۱۱۲٫۲

۱۰۶

۱۰۴٫۳

شهردوگنبدان

۱۱۰٫۵

۱۰۸٫۳

۱۰۳

۱۰۲٫۵

مأخذ : سرشماری عمومی نفوس ومسکن شهردوگنبدان سالهای  ۱۳۵۵-۱۳۸۵
نمودار (۳-۱) نمودار نسبت جنسی کشور ،استان ، شهر دوگنبدان طی سال ۱۳۵۵-۱۳۸۵
مأخذ : سرشماری عمومی نفوس ومسکن شهردوگنبدان سالهای  ۱۳۵۵-۱۳۸۵
تفاوتهای عددی بین دوجنس جمعیت به علت نقش های متفاوتی که از لحاظ فیزیولوژیکی اقتصادی واجتماعی دارند برای جغرافیدانان دارای اهمیت می باشند.

درمقایسه نسبت جنسی شهر دوگنبدان با نسبت جنسی دراستان کهگیلویه وبویراحمد وکل کشورنتیجه می گیریم درسال ۱۳۴۵ نسبت جنسی درشهر دوگنبدان نسبت به کشورواستان کم بوده که درسالهای بعد با افزایش تعداد مردان روند نسبت جنسی شهر دوگنبدان نیزهمزمان با استان وکشور شاهد افزایش نسبت جنسی می باشد گرچه این نسبت به نسبت جنسی کشور واستان رقم کمتری رانشان می دهد . درسال ۱۳۷۵ نیز نسبت جنسی شهر دوگنبدان متناسب با جمعیت جنسی کشورمی باشد که نشان دهنده تعادل درمهاجرتها زاد و ولدها دراین شهر می باشد.از لحاظ شهرستانی در آبان ماه ۱۳۸۵ از ۱۲۵۴۹۱ نفر جمعیت شهرستان ۶۳۳۲۷ نفر مرد و۶۲۱۶۴ نفر زن  بوده اند که درنتیجه ، نسبت جنسی برابر۱۰۲ می باشد.  به عبارت دیگر دراین شهرستان درمقابل هر ۱۰۰ نفر زن ، ۱۰۲ نفر مردوجود داشته است.  درحالی که نسبت جنسی این شهرستان درسال ۱۳۶۵ برابر ۱۰۶ نفربوده است . نسبت جنسی شهر دوگنبدان درمقایسه با نسبت جنسی کل شهرستان ونسبت جنسی جمعیت روستایی شهرستان گچساران درسال ۱۳۸۵ که به ترتیب ۸/۱۰۱ و۹۶ بوده نشان دهنده مهاجرت گسترده به این شهرمی باشد. زیرا غالبا عمده کسانی که به دلایل شغلی مهاجرت می کنند غالبا مرد می باشند.(سالنامه آماری استان کهگیلویه وبویراحمد ۱۳۸۵ص ۲۴)
۳-۲۶ ساختمان سنی
ساختمان سنی اهمیت زیادی دربرنامه ریزی های ناحیه ای داشته وهرم سنی ، معمول ترین روشی است که می توان جمعیت راکه جامعه بدان نائل آمده به نمایش درآورد.یکی ازفاکتورهای موثر درتجزیه وتحلیل جمعیت برای برنامه ریزیهای توسعه ، آگاهی ازساختمان سنی جمعیت می باشد.آگاهی ازساختارنسبی جمعیت ازاین نظرضروری است که اولا” شکل وتکامل وپویایی جمعیت را درآینده نه چندان دور   می نمایاند ثانیا” چون وچندو هم گاهی روند تکامل جمعیت راباتوسعه اقتصادی ، اجتماعی نواحی نشان می دهد. ترکیب سنی به عنوان یک شاخص مهم جمعیتی درجهان توسعه یافته وکشورهای روبه توسعه تحت شرایط مختلف فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی متفاوت است وبه طورکلی درجوامع رو به توسعه که جمعیت زیر ۱۵ سال آنها بیش ازیک سوم (۳/۱) جمعیت راشامل می شود بارتکفل یا نسبت بستگی آنها بیشتراست . چون که یک پژوهشگر جغرافیا هرگزبدون بررسی ساختمان سنی جمعیت نمی تواند به مطالعه عمیق رشد جمعیت ومهاجرت بپردازد وعلاوه براین به سختی می توان جنبه ای درزندگی فردی یا اجتماعی ازقبیل فعالیتهای اقتصادی واجتماعی ، خدمت سربازی ، فعالیتهای سیاسی ، نگرشهای اجتماعی ، تحرک و.. یافت که به نحوی تحت تأثیرسن قرارنداشته باشد. ساختمان سنی به طور مستقیم تحت تأثیر سه عامل متغیر : مرگ ومیر، زایش ومهاجرت قراردارد واین عوامل کاملا” مستقل هستند وهرگونه تغییری دریک عامل سرانجام بردوعامل دیگر نیز اثرمی گذارد .( زنجانی،۱۳۶۸ص۲۶) درسال ۱۳۴۵ بیش از نصف جمعیت شهر دوگنبدان (۸/۵۰ ) در گروه سنی ( ۱۵-۰ ) ساله قرارگرفته اند که نشان دهنده جوانی جمعیت این شهرمی باشد دررده سنی ( ۶۴- ۱۵ ) نیز ۸/۴۶ درصد جمعیت شهرراشامل می گردد که درسن فعالیت قرارداشته اند ازکل جمعیت شهر فقط ۴/۲ درصد دررده سنی ۶۵ سال وبیشترقرارگرفته اند  .  درسال ۱۳۶۵ باوجود کاهش ۶ درصدی جمعیت ۱۵- ۰ سال همچنان ۸/۴۴ درصد ازجمعیت شهرراشامل می شده که نشان دهنده جوانی جمعیت دراین سال نیزمی باشد.   درهمان سال ۵/۵۲ درصد در گروه سنی ۶۴-۱۵ ساله  قرارگرفته اند ودرصدکهنسالان نیز با افزایش ۰۳/۰ درصدی نشان دهنده بهبود شرایط زندگی  ، افزایش امکانات پزشکی وبهداشتی و.. می باشد.  درسال ۱۳۷۵ جمعیت شهر دوگنبدان نسبت به دوره قبل سرشماری شاهد افزایش تعداد جمعیت گروه های نسبی ۱۵- ۰ ساله خود بوده است .  که این امرناشی ازنابسامانی های کنترل جمعیت درسالهای اولیه پیروزی انقلاب اسلامی وابراز عقاید مخالف با این ایده می تواند باشد.  درسال ۱۳۶۵ تعداد افراد بین گروه های سنی ( ۶۴-۱۵ ) به عدد ۲/۵۲ درصد می رسد که نسبت به دوره قبلی کم شدن را نشان  می دهد.  دررده سنی ۶۵  ساله وبیشتر هم شاهد کاهش ۰۵/۰ نیزبوده ایم. ساختمان سنی از این نظر می تواند بر حوزه نفوذ تاثیر گذار باشد که قرار گرفتن جمع کثیری از جمعیت شهر دوگنبدان در رده سنی ۱۵-۶۴ که بیش از ۴۶% از جمعیت شهر را شامل می گردد باعث گسترش حوزه نفوذ آموزشی ، تجاری ، بهداشتی گردیده است . زیرا در سنین اولیه نیاز به مدارس راهنمایی ، دبیرستان و هنرستان ها و بعد از آن نیاز به مراکز آموزش عالی و نیاز به مسکن در رده های بعدی که این امر بر حوزه نفوذ تجاری تاثیر گذار می باشد می تواند جهت هدایت صحیح حوزه نفوذ در آینده و رفع کاستی های آن بر این اساس برنامه ریزی نمود .
جدول شماره( ۳-۴)درصد گروه های عمده سنی شهر دوگنبدان طی سالهای ۱۳۵۵-۱۳۸۵

سال

۱۳۵۵

۱۳۶۵

۱۳۷۵

۱۳۸۵

۱۵-۰

۸/۴۴

۶/۴۵

۴۲

۴۳

۶۴-۱۵

۵/۵۲

۲/۵۲

۵۵

۵۳

۶۵ وبیشتر

۷/۲

۲/۲

۳

۴