۹۵/۴۹-

۸۱/۶۰

۷۰/۶

۱۸

با کاهش فاصله تونل های دوقلو مترو مقدار جابجائی ها با اعمال بار دینامیکی زلزله، افزایش پیدا می کند و مقدار نیرو های داخلی سیستم نگهداری تونل مترو نیز با اعمال بار دینامیکی زلزله، افزایش یافته و ضریب اطمینان کاهش می یابد و در فضای بین تونل ها تمرکز تنش بوجود می آید (همانند ایستگاه های مترو).
مقدار جابجائی ها با اعمال بار دینامیکی زلزله و کاهش سطح آب زیرزمینی، کاهش می یابد، زیرا مقدار فشار آب حفره ای در اثر پایین آمدن سطح آب، کاهش می یابد و تنش مؤثر نسبت به حالت قبل از افت سطح آب، افزایش خواهد یافت و سختی خاک، کمتر کاهش می یابد. بنابراین جابجائی نیز که بعد از استهلاک چنین فشار آبی رخ می­دهد کاهش می یابد اما مقدار نیرو های سیستم نگهداری تونل مترو با اعمال بار دینامیکی زلزله و افزایش عمق سطح ایستابی، افزایش یافته و ضریب اطمینان کاهش می­یابد، زیرا وجود آب کمتر در بالا و اطراف تونل باعث می­ شود که نیروهای دینامیکی بیشتری به سیستم نگهداری تونل وارد شود و خود آب مقدار از فشار وارده را کم می کند.

موارد مذکور نشان می دهند که اگر چه سازه های زیرزمینی نسبت به سازه های سطحی در برابر زلزله آسیب پذیری کمتری دارند، ولی سازه های کاملاً ایمنی نیستند. بنابراین لازم است که برای طراحی و ساخت هر نوع سازه زیرزمینی مطالعات مربوط به پایداری آنها در برابر زلزله های محتمل انجام گیرد. (یونس زرد و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۶-۴- تحلیل لرزه ای المان محدود تونل استوانه ای در خاک های ماسه ای با در نظر گرفتن اندر کنش خاک تونل
۲-۶-۴-۱- مقدمه
در این تحقیق که توسط صالح عاشق آبادی و متین منش انجام شده است از روش آنالیز لرزه ای برای اندر کنش خاک - سازه استفاده شده است. دو نوع خاک ماسه ای مختلف (سست و متراکم) به منظور بررسی خواص خاک ماسه ای بر پاسخ لرزه ای سیستم خاک تونل بررسی شده است. نرم افزار ABAQUS v_6.8 برای شبیه سازی کل پروژه شامل خاک محل و سازه - تونل استفاده شده است. در مدل سازی زلزله از حرکات ضبط شده واقعی زمین با بزرگی کم، متوسط و زیاد a/v (شتاب اوج زمین در اوج سرعت زمین) انتخاب شده است بنابراین اثر محتوای فرکانسی روی پاسخ لرزه ای زمین آزاد و سیستم خاک تونل بحث شده است. به منظور بررسی اثر تونل روی شتاب و ضریب بزرگ نمایی همه آنالیز ها روی زمین آزاد انجام شده و سنجیده شده با مدل هایی که شامل تونل هستند. تنش کرنش اطراف تونل که در اثر این سه زلزله واقعی بوجود آمده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
۲-۶-۴-۲- ویژگی های کلی از مدل سازی تونل
۲-۶-۴-۲-۱- ساخت مدل المان محدود برای زمین آزاد و سیستم خاک تونل
در این پروژه ابعاد شبیه سازی به صورت مستطیل با ابعاد ۵۰×۶۰۰ است. تجزیه و تحلیل در زمین آزاد بدون تونل انجام شده و با سیستم خاک سازه به منظور بررسی اثر وجود تونل روی پاسخ لرزه ای سایت مقایسه شده است. بعلاوه، تجزیه و تحلیل لرزه ای تونل با در نظر گرفتن بیشینه تنش کرنش اصلی روی سطح جدایش خاک تونل در ماسه شل و متراکم انجام شده و با یکدیگر مقایسه انجام گرفته است.
تونل شبیه سازی شده به صورت استوانه ای با قطر ۶ متر و ضخامت بتن ۳/۰ و ۱۵ متر پایین تر از سطح زمین قرار دارد. هر دو خاک ماسه­ای (سست و متراکم) و دیواره بتن، هر دو با بهره گرفتن از مدل ساختاری ویسکو الاستیک و از مصالح با ضرایب میرایی رایلی استفاده شده است. شبیه سازی به صورت دو بعدی، کرنش مسطح با سیستم المان محدود می باشد و برای خاک و تونل به ترتیب از المان های چهار گوشی و سه گوشی استفاده شده است. به منظور جلوگیری از انعکاس امواج از مرزهای جانبی مدل خاک و با در نظر گرفتن شرایط مرز جانبی بی نهایت از مرز های جاذب با بهره گرفتن از فنر dashpot استفاده شده است. به منظور شبیه سازی صحیح خاک تونل سطح جدایش بین تونل و خاک در نظر گرفته شده است. شکل (۲-۲۹) مدل کل المان محدود که از طریق ABAQUS v _۶٫۸ شبیه سازی شده را نشان می دهد.
شکل (۲-۲۹) مش بندی المان محدود دو بعدی از سیستم خاک تونل
۲-۶-۴-۲-۲- ویژگی های خاک، بتن و زلزله شبیه سازی شده
پارامتر های خاک و بتن که در فرایند مدل سازی استفاده شده در جدول (۲-۱۲) ارئه شده است. ضرایب میرایی رایلی در نظر گرفته شده از طریق تجزیه و تحلیل فرکانس استخراج شده است.

نسبت پواسون

نسبت میرایی

نسبت میرایی

مدول الاستسیته(Pa)

چگالی (Kg/m³)

نوع خاک

۰۵/۰

۳/۰

۰۰۱۴۸۱۳/۰

۵۶۶۳۵۱/۰

۱۰^۸

۱۸۴۰

ماسه متراکم

۰۵/۰

۳/۰

۰۰۳۱۲۵۵۴/۰

۲۶۸۴۱۲/۰

۱۰^۷×۵/۲

۱۴۷۰

ماسه سست

(فردوسی،۱۳۸۷ : ۱۴۹۷)
فردوسی در رزم رستم با سهراب ازبروز فاجعه بسیار خشمگین است ومیگوید:
از ایــن دو یکـــی را نجنـبـیـــد مهـــر خـــرد دور بُـــد ، مهـــر ننمــود چهـــر
(همان: ۲۷۱)
رستم جهان پهلوان شاهنامه نزد کاووس درمورد خرد میگوید:
خــــداونــد هــوش و زمــان و تــوان خـــرد پــــرورانـــد همـــی بـــا روان‏
دلیــر و سخــن‏گــوی و گُــرد ســـوار تـــو گــویــی خـــرد داردش در کنـــار
(همان:.۳۱۹-۳۲۰)
گفتار پیران، پهلوان تورانی چنین است:
هنـــرهـا و دانـــش ز دیـــدار بیـــش خـــرد را پـــرستـــار دارد، بــــه پیـــش‏
(همان :۳۳۹)
گودرز پهلوان خردمند شاهنامه نیز بارها از ارزش خرد سخن گفته است:
بــدو گفــت گــودرز،کــای کــم‏خـرد تـــرا بــخـــرد، از مـــردمــان نشمـــرد
(همان :۴۱۸)

۴-۲-۴- وفاداری پهلوانان به ملک و میهن در شاهنامهی فردوسی

یکی از ویژگیها و برتری های هر ایرانی باغیرت، وفاداری به میهن است که درگوشت وخون وی جای دارد.در طول تاریخ همواره در راه وفاداری به این کهن مرزوبوم بسیاری از غیور مردان جان شیرین خودرا فدای آن کرده اند. در پهنهی ادب فارسی کمتر اثری چون شاهنامه به وفاداری نسبت بهملکومیهن اهمیّت داده است.
فردوسی این وفاداری را یکی از سجایای اخلاقی پهلوانان دانسته ودلبستگی آنان را به ایران ستوده است.
آقای رفعت در مورد عشق به ایران در شاهنامه میگوید: «بی‏گمان کسانی که شاهنامه را از آغاز تا پایان بخوانند، دل‏بستگی خاصّی به ایران و ایرانی پیدا می‏کنند.عشق به ایران و آداب و رسوم و زبان ایران و شکوه و جلال ایران‏ باستان در جای‏جای شاهنامه نمودی عالی‏ دارد و درنهایتِ شور ودل‏دادگی بیان‏ شده است. دلاوران ایرانی برای حفظ پرچم، وحدت ملّی و کیان پادشاهی از هیچ کوششی‏ دریغ نمی‏کنند. اگر «رستم»، «کیقباد» را از البرز کوه می‏آورد و یا خطرهای هفت خوان‏ را برای نجات کاووس می‏پذیرد، صرفا به خاطر حفظ کیان پادشاهی است. نهایت شور و احساسات ملّی را در شاهنامه آن‏گاه می‏بینیم که کاووس اسیر شاه‏ هاماوران می‏شود و افراسیاب تورانی از این‏ فرصت استفاده می‏کند، تا به ایران حمله‏ور شود،این‏جاست که سپاهیان ایران به زابل‏ می‏روند تا رستم و زال تدبیری بیندیشند.»(رفعت،۱۳۸۴: ۱۱)

رجزهای شورانگیز دلاوران ایرانی در زابل‏ تهییج‏کننده‏ی احساسات ملّی پهلوانان دردفاع از ملک و میهن است.
دریـــغ اســت ایـــران کــه ویــران شود کنـــام پلنــگـــان و شیـــران شــــود
همــه سـر بــه ســر تــن بـه کشتن دهیم بــه آیــد کـــه کشـور بــه دشمـن دهـیم
(فردوسی،۱۳۸۷ : ۵۸۱و۵۸۲)
در طول ۸ سال دفاع مقدّس بسیاری از جوانان وغیور مردان ایران با الهام از این بیت فردوسی به نبرد علیه خصم متجاوز شتافتند وحماسه ها آفریدند وبسیاری از آنان جان خود را نثار آزادی میهن خود نمودند تا مبادا دشمن در خاک این سرزمین لانه نماید.
پاسداری وحفظ وطن ازبیگانگان غارتگر وتهدیدات دشمنان از موضوعات مهم در شاهنامه است و در جای جای آن از ایران به ستایش پهلوانان،قهرمانان،حاکمان نیکوکاروتمام مردم شریفش پرداخته شده است و این ستایشها در تمام شاهنامه گسترده است، هرجا پیروزی نصیب پهلوانان ایران میشود، بلافاصله افتخار فردوسی به میهن پرستی وایران دوستی خود دیده میشود.
در خصوص پیام شاهنامه به مردم ایران محمد امین ریاحی میگوید: «درعصرفردوسی هم ایران از یک سو دستخوش ستم وتاراج تازیان بود واز دیگر سوی اقوام بیابان گردتازه نفسی ازشمال شرق به ایران
میتاختند و شاهنامهی فردوسی پیامی به مردم ایران برای برانگیختن روح پایداری دربرابرخطرها بود. این پیام در سراسر شاهنامه از آغاز تا انجام آن به گوش میرسد»(ریاحی،۱۳۸۹: ۱۸۷)
آقای رزمجودرکتاب قلمرو ادبیات حماسی ایران در خصوص میهن دوستی پهلوانان شاهنامه میگوید: «وطن دوستی وعلاقهی استاد طوس به ایران زمین به پایه ای است،که به نظر اوهرکس درجنگ با دشمنان وطن وپاسداری از خاک ایران کشته شود، شهید است و جایگاه او در آخرت بهشت برین خواهد بود. این نکتهی ارزندهی حائز اهمیّت را فردوسی اززبان کیخسرو قبل ازجنگ وی با افراسیاب خطاب به پهلوانان سپاه ایران، این گونه اظهار داشته » : (رزمجو،۱۳۸۸: ۳۰۷)
وگــر کشتـه گــردد کسـی زیـــن سپـــاه بهشـــت بلنـــدش بــــود جــــایـــگاه
(فردوسی،۱۳۸۷ : ۴۲۹)
یا احساسات وطن دوستانه ای از این گونه که همواره روحیّهی دفاع را در پهلوانان ایران تقویت میکرد :
نمــانیـــم کـــین بــــوم ویــران کـــنند همــی غـــارت ازشهـــر ایـــران کننـــد
نخــوانند بـــر مـــا کســــی آفــــریــن کــه ویــران بــود بـــوم ایـــران زمیـــن
(همان : ۱۴۵۲)
چــوگـــودرز و هفتـــاد پــور گـــزیـــن همــــه پهلـــوانـــان بــــا آفــــریـــن
نبــاشــد بـــه ایـــران تـــن مــن مبــاد چنیـــن دارم از مـــوبــد پــــاک یــــاد
(همان :۲۶۹)
وطن دوستی، یکی از خصلت های پسندیدهی پهلوانان شاهنامه است، بسیاری ازنبردهای خونین فقط برای صیانت و پاسداری از وطن بوده است.درشاهنامه پهلوانانی وجود دارند که تمام وجود و هستی خود را در راه حفظ وطن نثار کردهاند. از میان پهلوانان ایران، وطن دوستی رستم بیش از دیگران است. همانطور که ایران بدون رستم کامل نیست، رستم هم بدون ایران زندگی را برای خود تصور نمیکند.
رستم سدی بزرگ وسپری آهنین در برابر تجاوزات دشمنان ایران است که در سخت ترین شرایط از مام خود ایران کهن دفاع نموده است. در داستان بیژن ومنیژه کیخسرو پادشاه ایران، رستم را سپر ایران در مواقع خطر مینامد و میگوید:
بــه رستــم چنیــن گفـت پــس شهـریـار کــه ای نیــک پیــونـد و بــه روزگــار
زهــر بــد تــویــی پیــش ایــران ســپر همیشــه چـــو سیمــرغ گستــرده پـــر
چــه درگـــاه ایـــران چـــه پیـش کیــان همـــه بـــر در رنـــج بنـــدی میــــان
(فردوسی، ۱۳۸۷: ۶۳۱)
خود رستم نیز قدر و ارزش خود را حمایت گر ایران و پشتیبان پهلوانان ودلیران میداند و میگوید:
نگهــــدار ایــــران و تـــــوران منـــــم بـــه هــر جـای پشـت دلیــران منــم
(همان: ۱۰۰۲)
به این خاطر است، که (رستم)در فرهنگ مردم ایرانی تبار، بهیکرمز و نماد بر جستهی وطن دوستی تبدیل یافته است ودرتمام ادوار و زمان ها نمونهی عبرت بوده درتربیت احساس وطن دوستی مردم، به خصوص جوانان، سهم بزرگی گذاشته است.» (ملااحمد،۱۳۸۸ :۷۷و۷۶)

بررسی اعتبار با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ نشان داد که ویژگی‎های باوجدان‏بودن و روان‏آزرده‎گرایی به‏ترتیب آلفای ۸۳/۰ و۸۰/۰ و ویژگی‏های شخصیتی موافق‏بودن و برون‏گرایی به‏ترتیب آلفای ۶۰/۰ و۵۸/۰ داشتند، اما ویژگی گشودگی فاقد همسانی درونی قابل قبولی ۳۹/۰ بود.به علاوه در بررسی روایی همزمان مشاهده شد که ضریب همبستگی روان‏آزرده‏گرایی و برون‏گرایی در پرسشنامه نئو با روان‏آزرده‏گرایی و برون‏گرایی در پرسشنامه آیزنک به ‏ترتیب معادل ۶۸/۰ و ۴۷/۰ بود.نتیجه‏گیری: از پنج ویژگی شخصیتی فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو چهار ویژگی شخصیتی (باوجدان‏بودن، روان‏آزرده‏گرایی، موافق‏بودن و برون‏گرایی) دارای اعتبار مناسبی در دانشجویان است.با توجه به نتایج بدست آمده، به‏نظر می‎رسد پرسشنامه شخصیتی نئو ابزار مناسبی برای تعیین ویژگی‏های شخصیتی دانشجویان باشد. (فتحی آشتیانی،۱۳۸۸).

نتایج مطالعات انجام شده توسط مک کری و کوستا(۱۹۹۲)نشان داد که همبستگی پنج زیر مقیاس فرم کوتاه با فرم بلند از ۷۷/۰ تا ۹۲/۰ است. همچنین همسانی درونی زیر مقیاس‌های آن در دامنه ۰٫ ۶۸ تا ۰٫ ۸۶ برآورد شده است.
بر اساس کلید نمره گذاری روی پاسخنامه در انتهای سمت چپ هر سطر، حاصل جمع اعداد همان سطر نوشته می‌شود.این کار تا انتهای پاسخنامه که شامل ۳۰ سطر ادامه می‌یابد.سپس این اعداد باید در نیمرخ روانی مناسب، بر اساس جنس آزمودنی وارد شود.
ابتدا نمره هر خرده مقیاس (N1، N2، N3، . . . ) و جمع ۶ خرده مقیاس از هرمقیاس N، E، O، A، C را در بالای برگه نیمرخ روانی در قسمت مربوط به هر یک بنویسید.سپس برای ترسیم نیمرخ روانی، عدد به دست آمده را در ستون زیر هر خرده مقیاس مشخص کنید، بعد آنها را به یکدیگر وصل نمایید.برای مقیاس‌ها نیز به همین شکل عمل کنید.
نیمرخ روانی NEO بر اساس جنس بر مبنای نمره T (M=50 و SD = 10) به ۵ قسمت (بسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیار پایین) تقسیم شده است.
تفسیر ابعاد پنج گانه و مقیاس‌های مرتبط با آنها تفسیر مقیاس‌ها به صورت مقایسه ای انجام می‌گیرد نه صرفأ بر مبنای نمره فرد در یک مقیاس.
برای نمونه فردی که دارای نمره بالاتر از صدک ۷۵ در مقیاس افسردگی است، فقط هنگامی‌دارای خلق افسرده تشخیص داده می‌شود که نمره او در مقیاس هیجان‌های مثبت در محدوده کمتر از صدک ۲۵ قزاز گیرد.پس اگر نمره فردی در مقیاس افسردگی بسیار بالا و در مقیاس هیجان‌های مثبت نیز بالا باشد، نمی‌توان خلق افسرده را برای او در نظر گرفت، او فردی است که در بیشتر موفقیت‌ها شاد و خرسند است نه افسرده و ناامید.
تفسیر کننده باید از تفکر همه یا هیچ در تفسیر مقیاس‌ها و شاخص‌ها بپرهیزد.شاخص‌ها و مقیاس‌ها کمی‌پیوسته دارند.برای نمونه، شاخص برون گرایی یک کمیت پیوسته، از برون گرایی تا درون گرایی است.توصیه می‌شود تفسیر شاخص‌ها و مقیاس‌ها بر اساس «بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم» انجام گیرد. (فتحی آشتیانی،۱۳۸۸)

موارد ذکر شده‌ی بالا بدین منظور است که هر سوال خرده مقیاس مربوطه را بررسی می کند در ردیف اول سوال‌ها خرده مقیاس روان نژندی(روان رنجوری)را می‌سنجد و به همین ترتیب الی آخر.
۳-۵-۲- پرسشنامه تفکر انتقادیکالیفرنیا
توسط فاسیون و فاسیون در سال( ۱۹۹۰) ساخته شد.به منظور بررسی هفت مولفه کنجکاوی،روشن فکری ،منظم بودن واعتماد به نفس ،عقلانی بودن،
تحلیلی بودنوجستجوگرحقیقت بودن است(پوپیل۲۰۱۰به نقل از امیر پور۱۳۹۱)
و توسط خلیلی و سلیمانی (۱۳۸۲)فرم ب آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا را برای دانشجویان رشته پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد اعتبار یابی،رواسازی و هنجاریابی قرار دادند.
پرسشنامه تفکر انتقادی دارای دو فرم الف و ب است که هر کدام دارای ۳۴ ماده هستند در واقع این دو فرم تفاوتی از نظر نمره‌گذاری و زیر مقیاس‌ها ندارند ولی فرم ب بیشتر از فرم الف کاربرد دارد برخی از ماده‌های آن دارای چهارگزینه و برخی نیزدارای پنج گزینه هستند. این پرسشنامه دارای ۵ زیر مقیاس است که عبارتند از:
- تجزیه وتحلیل(۹ماده)
- ارزشیابی(۱۴ماده)
- استنباط(۱۱ماده)
- استدلال استقرایی(۱۶ماده)
- استدلال قیاسی(۱۴ماده)
۱.مهارت­ های تفسیری (تجزیه و تحلیل)^[۸۳]: طبقه بندی، رمزگشایی جملات، روشنگری معنا، بررسی ایده‌ها و تحلیل ایده‌ها؛
۲٫مهارت­ های استنباطی^[۸۴]: جستجو برای شواهد، گمانه زنی در مورد جایگزین‌ها و استخراج نتایج؛
۳٫مهارت­ های ارزشیابی^[۸۵]: ارزشیابی ادعاها؛ ارزشیابی بحث‌ها، بیان نتایج، توجیه رویه­ ها و ارائه استدلال؛
۴٫استدلال قیاسی^[۸۶]: استدلال منطقی در ریاضیات؛
۵٫استدلال استقرایی^[۸۷]: نتیجه‌گیری از بحث به دنبال رویارویی با حقایق مربوط به پیش فرض‌ها.
پس از گذشته ده‌ها از ارائه مفهوم تفکر انتقادی هنوز در زمینه ی تعریف و سنجش آن هیچ گونه اتفاق نظری در بین پژوهشگرانوجود ندارد تفکر انتقادی را می‌توان یک فرایند هشیارانه و قصدمند که به منظور تفسیرو ارزیابی اطلاعات و تجربیات مورد استفاده قرار می‌گیرد(مرتس^[۸۸]،۱۹۹۱،به نقل از توپوغلو^[۸۹]،۲۰۱۴). برانچ عقیده دارد تفکر انتقادی هفت مولفه دارد:کنجکاوی،روشن فکری،منظم بودن،تحلیلی بودن،عقلانی بودن،اعتماد به نفس،جستجوگر حقیقت بودن(امیر،۲۰۰۹). افراد برخوردار از تفکر انتقادی دارای ویژگی‌هایی همچون پذیرندگی در برابر ایده‌های جدید،انعطاف پذیری،تمایل به تغییر،نوآوری،خلاقیت،تحلیلی بودن،جسارت،خستگی ناپذیری،اشتیاق پر انرژی بودن،خطرپذیری،برخورداری از معرفت،کاردانی،مشاهده گری و تفکر می‌باشد(پوپیل،۲۰۱۰به نقل از امیرپور۱۳۹۱)اگر چه برای سنجش تفکر انتقادی ابزار‌های بسیاری در دسترس است اما در میان آنها پرسشنامه ی تفکر انتقادی کالیفرنیا بیشترین توجهات را به خود جلب کرده است.
در این پرسشنامه هر ماده دارای چهار یا پنج گزینه است و از آنجا که تنها یک پاسخ صحیح برای هر ماده وجود دارد آزمودنی در هر ماده نمره ی ۰ یا ۱ می‌گیردنمره ی کلیفرد بین ۰ تا ۳۴ است گزینه‌های صحیح در پرسشنامه به ترتیب زیر است:
یک نمره برای جواب الف یا گزینه اول در سوالات زیر:۱-۲-۴-۹-۱۸-۱۹-۲۴-۳۰
یک نمره برای جواب ب یا گزینه دوم در سوالات زیر:۳-۶-۸-۱۶-۲۲-۲۳-۲۶

تبصره ۳ – ” در صورتی که مجازات جرم جدید اعم از اعدام یا حبس ابد باشد دادگاه می تواند در صورت وجود کیفیات مخفف مجازات را یک درجه تخفیف دهد و در موردی که مجازات جرم جدید فاقد حداقل و حداکثر باشد دادگاه با وجود کیفیات مخفف می تواند یک ربع از اصل مجازات حبس را تخفیف دهد. “
تبصره ۴ – ” هر گاه حین صدور حکم محکومیت های سابق مجرم معلوم نبوده و بعداً معلوم شود دادستان مراتب را به دادگاه صادر کننده حکم اعلام می کند و در این صورت اگر دادگاه محکومیت های سابق را محرز دانست مکلف است حکم خود را طبق مقررات فوق تصحیح نماید. “
ماده ۲۶ – ” احکام تکرار جرم درباره اشخاصی که به علت ارتکاب جرائم سیاسی محکوم شده اند جاری نخواهد شد. “
شرایط تکرار جرم در ماده ۲۴ این قانون عبارت اند از :

1. 1. ” حکم محکومیت قطعی ” :

” قانونگذار به جای جمله « لازم الاجرا » ماده سابق قانون مجازات عمومی جمله « حکم قطعی » را استعمال کرده است. آیا این دو جمله کدام ارجح است ؟ حکم لازم الاجرا یعنی حکمی که مراحل رسیدگی آن مطابق قانون طی شده یا سپری گردیده و قابل اجرا باشد. فرق آن با جمله « حکم قطعی » در این است که ممکن است حکم قطعی بوده ولی لازم الاجرا نباشد. مثل حکم قطعی غیابی. زیرا اگر بخواهند چنین حکمی را به موقع اجرا گذارند ممکن است محکوم علیه اعتراض کند و در صورت اعتراض از حال قطعیت خارج می شود. بنابراین باید صبر کرد تا نتیجه اعتراض متهم معلوم شود اگر در اثر اعتراض محکوم علیه حکم برائت او صادر شد چون محکومیت او منتفی می شود دیگر لازم الاجرا نیست و جرم بعدی مشمول قواعد تکرار جرم نخواهد شد برعکس اگر اعتراض متهم تاثیری در از بین بردن محکومیت نداشت در این صورت لازم الاجرا می شود. “ ^[۶۲]

1. 1. محکومیت به حبس جنایی یا جنحه ای :

مطابق ماده ۲۴ قانون مذکور تنها حبس جنایی و جنحه ای شامل تکرار جرم شده. به عنوان مثال محکومیت به جزای نقدی را شامل نمی شود.

1. 1. ” تکرار جرم خاص :

(ارتکاب مجدد جرمی که متهم سابقه محکومیت به مجازات به خاطر ارتکاب همان جرم را داشته باشد.) مجازات بیشتری را در پی داشت." ^[۶۳]

1. 1. ” با توجه به اصطلاحات « اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان » برای امکان و عدم امکان اعمال قواعد تکرار جرم دو مورد پیش بینی شده بود، یکی حصول و عدم حصول اعاده حیثیت و دیگر شمول و عدم شمول مرور زمان. اگر چه در صدر ماده صرفاً محکومیت قطعی قید شده و در مورد اینکه مجازات حتماً باید اجرا شده باشد، اشاره ای نشده است ولی چون امکان و عدم امکان اجرای قواعد تکرار منوط به تحقق یا عدم تحقق اعاده حیثیت شده و در اعاده حیثیت هم اجرای مجازات طبق ماده ۵۷ قانون مجازات عمومی، ضرورت داشت، لذا می توان گفت که مقنن اجرای مجازات حکم قبلی را در مورد محکوم علیه حاضر از ارکان اصلی اعمال قواعد تکرار در جرم دانسته است. در مورد مرور زمان هم که ناظر به محکوم علیه غائب بود، چنانچه قبل از شمول مرور زمان جرم اولی، مرتکب جرم جدید شده باشد، قواعد تکرار جرم اعمال
      می شد. در غیر این صورت قواعد تکرار جرم مرعی و مجری نبود. “ ^[۶۴]

1. 1. تکرار جنحه یا جنایت دیگر.

1. 1. همانند قوانین قبلی خلاف از شمول قواعد تکرار جرم خارج است.

قانونگذار در ماده ۲۵ برای مجازات مرتکب تکرار جرم دو حالت را در نظر گرفته :

1. 1. ” اگر مجرم دارای سابقه محکومیت جنایی یا جنحه باشد و مرتکب جرم دیگری بشود به بیش از حداکثر مجازات جرم جدید محکوم می گردد بدون آنکه از یک برابر و نیم حداکثر مذکور تجاوز کند.”

“ملاحظه می شود قانونگذار تکرار جرم، یا جرائم معین را که جنبه عادت و تخصص پیدا کرده، برای جامعه خطرناک تر می شناسد، و حداکثر بیشتری از مجازات برای آن تعیین می کند. “ ^[۶۵]

1. 1. ” در صورتی که جرم جدید نظیر یکی از جرائم سابق مجرم اعم از شروع و مباشرت و شرکت و معاونت در جرم باشد، مجازات او بیش از حداکثر مجازات جرم جدید خواهد بود بدون آنکه از دو برابر حداکثر مذکور تجاوز کند.”

در تبصره ۱ ماده ۲۵ قانونگذار جرائم نظیر هم را نام برده و علاوه بر افزودن ” تدلیس ” نسبت به قانون قبلی، با عبارت ” جرائم دیگری که قانوناً در حکم جرائم مذکور شناخته شده باشند “، به دایره جرائم مشابه افزوده بود.
” قانونگذار اختیارات نسبتاً وسیعی برای تعیین مجازات تکرار جرم در اختیار دادرس گذاشته است. بدین معنی که دادگاه می تواند مجازات جرم اخیر را که مشمول تکرار جرم است بیش از حداکثر، و تا یک برابر و نیم حداکثر این مجازات (در جرائم متفاوت)، یا تا دو برابر حداکثر این مجازات (در جرائم مشابه) تعیین می کند.
تعداد سوابق محکومیت، همراه با خصوصیات شخصی و رفتار اجتماعی مجرم، و اینکه بزهکاری به صورت عادتی در او ریشه گرفته است یا نه، از ضوابطی است که برای تعیین میزان مجازات در حدود پیش بینی شده به وسیله قانون در اختیار قاضی دادگاه گذارده شده است. “ ^[۶۶]
این ضوابط در تبصره ۲ ماده ۲۵ بیان شده، یکی از نقاط قوت این قانون و در عین حال محل بحث است. نقطه قوت این قانون، از این حیث که با نظریه های نوین جرم شناسی منطبق بوده، می باشد.من باب اینکه در مورد تکرار جرم در مورد همه مجرمین یکسان رفتار نمی شد. از آنجایی که دلایل ارتکاب مجدد جرم از سوی مرتکبین می تواند متفاوت باشد، می بایست در نحوه و میزان مجازات آنها نیز تفاوت قائل شد. ولی مسئله این است که اختیارات وسیعی در این زمینه به دادگاه رسیدگی کننده داده می شود که خود
می توانست باعث بروز مشکلاتی در عمل شود.
در ماده ۲۵ گفته شده ” در صورت وجود کیفیات مخفف دادگاه نمی تواند مجازات مرتکب را کمتر از یک برابر و نیم حداقل مجازات جرم جدید تعیین کند. “، این عبارت نشان دهنده عدم تمایل قانونگذار به تخفیف جرم ارتکابی و تعیین حدود میزان تخفیف می باشد. قانونگذار در این ماده نخواسته دست قاضی برای تخفیف باز باشد و خواسته تشدید به درستی و به شدت لازم رعایت شود.
در موردی که جرم جدید ارتکابی نظیر جرم سابق مجرم اعم از شروع و مباشرت و مشارکت و معاونت در جرم باشد، در این مورد نیز هر گاه کیفیات مخففه موجود باشد، قانونگذار حدود آن را مشخص نموده و قاضی را با عبارت ” نمی تواند با رعایت کیفیات مخفف مرتکب را به کمتر از دو برابر حداقل مجازات جرم جدید محکوم نماید. ” مکلف به رعایت از حدود مقرر نموده. همچنین تخصیصی در پایان ماده با این عبارت دیده می شود : ” مگر آنکه دو برابر حداقل بیش از حداکثر مجازات باشد که در این صورت به حداکثر مجازات محکوم خواهد شد. “
همان گونه که ملاحظه گردید، قانونگذار اصل را بر تشدید مجازات مرتکب در صورت تکرار می داند و حتی در صورت وجود کیفیات مخففه سعی در به حداقل رساندن میزان تخفیف دارد.
در تبصره ۳ ماده ۲۵ دو حالت دیگر از تخفیف را بیان میدارد :

1. 1. ” در صورتی که مجازات جرم جدید اعدام یا حبس ابد باشد، دادگاه می تواند در صورت وجود کیفیات مخفف مجازات را یک درجه تخفیف دهد. “

1. 1. ” در موردی که مجازات جرم جدید فاقد حداقل و حداکثر باشد دادگاه باید با وجود کیفیات مخفف می تواند یک ربع از اصل مجازات حبس راتخفیف دهد. “

” جمله « اگر دادگاه محکومیت های سابق را محرز دانست » قابل تأمل است زیرا اعمال قواعد تکرار جرم وقتی مورد پیدا می کند که حکم قبلی قطعی باشد در این صورت دادگاه صادر کننده مجازات تکرار جرم مجاز نیست با بررسی مجدد و اگر موافق با آن نبود از اعمال قواعد تکرار جرم اعتراض کند چه حکم قطعی اعتبار قضیه محکوم بها پیدا کرده است. “ ^[۶۷]
تبصره ۴ ماده ۲۵ دقیقاً تکرار ماده ۲۵ اصلاحی قبلی ( ۱۳۱۰ ) است. که قبلاً در مورد آن توضیح داده شد و همچنین ماده ۲۶ که تکرار ماده ۲۶ قانون قبلی است که آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
بنا بر شرح و توضیح مواد مربوط به تکرار جرم قانون ۱۳۵۲، تکرار جرم را می توان این گونه تعریف نمود : ” تکرار جرم عبارت است از این که کسی به موجب حکم قطعی یکی از دادگاه های ایران محکومیت جزایی داشته باشد و بعداً مرتکب جرمی شود که مستلزم محکومیت جنایی گردد. ^[۶۸]
گفتار پنجم – قانون راجع به مجازات اسلامی ۱۳۶۱و مقررات تکرار جرم در آن ها
قانونگذار ۱۳۶۱ مقررات مربوط به تکرار جرم را به یک ماده و تبصره تقلیل داده و احکام آن را این گونه بیان می کند :
ماده ۱۹ – ” هرکس به موجب حکم دادگاه به مجازات تعزیری محکوم شود، چنانچه بعد از اجرای حکم مجدداً همان جرم گردد دادگاه می تواند مجازات او را در صورت لزوم تشدید نماید. “

فیلم­ها و پوشش ­های بیوپلیمری ممکن است خوراکی بوده و یا تنها زیست­تخریب­پذیر باشند که این به فرمولاسیون، روش تولید و تیمارهای اصلاح­کننده بستگی دارد. اگر بیوپلیمر از نوع خوراکی باشد و افزودنی­های خوراکی در ساختار فیلم و پوشش استفاده شود فیلم یا پوشش حاصله خوراکی خواهد بود. هنگامی­که بیوپلیمر با سایر مواد شیمیایی، قبل یا در طول تشکیل فیلم و پوشش وارد واکنش شود یا ترکیبات غیر خوراکی به فیلم یا پوشش اضافه شود، قابلیت خوراکی بودن را از دست می­دهد. فیلم­ها و پوشش ­های خوراکی که برای بسته­بندی مواد غذایی استفاده می­شوند باید ایمن و مطمئن بوده و بعد از پایان دوره­ مورد نظر زیست­تخرب­پذیرباشند. زیست­تخریب­پذیری، یعنی فیلم یا پوشش در فرایند کمپوست کردن به طور کامل توسط میکروارگانیسم­ها تجزیه شده و دی­اکسیدکربن، آب، متان و مقداری بیومس تولید شود ]۱۴[.

فیلم­های خوراکی که در ارتباط با مواد غذایی کاربرد دارند زیست­تخریب­پذیر هستند، یعنی قابلیت تجزیه شدن به عناصر سازنده را به وسیله­ موجودات ذره­بینی خاک دارند ]۳۷[.
۱-۲- اهمیت موضوع
هر ساله میلیون­ها تن ضایعات پلاستیکی از جمله کیسه­ها پاکت­های پلاستیکی و مواد بسته­بندی وارد محیط­زیست گردیده و به علت برگشت­ناپذیر بودن به چرخه محیط­زیست مشکل ایجاد می­نمایند و در نتیجه نیاز به پلاستیک­های قابل تجزیه در طبیعت روز به روز در حال افزایش است]۵۹[. ویژگی منحصر به فرد از پروتئین برای تشکیل شبکه و وادار کردن به انعطاف­پذیری و کشش مفید در تهیه مواد بسته­بندی مبتنی بر پلیمر­های زیستی در نظر گرفته می­شوند. در این راستا، ژلاتین­های ارزان گاو و ماهی می تواند به عنوان یک ماده خام اساسی برای توسعه فیلم­های بسته بندی مواد غذایی استفاده شود ]۸۰[.
استفاده از فیلم­های خوراکی در بسته­بندی مواد غذایی اولین بار در سال ۱۹۸۵ توسط موریس و پارکت انجام گرفت. آن­ها از فیلم­های ژلاتینی برای نگهداری گوشت استفاده کردند ]۷۶ و ۷۷[.
فیلم­های خوراکی می­توانند حاوی آنتی­اکسیدان و مواد ضد میکروبی باشند و این در حالی است که بسته بندی­های مرسوم قادر به رقابت در این زمینه با فیلم­های خوراکی نمی باشند ]۷۸[. امروزه آلودگی­های ناشی از پلیمر­های سنتزی توجه همگان را به استفاده از مواد اولیه زیست­تخریب­پذیر معطوف کرده است و در طی دو دهه­ اخیر مطالعه بر روی مواد زیست­تخریب­پذیر حاصل از پروتئین­ها و کربوهیدرات­ها گسترش وسیعی یافته­است.این ماکرو­مولوکول­ها به طور بالقوه می توانند جایگزینی مناسب برای پلیمر­های سنتزی حاصل از مشتقات نفتی بشمار روند ]۷۹[.
بر خلاف فیلم­ها و پوشش ­های خوراکی استفاده از فیلم­ها و پوشش ­های زیست­تخریب­پذیر با هدف جایگزینی کامل با مواد بسته بندی سنتزی صورت می­گیرد. فیلم­ها و پوشش ­های زیست­تخریب­پذیر نیز دارای قابلیت بازدارندگی مقابل رطوبت اکسیژن مواد طعمی آروما روغن بوده و کیفیت غذا یا دارو را حفظ می کنند. همچنین می توان به آن­ها مواد آنتی­اکسیدانی و ضد­میکروبی نیز افزود. فیلم­ها و پوشش ­های زیست­تخریب­پذیر ویژگی­های ظاهری مانند رنگ جلا و شفافیت محصول را بهبود می­بخشند ]۷۶[.
لایه های خوراکی پلیمر های طبیعی زیست تجربه پذیر هستند که از محصولات کشاورزی بدست می آیند. آن ها برای محیط زیست ایمن هستند و مازاد بسته بندی مربوط به محصولات بسته بندی شده را کاهش میدهند ]۶۰[.
لایه های خوراکی و زیست تجزیه پذیری که از منابع مختلف به دست می آیند توجه زیادی به خود جلب کرده اند.مصرف کنندگان و پردازشگرهای نظیر به کاهش مشکلات محیطی مربوط به ضایعات بسته بندی مصنوعی اقدام کرده اند.در دهه گذشته، درباره لایه های بسته بندی خوراکی و زیست تجزیه پذیر، به خاطر مزایای فراوانی که در مقایسه با لایه های بسته بندی مصنوعی دارند تحقیقات زیادی انجام شده است.گر چه جایگزینی کامل لایه های بسته بندی مصنوعی آناً ممکن نیست، لایه های خوراکی و زیست تجزیه پذیر پتانسیل کاهش و جایگزینی لایه های مصنوعی شیمیایی را در بعضی از کاربردهای آتی خواهند داشت.موادی که برای تشکیل لایه ها و روکش ها در دسترس هستند جزو دسته های پروتئینها، پلی ساکارید ها، لیپیدها و رزین ها هستند.از میان این مواد، پروتئین ها بعلت وفور نسبی، توانایی در شکل دهی لایه ها و کیفیت های تغذیه ای بطور گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفتند ]۴۷[.
مشتری­ها غذاهایی ماندگار­تر و با کیفیت بالاتر را تقاضا می­ کنند، در عین حالی که آسیب پذپری بسته بندی کمتر باشد و قابلیت بازیافت افزایش یابد. این گونه تقاضاها باعث افزایش علاقه به فیلم­های خوراکی و قابل تجزیه به لحاظ زیستی یا موادی شده ­اند که برای گسترش عمر مواد غذایی و توسعه کیفیت به کار برده می­شوند. این گونه فیلم­ها دارای توانایی کاهش میزان مواد بسته بندی پلیمر سنتزی مرسوم غیر قابل تجدید هستند و نیز استفاده از ترکیبات محصولات کشاورزی فیلم­های خوراکی می­توانند از پروتئین، پلی ساکاریدها، لیپیدها یا ترکیبی از این مواد آماده شوند. فیلم­های پروتئین یا پلی ساکاریدها خصوصیات مکانیکی و نوری خوبی دارند اما بسیار حساس به رطوبت هستند ]۲۴[.
توسعه مواد بیوپلیمری به چند دلیل اهمیت دارد: اول اینکه بخش عمده­ای از پلیمرهای طبیعی منشاء کشاورزی دارند و معمولاً از محصولات گیاهی و جانوری بدست می­آیند لذا این مواد برخلاف پلیمرهای سنتتیک که از مواد نفتی بدست می آیند زیست تجزیه پذیر هستند (در اثر تجزیه دی اکسید کربن، آب، متان و … تولید می‌کنند)، بنابراین مواد آلوده کننده محیط زیست به شمار نمی­آیند. از سوی دیگر مواد بیوپلیمری به وسیله موجودات زنده ساخته می­شوند و در نتیجه در چرخه ساخت و تجزیه مواد بیولوژیکی قرار می‌گیرند پس هیچ­گاه منابع آن­ها محدود و تمام شدنی نیست در حالی­که مواد پلیمری و پلاستیکی امروزی از سوخت­های فسیلی ساخته می­شوند که منابع آن محدود و تمام شدنی است. مزیت دیگر بیوپلیمرها اقتصادی بودن این مواد است زیرا تولید بیوپلیمر نیاز به کارخانه و صنعت پیشرفته ندارد و با حداقل امکانات می‌توان به تولید آن­ها مبادرت ورزید هم­چنین مواد اولیه آن­ها ارزان است زیرا از زباله­های مواد اولیه کشاورزی تجدید شونده یا صنایع فرآوری مواد غذایی دریایی بدست می­آیند ] ۱۴، ۴۵ و ۴۶[.
پوشش‌های فیلمی عمدتاً به عمل کردن به عنوان سدی در مقابل آب، نور و اکسیژن زمان و کیفیت نگهداری را بهبود می‌بخشند ]۵۳[.
سایرمزایای فیلم­های خوراکی نسبت به مواد بسته­بندی پلیمری مصنوعی را می­توان به صورت زیر خلاصه کرد :
۱- مصرف توام فیلم­ها با محصول بسته­بندی شده بدون اینکه باقیمانده­ای دور ریخته شود.
۲- فیلم­ها باعث افزایش خواص ارگانولپتیک مواد بسته­بندی می­شوند، بدین ترتیب، ترکیبات مختلف نظیر طعم­دهنده­ها، رنگ­ها و شیرین­کننده­ها، به همراه آن­ها منتقل می­شوند و می­توانند به عنوان انتقال دهنده مواد ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدان به­کار روند.
۳- از مهاجرت آروما، طعم و رنگ ماده­ غذایی به محیط و بین اجزای موادغذایی جلوگیری می­ کنند.
۴- فیلم­ها می­توانند به عنوان مکمل ارزش تغذیه­ای مواد غذایی باشند.
۵- فیلم­ها باعث کاهش تبادل گازهای تنفسی بین محیط و ماده­ غذایی می­گردند.
۶- می­توانند به­منظور جلوگیری از حذف رطوبت و مهاجرت مواد محلول در مواد غذایی طراحی شوند.
۷- فیلم­ها می­توانند به­آسانی برای تولید میکروکپسول­های طعم دهنده مواد غذایی و عوامل تخمیر کننده بکار روند ]۶۲[.
پوشش مواد غذایی با فیلم های خوراکی دارای مزایای زیادی است از جمله سلامتی ویژگی های حسی و اقتصادی بودن و اینکه خود پوشش نیز دارای ارزش تغذیه ای است مانع فساد وآلودگی میکروبی میشوند و باعث استحکام و یکپارچگی مواد غذایی هستند ]۳۴، ۵۸ و ۵۹[.
ژلاتین یکی از رایج ترین پلیمرهای زیستی است که بیشتر به جهت فرآوانی و زیست تخریب پذیری آن، به عنوان فیلم های خوراکی مورد توجه قرار گرفته است ]۵۵[. ژلاتین گاوی عبارتست از یک پلی پپتید با وزن مولکولی بالا که از کلاژن بافت های پیوندی، پوست، استخوان و تاندون های گاو مشتق گرفته می شود ]۱۰۳[.
گیاه زیره سبز با نام علمی کومینوم سیمینوم، گیاهی کوچک، علفی و یک­ساله از خانواده آپیاسه می­باشد و میوه آن بسیار معطر است، منشأ آن مناطق شرقی مدیترانه است ]۲، ۸، ۱۶ و ۱۸[. زیره سبز به عنوان یکی از مهمترین گیاهان معطر و دارویی اهلی کشور ما شناخته شده است ]۱۶[. زیره دارای تانن، روغن زرین و اسانس است ]۱۰[. ترکیبات اصلی در زیره سبز، کومین آلدئید- گاما ترپن- سافرنال- پاراسمین است]۱۱[.
۱-۳- اهداف پژوهش
۱-۳-۱- هدف اصلی
هدف از این بررسی، امکان تهیه فیلم های تجزیه پذیر و زیست سازگار با محیط ژلاتین گاوی ترکیب شده با اسانس زیره سبز جهت استفاده در بسته بندی مواد غذایی به جای کاربرد اولیه شیمیایی غیر قابل تجزیه و بازیافت است. افزایش نگرانی­ها در مورد ماهیت غیر قابل تجزیه و مشکلات جدی دفع زباله در سراسر جهان منجر به افزایش میل جهان برای کشف یک جایگزین سازگار با محیط زیست بجای پلاستیک شده است.
۱-۳-۲- اهداف اختصاصی
بررسی ویژگی­های مکانیکی فیلم خوراکی ژلاتین گاوی ترکیب شده با اسانس زیره سبز.
بررسی ویژگی­های فیزیکوشیمیایی فیلم خوراکی ژلاتین گاوی ترکیب شده با اسانس زیره سبز.
بررسی ویژگی­های ممانعتی فیلم خوراکی ژلاتین گاوی ترکیب شده با اسانس زیره سبز.
بررسی اثر اسانس زیره سبز بر پارامتر­های رشد میکروبی باکتری استافیلو کوکوس در فیلم­های خوراکی ژلاتین گاوی.
پرسش­های تحقیق
آیا افزودن اسانس زیره سبز بر خواص فیزیکوشیمیایی فیلم­ ژلاتین گاوی تأثیری دارد؟
آیا افزودن اسانس زیره سبز بر خواص ممانعتی فیلم­ ژلاتین گاوی تأثیری دارد؟
آیا افزودن اسانس زیره سبز بر پارامتر­های رشد میکروبی باکتری استافیلو کوکوس در فیلم­ ژلاتین گاوی تأثیری دارد؟
آیا افزودن اسانس زیره سبز بر روی خواص مکانیکی فیلم­ ژلاتین گاوی تأثیری دارد؟
۱-۵- محدودیت­های تحقیق
همان طور که اشاره شد، در کنار خصوصیات مناسب فیلم­های ژلاتین گاوی همچون زیست تخریب پذیر بودن آن­ها امکان استفاده از غلظت های بالای اسانس در فیلم وجود ندارد. یکی از راهکار­های مهم برای دست یابی به خصوصیات ضد میکروبی، شیمیایی، مکانیکی و زیستی بهتر این فیلم­ها، بکار بردن اسانس ­های گیاهی در ساختار آن­ها می­باشد تا با ایجاد دسته­ای تغییرات شیمیایی و اصلاحات فیزیکی از جمله خاصیت ضد میکروبی بیشتر، ماندگاری بالاتر، نفوذ پذیری مناسبتر، افزایش شفافیت و بهبود میزان کشش، بتوان به خصوصیات مطلوب­تری دست یافت در این بین اسانس زیره سبز به دلیل دارا بودن ترکیبات فنلی از خود خاصیت ضد میکروبی^[۱] نشان می­دهد که بسیار حائز اهمیت می­باشد.
۱-۶- نمودار تحقیق
شکل ۱-۱ نمودار تحقیق را برای این پژوهش نشان می دهد.
شکل ۱- ۱: نمودار فرایند تحقیق
فصل دوم
مروری بر پژوهش­های پیشین
۲-۱- گیاهان دارویی
گیاهان دارویی میراث­های بومی هستند که از اهمیت فراگیر و جهانی بر خوردار می­باشند و در همین راستا نتایج بررسی­ها نشان داده است که در حدود ۷۰ هزار گونه گیاهی از گلسنگ­ها گرفته تا درختان و درختچه­ها حداقل یک بار در جهت اهداف پزشکی و درمان انسان­ها به کار گرفته شده ­اند. تعداد گونه­ های گیاهی دارویی حدود ۵۲۰۰۰ گونه برآورد شده است که ۸ درصد آن­ها یعنی چیزی حدود ۴۱۶۰ گونه دارویی در معرض خطر انقراض هستند ]۲ [.
۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم شناخته شده جهان، برخورداری از ۳۰۰ روز آفتابی در سال و اختلاف دمای ۴۰ تا ۵۰ درجه سلسیوس میان سردترین و گرمترین نقطه در کشور، شرایط مساعدی برای کشور پهناور ایران به لحاظ بهره مندی از یک اکولوژیک منحصر به فرد فراهم کرده است، این شرایط زمینه رشد و نمو گیاهان وحشی و دارویی را در کشور مساعد کرده است، به طوری که هم اکنون بیش از ۹۰ درصد گونه های گیاهی جهان در ایران وجود دارد و همین امر کشورمان را در زمره مستعدترین کشورهای جهان برای تولید گیاهان دارویی قرار داده است ] ۵[.