنین علیپوردرویشی ودولت آبادی(۱۳۹۱) در مطالعه ای با عنوان عوامل مؤثر بر تسهیم دانش پزشکان بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده، تاثیر نگرش بر تمایل تسهیم دانش پزشکان را تایید کرد اما در این زمینه هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درک شده معنادار نشد. لگزیان و همکاران(۱۳۹۱) در مطالعه ای با عنوان بررسی ادراک دانشجویان از خدمات الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی بر مبنای نظریه رفتار برنامه ریزی شده، نقش و تاثیر نگرش بر تمایل دانشجویان را تائید کرد. طاووسی و همکاران(۱۳۹۱) در بررسی عوامل مرتبط با سوء مصرف مواد در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده، بیان داشتند سازه های نظریه ی رفتار برنامه ریزی به جز کنترل رفتاری در ک شده تمایل رفتاری را پیش بینی می کند. همچنین سلیمانی و زرافشانی (۱۳۹۰). در مطالعه ای با عنوان تبیین پیشگوکننده های نیت کارآفرینانه در بین هنرجویان هنرستان کشاورزی در استان کرمانشاه نشان دادند که بین تمایل به کارآفرینی با نگرش نسبت به کارآفرینی و خودکارآمدی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. اما بین هنجار ذهنی و تمایل به کارآفرینی رابطه معنی داری وجود نداردو همچنین تحلیل رگرسیون نیز بیانگر آن بود که ۵۴ درصد از تغییرات متغیر تمایل به کارآفرینی را می توان از طریق نگرش و خودکارآمدی تبیین نمود.
۲۵-۲ پیش بینی تمایل : پیشینه پژوهشی در مورد نظریه شغلی شناختی اجتماعی
شو و همکاران(۲۰۱۰) در مطالعه ای به دنبال عواملی که اهداف و انتخاب های آموزشی و فنی و حرفه ای را تحت تاثیر قرار می دهد از مدل شناختی اجتماعی استفاده نموده و به این نتیجه رسیدند که نتیجه انتظارات، خودکارآمدی و علاقه بر اهداف و مقاصد تاثیر داشته و می تواند انتخاب های آموزشی و حرفه ای را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین کیم و سو(۲۰۱۴) در مطالعه ای به بررسی کاربرد تئوری حرفه ای شناختی اجتماعی در یک محیط چند فرهنگی، با بررسی روابط بین متغیرهای شناختی اجتماعی دانشجویان مهندسی برای تبیین اهداف و تمایلات انتخاب رشته اصلی دانشگاه پرداختند. نتایج نشان داد که خودکارآمدی، علاقه، موانع و حمایت ها بر اهداف و تمایلات دانشجویان برای انتخاب رشته تاثیر داشته است. لنت و براون(۲۰۱۳) در مفهوم و بررسی تئوری شغلی شناختی اجتماعی در تحقیقات شغلی بیان می دارند که خودکارآمدی، نتیجه انتظارات و علاقه بر تمایلات شغلی مؤثر می باشد.
لنت و همکاران(۲۰۱۰) در پیش بینی علاقه و انتخاب آرمان های شغلی دانش آموزان دبیرستانی پرتغالی با بهره گرفتن از نظریه شغلی شناختی اجتماعی، نقش حمایت ها و موانع را برای رسیدن به اهداف شغلی مؤثر می داند. همچنین تورگسن و گرونهیچ (۲۰۱۰) با بهره گرفتن از نظریه شناختی اجتماعی بندورا به بررسی تمایلات رفتاری صرفه جویی در مصرف برق نموده و نتایج نشان داد که خودکارآمدی و نتیجه انتظارات در پیش بینی تمایل برای صرفه جویی مؤثر بوده که در این میان نقش نتیجه انتظارات مهمتر ارزیابی شده است. سگا و بورگیا (۲۰۰۷) نیز در آموزش کارآفرینی با بهره گرفتن از نظریه شغلی شناختی اجتماعی بیان می دارند فعالیت های آموزشی که موجب افزایش علاقه دانش آموزان به کارآفرینی و اهداف برای حرفه های کارآفرینی می شود خودکارآمدی و نتیجه انتظارات است. لنت و همکاران^[۱۵۸](۲۰۱۴) در مطالعه ای با عنوان پیش بینی رفاه و رضایت از زندگی در بین دانشجویان دانشکده آفریقا از تئوری حرفه ای شناختی اجتماعی بندورا استفاده نموده، نتایج حاکی از آن بود که سازه خودکارآمدی به طور غیر مستقیم بر پیش بینی اهداف رضایت از زندگی تاثیر دارد همچنین موانع و حمایت ها نیز در پیش بینی اهداف رضایت از زندگی مؤثر بوده است. دافی و لنت(۲۰۰۹) نیز حمایت ها و موانع را بر حس خودکارآمدی و تلاش برای رسیدن به هدف و همچنین به دنبال آن رضایت رضایت شغلی مؤثر می دانند.
میکائیلی منیع و همکاران(۱۳۹۱) در مطالعه ای به بررسی آزمون الگوی شناختی –اجتماعی رضایت شغلی معلمان مقطع متوسطه شهر ارومیه پرداخته اند نتایج نشان داد حمایت ها و خودکارآمدی در پیشرفت رسیدن به تمایلات شغلی مؤثر بوده است. یافته های تحقیق مخت و همکاران(۱۳۹۱) نشان داد از دیدگاه جوانان، کمبود اعتبارات و عدم حمایت مسئولان و نیز کمبود منابع تولید در بخش کشاورزی از نقاط ضعف اشتغال کشاورزی است. نتایج تحقیق دیدارلو (۱۳۹۱) نشان داد که خودکارآمدی قوی ترین و مؤثرترین متغیر برای تمایل به انجام رفتار فعالیت بدنی شناخته شد که هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم فعالیت بدنی را تحت تأثیر قرار می دهد. میکائیلی منیع(۱۳۹۲) نیز در مطالعه ای با عنوان آزمون مدل شناختی اجتماعی رضایت از تحصیل در دانشجویان دوره کارشناسی بیان می دارد خودکارآمدی، نتیجه انتظارات و حمایت پیش بینی کننده پیشرفت اهداف(تمایلات) و رضایت دانشجویان از تحصیل می باشد.
۲۶-۲ ویژگی های فردی و حرفه ای
ایستر و بوون^[۱۵۹](۲۰۰۵) بیان می دارند تمایلات شغلی و انتخاب شغل از عواملی مانند جنس، نژاد، حمایت های والدین، موفقیتهای تحصیلی، وضع اقتصادی- اجتماعی افراد، عزت نفس، و ارزشهای فردی تأثیر می پذیرند. نتایج تحقیق صدیقی^[۱۶۰](۲۰۰۵ ) نشان داد بین موقعیت اقتصادی خانواده، میزان زمین زراعی، مکانیزاسیون و نگرش جوانان روستایی نسبت به فعالیت های کشاورزی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.همچنین نتایج تحقیق الیباجی و همکاران^[۱۶۱](۲۰۰۹) نشان داد چهار عامل به عنوان عوامل تعیین کننده تمایل مهاجرت جوانان روستایی شامل: نگرش نسبت به کشاورزی، ساختار خانواده، روابط والدین و تعدادی از دوستان و اعضای خانواده در مناطق شهری است همچنین یافته ها نشان داد حمایت از روابط بین نسل ها و فعالیت های کشاورزی، افزایش جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مناطق روستایی می تواند باعث تشویق جوانان روستایی برای ماندن در روستا باشد.
بر اساس نتایج مطالعه ی شارما و بهادوری (۲۰۰۹) در کشاورزان جوان تر و افرادی که نسبت به تفاوت های درآمدی بین مزرعه و مشاغل غیر کشاورزی، قیمت های سرمزرعه، و نرخ بهره برداری حساسیت نشان می دهند، گرایش بالاتری به سمت تحرک شغلی وجود دارد و کشاورزان کوچک و حاشیه ای به خروج از این بخش تمایل دارند که احتمالا به دلیل قابلیت پایین ماندگاری کشاورزی خرده پاست.
نتایج تحقیق موسایی و عمانی(۱۳۸۹) نشان می دهد که بین میزان درآمد کشاورزی، میزان مشارکت اجتماعی جوانان روستایی، میزان زمین زراعی، زیرکشت با نگرش آنان نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق اسکندری و دین پناه(۱۳۸۵) نشان داد که بین سابقه ی کار جوانان روستایی و میزان زمین زراعی پدر با میزان انگیزه ی اشتغال جوانان روستایی در فعالیت های کشاورزی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و همچنین بین وضعیت جاده های ارتباطی خارج روستا و میزان انگیزه ی اشتغال جوانان روستایی در فعالیت های کشاورزی رابطه منفی وجود دارد. نتایج تحقیق عمانی(۱۳۸۷) نشان داد سن، سطح تحصیل، سابقه در کشاورزی، میزان زمین زیر کشت، درآمد حاصل از محصول، مشارکت اجتماعی، کل تحت مالکیت، امکانات رفاهی و تفریحی، میزان آشنایی با سازمان های روستایی با سطح نگرش جوانان روستایی شهرستان شوشتر جهت اشتغال در فعالیت های کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین درآمد حاصل از محصول، عملکرد محصول، کل زمین تحت مالکیت، سطح مکانیزاسیون، سطح تحصیل و مشارکت اجتماعی توانایی تبیین ۷۵/۶ درصد تغییرات سطح نگرش جوانان روستایی شهرستان شوشتر جهت اشتغال در فعالیت های کشاورزی را دارا می باشند.
یافته های تحقیق ارتیاعی و همکاران(۱۳۹۰) از آزمون مقایسه ی میانگین ها نشان از آن داشت که بین میانگین مشارکت جوانان روستایی در زمینه ی توسعه ی کشاورزی با توجه به جنسیت و شرکت در آموزش های ترویجی،اختلاف معنی دار وجود دارد نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد که متغیرهای نگرش نسبت به اشتغال در فعالیت های کشاورزی، عوامل انگیزشی مؤثر در مشارکت، استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی و مسیرهای شان، میزان اراضی زراعی و سن، تبیین کننده ی ۵۶.۷ درصد از تغییرات در میزان مشارکت جوانان در زمینه ی توسعه ی کشاورزی است. همچنین نتایج تحقیق علی بیگی(۱۳۸۷) نشان داد تنها متغیری که با نگرش به شغل کشاورزی رابطه مثبت و معنی دار داشت، میزان سرمایه ی مادی خانواده های روستایی شامل زمین کشاورزی کشاورزی، دام و ماشین های کشاورزی بود.