۳-۸- روایی ابزار اندازه گیری
رایج ترین تعریف روایی در این پرسش خلاصه شده است: آیا چیزی را اندازه می گیریم که قصد اندازه گیری آن را داریم؟ اما باید به این نکته توجه داشت که یک تعریف قطعی از روایی وجود ندارد بلکه آزمون یا مقیاس بر اساس هدف علمی یا عملی که استفاده کننده آن دارد، روایی پیدا می کند. مطالعه پایایی بدون پرداختن به معنی متغیرها امکان پذیر است امّا مطالعه روایی بدون بررسی ماهیت و معنی متغیرها ممکن نیست. روایی بر اساس طبقه بندی کمیته مشترک انجمن روانشناسی آمریکا، انجمن پژوهشی آموزشی آمریکا و شورای ملی اندازه گیری های به کار رفته در آموزش به سه نوع تقسیم می شود. محتوا، وابسته به ملاک و سازه (۱۹۹۲، Hair et al).
بنابراین در این پژوهش در مرحله پیش مطالعه برای بررسی روایی محتوای پرسشنامه نخست بطور محدود در مرحله آغازین، پرسشنامه در اختیار تعدادی از متخصصین فنی قرار داده شده و از آنها خواسته شد نظرات خود را در این مورد بیان نمایند آنگاه با بررسی نظرات آنان و در نهایت با نظر اساتید راهنما و مشاور محتوای پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت.

۳-۹- پایایی
پایایی یک سنجه، ثبات و سازگاری مفهوم مورد سنجش را نشان می دهد. ثبات سنجه ها، توانایی یک سنجه برای حفظ ثبات در طی زمان (علی رغم شرایط غیر قابل کنترل آزمون و وضعیت پاسخگویان) است که شاخصی از ثبات و آسیب پذیری کم آن در برابر تغییرات می باشد. سازگاری درونی سنجه ها بدین معنی است که بندهای سنجه باید با همدیگر به عنوان یک مجموعه عمل نموده و به طور مستقل مفهوم یکسانی را اندازه گیری کنند به گونه ای که پاسخ دهندگان معنای یکسانی را برای هر یک از مؤلفه ها قائل شوند. سازگاری درونی سنجه ها از دو طریق قابل بررسی است :
پایایی سازگاری بین سوأل ها: این پایایی نوعی آزمون از سازگاری پاسخ های پاسخ دهندگان به همه سوأل ها در یک نسخه یا یک پرسش نامه است. تا حدی که سوأل ها یا بندها، سنجه های مستقلی از مفهوم مشابهی هستند، آن ها با یکدیگر همبستگی خواهند داشت معمول ترین آزمون پایایی سازگاری درونی، ضریب آلفای کرونباخ است (۱۹۴۶،Cronbach) که برای سوأل ها یا طبقات چند مقیاسی انجام می شود. فرمول محاسبه آلفای کرونباخ به شرح زیر است :
K =تعدادسؤالات
مجموع واریانس سؤالات =
= واریانس نمره های خام آزمودنی ها
اعتبارهای کمتر از۶/۰ معمولاً ضعیف تلقی می شود، دامنه ۷/۰ قابل قبول و بیش از ۸/۰ خوب تلقی می شود. البته هر چه ضریب اعتبار به عدد یک نزدیکتر شود بهتر است پس از محاسبه، نتیجه برآورد ۷۸% بدست آمد که در فرمول کرونباخ مقدار بین صفر و یک () و ضریب اعتبار بالای ۷۰% در تست اعتبار مورد قبول است.
(دانایی فرد و همکاران ،۱۳۸۳،ص۳۱۸)
پایایی دو نیمه کردن : این پایایی همبستگی بین دو نمیه یک سنجه را انعکاس می دهد، پایای دو نمیه کردن می تواند نسبتبه آلفای کرونباخ بالاتر باشد بنابراین تقریباً در تمام موارد، آلفای کرونباخ می تواند به عنوان شاخص نسبتاً کاملی از پایایی سازگاری درونی مد نظر قرار گیرد . (دانایی فرد و همکاران ،۱۳۸۳)
ضریب آلفای کرونباخ برمبنای همبستگی های میان شاخص هایی است که در برگیرنده یک معیار هستند . (۱۹۹۱،Pedhazur and Schmelkin) . دیویس (۱۹۹۵،Davis) اشاره می کند که ضریب آلفای کرونباخ پرکاربردترین روش در سنجش پایایی در تحقیقات مدیریت عملیات است. برآورد پایایی باید به بعد از رواسازی سازه موکول شود چرا که بدون روایی سازه، پایایی امری نامربوط خواهد بود (۱۹۹۹،Koufteros) مقدار آلفای کرونباخ برای ابزار اندازه گیری پایایی این پژوهش عدد۹۶/۰ بدست آمد که نشان دهنده پایایی بسیار بالای پرسشنامه است.
و جدول (۳-۳) نشان دهنده پایایی هریک از متغیرهای تحقیق بر اساس آزمون آلفای کرونباخ می باشد.
جدول( ۳-۳) پایایی مربوط به سؤالات پرسشنامه

۳-۱۰-آزمون آماری فرضیه های تحقیق
در این تحقیق به منظور آزمون فرضیات از روش های موجود در آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردیده است. محقق در این بخش از مشخصه های آمار توصیفی به شرح زیر استفاده نموده است :
الف- آمار توصیفی :
این روش از فرایند های زیر تشکیل شده است :
.۱ تشکیل جدول توزیع فراوانی
.۲ محاسبه درصدها