مروری بر متون گذشته
۲-۱- اثرات انجماد روی تخمک
مطالعات نشان داده اند که انجماد تخمک ها، به طور معنی داری موجب کاهش میزان تسهیم جنین های حاصله نسبت به جنین های حاصل از تخمک های غیر منجمد می گردد (۴۱٫۵۹٪ در مقابل ۷۵٪؛
P<0.001). همچنین در روند تکاملی جنین های حاصل از تخمکهای منجمد- ذوب شده، درصد بلاستوسیست ها در تخمک های منجمد بسیار کمتر از تخمک های غیر منجمد بوده است (۱۷٫۰۲٪ در مقابل ۵۴٫۲۸٪، P <0.001 )]153 [.
مطالعات مختلف حاکی از وجود آسیب های فراساختاری گوناگونی در تخمک های منجمد- ذوب شده
می باشند که موجب اختلال در زنده مانی تخمک ها، از دست دادن پتانسیل تکاملی و کاهش میزان باروری آنها می گردد. در سایر مطالعات نیز وجود تغییرات ساختاری و میکروسکوپی در تخمک های منجمد- ذوب شده گزارش گردیده است که مهمترین آنها عبارتند از: تغییر در لایه زونا پلوسیدا ]۵۱[. کاهش نفوذپذیری انتخابی غشا پلاسمایی، کاهش میکروویلی ها، بهم ریختگی گسترده اووپلاسم ]۳۱[، تغییر در میکروتوبول ها و میکروفیلامنتها ] ۳۱،۱۳۵[، بهم ریختگی دوک تقسیم، آنیوپلوییدی ]۹۱[ و تکه تکه شدن هسته ]۱۰۷[. همچنین مشاهده شده است تغییرات مذکور ممکن است با توجه به گونه حیوانی و روش انجماد مورد استفاده متفاوت باشند ]۲۴[. مشاهده شده است که انجماد تخمک ها دارای تاثیر منفی بر مقادیر رونوشت های ژنی مربوط به برخی عملکردها و پتانسیل های تکاملی جنین دارد. در واقع، میزان تسهیم و درصدتولید بلاستوسیست جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده به طور معنی داری در مقایسه با گروه کنترل کاهش می یابد ]۱۵۳[.
به منظور کاهش اثرات نامطلوب انجماد، بررسی های قابل توجهی در سال های گذشته انجام شده است که یکی از این بررسی ها کاهش حجم محلول های انجمادی اطراف تخمک به هنگام انجماد و دستیابی به حداقل حجم ضروری بدین منظور می باشد. در این راستا، وسایل مختلفی برای انجماد تخمک های تولیدی مورد استفاده قرار گرفته است که مهمترین آنها عبارتند از: شبکه های میکروسکوپ الکترونیکی ]۱۰۰[، نی کشیده باز ]۱۵۸[، کرایولوپ ]۸۰[ و اخیراً نیز کرایوتاپ ]۷۹[ که در آن حجم قطره انجماد کمتر از ۱ میکرو لیتر می باشد که بر روی یک ورق نازک پلاستیکی قرار گرفته و سپس به طور مستقیم در نیتروژن مایع قوطه ور می گردد.

لئونی و همکاران جهت بررسی کیفیت تخمک پس از انجماد به بررسی برخی ژن های دخیل در تکامل آن پرداختند که ژن های مورد بررسی عبارتند از: سوخت و ساز (N⁺a/K⁺ATPase)، تراکم و تشکیل حفره
(E-CAD)، تنظیم چرخه سلولی (cyclin B و p34cdc2)، پاسخ به استرس (HSP90β) و عملکرد متابولیک سلول (H2A.Z، PAP، یوبی کویتین، B-اکتین) است. این ژنها به عنوان مارکرهای مولکولی بررسی کیفیت، در تخمک های نابالغ و بالغ گوسفند مورد ارزیابی قرار گرفتند ]۸۷[. به عنوان مثال، کمبود E-CADمی تواند بر چسبندگی سلول ها و تراکم آنها تاثیر بگذارد ] ۱۲۸،۴۳[، و کمبود Na⁺/K⁺ ATPase ممکن است بر سوخت و ساز تخمک ]۲۹[ و جنین ]۱۷۶[ تأثیر داشته باشد. در هر صورت، به نظر می رسد روند انجماد بر قابلیت تکاملی تخمک، با تغییر در بیان ژن، یا از طریق کاهش ذخایر ترنسکریپت گامت، و یا از طریق کوتاه شدن دم پلی (A) که احتمالا به علت فقدان آنزیم PAP است، تأثیر داشته باشد ]۱۳۵[.
۲-۲- اثر روش انجماد شیشهای
در مطالعه ای، اثر روش انجماد شیشه ای بر مولکول ها، اسکلت سلولی و قابلیت رشد و نمو تخمک های نابالغ گوسفند مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه مشاهده گردید تخمک های منجمد شده در مرحله GV بیشتر از تخمک های مرحلهMII مستعد ابتلا به آسیب های ناشی از انجماد می باشند، اگرچه در تخمک های منجمد شده در مرحله MII نیز آسیب های غیر قابل برگشت مشاهده می گردد که مهمترین این موارد عبارتند از: تغییر در پلیمریزه شدن میکروتوبول ها و میکروفیلامنت ها [۱۳۷] به بهم ریختگی دوک تقسیم، آنپلوییدی[۹۱]، ناهنجاریهای کروموزومی [۱۰۶]، مرگ سلولی و کاهش قابلیت تکاملی[۱۱۲،۸۱،۸۳،۸۴،۱۲۹]. برخی از آسیب های ساختاری و عملکردی تخمک های منجمد شده در مرحله GV عبارتند از: اندازه کوچک، نقص در اتصالات بین سلول های کومولوس و تخمک، کاهش جذب اسیدهای آمینه، کاهش سنتز پروتئین، نقص در متابولیسم انرژی [۱۱۳،۸۲،۸۱] و اختلال در چرخه عوامل تنظیم کننده سلول [۸۵]. پس از لقاح نیز تخمک های منجمد شده در مرحله GV، تسهیم همراه با تأخیر، قابلیت تکاملی کمتر بلاستوسیست ها [۸۸] و کاهش میزان باروری [۱۳۵] را نسبت به تخمک های بالغ منجمد شده نشان می دهند. [۸۷،۸۵].
۲-۳- بیان زیر واحدهای پمپ Na⁺/K⁺/ATPase در تخمک و جنین
پمپ Na⁺/K⁺/ATPase از دو زیر واحد تشکیل شده است؛ یک زیر واحد α کاتالیتیک که به ATP متصل
شده و دارای یک محل اتصال برای ouabain، که یک مهار کننده اختصاصی پمپ مذکور است و یک زیر واحد زیر واحد β غیر کاتالیتیک و گلیکوزیله که دارای نقش ساختاری بوده و برای قرار دادن زیرواحد α داخل غشاء پلاسمایی ضروری است، می باشد] ۵۰،۱۵۷،۱۳[. هر دو زیر واحد برای کدگذاری یک خانواده چند زیر واحدی، با چهار ژن زیرواحد α (_۱α، _۲α، _۳α، _۴α) و سه ژن زیرواحد β (_۱β، _۲β، _۳β) هستند]۶،۱۳[. همچنین گزارش شده است که یک زیر واحد سومی، تحت عنوان زیرواحد γ، که با جایگاه ouabain مرتبط شده است نیز وجود دارد، و ممکن است در تعدیل فعالیت پمپ مذکور نقش داشته باشد ]۶۸[.
هر زیر واحد در جنین، بیان الگوی مکانی و زمانی مجزا دارد ] ۶۸،۱۷۳،۱۷۵[. بیان ژن برخی از ایزوفرم های پمپ Na⁺/K⁺/ATPase در موش مطالعه شده و مشاهده گردیده است که mRNA ایزوفرم های _۱α، _۳α، _۲β و _۳β در طول تکامل جنین قبل از لانه گزینی بیان شده اند ]۱۷۵[.
رونویسی از ایزوفرم _۲α در تخمک دیده شده، لیکن در مرحله پیش از لانه گزینی جنین این ایزوفرم دیده
نمی شود ]۹۷[، رونویسی از mRNA مربوط به ایزوفرم _۱β در زایگوت مشاهده شده است، بدین ترتیب که در مراحل دو تا هشت سلولی وجود نداشته و مجدداً در مراحل مورولا و بلاستوسیست بیان می شود ]۱۷۵[، در نهایت، مشاهده شده است که رونویسی از زیرواحد γ در تخمک و در مرحله جنینی، از اواسط مرحله هشت سلولی تا مرحله بلاستوسیست صورت می گیرد ]۶۸[. اگر چه چندین زیر واحد از mRNA ایزوفرم های Na⁺/K⁺/ATPase در تمام مراحل تکاملی جنین های پیش از لانه گزینی در موش بیان شده است، لیکن فقط ایزوفرم های _۱α و _۱β محدود به غشاء بازولترال تروفکتودرم می باشند. ایزوفرم های _۳α، _۲β و _۳β، در غشای پلاسمایی و در تمام مرحله بیان شده اند ]۹۷[. همچنین، زیرواحد γ از مرحله هشت سلولی در نوحی رأسی و بازولاترال سلول ها بیان شده است ]۶۸[.
در جنین گاو، mRNA مربوط به ایزوفرم های _۱α، _۲α، _۳α، و _۲β از مرحله زایگوت تا مرحله بلاستوسیست بیان شده اند و رونویسی از ایزوفرم _۱β تنها در مراحل مورولا و بلاستوسیست مشاهده گردیده است. رونویسی از ایزوفرم _۴α در هیچ یک از مراحل پیش از لانه گزینی مشاهده نگردید ]۱۰[. با بهره گرفتن از تکنیک های ایمونوفلورسانس، مشاهده گردید زیرواحدهای _۱α و _۳α پمپ Na⁺/K⁺/ATPase در حاشیه سلول، از مرحله زایگوت تا مرحله مورولا در جنین گاو بیان شدند ]۹[، در مرحله بلاستوسیست، زیر واحد _۱α، در نواحی بازولترال تروفکتودرم محدود می باشد، لیکن در حاشیه تمام سلول های ICM (توده سلولی داخلی) بیان می شود. در مقایسه، زیرواحد _۳α، در نواحی رأسی تروفکتودرم محدود بوده و در ICM دیده نمی شود ]۹[.
۲-۴- پمپ /k⁺ ATPase Na⁺
در رویان در حال تکوین سلولهای بیرونیتر نواحی راسی و غشای پایهای- جانبی برای انتقال یونهای اختصاصی هستند و در غشاهای راسی و پایهای- جانبی پمپهای /k⁺ ATPase Na⁺ متمرکز شدهاند. پمپ /k⁺ ATPase Na⁺ با فعالیت خود یونهای Na⁺ و Cl^- را به فضای بین سلولی منتقل میکند و یک گرادیان اسمزی به وجود میآورد که سبب میشود مایعات به بین سلولها کشیده شود و در مورولا تجمع پیدا کند (شکل۲-۱).
با تجمع مایعات، سلولهای بیرونیتر پهن و کشیده میشوند و حفرهای در وسط رویان ظاهر میشود که بلاستوسل نامیده میشود. اتصالات شکافدار سبب میشوند سلولهای درونیتر به یک قطب کشیده شوند. در نتیجه دو دسته سلول در رویان قابل تشخیص خواهد بود که سلولهای ترفکتودرم و سلولهای توده داخلی یا امبریوبلاست[۶] هستند (شکل۲-۱). سلولهای ترفکتودرم که سلولهای پهن پیرامونی هستند جفت و غشاهای جنینی را میسازند و سلولهای توده داخلی جنین را بوجود میآورد. آنزیم /k⁺ ATPase Na⁺ از دو زیرواحد α و β تشکیل شده است زیرواحد α کاتالیتیک بوده و زیرواحد β سبب میشود که آنزیم در موقعیت صحیح در غشا قرار گیرد [۹۷]. زیرواحد α چهار ایزوفرم (_۱α،_۲α، _۳α، _۴α) و زیرواحد β سه ایزوفرم دارد [۹]. گاهی اوقات زیرواحد سومی به نام γ با آنزیم /k⁺ ATPase Na⁺ نیز در ارتباط است [۱۷۴]. نحوه عملکرد آنزیم /k+ ATPase Na+ برای تشکیل بلاستوسیست در گونههای مختلف متفاوت است. برای مثال برخلاف رویان گاو، رویان موش mRNAهای_۲ α /k⁺ ATPase Na⁺ و _۳α /k⁺ ATPase Na⁺ را که در غشای پایهای جانبی و راسی ترفکتودرم قرار میگیرند بیان نمیکنند [۱۱۴]. اطلاعات بدست آمده از نقش/k⁺ ATPase Na⁺ در تشکیل بلاستوسیست عمدتاً از به کارگیری مهارکننده آن یعنی اوبائین^[۷۹] حاصل شده است [۴]. ایزوفرم _۳α در تشکیل بلاستوسیست در گاو نقش اصلی را بر عهده دارد. رویانهای گاوی نسبت به رویانهای موشی حساسیت بیشتری به اوبائین دارند و این نشان میدهد که ایزوفرم _۳α نسبت به _۱α حساسیت بیشتری به اوبائین دارد [۴]. فعالیت آنزیمی /k⁺ ATPase Na⁺ در همه گونه ها درست قبل از تشکیل بلاستوسیست افزایش مییابد [۶۳].
۲-۵- آکواپورینها
آب به روش های مختلف از میان سلولهای ترفکتودرم رویان عبور میکند که عبارتند از: ۱) انتشار ساده، ۲) انتقال تسهیل شده توسط آکواپورین^[۸۰] (AQP) یا کانالهای آب (شکل ۲-۲)، محصول جانبی فعالیت همانتقالی انتشار یک روش موثر در انتقال آب است اما بستگی به شدت شیب اسمزی دارد. ممکن است AQPها در تسهیل انتقال آب هنگام تشکیل بلاستوسیست مهم باشند [۱۲۰]. بیش از هفت mRNA، که آکواپوینها را کد میکنند در رویان موش شناسایی شدهاند. با به کارگیری مهارکنندههای AQPها مشخص شده است که AQPها نقش وظیفهای دارند [۱۴۳]. بنابراین وجود AQPهای وظیفهای در غشا ترفکتودرم عامل زندهمانی رویان موشهای فاقد ایزوفرم _۱α /k⁺ ATPase Na⁺ است. گزارش شده است که رویان موشهایی که فاقد ایزوفرم _۱α/k⁺ ATPase Na⁺ هستند میتوانند تا قبل از لانهگزینی بدون مشکل تکوین پیدا کنند [۱۱۰]. این نتایج نشان میدهند که ممکن است در موش وجود/k⁺ ATPase Na⁺ برای تشکیل بلاستوسیست ضروری نباشد.
۲-۶- هچ یا تفریخ
مادامی که بلاستوسیست در حال تقسیمات میتوزی است مایعات به داخل حفره بلاستوسیست وارد میشوند و فشار داخل رویان افزایش مییابد و رویان به حداکثر اتساع میرسد. همزمان با رشد رویان و تجمع مایعات، آنزیمهای پروتئولیتیک توسط سلولهای ترفکتودرم تولید میشود که از درون سبب ضعیف شدن دیوارۀ زوناپلوسیدا میگردد. بلاستوسیست نیز با انقباضات مکانیکی خود باعث افزایش فشار درونی میگردد. هنگامی که شکاف کوچکی در زونا ایجاد میشود سلولها خود را با فشار به بیرون از زونا میکشند تا از حصار زونا آزاد شوند. در بلاستوسیست انقباضات مکرری پس از تشکیل بلاستوسل رخ میدهد و تکرار این انقباضات در زمان هچ شدن بیشتر از زمان های قبل و بعد از هچ میباشد. در حوالی روز ۵ در انسان و روز ۸-۶ گاو و گوسفند بلاستوسیست از زونا آزاد میگردد که به آن جازه رشد بیشتر، دستیابی به مواد مغذی و ترشحات رحمی و لانه گزینی میدهد. هرگونه اختلال در تنظیم فرایند هچ سبب میشود که لانهگزینی رخ ندهد و در نتیجه ناباروری ایجاد گردد [۱۲۴]. کنترل فرایند هچ و هضم زوناپلوسیدا توسط بیومولکولها و فاکتورهای سلولی مختلف صورت میگیرد [۱۳۹]. اطلاعات کمی در مورد سازوکار این پدیدۀ تکوینی مهم وجود دارد. در بلاستوسیستی که به طور پیشرونده در حال اتساع است، فشار هیدروستاتیک سبب ایجاد یک شکاف کوچک در زوناپلوسیدا میشود، علاوه بر آن هم بلاستوسیست و هم اندومتریوم فاکتورهایی ترشح میکنند که در فرایند هچ دخالت دارند [۵۷]. همچنین در بلاستوسیست آماده هچ زواید تروفکتودرم^[۸۱] TEPs ظاهر میشود. TEPs به همراه چندین فاکتور تنظیمگر سلولی و مولکولی مربوط به هچ سبب وقوع هچ میشوند (شکل۲-۳).
نشان داده شده است که TEPs زونا را در قطب غیررویانی^[۸۲] سوراخ میکند و طی سوراخ شدن، زونا حرکات موجی از خود نشان می دهد [۱۴۷]. همچنین از سلولهای ترفکتودرم زوایدی که منشا آنها اکتین اسکلت سلولی است خارج میشود که فیلوپودیا^[۸۳] نامیده میشود که به توده سلولی داخلی وارد میشود و در انتقال پیام سلولی نقش دارد [۶۲]. TEPs و فیلوپودیا به همراه تنظیمگرهای مولکولی هچ باعث آزادسازی بلاستوسیست از حصار زونا میشوند. تنظیمگرهای مولکولی که هچ را تحت تاثیر قرار میدهند، یکی از مهمترین جنبه های فرایند هچ است. فاکتورهای امبریوتروفیک^[۸۴] مثل فاکتورهای رشد، سیتوکینها، فاکتورهای نسخهبرداری، سیستئین پروتئازها نمونههایی از این تنظیمگرها هستند [۱۳۹]. مطالعات نشان داده است که EGF^[85]، EGF متصل شونده به هپارین^، [۸۶]TGF-β و ^[۸۷]LIF، سبب تسریع هچ میشود [۱۳۹]. مهار رسپتورهای آلفای استروژنی (ER-α) توسط آنتاگونیست ICI 182,780، نشان داد که هچ شدن بلاستوسیست همستر بهطور برگشتپذیری مهار میشود. این مطالعه نشان می دهد که ER-α میتواند در فرایند هچ نقش تنظیمی داشته باشد [۱۴۷]. همچنین دیده شده است که مهار COX-2^[88] و NFκB^[89] به شدت فرایند هچ را تحت تاثیر قرار میدهد [۱۴۷]. در حمایت از این یافته دیده شد که PGI2 که محصول فعالیت COX-2 است برای هچ شدن رویان موش بسیار حیاتی است [۲۵]. گروه های مختلفی از پروتئازها (مثل سرین و سیستئین یا متالو پروتئاز) بسته به گونه، در فرایند هچ دخالت دارند [۶۴]. اختلال در فعالیت پروتئازها منجر به عدم آبستنی میشود. نشان داده شده است که مهارکنندههای پروتئازهای سیستئینی مانند آنتیپاین^[۹۰]، لئوپپتین^[۹۱]، پی- هیدرومرسیوری بنزوات^[۹۲] مانع از هچ شدن بلاستوسیستهای کشت شدهی همستر در in vitro میشود بدون آنکه تکوین رویانها را تا مرحله بلاستوسیست تحت تاثیر قرار دهند [۶۴]. مطالعات اخیر نشان دادهاند که کاتپسینهای مشتق شده از بلاستوسیست در هچ و هضم زونا نقش دارند [۶۴]. نشان داده شدهاست که زونای موش حساسیت کمتری نسبت به همستر به هضم توسط پروتئازها دارد، که نشان میدهد ممکن است ترکیبات زونا و یا ساختار آن بین گونهها متفاوت باشد [۴۲]. شناخت بیشتر سازوکار فرایند هچ در پستانداران نیازمند مطالعات بیشتر است. نتایج ارزیابی پروتئوم و ترانسکریپتوم رویانهای در حال هچ در آینده میتواند شناخت ما را از سازوکار پدیدهی هچ بیشتر کند.
۲-۷- فعال شدن ژنوم رویانی
دوره پس از لقاح رویان پستانداران با چندین فرایند انتقالی مهم تکوینی همراه است. اولین و شاید مهمترین آنها فعال شدن ژنوم رویانی^[۹۳] است، که در آن ترانسکریپتهای ژنوم رویانی بیان میشود و جایگزین ترانسکریپتهای مادری میگردد. در این مرحله محتوای ژنوم جنین فعال گشته و با تکیه بر mRNAs های حاصل از ترجمه ژنوم خودی به تکوین خود ادامه میدهد. هدف این تغییر بزرگ تبدیل تخمک به یک بلاستومر توتیپتنت^[۹۴] است. در گونه ها و حتی در نژادهای مختلف، این رخداد در مراحل مختلف تکوین (چهارمین گامه تقسیم سلولی در گاو، پنجمین گامه در خرگوش، گامه سوم تا چهارم در انسان، دومین گامه در موش و چهارمین گامه در گربه) اتفاق میافتد.
mRNA مادری و پروتئین ذخیره درون اووسیت با گذشت زمان کاهش مییابد به طوریکه نهایتاً در طی سومین تا چهارمین گامه سلولی این ذخایر مادری کاهش خواهد یافت. اووسیت توانمند بایستی حاوی مقادیر
کافی mRNA مورد نیاز برای تکوین جنینی تا چهارمین و پنجمین گامه سلولی باشد. در این مرحله است که فعال شدن اصلی ژنوم جنین اتفاق افتاده و فعالیت نسخهبرداری افزایش و سنتز پروتئین آغاز میشود (شکل۲-۴). [۶۵] مطالعات گسترده اخیر حاکی از نقش حیاتی توالیهای خاص ژنوم جنین در القا فعالسازی سرتاسری ژنوم جنین میباشد. براین اساس ژنهای مختلفی در گونه های مختلف پستانداران تشخیص داده شدهاند به طوریکه اکنون ژنهای زیادی کاندید اکتیواسیون ژنوم جنینی شناخته شدهاند.
۲-۸- متابولیسم رویان
چرخه کربس منبع اصلی تامین انرژی رویان از مرحله زایگوت تا مرحله قبل از لانهگزینی است. تا قبل از تشکیل بلاستوسیست میسر گلیکولیز در رویان فعالیت خیلی کمی دارد اما در شروع تشکیل بلاستوسیست توانایی گلیولیز به شدت افزایش مییابد. مصرف اکسیژن نیز در مراحل اولیه تقسیم رویانی پایین است و با تشکیل بلاستوسیست بالا میرود تا ATP لازم برای پمپ /k⁺ ATPase Na⁺ برای تشکیل حفره بلاستوسل و ساخت پروتئین برای رویان در حال رشد طی چرخه کربس تامین شود. در مرحله بلاستوسیست فرایند بیهوازی گلیکولیز به راه میافتد تا نیاز متابولیکی بلاستوسیست در حال رشد و تشکیل حفره بلاستوسل را فراهم سازد. این موضوع به کمک برخی پروتئینهای غشایی سرتاسری یا اینتگرال که ناقلهای گلوگز^[۹۵] ((GLUTs هستند انجام میگیرد. رویان در روزهای اولیه بدون نیاز به گلوکز قادر است تقسیمات خود را ادامه دهد، اما بعد از مرحله مورولا به مقدار جزیی گلوکز نیاز دارد. گلوگز علاوه بر اینکه به عنوان سوبسترای انرژی به کار میرود، اکسیداسیون آن در مسیر پنتوز فسفات نیز سبب تولید قند ۵ کربنه ریبوز میشود که پیشساز ساخت DNA و RNA در رویان میباشد. گزارش شده است که وجود مقدار جزیی گلوکز برای بیان GLUT3 لازم است. GLUT3 در تشکیل بلاستوسیست نقش دارد. همچنین گزارش شده است که گلوکز برای بیان ناقلهای منوکربوکسیلات [۱۳۱] که مسئول انتقال جفت شده پروتون با یک آنیون مثل پیروات و لاکتات است و در تنظیم ^[۹۶]PHi نقش دارند لازم است [۴۹]. گلوکز علاوه بر سوبسترای انرژی به عنوان یک عامل در سیگنالینگ سلولی نقش ایفا می کند [۱۳۳].
بیانGLUT1 از مرحله زیگوت تا مرحله بلاستوسیست و بیان GLUT3,4 از مرحله ۸ سلولی تا مرحله بلاستوسیست رخ میدهد. GLUT4 بیان نمیشود و GLUT8 در مرحله بلاستوسیست بیان میشود. مطالعات نشان داده است که GLUT8 در موش پس از تحریک با انسولین تنظیم افزایشی^[۹۷] پیدا میکند، اما تحقیقات جدیدتر نشان دادهاند که در غیاب GLUT8 تکوین رویانی به طور طبیعی رخ میدهد. فعالیت متابولیکی رویان میتواند پیشبینی کنندۀ قدرت زندهمانی آن پس از انتقال به گیرنده ها باشد. شرایط مختلف کشت رویان، فعالیت متابولیکی آنرا تحت تاثیر قرار میدهد. میزان جذب گلوکز و متابولیسم آن در رویان با قدرت تکوین آن ارتباط دارد و به احتیاجات رویان مربوط میشود [۳۴،۱۳۴]. نیاز به انرژی برای فعالیت پمپ Na⁺/K⁺ ATPase در شروع تشکیل بلاستوسیت نمونهای از این احتیاجات است[۳۳]. دیده شده است که شرایط کشت میتواند توانایی رویان را برای متابولیسم نمودن گلوکز تحت تاثیر قرار دهد[۷۶،۱۴۱،۴]. در رویانهایی که هنگام همکشتی با سلولهای اپیتلیال اویداکت تولید میشوند میزان متابولیسم گلوکز بالاست اما تعداد سلولهای رویانی کمتری دارند و زمان تکوین در آنها به تاخیر میافتد. پیشنهاد شده است که مصرف میزان بالای گلوکز ممکن است به زنده مانی کم رویان مربوط شود[۷۶]. همچنین دیده شده است که وجود سرم در محیط کشت رویان سبب افزایش فعالیت گیکولیتیک رویان میشود و رویانها ظاهری تیره و گرانوله دارند [۱۵۶].
۲-۹- نقش آلدوسترون در بیان پمپ Na⁺/K⁺ ATpase
در یک مطالعه، الیورا (Olivera et al., 2000) به بررسی تأثیر آلدوسترون بر پمپ Na⁺/K⁺/ATPase و متعاقباً کاهش ادم ریوی موش های صحرایی پرداخت. بدین ترتیب پس از جدا سازی و تخلیص سلول های آلوئولی
تیپ II، آنها را به مدت ۳، ۶، ۱۲ و ۲۴ ساعت در غیاب و حضور آلدوسترون به میزانnM 300 کشت داد. نتایج این مطالعه نشان داد آلدوسترون موجب افزایش یکنواخت مقادیر mRNA مربوط به تحت واحد β_۱ پمپ Na⁺/K⁺/ATPase، نیز مقادیر پروتیین Na⁺/K⁺/ATPase و نیز افزایش سلول های آلوئولی تیپ II در زمان های ۱۲ و ۲۴ ساعت پس از کشت می گردد ]۱۱۶[.
افزایش فعالیت Na⁺/K⁺/ATPase احتمالاً ناشی از تغییر در فعالیت پمپ های Na⁺/K⁺/ATPase موجود، به کارگیری یا تغییر موقعیت پمپ های مذکور از منابع داخل سلولی به غشای بازولترال و یا متعاقب نسخه برداری یا ترجمه که موجب افزایش تعداد پمپ های فعال Na⁺/K⁺/ATPase بر روی غشای پلاسمایی سلول می گردد، می باشد ]۸،۴۷[. در این مطالعه آلدوسترون هیچ تأثیری بر روی مقادیر mRNA تحت واحد _۱α پمپ Na⁺/K⁺/ATPase نداشت، در حالی که مقادیر پروتیین های تحت واحد مذکور را در غشای بازولترال سلول ها افزایش داد. بدین ترتیب به نظر می رسد آلدوسترون به منظور افزایش فعالیت پمپ Na⁺/K⁺/ATPase، از مکانیسم های متفاوتی جهت تنظیم تحت واحدهای α و β استفاده می نماید؛ به عنوان مثال آلدوسترون میزان نسخه برداری و ترجمه تحت واحد β را تغییر می دهد، در حالی که احتمالاً در مورد تحت واحد α، از به کار گیری منابع داخل سلولی برای غشای بازولترال استفاده می نماید ]۸،۴۷[.
در مطالعات دیگر نشان داده شده است که تأثیر آلدوسترون بر مقادیر mRNA تحت واحدهای α و β در سلول های کشت داده شده مختلف، متفاوت است؛ به عنوان مثال مواجهه سلول های قلبی موش صحرایی با آلدوسترون، موجب افزایش سه برابری در مقادیر mRNA تحت واحد α در مدت ۶ ساعت گردید ]۵۸[. در مطالعه دیگر در سلول های کلیوی کشت داده شده (A6)، آلدوسترون موجب افزایش ۵/۲ برابری در مقادیر mRNA تحت واحد _۱β گردید، لیکن هیچ تأثیری بر مقادیر mRNA تحت واحد _۱α پس از ۳ ساعت مواجهه نداشت ]۹۰[.
در مطالعه ای که وری (Verrey et al., 1989) به منظور بررسی تأثیر آلدوسترون بر روی نسخه برداری ژن مربوط به Na⁺/K⁺/ATPase در سلول های کلیوی انجام داد، نشان داد که افزودن nM300 آلدوسترون در محیط کشت سلول های A6 کلیوی در طول ۶ ساعت موجب افزایش ۴ برابری در مقادیر mRNA تحت واحد _۱β و نیز افزایش دو برابری در مقادیر mRNA تحت واحد _۱α پمپ مذکور گردید. در این مطالعه پیشنهاد شده است که احتمالاً آلدوسترون با تأثیر مستقیم بر روی ترکیب هورمون-گیرنده و تحریک پروموتر ژن Na⁺/K⁺/ATPase موجب افزایش نسخه برداری و مقادیر mRNA ژن مذکور می گردد ]۱۶۵[.
در مطالعه دیگری اگوچی (Oguchi et al., 1993) به بررسی تأثیر آلدوسترون بر بیان ژن Na⁺/K⁺/ATPase در سلول های عضلات صاف عروق پرداخت. نتایج این مطالعه بیانگر افزایش ۳/۲ برابری در مقادیر تحت واحد _۱α و افزایش ۷/۴ برابری در مقادیر mRNA تحت واحد _۱β پس از ۲۴ ساعت کشت گردید که احتمالاً بیانگر تحریک بیان ژن Na⁺/K⁺/ATPase در محیط کشت سلول می باشد ]۱۱۵[.
فصل سوم
مواد و روش کار
انجام این مطالعه مستلزم تولید جنین‌های حاصل از لقاح خارج رحمی (IVF) به منظور اخذ بلاستوسیست از آن‌ها و بررسی تأثیر آلدوسترون بر روی تکامل جنینها بعد از مورولا تا بلاستوسیست و بررسی بیان پروتیین Na⁺/K⁺ ATpase میباشد.
جمع‌ آوری تخمدان‌ها از کشتارگاه و استحصال تخمک‌ها از مایع فولیکولی
بلوغ آزمایشگاهی تخمک‌ها (IVM)
آماده سازی اسپرم به منظور IVF
آماده سازی COC ها به منظور IVF
لقاح داخل آزمایشگاهی (IVF)
کشت داخل آزمایشگاهی جنین ها (IVC)
تازه کردن محیط کشت جنین ها (refresh)
۳-۱- تولید جنین های حاصل از لقاح خارج رحمی (IVF)
۳-۱-۱- جمع‌ آوری تخمدان‌ها از کشتارگاه و استحصال تخمک‌ها از مایع فولیکولی
پس از جمع‌ آوری تخمدان‌ها از گوسفندهای کشتار شده درکشتارگاه، ظرف مدتی کمتر از ۳ ساعت تخمدان‌ها با بهره گرفتن از فلاسک حاوی سرم فیزیولوژی به همراه آنتی‌بیوتیک (mg/ml strep200 IU/ml pen & 0.2) در دمای ۳۰-۲۰ درجه سانتی‌گراد به آزمایشگاه منتقل می‌شوند. در آزمایشگاه تخمدان‌ها چند بار با آب شهری با همان درجهای که تخمدانها دارند شستشو داده شده و سپس داخل بشر حاوی سرم فیزیولوژی ریخته شده و در بن ماری ۳۰ درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرند. اووسیتها از فولیکولهای آنترال با قطر ۶-۲ میلیمتر، به روش آسپیره کردن، با کمک پمپ خلاء، و با بهره گرفتن از سوزن شماره ۲۱ گرفته شد. محتویات فولیکولهای آسپیره شده درون لوله فالکون ۵۰ میلیلیتری که حاوی مقداری محیط آسپیراسیون گرم بود جمعآوری میشد، تمام مراحل استحصال اووسیتها از فولیکول در داخل بنماری با ۳۰ درجهسانتیگراد انجام گرفت. مایع آسپیره شده ۱۰ دقیقه جهت رسوب ذرات، بی‌حرکت گذاشته شده سپس رسوب ته لوله با پیپت پاستور کشیده و داخل پتری دیش استریل و خط‌کشی شده ریخته می‌شود.

۴-۳-۱- واکنش زنجیره‌ای پلیمراز برای تایید وجود ژن لاکتوفرین در گیاهان تراریخت ۳۹

۴-۴- استخراج RNAو ساخت cDNA 40
۴-۵- انجام Real Time PCR 42
۴-۵-۱- انجام Real Time PCR برای ژن لاکتوفرین ۴۲
 ویروس موزاییک خیار ۴۳
۴- ۴۶
۶- بحث ۴۷
۷- منابع ۴۹
فهرست جدول‌ها
عنوان …………. صفحه
جدول ۳-۱- محول ضدعفونی کننده بذر توتون ۱۶
جدول ۳-۲- تهیه ی بافر استخراج DNA 19
جدول ۳-۳- پرایمرهای مورد استفاده برای تکثیر و تایید ژن لاکتوفرین ۲۰
جدول ۳-۴- سیکل گرمایی استفاده شده در هر واکنشPCR 21
جدول ۳-۵- مواد استفاده شده در هر واکنش PCR 22
جدول ۳-۶- نوع و میزان مواد به کار رفته برای تیمار DNase 25
جدول ۳-۷- مواد مورد استفاده در مرحله اول سنتز cDNA 26
جدول ۳-۸- مواد مورد استفاده در مرحله دوم سنتز cDNA 27
جدول ۳-۹- آغازگرهای به کار رفته ژن لاکتوفرین برای Real-Time PCR و ژن کنترل داخلی ۲۷
جدول ۳-۱۰- میزان مواد به کار رفته در Real –Time PCR ژن لاکتوفرین و ژن Ef به عنوان کنترل داخلی…… ۲۸
جدول ۳-۱۱- سیکل گرمایی استفاده شده در Real-Time PCR ژن لاکتوفرین و ژن کنترل داخلی ۲۹
 ویروس موزاییک خیار و ژن Ef به عنوان کنترل داخلی ۳۰
 ویروس موزاییک خیار و ژن کنترل داخلی ۳۰
جدول ۴-۱- تاخیر ظهور علایم پس از ۱۵ روز از مایه زنی ویروس موزاییک خیار در گیاهان تراریخت ۳۶
فهرست شکل ها
عنوان……………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه
شکل ۴-۱- ظهور علایم در توتون های تیپ وحشی ۳۳
شکل ۴-۲- گیاهان تراریخت هنگام ظهور علایم در تیپ وحشی‌ها ۳۴
شکل ۴-۳- گیاهان تیپ وحشی بعد از ۳۰ روز مایه زنی ویروس موزاییک خیار ۳۴
شکل ۴-۴- گیاهان تراریخت پس از ۱۵ روز از ظهور علایم در تیپ وحشی­ها ۳۵
شکل ۴-۵- آزمون الایزا در زمان صفر ۳۷
شکل ۴-۶- رشد ویروس در تراریخت ها و تیپ وحشی در ۲۰ روز بعد ازمایه زنی ویروس موزاییک خیار ۳۸
شکل ۴-۷- آزمون الایزا در زمان ۳۰ روز بعد مایه زنی ویروس موزاییک خیار ۳۹
شکل ۴-۸- نقوش الکتوفروزی محصول PCR با پرایمرهای partial ژن لاکتوفرین ۴۰
شکل ۴-۹- استخراج RNA از گیاهان تراریخت و تیپ وحشی ۴۰
شکل ۴-۱۰- نقوش الکتروفورز PCR آغازگرهای Real-Time با آغازگرهای ژن لاکتوفرین: ۴۱
شکل ۴-۱۱- تیمار DNase توتون تیپ وحشی پس از ۲۲ روز از مایه زنی باکتری ۴۱
شکل ۴-۱۲- نتایج حاصل از Real-Time PCR ژن لاکتوفرین در لاین­های تراریخت ۴۲
 ویروس موزاییک خیار ۴۳
شکل ۴-۱۴- کشت عصاره ی حاصل از گیاهان تراریخت و تیپ وحشی ۴۴
شکل ۴-۱۵- پژمرده گی گوجه پس از ۲۶ روز از مایه زنی باکتری ۴۵
 ۴۵
 ۴۵
فصل اول
۱-­ مقدمه
براساس یک تخمین محافظه کارانه، بیماری­ها، حشرات و علف های هرز در سطح جهانی سالانه بین ۳۱ تا ۴۲% محصولات کشاورزی را نابود کرده و یا از تولید آن­ها جلوگیری می­ کنند. میزان خسارت به طور معمول در کشورهای پیشرفته و در کشورهای در حال پیشرفت که نیاز غذایی بیشتری دارند، بالاتر است (Tisdell and Xiang, 1998). اگر متوسط میزان خسارت را ۵/۳۶% بگیریم، سهم بیماری ها، حشرات و علف های هرز دراین خسارت به ترتیب ۱/۱۴%، ۲/۱۰% و ۲/۱۲% شده است. با توجه به اینکه بیماری ها به تنهایی موجب نابودی ۱/۱۴% محصولات می شوند، مقدار خسارت سالانه آن­ها در سطح جهانی بالغ بر۲۲۰ میلیارد دلار می شود (Wood and Derek, 2001).
طی یک صد سال گذشته، کنترل بیماری­ها و سایر آفات گیاهی به طور فزاینده­ای به استعمال مواد شیمیایی سمی وابسته است. کنترل بیماری­های گیاهی اغلب کاربرد این مواد سمی را نه تنها بر روی گیاه و محصولات گیاهی مورد استفاده­ی ما، بلکه درون خاک جایی که بسیاری از میکروارگانیزم­های بیماری­زا زندگی کرده و به ریشه­ گیاه حمله می­ کنند، ضروری ساخته است. بسیاری از این مواد شیمیایی برای میکروارگانیزم­های غیر هدف، حیوانات و حتی برای انسان نیز ممکن است سمی باشند. دشوار است که بتوان هزینه­ های بلند مدت و کوتاه مدت آلودگی محیط زیست بر سلامتی و به­زیستی انسان را که براثر تلاش ما برای کنترل بیماری های گیاهی و سایر آفات به وجود می آید، تخمین زد. شمار زیادی از بیمارگرهای گیاهی از ویروئیدهای دارای چند صد نوکلئوتیدی تا گیاهان عالی در محصولات کشاورزی ایجاد بیماری می­ کنند. دامنه­ اثرات این بیماری زا از اثرات خفیف تا نابودی کامل محصول است. گروه ­های عمده بیمارگرها شامل ویروس­ها، باکتری­ ها، قارچ­ها، اوومیست­ها، ویروس­ها و نماتدها می­باشند. کنترل عوامل بیماری­زای گیاهی مشکل است زیرا جمعیت آنها بسته به زمان، مکان و نوع ژنوتیپ متغیر است. بنابراین برای مبارزه با تلفاتی که آن­ها به وجود می ­آورند، لازم است به تعریف مشکل پرداخت و به دنبال راه­حل­هایی بود. در سطح زیستی نیاز به روش­هایی برای تشخیص دقیق و سریع اورگانیزم ایجاد کننده­، بیماری تخمین دقیق شدت بیماری، اثر بیماری روی محصول و تشخیص مکانیسم ­های بیماری­زایی می­باشد. در مرحله­ بعد خسارت بیماری باید به وسیله­ کاهش مایه تلقیح بیمارگر، کاهش مکانیسم های بیماری­زایی آن و افزایش گوناگونی ژنتیکی در محصول به حداقل برسد (Reed et al., 2003). هدف بیشتر پژوهش­های جدید در بیماری­شناسی گیاهی یافتن شیوه ­های دیگر برای کنترل بیماری­های گیاهی است که به محیط زیست آسیب کمتری برسانند. روش­های انتقال در سال­های اخیر به عنوان یک موضوع مهم برای ایجاد مقاومت مورد بررسی قرار گرفته است. امید ­بخش­ترین این روش­ها عبارتند از:

USE CASE 4-4
Name : رزرو بار
Summrey : کاربر می توانند بار مورد نیاز خود را رزرو نماید
Dependency : وجود بارهای آینده
Actor : کاربر راننده
Precondition : و سود با شماره کارت هوشمند
Flow of event
-کاربر راننده با شماره کارت هوشمند خود وارد سیستم می شود.
-از منوی اصلی خدمات رزرو را انتخاب می نماید و سپس هزینه رزرو بار را کلیک می کند
-در پنجره باز شده کاربر نام و نام خانوادگی خود را مشاهده می نماید
-در پنجره باز شده اطلاعات خواسته شده از کاربر توسط کاربر تکمیل می گردد
-کاربر پس از نمایش اطلاعات و مرور مجدد آنها در صورت صحت اطلاعات تأیید را کلیک می نماید
-سیستم به کاربر کد رهگیری : ۱۰ کارکتری اختصاص داد. و همزمان پیام کوتاهی از سیستم برای کاربر ارسال می گردد که نشان دهندۀ ثبت موفقیت آمیز فرایند رزرواسیون می باشد.

-سیستم پیامی برای شرکت صاحب کالا ارسال کرده و شماره کارت هوشمند راننده را به شرکت ارسال می نماید.
سیستم بیشتر از ۲ نوبت پیاپی از یک بازده زمانی اجازه رزرو بار به کاربر نمی دهد.
Altovnative
در صورتیکه کاربر کد رهگیری خود را فراموش نماید از پیام کوتاه ارسالی از سامانه می تواند آن را محفظه نگه دارد. اگر سیتم بلافاصله بعد از ثبت رزرو به کاربر کد رهگیری ندهد کاربر می تواند با مدیر سیتم تماس بگیرد.
Post condition دریافت کد رهگیری و اتمام فرایند رزو بار
USE CASE 4-5
Name : کنسل بار
Summery : کاربر باری را که در رزو شده را کنسل می نماید
Dependency: کد رهگیری ۱۰ رقمی
Actor : کاربر راننده
Precondition رزرو بار ورود با شماره کارت هوشمند
Flow of event
ورود کاربر با شماره کارت هوشمند
-صفحۀ اصلی خدمات رزرو را انتخاب می نماید
-گزینه کنسل نمودن با را انتخاب می نماید
-در پنجره باز شده کد رهگیری را که کاربر هنگام رزرو دریافت نموده است را وارد نموده و ثبت را کلیک می نماید
-سیستم کد رهگیری به کاربر ارائه می دهد
-سیستم به کاربر پیام بار رزو شده کنسل شده را به کاربر می دهد
-سیستم از طریق سامانه پیام کوتاه به کاربر یک پیام کوتاه حاوی اطلاعات کنسل بار ارسال می نماید.
-سیستم فقط ۴۸ ساعت قبل از موعد مقرر اجازۀ کنسل نمودن بار را به کاربر می دهد
Alternative
در صورتیکه کاربر به شبکه اینترنت دسترسی نداشته باشد می تواند با بهره گرفتن از سامانه پیام کوتاه بار رزرو شده را کنسل نماید. در این روش نیز کاربر باید کد رهگیری که از رزرو بار دریافت کرده از طریق پیام کوتاه ارسال نماید.
-در صورتیکه کمتر از ۴۸ ساعت به زمان مقرر تحویل بار باقی می مانده باشد، و راننده قصد کنسل نمودن داشته باشد به صورت تلفنی می تواند به شرکت اطلاع دهد و دو طرف درباره اعمال جریمه توافق نماید
Post condition دریافت کد رهگیری حاوی اطلاعات کنسلی بار.
USE CASE 4-6
Name : گزارش تخلف
Sumnery : کارشناس تخلفات رانندگان غیر متعهد به رزو بار اعمال قانون می نماید
Dependency : رزرو بار – اطلاع رسانی متصدی شرکت
Actor : کارشناس حمل و نقل
Precondition : ورود با نام کاربری
Folw of event
-کاربر با نام کاربری وارد سیستم می شود

شکل ۴-۱:دیاگرام حالت الگوریتم KOCA[29].
۴-۳- الگوریتم رهگیری اهداف سریع:
در الگوریتم رهگیری اهداف سریع^[۵۸][۱۸]، هدف کاهش احتمال گم شدن هدف و افزایش دقت رهگیری هدف متحرک می‌باشد تا الگوریتم مورد نظر قادر به رهگیری اهداف خیلی سریع در شبکه باشد. این الگوریتم شامل ۴بخش رویه انتخاب رهبر^[۵۹]، رویه شکل‌گیری اولیه خوشه و موقعیت‌یابی^[۶۰] ، رویه شکل‌گیری مجدد خوشه و تعیین مسیر حرکت هدف^[۶۱] و در نهایت رویه رهگیری هدف^[۶۲] می‌باشد که در ادامه این بخش‌ها توضیح داده شده است.
رویه انتخاب رهبر:
هنگامی‌که هدف وارد شبکه می‌گردد حسگرهای فعالی که نزدیک هدف قرار دارند، هدف را شناسایی می‌کنند و الگوریتم انتخاب رهبر را فراخوانی می‌کنند. در فاز اول این الگوریتم هر حسگر i که هدف را تشخیص داد با توجه به قدرت سیگنال دریافتی از هدف یک شمارنده را راه‌اندازی می‌کند به گونه‌ای که هر چقدر قدر سیگنال دریافتی بیشتر باشد مقدار اولیه شمارنده کمتر خواهد بود. بنابراین حسگری که شمارنده آن زودتر از حسگرهای دیگر به پایان برسد، حسگری است که به هدف نزدیک‌تر است. در این الگوریتم حسگر i که شمارنده آن به اتمام رسیده است و پیام “CANDIDATE” توسط آن حسگر دریافت نگردیده است حالت خود را به سرخوشه تغییر می‌دهد و پیام “CANDIDATE” را به تمام همسایه‌های خود ارسال می‌کند. پیام “CANDIDATE” ارسالی توسط حسگر i شامل قدرت سیگنال دریافتی از هدف و شماره شناسایی حسگر i می‌باشد. حسگرهایی که پیام “CANDIDATE” را دریافت کرده‌اند، شمارنده خود را متوقف می‌کنند و حسگر ارسال‌کننده این پیام را به عنوان حسگر سرخوشه خود انتخاب می‌کنند. در فاز اول به دلیل اینکه حسگرها در فاصله چند یالی تا حسگرهای سرخوشه قرار دارند، بنابراین امکان انتخاب چندین حسگر به عنوان حسگر سرخوشه وجود خواهد داشت و در نتیجه چندین پیام “CANDIDATE” توسط یک حسگر دریافت می‌گردد. در فاز دوم به منظور انتخاب یک سرخوشه، هر کدام از حسگرهایی که پیام “CANDIDATE” را ارسال کرده‌اند و کاندید سرخوشه شدن می‌باشند یک شمارنده ثانویه را بر اساس قدرت سیگنال دریافتی از هدف راه‌اندازی می‌کنند. بنابراین هر حسگر سرخوشه­ای که هدف به آن نزدیک‌تر است شمارنده ثانویه آن نیز زودتر به اتمام خواهد رسید. این حسگر بعد از اتمام شمارنده ثانویه خود برای تمام حسگرهایی که کاندید سرخوشه شدن هستند پیامی ارسال می‌کند و حسگرهای کاندید سرخوشه با دریافت این پیام شمارنده ثانویه خود را متوقف کرده است و بنابراین یک حسگر که دارای قدرت سیگنال دریافتی بیشتری از هدف است به عنوان حسگر سرخوشه انتخاب می‌گردد.

رویه شکل‌گیری اولیه خوشه و موقعیت‌یابی:
به منظور خوشه‌بندی اولیه، بعد از اجرای الگوریتم انتخاب رهبر حسگری که سرخوشه گردیده است به تمام همسایه‌های خود که تا آن حسگر یک یال فاصله دارند پیام “I AM LEADER” ارسال می‌کند که این پیام شامل شماره شناسایی حسگر سرخوشه می‌باشد. حسگرهای همسایه در صورت دریافت این پیام به عضویت خوشه در می‌آیند و این حسگرها در زمان‌های از پیش تعیین‌شده، جهت نمونه‌برداری هدف را شناسایی می‌کنند و پیام “INFORMATION” را برای حسگر سرخوشه ارسال می‌کنند که این پیام شامل قدرت سیگنال دریافتی از هدف و شماره شناسایی آن حسگر می‌باشد. حسگر سرخوشه بعد از دریافت پیام “INFORMATION” از اعضاء خوشه خود، با توجه به اطلاعات بدست آمده از سه حسگر که به هدف نزدیک‌تر هستند، موقعیت هدف بدست آورده می‌شود و این موقعیت هدف را به وسیله درخت پوشایی که ریشه آن حسگر چاهک است، ارسال می‌کند. حسگر چاهک، حسگری است که با ایستگاه پایه که در خارج از شبکه‌های حسگر مستقر می‌باشد، در ارتباط می‌باشد.
رویه شکل‌گیری مجدد خوشه و تعیین مسیر حرکت هدف:
در این رویه ابتدا سرعت و مسیر حرکت هدف با توجه به ۲ موقعیت متوالی هدف توسط حسگر سرخوشه بدست آورده می‌شود. با توجه به سرعت محاسبه‌شده جاری هدف، یک متغییر بنام ^[۶۳]HC مقداردهی می‌گردد. متغییر HC به تعداد خوشه­هایی اشاره دارد که قرار است در مسیر هدف پیش‌بینی را انجام دهند. هر چقدر که سرعت بالاتر رود به دلیل اینکه هدف کمتر گم گردد و قابل‌شناسایی باشد، مقدار آن نیز بیشتر می‌گردد. در این رویه به منظور بدست آوردن خوشه‌های آینده^[۶۴]، حسگر سرخوشه با توجه به اینکه از مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت هدف و موقعیت همسایه‌های خود اطلاع دارد پیام “YOU ARE LEADER” را به همسایه‌ای که به مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت هدف نزدیک‌تر است ارسال می‌کند. این پیام شامل معادله مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت هدف و HC می‌باشد. هنگام دریافت این پیام توسط حسگر i، حسگر i حالت خود را به سرخوشه تغییر داده و به تمام همسایه‌هایی که تا حسگر i یک یال فاصله دارند پیام “I AM LEADER” را ارسال می‌کند. حسگرهای همسایه i در صورت دریافت این پیام از حالت خواب بیدار شده و به حالت فعال رفته و تا زمانی که هدف را شناسایی نکرده باشند در حالت فعال باقی خواهد ماند. حسگر i نیز مقدار HC را یک واحد کاهش می‌دهد و پیام “YOU ARE LEADER” را به حسگر همسایه‌ای که به مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت هدف نزدیک‌تر است ارسال می‌کند و این روند ادامه پیدا می‌کند تا مقدار HC برابر با صفر گردد. بنابراین در این الگوریتم هنگامی‌که هدف در خوشه ابتدایی قرار دارد خوشه‌های آینده ایجاد گردیده می‌شوند و در نتیجه توانایی رهگیری اهداف با سرعت بالا امکان‌پذیر می‌گردد. این روند در شکل ۴-۲ نشان داده شده است.
شکل ۴-۲: رویه خوشه‌بندی مجدد در الگوریتم رهگیری اهداف سریع[۱۸].
رویه رهگیری هدف:
در این رویه تا زمانی که هدف در مسیر حرکت پیش‌بینی‌شده خود به حرکت خود ادامه می‌دهد توسط حسگر سرخوشه آینده که هدف در برد خوشه آینده آن قرار دارد موقعیت هدف بدست آورده می‌گردد و هنگامی‌که در سرخوشه آینده تغییر مسیر هدف تشخیص داده شود، رویه شکل‌گیری مجدد خوشه برای مسیر جدید هدف اجرا خواهد گردید و بنابراین الگوریتم توانایی شناسایی اهدافی که به صورت پیوسته تغییر مسیر می‌دهند را نیز دارا می‌باشد.این روند در شکل ۴-۳ نشان داده شده است. همان طور که در شکل ۴-۳ نشان داده شده است هدف هنگامی‌که حسگر n₁₁، حسگر سرخوشه است هدف تغییر مکان داده است و به سمت حسگر n₉ نرفته است و به سمت حسگر n₆ حرکت کرده است. در این هنگام حسگر n₁₁ برای حسگر n₆ که نزدیک‌ترین حسگر به هدف می‌باشد پیام “you are leader” را ارسال می‌کند و رویه شکل‌گیری مجدد خوشه و تعیین مسیر حرکت هدف توسط حسگر n₆ اجرا می‌گردد.
شکل ۴-۳: الگوریتم رهگیری هدف در الگوریتم رهگیری سریع اهداف[۱۸].
۴-۴- الگوریتم رهگیری توزیع‌شده بر اساس پیش‌بینی:
در الگوریتم DPT^[65][22]، هدف کاهش محاسبات و ارتباطات بین حسگرها می‌باشد تا الگوریتم مورد نظر قادر به کاهش دادن نرخ مصرف انرژی حسگرها و در نتیجه افزایش طول عمر شبکه باشد. این الگوریتم شامل رویه تولید توصیف‌کننده هدف، رویه انتخاب حسگرهای شایسته و رویه تصحیح خطا می‌باشد که در ادامه این بخش‌ها توضیح داده می‌شود.
رویه تولید توصیف‌کننده هدف:
در این الگوریتم هنگامی‌که هدف توسط حسگرهای مرزی که همیشه در حالت فعال می‌باشند، شناسایی گردید رویه توصیف‌کننده هدف^[۶۶] فراخوانی می‌گردد تا یک توصیف‌کننده هدف به منظور شناسایی و بدست آوردن موقعیت هدف مورد نظر به آن اختصاص داد شود. این توصیف‌کننده هدف شامل شماره شناسایی هدف، موقعیت فعلی هدف ، موقعیت پیش‌بینی‌شده آینده هدف و مهر زمانی می‌باشد که در ادامه هر کدام از این اجزا توضیح داده خواهد شد.
شماره شناسایی هدف:
هنگامی‌که هدف برای اولین بار توسط خوشه جاری(خوشه iام) شناسایی گردید توسط حسگر سرخوشه جاری(CH_i) یک شناسه یکتا به آن اختصاص داده می‌شود و تمام سر خوشه‌هایی که به صورت همزمان این هدف را رهگیری می‌کنند از این شناسه به منظور تشخیص هدف مورد نظر استفاده می‌کنند. i به تعداد دفعاتی اشاره دارد که هدف مورد شناسایی قرار گرفته است و برای اولین شناسایی i=1 در نظر گرفته می‌شود.
موقعیت فعلی هدف:
در این رویه به منظور بدست آوردن موقعیت فعلی هدف، حسگر سرخوشه رویه انتخاب حسگرهای شایسته را فراخوانی می‌کند. حسگرهای شایسته، حسگرهایی هستند که وظیفه شناسایی هدف را در هر مرحله شناسایی هدف بر عهده می‌گیرند که تعداد حسگرهای شایسته سه حسگر در هر مرحله شناسایی هدف در نظر گرفته می‌شود. سه حسگر شایسته در زمان نمونه‌برداری از محیط هدف را شناسایی می‌کنند و فاصله نسبی خود تا هدف را به حسگر سرخوشه ارسال می‌کنند. حسگر سرخوشه بعد از دریافت اطلاعات ارسال‌شده توسط سه حسگر موقعیت فعلی هدف را بدست می‌آورد.
موقعیت پیش‌بینی‌شده آینده هدف:
در رویه پیش‌بینی موقعیت آینده هدف، به منظور بدست آوردن موقعیت آینده هدف، از یک تخمین زننده خطی استفاده گردیده است که در این تخمین زننده سرعت و جهت حرکت با بهره گرفتن از دو موقعیت متوالی هدف که توسط توصیف‌کننده فعلی(TD_i) و توصیف‌کننده قبلی(TD_i-1) بدست آورده می‌شوند، تخمین زده می­شوند. متغیر i به تعداد دفعاتی اشاره دارد که هدف مورد شناسایی قرار گرفته است. روند بدست آوردن سرعت و جهت حرکت توسط تخمین زننده خطی در رابطه‌های ۴-۱ و ۴-۲ ارائه گردیده است.

در رابطه‌های ۴-۱ و ۴-۲، موقعیت فعلی و موقعیت قبلی هدف در مرحله iام شناسایی هدف، به ترتیب با (x_i,y_i) و (x_i-1,y_i-1) نشان داده می‌شود که هر کدام از آنها به ترتیب توسط توصیف‌کننده فعلی و توصیف‌کننده قبلی بدست خواهد آمد و  به فاصله زمانی بین شناسایی متوالی هدف توسط حسگرها اشاره دارد. حسگر سرخوشه با بهره گرفتن از دو پارامتر تخمین زده‌شده موقعیت آینده هدف را پیش‌بینی می‌کند و موقعیت پیش‌بینی‌شده هدف توسط حسگر سرخوشه جاری به حسگر سرخوشه آینده(CH_i+1) ارسال می‌گردد. حسگر سرخوشه آینده نیز بعد از دریافت این پیام رویه انتخاب حسگرهای شایسته را فراخوانی می‌کند تا سه حسگر را از بین حسگرهای عضو خود و حسگرهای عضو خوشه‌های همسایه به منظور شناسایی هدف انتخاب کند. این سه حسگر در حالت فعال قرار می‌گیرند تا هدف را شناسایی کنند. در این الگویتم هنگامی‌که هدف از برد خوشه جاری خارج گردید و به برد خوشه آینده وارد گردید، خوشه جاری اطلاعات هدف را توسط دنباله‌ای از خوشه‌ها که در رهگیری هدف مورد نظر شرکت داشته‌اند به حسگر چاهک ارسال می‌کند.
مهر زمانی:
در این رویه به منظور مشخص کردن زمان ایجاد شدن توصیف‌کننده هدف، از این پارامتر استفاده گردیده است. رویه تخمین زننده موقعیت آینده هدف به منظور بدست آوردن سرعت و جهت حرکت هدف به زمان تشکیل توصیف‌کننده فعلی(t_i) و توصیف‌کننده قبلی(t_i-1) در مرحله iام شناسایی هدف نیاز دارد که بدین منظور از پارامتر مهر زمانی در توصیف‌کننده هدف iام و(i-1)ام استفاده می‌گردد.
رویه انتخاب حسگرهای شایسته:
در این رویه هنگامی‌که حسگر سرخوشه آینده، موقعیت آینده هدف را از حسگر سرخوشه جاری دریافت کرد، ابتدا با توجه به موقعیت حسگرهای عضو خود، سه حسگر را که هدف در برد نرمال آنها قرار دارند را انتخاب می‌کند. این روند در شکل ۴-۴ نشان داده شده است. در صورتی که حسگر سرخوشه آینده در مرحله قبل موفق به انتخاب سه حسگر در برد نرمال نگردید، سه حسگر را از بین حسگرهای عضو خود که هدف در برد حداکثری آنها قرار دارد را انتخاب می‌کند. این روند در شکل ۴-۵ نشان داده شده است. و اگر در مرحله قبل موفق به انتخاب سه حسگر نگردید، با کمک خوشه‌های مجاورش سه حسگر را که هدف در برد نرمال آنها قرار دارند انتخاب می‌کند. این روند در شکل ۴-۶ نشان داده شده است.

شکل ۴-۴: جستجو سه حسگر شایسته در برد نرمال [۲۲].

شکل ۴-۵: جستجو سه حسگر شایسته در برد حداکثری [۲۲].

شکل ۴-۶: جستجو سه حسگر شایسته توسط خوشه‌های مجاور [۲۲].
رویه تصحیح خطا:

نظریه ی گلاسر ^[۸۰]:رشد شناختی ،اجتماعی،عاطفی ،زیستی-رفتار
گلاسر اعتقاددارد:تمام رفتارهای انسانی برای برآوردن نیازهای اساسی فیزیولوژیکی وروانی است که برای همه یکسان وجودداردداشتن هویت مهمترین نیاز روانی انسان استکه از بدو تولد در نظام زیستی انسان متولد می شود پس از آنکه فرد به دنیا می آیدباید این نیاز او پاسخ داده شود اما این نیاز مانند نظریه های اریکسون وبالبی یک دوره ی نقش پذیری ،حساس وبحرانی داردکه اوج آن درسنین ۵تا۱۰سالگی است.

ویلیام گلاسر در تئوری انتخاب خود می گوید به دلایل بسیار روشن ما هر کاری را که انجام می دهیم انتخاب خودمان است که شامل احساس بدبختی ما نیز می شود. دیگران نه می توانند ما را بدبخت کنند نه خوش بخت. ما بیش از آن که تصور م ی کنیم کنترل حیات خود را در دست داریم . نظریه انتخاب معتقد است که ایجاد روابط درست با افراد وپذیرش حس مسئولیت مبتنی به تصمیم گیری های مورد نظر افراد می تواند ازکنترل های بیرونی کاسته و به فرد کمک می کند بر خود مسلط بوده و مسئولیت اعمال خود را بپذیرد.(گلاسر،ترجمه حمزه ساده،۱۳۸۰).
بر اساس نظریه گاف ^[۸۱](۱۹۶۸) وظیفه شناسی، مسئولیت پذیری، قابلیت اعتماد، عمل کردن بر اساس نظم و مقررات و اعتقاد بر این که عقل و دلیل باید بر زندگی مسلط باشداز ویژگی های شخصیتی نسبتاً پایدار میان فردی و درون فردی افراد است . گاف معتقد استکه گرچه مسئولیت تا اندازه ای با مردم آمیزی و خویشتن داری همبسته است اما باید برارزش ها و کنترل ها که عوامل مشخص و مهمی در زندگی افراد است تأکید نمود . فردی که دارای احساس مسئولیت بالایی است نیازهای خود را در راه نیازهای جمع فدا می کند. این قبیل افراد پیامدهای رفتارهای خود را می پذیرند و قابل اعتماد و اطمینان هستند. نسبت به ساختار اجتماعی بزرگ تر احساس تعهد کرده و اگرچه لزوماً رهبرنیستند اما درستکار بوده و به عهد خود وفا می کنند. طبق دیدگاه گاف افراد جامع هستیز افراد مسئولی نی ستند چون مدام متوجه نیازهای خود هستند، اما افرادی که دارای مشاغلی هستند که مستلزم رفتار مسئولانه و توأم با وظیفه شناسی است، افراد مسئولی ت پذیری می باشند. گاف معتقد است که فرد مسئول به ارزش های اجتماعی و اخلاقی و مدنی پایبند است (مارنات، ترجمه پاشاشریفی۱۳۷۸).
۲-۸- زمینه پژوهش در داخل ایران
هاشمی(۱۳۸۲) در پژوهشی تحت عنوان رابطه شیوه های فرزند پروری با پیامدهای روانی ناسازگار در شهر تهران به این نتیجه رسیدند که والدین مورد پژوهش بیشتر از شیوه های سلطه گری، کنترل وابستگی زا وغفلت استفاده کرده بودند.کودکان مورد مطالعه به تربیت در اختلالهای اضطراب ، افسردگی، پرتحرک، کاستی توجه ،وابستگی و مشکلات اجتماعی نمره های بالاتر ی نشان دادند.وبین متغیرهای مذکور وشیوه های فرزند پروری رابطه معنا داری بدست آمد. نتایج پژوهش هاشمی حاکی از آن است که خانواده مقتدر و پاسخگوی نیازهای فرزندان خود، بهترین نوع خانواده و خانواده ه یا بی تفاوت، آشفته وناسالم ، ناموفق ترین خانواده در تربیت فرزندان است. همچنین حسینی نسب واحمدیان و روانبخش(۱۳۸۴) در پژوهش با عنوان بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری با خود کارآمدی وسلامت روانی دانش آموزان،۳۶۰ دانش آموز مورد بررسی قرار دادند. در پژوهش حاضر هدف رابطه شیوه های فرزند پروری با خود کارآمدی وسلامت روانی دانش آموزان پایه دوم دبیرستانهای شهرستان مهاباد است.یافته ها نشان داد که بین خودکارآمدی دانش آموزانی که والدین آنها شیوه فرزند پروری متفاوتی داشته اند ، تفاوت معنا داری وجود دارد.(فولادچنگ،۱۳۸۵) در تحقیقی نشان داد سازگاری عمومی فرزندان قاطع و آسان گیر بطور معنا داری از فرزندان والدین مستبد وبی توجه است ونقش محبت در سازگاری دانش آموزان اثر مثبت دارد. همچنین نجات بخش(۱۳۸۶) در تحقیقی نشان داد که والدین قاطع واطمینان بخش،هم بر رفتارمختارانه وهم بر نظم وکنترل اهمیت می دهند. کودکان این خانواده در بحث های که به رفتارشان مربوط می شود،آزادانه شرکت می کنند وحتی ممکن است تصمیم گیری هم بنمایند ولی اقتدار نهایی دردست والدین است . هواسی(۱۳۸۶) در تحقیقی به این نتیجه رسید که والدین سهل گیرو بی بندوبار(غفلت کننده) تصمیم نهایی را در جهت خواسته های کودک یا نوجوان می گیرند وفرزند آزاد است که خواسته های والدین بی اعتنا باشد.والدین ظاهراً برای فردیت، درک خود ،آمادگی برای تغییر، بالابردن توانای انسان و مساوات طلبی در خانواده ارزش قائلند، ولی صرفاً بدین دلیل به این ارزشها اعتقاد دارند تا از زیر بار مسؤلیت شانه خالی کنند.از این رو سرمشقی از بزرگسال مسؤل را ارائه نمی دهند.در پژوهش دیگر نجات بخش(۱۳۸۶) نشان داد افراد مبتلا به اختلالت اجتماعی داری مادران سهل گیر وبی بندوبار بودند از سویی سطح ارزش افردا خانواده پایین وروابط اعضای خانواده آشفته وغیرانسانی است.با رشت ناکافی ارزشها ومشخص نبودن معیار خانواده،تمایل به ناپایداری وبی ثباتی در برابر مشکلات افزایش می یابد ونوجوان دچار نوعی دوگانگی احساس می شود. فراهانی (۱۳۸۶) در پژوهشی با عنوان رابطه سلامت روانشناختی نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ ساله وشیوه های تربیتی و ضعیت اقتصادی – اجتماعی والدین به این نتیجه رسید ، از لحاظ جنسیتی بین شیوه تربیتی والدین آسان گیر تفاوت معنا دار وجود ندارد. گرامی(۱۳۸۷) در پژوهش خود نشان داد ، بیشتر مادارن از شیوه فرزند پروری اقتدار منطقی استفاده می کنند و تفاوتی بین شیوه فرزند پروری استفاده شده در مورد دختران وپسران وجود ندارد. رضوی ، محمدی و رحیمی(۱۳۸۷) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه رضایت زناشویی و سبکهای فرزند پروری والدین با مشکلات رفتاری فرزندان در دوره ابتدایی شهر ارسنجان، ۹۳۰ دانش آموز را مورد بررسی قرار دادند. نتایج رابطه معنا دار ومعکوس بین رضایت زناشویی وسبکهای فرزندپروری مسئولانه با مشکلات رفتاری را تایید کرد ، همچنین رابطه معنا دار بین سبکهای فرزند پروری سهل گیرانه والدین و مشسکلات رفتاری فرزندان را نشان داد.آجیل چی (۱۳۸۸)، در پژوهشی که در باره بررسی مقایسه ای شیوه های فرزند پروری در زنان شاغل وغیر شاغل انجام داد، نشان داد که بین زنان شاغل وغیر شاغل تفاوت معنا داری در شیوه فرزند پروری مقتدرانه ومستبدانه وجود دارد، بطوریکه زنان شاغل از شیوه فرزند پروری مقتدرانه ، و زنان غیر شاغل از شیوه فرزند پروری مستبدانه بیشتر پیروی می کنند. همچنین پاکدامن(۱۳۹۰)، در پژوهشی نشان داد که سبک فرزند پروری اقتدار منطقی در رسیدن به بلوغ اجتماعی، هوش نقش بسزایی دراد و بهترین سبک فرزند پروری مادران برای رسیدن به بلوغ اجتماعی نوجوانان سبک اقتدار منطقی است . امیری نژاد، قریشی راد و جوانمرد ،(۱۳۹۰) در پژوهشی به بررسی مقایسه شیوه های فرزند پروری وسلامت روان والدین افراد اقدام کننده به خود کشی با والدین افراد عادی پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد والدین افراد اقدام کننده به خود کشی نسبت والدین افراد عادی در تربیت فرزندان خود بیشتر از شیوه فرزند پروری مستبدانه استفاده کرده اند. پاکدامن وهمکاران(۱۳۹۱) در پژوهشی به بررسی نقش سبکهای فرزند پروری مادران در بلوغ اجتماعی نوجوانان ( تیزهوش،آهسته گام و عادی ) پرداختند. نتایج نشان داده سبک اقتدار منطقی پیش بینی کننده مثبت ومعنی دار برای بلوغ اجتماعی و ابعاد آن می باشد و همچنین تفاوت بین گروه های هوشی از لحاظ ابعاد بلوغ اجتماعی معنی دار است وبهترین سبک فرزند پروری مادارن برای بلوغ اجتماعی نوجوانان سبک اقتدار منطقی می باشد. آیین روزبهانی (۱۳۹۱) : پژوهش حاضر در پی آن است تا این موضوع رابطه بین رضایت شغلی با رضایت در زند گی وشیوه های فرزند پروری را دربین دبیرستانهای منطقه سیزده آموزش وپرورش تهران در بوته ی آزمایش قرار دهد .یافته ها حاکی از آن است که بین شیوه های فرزند پروری ورضایت شغلی ورضایت از زندگی دبیران زن ومرد به تفکیک سابقه ی کار آنها وتحصیلات انها تفاوت معناداری وجود ندارد. در پژوهشی دیگرسهرابی،(۱۳۹۲)، معتقد است خانواده اولین آموزشگاه ونخستین جایگاه شکل گیری شخصیت انسانی است و نقش مهمی درتربیت دارد در پژوهش او هدف کلی تعیین رابطه بین عملکرد خانواده وسبکهای فرزند پروری وسازگاری اجتماعی دانش اموزان است.برای سنجش مطرح شده از ۱۳۰نفر دانش آموزان پسر مقطع متوسطه که به صورت تصادفی ساده انتخاب شد استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه معنادار بین عملکرد خانواده وسبکهای فرز ند پروری با سازگاری اجتماعی دانش آموزان بود به این معنی که هر چه عملکرد خانواده بهتر باشد سازگاری دانش آموزان بالا تر بود. پژوهش احمدی (۱۳۹۲) در خصوص بررسی رابطه بین شیوهای فرزندپروری ،خود پنداره و بلوغ اجتماعی دانش آموزان شهر کرمانشاه انجام پذیرفت . پژوهش از نوع همبستگی بوده و در این راستا رابطه بین شیوه های فرزند پروری ،خودپنداره و بلوغ اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته اند ابزارهای که در این پژوهش استفاده شدند عبارتند از پرسشنامه ی خود پنداره ی بک ،مقیاس بلوغ اجتماعی واینلند ،وپرسش نامه ی شیوهای فرزند پروری بامریند^[۸۲] ،جامعه آماری این پژوهش کلیه ی مادران وداش آموزان دختر وپسر پایه دوم متوسطه شهر کرمانشاه بودند ونمونه ی آماری شامل ۲۰۶ دانش آموز دختر وپسر ومادران آنها بودند نتایج این پژوهش نشان داد بین شیوه های فرزند پروری والدین وبلوغ اجتماع یوخودپنداره دانش آموزان رابطه وجوددارد . همچنین پژوهش مهدوی(۱۳۹۲) بررسی رابطه بین شیوهای فرزند پروری والدین با ساز گاری اجتماعی وسبکهای دلبستگی بوده و جامعه اماری کلیه ی دانش آموزان دختر وپسر پیش دانشگاهی هرسین بودند نمونه ی آماری شامل ۱۵۰نفر بودند که بر اساس نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند نتایج این تحقیق نشان داد رابطه معنا داری بی سبکهای فرزند پروری مقتدرانه وسبک دلبستگی ایمن وساز گاری اجتماعی وجود دارد . شریعتی (۱۳۹۲).در پژوهشی رابطه سازگاری زناشویی وسبکها ی فرزند پرور ی والدین با سلامت روان دانش آموزان متوسطه ی شهر کرمانشاه را مورد بررسی قرار داد و نتایج حاکی ازآن بود که بین سازگاری زناشویی وسبکهای فرزند پروری والدین با سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد . مراد ی زاده (۱۳۹۲) نیز پژوهشی با هدف بررسی رابطه سبکها ی زندگی آدلری و شیوها ی فرزند پروری در والدین معلم دبیرستانهای شهر کرمانشاه صورت انجام داد. جامعه آماری این پژوهش را همه معلمان دارای فرزند شهر کرمانشاه تشکیل داده است با بهره گرفتن از جدول مورگان ۳۰۰نفر از والدین معلم دبیرستانی به صورت تصادفی خوشه ای در چند مرحله انتخاب وبه پرسشنامه های سبک زندگی وشیوهای فرزند پروری پاسخ دادهاند نتایج تحقیق نشا ن داد که بین سبکهای زندگی وشیوهای فرزند پروری سهل گیرانه رابطه وجود ندارد وسبکهای زندگی قادر به پیش بینی شیوه ی فرزند پروری سهل گیرانه نیستند اما بین سبکهای زندگی و شیوهای فرزند پروری مقتدرانه ومستبدانه رابطه وجود دارد.
۲-۹- زمینه پژوهش خارج از کشور
تحقیقات کاگان و ماسن^[۸۳] (نشان می دهد که اگروالدین بسیار سختگرانه ودیکتاتور باشند، مانع پیشرفت وتوسعه کنجکاوی وخلاقیت کودک می شوند ودر نتیجه،این کودکان در آینده روان آزرده وپرخاشگر خواهند شد. ونیز
تحقیقات سیزر ، مک کوبی و لوین^[۸۴] (۱۹۵۷) نشان داده است مادرانی که درباره فرزند پروری خود اضطراب زیادی دارند و از کفایت و قابلیت خود در این زمینه نامطمئن هستند معمولاً نسبت به فرزندان خود سخت گیر نشان می دهند.عموماً اعتقاد بر این است که روش های آسان گیر ، کمتر کودک مضطرب ،‌ترسو و خجالتی بار می آورند و این کودکان غالباً اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند اما سهل گیری بسیار نیز سبب بی قید و بند شدن ،‌نامرتب شدن و کم شدن احساس مسئولیت شود.در مقابل شیوه تربیتی سخت گیر ممکن است افراط خجالتی ،‌کم جرات وسواسی ،‌گوشه گیر منزوی و گاه ضد اجتماعی و پرخاشگر بپروراند .جانسون^[۸۵] (۱۹۸۷) با تحقیقات خود نشان داد.والدین دموکرات و قاطع و اطمینان بخش به احتمال زیاد کودکان دارای اعتماد به نفس و عزت نفس زیاد ،‌مستقل و با احساس مسئولیت دارند (نقل از ماسن^[۸۶] و همکاران ، ترجمه یاسایی ،‌۱۳۷۲).استینبرگ^[۸۷] و همکاران (۱۹۹۴) اظهار کرده ­اند پژوهش در زمینه شیوه های فرزندپروری نشان داده است نوجوانان خانواده های مقتدر دارای مزایای خوبی هستند (برای مثال بامریند ^[۸۸]، ;۱۹۹۱ لامبورن^[۸۹] و همکاران، ۱۹۹۱).سبک مقتدرانه موجب پایداری شایستگیهای کودک می شود که به اعتقاد بامریند(۱۹۶۸)همین امر باعث رشد فوق العاده است. اما همانند سایر نتایج همبستگی، این رابطه» همیشگی نیز می تواند تفسیرهای گوناگونی داشته باشد. بلسکی^[۹۰] ،‌جف^[۹۱] ،‌ سیلوا^[۹۲] (۲۰۰۱) ،‌تحقیقی بر روی ۱۰۰۰ نوجوان ۱۸-۱۵ ساله و خانواده هایشان انجام دادند.نتایج آن نشان داد که محیط های خانوادگی که حمایت کننده تر هستند تجارب فرزند پروری بیشتر جنبه های مثبت را پیش بینی می کند و روابط والدین و بچه ها کمتر منفی می باشد.یعنی جنبه های برخورد و ناسازگاری در آن ها وجود دارد که این موارد از خصوصیات خانواده ها با جو عاطفی ثبت یعنی حمایت کنندگی و قاطعانه بودن می باشد نه جو استبدادی. تحقیقات انجام شده توسط (استینبرگ و باربر ^[۹۳]و دیگران ، ۲۰۰۱) با اشاره به اهم بستگی بین سبک فرزند پروری و متغیرهایی چون عزت نفس ، اعتماد به خود ،‌مسئولیت پذیری ،‌پیشرفت تحصیلی ،‌ توفیق اجتماعی ،‌اضطراب ،‌افسردگی و حل مسئله ، بیانگر این مسئله هستند کودکانی که توسط اولیای مثبت تربیت شده اند در همه متغیرها وضعیت مناسب تری داشتند به عبارتی آن ها عزت نفس بالاتر ، پیشرفت تحصیلی کاملتر ،‌ اضطراب و افسردگی کمتر و روش های موثرتری برای حل مسئله استفاده کردند (به نقل از رونالد^[۹۴] ،‌۲۰۰۱). در پژوهش برزونسکی^[۹۵](۲۰۰۴) بیان کرد: بین سبک های هویتی و سبک های والدینی رابطه وجود دارد. برای مثال نوجوانی با سبک هویتی«گرایشی-شناختی» دارای والدین مقتدر با ارتباطات باز باشند. بین سبک هویت هنجاری با والدین قدرت طلب نیز رابطه وجود دارد. معمولاً نوجوانان این گروه از آزادی بیان محرومند. مورگان^[۹۶](۲۰۰۷) در پژوهشی با عنوان رابطه بین سبک های والدینی(مقتدر،قدرت طلب،آسان گیر)و ارتباط والدینی(مثبت،منفی) با افسردگی و استفاده از الکل ، نتایج نشان داد ارتباط والدینی ضعیف با پدر بیشتر پیش بینی کننده افسردگی و یک شاخص آگاهی دهنده خوبی برای استفاده از الکل و مشکلات دیگر در هر دو جنس است. در مقابل ارتباط والدینی مثبت با پدر مقتدر، اثرات مثبتی بر روی افسردگی وکاهش مشکلات استفاده از الکل بر هر دو جنس می گذارد. در زنان، ارتباط والدینی منفی با پدر قدرت طلب، افسردگی و مشکلات استفاده از الکل را افزایش می دهد. کاپلن^[۹۷](۲۰۰۸) کلارک و همکاران بیان کرده اند: مادرانی که در روان رنجورخوبی یا برون گرایی نمره بالایی کسب نمودند، از یک سبک انضباطی قوی استفاده می کنند. رابطه بین برون­گرایی و اظهار قدرت ممکن است با ویژگی های برون گرایی مانند جرأت وقدرت رابطه داشته باشند. تحقیقات دارلینگ^[۹۸] و اسینبرگ (۱۹۹۳) استینبرگ، لامبورن، دارلینگ، ماونتس^[۹۹] و دورنبوش^[۱۰۰] (۱۹۹۴) نشان نتایج دادند که از میان سه شیوه فرزند پروری ، شیوه فرزند پروری مقتدرانه منجر به پیامد اجتماعی ، میان فردی ، تحصیلی و پیشرفت سالم می گردد.(به نقل از ملسون ،۲۰۱۲)
فصل سوم روش پژوهش
فصل سوم
روش پژوهش
روش پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها ، همبستگی است.
جامعه آماری
جامعه این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان دالاهو، به تعداد ۴۲۰ نفر که در سال۹۲-۹۳ مشغول به تحصیل بوده اند، تشکیل داده است .
حجم نمونه و شیوه نمونه گیری
بااستفاده از جدول مورگان تعداد حجم نمونه۲۰۰ نفر ازدانش آموزان دبیرستانی شهرستان دالاهو می باشد. با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشه ای۲۰۰ دانش آموز دختراز جامعه مورد تحقیق انتخاب شده اند. که نحوه انتخاب آنها بدین صورت بود که از چهار دبیرستان موجود در شهرستان دالاهو ، تعداد ۵۰ نفر از دبیرستان دخترانه گهواره، تعداد ۵۰ نفر از دبیرستان دخترانه ریجاب و تعداد ۱۰۰ نفر از دو دبیرستان کرند انتخاب شدند.
ابزار پژوهش
با توجه به ماهیت موضوع و روش تحقیق از دو پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده که در مورد هر یک از آنها توضیح مختصری ارائه می شود:
پرس­شنامه محیط خانوادگی
این پرسشنامه توسط نقاشیان در سال۱۳۵۸بر مبنای کارهای شیفر در شیراز تهیه شد. پرسشنامه مزبور دارای ۷۶ سؤال بسته پاسخ بر مبنای مقیاس پنج درجه­ای لیکرت است که ابعاد مختلف آزادی- کنترل وگرمی-سردی روابط خانوادگی والدین را مورد سنجش قرار می­دهد. ضریب پایایی وروایی پرسشنامه توسط نقاشیان۸۷ درصد گزارش شده است .در پژوهشی که توسط یعقوب خوانی غیاثوند انجام شد (۱۳۷۲)ضریب پایایی پرسشنامه از طریق آلفا و باز آزمایی محاسبه شد که به ترتیب برای بعد آزادی-کنترل۶۳درصد و۷۴درصد وبرای بعد گرمی-سردی روابط۸۲ و۹۳ درصد به دست آمد و ضریب پایایی پرسشنامه از طریق آلفا و باز آزمایی برای کل پرس شنامه به ترتیب ۹۲و۸۰ درصد بود. محمدی (۱۳۸۴، به نقل از صادقی ۱۳۸۶)، در پژوهش خود که آزمودنی های آن را دانشجویان تشکیل می دادند، ضریب پایایی را از طریق آلفای کرونباخ برای بعد آزادی –کنترل ۷۸ درصد و برای بعد گرمی-سردی۹۰ درصد به دست آورد. ضریب پایایی این پرس شنامه در تحقیق صادقی(۱۳۸۶)برای بعد کنترل-آزادی ۷۸ درصد و برای بعد گرمی-سردی۹۴ درصد وبرای کل پرسشنامه ۸۸ درصد به دست آمد. نقاشیان برای تعیین اعتبار پرس شنامه از روش اعتبار یابی محتوا استفاده نمود. در تحقیق یعقوب خانی غیاثوند از روش تحلیل مؤلفه با بهره گرفتن از چرخش واریمکس برای تاَیید اعتبار عاملی سؤالات به کار برده شد. نتایج به دست آمده وجود دوبار عاملی را تاَیید نمود. برای تعیین چهار محیط خانوادگی، ابتدا میانگین هر یک از ابعاد محبت و کنترل به طور جداگانه محاسبه شد و براساس نمرات بدست آمده، چهار محیط خانوادگی ذیل به دست آمد:۱.کنترل زیاد-محبت زیاد(شیوه والدین موثق جهت دهنده)؛۲.کنترل کم- محبت زیاد(شیوه والدین بخشنده)؛۳.کنترل زیاد-محبت کم(شیوه والدین قدرت طلب)؛۴.کنترل کم محبت کم(شیوه والدین غفلت کننده)در این پژوهش آلفای کرونباخ بدست آمده برای ۷۶ سوال پرسشنامه فرزند پروری۸۹.۳/ .محاسبه گردید. با توجه به این که مقدار آلفای کرونباخ تا ۷/ . نیز متناسب می باشد، مقدار کرونباخ بدست آمده برای پرسشنامه این تحقیق در حد بسیار بالایی می باشد.
پرسشنامه مسئولیت پذیری
این پرسشنامه توسط کردلو در سال ۱۳۸۹ وبراساس سلسله مراتب نیازهای مازلو تنظیم شده و دارای ۵۶ سوال با ۵ زیر مقیاس بشرح زیر است:
۱- احساس امنیت ۲- عزت نفس ۳- احساس تعلق ۴- احساس مسئولیت ۵- مسئولیت پذیری.
نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه در سه مرحله بر روی دو نمونه ۳۵ نفری ویک نمونه ۱۰۴ نفری انجام شد. همچنین برای تعیین پایایی پرسشنامه از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن با نرم افزار spss ، ۹۰% برآورد گردید؛که بیانگر اعتبار بالای این آزمون است. در این پژوهش آلفای کرونباخ بدست آمده برای ۵۶ سوال پرسشنامه مسئولیت پذیری ۷۸.۶/ . محاسبه گردید. با توجه به اینکه مقدار آلفای کرونباخ تا حدود ۷/ . نیز مناسب می باشد، مقدار کرونباخ بدست آمده برای پرسشنامه این تحقیق در حد بسیار بالایی می باشد.
شیوه اجرا
برای اجرای پرسشنامه ابتدا به مدیریت آموزش وپرورش شهرستان دالاهو مراجعه شد، و با اخذ موافقت شفاهی و تماس تلفنی با دبیرستانهای شهرستان وسپس مراجعه به آنها، اقدام به توزیع پرسشنامه گردید. در این پژوهش بصورت گروهی انجام پذیرفت ، به این صورت که در مدارس ابتدا بصورت تصادفی از بین رشته های تعداد سه رشته و بطور تصادفی از هر رشته یک کلاس انتخاب گردید و سپس پرسشنامه محیط خانوادگی و پرسشنامه مسئولیت پذیری در اختیار دانش آموزان قرار گرفت و ضمن بیان هدف پژوهش توضیحاتی در مورد نحوه پاسخگویی به پرسشنامه برای دانش آموزان ارائه شد و به آنها تاکید شد که با دقت به پرسشنامه ها پاسخ دهند.
شیوه تجزیه وتحلیل داده ها
داده های پرسشنامه در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار خواهند گرفت. درسطح توصیفی ازشاخص های میانگین وانحراف معیار استفاده شده درسطح استنباطی متناسب با نوع داده ها از روش های آماری همبستگی ورگرسیون استفاده گردید.
فصل چهارم یافته های پژوهش
فصل چهارم
یافته های پژوهش
۴-۱- بررسی وضعیت پاسخ گویان
از آنجایی که توزیع پرسشنامه در بین دانش آموزان دختر دبیرستانی شهرستان دالاهو صورت گرفته است در برخی از موارد با هم دارای شباهت هایی می باشند. اما تحقیق حاضر دانش آموزان را در چند مورد (سن، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی) قیاس می نماید.
۴-۱-۱- سن پاسخ گویان
۲۹ درصد از پاسخ گویان دارای سن ۱۵ سال می باشند؛ پاسخ گویانی که ۱۶ سال دارند ۵/۲۰ درصد را به خود اختصاص داده اند؛ ۵/۳۱ درصد از پاسخ گویان ۱۷ سال سن دارند؛ ۱۱ درصد ۱۸ ساله اند و تنها ۸ درصد از آن ها را ۱۹ ساله ها تشکیل داده اند.
جدول ۴-۱ سن پاسخ گویان

۴-۱-۲- مقطع تحصیلی
در میان پاسخ گویان ۵/۲۸ درصد سال اول دبیرستان هستند، ۲۸ درصد سال دوم و ۵/۴۳ درصد سال سوم دبیرستان هستند.
جدول ۴-۲ مقطع تحصیلی پاسخ گویان