اسهال ، یبوست
احساس عدم تخلیه کامل روده
مشاهده خون (قرمز روشن یا خیلی تیره) در مدفوع
باریک شدن بیش از حد معمول مدفوع
کاهش وزن بدن ، بدون علت مشخص
احساس خستگی مداوم
تهوع و استفراغ
ناراحتی های عمومی شکم (احساس پری شکم ، درد ، پیچش شکم و شکم نفاخ)
در اغلب موارد ، این علائم ناشی از سرطان نمی باشند. سایر بیماری ها نیز این نشانه ها را ایجاد می کنند. بایستی در صورت وجود این علائم ، جهت تشخیص و درمان هر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمود.
۱-۴-۵- غربالگری : غربالگری سرطانی قبل از بروز علائم و نشانه های بیماری ، به پزشک در شناسایی پولیپ ها یا سرطان اولیه کمک می کند. شناسایی و خارج نمودن پولیپ ها ، از بروز سرطان کولورکتال پیشگیری می کند. هم چنین در صورت شناسایی بیماری در مراحل اولیه ، درمان خیلی موثرتر می باشد.
برای شناسایی سرطان و پولیپ در مراحل اولیه بایستی :

افراد ۵۰ سال و به بالا ، غربالگری شوند.
افرادی که احتمال بروز بیماری در آن ها بیشتر است ، با پزشک خود در مورد انجام آزمایشات غربالگری قبل از ۵۰ سالگی ، نوع آزمایشات و فواید و مضرات هر کدام از آزمایشات صحبت نمایند.
از آزمایشات غربالگری زیر برای تشخیص سرطان ، پولیپ ها و سایر موارد غیرطبیعی کولون و رکتوم استفاده می شود :
وجود خون مخفی در مدفوع : اغلب اوقات سرطان ها یا پولیپ ها دچار خون ریزی می شوند و این آزمایش قادر به شناسایی کمترین مقادیر خون در مدفوع می باشد.
سیگموئیدوسکپی : پزشک با سیگموئیدوسکپ (لوله ای که در انتهای آن منبع نوری قرار دارد) داخل رکتوم و قسمت تحتانی کولون را بررسی می کند و در صورت وجود پولیپ ، آن ها را خارج می کند. به خارج کردن پولیپ ، پولیپکتومی گفته می شود.
کولونوسکپی : پزشک با بهره گرفتن از کولونوسکپ (لوله ای که در انتهای آن منبع نوری قرار دارد) داخل کولون و رکتوم را بررسی نموده و در صورت وجود پولیپ ، آن ها را خارج می کند.
تنقیه با محلول باریم : پس از تنقیه بیمار با محلول باریم ، هوا داخل رکتوم پمپ شده و توسط اشعه ی ایکس از کولون و رکتوم ، عکس برداری های متعدد انجام می شود. توسط باریم و هوا ، پولیپ ها در عکس برداری مشخص می شوند.
معاینه انگشتی رکتوم : معاینه ی رکتوم یکی از روش های معمول معاینه بدنی است. پزشک پس از پوشیدن دستکش و مالیدن ژل ، با داخل کردن انگشت داخل رکتوم نواحی غیرطبیعی موجود در قسمت های تحتانی رکتوم را بررسی می کند.
۱-۴-۶- روش های درمانی برای سرطان کولورکتال :
اساسا انتخاب نوع درمان به محل تومور در رکتوم و کولون و مرحله ی بیماری بستگی دارد. برای درمان سرطان کولورکتال از جراحی ، رادیوتراپی (پرتو درمانی) ، شیمی درمانی و یا ترکیبی از این درمان ها استفاده می شود.
درمان سرطان به صورت درمان موضعی یا درمان سیستمیک است.
درمان موضعی : جراحی و پرتو درمانی جزء درمان های موضعی هستند. در جراحی ، تومور خارج شده و پرتو درمانی ، سلول های سرطان را نابود می کند. در صورت انتشار سرطان کولورکتال به سایر قسمت های بدن ، از درمان موضعی برای کنترل بیماری در آن مناطق خاص ، استفاده می شود.
درمان سیستمیک : شیمی درمانی و درمان بیولوژیکی از روش های درمانی سیستمیک هستند و برای کنترل سرطان ، دارو وارد جریان خون می شود.
بروز عوارض جانبی به علت تاثیر درمان روی سلول ها و بافت های سالم ، شایع است. عوارض جانبی به نوع ، وسعت و درمان بستگی داشته و در تمام افراد یکسان نمی باشد.
۱-۴-۶-۱- جراحی : رایج ترین روش درمانی برای درمان سرطان کولورکتال ، جراحی است.
در این روش جراحی برای خارج نمودن تومور و قسمتی از نواحی سالم کولون و رکتوم ، روی شکم برش بزرگی ایجاد می کند. ممکن است گره های لنفاوی مجاور نیز خارج شود. جراح پس از خارج کردن قسمتی از کولون و رکتوم ، قسمت های سالم را دوباره به هم متصل می کند. در برخی موارد ، اتصال مجدد امکان پذیر نیست. در چنین مواردی ، راه جدیدی برای خروج مواد دفعی از بدن ایجاد می گردد. در دیواره شکم شکافی ایجاد گردیده (استوما) و انتهای فوقانی روده به استوما ، وصل می گردد. به ایجاد استوما ، کولوستومی گفته می شود. یک کیسه برای جمع آوری مواد دفعی به استوما وصل می شود و با بهره گرفتن از چسب خاصی ، کیسه در محل ثابت می گردد.
در بیشتر افراد ، استوما موقتی بود و تنها تا زمان ترمیم رکتوم و کولون پس از جراحی ، لازم است. پس از ترمیم ، جراح مجددا قسمت های روده را به هم وصل می کند و استوما را می بندد. در این روش ممکن است تحریک پوستی در اطراف استوما ایجاد شود ، ممکن است در چند روز اول بعد از جراحی ، فرد احساس ناراحتی کند. برای کنترل درد ، دارو کمک کننده است.
در روش جراحی ، احساس ضعف و خستگی شایع است. در برخی موارد جراحی موجب یبوست و اسهال می شود.
۱-۴-۶-۲- شیمی درمانی : شیمی درمانی استفاده از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول های سرطانی است. داروهای شیمی درمانی وارد گردش خون شده و بر سلول های سرطانی تمام بدن اثر می کنند.
داروهای ضدسرطانی ، معمولا از طریق وریدی تجویز می شوند ولی در برخی موارد ، خوراکی نیز داده می شوند. عوارض جانبی به نوع و مقدار دارو بستگی دارد. این داروها به سلول های سالمی که قدرت تقسیم بالایی دارند ، آسیب می رسانند.
سلول های خونی : این سلول ها با عفونت مقابله نموده و به لخته شدن خون کمک می کند ، همچنین اکسیژن را به تمام بافت های بدن حمل می کنند. ممکن است به علت تاثیر دارو روی سلول های خونی ، عفونت و خون ریزی های خود به خودی و کبودی ، احساس ضعف و خستگی ایجاد شود.
سلول های ریشه مو : شیمی درمانی موجب ریزش مو می شود. باید دانست که موها مجددا رشد می کنند ولی ممکن است از نظر بافت و رنگ متفاوت باشند.
سلول های دستگاه گوارش : شیمی درمانی موجب کاهش اشتها ، تهوع و استفراغ ، اسهال و زخم های دهان و لب ها می شود. شیمی درمانی ممکن است موجب قرمزی پاها ، دردناک شدن و کنده شدن پوست کف دست و قسمت های تحتانی پا شود.
۱-۴-۶-۳- درمان بیولوژیکی : برخی از مبتلایان به سرطان کولورکتال انتشار یافته ، نوعی درمان بیولوژیکی به نام آنتی بادی مونوکلونال دریافت می کنند آنتی بادی های مونوکلونال به سلول های سرطانی کولورکتال می پیوندند و رشد و انتشار آنها را مهار می کنند. ممکن است فرد همزمان شیمی درمانی را نیز دریافت کند. آنتی بادی های مونوکلونال از طریق وریدی تجویز می شوند. درمان بیولوژیکی نیز مانند شیمی درمانی باعث عوارض جانبی می شود. عوارض جانبی در درمان بیولوژیک ، عمدتا به نوع آنتی بادی مونوکلونال مورد استفاده بستگی دارد. عوارض جانبی عبارتند از : کهیر ، تب ، درد شکم ، استفراغ ، اسهال ، نوسانات فشار خون ، خون ریزی و اختلالات تنفسی.
عوارض جانبی معمولا بعد از درمان اول خفیف تر می شود.
۱-۴-۶-۲- پرتو درمانی (درمان با اشعه) : در این روش از اشعه های پرانرژی جهت از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پرتو درمانی تنها در ناحیه تحت درمان ، بر سلول های سرطانی تاثیر می گذارد.
پزشکان از انواع پرتو درمانی برای درمان سرطان استفاده می کنند. اغلب افراد دو نوع رادیو تراپی دریافت می کنند :
پرتو درمانی خارجی : در آن اشعه از یک دستگاه خارج می شود ، شایعترین نوع دستگاه که برای پرتو درمانی استفاده می شود تسهیل کننده ی خطی است. طول درمان معمولا ۵ روز در هفته برای چند هفته است.
پرتو درمانی داخلی : اشعه از یک ماده رادیواکتیو که در لوله های باریک قرار داده شده و مستقیما در نزدیک تومور گذاشته می شود خارج می شود ، بیمار در بیمارستان می ماند و ماده رادیواکتیو کاشته شده برای روزها در محل باقی می ماند ، معمولا قبل از خروج بیمار ماده خارج می شود.
پرتو درمانی حین جراحی : در برخی موارد ، پرتو درمانی خارجی در طول جراحی داده می شود. عوارض جانبی پرتو درمانی به مقدار اشعه و محل درمان بستگی دارد. پرتو درمانی به شکم و لگن ممکن است موجب بروز تهوع ، استفراغ ، اسهال ، مدفوع خونی ، دل پیچه ، اختلالات ادراری مانند عدم توانایی در توقف جریان ادرار از مثانه شود. پوست محل درمان ممکن است قرمز ، خشک و حساس شود. ممکن است به خصوص در هفته های آخر درمان ، فرد احساس خستگی کند. در طی پرتو درمانی استراحت خیلی مهم است ، اما پزشکان معمولا به بیماران توصیه می کنند که سعی کنند فعال باقی بمانند. عوارض جانبی بعد از خاتمه درمان از بین می رود.
۱-۲ پروتئین CD166 :
CD166 که مولکول چسبندگی سلول لوکوسیت فعال شده (ALCAM^[14]) نیز نامیده می شود شاخص سلول های بنیادی سرطان کولورکتال می باشد. این شاخص توسط تومورهای تهاجمی ظاهر می شود. گرچه وجود CD166 در سطح سلول تومور با کوتاه شدن میزان بقاء ارتباط دارد ، اما اطلاعات اندکی درباره نقش و ظاهر شدن آن در مخاط طبیعی روده موجود است. این پروتئین در سطح خارجی سلول های سرطانی در سرطان کولورکتال وجود دارد و با سرطانی شدن سلول ها میزان بیان آن خیلی زیاد می شود و CD166 دارای دو نوع دومین خارج سلولی است که دمین C و دمین V نامیده می شوند و تعداد دمین های C و V آن ها به ترتیب ۳ و ۲ عدد است.میزان این پروتئین با بدخیم شدن تومور افزایش می یابد. )اولریچ والده و همکاران،۲۰۱۰؛ بوون و هکاران ،۱۹۹۵ ؛ بوون وهمکاران۱۹۹۶)
این پروتئین دارای ۵۶۳ آمینواسید می باشد. همچنین این پروتئین به عنوان یک آنتی ژن مطرح می باشد که موجب القای تولید آنتی بادی در موش ایمونیزه شده با سلول های سرطانی روده بزرگ انسانی می شود. پروتئین CD166 به عنوان یکی از مارکرهای مولکولی جهت هدف های درمانی بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال مطرح می باشد. (بوون و همکاران،۱۹۹۹)
ارتباط پروتئین CD166 با تحریک رشد توموری و متاستاز موجب شد این پروتئین به عنوان یک مارکر جهت روش های درمانی در مقابله با سرطان کولورکتال پیشنهاد شود.