دانش خاص سیستم سازمانی

دانش خاص سازمان

شکل ۲-۱۴ ابعاد دانش مورد نیاز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان]۳۴[
در این ماتریس سه نوع دانش خاص نرم افزار، دانش خاص فرآیندهای کسب و کار و دانش خاص سازمان به دو دسته دانش خاص نرم افزار و دانش خاص سازمان(سطرهای ماتریس) خلاصه می شوند و ستون های ماتریس نیز نشان دهنده نقش های اصلی دخیل در پیاده سازی سیستم های سازمانی هستند. توجه به جنبه و نگاه شرکت کنندگان نظرسنجی در تبیین این مدل مورد اهمیت خاصی قرار گرفته است چرا که سیستم های سازمانی اغلب ذینفعان زیادی دارند که هر یک نیز دارای اهداف و اولویت های متناقض هستند. بنابراین به منظور دستیابی به یک نگاه متعادل و جامع، نیازمند تحلیل و درک مقیاس های موفقیت در سطوح مختلف سازمانی هستیم. این مدل نتیجه بررسی تفاوت ها و شباهت های مشاهده گروه های ذینفع مختلف در به کارگیری سیستم سازمانی می باشد. ۴ گروه در نظر گرفته شده شامل موارد زیر می باشند:

(۱) صاحبان فرایند (۲) کاربران راهبردی (۳) کاربران عملیاتی (۴) کارکنان فنی.
در یک تقسیم بندی می توان دانش را بر اساس منبع تولید آن به دانش داخل سازمانی و دانش برون سازمانی تقسیم بندی نمود. دانش داخلی پروژه سیستم های سازمانی در بین پرسنل سازمان، محصور در رفتارها، فرآیندها و نرم افزار سیستم سازمانی می باشد. و منابع اصلی دانش خارجی پروژه سیستم سازمانی مشاورین و فروشندگان نرم افزار هستند.
دانش داخلی که منحصر به فرد، خاص و ضمنی است، نسبت به دانش خارجی از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. علاوه بر این دانش داخلی در دستیابی به مزیت های راهبردی به ویژه در سازمان های سود محور اهمیت بسیار ویژه ای دارد. دانش خارجی موجود در محیط بیرون سازمان باعث زایش روش های جدید تفکر در داخل سازمان می شود هرچند که به طور گسترده ای در دسترس رقبای دیگر نیز قرار دارد. تحلیل ارتباط^[۶۱]نشان دهنده وجود یک رابطه محکم بین موفقیت و دانش داخلی و همچنین رابطه ضعیف بین موفقیت با دانش خارجی می باشد.
در شکل شماره ۲-۱۵ می توان مدل اصلاح شده را در یک ماتریس ۴ قسمتی ببینیم که شامل موارد زیر می باشد:
(۱) دانش داخلی خاص نرم افزار
(۲) دانش داخلی خاص سازمان
(۳) دانش خارجی خاص نرم افزار
(۴) دانش خارجی خاص سازمان]۳۴[.
دانش سیستم سازمانی
دانش خاص سازمان
دانش داخلی
دانش خارجی
شکل ۲-۱۵ مدل اصلاح شده ابعاد دانش مورد نیاز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان]۳۴[
مدل یکپارچه بررسی موفقیت سیستم سازمانی از ۳ جنبه نوآوری، انتقال دانش و ویژگی های سازمانی
ویژگی های نوآوری
مزیت اضافی
سازگاری
پیچیدگی
ویژگی های دانش
ضمنی بودن دانش
کیفیت ارتباطات
اعتبار منبع دانش
انگیزه منبع
ظرفیت جذب دانش
ویژگی های سازمان
حمایت مدیریت ارشد
آموزش
تطابق فرآیندها
موفقیت
استفاده
اثرات سازمانی
رضایت کاربر
شکل ۲-۱۶ مدل یکپارچه بررسی موفقیت سیستم سازمانی از ۳ جنبه نوآوری، انتقال دانش و ویژگی های سازمانی]۳۶[
به منظور بررسی پیاده سازی سیستم های سازمانی از جنبه انتقال دانش نیازمند یک مدل جامع و تعمیم پذیر هستیم که سه جنبه موفقیت سیستم های اطلاعاتی، گسترش نوآوری و انتقال دانش را در بر گیرد. مدل نشان داده شده در شکل شماره ۲-۱۶ از ۳ مجموعه متغیر ویژگی های نوآوری، عوامل انتقال دانش و ویژگی های سازمانی (از جنبه موفقیت سیستم های اطلاعاتی) تشکیل شده است که در ذیل به تشریح هریک از این متغیرها خواهیم پرداخت:
ویژگی های نوآوری

داده های مقطعی، مقادیر یک متغیر را در زمان معین و روی واحدهای متعدد اندازه گیری می کند. این واحدها می توانند افراد، خانوارها، نواحی مختلف، حتی کشورهای مختلف باشند. معمولا از اندیسi برای داده های مقطعی استفاده می کنند.

داده های تلفیقی (پانل، تابلویی) به مجموعه داده هایی گفته می شود که بر اساس آن مشاهدات به وسیله تعدادی از متغیرهای مقطعی N در طول یک دوره زمانی T مشخص، مورد بررسی قرار گرفته باشند. داده های تلفیقی در واقع بیان کننده داده های مقطعی در طی زمان هستند. در واقع از ترکیب داده های سری زمانی وداده های مقطعی، داده های پانل بدست می آیند. بنابراین حجم مشاهدات در داده های تلفیقی بیشتر خواهد شد. در سالهای اخیر، کاربردهای داده های تلفیقی در اقتصاد سنجی افزایش یافته است. معمولا داده های تلفیقی و داده های مقطعی در اقتصاد سنجی خرد کاربرد دارند که موضوع آن بررسی روش های اقتصاد سنجی در اقتصاد خرد می باشد. در علوم اقتصادی با بهره گرفتن از این روش رفتار بنگاهها و مصرف کنندگان مورد بررسی قرار می گیرد. بنابر یک دسته بندی، داده های پانلی را به داده های متوازن وداده های نامتوازن تقسیم بندی می کنند. در پانل متوازن، داده ها روی تمام افراد، برای تمام دوره های زمانی وجود دارد. بنابراین تعداد کل مشاهدات n=NT می باشد. اما در پانل نامتوازن افرادی وجود دارند که داده ها برای بعضی از دوره های زمانی برای آنها در دسترس نمی باشند. بنابراین تعداد کل مشاهدات برای این داده ها است. درمدل های پانل دیتا، متغیرها راهم درمیان مقاطع جامعه آماری و هم در طول زمان اندازه گیری می کنیم. درمدل پانل دیتا نمی خواهیم برای هرفرد β های متفاوتی برآوردکنیم زیرا کار استتناج علمی و آزمون فرضیه در مورد اثر یک متغیر توضیحی برمتغیر وابسته را پیچیده می سازد. به این ترتیب رویکرد رگرسیونی القا می کند که داده های افراد مختلف را برروی یکدیگر در یک بردارپشته^[۳۴] کنیم، همانطور که درمدل داده های مقطعی بردارهای زمانی شامل داده های سالیانه افراد را دریک بردارپشته می کنیم. (اشرف زاده ومهرگان ،۱۳۸۷)
۳-۵- روش تجزیه و تحلیل داده ها
دراین مطالعه با مراجعه به آمار بانک سپه اطلاعات سری زمانی داده های اقتصادی، منتشر شده توسط بانک سپه در مورد متغیرهای مطالعه وگزیده آمارهای اقتصادی منتشره در قسمت پولی و بانکی، و بهره مندی از متغیرهای کلان اقتصادی ، با بهره گرفتن از مدل معرفی شده به تجزیه و تحلیل اثرهر یک از متغیر های مستقل معرفی شده در مدل بر رفتار سپرده ها پرداخته خواهد شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره گرفته شده است. استفاده از آمار توصیفی با هدف کمی کردن و تلخیص اطلاعات جمع آوری شده در مورد جامعه آماری انجام می شود، بنابراین هدف آمار توصیفی ، محاسبه ی پارامترهای داده ها با بهره گرفتن از سرشماری تمامی عناصر جامعه است که در این مطالعه از میانگین، انحراف معیار، ماکزیمم و مینیمم استفاده شده است. ولی هدف آمار استنباطی، به طور کلی انجام استنباط درباره جامعه از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات می باشد که این سنجش تحت عنوان ارزیابی عدم قطعیت در این استنباط ها می باشد. در آمار استنباطی پژوهشگر با استفاده مقادیر نمونه آماره ها را محاسبه کرده و سپس با کمک تخمین و یا آزمون فرض آماری، آماره ها را به پارامترهای جامعه تعمیم می دهد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش از روش های آمار استنباطی آزمون جوهانسون- جوسلیوس استفاده می شود.
در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه این پژوهش از نرم افزار Eviews7 استفاده شده است.
۳-۶- جامعه آماری
جامعه این تحقیق شامل صنعت بانکداری جمهوری اسلامی ایران و کلیه بانک های خصوصی و دولتی می باشد و به دلیل اینکه تحقیق بلند مدت است و حدوا ۳۱ سال می باشد و بانک های خصوصی از سال ۱۳۸۰ شروع به کار کرده اند بدین جهت در این بازه ی زمانی جهت بررسی در بلند مدت اطلاعات ندارند همچنین با توجه به اینکه دسترسی ب کلیه اطلاعات داده های بانک های دولتی مقدور نمی باشد به لحاظ امنیتی و حراستی به همین دلیل تنها دست یابی به داده های بانک سپه مقدور می باشد به همین دلیل برای بررسی اهداف این تحقیق بانک سپه را انتخاب کرده ایم.
۳-۷- آزمون های مورد استفاده شده در این پژوهش
۳-۷-۱- مانایی متغیر ها
یکی از مهمترین بحثی که در اقتصاد سنجی وجود دارد. بررسی روش هایی است که از عدم کاذب بودن رگرسیون برآوردی اطمینان حاصل شود. به کارگیری روش های سنتی و معمول در اقتصاد سنجی در برآورد ضرایب الگو با بهره گرفتن از سریهای زمانی بر این فرض استوار است که متغیرهای موجود در الگو مانا هستند. وقتی که میانگین واریانس ضرایب خود همبستگی یک متغیر سری زمانی در طول زمان ثابت باقی بماند آن متغیر مانا است. برای اینکه در تخمین های فوق دچار رگرسیون کاذب نشویم بایستی ابتدا از مانا بودن متغیرها اطمینان حاصل کنیم چنانچه، متغیرها مانا باشند تخمین های فوق مشکل رگرسیون ساختگی را نخواهند داشت. برای این منظور، ابتدا با بهره گرفتن از آزمون ریشه واحد پانلی، مانایی و نا مانایی متغیرها را بررسی می‌کنیم.
چرا آزمون مانایی ضروری است؟
تعریف مانایی: داده های مانا آنهایی هستند که دارای میانگین ثابت، واریانس ثابت و خود کوواریانس ثابت برای هر وقفه معین باشند. مانایی یا نامانایی یک سری زمانی می تواند تاثیر جدی بر رفتار و خواص آن داشته باشد. به عنوان مثال وقتی یک شوک به یک سری زمانی با ثبات (مانا) وارد می شود اثرات آن بر متغیر مورد نظر میرا است وبه تدریج از بین میرود یعنی اثر شوک مورد نظر،در زمان t کمتر از زمان t-1 می باشد. در مقابل، داده های نامانا به گونه ای هستند که دوام و ماندگاری اثر شوک وارده،نا محدود است به طوری که یک سری نامانا اثر یک شوک در زمان t کمتر از اثر آن در زمان t-1 نخواهد بود.
استفاده از داده های نا مانا می تواند منجر به رگرسیون های کاذب شود. اگر دو متغیر مانا داشته باشیم که به صورت سری های تصادفی مستقل باشند،هنگامی که یکی ازآنها روی دیگری برازش شود دارای t و R2 نسبتا پایینی خواهند بود این وضعیت برای متغیر هایی که به یکدیگر وابسته نیستند بدیهی است اما اگر دو متغیر دارای روند زمانی بوده و هیچ ارتباط منطقی با هم نداشته باشند،رگرسیون یکی روی دیگری دارای R2 بالایی خواهد بود. لذا در چنین شرایطی اگر روش های رگرسیون استاندارد به خوبی به کار برده شوند نتایج حاصله بیانگر رگرسیون خوب می باشد که همه ضرایب معنی دار بوده و R2 نیز بالا می باشد،اما بدیهی است که این یک رگرسیون کاذب با ظاهری آراسته است.
وجود متغیرهای نامانا در الگو در عین حال سبب می شود تا آزمون F معمول نیز از اعتبار لازم برخوردار نباشد درچنین شرایطی کمیت های بحرانی ارائه شده توسط توزیع های F کمیت بحرانی صحیحی برای انجام آزمون نیست و با افزایش حجم نمونه امکان رد فرضیه صفر بیشتر می شود. بنابراین رگرسیون بدست آمده یک رگرسیون کاذب است. از مشخصات معمول یک رگرسیون کاذب داشتن ضریب تعیین بالا و نزدیک به یک و آماره دوربین واتسن پایین نزدیک به صفر می باشد. از این رو قبل از هرگونه برآوردی لازم است نسبت به پایایی و عدم پایایی متغیرها اطمینان حاصل نمود اینکه رگرسیون برآورد شده کاذب است یا نه، توسط روش های متفاوتی می تواند بررسی شود، که مهمترین آنها آزمون ریشه واحد^[۳۵] است که لازم است در اینجا به طور مختصر این روش مورد بررسی قرار گیرد.
۳-۷-۱-۱- تفاوت سری های زمانی مانا و نامانا
تفاوت‌های مهمی بین سری‌های زمانی مانا و نامانا وجود دارد. در سری های زمانی مانا اثرات شوک‌ها به طور همزمان در طول زمان حذف نشده و سری‌ها به مقادیر میانگین بلندمدت خودشان بازگشت می‌نمایند. از سویی دیگر، سری‌های زمانی نامانا لزوماً شامل اجزاء دائمی نخواهند بود. بنابراین میانگین و یا واریانس یک سری زمانی نا مانا به زمان بستگی خواهد داشت، که منجر می‌شود به اینکه سری‌ها، اولا میانگین بلندمدتی نداشته باشند که به آن برگردند ،ثانیا واریانس تابع زمان است و در زمان بی‌نهایت به بی‌نهایت می‌رسد.
شیوه‌های متفاوتی برای شناسایی سری‌های زمانی نامانا وجود دارد. به طور کلی گفته می‌شود که سری‌های مانا از یک همبستگی نگاه تئوریکی که با افزایش طول وقفه سریعاً میرا^[۳۶] می‌شود تبعیت می‌کند، در حالیکه همبستگی نگاه تئوریکی سری‌های زمانی نامانا با افزایش تعداد وقفه‌ها میرا^[۳۷] نمی‌شود. در هر حال، این روش محدودیت عدم صحت^[۳۸] خواهد داشت، در یک فرایند ریشه واحد و اقعی ممکن است آنچه که برای یک محقق در شکل یک آزمون ریشه واحد ظاهر می‌شود، برای محقق دیگر ممکن است در هیات یک فرایند مانایی نمایان شود.
۳-۷-۲- آزمون ریشه واحد برای مانایی
یکی از معمول ترین آزمون هایی که امروزه برای تشخیص مانایی یک فرایند سری زمانی مورد استفاده قرار می گیرد آزمون ریشه واحد می باشد. اساس این آزمون بر این منطق استوار است که وقتی است فرایند خود توضیح مرتبه اول m_t -= ناپایدار است. بنابراین اگر به روش حداقل مربعات معمولی ضریب در معادله فوق برآورد شود و برابر یک بودن آن مورد آزمون قرار گیرد می تواند مانایی یا نامانایی یک فرایند سری زمانی را به اثبات برساند. مشکلی که در انجام یک چنین آزمونی وجود دارد این است که متاسفانه آماره tارائه شده توسط روش حداقل مربعات معمولی تحت صحت فرض دارای توزیع tمعمول حتی در نمونه های بزرگ قابل قبول نیست و در نتیجه نمی توان از کمیت بحرانی tبرای انجام آزمون استفاده کرد. برای حل این مشکل از آزمون دیکی فولر^[۳۹] و دیکی فولر تعمیم یافته^[۴۰] استفاده می شود. هنگامی که سری زمانی دارای یک فرایند خود توضیحی مرتبه اول باشد از آزمون دیکی فولر استفاده می شود و هنگامی که سری زمانی تحت بررسی دارای فرایند خود توضیح مرتبه p باشد باعث می شود که جملات خطا دچار خود همبستگی باشند و دیگر نمی توان از آزمون دیکی فولر استفاده نمود زیرا در این حالت دیگر توزیع حدی و کمیت بحرانی بدست آمده توسط دیکی فولر صادق نیست. بنابراین در این حالت باید از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته استفاده کرد به عبارت دیگر در صورت وجود خودهمبستگی بین جملات خطا، در روش دیکی فولر تعمیم یافته وقفه هایی از متغیر های وابسته را در رگرسیون لحاظ می کند تا خود همبستگی از بین برود.
۳-۷-۳- آزمون دیکی فولر
سری زمانی Y_t که در ساده ترین شکل خود یک رگرسیون مرتبه اول بصورت زیر می باشد:
رابطه (۱)
برای انجام آزمون مانایی آزمون فرضیه زیر در نظر گرفته می شود
پارامتر را می توان به روش حداقل مربعات معمولی به صورت زیر برآورد کرد
رابطه (۲)
این برآوردکننده به گونه ای است که وقتیn افزایش می یابد، توزیع آماره به سمت توزیع نرمال با میانگین صفر وواریانسمیل می کند.
آماره تحت این فرض که است، دارای توزیع حدی نرمال نیست و شکل استانداردی ندارد.
بنابراین برای انجام آزمون فوق دیکی و فولر (۱۹۹۷) بر اساس برآوردکننده ، آماره را پیشنهاد داده اند. این آماره دارای یک توزیع حدی است و کمیتهای بحرانی آن برای آزمون ریشه واحد توسط دیکی و فولر به کمک روش های شبیه سازی بدست آمده و جدول بندی شده است.
تحت صحت فرضیه صفر، مقادیر معمول محاسبه شده آمارهt به روش حداقل مربعات معمولی به آماره τ معروف است در واقع میتوان گفت به جای استفاده از آماره t باید از آزمون τ پیشنهادی توسط دیکی وفولر استفاده کرد. معمولاً رابطه بالا را با کم کردن از طرفین به صورت زیر می نویسند:
رابطه (۳)
رابطه (۴)
در این حالت فرضیه صفر و فرضیه مقابل برای آزمون نامانایی به صورت زیر تعدیل میشود:
آماره معمول برای آزمون همانند آماره قبلی است. به دلایل نظری و عملی، آزمون دیکی- فولر برای رگرسیون هایی به کار گرفته می شود که به فرم زیر باشند:
رابطه (۵)
رابطه (۶)
رابطه (۷)
که در آن t روند زمانی است. در تمامی این موارد فرضیه وجود دارد یعنی فرضیه صفر عبارت از وجود ریشه واحدپایایی است.
۳-۶-۳-۱- آزمون دیکی - فولر تعمیم یافته
برای آزمون نامانایی ابتدا فرض بر این است که سری زمانی مورد بحث دارای یک فرضیه خود توضیح مرتبه اول است و سپس فرضیه بر آن اساس آزمون می شود. اکنون اگر سری زمانی تحت بررسی دارای فرایند خود توضیح مرتبه P باشد، رابطه مورد برآورد برای آزموناز تصریح پویای صحیحی برخوردار نخواهد بود و این امر موجب خواهد شد تا جملات خطای رگرسیون دچار خودهمبستگی شوند. وقتی جملات خطا دارای خودهمبستگی شوند، دیگر نمی توان از آزمون دیکی- فولر برای پایایی استفاده کرد، زیرا در این حالت دیگر توزیع حدی و کمیتهای بحرانی بدست آمده توسط دیکی و فولر صادق نیست. به طوری که در آزمون فیلیپس و پرون^[۴۱] وقتی شرط عدم وجود خودهمبستگی بین جملات اخلال نقض می شود، می تواند برای آزمون پایایی مورد استفاده قرار گیرد. اما خود دیکی و فولر نشان دادند که وقتی جملات خطا خود همبسته هستند، در صورتی که الگوی تعمیم یافته دیکی- فولر مورد استفاده قرار گیرد، توزیع حدی و کمیتهای بحرانی بدست آمده توسط آنها باز هم صادق است.
با فرض جمله خطای مربوط به رگرسیون که دارای یک فرایند خود توضیح مانا از مرتبه P به صورت زیراست.
رابطه (۸)
که در آن به صورت همانند و مستقل از یکدیگر توزیع نشده اند. حال اگر رابطه فوق را دررابطه اخیر جانشین کنیم، خواهیم داشت:
رابطه (۹)
اگر فرضیه صفر صادق باشد، می توان نوشت که : وبدین ترتیب خواهیم داشت: رابطه (۱۰)
دیکی – فولر نشان میدهند که برای آزمون و یا به عبارت دیگر آماره tمحاسبه شده همان توزیع غیر استاندارد حدی τ را دارد. بنابراین مقادیر بحرانی برای آزمون همه مقادیر مربوط به آماره τ است.
از آنجا که تفاضل مرتبه اول بسیاری از متغیرهای سری زمانی اقتصاد کلان شامل جملات میانگین متحرک (MA)است، نتیجه فوق به موردی تعمیم داده می شود که در آن جملات اخلال دارای فرایند ARMA(p*q) است و می تواند توسط یک فرآیندAR(K) تقریب زده شود. در این فرآیندk به اندازه کافی بزرگ است که تقریب خوبی از فرایند ARMA(p*q) حاصل شود و در نتیجه جملات اخلال تقریبا نزدیک به صفر می باشند. با این شرایط روش آزمون دیکی- فولر تعمیم یافته به صورت حدی معتبر است، با شرط اینکه Kبه گونه مناسبی با افزایش حجم نمونه افزایش یابد.
معمولاً در عمل به دلیل مشخص نبودن مرتبه فرایند خود توضیح مربوط به جمله اخلال، تعدادجملات با وقفه ای که باید در رابطه بالا لحاظ شوند به صورت تجربی تعیین می شوند. هدف آن است که تا آن اندازه جملات با وقفه به رابطه فوق اضافه شود تا ها همبستگی نداشته و مستقل ازیکدیگر شوند. فرضیه صفر کماکان همانیا یعنی وجود ریشه واحد است. برای تشخیص آنکه لازم است رابطه ای نظیر رابطه بالا برای آزمون پایایی برآورد شود، کافی است به آماره دوربین واتسن توجه شود. اگر بر این اساس وجود خودهمبستگی بین جملات اخلال محرز شد، آنگاه از جملات برای رفع خود همبستگی استفاده می کنیم، این جملات را اضافه می کنیم تا اساس آماره دوربین واتسن خودهمبستگی بین جملات خطای رگرسیون از بین برود در عین حال می توان بر اساس آزمون ضریب لاگرانژ در مورد وجود همبستگی بین جملات خطا نیز اظهار نظرنمود. باید در نظر داشت چون آزمونِDF وADF می توانند مشخص کنند که یک سری زمانی جمعی است یا نه. به این آزمون ها، آزمونهای هم جمعی نیز می گویند.
۳-۷- تعریف هم جمعی و مفهوم اقتصادی آن
اقتصاد سنجی علم تحلیل آماری از مدل های اقتصادی است. منظور از مدل های اقتصادی، صورت منظم و ریاضی توابع یا روابط اقتصادی است. در حالیکه نظریه های اقتصادی سعی دارند تا این روابط و تحولات آنها را تفسیر کنند، اقتصاد سنجی می خواهد این روابط را به زبان آماری بیان کند. یک مدل اقتصادی در واقع بیان دیگری از رابطه یا روابط اقتصادی است که معمولا به زبان ریاضی بیان می شود.در رابطه با آزمون همجمعی دو روش اصلی وجود دارد:
۱-آزمون انگل-گرانجر وانگل گرانجر تعمیم یافته برای هم جمعی
۲- روش هم جمعی چند­متغیره جوهانسون-جوسیلیوس
تصور کنید تئوری اقتصادی چنین بیان می کند که یک رابطه تعادلی بین دو متغیر xوy به شکل زیر وجود دارد:
رابطه (۱۱)
که در اینجا و نشان دهنده مقادیر تعادلی yو x هستند در نتیجه وقتی هموارهy بروی مسیر تعادلی خود حرکت کند، بر حسب تعریف از رابطه بالا انتظار میرود که:
۰= رابطه (۱۲)
اما معمولاً در عمل مقادیر تعادلی y وx قابل مشاهده نیست و تنها مقادیر هر یک در زمان t دردست است. لذا حتی اگر واقعاً یک رابطه تعادلی بین yوx بر اساس آنچه نظریه اقتصادی بیان می کند برقرار باشد، مقادیرx وy در هر مقطع زمانی t در رابطه بالا صدق نخواهد کرد. پس درشرایطی که هنوز متغیرهایx وy به مقادیر تعادلی با ثبات بلندمدت خود نرسیده اند، تنها میتوان رابطه ای نظیر رابطه زیر را برای آنها نوشت:
رابطه (۱۳)
که در آن را میتوان به منزله خطای عدم تعادل تلقی کرد. اکنون می توان چنین بیان کرد که اگر قرار باشد مفهوم تعادل در رابطه با دو متغیرx وy معنایی داشته باشد، انتظار میرود جمله خطای مربوط به عدم تعادل (اگر بتوان را چنین تفسیر کرد) در حول و حوش میانگین خود نوسان کند. حداقل شرطی که در این مورد برای تعادل لازم است، آن است که متغیرهای وارد در رابطه تعادلی بالا در طول زمان نباید خیلی از هم جدا افتاده و فاصله بگیرند. در چنین صورتی اصطلاحاً می گویند که دو متغیرX وy همجمع اند. بنابراین مفهوم اقتصادی همجمعی آن است که وقتی دو یا چند متغیر سری زمانی بر اساس مبانی نظری با یکدیگر ارتباط داده می شوند تا یک رابطه تعادلی بلند مدت را شکل دهند، هرچند ممکن است خود این سریهای زمانی دارای روند تصادفی بوده باشند (ناپایا باشند)، اما در طول زمان یکدیگر را به خوبی دنبال می کنند به گونه ای که تفاضل بین آنها با ثبات(پایا) است. بنابراین مفهوم همجمعی تداعی کننده وجود یک رابطه تعادلی بلند مدت است که سیستم اقتصادی در طول زمان به سمت آن حرکت می کند. اگر لازم است یک سری زمانی d بار تفاضل گیری شود تا مانا شود، دارای dریشه واحد است و گفته می شود که مانا از مرتبه d است. اکنون دو سری زمانی yوx را در نظر بگیرید که هر دوI(d) هستند. به طور معمول هر ترکیب خطی از y وx نیزI(d) است. اما اگر ضرایب ثابتی چون به گونه ای وجود داشته باشد که جمله اخلال رگرسیون مربوط به X وYیعنی دارای مرتبه جمعی کمتر از d مثلا I(d-b) باشد. (b>0 (

ابتدا حمایت به آذریها و درمرحله بعد بی طرفی

چچن

جدایی طلبان چچنی با دولت روسیه

استقلال و جدایی طلبی

از ناحیه کشورهای عربی واسلامی

عدم مداخله و اعلام نگرانی

گرجستان

اقوام اوستیا و آبخازیا با دولت گرجی یا دولتهای گرجستان و روسیه

استقلال طلبی همراه با مداخلات خارجی

آمریکا- روسیه

عدم مداخله و به شکل اعلام نگرانی و برقراری صلح و همراه با استراتژی صبر و انتظار

۷-۲- اشتراکات و مولفه سیاست خارجی در بحران :
سیاست خارجی هر یک از کشور در حول هر موضوع بین المللی، بایستی در راستای اهداف ملی و امنیتی آن کشور تبیین شود. آنچه که اهداف ج.ا. ایران را در آسیای مرکزی و قفقاز تبیین می کند ،امنیت مرزها،حاکمیت و استقلال ملی، حفظ تمامیت ارضی خود، توسعه و اقتصادی ایران می باشد،که همگی این اهداف در راستای ثبات منطقه ای قابل دسترس است. به طور کلی اصول کلی سیاست خارجی ج.ا.ایران در موارد زیر است :
۱-نفی سلطه گری و سلطه پذیری۲-استکبار زدایی و عدالت خواهی.۳-حمایت از مستضعفان و مسلمانان حهان۴-همزیستی مسالمت آمیز و صلح طلبی۵-احترام متقابل و عدم دخالت درامور داخلی کشورها.۶-تعهد در قراردادهای بین المللی.^[۲۳۷]
در همین راستا اهداف و مولفه های سیاست خارجی ایران در این دو منطقه در قبال بحران های منطقه ای نیز قابل ارزیابی است.ولی آنچه که این اهداف را در این منطقه در مقایسه با خاورمیانه متمایز می کند، تاکید بیشتر بر مولفه های ژئوپلتیک و اقتصادی است. در حالی که در خاورمیانه نگاه سیاست خارجی ایران ، مولفه های ایدئولوژیک و اعتقادی بسیار دخیل است. ولی در این دو منطقه به خصوص آسیای مرکزی کمتر ایدئولوژیک و بیشتر بر اهداف ژئوپلیتیک تاکید می شود.
در قبال بحران های منطقه ای نیز سیاست خارجی ایران در موارد زیر خلاصه می شود: ۱-حفظ و ثبات و امنیت مرزها و کشورهای مجاور خود.۲-تاکید بر حفظ تمامیت ارضی کشورهای منطقه و مخالفت با هرگونه اقدامات جدایی طلبانه.۳-مخالفت با هرگونه دخالت و نفوذ از جانب کشورهای خارج از منطقه(ایران نگران آن است که این همسایه های شمالی پایگاهی برای دشمنان خود مثل آمریکا، اسرائیل و ناتو گردد).۴ حمایت از کشورهای مقتدر و باثبات ومشروع است زیرا ایران کشورهایی که با بحران های مسروعیت و اقتدار برخوردارند را منشا بحران منطقه ای می داند .^[۲۳۸].۵- حل مناقشات منطقه ای قفقاز با بهره گرفتن از مدل امنیتی خود(۳+۳) است ،که درآن علاوه بر کشورهای سه گانه قفقاز، بازیگران همسایه ، روسیه ، ترکیه و ایران در حل مناقشات مشارکت داشته باشند.البته در مواردی سازمان همکاری و امنیت اروپا نیز در این طرح امکان مشارکت دارند۶-اولویت قرار گرفتن اهداف ملی در مواردی که حتی متعارض با امنیت منطقه ای یا سبب افزایش بحران گردد۷ -تاکید بر نقش خاص روسیه در مواردی که امکان حل یک بحران وجود ندارد و سو گیری خاص سیاست خارجی تهران به مسکو در یک بحران و استفاده از چنین فرصتی برای اهداف دیگر. ۸- تاکید بر اصل ۱۵۳ قانون اساسی ایران مبنی بر حمایت از جنبشهای آزادی خواهانه و اسلامی و همچنین سیاست «نه شرقی و نه غربی»

۵-مولفه های متعارض سیاست خارجی در بحران :
اگر بخواهیم موارد بالا را به عنوان اصول و مولفه های مهم سیاست خارجی ج.ا.ایران در برخورد با بحران های منطقه در نظر گیریم،به این نتیجه می رسیم که سیاست خارجی ایران همه بحران ها ،بر پایه این اصل که « تدبیرهر بحران در هر مرحله از فرایند آن نیازمند راهبردهای خاص آن شرایط است» به صورت یکسان عمل نکرده است.به طوری که در مواردی متباین و حتی متعارض عمل کرده.به عنوان مثال در بحران قره باغ در دو مقطع دو گرایش تقریبا متفاوت از جانب دستگاه سیاست خارجی ایران اجرا شد.در یک مقطع نگاه ایدئولوژیک به مسئله و گرایش به مخالفت با هرگونه همکاری با کشورهای ابر قدرت آن زمان( اتحاد شوروری سابق و آمریکا) که مبتنی بود بر شعار«نه شرقی و نه غربی»صورت گرفت. در حالی که با سقوط شوروی، این نگاه به مخالفت با غرب و آمریکا تبدیل شد.یعنی ساختار های بین المللی در تغییر سیاست خارجی ایران در قبال بحران ها نقش داشت.
مورد متعارض آمیز دیگر به سیاست خارجی ایران در قبال بحران گرجستان بر می گردد.در حالی که یکی از مولفه های سیاست ایران در منطقه، تاکید بر حفظ تمامیت ارضی کشورها بود.در این بحران با اینکه خاک گرجستان مورد اشغال از جانب روسیه همراه بود، ایران سیاست سیاست صبر و انتظار و رد هرگونه محکومیت اقدام روسیه را در پیش گرفت.
مورد دیگر مربوط به بحران چچن می باشد.یکی از اهداف ایران در قفقاز حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهاست و ایران باور دارد که حرکتهای جدایی طلبانه در سطح ملی از تهدیدات امنیتی در قفقاز است.^[۲۳۹]ولی کمکهای مالی و نظامی ایران به جدایی طلبان چچنی که درمنابع روسیه گزارش شده در تضاد با این اصل است. در توجیه این اقدامات می توان گفت که ، با اینکه ایران در این دو منطقه یک کشور امنیت جو است و به دنبال اهداف امنیتی و اقتصادی است ولی از آنجا که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب ایدئولوژیک است،طبعا ملاحظات عقیدتی نیز در سیاست خارجی تاثیر پذیرفته است.کمکهای ایران را نیز می توان در همین چارچوب در نظر گرفت
درکل اگر بخواهیم سیاست خارجی ج.ا.ایران را نسبت به بحران های اسیای مرکزی و قفقاز مورد بررسی قرار دهیم که در پاسخ به سوال اصلی این پژوهش هم باشد به نتیجه رسیم که اقدامات و سیاست خارجی ایران نسبت به بحران های این مناطق که ناشی از صلح و ثبات منطقه ای ، حفظ تمامیت ارضی و افزایش پرستیژ بین المللی بود، در بسیاری موارد احتیاط آمیز و منفعلانه بود و درعین حال سعی می شد که مواضع صورت گرفته مخالف دیدگاه های روسیه در منطقه نباشد.این دیدگاه تقریبا مطابق با فرضیه نیز هست. وجود یک الگوی مناسب برای مطالعه سیاست خارجی امری ضروری است ، زیرا با بهره گرفتن از یک الگوی مشخص سیاستگذاران قادر به نگرش ، درک و تفسیر رفتار دیگران خواهند بود. البته ممکن است الگوها به مرور بر اثر تغییرات داخلی و بین المللی دچار دگرگونی شود. با این حال دو مساله در این زمینه مهم است. نخست، بسیاری از نخبگان سیاسی به رغم این تحولات ، از الگوهای گذشته پیروی می کنند.دوم ،وجود این الگوها باعث می شود اختلافات نظام سیاسی از حالت بلاتکلیفی و انفعالی در تصمیم گیری های سیاست خارجی خارج شود.^[۲۴۰]
در نظام سیاسی ایران تصمیم گیرندگان فاقد یک تحلیل مشخص با معیارهای معین اند،تدبیر بحران در جامعه و به تبع آن در دولت نیز از یک قاعده علمی خاصی پیروی نمی کند و فاقد یک چارچوب کلی و عینی است. در نتیجه اگر بخواهیم این سیاست ها را تبیین کنیم که در آینده قابلیت پیش بینی پذیر داشته باشد به این نتیجه می رسیم که ایران به عنوان یک بازیگر عاقل به دنبال منافع ملی و منطقه ای خود است، بنابراین از الگو و مدل خاص و جامعی پیروی نمی کند، بلکه با توجه به مقتضیات و شرایط حاکم در منطقه و محیط بین الملل، سیاست های متفاوت و گاهی متعارضی نیز در پیش می گیرد. در چنین حالتی تبیین یک الگوی جامع و مانع که بتواند رفتارهای سیاستگزاران و مجریان سیاسی را تبیین کند مشکل است. در نتیجه با توجه به منابع محدود و در دسترس شکل شماره ۷-۱ در این پژوهش به رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی

ترکیب شوخ دهن، از نوادر کاربرد ترکیبی شوخ و واژه­ای دیگر است.
۴۱۴- بام ساختن قفس : به معنی در بلندی قفس ساختن است به گونه ای که پرنده بتواند با خاطری آسوده پرواز کند.
مرغ می گوید: « یک مشت پر ناچیز من همچون گلبرگ های گل از پرواز بی خبر است پس به صیّاد بگو برای پرواز من بیهوده قبه قفس را مانند سبد گل در بلندی قرار ندهد.»

۴۱۵-نقد: زر و سیم سره ٔرایج را نیز گفته اند. (برهان قاطع) (آنندراج ). || سیم و زر مسکوک . (غیاث اللغات ) || سره کردن درم و دینار. (غیاث اللغات ). سره کردن درم و جز آن . (ازمنتهی الارب ) (آنندراج)
معنی بیت: اگر صیّاد از دام بر پر طاووس من که همچون پول رایج ارزشمندی است سکه نزند ؛یعنی، با در دام در آوردنش، آن را تصاحب نکند ، نقد پرم ارزش و اعتباری نخواهد یافت و دیگر هیچ کس برای هنر من ارزش قائل نخواهد بود.
۴۱۶- معنی بیت: نقش نگین خواری در دور حلقه دام که به خاطر گرد بودنش به لب شباهت دارد، حک شده است. بنابراین بهتر است که صیّاد دیگر بیهوده در پی بدنام نمودن خویش نباشد چراکه خوار شدن دام موجب خواری و بدنامی صیّاد شده است.
۴۱۷- بط: صراحی و جام شراب.
خط جام : خط هایی که در جام جم است و در غیر این نیز می آید. (آنندراج(
تیره شد آب اختران ز آتش روز و می کشد بر درجات خط جام آب چو آتـــش اختری
(خاقانی)
معنی بیت: تا زمانی که صیّاد جام را لبالب از شراب نکند من رام نخواهم شد.
۴۱۸- خطّ لب بام: کناره های بام.
معنی بیت: مرغ ،عاشق سبزه و چمن و طبیعت است و در آنجا گشت و گذار می کند به صیّاد بگویید دیگر در کناره های پشت بام دام نسازد زیرا در آنجا صیدی برای شکار وجود ندارد.
۴۱۹- بیضه فولادین: هر چیز که بصورت بیضه باشد یا بصورت بیضه درآرند. که مانند بیضه و شکل آن باشد چون بیضه کافور و بیضه عنبر. - بیضه فولاد ؛ در ایران رسم است که فولاد را گرد ساخته می پزند و آن به شکل بیضه می باشد. (آنندراج ). ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۵۰۸)، (برهان، ۱۳۶۲: ۳۳۸)
منظور از بیضه فولاد در این بیت کلاه جنگی است که پهلوانان بر سر می گذارند و به دلیل برّاق بودن ، سفیدی و از فولاد بودن به آن بیضه فولاد می گفتند.
۴۲۰- جزو: مأخوذ از تازی جُزء. قطعه . پاره . حصه . بخش . ورشیم . قسمت . عضو. (ناظم الاطباء). بهر. لخت . برخ . کرسسه .(دهخدا، ۱۳۷۳: ۶۷۸۵) (جُ) [ ع . جزء ] (اِ.) ۱ - نک جزء جز. ۲ - سالک راه خدا. ( فرهنگ فارسی معین)
معنی بیت: شب که پروانه برای تعلیم با شمع نزد دل من آمد که ذهن خود را روشن نماید و از تعلیم من بهره ببرد، تنها حرف الف را که به شمع شباهت دارد و اوّلین حرف از حروف ابجد است، آموخت.
سواد : عبارت از ملکه ٔ خواندن و نقل کتاب و مانند آن . (آنندراج ). ملکه و ذهن . (غیاث (
۴۲۱- دراز کردن دامن نشانه گدایی است.
چاک زدن جیب غنچه گل: کنایه از شکفته شدن آن
دامن کردن جیب غنچه گل: کنایه از گل دادن و شکفتن گل.
غنچه گل گریبان خود (گلبرگ های تو در توی گل) را چاک زده تا در مقابل زیبایی تو اظهار دریوزگی و گدایی کند.
۴۲۲- محک: [ م ِ ح َک ک ] (ع اِ) سنگی که بر آن زر و سیم عیار کنند. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || آزمایش .(آنندراج ). آنچه بدان چیزی را بیازمایند. سبب آزمایش . وسیله آزمودن ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۲۲۶۵)، (برهان، ۱۳۶۲: ۱۹۹۴)
محک زدن بر سوسن به دلیل نیلگونی آن است که به سیاهی می زند.
۴۲۳- از مور می توان انباری را پر کرد مبالغه دارد به این که مورچه در آنجا بسیار است.
۴۲۴- زبان در دهن کسی کردن : کنایه از آموزاندن ، کلام را یاد دادن به کسی و حرف را آموختن.
۴۲۵- منظور از برگشتن، خجالت زده شدن است که در اینجا منظور بازگشتن شراب به جام است به دلیل حس خود کمتر بینی در مقابل مست کنندگی لب معشوق.
بیت دارای دو تشبیه مضمر تفضیلی است: ۱٫ چشم به بادام ۲٫ لب به می.
۴۲۶- ابره: توی زبرین قبا و کلاه و مانند آن . تای رویین از جامه . رویه . ظهاره . اَفره . رو. رووَه . آوره . خلاف آستر و بطانه ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۸۱)، (برهان، ۱۳۶۲: ۸۱)
آستر: لای و تاه زیرین جامه و جز آن . زیره . بطانه . مقابل اَبْره ، رویه ، ظهاره و روی . پارچه کم ارز که بطانه بدان کنند. آستری ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۴۱)، (برهان، ۱۳۶۲: ۳۶)
مصرع دوم یعنی خود را بپوشاند و پشت پرده برود.
ابره و آستر تناسب و تضاد دارند.
۴۳۱- معنی بیت: همانطور که از چرخیدن آسیا روزی به وجود می آید و آرد تولید می شود من هم با گردش و سفر روزی خود را تامین می کنم.
۴۳۲- یعنی آنقدر جواهر بر سر او ریخته اند که خانه پر شده از جواهرات اهدایی، به حدّی که به جای سوراخ دیوار، سوراخ جواهر دیده می شود.
سوراخ جواهر: سوراخی که بر اثر سفتن در آن ایجاد می کردند تا بتوانند آن را به رشته بکشند.
۴۳۴- همانطور که هنگام ناله کردن دهن باز می شود و لب ها به دو نیم تقسیم می شود دل نالان ما نیز شکسته و دو نیم شده ، عاشقان او از دل شکسته ناله و فغان سر می دهند.
۴۳۵- یعنی افتادگی من در راه او واسطه راهنمایی و موجب رسیدن من به مقصد شد.
۴۳۷- منظور از «یک سجده »در این بیت ، سر به پیش افکندنی است که از روی ندامت و پشیمانی از انجام گناه است.
۴۳۹- معنی بیت: نشستن مأمور به در میخانه مانع ورود میخواران به آنجا و ارتکاب به شراب خواری می شود. یا آنکه: محتسب خودش قصد دارد شراب بنوشد و مست شود و توبه اش را از شرابخواری همچون شیشه شراب که در نهایت مستی می شکند، بشکند.
۴۴۰- معنی تازه همچون غزالی تیز پا و زیبا است که هر لحظه قصد بیرون پریدن از درون ذهن و ضمیرم را دارد و می بایست با بستنش آن را رام کنم و در اختیار بگیرم.
مفهوم بیت: معنی تازه قابل بستن و به صورت کلام منظوم در آمدن است.
۴۴۱- یعنی شایسته شکستن است.
آیینه ماه: تشبیه بلیغ اضافی.
زنگ از دل بردن: کنایه از برطرف نمودن غم و اندوه.
۴۴۲- خاک نشینی: جلوس بر خاک . || بدبختی . فقر. بیکسی . || فروتنی .( دهخدا)
۴۴۳- منظور از زر نرگس همان ریزه ها و گرده های زرد رنگ است که میان کلاله گل نرگس است.

۲- RFID از فرکانس های رادیویی برای ارتباطات بهره می برد این در حالی است که NFCنوع گسترس یافته ی RFIDاست تکنولوژی RFID سالهاست که مورد بهره برداری قرارگرفته است اما NFCبه تازگی گسترش یافته است.

۳-RFID می تواند در هر فرکانس یا استانداردی استفاده شود اما NFCفقط در فرکانس ۱۳٫۵۶مگاهرتز کار می کند.
۴- RFID می تواند در حالت فعال در مسافت های طولانی مانند ۱۰۰ متر کارکند که این از لحاظ امنیتی امکان سرقت اطلاعات را فراهم می کند اما در NFCمحدودهی ارتباط در حدود چند سانتی متری است که به همین دلیل آن را تکنولوژی امن می نامند.
۳-۸-۲شبکه های حسگری بیسیم
۱-۳-۸-۲معرفی شبکه حسگر:
شبکه حسگر/کارانداز (حس/کار)^[۲۱] شبکه ای است متشکل از تعداد زیادی گره کوچک. در هر گره تعدادی حسگر ویا کارانداز وجود دارد. شبکه حس/کار بشدت با محیط فیزیکی تعامل دارد. از طریق حسگرها اطلاعات محیط را گرفته و از طریق کار انداز ها واکنش نشان می دهد. ارتباط بین گره ها بصورت بی سیم است. هرگره بطور مستقل و بدون دخالت انسان کار میکند و نوعا از لحاظ فیزیکی بسیار کوچک است ودارای محدودیت هایی در قدرت پردازش, ظرفیت حافظه, منبع تغذیه, … میباشد. این محدودیت ها مشکلاتی را بوجود می آورد که منشأ بسیاری از مباحث پژوهشی مطرح در این زمینه است. این شبکه از پشته پروتکلی شبکه های سنتی پیروی می کند ولی بخاطر محدودیت ها و تفاوتهای وابسته به کاربرد, پروتکل ها باید باز نویسی شوند. پیشرفتهای اخیر در فناوری ساخت مدارات مجتمع در اندازه های کوچک از یک سو و توسعه فناوری ارتباطات بی سیم از سوی دیگر زمینه ساز طراحی شبکه های حس/کار بی سیم شده است.تفاوت اساسی این شبکه ها ارتباط آن با محیط و پدیده های فیزیکی است شبکه های سنتی ارتباط بین انسانها و پایگاه های اطلاعاتی را فراهم میکند در حالی که شبکه ی حس/کار مستقیما با جهان فیزیکی در ارتباط است با بهره گرفتن از حسگرها محیط فیزیکی را مشاهده کرده, بر اساس مشاهدات خود تصمیم گیری نموده و عملیات مناسب را انجام می دهند. نام شبکه حس/کار بی سیم یک نام عمومی است برای انواع مختلف که به منظورهای خاص طراحی می شود. برخلاف شبکه های سنتی که همه منظوره اند شبکه های حس/کار نوعا تک منظوره هستند. در صورتی که گره ها توانایی حرکت داشته باشند شبکه می تواند گروهی از رباتهای کوچک در نظر گرفته شود که با هم بصورت تیمی کار می کنند و جهت مقصد خاصی مثلا بازی فوتبال یا مبارزه با دشمن طراحی شده است. از دیدگاه دیگر اگر در شبکه تلفن همراه ایستگاههای پایه را حذف نماییم و هر گوشی را یک گره فرض کنیم ارتباط بین گره ها باید بطور مستقیم یا از طریق یک یا چند گره میانی برقرار شود. این خود نوعی شبکه حس/کار بی سیم می باشد. اگرچه به نقلی تاریخچه شبکه های حس/کار به دوران جنگ سرد و ایده اولیه آن به طراحان نظامی صنایع دفاع آمریکا برمیگردد. ولی این ایده می توانسته در ذهن طراحان رباتهای متحرک مستقل یا حتی طراحان شبکه های بی سیم موبایل نیز شکل گرفته باشد. به هر حال از آنجا که این فن نقطه تلاقی دیدگاه های مختلف است تحقق آن می تواند بستر پیاده سازی بسیاری از کاربردهای آینده باشد. کاربرد فراوان این نوع شبکه و ارتباط آن با مباحث مختلف مطرح در کامپیوتر و الکترونیک از جمله امنیت شبکه, ارتباط بلادرنگ‌, پردازش صوت و تصویر, داده کاوی, رباتیک ,طراحی خودکار سیستم های جاسازی شده^[۲۲]دیجیتال و… میدان وسیعی برای پروهش محققان با علاقمندی های مختلف فراهم نموده است.
۲-۳-۸-۲ساختار کلی شبکه حس/کار بی سیم
حسگر : وسیله ای که وجود شئ رخداد یک وضعیت یا مقدار یک کمیت فیزیکی را تشخیص داده و به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند. حسگر انواع مختلف دارد مانند حسگرهای دما, فشار, رطوبت, نور, شتاب سنج, مغناطیس سنج و…
کارانداز : با تحریک الکتریکی یک عمل خاصی مانند باز و بسته کردن یک شیر یا قطع و وصل یک کلید را انجام می دهد
گره حسگر: به گره ای گفته می شود که فقط شامل یک یا چند حسگر باشد.
گره کارانداز: به گره ای گفته می شود که فقط شامل یک یا چند کارانداز باشد.
گره حسگر/کارانداز: به گره ای گفته می شود که مجهز به حسگر و کار انداز باشد.
شبکه حسگر : شبکه ای که فقط شامل گره های حسگر باشد. این شبکه نوع خاصی از شبکه حس/کاراست. در کاربردهایی که هدف جمع آوری اطلاعات و تحقیق در مورد یک پدیده می باشد کاربرد دارد. مثل مطالعه روی گردبادها.
میدان حسگر/کارانداز : ناحیه کاری که گره های شبکه حس/کار در آن توزیع میشوند.
چاهک^[۲۳]: گرهی که جمع آوری داده ها را به عهده دارد. و ارتباط بین گره های حس/کار و گره مدیر وظیفه^[۲۴] را برقرار می کند.
گره مدیر وظیفه: گرهی که یک شخصی بعنوان کاربریا مدیر شبکه از طریق آن با شبکه ارتباط برقرار میکند. فرامین کنترلی و پرس و جو ها از این گره به شبکه ارسال شده و داده های جمع آوری شده به آن بر میگردد
شبکه حس/کار: شبکه ای متشکل از گره های حسگر و کار انداز یا حسگر/کارانداز است که حالت کلی شبکه های مورد بحث می باشد. به عبارت دیگر شبکه حس/کارشبکه ای است با تعداد زیادی گره که هر گره می تواند در حالت کلی دارای تعدادی حسگر و تعدادی کارانداز باشد. در حالت خاص یک گره ممکن است فقط حسگر یا فقط کارانداز باشد. گره ها در ناحیه ای که میدان حس/کار نامیده می شود با چگالی زیاد پراکنده می شوند. یک چاهک پایش^[۲۵] کل شبکه را بر عهده دارد. اطلاعات بوسیله چاهک جمع آوری می شود و فرامین از طریق چاهک منتشر می شود. شکل۱۹-۲٫ مدیریت وظایف میتواند متمرکز یا توزیع شده باشد. بسته به اینکه تصمیم گیری برای انجام واکنش در چه سطحی انجام شود دو ساختار مختلف خودکار و نیمه خودکار وجود دارد. که ترکیب آن نیز قابل استفاده است.
چاهک
گره مدیریت وظیفه
میدان حسگر /کارانداز
کارانداز
حسگر
شکل۱۹-۲ساختار کلی شبکه حس/کار
ساختار خودکار : حسگرهایی که یک رخداد یا پدیده را تشخیص می دهند داده های دریافتی را به گره های کارانداز جهت پردازش و انجام واکنش مناسب ارسال می کنند. گره های کارانداز مجاور با هماهنگی با یکدیگر تصمیم گیری کرده و عمل می نمایند. در واقع هیچ کنترل متمرکزی وجود ندارد و تصمیم گیری ها بصورت محلی انجام میشود.شکل۲۰-۲٫
ساختار نیمه خودکار: در این ساختار داده ها توسط گره ها به سمت چاهک هدایت شده و فرمان از طریق چاهک به گره های کار انداز صادر شود شکل۲۱-۲ را مشاهده کنید
ناحیه رخداد
چاهک
شکل۲۰-۲ساختار خودکار
ناحیه رخداد
چاهک
شکل۲۱-۲ساختار نیمه خودکار
از طرف دیگر در کاربردهای خاصی ممکن است از ساختار بخش بندی شده یا سلولی استفاده شود که در هر بخش یک سردسته^[۲۶] وجود دارد که داده های گره های دسته خود را به چاهک ارسال می کند. در واقع هر سردسته مانند یک مدخل^[۲۷] عمل میکند.
ساختمان گره:شکل۲۲-۲ ساختمان داخلی گره حس/کار را نشان می دهد. هر گره شامل واحد حسگر/ کارانداز, واحد پردازش داده ها, فرستنده/گیرنده بی سیم و منبع تغذیه می باشد بخشهای اضافی واحد متحرک ساز, سیستم مکان یاب و تولید توان نیز ممکن است بسته به کاربرد در گره ها وجود داشته باشد.واحد پردازش داده شامل یک پردازنده کوچک و یک حافظه با ظرفیت محدود است داده ها را از حسگرها گرفته بسته به کاربرد پردازش محدودی روی آنها انجام داده و از طریق فرستنده ارسال می کند. واحد پردازش مدیریت هماهنگی و مشارکت با سایر گره ها در شبکه را انجام می دهد. واحد فرستنده گیرنده ارتباط گره با شبکه را برقرار می کند. واحد حسگر شامل یک سری حسگر و مبدل آنالوگ به دیجیتال است که اطلاعات آنالوگ را از حسگرگرفته و بصورت دیجیتال به پردازنده تحویل می دهد. واحد کارانداز شامل کارانداز و مبدل دیجیتال به آنالوگ است که فرامین دیجیتال را از پردازنده گرفته و به کارانداز تحویل می دهد. واحد تامین انرژی, توان مصرفی تمام بخشها را تامین می کند که اغلب یک باطری با انرژی محدود است. محدودیت منبع انرژی یکی از تنگناهای اساسی است که در طراحی شبکه های حس/کار همه چیز را تحت تاثیر قرار می دهد. در کنار این بخش ممکن است واحدی برای تولید انرژی مثل سلول های خورشیدی وجود داشته باشد در گره های متحرک واحدی برای متحرک سازی وجود دارد. مکان یاب موقعیت فیزیکی گره را تشخیص می دهد. تکنیکهای مسیردهی و وظایف حسگری به اطلاعات مکان با دقت بالا نیاز دارند. یکی از مهمترین مزایای شبکه های حس/کار توانایی مدیریت ارتباط بین گره های در حال حرکت می باشد.
مولد انرژی
فرستنده گیرنده بیسیم
حافظه
پردازنده
منبع تغذیه
مبدل دیجیتال به آنالوگ
مبدل آنالوگ به دیجیتال
کارانداز
حسگر
واحد حسگر/کارانداز
واحد متحرک ساز
سیستم مکان یاب
شکل۲۲-۲ساختمان داخلی گره حسگر/کارانداز
۳-۳-۸-۲ ویژگی های شبکه حسگر/ کارانداز
وجود برخی ویژگی ها در شبکه حسگر/ کارانداز, آن را از سایر شبکه های سنتی و بی سیم متمایز می کند. از آن جمله عبارتند از:

• • تنگناهای سخت افزاری شامل محدودیتهای اندازه فیزیکی, منبع انرژی, قدرت پردازش, ظرفیت حافظه

• • تعداد بسیار زیاد گره ها

• • چگالی بالا در توزیع گره ها در ناحیه عملیاتی

• وجود استعداد خرابی در گره ها