۹-۱۳

قانونی

۱۴-۲۲

اخلاقی

۲۳-۳۰

فداکاری

۳۱-۳۵

زیست محیطی

۳-۵- روایی^[۱۳۰] و پایایی^[۱۳۱] ابزار جمع آوری اطلاعات
دو معیاری که برای آزمودن برازش اندازه ها به کار می آیند عبارتند از روایی و اعتبار. روایی تعیین می کند ابزار تهیه شده تا چه حد مفهوم خاص مورد نظر را اندازه می گیرد و اعتبار معین می کند یک ابزار اندازه گیری تا چه میزان سازگاری مفهوم مورد نظر را اندازه می گیرد. به بیان دیگر، روایی به ما می گوید که آیا مفهوم واقعی را اندازه می گیریم و اعتبار با پایداری و سازگاری اندازه گیری سر و کار دارد. روایی و اعتبار مهر تائیدی هستند بر استحکام علمی یک مطالعه پژوهشی (حافظ نیا،۱۳۸۹،۱۵۳).

مشکل روایی و پایایی ابزار سنجش معمولا متاثر از عوامل گوناگونی نظیر پیچیدگی موضوع مورد مطالعه، عامل و منبع تهیه داده ها یعنی انسان، و روش ها و شرایط گردآوری اطلاعات است (حافظ نیا، ۱۳۸۹،۱۵۹).
۳-۵-۱- روایی
منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دقیقا متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد . یعنی اینکه هم داده های گردآوری شده از طریق ابزار مازاد بر نیاز تحقیق نباشد و هم اینکه بخشی از داده های مورد نیاز در رابطه با سنجش متغیرها در محتوای ابزار حذف نشده باشد یا به عبارت دیگر ، عین واقعیت را به خوبی نشان دهد (حافظ نیا ، ۱۳۸۷،۱۵۵).موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نا مناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد ( خاکی ، ۱۳۷۹،۲۴۹).
در این تحقیق چون از پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی هافستد که قبلا هم به کرات در تحقیقات مشابه استفاده شده، استفاده گردید لذا از پرسشنامه فرهنگ سازمانی از روایی مناسبی برخوردار است.برای سنجش روایی پرسشنامه مسئولیت پذیری اجتماعی‌، علاوه بر این که سوالات متناسب با مبانی نظری طراحی شده، از نظرات و پیشنهادات اساتید دانشگاه نیز استفاده گردیده است. از نظر افراد مذکور، این پرسشنامه‌ توانایی لازم در سنجش سطوح مختلف مسئولیت پذیری اجتماعی در باب پرسنل شرکت های مستقر در شهرک های صنعتی را دارا می‌باشد.
۳-۵-۲- پایایی
اعتبار یا اعتمادپذیری ابزار میزان پایایی و سازگاری آن را در اندازه گیری یک مفهوم نشان می دهد که برای ارزیابی «برازش» ابزار مفید است. توانایی ابزار در حفظ پایایی خود در طول زمان- علیرغم شرایط غیرقابل کنترل آزمون و وضعیت خود پاسخگویان- حاکی از پایداری آن و تغییر پذیری اندک آن می باشد. این توانایی گویای برازش ابزار است چرا که هر زمان اندازه گیری صورت گیرد نتایج پایدار به دست می آید (حافظ نیا،۱۳۸۹،۱۶۲).
۳-۵-۳- روش های اطمینان از روایی و پایایی ابزار
محققان برای اطمینان از روایی و پایایی ابزار از روش های مختلفی استفاده می کنند که عبارتند از: (حافظ نیا، ۱۳۸۹،۱۶۹).
۱- استفاده از روش های دوگانه و موازی:
در این روش محقق می تواند یک ابزار را در دو زمان یا دو مکان به مورد اجرا گذارد؛ یعنی اینکه در یک زمان و مکان دو گروه نمونه متجانس را انتخاب کند و ابزار را درباره آن ها به کار گیرد. یا اینکه ابزار را در دو گروه متجانس ولی متفاوت از حیث زمان و مکان مورد استفاده قرار دهد. سپس می تواند نتایج حاصل را با یکدیگر مقایسه نموده، ضریب همبستگی آن ها را محاسبه نماید. چنانچه نتایج مشابه و ضریب همبستگی بالا باشد (بیش از ۹۰ درصد)، می توان گفت که ابزار دارای روایی و پایایی است.
۲- استفاده از روش مقایسه با معیار:
در این روش محقق نیاز به معیار و محک دارد که بتواند نتایج حاصل از ابزار را با آن مقایسه نموده، بسنجد. معیارها و محک ها معمولا مشکل ساخته می شوند و کمتر وجود دارند، ولی در مواردی که موجود هستند محقق می تواند از آن ها استفاده کند. یکی از این معیارها پارامترهای جامعه مثل میانگین سنی جامعه یا طول عمر و ضریب رشد و نظایر آن است. اگر ابزاری بتواند این موارد را درباره نمونه ای از جامعه طوری بسنجد که با پارامترهای جامعه هماهنگی داشته باشد می توان به روایی آن اطمینان کرد.
۳- استفاده از روش پیش آزمون:
از طریق این روش مسائل مختلف فرایند تحقیق مورد بررسی مقدماتی قرار می گیرد که یکی از این موارد روایی پایایی ابزار سنجش است. وقتی محقق ابزار سنجش و گردآوری اطلاعات را طراحی نمود، لازم است آن را به صورت آزمایشی به مورد اجرا گذارد. نتایج گردآوری شده پس از اجرای مرحله پیش آزمون به محقق کمک می کند تا اصلاحات لازم را در بخش ها و مراحل گوناگون تحقیق به عمل آورد. اگر محقق دریابد که نتایج تحقیق آزمایشی پاسخگوی اهداف وی نمی باشد، باید نسبت به اصلاح و تغییر روش های کار و ابزار به کار گرفته شده اقدام کند و این کار را آنقدر ادامه دهد تا در نهایت روش ها و ابزار سنجش از روایی و پایایی و تناسب لازم برخوردار شوند.
- آلفای کرونباخ یک ضریب اعتبار است که میزان همبستگی مثبت اعضای یک مجموعه را با هم منعکس می کند، آلفای کرونباخ بر حسب میانگین همبستگی داخلی میان پرسش هایی که یک مفهوم را می سنجد، محاسبه می شود. هر قدر آلفای کرونباخ به عدد ۱ نزدیک تر باشد اعتبار سازگاری درونی بیشتر است. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های سوال‌های پرسش نامه‌ و واریانس کل را محاسبه کرد سپس با بهره گرفتن از فرمول ۳-۲ مقدار ضریب آلفا را محاسبه نمود (سکاران،۱۳۸۸، ۳۸۵).

K: تعداد سوالات پرسش نامه‌
_k²S: واریانس پاسخ‌های همه آزمودنی ها به سوال k
برای سنجش پایایی پرسشنامه ، یک مرحله پیش آزمون انجام گرفت . بدین صورت که ابتدا تعداد ۳۰ پرسشنامه در جامعه مورد نظر توزیع و جمع آوری و پس از وارد کردن داده ها ، ضریب پایایی ( آلفای کرونباخ ) محاسبه گردید . ضریب مورد نظر برای پرسشنامه فرهنگ سازمانی ۷۹/۰ و برای پرسشنامه مسئولیت پذیری ۷۳/۰ تعیین گردید . با توجه به اینکه مقدار به دست آمده از مقدار استاندارد تعریف شده ۷/۰ بیشتر می باشد، سوالات مذکور از هم پوشانی خوبی برخوردار بوده و پایایی پرسشنامه تائید می گردد. (ضریب پایایی محاسبه شده در پیوست ب می باشد)
۳-۶- مشخصات واحد پژوهش

ردیف

زمینه فعالیت واحد تولیدی