مدیریت دانش از طریق اطلاعات و دانش به برنامه ریزی، هدایت و تصمیم گیری صحیح کمک می کند دانش می تواند در تصمیمات مناسب باشد و از این طریق منجر به کسب رقابتی برای افراد گردد و در نهایت میزان کارافرینی را به صورت چشمگیر افزایش دهد.(دیندارلو،۱۳۹۰) مدیریت دانش به عنوان یک فرایند سیستماتیک جهت پیدا کردن، انتخاب، سازماندهی، چکیده سازی و ارائه اطلاعات در جهت افزایش درک و فهم کارکنان از حوزه خاص مورد علاقه شان می باشد . مدیریت دانش به سازمان در کسب، درک و بینش حاصل از تجربه خود کمک می کند. فعالیت های خاص مدیریت دانش به تمرکز سازمان بر اکتساب، ذخیره سازی و به کار گیری دانش برای مواردی از قبیل حل مسئله، یادگیری پویا، برنامه ریزی استراتژیک و تصمیم گیری کمک می کند که در نهایت موجب کارآفرینی می شود.(باقری،۱۳۸۹)

دانش و تجربه افراد در کنار هم، موجب توسعه کارآفرینی می شوند. مدیریت دانش از طریق مدیریت بهتر ایده ها ، افزایش توانمندی و بهره وری کارکنان و رهبری موثر دانش می تواند منجر به کارآفرینی در افراد گردد. مدیریت دانش از طریق تزریق اطلاعات و دانش در سازمانها به کارآفرینی در فرایند تصمیم گیری، برنامه ریزی، هدف گذاری کمک می کند .(طاهری ، ۱۳۸۹)

• • 1. 1. بیان مساله تحقیق

     

     

امروزه سازمان ها در کشورمان نگاه جدی به مقوله کارآفرینی ندارند و حمایت کافی از کارآفرینان صورت نمی گیرد. حال آنکه سازمان های امروزی در محیطی پویا، پر ابهام و متحول فعالیت می کنند و این تغییر و تحولات به قدری زیاد است که برای آنها چاره ای جز انطباق و پاسخگویی به این تغییرات را باقی نمی گذارد. از این رو تضمین و تداوم حیات و بقا سازمان ها نیازمند یافتن راه حل ها و روش های جدید با مشکلات است که به نوآوری، برای خلق محصولات و فرایندها و روش های جدید بستگی دارد می توان گفت یکی از چالش های مدیران عدم استفاده کافی از مدیریت دانش در سازمان است. در اغلب سازمان ها از توانایی کارکنان استفاده نمی شود. به عبارت دیگر افراد توان بروز خلاقیت، ابتکار، نوآوری و فعالیت های بیشتری دارند و اما در محیط سازمانی به دلایلی از این قابلیت ها به طور مطلوب بهره برداری نمی شود. به همین دلیل و با توجه به قابلیت های مدیریت دانش نظیر خلق دانش، ذخیره و نگهداری دانش، انتقال و به کارگیری دانش می توان تا حد زیادی به سوی کارآفرینی و بالاخص کارآفرینی سازمانی حرکت کرد. مدیریت دانش با ایجاد توسعه و ترویج دانش و تمرکز بر دارایی های غیر فیزیکی سازمان(تجارب و دانش کارکنان) شرایطی را برای بروز رفتار کارآفرینانه فراهم می نماید و باعث بوجود آمدن سازمان های کارآفرین می شود که مجموعه این اقدامات تاثیر مستقیم بر روی رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان دارد. در واقع می توان گفت سازمان ها اگر بخواهند از رویکرد کارآفرینی برای نیل به اهداف خود یعنی بقا رشد و توسعه بهره مند شوند بایستی با مدیریت بر دانش شرایطی را برای بروز رفتار کارآفرینانه فراهم نمایند. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین مدیریت دانش با کارآفرینی سازمانی در شرکت ایران خودرو می باشد. تا بدین وسیله سازمان مذکور با استقرار مدیریت دانش و از مجرای کارآفرینی سازمانی، مزیت رقابتی خود را ارتقا بخشد. در چند سال اخیر به واسطه محدودیت های پدید آمده، کمبودهایی در صنعت خودرو شکل گرفته و اعتبار خودروسازان را نزد مشتریان مخدوش کرده است برای جبران این کمبودها انجام امور اصلاحی برای افزایش کیفیت و جلب رضایت مشتری آغاز شده است. با توجه به مزیت رقابتی که هر دو موضوع برای سازمان ها ایجاد می کنند باعث شد که تحقیق حاضر به بررسی تاثیر این دو مقوله در شرکت ایران خودرو که نیاز به تحول و نوآوری در محصولات و سازمان و همچنین رقابت در بازار بین الملل دارد بپردازد.
بنابراین با توجه به اهمیت مدیریت دانش و کارآفرینی مساله اصلی این تحقیق این است که مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی در شرکت ایران خودرو چگونه تاثیر می گذارد؟
۱-۳- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:
کارآفرینی سازمانی راهبردی برای توسعه اقتصادی محسوب می شود و سازمانها این استراتژی را در پاسخ به نیازی که به آنها تحمیل شده است به کار می گیرند که عبارتند از:
۱-افزایش سریع رقبای جدید
۲-ایجاد حس بی اعتمادی نسبت به شیوه های مدیریت سنتی در سازمانها
۳-خروج بهترین نیروهای کار از سازمانها و اقدام آنان برای کارآفرینی مستقل
که این موارد موجب شده است تا حیات سازمان هر چه بیشتر در معرض خطر قرار گیرد و مدیران سازمانها دائما به فکر یافتن راه حلی برای رهایی از این مشکلات باشند تا بتوانند با تطبیق هر چه بیشتر با شرایط متغییر اقتصادی و پذیرش ریسک و اعمال نوآوری در محصولات و خدمات، سود کلانی را عاید سازمان سازند. برخی از دلایل عمده ضرورت کارآفرینی در سازمان عبارتند از:
عقب نماندن از رقبا
ضرورت ریسک پذیری
پیشرفت سریع دانش و فناوری
تعامل سازمان با تحولات بازار
خروج بهترین نیروهای کاری از شرکت ها و اقدام به کارآفرینی مستقل
ضرورت ایجاد واحدهای مستقل کاری در بنگاه های بزرگ
توجه ویژه به کارآفرینی در سازمان به دو دلیل اساسی صورت می گیرد:
۱-کارکنان و تفکراتشان را در سازمان فعال و پویا نگه دارد.
۲- به ساختار سلسله مراتبی سازمان، حیاتی دوباره ببخشد(پارداختچی، شافعی،۲۰۰۵)
یکی از ویژگی های مهم سبز فایل، ظهور پدیده مدیریت دانش است. در سال های اخیر، سازمان ها و شرکت های مختلف، پیوستن به روند دانش را آغاز کرده و مفاهیم جدیدی چون کار دانشی، دانشکار، مدیریت دانش و سازمان های دانشی خبر از شدت یافتن این روند می دهند. پیتر دراکر با بکارگیری این واژگان خبر از ایجاد نوع جدیدی از سازمان ها می دهد که در آنها به جای قدرت بازو قدرت ذهن حاکمیت دارد. بر اساس این نظریه در آینده جوامعی می توانند انتظار پیشرفت و توسعه داشته باشند که از دانش بیشتری برخوردار باشند. به این ترتیب برخورداری از منابع طبیعی نمی تواند به اندازه دانش مهم باشد. سازمان دانشی به توانمندی های دست می یابد که قادر است از نیروی اندک قدرتی عظیم بسازد. مدیریت دانش از یک طرف با جذب دانش های جدید به درون سیستم و از طرفی دیگر با اداره موثر آن دانش ها می تواند مهم ترین عامل تغییر یک سازمان باشد.
دانش سازمانی و کارآفرینی، در دنیای پر شتاب معاصر، فرصت مناسبی است برای سازمان هایی که به خوبی آن را نمی شناسند و به کار می گیرند. در عین حال تهدیدی جدی برای سازمان هایی است که به تحولات محیطی کم توجه بوده و آن را نمی شناسند. در حال حاضر مدیریت دانش و کارآفرینی یک مفهوم جدید و پرطرفدار محسوب می شود و فرایندی است که به سازمان کمک می کند تا اطلاعات و تخصص های مهمی را که قسمتی از حافظه سازمان هستند و معمولا به یک حالت بدون ساختار در سازمان وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی، توزیع و منتقل نمایند.(لاجوردی و خان بابایی،۱۳۸۶) پس لازم است مدیران عالی سازمان به مفهوم کارآفرینی به طور اعم و کارآفرینی سازمانی به طور اخص حساس باشند و آن را به عنوان یکی از عوامل عمده برای بقا و رشد سازمان در شرایط پر تلاطم و شدیدا رقابتی دنیای امروز در نظر بگیرند. این تحقیق در پی بررسی رابطه مدیریت دانش بر توسعه کارآفرینی سازمانی در شرکت ایران خودرو می باشد. هدف از انجام این مهم این است که بدانیم مدیریت دانش و ابعاد آن بر گرایش به سمت کارآفرینی سازمانی و در نهایت افزایش سودآوری و ماندن در صحنه رقابت موثر است.
۱-۴- هدفهای تحقیق :
۱-۴-۱- اهداف اصلی: تعیین تاثیر مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی در شرکت ایران خودرو
۱-۴-۲- اهداف فرعی
تعیین تاثیر خلق دانش بر کارآفرینی سازمانی
تعیین تاثیر ذخیره و نگهداری دانش بر کارآفرینی سازمانی
تعیین تاثیر انتقال دانش بر کارآفرینی سازمانی
تعیین تاثیر به کارگیری دانش بر کارآفرینی سازمانی
۱-۵- چارچوب نظری تحقیق :
مدیریت دانش یک پدیده جدید، یک مدل تجاری میان رشته ای با همه منظرهای دانش در قالب سازمان می باشد. مدیریت دانش فرایند ایجاب، جذب، بکارگیری و به کار گیری مجدد دانش فردی و سازمانی است بات(۲۰۰۰) مدیریت دانش را “فرایند ایجاد، تایید، ارائه، توزیع و کاربرد دانش می داند”
مدیریت دانش درباره ی کسب و ذخیره کردن دانش کارکنان و قابل دسترسی کردن دانش به دیگران در داخل یک سازمان است.(نوناکا،۱۹۹۵) در راستای نو آوری وسیعتر به عنوان یک عامل اساسی در ازدیاد توسعه محصولات و خدمات بوده است.(مک آدام،۲۰۰۰)
ترسیم جریان دانش، چارچوبی را برای به تصویر کشیدن دانش فراهم می کند که به طور آسان قابل ارزیابی، تغییر و تسهیم به وسیله دیگر کاربران می باشد.
نیسن(۲۰۰۰) یک مدل ترکیبی از فرایند مدیریت دانش با گام های زیر ارائه می دهد:
جمع آوری دانش
سازماندهی دانش
ذخیزه کردن دانش
قابل دسترسی کردن دانش
استفاده و بهره برداری از دانش
ارزیابی دانش
با بهره گیری از اطلاعات و داده های مناسب است.
با ابداع مفهوم مدیریت دانش واتر هاوس استراتژی های تجاری در مدیریت دانش، نوناکا و تاکوشی(۱۹۹۱) با طرح بازبینی تجاری هاروارد و با نگارش کتاب شرکت دانش آفرین(۱۹۹۵)، تام استوارت(۱۹۹۱) با اهمیت به سرمایه فکری، پیتر دراکر (۱۹۹۴)با طرح منبع دانش، رومر(۱۹۹۵) با طرح دانش به عنوان منبع بی پایان و… را ارائه دادند.

۲۰

۰ ۵/۰توئین ۵/۰اسپان ۵/۰لسیتین ۵توئین ۵اسپان ۵ لسیتین

۹/۴۳/۲۰ ۷/۳۴/۲۳ ۳/۳۲/۱۴ ۴/۴۱/۱۶ ۳/۰۴/۲ ۵/۰۲/۳ ۶/۱ ۳/۷

۸/۶۱/۱۲ ۰/۱۲/۵ ۱/۱۹/۷ ۷/۲۰/۸ ۷/۵۵/۳۱ ۵/۵۶/۲۷ ۵/۹ ۱/۲۱

شکل ۳-۶- منحنی تنش به کرنش فیلم‌های نشاسته حاوی سورفاکتانت‌های مختلف
شکل۳-۷- تأثیر میزان فیبر سلولزی بر روی استحکام کششی فیلم نشاسته
یکی از مهمترین پیشرفت‌ها که در طی سالهای اخیر در این زمینه حاصل شده است ورود فناوری نانو در این عرصه می‌باشد. فناوری نانو علمی است که با شناسایی، تولید و دستکاری ساختارهای بیولوژیکی و غیربیولوژیکی با ابعاد کوچکتر از nm100 سروکار دارد. فناوری نانو به دلیل تعامل نزدیکی که با سایر رشته‌های علوم دارد به سرعت در حال گسترش است و در این میان علم پلیمر را نیز از مزایای خود بی‌بهره نگذاشته است. استفاده از فناوری نانو در زمینه‌ی علم پلیمر به تولید پلیمرهای نانوکامپوزیت منجر شده است. نانوکامپوزیت‌ها پلیمرهایی هستند که در آنها از ترکیبات آلی یا غیر آلی مختلفی که دارای اشکال مختلف صفحه‌ای، کروی و یا به صورت ذرات ریز بوده و اندازه‌ای در حد ابعاد نانو دارند، بعنوان فیلر یا پرکننده استفاده می‌شود.
ایده‌ی اولیه‌ی تولید پلیمرهای نانوکامپوزیت به سال ۱۹۸۶ برمی‌گردد. در این سال واحد تحقیقات شرکت ماشین سازی تویوتا دریافتند که با افزودن ۵ درصد نانورس به پلیمر نایلون۶ می‌‌توان پلیمری مستحکم، مقاوم در برابر آتش و در عین حال سبک تولید کرد(سینگ و کور،۲۰۰۹)
این فناوری روز به روز گسترش پیدا کرد و در مورد سایر پلیمرها نیز مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه طی سالهای اخیر استفاده از این نانو مواد در مورد فیلم‌های زیست‌تخریب‌پذیر نیز مورد توجه قرار گرفته است. فیلم‌های حاصل از ترکیب نانو مواد و بیوپلیمرها و یا به اصطلاح نانوکامپوزیت‌های بیوپلیمری خواص کاربردی مطلوب‌تری از خود نشان می‌دهند که مهمترین آنها افزایش مقاومت مکانیکی و کاهش نفوذپذیری نسبت به بخار آب می‌باشد. افزایش بازدارندگی در برابر نفوذ گازها، افزایش کارایی فیلم در استفاده به عنوان بسته‌بندی فعال، افزایش مقاومت حرارتی ماده‌ی بسته‌بندی و ایجاد شفافیت و بهبود خواص ظاهری فیلم از دیگر مزایای نانوکامپوزیت‌های بیوپلیمری می‌باشد.
پلیمرها بر پایه نانوکامپوزیت‌های خاک رس(PCN)^[55] یک طبقه از مواد مطمئن و آسوده خاطر می‌باشند که با مواد پلیمر آلی و پرکننده‌های خاک رس ارگانوفیلیک ترکیب شده‌اند که از سال ۱۹۸۰ توسط محققین تویوتا مرسوم شده‌اند. آنها یک افزایش جزئی در خصوصیات حرارتی و مکانیکی نایلون با اضافه کردن مقدار کمی نانو ذرات خاک رس گزارش کردند. این پلیمرها در بخش‌های غذایی و غیر غذایی، از جمله ساختمان سازی، صنعت اتومبیل، هوافضا، نظامی، الکترونیک و به عنوان پوشش و بسته‌بندی مواد غذایی کاربرد پیدا کرده‌اند. چون که این مواد مقاومت مکانیکی، مقاومت به حرارت بالایی دارند و خصوصیات محافظتی را بهبود می‌دهند. خصوصیات و ساختار نهایی PCN به وسیله کنترل واکنش‌های بین پلیمر و خاک رس در طول فرایندهای صنعتی آنها قابل کنترل می‌باشد (سینگ و کور، ۲۰۰۹).
.
شکل ۳-۱۰: نوعی بسته بندی برپایه نانوکامپوزیت‌های خاک رس- نشاسته که قادر است به مدت ۳هفته بدون نشتی آب را نگه دارد.
پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر بر پایه نشاسته در آینده صنعت بسته‌بندی جهان مهم هستند ولی در مطالعات صورت گرفته به دوام و تجزیه پذیری این پلاستیک‌ها توجه کافی نشده است. تجزیه‌پذیری یک فرایندی است که در نتیجه فاکتورهایی مانند نور، حرارت و …خصوصیات پلیمرها تحت تاثیر قرار گرفته و یا از بین می‌رود و درنتیجه مدت ماندگاری ماده کاهش پیدا می‌کند. از این رو مطالعات پایداری و تجزیه این پلیمرها باید به درستی بررسی شود تا مدت ماندگاری بیشتری برای محصول تأمین کند.

فصل چهارم
کاربردهای تخمیری
۴-۱- تولید بیواتانول
۴-۱-۱- مقدمه
در دنیای امروز مسئله آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی از اساسی‌ترین مشکلات بشر به شمار آمده و بی‌توجهی به آن می‌تواند خطرات بزرگی را بدنبال داشته باشد. به همین دلیل بسیاری از کشورهای صنعتی تحقیقات گسترده‌ای را در زمینه روش های مختلف کاهش آلودگی محیط زیست به انجام رسانیده‌اند. روند رو به رشد صنعت خودروسازی و به دنبال آن افزایش مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست لزوم بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نو را در جهت کاهش مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست، آشکار می‌سازد. سوخت زیستی در حال حاضر به ‏عنوان یکی از مهمترین منابع سوختی مطرح شده است که می‏تواند به گونه‏ای که آسیبی به طبیعت وارد نکند نیاز سوختی جوامع را تأمین نماید. سوخت‌های گیاهی عمده‌ترین منابع جای‌گزین سوختهای فسیلی می‌باشند. این سوخت‌ها نسبت به سوختهای فسیلی آلودگی کمتری داشته و می‌توان آن‌ها را از بقایای مواد کشاورزی و پسما‌ند مواد غذایی برای استفاده در موتورهای احتراق داخلی به دست آورد. بیواتانول مهمترین نوع سوخت زیستی به حساب می‏آید که از تخمیر قندهای حاصل از محصولات کشاورزی تهیه می‏شود. بیواتانول یکی از انواع الکل ها با فرمول C₂H₅OH است که بطور کامل در آب و حلال‌های آلی حل می‌شود. اتانول یا به‏ طور کلی بیواتانول از جمله ترکیباتی می‌باشد که از پتانسیل بالایی برای جایگزینی بنزین مصرفی در سوخت خودروها برخوردار است. بیواتانول دارای عدد اکتان بالایی است و به همین دلیل از آن به عنوان یک افزاینده‌ی عدد اکتان در موتور‌های اشتعال جرقه‌ای استفاده می‌شود (آراپوگلووهمکاران،۲۰۱۰).
در بسیاری از کشورهای اروپایی استفاده از بیواتانول به عنوان یک مکمل سوخت در مقدار حدود ۱۵درصد پیشنهاد شده است. تولید سوخت اتانول به طور قابل ملاحظه‌ای در نتیجه تقاضای جهانی برای کاهش واردات نفت به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. تولید اتیل‌الکل در جهان تقریباً در حدود ۵۱۰۰۰ میلیون لیتر می‌باشد که آمریکا و برزیل بزرگترین تولیدکنندگان آن می‌باشند. به طور میانگین ۷۳ درصد الکل تولیدی در جهان به عنوان سوخت، ۱۷ درصد آن به عنوان مشروبات الکلی و ۱۰ درصد به صورت الکل صنعتی مصرف می‌شود. طبق دستور (EC/30/2003) اتحادیه اروپا بیواتانول به عنوان سوخت قابل تجدید مورد استفاده قرار گرفت.
از جمله منابع گیاهی برای تولید بیو‌اتانول در بسیاری از کشورهای گرمسیری مانند برزیل و هند، نیشکر می‌باشد. در آمریکای شمالی و اروپا، سوخت اتانول از منابع نشاسته مخصوصاً ذرت حاصل می‌شود. کشورها می‌توانند با بهره‌گیری از دانش فنی و دید اقتصادی مناسب به تکنولوژی تولید اتانول زیستی از طریق تخمیر دست پیدا کنند. برآورد شده است که ۵۵-۲۰ درصد هزینه‌های تولید بیواتانول از طریق تخمیر مربوط به ماده اولیه می‌باشد (لین و تاناکا، ۲۰۰۶).
زائدات صنایع فراوری سیب‏زمینی (به‏خصوص پوست سیب‏زمینی) دارای مقادیر قابل ملاحظه‏ای قندهای قابل تخمیر و نشاسته می‏باشند که خوراک مناسبی برای تولید بیواتانول به‏شمار می‏روند. اتانول و بیودیزل‌ها به دلیل اینکه دارای پایه گیاهی می‌باشند یک سوخت تجدیدپذیر محسوب می‌شوند و از نظر شیمیائی یک اکسیژن اضافی در ساختار مولکولی خود دارند. پس برای احتراق نیاز به اکسیژن کمتری نسبت به سوخت دیزل و بنزین دارند.
۴-۱-۲- تولید بیواتانول از ضایعات پوست سیب‌زمینی
مشکل مدیریت ضایعات پوست سیب‌زمینی^[۵۶] سبب توجه خاص و نگرانی نسبت به ضایعات صنایع سیب‌زمینی در اروپا شده است که لازم است یک چاره و راه‌حل در مورد این ضایعات در نظر گرفته شود تا مشکلات محیط زیست و آلودگی مربوط به ضایعات سیب‌زمینی نیز حل گردد.
پوست سیب‌زمینی از جمله ضایعات بی‌ارزش کارخانه‌جات فرآوری سیب‌زمینی است. اگر چه مصرف سیب‌زمینی به طور میانگین کاهش پیدا کرده است امّا محصولات فرآوری شده آن از جمله فرینچ‌فرایز، چیپس و پوره به طور فزاینده‌ای افزایش پیدا کرده است. ضایعات ایجاد شده تحت پوست‌گیری سیب‌زمینی، یعنی پوست‌گیری با بخار، روش سایشی یا پوست‌گیری با قلیا در حدود ۴۰-۱۵ درصد متفاوت است که بستگی به روش پوست‌گیری دارد (سیبر و همکاران، ۲۰۰۱). فرآیندهای پایین دستی در صنعت سیب‌زمینی برشته در شکل ۴-۱ آورده شده است. ضایعات پوست سیب‌زمینی شامل مقادیر کافی از نشاسته، همی‌سلولز، لیگنین و قندهای قابل تخمیر می‌باشد که این موارد استفاده از آن را به عنوان خوراک تولید اتانول تضمین می‌کند. اگرچه نشاسته یک خوراک پر بازده برای تولید بیواتانول است امّا هیدرولیز آن لازمه تولید بیواتانول توسط تخمیر می‌باشد. نشاسته به طور سنتی توسط اسید هیدرولیز می‌شود اما به دلیل انتخابی بودن و شرایط ملایم واکنش و همچنین عدم حضور واکنش‌های ثانویه منجر به استفاده از آمیلاز به عنوان کاتالیست در هیدرولیز ضایعات پوست سیب‌زمینی شده است. فرآوری نشاسته یک تکنولوژی است که از ساکاریفیکاسیون و روان‌سازی آنزیمی^[۵۷] استفاده می‌کنند که یک جریان نسبتاً تمیز از گلوکز ایجاد می‌شود که به وسیله مخمر ساکارومایسس به اتانول تخمیر می‌شود.
شکل ۴-۱: نمودار فرایند تولید سیب‌زمینی برشته
آنزیم‌ها در مقایسه با هیدرولیز اسیدی مزیت‌های بسیاری دارند زیرا آنها تحت شرایط ملایم کار می‌کنند، زیست تخریب‌پذیر هستند، باعث افزایش بازده شده و انرژی و مصرف آب را کاهش می‌دهند. استراتژی استفاده از آنزیم برای تولید بیواتانول از نشاسته شامل ۲ مرحله است-
۱) روان‌ سازی
۲) ساکاریفیکاسیون
در روان سازی، آلفا آمیلاز که از باکتری‌های مقاوم به حرارتی مثل باسیلوس لشینی‌فورمیس، یا از سویه‌های مهندسی‌شده اشرشیا کولی یا باسیلوس سوبتلیس بدست آمده است، برای کاهش ویسکوزیته در مخلوط آبکی^[۵۸] یا تولید دکسترین استفاده می‌شوند. در ساکاریفیکاسیون، آنزیم‌ها دکسترین‌ها را برای تولید گلوکز استفاده می‌کنند. ترکیبات ضایعات پوست‌سیب‌زمینی خشک شده در جدول ۴-۱ آمده است. قند محلول، قند احیاء و نشاسته، کل کربوهیدرات‌ها را در این بخش سیب‌زمینی تشکیل می‌دهد (لیگنین ارزیابی نشده است).
همانطور که مشاهده می‌شود ضایعات پوست سیب‌زمینی میزان بالایی نشاسته دارد (۵۲ درصد وزن خشک) امّا قندهای احیاء قابل تخمیر خیلی کم می‌باشند (۶/۰ درصد وزن خشک). به خاطر این دلیل، تخمیر مواد خام اولیه مفید و سودمند نمی‌باشند و یک هیدرولیز اولیه (آنزیمی یا اسیدی) کربوهیدرات‌ها لازم و ضروری است.
۴-۱-۳- هیدرولیز اسیدی
جهت هیدورلیز، ۴۰ گرم پوست سیب‌زمینی (حاوی ۸۵ درصد رطوبت، ۶ گرم ماده خشک (۱۵٪)، ۰۹/۵۲٪ نشاسته بر حسب وزن خشک) در یک ارلن‌مایر (ml 250) تحت تله تخمیر^[۵۹] همراه با ۵/۰درصد NH₄NO₃، ۱/۰ درصد پپتون و ۱۲۰ میلی‌لیتر HCL 5/0 مولار ابتدا مخلوط و سپس تحت دمای ۱۲۱درجه‌سانتی‌گراد به مدت ۱۵ دقیقه استریل شده بود. بعلت هیدرولیز اسیدی در طول استریلیزاسیون، قندهای پوست سیب‌زمینی تبدیل به قندهای قابل تخمیر شده بود. بعد از هیدرولیز PH توسط NaoH یک مولار به ۱۵/۴ رسانده شده بود.
جدول۴-۱: ترکیبات شیمیایی ضایعات پوست سیب‌زمینی خشک شده

پارامترها

وزن خشک (٪)

رطوبت٪ کربوهیدرات‌کل قندهای‌محلول‌کل قنداحیاء نشاسته نیتروژن پروتئین(۲۵/۶N) چربی خاکستر

۰۶/۸۵ ۷/۶۸ ۱ ۶۱/۰ ۱۴/۵۲ ۳/۱ ۸ ۶/۲ ۳۴/۶

آب حیات که سرمنزل پهلوانان اهورایی و نیک سرشت است، برای اسکندر که سزاوار رسیدن به آن نیست، دست نیافتنی است.» (همان، ۱۳۹۰:۱۴۴)

نمادینگی عنصر آتش
آتش، یکی از عناصر چهارگانه حیات، گرم و خشک است و نماد احساسات عمیق و آتشین همچون عشق، نفرت، تعصب، خشم، ترحم، دلسوزی و مانند اینها و نیز آرزوهای معنوی و روحانی (و تلاش برای پیشگویی کردن) است.
«آتش به عنوان عنصری پاک کننده، از روزگاران کهن در نزد بشر، جایگاهی ویژه داشته است. در اوستا «اتر» atar و «آترش» atarsh هر دو آمده و این دو در پهلوی «اتور» atur، «اتر» atar و آتش atash شده. در پارسی، آذر، آرد، آتش، آدیش و تش و در لهجه ی تهرانی و شیرازی به صورت آتیش آمده است.» (فرهنگ لغت معین: ذیل واژه آتش)
«آذر، نام یکی از ایزدان مزدیسنا است .آذر ایزد، در اوستا بیشتر پسر اهورامزدا خوانده شده است و از این تعبیر خواسته اند بزرگی مقام او را اراده کنند.
برخی از حکما، طبیعت را آتش محسوسی به شمار آورده اند. گروهی از قدما نیز بر این باورند که نفس ناطقه، یک شعله ی ملکوتی است که تعلق آن به بدن همانند تعلق آتش به هیزم است. صدرالمتألهین می گوید: در قرآن مجید به گونه ای بسیار لطیف، به این مسئله اشاره شده است. وی آیه ی ۲۴ از سوره ی بقره را اشاره به این معنی دانسته است و آن را در این باب قابل تفسیر به شمار آورده است: «فَاتَّقُوا ا لنَّار الَّتِی وقُودها النَّاس والْحِجارهُ أُعِدت لِلْکَافِرِین» (۲۴). از آتشی بترسید که هیزم آنان، بدن های مردم (گنهکار) و برای کافران، آماده شده است. صدرالمتألهین می گوید که آنچه در این آیه ی شریفه آمده، اشاره به این است که طبیعت و نفس ناطقه، دو آتش باطنی به شمار می آیند. یکی از آنها در اجسام مرده اثر می گذارد و دیگری اجسام زنده را دگرگون می سازد.
آتش به عنوان معجزه ی پیامبران نیز یادشده است. در بعثت موسی (ع)، خداوند نخستین بار در گفت وگو با موسی، به صورت آتش متجلی می شود. در بیابانی تاریک و سرد، موسی و خانواده ی تنهای او آتشی می بینند که از درون درختی شعله می کشد.
آتش از دیرباز در اساطیر ایرانی جایگاهی ویژه داشته است. زرتشت به آن جنبه ی اخلاقی و معنوی داد و آن را علامت و نشانه ی زنده ای از پاکی و طهارت دانست. به عقیده ی زرتشتیان توجه آنها به آتش، دلیل بر آتش پرستی نیست، بلکه مانند توجه مسلمانان به قبله و احترام مسیحیان به صلیب است. آتش در دین زرتشتی، نماد اهورامزدا و کانون عبادت های روزانه ی آنان است. با این حال، هنوز به آتش (جنگجو) خطاب می کنند، زیرا از مقدس ترین آتش ها یعنی آتش بهرام درخواست می شود که با دیوان خشکسالی، بلکه با دیوان مینوی تاریکی نبرد کند.» (کوشش و کفاشی، ۱۳۹۰: ۱۴۶)
«مظهر و نماد اشعه (نیروی راستی در مقابل نیروی دروغ)، آتش است و آتشگاه جایگاه برخواندن و ستودن اهورا مزد است. زرتشت درپی گذر از آتش و نهادن فلزِ گداخته بر سینه اش است که راستی پیام خویش را به ثبوت می رساند و در پایان جهان، با گذر از آتش و فلز گداخته است که کردار مردمان را به رستاخیز می سنجند و داد می دهند.» (بهار، ۱۳۷۴: ۲۰) در جهان بینی ایران باستان، تاریخ، جاودانه نیست و تکرار نمی شود، بلکه در فرجام کار به وسیله ی طوفانی عالمگیر و آتشی بزرگ که نشانه ی رستاخیز است، به پایان خواهد رسید. زیرا فاجعه ی نهایی که تاریخ را به پایان خواهد رساند، در عین حال، درباره ی آن به داوری نیز خواهد پرداخت.
در شاهنامه، برای نخستین بار در داستان هوشنگ است که به آتش برمی خوریم. کشف و پیدایش آتش را به او نسبت داده اند. وی پس از دست یافتن به آتش، آن را نیایش می کند:

پس از آن ، تقریباً آتش در همه ی موارد نقشی میانجی می یابد و معمولاً آتشکده، جایگاه نیایش و آتش، واسطه ی میان انسان و خداست. اما نمادین ترین آتش شاهنامه، با تمامی ویژگی های رازناک آن را می توان در داستان سیاوش یافت. این آتش، آتش آزمون است که نمودار پالایش است. در این داستان سیاوش برای اثبات بی گناهی خود، در برابر تهمتی که سودابه به وی زده بود، تن به آتش می سپارد، چرا که می داند که آتش بر بی گناهان کارگر نیست و در نتیجه با صحت و سلامت از آتش بیرون می آید. (ر ک کوشش و کفاشی، ۱۳۹۰: ۱۴۷)

شلیقر و همکاران (۱۹۹۲) استدلال می‌کنند که نقدشوندگی دارایی، هزینه‌های مورد انتظار بحران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ زیرا داراییهای با نقدشوندگی پایین، در مقایسه با ارزش منصفانه‌شان با تخفیف بیشتری به فروش می‌رسند. این موضوع هزینه‌های مورد انتظار فروش این دارایی را در شرایط بحرانی افزایش می‌دهد. به منظور جلوگیری از تصفیه پرهزینه، مدیران شرکتهای دارای داراییهای غیرنقد، هزینه‌های مورد انتظار بحران را با کاهش اهرم پیش‌بینی شده‌شان به حداقل می‌رسانند. از طرف دیگر، نقدشوندگی دارایی بالاتر، هزینه‌های بحران مالی را کاهش می‌دهد، به طوری که داراییها، سریعتر و با تخفیفات تصفیه کمتر در هنگام ورشکستگی یا تجدید ساختار، میتوانند فروخته شوند. این مورد به شرکتها اجازه می‌دهد تا بدهی پیش‌بینی شده بیشتری داشته باشند و مقدار بهینه استقراض شرکت را افزایش دهند.
در مجموع، تحلیل پژوهشگران مذکور پیش‌بینی می‌کند که نقدشوندگی دارایی، ظرفیت استقراضی و اهرم بهینه را افزایش می‌دهد.
هریس و همکاران (۱۹۹۰) یک ارتباط مثبت، بین ارزش نهایی یا ارزش تصفیه و اهرم، پیش‌بینی می‌کنند. ارزشهای تصفیه مورد انتظار برای داراییهای نقدتر، بیشتر است، که این نشان می‌دهد بدهی شرکت به طور مستقیم با نقدشوندگی دارایی در ارتباط است. در مدل آ‌نها، هریس و راویو به فرصتهای بدهی در فراهم کردن اطلاعات در خصوص سودآوری شرکت، توجه می‌کنند. سرمایه‌گذاران، نقش اطلاعاتی بدهی را به وسیله مشاهده توانایی شرکت در انجام پرداختهای قراردادی در سطوح مختلف اهرم، استخراج می‌کنند. این اطلاعات، می‌تواند برای هر تغییر ضروری در سیاستهای عملیاتی یا ساختار مالی یک شرکت مورد استفاده قرار گیرد.

۲-۴-۲) تاثیرات منفی و کم اهمیت دلایل زیادی وجود دارد که موجب می‌شود، احتمالا نقدشوندگی دارایی، اهرم را افزایش ندهد. به عبارت دیگر، رابطه منفی و کم اهمیتی بین نقدشوندگی دارایی و اهرم وجود داشته باشد. در ادامه به ذکر چند علت پرداخته می‌شود.

مایرز و راجان (۱۹۹۸) بر هزینه‌های نقدشوندگی، تاکید کرده‌اند؛ با این مضمون که مدیران دارای داراییهای نقد بیشتر، با مشکل واگذار کردن یک بخش خاصی از فعالیت، مواجه می‌شوند. تحلیل، بر این فرض مبتنی است که نقدشوندگی بالاتر، گاهی اوقات، پیش‌بینی ارزش دارایی را با مشکل مواجه می‌کند.
عدم اطمینان در خصوص ارزش دارایی به طور بالقوه تضاد منافع حاصل از نمایندگی را خصوصا در مورد موسسات و واسطه‌‌های مالی، افزایش می‌دهد. زمانی که نقدشوندگی دارایی زیادی است، بستانکاران خارجی، هزینه استقراضی را افزایش می‌دهند یا سهم شرکت از تامین مالی از طریق استقراض را که می‌تواند قرض کند کاهش می‌دهند (به عبارت دیگر ظرفیت استقراضی کاهش می‌یابد). هزینه‌های نمایندگی نقدشوندگی، با اهرم افزایش می‌یابد و با مهارت مدیریت در شرکت، کاهش می‌یابد.
در نهایت مایرز و راجان نتیجه‌گیری می‌کنند که در سطوح بالای نقدشوندگی و اهرم، تاثیر نقدشوندگی بر سطوح بدهی و اهرم بهینه، می‌تواند، منفی باشد.
مورلک و اروان (۲۰۰۱) بیان می‌دارند که تاثیر نقدشوندگی دارایی بر ظرفیت استقراض، منوط به این است که آیا در مورد واگذاری داراییها، محدودیتهایی وجود دارد یا خیر؟
آنها توضیح می‌دهند که نقدشوندگی دارایی، تنها زمانی ظرفیت استقراض را افزایش می‌دهد که قراردادهای اوراق قرضه، واگذاری داراییها را محدود کرده باشد. زمانی که داراییهای نقد به عنوان وثیقه در نظر گرفته نشده‌اند، مدیران می‌توانند در خصوص واگذاری این داراییها به این گونه که در صورت نیاز به وجوه اضافی یا کاهش سودآوری، آنها را به فروش برسانند، اعمال نظر نمایند. غیر ازموارد حداکثر استفاده ارزشی از داراییها، مدیران ثابت شرکتی، می‌توانند از عواید حاصل از فروش داراییهای نقد، به منظور جلوگیری از فشار عملکردی بدهی یا با هدف تداوم پروژه‌های دارای سودهای ویژه که کاهش ارزش یافته‌اند، بهره ببرند. از طرف دیگر، محدودیتهای در نظر گرفته شده در مورد داراییهای شرکت، از فروش آنها جلوگیری کرده و ارزش مورد انتظار دارایی را در تصفیه برای بستانکاران افزایش می‌دهد. هزینه فروش داراییهای نقد، پایین و ارزش تصفیه آنها، بالا می‌باشد.
به طور کلی مدل بیان می‌دارد که نقدشوندگی دارایی، تنها سطح بدهی تضمیندار را افزایش می‌دهد، در حالی که سطح بدهی بدون تضمین، کاهش می‌یابد.
سایر دلایل:
ـ چنانچه احتمال تصفیه و هزینه‌های مورد انتظار آن، در مقابل با دیگر منافع بدهی، کم باشد، نقدشوندگی دارایی، تصمیمات ساختار سرمایه را تحت تاثیر قرار نخواهد دارد. نتیجتاً، ارتباط بین بدهی و نقدشوندگی دارایی، کم اهمیت خواهد بود.
ـ در نتیجه مشکلات نمایندگی، ریسک‌گریزی و بی‌میلی نسبت به فشار عملکرد بدهی، مدیران احتمالا بدهی کمتر را در مقایسه با بدهی بهینه ترجیح می‌دهند و از ظرفیت استقراضی در دسترس به طور کامل، استفاده نمی‌کنند.
از طرف دیگر، مدیران می‌توانند پیوسته سطوح اهرم را به منظور محافظت از سرمایه انسانی آنها و تلاش در جهت کاهش فشار مالی و تصفیه پایین‌تر از نقطه بهینه، در نظر بگیرند.

۲-۴-۳) عدم تقارن در تاثیر نقدشوندگی دارایی بر اهرم

این امکان وجود دارد که نقدشوندگی دارایی، سطوح بدهی جذب شده را به صورت نامتقارن، تحت تاثیر قرار دهد. اولاً، مدیران ثابت سازمانی، اهرم پایین‌تر را ترجیح می‌دهند. آنها بیشتر تمایل دارند، سطوح بدهی را به دنبال شکهای منفی ناشی از نقدشوندگی کاهش دهند تا اینکه اهرم را به پیروی از شک های نقدشوندگی مثبت، افزایش دهند.
ثانیاً، طبق نظر وشینی و شلیفر، به دلیل اینکه هزینه‌های مورد انتظار کم فشار مالی یک تهدید فوری برای مدیران محسوب نمی‌شود، لذا مدیران علاقه کمتری نسبت به عکس‌العمل، در مقابل شکهای مثبت به نقدشوندگی دارند. از طرف مقابل، این امکان وجود دارد که مدیران، علاقه بیشتری به کاهش اهرم به دنبال شکهای منفی به نقدشوندگی دارایی داشته باشند، زیرا هزینه‌های بالای فشار مالی، یک تهدید فوری برای مدیراین یا بستانکاران به حساب می‌آید و کاهش در اهرم و احتمال غفلت را مدنظر قرار می‌دهند.
مباحق فوق به این موضوع اشاره دارد که تاثیر نقدشوندگی دارایی بر ساختار سرمایه به دنبال شکهای منفی به نقدشوندگی دارایی نسبت به شکهای مثبت، قویتر خواهد بود. به عبارت دیگر، مدیران با احتمال بیشتری، از طریق پایین‌آوردن بدهی، نسبت به ظرفیت استقراضی کاهش یافته و هزینه‌های بحران مالی افزایش یافته، واکنش نشان می‌دهند.
در صورت وجود این موارد، وابستگی مشاهده شده بین نقدشوندگی دارایی و ظرفیت استقراضی به دنبال کاهش در نقدشوندگی دارایی، قویتر می‌باشد تا افزایش در نقدشوندگی دارایی.
در حالت کلی، این احتمال وجود دارد که ارتباط بین نقدشوندگی دارایی واهرم برای شرکتهای دارای اهرم بالاتر، قویتر باشد. فرض کنید که نقدشوندگی دارایی، ظرفیت استقراضی را کاهش می دهد. در این هنگام، افزایش نهایی در ظرفیت استقراضی، برای شرکتهایی که به ظرفیت استقراضی خود نزدیک هستند، ارزشمندتر خواهد بود. شرکتهایی که به طور قابل توجهی از ظرفیت استقراضی خود پایینتر هستند و ظرفیت بدون استفاده فراوانی دارند، تغییرات نهایی در ظرفیت استقراضی را در طی تغییرات در نقدشوندگی به طوری که اهمیت داشته باشد، مشاهده نخواهد کرد. بنابراین، ارتباط بین نقدشوندگی دارایی و اهرم برای شرکتهایی که به ظرفیت استقراضیشان نزدیکترند، نسبت به آنهایی که سطوح بالایی از ظرفیت بدون استفاده دارند، قویتر خواهد بود.
به دلیل اینکه، شرکتهای دارای سطوح بالای بدهی به احتمال زیاد به ظرفیت استقراضیشان نزدیک هستند، لذا انتظار می‌رود که ارتباط مثبت بین نقدشوندگی دارایی و اهرم برای شرکتهای دارای بدهی بالا نسبت به شرکتهای دارای بدهی کم مشخصتر باشد.

۲-۵) پیشینه تجربی تحقیق

۲-۵-۱) پژوهشهای داخلی

صلواتی و رساییان در بررسی رابطه ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام طی یک دوره ۴ ساله (۱۳۸۰ الی ۱۳۸۳) در میان ۶۰ شرکت از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به این نتیجه رسیدند که بین ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام شرکتها و سودآوری رابطه معنی‌داری وجود ندارد. اما میان نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و ساختار سرمایه رابطه معنی‌داری وجود دارد (صلواتی و رساییان، ۱۳۸۶).
ایزدی‌نیا و رسائیان (۱۳۸۸) رابطه اهرم مالی و نقدشوندگی داراییها را در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کردند. دوره زمانی این تحقیق بین سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ و تعداد شرکتهای انتخابی آنها ۱۵۴ شرکت بود. سوال اصلی این تحقیق این بود که آیا بین اهرم مالی (متغیر وابسته و نرخ بازده داراییها، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات و نقدشوندگی داراییهای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد؟
بنابراین در همین ر استا فرضیه‌های زیر را مطرح کردند:
بین اهرم مالی و نرخ بازده داراییها رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد.
بین اهرم مالی و اندازه شرکت رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد.
بین اهرم مالی و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد.
بین اهرم مالی و خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات شرکت رابطه‌ِ‌ی معنی‌داری وجود دارد.
بین اهرم مالی و نقدشوندگی داراییهای شرکتهای رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها، بیانگر این مساله بود که حدود ۶۵ درصد تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای نرخ بازده داراییها، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات و نقدشوندگی داراییهای شرکت توضیح داده می‌شود. متغیرهای نرخ بازده دارایی و اندازه شرکت اثر منفی و معنیداری بر اهرم مالی دارند و سایر متغیرها بر اهرم مالی تاثیر معنیداری ندارند.
نمازی و شیرزاده در تحقیق خود به بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و سودآوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج به دست آمده حاکی از این مطلب است که به طور کلی، بین ساختار سرمایه و سودآوری شرکتها، رابطه مثبتی وجود دارد، اما این رابطه از نظر آماری در حد ضعیف است.
ملکی‌پور غربی، تاثیر استفاده از اهرم مالی بر بازده هر سهم شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از ضریب همبستگی را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که اهرم مالی بر بازده هر سهم شرکتها تاثیر نداشته است.
اربابیان و صفری گرایلی : بین نسبت بدهی کوتاه مدت به دارایی و سودآوری شرکت و همچنین بین نسبت کل بدهی به دارایی و سودآوری، رابطه مثبت وجود دارد. ولی بین نسبت بدهی بلندمدت به دارایی و سودآوری رابطه منفی وجود دارد.
قدیری مقدم و اسدیان به این نتیجه رسیدند که رابطه معنی‌داری بین نسبت آنی و نسبت پوشش بهره با نسبت بدهی (ساختار سرمایه) شرکت وجود دارد.

۲-۵-۲) پژوهشهای خارجی

کستر (۱۹۸۶) و مرند ولانگ (۱۹۸۸) نتیجه گرفتند که یک ارتباط منفی بین نسبت بدهی و سودآوری وجود دارد. راجان و زینگ سس (۱۹۹۵) و والد (۱۹۹۹) متوجه شدند که یک رابطه منفی بین نسبت بدهی و سودآوری در آمریکا، ژاپن و بریتانیا وجود دارد.
فرندولانگ تحقیقی بر روی ۹۸۴ شرکت آمریکایی طی سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ انجام دادند. آنها در تحقیق خود از نسبت میانگین سود به داراییها، به عنوان معیار سودآوری شرکتها استفاده کردند و به این نتیجه رسیدند که بین نسبت بدهی و سودآوری شرکتها رابطه منفی وجود دارد.
هادوک و جیمز تحقیقی در خصوص نحوه تأمین مالی ۵۰۰ شرکت آمریکایی طی سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۳ انجام دادند. آنها نتیجه گیری کردند که انتخاب نوع تأمین مالی شرکتها (بدهی یا سرمایه) اساسا با توجه به ارزشگذاری سهام آنها در بازار صورت می‌گیرد. همچنین نتیجه‌گیری کردند که، شرکتهای سودآورتر از بدهی به عنوان منبع اصلی تأمین مالی استفاده می‌کنند، یعنی شرکتهای سودآور، بیشتر استقراض می‌کنند.
ردن ولولن در تحقیق خود تصمیمات ساختار سرمایه نمونه‌ای متشکل از ۴۸ شرکت کشور آمریکا که طی سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۰ از طریق خرید استقراضی تأمین مالی کرده بودند را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که به دلیل مزایای مالیاتی استقراض و این که هزینه وام، مدیران را ناگزیر به انضباط و انگیزه بیشتری می‌سازد (طبق فرضیه جریان نقدی آزاد)‌نسبت بدهی با سودآوری شرکت رابطه مثبت د ارد.
فریدر و مارتل به بررسی اثر متقابل نقدشوندگی سهام و ساختار سرمایه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نیویورک برای سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ پرداختند. معیار نقدشوندگی سهام در تحقیق آن‌ها اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان می‌دهد که با کاهش نقدشوندگی سهام (افزایش اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام) اهرم مالی افزایش می‌یابد.
لارا ومسکوئیتا در تحقیق خود تحت عنوان «ارتباط بین ساختار سرمایه و سودآوری» به بررسی ارتباط بین معیارهای ساختار سرمایه شامل: نسبت بدهی کوتاه‌مدت، نسبت بدهی بلندمدت و حقوق صاحبان سهام شرکتها با سودآوری آنها، در نمونه‌ای متشکل از ۷۰ شرکت کشور برزیل بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱ پرداختند. و با بهره گرفتن از مدل رگرسیون چند متغیره، به ر ابطه مثبت میان سودآوری و نسبت بدهی کوتاه‌مدت و حقوق صاحبان سهام شرکتها و نیز، وجود رابطه منفی میان سودآوری با نسبت بدهی بلندمدت شرکت، پی بردند.
آبر در تحقیق خود تحت عنوان «تأثیر ساختار سرمایه بر سودآوری شرکتها» به بررسی ارتباط میان معیارهای ساختار سرمایه با سودآوری، نمونه‌ای از شرکتهای کشور غنا بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ پرداخت. نتایج ان تحقیق نشان داد که بین نسبتهای بدهی کوتاه‌مدت به دارایی و سودآوری شرکتها و همچنین بین نسبت کل بدهی به دارایی و سودآوری، رابطه مثبت وجود دارد. اما بین نسبت بدهی بلندمدت به دارایی و سودآوری شرکتها رابطه منفی وجود دارد.
بروتولوتی (۲۰۰۶) نشان داد که انتشار سهام به عنوان منبع اصلی نقدشوندگی بازار سهام برای خصوصی‌سازی شرکتها در ۱۹ کشور توسعه یافته محسوب می‌شود و با انجام خصوصی‌سازی نقدشوندگی سهام افزایش می‌یابد.

• • دریافت گزارشهای عملکردی و انطباق با اهداف آرمانی و استراتژیک و اتخاذ تصمیم برای تنظیم برنامه های بعدی( اردکانی، )

۲-۲-۷) اهداف بودجه ریزی عملیاتی:
هدف نهایی بودجه عملیاتی اصلاح مدیریت بخش عمومی از طریق کمک به اتخاذ تصمیمات عقلایی و صحیح درباره تخصیص و تعهد منابع دولت بر اساس پیامدهای قابل سنجش می باشد که عملکرد دستگاه ها را در طول زمان منعکس نماید.
بودجه عملیاتی اهداف زیر را دنبال می کند:

• ارائه مبنای صحیح برای اتخاذ تصمیم در خصوص تخصیص منابع

• تعیین نتایج قابل سنجش و مورد انتظار که از یک تخصیص بودجه خاص قابل حصول است.

• تمرکز فرایند تصمیم گیری روی مهمترین مسائل و چالشهایی که دستگاه با آن مواجه است.

• ارائه بهترین ابزارهای ممکن براساس نتایج (نه بر اساس داده ها و ستانده ها) برای اطمینان دادن به جامعه که منابع کشور در جهت برآوردن احتیاجات ضروری جامعه صرف می شوند.

• ایجاد ارتباط بین بودجه و نتایج عملکرد برنامه

• ارائه مبنایی برای پاسخگویی بیشتر در قبال استفاده از منابع کشور

• شفاف سازی بودجه

• ایجاد یک فرایند منطقی برای تصمیم گیری در خصوص بودجه که بطور مستقیم با فرایند برنامه ریزی،اجرا و کنترل ،ارزیابی و گزارش عملکرد در ارتباط می باشد.

• بهبود چگونگی طرح و تنظیم برنامه

• ارائه مشوقهایی برای مدیریت عملکرد بر مبنای بهبود مستمر

• تسهیل و بهبود تجدید نظر بودجه در کلیه مراحل اجرایی و مخصوصاًدر مرحله قانونگذاری(همایش ،۱۳۸۹، ۲۰۰-۱۹۹)

۲-۲-۸) ویژگیهای بودجه ریزی عملیاتی :

• چارچوب زمانی برای انجام بودجه عملیاتی باید واقع گرایانه باشد .

• برنامه های راهبردی می بایست با معنی ، با تفکر و براساس نیازها و برمبنای داده ها و اطلاعات به منظور تهیه بودجه عملیاتی باشد

• شکل بودجه عملیاتی باید ساده و قابل فهم باشد تا اجرای آن بهتر و ساده تر صورت گیرد

• قوه مجریه و مققنه نیازمند فهم هدف و روابط حاکم بر بودجه عملیاتی هستند ، بطوریکه تعهدات اجرای بودجه عملیاتی نمایان شود .

• نتایج حاصل از آن اغلب خارج از کنترل است .

(حسن الماسی،۱۳۸۷، ۱۷۰)

• تحلیل هزینه ها و هزینه یابی محصول در نظام بودجه ریزی عملیاتی :

هزینه یابی محصول فرآیندی است که به وسیله آن هزینه نهادها مانند حقوق و دستمزد و سایر موارد اینگونه به محصولات تعلق می گیرد .در این فرایند هزینه های کل هر دستگاه اجرایی برای تولید محصولات آن به نحوی اختصاص می یابد که پاسخگوی هزینه واقعی تولید هر محصول باشد .

• هزینه یابی بر مبنای فعالیت :

یک روش پیشرفته برای محاسبه قیمت تمام شده واقعی محصول از طریق تخصیص هزینه های سربار به واحد محصول براساس سهم هر یک از فعالیتها در فرایند تولید آن می باشد .

• مدیریت بر مبنای فعالیت :

عبارت است از مدیریت فعالیتها به نحوی که بطور مستمر کارآیی آنها به بهبود بخشد .به عبارت دیگر خروجیهایی با هزینه های پایین تولید کند ، کیفیت فعالیت و اثربخشی فعالیت را افزایش دهد .
۲-۲-۹) اصول و مفاهیم هزینه یابی محصول :
هزینه یابی محصول به شیوه متداول حسابداری قیمت تمام شده که ار حسابداری صنعتی اتخاذ شده است به عصر انقلاب صنعتی باز می گردد ، که اصلی ترین عنصر تولید عبارت از نیروی کار مستقیم بود .
در سیستم های صنعتی هزینه سربار ابتدا از واحدهای خدماتی به واحدهای تولیدی تخصیص می یافت و سپس براساس یک نرخ سربار یکسان به محصولات سرشکن می شد .در قرن ۱۹ نسبت هزینه های سربار (غیر مستقیم ) به هزینه های مستقیم ۲۰ به ۸۰ بود اما در قرن ۲۱ که رقابت در بازار کالا و خدمات شدت گرفت و موضوع کیفیت و رضایت مشتری محوریت یافت (نجار صراف ،حسن آبادی،۱۳۸۴، ۷۲)
واحدهای خدماتی ، پشتیبانی و تحقیقاتی زیادی از قبیل واحدهای کنترل کیفیت ، خدمات پس از فروش تعمیر و نگهداری و غیره حول واحدهای تولیدی شکل گرفتند و بدلیل پیشرفت تکنولوژی سهم نیروی کار مستقیم در تولید نیز کاهش یافت بطوریکه نسبت هزینه های سربار به مستقیم ۸۰ به ۲۰ اعلام شد .(همان)
در چنین شرایطی که هزینه های سربار سهم زیادی را نسبت به هزینه های مستقیم به خود اختصاص می داد سرشکن کردن سربار بر محصولات با نرخ یکسان به ویژه در هنگام تنوع محصولات زیاد ، قیمت تمام شده واقعی را نشان نمی دهد .قیمت تمام شده نادرست نیز موجب اتخاذ تصمیم های نادرست مدیریت می شود این شرایط باعث شد تا میان حسابداران از یک سو و مدیران و مهندسان از سوی دیگر اختلاف نظر حاصل شود .حسابداران عامل افزایش یا کاهش قیمت تمام شده محصولات را مواد هزینه می دانستند اما مدیران و مهندسان ، عامل افزایش یا کاهش قیمت تمام شده محصول را فرایند قلمداد می کردند .
در سال ۱۹۸۸ کاپلان و کوپر که خود از حسابداران خبره و متخصص بوده اند و در حوزه مدیریت نیز فعالیت داشتند کتابی را منتشر کردند با نام « حلقه مفقوده». آنها بیان کردند آنچه که باعث هزینه می شود فعالیت است نه محصول یا خدمت نهایی .یعنی اینکه اگر چینش کارها یا همان فرایند انجام کار تغییر کند هزینه ها نیز تغییر می یابد .لذا برای تعیین قیمت تمام شده خروجی یک فرایند باید مجموع هزینه های فعالیتهای دخیل در فرایند را محاسبه کرد و هزینه های سربار را به تفکیک فعالیتها و با نرخ جذبهای متفاوت به آنها تخصیص داد .بدین صورت رویکرد جدیدی به حوزه حسابداری مدیریت و هزینه اضافه گردید تحت عنوان هزینه یابی بر مبنای فعالیت .
این شیوه هزینه یابی از بخش صنعت و تولید به بخش خدمات و نیز خدمات بخش دولتی نیز کشیده شد و اکنون در اغلب کشورها برای محاسبه قیمت تمام شده خدمات دولتی از این شیوه استفاده می شود .تأکید بر خروجی ها و پیامدها نیاز به شناسایی ورودیها را مرتفع نمی سازد .یک ساختار برنامه ای هنگامی اجرایی خواهد بود که سازوکارهای مناسب برای هزینه یابی کامل برنامه ها وجود داشته باشد .بدین ترتیب می توان خروجی های برنامه ها را به هزینه های بودجه ای آنها و سپس به پیامدهای نهایی آنها مرتبط ساخت تا بتوان عملکرد برنامه ها را مورد ارزیابی قرار داد .
در روش بودجه ریزی عملیاتی باید عملیات داخل برنامه ها و فعالیتها به نوعی مشخص باشد که به آسانی بتوان واحدی برای سنجش عملیات داخل فعالیت بدست آرود و سپس با بهره گرفتن از فنون مذکور هزینه واحد مورد بحث را محاسبه کرده ، میزان واحدها را در سال بودجه پیش بینی و بدین ترتیب بودجه فعالیت خاصی را برآورد نمود. (الماسی،۱۳۸۷، ۱۷۱)
در چارچوب بودجه عملیاتی هر مدیر دولتی در هر سطحی باید اطلاعات دقیق و به هنگام ی در خصوص هزینه و عملکرهای سازمان تحت امر خود داشته باشد تا بتواند منابع تحت کنترل خود را به کار آمدترین شیوه اداره کند. البته بودجه ریزی عملیاتی، نظام پاداش و تنبیه مبتنی بر سطح عملکرد محسوب نمی شود ، بلکه رویکردی به تصمیم گیری مبتنی بر شواهد است. ( پناهی، ،۱۳۸۹، ۶۵)
مزیت اصلی مورد نظر تغییر کانون توجه و بحث از سطح ورودی های برنامه به سمت نتایج است.اگر سطح کنونی نتایح قابل فبول نباشد دلایل ضعف عملکرد باید بررسی شوند و اگر راهبردهای کنونی اثر بخش نباشد ممکن است تغییر برنامه ضروری باشد. در عمل نه بودجه ریزی عملیاتی و نه سایر شیوه های بودجه ریزی را نمی توان بطور کامل جایگزین فرایند بودجه ریزی موجود کرد، ولی این شیوه با تغییر پرسشهایی که در این فرایند مطرح می شود می تواند به تغییر حوزه های مورد تاکید بحثهای بودجه ای و فعالیت های نظارتی کمک کند.بودجه ریزی در اصل تخصیص منابع است و به طور ذاتی مستلزم تعیین اولویت هاست .