لبجارکی

۷

چهار فریضه

۲۱

مأخذ: معاونت برنامه ریزی و استانداری گیلان ۱۳۹۰
نقشه ۳-۱ موقعیت محدوده مورد مطالعه
۳-۱-۲- زمین شناسی بندرانزلی
در تقسیمات ساختار زمین شناسی ایران بخش شمالی کوه های البرز را با نام منطقه گرگان- رشت مشخص می کنند. بخش ساحلی آن را به نام دشت ساحلی خزر می گویند که از گرگان تا آستارا و در بالای کوه‎های خزر قرار دارد. بخش غربی آن را دشت ساحلی گیلان تشکیل می دهد که وسعتی معادل ۲۲۰۰ کیلومتر داشته و ازآستارا تا جنوب غربی رودسر گسترده شده است ولی پهنای آن متغیر و حداکثر پهنای آن از بندر کیاشهر تا انزلی می باشد. شهر انزلی بر روی همین دشت های ساحلی قرار داشته و نسبت به نزدیکترین ارتفاعات موجود در جنوب آن حدود ۳۷ کیلومتر فاصله دارد، این همان ارتفاعی است که در افق دوردست انزلی دیده می شود (طویلی، ۱۳۷۰، ص ۱۵۰).
نقشه ۳-۲ نقشه زمین شناسی انزلی
۳-۱-۳- توپوگرافی
شهرستان بندرانزلی به دلیل جلگه ای و ساحلی بودن آن فاقد نقاط ارتفاعی و به عبارتی در ارتفاع ۲۳- متر از سطح آب های آزاد واقع شده است و در پایین ترین نقطه استان گیلان قرار دارد و از مهم ترین ویژگی‎های آن می توان به وجود مرداب در قسمت مرکزی و دریای خزر در شمال این شهر اشاره نمود. این شهرستان در منطقه ای واقع شده است که سه چهارم آن را آب مرداب انزلی و دریا فرا گرفته است و یکی از مشخصات مهم توپوگرافی این منطقه فاصله نسبتاً زیاد آن با سرچشمه رودهاست.
بطور کلی شهرستان بندرانزلی از لحاظ توپوگرافی از دو قسمت تشکیل شده است:
نوار ساحلی: محدوده باریکی در قسمت شمالی شهرستان که در جنوب دریای خزر واقع شده است را شامل می شود که به صورت نواری باریک در امتداد ساحل قرار دارد.
نواحی جلگه ای: این نواحی از انتهای محدوده ی نوار ساحلی تا کوهپای البرز را شامل می شود و وسعت بسیار کمی دارد و مستقیماً تحت تاثیر آبرفت های تعداد زیادی از رودخانه های ساحلی با خصوصیات سیلابی قرار می گیرد. بیشتر رودخانه های چهارفریضه در این ناحیه قرار گرفته است(سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۳).
۳-۱-۴- اقلیم
اقلیم شناسی را می توان هواشناسی دراز مدت در مقیاس بزرگ نامید. اصلاح هوا، شرایط جوی موجود در زمان معین و محدود را مشخص می کند. هوا برآیند عملکرد فرآیندهای متعدد و تغییرات حاصل در عوامل کنترل کننده جو است. در نهایت آب و هوا (اقلیم) را می توان غالب در یک محل در درازمدت بیان کرد (علیجانی، ۱۳۸۳، ص ۵).
هوای آلوده شهرهای جامعه صنعتی به ویژه در فصل تابستان جمعیت جمعیت شهر را به فرار و گریز از شهر وادار می کند و به موازات استحکام زیر بنای اقتصادی خانواده ها و به تبعیت از شرایط آب و هوایی انجام می گیرد (گلدوست، ۱۳۸۶، ص ۵۶)
شرایط آب و هوایی از مهم ترین ویژگی های جذب گردشگر می باشد. شهرستان بندر انزلی دارای آب و هوای مدیترانه ای از نوع معتدل و مرطوب می باشد. از جمله ویژگی های این اقلیم، رطوبت زیاد هوا و اعتدال درجه حرارت آن است. دمای هوا در روزهای تابستان معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد و شب‎ها بین ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتی گراد و در زمستان بالای صفر است. در این منطقه بارندگی بسیار زیاد و در تابستان به صورت رگبار است (کسمایی، ۱۳۸۷، ص ۸۵).
گرمای بهار و تابستان و اوایل پائیز باعث تبخیر رطوبت مناطق جنگلی و ساحلی که دارای رودهای فراوان و آب های راکد است می گردد. این تبخیر سبب می شود تا جریانی دائمی از بخارات موجود در هوا از طرف دریا به سوی کوه و بالعکس برقرار گردد(طویلی، ۱۳۸۳، ص۵۲۶). با توجه به موارد ذکر شده در بندرانزلی برخورداری از اقلیم معتدل در تمام فصول سال از جمله موارد ایجاد انگیزه برای جذب توریسم است.

۳-۱-۴-۱- درجه حرارت
درجه حرارت و دما خود معلول زاویه تابش خورشید هستند، و از عناصر جوی می باشند که تأثیر بسزایی در مسائل گوناگون زندگی انسان دارند(زمردیان، ۱۳۷۸، ص۱۳۲). تیر ماه پرآفتاب ترین ماه سال کشور به شمار می رود و تنها در انزلی و بابلسر«سواحل دریای خزر» و شیراز است که جمع ساعات آفتاب خرداد بیشتر از تیر ماه ثبت شده است، جمع سالانه در بندرانزلی ۱۷۹۹ ساعت می باشد(طویلی، ۱۳۸۳، ص۵۲۷).
دما عبارت است از اندازه گیری انرژی گرمایی که در خاک و هوا قابل سنجنش می باشد (جعفرپور، ۱۳۷۱، ص ۳۳). در مطالعه ی دمای هوا پارامترهایی همچون متوسط حداکثر دما، متوسط حداقل دما و متوسط دمای ماهانه و سالانه در ایستگاه انزلی را مورد بررسی قرار دادیم. در این راستا آمار به صورت جدول و نمودار ارائه گردیده است. در شهر بندرانزلی متوسط سالانه دما در سالهای ۲۰۰۴- ۱۹۸۵، ۱/۱۶ درجه سانتی گراد بوده و متوسط حداکثر دما در طی این چند سال ۲/۱۹ درجه سانتی گراد و متوسط حداقل دمای سالانه ۹/۱۲ درجه سانتی گراد بوده است. گرمترین ماه سال جولای با ۹/۲۵ درجه سانتی گراد می‎باشد و دما از ۲۸ درجه سانتی گراد بالاتر نمی رود و سردترین ماه سال فوریه با ۸/۶ درجه سانتی گراد می باشد و به یخبندان نمی رسد (اداره هواشناسی شهر بندرانزلی، ۱۳۸۵). در حال حاضر اوقات فراغت و جهانگردی سخت به فعالیت های هواشناسی گره خورده است. توریسم تابستانی به منطفه ای مسافرت می کند که تعداد روزها دارای درجه حرارت روزانه ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد تعیین شود. در سواحل بر حسب درجه حرارت آب در طول گرمترین م
اه محاسبه می گردد، حرارت ۱۷ درجه سانتی گراد را در تابستان برای شنا توصیه می‎کنند و رطوبت نسبی به میزان ۵۶ تا ۷۰ درصد را مطلوب و مناسب برای جذب گردشگران می‎دانند (رضوانی، ۱۳۷۴، ص۸۳).
نمودار۳-۱- تغییرات ماهیانه پارامترهای دما در ایستگاه بندرانزلی
جدول ۳-۲- میانگین دمایی ماهانه ی ایستگاه بندر انزلی (۱۳۹۰)

متغییرها
ماه های سال

معدل حداکثر

معدل حداقل

حداکثر مطلق

حداقل مطلق

متوسط

دی (ژانویه)

۳/۱۰

۱/۴

۲۱

۰

۵/۱۰

بهمن (فوریه)