کوکیک و همکاران در سال ۲۰۰۸ میلادی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌میکروبیالی عصاره‌های اتانولی، متانولی، کلروفرمی، اتیل استاتی، بوتانلی و آبی Cynara cardunculus را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از فعالیت توتال آنتی‌اکسیدانی (TAA) به میزان ۰.۳۸، ۰.۳۶، ۰.۳۵، ۰.۳۴ و ۰.۱۲ میکرومول آهن دوبار مثبت بر میلی‌گرم وزن خشک برای عصاره های اتیل استاتی و –nبوتانولی و اتانولی و آبی و کلروفرمی به ترتیب گزارش کردند. و فعالیت آنتی رادیکالی DPPH برای این عصاره‌ها را به صورت SC₅₀برای عصاره اتیل استاتی به میزان ۲۱.۵ mg/mol گزارش کردند که قویترین عصاره شناخته شد در حالی که عصاره‌های –nبوتانولی و اتانولی و آبی به ترتیب فعالیت آنتی‌رادیکالی کمتری داشتند(۴۲).

ساریکورکو و همکاران در سال ۲۰۰۷ فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس و عصاره متانولی Marrubium globosum subsp را با بهره گرفتن از دو روش DPPH و بی‌رنگ شدن بتا کاروتن بررسی کردند و ترکیب‌های آنها با دستگاه GC/MS تجزیه شد و در مجموع ۸۴ ترکیب که حدود ۸۸.۲ درصد اسانس را تشکیل می‌داد، شناسایی شد. ترکیب عمده آن اسپاتولنول بود. عصاره متانولی بالاترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی را نشان داد، که معادل فعالیت آنتی‌اکسیدانی سنتزی BHT بود(۶۷).
اوزکان و همکاران در سال ۲۰۰۷ فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس Satureja cilicica را در کره بررسی کردند. نتایج فعالیت بالای آنتی‌رادیکالی اسانس را نشان‌دار بود. این محققین گزارش کردند که فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس Satureja cilicica می‌تواند به ترکیب های فنولیک آن به خصوص تیمول و کارواکرول نسبت داده شود.(۵۶)
در مطالعه‌ایزانگ و همکاران در سال ۲۰۰۶ فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیب‌های اسانس جعفری (Petroselinum crispum) را بررسی کردند. شناسایی ترکیبات با دستگاه GC/MS صورت گرفت. ترکیب عمده تشکیل دهنده اسانس میریستین^[۱۲۳]۱ بود، که فعالیت آنتی‌اکسیدانی متوسطی نشان داد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی با بهره گرفتن از دو روش DPPH و بی‌رنگ شدن کاروتن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، که این اسانس دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی متوسطی است.(۹۰)
شریفی‌فر و همکاران در سال ۲۰۰۷ اثرات ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی اسانس و عصاره آویشن شیرازی را در برون تن^۲ بررسی کردند. اسانس گیاه قادر به مهار رادیکال پایدار DPPH بود. ترکیب های شیمیایی اسانس با دستگاه GC/MS تجزیه گردید و مجموع ۲۵ ترکیب که حدود ۹۷.۸ درصد اسانس را تشکیل می‌داد شناسایی شد. ترکیب اصلی شناسایی شده تیمول و کارواکرول بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که اسانس و عصاره متانولی گیاه هر دو دارای اثر آنتی‌اکسیدانی و ضد‌باکتریایی بوده و می توانند به عنوان محافظ در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرند(۷۱).
سیتیلردکا و همکاران در سال ۲۰۰۸ میلادی عصاره‌های اتری متانولی و عصاره‌های محلول مانند پوست و دانه Rambutan لیوفیلیزه شده یا (Nepheliumlappaceuml)L لیوفیلیزه شده برای محتوای ترکیبات فنولیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریالی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایشات آنها به این صورت گزارش شد که بیشترین ترکیبات فنولیک در عصاره‌های پوست و بیشترین مقدار در عصاره متانولی یافت شد.
و در آزمونهای آنتی‌اکسیدانی Reducing power ،B-carotene bleaching DPPHعصاره‌های پوست فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالاتری را نسبت به عصاره‌های دانه در همه روشها نشان دادند. و عصاره متانولی بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی را در نابودی ۵۰ درصد رادیکال آزاد DPPH در غلظت ۹۴/۴ mg/ml نشان داد(۸۰)
اغلب این کارها به صورت تجربی انجام شده و توضیحاتی راجع به مکانیسم­های این روش­ها، بیان شده است. البته برخی از محققان هم مکانیزم­ های مربوط به UAE را بیان کرده و هم موضوعات مربوط به استفاده گسترده از این تکنیک را بررسی کرده ­اند. ویناتورو به یک برنامه کاری اشاره کرده است که در آن تلاش­هایی برای استفاده از این روش تحت گرنت(ERB-CIPA-CT94-0227-1995) EU Copernicus انجام شده است(۸۴).
در این برنامه مشخص شده است که هر چند انجام استخراج در آزمایشگاه، کار ساده­ای است ولی استفاده صنعتی از آن بسیار چالش­ برانگیز است. چندین مشاهده و موضوع کلیدی در رابطه با UAE تشخیص داده شده است. مانند:
الف) ماهیت بافت مورد استخراج و مکان اجزایی که باید استخراج شوند نسبت به ساختار بافت
ب) تیمار بافت قبل از شروع استخراج
پ) ماهیت اجزایی که باید استخراج شوند
ت) اثرات اولتراسونیک که باعث اختلال (تخریب) بافت­های سطحی می­ شود
ث) افزایش انتقال جرم
ج) انتشار درون­ذره­ای
چ) پر کردن محفظه استخراج با سوبسترا
ح) افزایش میزان اجزای استخراج شده
خ) افزایش سرعت استخراج، مخصوصاً در مرحله اول استخراج که باعث کاهش چشمگیر مدت زمان استخراج و افزایش نتایج استخراج می­ شود
در بافت­های زنده­ای که ترکیبات مورد نظر در غده­های سطحی ذخیره شده ­اند می­توان با تنش متوسط اولتراسوند باعث استخراج ترکیبات شد. در بافت­هایی که ترکیبات مورد نظر در داخل سلول­ها قرار دارند، برای دست­یابی به یک استخراج سریع و کامل باید پیش از تیمار اولتراسوند، ابتدا تیماری انجام شود تا اندازه بافت­ها را کوچک­تر کرده (قطعه قطعه کردن بافت) و بدین ترتیب، سطح تماس را به حداکثر مقدار ممکن رساند. در مواردی که هیدراسیون اولیه (Pre-hydration) برای انجام استخراج، ضروری است، کاربرد اولتراسوند به شکلی مؤثر فرایند هیدراسیون را تسریع می­نماید. حباب­های خلأ حاصل از اولتراسوند، سطوحی آبگریز (هیدروفوب) در داخل مایع استخراج ایجاد می­ کنند و بدین وسیله خصوصیت آبگریزی خالص محیط استخراج را افزایش می­ دهند. بنابراین می­توان مواد قطبی­که در غیر این صورت به محیط استخراج هیدروفیل نیاز داشتند نیز استخراج کرد و نیاز به محیط­های هیدروفوبیک (آبگریز) یا شدیداً قطبی را که معمولاً نامطلوب هستند کاهش داد.
تخریب ساختار سطحی بافت با بهره گرفتن از آزمایشات میکروسکوپی معلوم می­ شود. برخی از محققان، نگرانی­هایی راجع به قابلیت بالقوه خلأسازی اولتراسونیک از لحاظ تولید رادیکال­های آزاد مخصوصاً رادیکال­های هیدروکسیل، بیان کرده ­اند. هرچند خطر بالقوه تخریب اکسیداتیو به عنوان یک نگرانی عمده وجود دارد با این حال می­توان با افزودن مقدار ناچیزی اتانول جهت کاهش دمای درون حباب­های خلأ و متوقف کردن وقایع شیمیایی مرتبط با آن، از تولید رادیکال­های آزاد جلوگیری کرد.
۲-۶-۱-۳-امواج مایکروویو
اساس گرم شدن توسط امواج مایکروویو بر پایه هدایت یونی و چرخش مولکول‌های دوقطبی است. در بیشتر موارد این دو مکانیزم همزمان روی می‌دهد. هدایت یونی، مهاجرت یون‌ها هنگامی که در معرض یک میدان الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند، است. مقاومت محلول در مقابل حرکت و جریان یونی باعث اصطکاک و به تبع آن ایجاد حرارت می‌شود. چرخش دو قطبی به معنی قرار گرفتن مولکول‌های دو قطبی در راستای میدان استفاده شده، است. در سامانه‌های تجاری فرکانس MHz 2450 استفاده می‌شود. در این فرکانس مولکول‌های دوقطبی ۱۰۹×۹/۴ بار در ثانیه منظم (هم­جهت میدان) و نامنظم می‌گردند و این نیروی حرکت مولکول‌ها باعث گرم‌ شدن محیط می‌شود (۲۴).
۲-۷-گیاه گلرنگ
۲-۷-۱-گونه­ های گلرنگ از نظر مورفولوژی و گیاه­شناسی و پراکندگی
گیاه گلرنگ با نام علمی Carthamus tinctorious Lاز خانواده کمپوزیته و یا آستراسه است. در ایران این گیاه با نام های گلرنگ ، کاشفه، چورک و… موسوم است.کشت آن در ایران سابقه طولانی دارد و بیش از ۵۰ رقم از آن شناسایی شده که هر یک بخوبی با شرایط خاص جوی محل خود از قبیل گرم وخشک، کویری و سرد و خشک و رشد در اراضی با غلظت املاح بالا خو گرفته است(۲).

شکل ۲-۲۲-گیاه گلرنگ
این گیاه از جمله گیاهان داروویی است و گلچه آن نه تنها در پزشکی بلکه در غذا به عنوان چاشنی و رنگ بکار می رود و از جمله افزودنی به نوشیدنی هاست(۱۱). در طب سنتی نیز کاربردهای زیادی برای قسمت های مختلف آن ذکر شده است از جمله به خاصیت دم کرده برگ ها و گلچه های آن در پایین آورندگی چربیهای خون (۲۶) و کاربرد عصاره آبی گلچه های آن به عنوان ملین و ضد التهاب و مسکن می توان اشاره کرد(۸۶).
فصل سوم: مواد و روش ها
در این تحقیق از تجهیزات مختلفی استفاده شده که در جدول ۳-۱ به آنها اشاره شده است.
جدول ۳-۱ تجهیزات مورد استفاده