طرح های پژوهشی انجام شده با موضوع مداخلات اجتماعی دراحیاء بافت فرسوده شهری- فایل ۵ |
فقدان حضور نهادهای اجتماعی قوی که بتوان به آنها به عنوان یکی از عوامل مؤثر در نوسازی اتکا کرد و ناکار آمدی نهادهای محلی و تشکل های مردمی در مقیاس خرد.
اعتماد اجتماعی پایین ساکنین به مشارکت با نهادها و دستگاه های دولتی.
پایین بودن سطح مهارت و تخصص و تحصیلات ساکنین.
عدم همکاری سازمان های دولتی ذیربط در تسریع فرایند نوسازی.
پایین بودن سطح امنیت اجتماعی و حضور معتادین و فروش مواد مخدر.
کمبود فضاهای جمعی و گذران اوقات فراغت.
سهم بالای فعالیت سرپرستان خانوار در گروه های شغلی کارگران ساده و رانندگان.
احساس تعلق پایین به مکان به ویژه اسکان غیررسمی به دلیل مهاجر پذیری بالا.
فقر و تراکم بالای جمعیتی و عدم استقبال اهالی از زندگی آپارتمانی.
وجود خاطره منفی و ذهنیت نامناسب نسبت به بافت.
عدم تسری جریان حیات مدنی از بیرون به درون بافت فرسوده.
پاره ای گرایش ها و الگوهای رفتاری مبتنی بر فرار از قانون.
۳-عوامل محیطی و کالبدی
قرار گیری در موقعیت نامناسب توپوگرافی جهت ساخت وساز در برخی نقاط.
عدم وجود دسترسی مناسب داخل بافت و نفوذ پذیری پایین (وجود ۶۷ درصد معابر زیر ۶ متر).
سطح ترافیک نامناسب برخی معابر اصلی.
ریزدانگی و فشردگی بیش از حد قطعات به عنوان یکی از موانع نوسازی بافت و ایجاد توجیه اقتصادی ساخت و ساز در سطح محدوده مطرح است.
کیفیت نامناسب مصالح به کار رفته در ساختمان ها، عمر بالای ابنیه و سیستم سازه ای نامناسب.
کم بودن فضای عمومی و سبز، فرهنگی، فراغتی، پارکینگ و … در بافت.
عدم اشتیاق ساکنین حتی با قدرت مالی مناسب جهت نوسازی به علت عدم وجود خدمات مناسب شهری.
کمبود و یا فقدان اراضی ساخته نشده و بایر برای رفع کمبودهای خدمات شهری.
نفوذ فعالیت های ناسازگار به پهنه های مسکونی.
ناکافی بودن سطوح خدماتی و زیرساخت های پشتیبان سکونت به لحاظ کمیت و کیفیت و توزیع.
در بافت باارزش تاریخی، به دلیل شکل گیری ارگانیک بافت، معابر موجود از لحاظ عرض و کیفیت بسیار نامناسب بوده که علاوه بر کاهش نفوذ پذیری منجر به عدم سهولت ساخت و ساز و روند نوسازی در بافت و در نتیجه افزایش روز افزون فرسودگی شده است. وجود فضاهای بی دفاع و دسترسی های تنگ و پرپیچ و خم عاملی مؤثر در افزایش جرم است.
۱-۷-۱۱ محله برزه دماغ
۱-۷-۱۱-۱ مشخصات محله
محله به مثابه سلول اصلی شهر سنتی در ایران سکونتگاه قوم،نژاد،مذهبی و فرقه ای خاص است.جامعه شهری رنگ گرفته از نظام عشیره ای در روند شکل گیری خود مجموعه هایی را ایجاد کرد که به محله معروف شدند.از ابتدای بنای شهرهای اسلامی وحتی قبل از اسلام،هر قوم و قبیله ای تحت شرایط خانوادگی،منافع مشترک و شبکه های خویشاوندی،محله جداگانه ای در شهر بنا می کرد…روابط اجتماعی حاکم به صورت بسیار ظریفی درشکل گیری و استخوان بندی محله موثر بود و شبکه ارتباطی و مرکز محله و دیگر عناصر کالبدی مانندآب انبار،مسجد،حسینیه،سقاخانه و حمامرا تعریف می کرد.تحت تاثیر چنین شرایط اقتصادی و اجبار به خودکفا بودن نسبی،در هر محله تاسیسات اقتصادی ویژه ای برپا می شد و مرکزی در خود داشت که همه مایحتاج روزانه و کوتاه مدت محله را فراهم می ساخت.بافت کالبدی محله به عنوان تبلور فضایی شرایط اجتماعی-اقتصادی جامعه دارای انسجام وهمگنی خاصی بود.به عبارت دیگر،عوامل مذکورباعث به وجود آمدن عناصر کالبدی محله می شدو مجموعه ای از عناصر مذکور در مراکزمسکونی،محیطی را پدید می آورد که نمایانگر روابط متقابل ساکنان درارتباط روزمره آنان بود( عبداللهی، ۱۳۸۹)
محلات و گذرهای شهر در اطراف بازار و به تبعیت ازاقلیم و توپوگرافی بصورت متراکم بوده است و شامل محله ی توپخانه،فیض آباد،برزه دماغ،چنانی و علافخانه می باشد.هر یک از محلات دارای مرکزیت مختص به خود بوده که در سطح محلی ویا شهری به ساکنین خدمات رسانی می نمودند.محله ی توپخانه یا چهار باغ رامی توان محله ی حکومتی خواند زیرا بسیاری از بناهای دولتی در آن واقع شده اندکه به دلیل قرار گیری توپخانه ومحور چهار باغ در داخل اش آنرا بدین نام می خوانندو در بر گیرنده ی کلیسای قلب مقدس مسیح،مسجد جامع،میدان سربازخانه،دیوانخانه و…بوده است.محله ی فیض آباد عموما مسکونی بوده اما با توجه به اینکه قسمتی از بازاررا در بر می گرفته، در محور اصلی آن و بر سر راه عبوری از دروازه ی پایین اصفهان ،شامل
کاروانسراهاوحمام های متعددومسجد فیض آباد بوده است.
محله ی برزه دماغ،در سمت شرقی رودخانه آبشوران را به دلیل قرارگیری بر روی برآمدگی تپه مانند بدین نام می خوانند چرا که در زبان کردی برزه به معنای بلند است.این محله نیزعموما مسکونی بوده ودر مسیر رودخانه ی آبشوران چشمه ها ی متعددی را شامل می شده است.محله ی علافخانه که میدانی با همین نام نیز در آن قرار داشته محل دادوستد محصولات کشاورزی بوده است و در پی گسترش دو محله ی برزه دماغ و چنانی در میان آن ها شکل گرفته است.در محله ی چنانی نیز قسمتی از بازار که به دروازه ی شاه نجف منتهی می شد،قرار داشت.
محله برزه دماغ که درقسمت جنوب شرقی شهرواقع شده وازهسته های اولیه کرمانشاه کنونی وجزء سه محله اصلی شهروحدودآن به شرح ذیل بوده است.شمال این محدوده به بازارومحله فیض آباد متصل بوده وازسمت شرق به حصارشهر وصل بوده است.وازسمت غرب به رودخانه آب شوران منتهی بوده که درمجاورت آن محله علاف خانه قراردارد.ازجمله عناصرشاخص محله برزه دماغ می توان به مسجدنواب ،تکیه معاون الملک،حمام چهل پله،خانه وزیری وخانه ایت الله نجومی اشاره کرد
این محله ازنمونه هایی است که هرچند دردوره ای خاص ساختار اجتماعی –فرهنگی- اقتصادی- محیطی وکالبدی خودراتاحدزیادی ازدست داده وامروزه همچون بسیاری از محله های تاریخی ،مشکلات فرهنگی-عدم دسترسی به امکانات شهری،مهاجرت ،اشتغال و…..گریبانگیرآن است امادرگذرزمان با پذیرش تغییرات اتفاق افتاده،دچارانزوانشده وتوان خودرادرمقیاس شهری بازیافته است وگام های اولیه ی انطباق وهماهنگی بازندگی معاصر در این محله رابه خوبی برداشته است به طوری که امروزه میدان وزیری وخیابان نواب ازمفاصل ارتباطی مهم شهر کرمانشاه به حساب می آیند.ازاین رو نیاز اصلی این محله حمایت،حفاظت ومرمت توسط نهادهای دولتی ،شهری ومردمی است
وسعت این محدوده با توجه به نقشه ی شماره ۵ درحال حاضرحدود۱۶ هکتار(۱۵۹۰۷۸ مترمربع)وجمعیتی درحدود۴۷۰۰ نفرتخمین زده شده است(مهندسین مشاورتدبیرشهر-۱۳۸۶)
نقشه شماره ۵ : موقعیت محله برزه دماغ(سیدجمال الدین جنوبی)
۱-۷- ۱۱-۲ موقعیت و کاربری های محله برزه دماغ
محله برزه دماغ یکی از محلات قدیمی شهر کرمانشاه محسوب می شود که دارای بیشترین بناهای مسکونی با ارزش می باشد . این محله از شمال به خیابان شهید واحدی یا رشیدی ( حد فاصل میدان نواب تا چهار راه رشیدی ) ، از غرب به خیابان اشک تلخ ( حد فاصل میدان نواب تا میدان غدیر ) ، از جنوب به میدان غدیر تا حد فاصل محله کل هواس در خیابان سید جمال الدین و از شرق نیز به خیابان سید جمال الدین (حد فاصل چهارراه رشیدی تا محله کل هواس ) محدود می شود .
میزان فرسودگی در این محله در حدود ۸۰ درصد است که ۲۵% از سطح محله را بافت کاملاً تخریبی و مخروبه تشکیل داده است. پراکنش میزان فرسایش و فرسودگی در مرکز و در شرق محله مشاهده می گردد. خیابان های مجاور محله عبارتند از واحدی در شمال، سیدجمال الدین در شرق و اشک تلخ در غرب، ساختمان های بر معابر فوق از درجه ی فرسودگی کمتری برخوردار هستند و بدلیل نوسازی های گذشته ساختمان های واقع در بر این خیابان ها با مصالح مرغوب تری نسبت به بافت محله ساخته شده اند.
جدول شماره ۱ : وضعیت کاربری های وضع موجود ( ۱۳۸۶ ) محله ( برزه دماغ )
( جمعیت ۴۶۴۸ نفر)
ردیف | نوع کاربری | مساحت(مترمربع) | درصد از کل کاربریها | سرانه (مترمربع) |
۱ | مسکونی |
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1400-08-02] [ 11:15:00 ق.ظ ]
|