• بین درصد سهام در مالکیت سهامداران نهادی و پیش‌بینی سود شرکت‌ها رابطه معناداری وجود ندارد.

• بین نسبت مالکیت سهام مستقیم مدیران اجرایی به کل سهام منتشر شده و پیش‌بینی سود شرکت‌ها رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.

وو (۲۰۰۴) به این نکته اشاره کرده است که در شرکت­هایی که دارای هزینه­ های بالای نمایندگی جریان نقد آزاد هستند تعارض منافع میان صاحبان و مدیران در مورد مازاد پول نقد بیشتر است ، و بدین ترتیب برای این شرکتها کاهش هزینه ها از طریق نقش مالکیت مدیریتی اهمیت بسیاری دارد. پائولینا و رنبوگ (۲۰۰۵) نشان دادند هر چه سهم خودی ها بیشتر باشد وابستگی شرکتها به پول نقد تولیدشده ی داخلی برای تامین مالی سرمایه گذاری های بی ثمر ، کمتر است. علاوه بر این، مدیرانی که دارای سهام مدیریتی بالایی هستند به احتمال بیشتر به جای هدر دادن آن در تلاشی غیر مولد، مازاد جریان نقد آزاد را از طریق تحصیل مجدد سهام، توزیع می کنند (اسوالد و یانگ، ۲۰۰۸).

بنابراین، انتظار داریم مکانیسم­های حاکمیت، بر تاثیر منفی مازاد جریان نقد آزاد بر قابلیت پیش بینی درآمدها تاثیرگذار باشد زیرا مشکل نمایندگی جریان نقد آزاد به وسیله­ سیستم سالم حاکمیت شرکتی، کاهش می­یابد. احمد الدهماری وکو‌نور اسحاق اسماعیل (۲۰۱۳) در تحقیق خود دریافتند مکانیسم­های مناسب شرکتی (اعضای غیرموظف هیأت مدیره، تعداد کل هیأت مدیره، دوگانگی هیأت مدیره، سهامداران نهادی و نسبت مدیران اجرایی به مدیران هیأت مدیره) رابطه منفی میان مازاد جزیان نقد آزاد و قابلیت پیش بینی درآمدها را به شیوه ای مثبت تحت تاثیر قرار داده و تعدیل می نماید.
فرضیه سوم
متغیر مورد نظر مدل از لحاظ آماری معنادار شده است؛ بدین ترتیب فرضیه سوم تحقیق تأیید می‌شود. نتایج تخمین الگوی رگرسیون مدل پژوهش حاضر به روش حداقل مربعات مقطعی (پانلی) با اثرات ثابت در جدول فوق نمایش داده شده است. با توجه به آماره F به دست آمده و همچنین سطح معناداری آن می‌توان بیان کرد که الگو در کل از معناداری خوبی برخوردار است. ضریب تعیین تعدیل ‌شده الگو بیانگر این است که متغیرهای توضیحی مدل، ۶۵ درصد تغییرات متغیر وابسته (پیش بینی سود آتی) را توضیح می‌دهند. یکی از فرض‌های مدل کلاسیک رگرسیون خطی بیان می‌دارد که بین جملات خطاهای رگرسیون همبستگی وجود ندارد (مستقل هستند). برای بررسی وجود خود همبستگی بین جملات خطاهای مدل، راه‌های زیادی وجود دارد؛ یکی از این راه‌ها بررسی آماره دوربین واتسون است. مقدار این آماره بین صفر تا ۴ متغیر است و بهترین حالت آن دوربین واتسون برابر با عدد ۲ است. آماره دوربین واتسون به دست آمده در مدل فوق، برابر ۱٫۷۴ و نشان‌دهنده عدم وجود خود همبستگی در مدل است.
رابطه مستقیم و معنادار اندازه شرکت و پیش بینی سود شرکت ها بیانگر این است که هر چه اندازه شرکت بزرگتر باشد پیش بینی سود آتی بیشتر خواهد بود. کیل و نیکلسون (۲۰۰۳) اعتقاد دارند، اندازه شرکت اعم از جمع دارایی‌ها، جمع فروش و ارزش بازار حقوق صاحبان سهام و ارزش شرکت ارتباط مستقیمی با هم دارند. بدیهی است اندازه شرکت تعیین کننده حجم و گستردگی فعالیت یک شرکت است. شرکت‌های بزرگ‌تر به دلیل ارتباطات بیشتر با ذینفعان و وجود مکانیزم‌های کنترلی بیشتر از ریسک تجاری کمتری برخوردارند.
از طرفی واتز و زیمرمن (۱۹۹۰) عنوان می‌دارند که شرکت‌های بزرگ به دلیل تحمل هزینه‌های سیاسی بیشتر ناچار به افشای بیشتری نیز هستند. در شرکت‌های بزرگ، به دلیل استقرار سیستم‌های کنترلی و نظارتی دقیق، به کارگیری کارکنان و مدیران متخصص، پاسخ گویی به طیف گسترده ای از سرمایه گذاران، بستانکاران و کارکنان از جمله دلایل لزوم دقت بیشتر در پیش‌بینی سود است. بنابراین انتظار می‌رود بین اندازه شرکت و دقت پیش‌بینی سود رابطه مثبت وجود داشته باشد.
احمد الدهماری وکو‌نور اسحاق اسماعیل (۲۰۱۳ ) نشان دادند در شرکت­های بزرگ، مکانیسم­های حاکمیت شرکت مناسب است. بنابراین، انتظار میرود اثر بخشی مکانیسم­های حاکمیتی برای کاهش مشکل نمایندگی مازاد جریان نقد آزاد و بهبود قابلیت پیش بینی درآمد در شرکتهای بزرگ در مقایسه با شرکتهای کوچک بیشتر باشد.

۵-۴ پیشنهادهای کاربردی

پیش بینی سود حسابداری و تغییرات آن به عنوان رویدادی اقتصادی از دیرباز مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، تحلیل­گران مالی، پژوهشگران و اعتباردهندگان بوده است. مهم ترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان پیش بینی های سود ارائه شده توسط شرکت­ها است. با توجه به اهمیت سود هر سهم افشا شده توسط شرکتها، پژوهش حاضر در پی آن بود تا عوامل مؤثر بر دقت سود پیش بینی شده را شناسایی کند.

• به سرمایه‌گذاران، تحلیل­گران و سایر ذی‌نفعان توصیه می‌شود، در کنار روش‌های پیش‌بینی مورد استفاده، عوامل مؤثر ذکر شده در پژوهش و سابقه‌ی شرکت را نیز مد نظر قرار بدهند. همچنان که نتایج آزمون فرضیه‌ها این موضوع را تأیید می­ کند.

• بررسی مقایسه‌ای موضوع تحقیق حاضر در نمونه‌های تفکیک شده بر اساس اندازه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به دو گروه بزرگ و کوچک.

• با توجه به آنکه بین محتوای اطلاعاتی صورت‌های مالی و دقت پیش‌بینی سود رابطه معنادار وجود دارد، به سازمان بورس پیشنهاد می‌شود تا لزوم ارائه پیش‌بینی سود شرکتها با افشای مبانی پیش‌بینی را مورد بررسی قرار دهد تا بازار پس از پیش‌بینی تغییر در هر یک از مبانی و بهبود کیفیت اطلاعات مالی بتواند به نحو مطلوب‌تری تصمیم‌گیری نماید.

• پیشنهاد می شود که سازمان بورس شرایط الزام شرکتها را به تهیه پیش بینی سود برمبنای سناریوهای مختلف را در شرایط عدم اطمینان بررسی نماید و نیز اجرای سخت گیرانه تر قانون بازار اوراق بهادار برای شرکت­هایی که پیش بینی یا تغییر در پیش بینی خود را با تأخیر و یا با دقت پیش بینی کم ارائه می کنند.

۵-۵ پیشنهادهایی در ارتباط با تحقیقات آتی

این تحقیق میتواند به عنوان الگویی به منظور مطالعات بعدی باشد. خلاصه عناوین پیشنهادی برای تحقیقات آینده به شرح ذیل پیشنهاد می شود:

• بررسی دوباره پژوهش فوق و انجام آن با سایر روش‌های آماری ممکن، به همراه اضافه نمودن سایر متغیرهایی که مؤثر به نظر می‌رسند و انجام آن با تعداد مشاهده‌های بیشتر در سال­های آتی.

• پیشنهاد می‌شود در تحقیقات آتی رابطه سایر مکانیزمهای حاکمیت شرکتی (مانند وجود حسابرس داخلی، شفافیت اطلاعاتی و …) با صحت پیش‌بینی سود مدیریت بررسی شود.

• در صورت امکان، محققین آتی در سطح صنایع به بررسی ارتباط بین خطاهای سود پیش‌بینی شده توسط مدیریت و ساختار حاکمیت شرکتی بپردازند، چرا که تحلیل در سطح یک صنعت خاص اطلاعات مفیدتری در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد.

۵-۶ محدودیت‌های تحقیق

اساس و پایه هر تحقیق، داده‌هایی می‌باشد که فرضیه‌های تحقیق با بهره گرفتن از آن‌ها مورد آزمون واقع می‌شود. هر چقدر اطلاعات دقیق و کامل‌تر در اختیار محقق قرار گیرد به همان میزان نتایج حاصل دقیق‌تر و قابل اعتماد‌تر خواهد بود و یا به طور کلی تحقیق انجام شده روایی بیشتری خواهد داشت. البته باید توجه داشت که محدودیتهایی نیز بر این تحقیق متصور بوده است در واقع در تمام تحقیقاتی که صورت می‌گیرد، محدودیت‌ها جزء لاینفک تحقیق هستند و همین محدودیت‌ها، زمینه را برای تحقیقات آتی فراهم می‌سازند. این تحقیق نیز از این قاعده مستثنی نبود.

• با توجه به محدود بودن جامعه آماری به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، که سال مالی آنها پایان اسفند ماه است، تسری نتایج به سایر شرکت‌ها باید با احتیاط انجام شود.

• نبود داده‌های مورد نیاز و قابل اتکا برای محاسبه‌ی متغیرهای پژوهش در مورد برخی از شرکتها موجب گردید تا آن شرکت‌ها در دامنه‌ی شمول نمونه ی آماری قرار نگیرند.

منابع ومأخذ

منابع فارسی:

• ایزدی نیا، رسائیان (۱۳۸۹). «ابزارهای نظارتی راهبری شرکتی، سطح نگه داشت وجه نقد و عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره ۵۵، صص ۱۵۳-۱۴۱

• آذر عادل، رجب‌زاده علی، (۱۳۸۲). ارزیابی روش‌های پیش‌بینی ترکیبی با رویکردهای شبکه‌های عصبی ـ کلاسیک در حوزه اقتصاد، مجله تحقیقات اقتصادی،شماره ۶۳، صص ۱۱۴-۸۷٫

• برادران حسن‌زاده، باد آور نهندی و بابایی (۱۳۹۱). «بررسی رابطه بین برخی مکانیزم­ های حاکمیت شرکتی باارزش ایجاد شده برای صاحبان سهام و ارزش افزوده اقتصادی». بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره ۲، صص ۱۶-۱٫

• بولو، قاسم، باباجانی، جعفر و محسنی ملکی، بهرام.(۱۳۹۱). رابطه بین وجه نقد بیشتر و کمتر از حد بهینه، با عملکرد آینده شرکت­ها

• توکل نیا، اسماعیل، تیرگری، مهدی (۱۳۹۳). “اهرم مالی، سطح نگهداشت وجه نقد و ارزش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: بررسی روابط غیر خطی و سلسله مراتبی” . فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال هفتم، شماره بیست و دوم .

• تهرانی،رضا؛ باقری،بهروز (۱۳۸۷). “جریان­های نقد آزاد “. حسابدار رسمی.شماره ۴٫ صص ۵۱-۵۹٫

• ثقفی، علی، بولو، قاسم و محمدیان، محمد (۱۳۹۰). ” کیفیت اطلاعات حسابداری، سرمایه گذاری بیش از حد و جریان نقد ازاد ” مجله پیشرفت­های حسابداری دانشگاه شیراز. شماره دوم. صص ۳۷-۶۳٫

• حساس یگانه، رییسی و حسینی (۱۳۸۸). «رابطه بین کیفییت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه علوم مدیریت ایران، شماره ۱۳، صص ۱۰۰-۷۵

• حقیقت، حمید، بختیاری، مسعود و بهشتی پور، محمد تقی (۱۳۹۰). ” رتبه ­بندی عوامل موثر بر میزان دقت پیش بینی سود شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران “. بررسی­های حسابداری و حسابرسی. دوره ۱۸، شماره ۶۵، صص ۴۱-۶۲٫

• خالقی مفدم، حمید ، احمد خان بیگی ، مصطفی (۱۳۹۰) ، رابطه محافظه کاری و به هنگام بودن سود خالص با اندازه شرکت واندازه مؤسسه حسابرسی. بررسی های حسابدلری و حسابرسی، دوره ۱۸ ، شماره ۶۴ ، صص ۱-۱۸

• خوشطینت محسن، صغری براری نوکاشتی (۱۳۸۵). تأثیر اندازه شرکت بر محتوای اطلاعاتی اعلامیه سود، فصلنامه مطالعات حسابداری. دوره ۱۶، صص ۱-۱۸

• رحیمیان، نظام الدین، آخوندزاده، میثم و حبشی، علی ."بررسی تاثیر مدیریت سود بر رابطه جریان­های نقدی آزاد و ارزش سهامداران در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ” فصلنامه دانش حسابرسی.صص ۱-۲۱٫

• رسائیان، رحیمی و حنجری (۱۳۸۹). «تأثیر مکانیزم­ های نظارتی درون سازمانی حاکمیت شرکتی بر سطح نگه داشت وجه نقد در بورس اوراق بهادار تهران». مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، شماره ۴، صص ۱۴۴-۱۲۵