۳-۴-۱٫شیوه نمونه‌گیری
برای دست یابی به اطلاعات مورد نیاز و همچنین انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است.که در میان افراد ساکن در مناطق حاشیه ای مختلف شهر اهواز توزیع و جمع آوری شده است .

۳-۴-۲٫ابزارگردآوری تحقیق
ابزار جمع‌ آوری اطلاعات و داده ها در این تحقیق از دو بخش اسنادی و میدانی تشکیل یافته اطلاعات بخش نظری به روش اسنادی و با مراجعه به منابع تهیه شده است و اطلاعات میدانی پرسشنامه بوده است.پرسش نامه ها به گونه ای تدوین شده است که توسط پاسخگو و راهنمائی مختصری از سوی پرسشگر تکمیل شود.
همچنین براساس مبانی نظری تحقیق و پیشینه، سوالات به صورت بسته و نیز با بهره گرفتن از تکنیک طیف لیکرت طراحی شد.
۳-۵٫شیوه امتیاز دهی
شیوه امتیاز دهی پرسش نامه ها ، بدین صورت است که سوال های مربوط به هر شاخص ،شاخص های کنترل اجتماعی ، اعتماد اجتماعی ، مشارکت رسمی و غیر رسمی و انسجام اجتماعی ( روابط اجتماعی)هر کدام ۵ گزاره است که به شرح ذیل ارزش گذاری شده است.
۱-کاملا” موافقم = ۵ ۴-کاملا” مخالفم = ۲
۲-موافقم = ۴ ۵-مخالفم =۱
۳-نظری ندارم = ۳
شاخص های مربوط به شاخص روابط اجتماعی .
۱-هر روز =۵ ۱-خانواده =۵
۲-۱یادوباردرهفته =۴ ۲-کسانی که باآنهازندگی می کنیم =۴
۳-۱یادوباردرماه =۳ ۳-دوستان =۳
۴-گاه گاهی =۲ ۴-همسایه ها =۲
۵-هرگز =۱ ۵-هیچکس =۱
همیشه =۵
اغلب =۴
بلی فقط بندرت =۳
بلی فقط یکبار =۲
خیر =۱
۳-۶٫روش تحلیل داده ها
در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل داده ها که با ارائه پرسش نامه ها جمع آوری گردیده است با بهره گرفتن از نرم افزار Spss کار تجزیه و تحلیل داده ها انجام و برای انجام فرضیه ها سطح معنی داری ۰۵/۰ تعیین شده است و از روش های آماری ذیل استفاده شده است.
۳-۶-۱٫روش های آماری توصیفی
همانند اندازه های گرایش به مرکز (میانگین)،اندازه های پراکندگی (انحراف معیار استاندارد)اندازه های رابطه ای (ضریب همبستگی پیرسون)و همچنین از جداول و توزیع های فراوانی.
۳-۶-۲٫روش های استنباطی
نتایج بدست آمده از جامعه آماری با بهره گرفتن از آمار استنباطی تجزیه و تحلیل می شود.یعنی بر اساس رفتار و وضعیت کل جامعه تبیین می گردد.در این پژوهش از آزمون t ، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.
۳-۷٫اعتبار و روایی تحقیق
برای آنکه بتوان به نتایج اندازه گیری اطمینان نمود و به عبارتی ادعا نمود که داده های حاصل از اندازه گیری ، قابل اطمینان هستند .اندازه گیری باید دارای دو خصوصیت باشدیکی اعتبار ودیگری دقت است .با توجه به اهمیت این دو مفهوم در تحقیقات اجتماعی ،در این قسمت سعی شده است که اعتبارو دقت اندازه گیری حاضر نیز به صورت زیر مورد توجه قرار گیرد.
۳-۷-۱٫اعتبار
مفهوم اعتبار به این سوأل پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حدی خصوصیت مورد نظر را می سنجد.بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری ، نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت.ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصوصیت ویژه دارای اعتبار باشد.در حالی که برای سنجش های همان خصوصیت بر روی جامعه دیگر از هیچ گونه اعتباری برخوردار نباشد.به طور کلی ارزیابی اعتبار نسبت به روایی بسیار غامض است.چون خطاه های سیستماتیکی که بر روی اعتبار اثر می گذارند از خطاهای تصادفی به سختی قابل تشخیص است و همچنین اعتبار اندازه گیری عموما” به ملاحضات تئوریکی وابسته است. و دیر یا زود می بایستی در مورد ماهیت مفهوم مورد اندازه گیری و معنای آن از خود سوأل کنیم و اینکه آیا تعریف عملیات باز نمود واقعی معنای مورد نظر است یا خیر. روش های مختلفی برای سنجش اعتبار وجود دارد . یکی از این روش ها اعتبار سازه ای می باشد.اعتبار سازه ای با رابطه بین ابزار اندازه گیری و یک چارچوب کلی تئوریک جهت تعیین این نکته که تا چه حد وسیله ی اندازه گیری مفاهیم و پیش فرض های تئوری به کار گرفته شده را منعکس می کنند ، سر وکار دارد.در تحقیق حاضر از اعتبار سازه بهره گرفته شده است.به این ترتیب که در مدل اندازه گیری ضرایب متغیر های مشاهده شده بر روی متغیرهای پنهان ، به عنوان اعتبار آن شخص در نظر گرفته شده است.یعنی هر چه ضرایب حاصل شده بالا باشد اعتبار سازه افزایش می یابد.
۳-۷-۲٫روایی
یکی از ویژه گی های فنی اندازه گیری روایی است.مفهوم یاد شده با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی می دهد .
معمولا” ضرایب روایی از صفر (عدم ارتباط)تا ۱+ (ارتباط کامل)است .ضریب روایی نشانگر آن است کهتاچه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی های با ثبات اندازه گیری و ویژگی های متغیر و موقتی را می سنجد.برای محاسبه ی ضرایب روایی ابزار اندازه گیری ، شیوه های مختلفی به کار برده می شود.مناسب ترین روش برای سنجش روایی طیف لیکرت ضریب آلفای کرونباخ است.این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمون هایی که خصیصه مختلف را اندازه گیری می کنند به کار می رود. در این گونه ابزار ، هر چه آلفا بیشتر باشد روایی مقیاس بیشتر خواهد بود .برای محاسبه ضریب آلفای گرونباخ ابتدا باید واریانس هر زیر مجموعه ی سوألات پرسشنامه (یا زیر آزمون)و واریانس کل را محاسبه نمود.
تعداد زیر مجموعه سوالات پرسش نامه یا آزمون یا تعداد گویه ها =y
واریانس زیر آزمون jام =
واریانس کل آزمون =s
واریانس جمع نمره های هر پاسخ گو =
حداقل شدت این ضریب بین دانشمندان به میزان ۵/۰ مورد اختلاف است.اندازه آلفا به پایایی گویه ها بستگی دارد.برای افزایش مقدار آلفاو در نتیجه افزایش مقدار پایایی مقیاس ، باید همه گویه های ناپایدار را حذف کرد.بدین منظور باید دید با حذف هر گویه ی معین مقدار آلفا چقدر تغییر می کند.برای آزمون پایائی پرسشنامه ، به وسیله ی یک مطالعاتی مقدماتی(پیش آزمون)اطلاعات پرسشنامه از ۵۰ نفر از جمعیت مورد مطالعه را تکمیل نمودند. سپس به کمک کامپیوتر و نرم افزار Spss آلفای کرونباخ محاسبه گردید.با توجه به اینکه آلفای کرونباخ بیش از ۶۸/۰ بدست آمد که عدد مطلوبی است و نشان می دهد که گویه از هم سازی و پایداری درونی بسیار بالایی برخوردار هستند.لذا کار تحقیق را با همان گویه های اولیه تدوین شده ادامه دادیم .و در نهایت آلفای کرونباخ برای این پژوهش ۹۰۶/۰ بدست آمد که که عدد بسیار مطلوبی است.
۳-۸٫قلمرو زمانی
تحقیق حاضر سال ۹۱-۹۰ می‌باشد.
۳-۹٫قلمرو مکانی
قلمرو مکانی تحقیق حاضر شهر اهوازاست.
۳-۱۰٫واحد تحلیل وسطح مشاهده
باتوجه به موضوع تحقیق که به افراد اشاره دارد ،‌ واحد تحلیل یا واحد مشاهده که در مورد آن اطلاعات جمع آوری می شود وسطح مشاهده که اطلاعات ازآن منبع جمع آوری می شود، هر دو فردحاشیه نشین می باشد به عبارتی اطلاعات راجع به افراد از خود فرد تهیه می شود .
۳-۱۱٫استخراج
پس از تکمیل پرسشنامه ها ،مرحله استخراج آغاز شد.به این منظور ابتدا سوال باز شغل گروه بندی وسایر سوالات بسته باتوجه به قطب های مثبت ومنفی سوالات کدگذاری گردید .درمرحله بعد داده ها وارد نرم افزارSpss گردید وبه کمک آزمونهای همبستگی ناپارامتریک که برای متغیرهای کمی کاربرد دارند،فرضیات آزمون شد ومقایسه میانگین برای مقایسه میانگین پراکندگی یک متغیر در گروه های متفاوت استفاده گردید و به تحلیل داده ها پرداخته شد .نتایج حاصل در فصل بعد مورد بررسی قرار می گیرد.
۳-۱۲٫تعریف متغیرهای تحقیق
۳-۱۲-۱٫تعاریف نظری متغیر وابسته