۷۶/۰

۵۷/۰

لوم رسی

۳۸/۰

۲/.

۲/.

۷۵/۰

۲) مشخصات خاک:
از روش آبیاری بارانی میتوان برای انواع خاک بویژه آن دسته از خاک‌های ماسه‌‌ای پرمنفذ و متخلخل که آب به سرعت در آنها نفوذ میکند، استفاده کرد. خاک‌های بسیار کم عمق، شیبدار، مواج که نمیتوان آنها را به روش‌های آبیاری سطحی آبیاری کرد، غالباً میتوانند بوسیله روش بارانی آبیاری شوند.

در مورد خاک‌هایی که بسیار متخلخلاند و در حین آبیاری سطحی به دلیل نفوذ عمقی آب میزان هدر رفت آب زیاد است، استفاده از روش بارانی به خوبی میتواند میزان هدر رفت ناخواسته آب را کاهش دهد.
۳) نوع گیاهان زراعی:
گیاهان متفاوت، عمق ریشه، تبخیر و تعرق و پوشش سایبانی مختلفی نیز دارند. از آنجا که مرطوب سازی خاک با روش آبیاری بارانی در سطح بهینه‌ی خود باقی میماند. برای محصولات پربها مانند: موز با بهره گرفتن از روش بارانی به دلیل اسپری آب از بالای محصولات، خنک سازی محصول نیز صورت میگیرد. در ‌‌این روش راندمان مواد افزودنی نظیر آفت کش‌ها و کودها نیز افزایش مییابد.
- همانطور که قبلاً شرح داده شد، محصولاتی با بهای کم مانند پنبه به دلیل هزینه بالای نصب سیستم بارانی بازگشت اقتصادی مطلوب نخواهد داشت.
- محصولات با ریشه‌ی کم عمق مانند: سبزیجات نسبت به محصولات با ریشه عمیق مانند نخود قرمز برای آبیاری با روش بارانی مناسبترند.
۴) مقدار و کیفیت آب مورد نیاز:
برای استفاده‌ی اقتصادی از ماشین آلات بارانی، کیفیت آب یک فاکتور مهم محسوب میشود. آب مصرفی در ‌‌این روش بایستی عاری از مواد زاید و شن باشد. آب مصرفی هم از جهت مناسب بودن برای رشد گیاه و هم از نظر نداشتن تأثیر فرسایشی و مخرب بر روی لوله‌های و تجهیزات باید آزمایش شود.‌‌اینگونه گزارش میشود که در آبیاری بارانی میتوان سطح زیر کشت را حداقل به دو برابر با همان مقدار آب مصرفی در روش آبیاری سطحی افزایش داد.
۵) فواید آبیاری بارانی از نظر نیروی کارگر و دسترسی انرژی:
چون در سیستم آبیاری بارانی، آبیاری به طور متناوب برای حداقل هر ۶ تا ۸ ساعت اتوماتیک شده است، از ‌‌این رو نیاز به کارگر کاهش مییابد. به علاوه کودها را از طریق همین روش میتوان بکار برد و همین مسأله نیاز به کارگر را باز هم کاهش میدهد. دسترسی به انرژی و اطمینان به همیشگی بودن آن یکی از مسائل بسیار قابل توجه در‌‌این روش است که کاربرد آن را محدود میکند.
فواید سیستم آبیاری بارانی
فواید استفاده از سیستم آبیاری بارانی را میتوان به چهار دسته طبق بندی کرد:
- حفاظت آب
- حفاظت خاک
- منافع محصول
- منافع کارگر
۱) آبیاری بارانی یک روش مطمئن برای کنترل فرسایش خاک در مزارع با شیب تند است. زیرا که در‌‌این مزارع خطر فرسایش خاک با بهره گرفتن از آبیاری سطحی زیاد میشود.
۲) می توان مقدار کمی از آب آبیاری را با راندمان بالا استفاده کرد. برای افزایش سطح زیر کشت در زمینهای بایر، آبیاری بارانی میتواند در مقیاس وسیعی بکار رود.
۳) هر نوع توپوگرافی برای روش بارانی مناسب است، مناطقی که تسطیح و هموار کردن زمین برای کاربرد آبیاری سطحی امکان پذیر نیست، از روش بارانی میتوان بهره برد به هیچ به سرمایهگذاری یا نیروی کارگری جهت تسطیح چنین زمین‌های ناهمواری نیاز نیست.
۴) در هر نوع خاک، بویژه خاک‌های با نفوذ بالای آب مانند خاک‌های ماسه‌‌ای، کاربرد یکنواخت آب از طریق روش بارانی امکان پذیر است.
۵) به علاوه امکان توزیع یکنواخت عمق مورد نیاز آب وجود داشته و مشکل زهاب نیز کاهش مییابد. هدر رفت آب از طریق نفوذ و تبخیر نیز بسیار ناچیز است.
۶) بر طبق نیازها و مراحل رشد محصولات، مقدار کمتری از آب را می توان بر روی محصولات جوانتر اسپری کرد. رطوبت خاک در‌‌این روش در سطح مطلوب باقی میماند و راندمان تولید محصولات افزایش یافته و محصولاتی با کیفیت بالاتر بدست می‌‌آید.
۷) هیچ مساحتی از زمین زراعی در اثر کندن نهر که در آبیاری سطحی مورد نیاز است به هدر نمیرود. از ‌‌این رو سطح بیشتری آبیاری میشود.
۸) در ‌‌این روش هیچ تلفات زهابی وجود ندارد. از ‌‌این رو، با ‌‌این روش میتوان زهاب سطحی را محو کرد.
۹) کودهای محلول را می توان با ‌‌این روش به طور یکنواخت بکار برد.
۱۰) به دلیل اسپری مداوم آب بر روی برگ‌ها، خطر سرمازدگی به حداقل کاهش مییابد.
۱۱) کمترین مداخله اعمال کشاورزی نیاز است.
۱۲) انعطافپذیری تجهیزات به روز آبیاری بارانی و کنترل مناسب عملکرد، ‌‌این روش را با بیشتر شرایط توپوگرافی و شرایط اقلیمی مختلف قابل انطباق ساخته است.
۱۳) آبپاش‌ها اغلب راندمان مصرف آب را بالا برده وتلفات نفوذ عمقی را کاهش میدهند. بیشترین خسارت لوله‌ها در روش بارانی در اثر اصطکاک حاصل میشود.
۱۴) آبیاری بارانی یک روش اتوماتیک و خودکار است از ‌‌این رو هر ۲ تا ۸ ساعت لولههای جانبی تعویض نوبت میشوند از ‌‌این رو نیاز به نیروی کارگر به حداقل کاهش مییابد.
مضرات و محدودیت‌های کاربرد روش آبیاری بارانی
علیرغم همه‌ی فواید ‌‌این روش نسبت به آبیاری سطحی، راه زیادی باید طی شود تا بتوان در استفاده‌ی آب در روش بارانی صرفهجویی کرد.
۱) در حال حاضر به دلیل هزینه بالای نصب، اجرا و تأثیر سرعت باد بر بازدهی عملکرد آن، استفاده از ‌‌این روش محدود به تولید و کشت محصولاتی میشود که ارزش بالای اقتصادی داشته باشند.
۲) یکی از محدودیتها در ‌‌این روش، باد است. چنانچه هوا بادی باشد و یا سرعت باد زیاد باشد، به دلیل انحراف از الگوی آبپاشی و به علاوه آبیاری نشدن قسمت‌هایی از مزرعه، آبپاشها نمیتوانند آبیاری مطلوب و کاملی را ارائه دهند. از ‌‌این رو، در نظر گرفتن شرایط بادی در طراحی اصلی ‌‌این روش میتواند ‌‌این مضرات را به حداقل کاهش دهد.
۳) به منظور استفاده‌ی اقتصادی از تجهیزات آبیاری بارانی، مقدار آب مصرفی باید در طول زمان ثابت باشد که البته دسترسی به چنین منبع آبی با مقدار یکنواخت همیشه ممکن نیست.
۴) کیفیت آب آبیاری در بیشتر موارد خوب نبوده و آب‌ها عاری از ماسه و مواد زاید نیستند. از ‌‌این رو عمل آبپاشی به صورت منقطع انجام میگیرد. آب آبیاری بایستی پاک و عاری از املاح درشت غیر محلول در آب باشد.
۵) منابع نسبتاً بزرگ انرژی برق برای اجرای‌‌ این روش نیاز است زیرا فشار آبی در حدود ۵/۰تا ۱۰ کیاوگرم در سانتیمتر مربع و یا حتی بیشتر باید تولید شود.
۶) برای خاک‌هایی که سرعت نفوذ کمی دارند (خاک رس)، ‌‌این روش بویژه در مناطقی که هوا خشک است ممکن است چندان مناسب نباشد. برای خاک‌هایی با بافت مناسب، انتخاب دقیق اندازه نازل، فشار کارکرد و فاصله مناسب بین آبپاش‌ها جهت پاشیدن یکنواخت آب در سرعتهای پایین بسیار ضروری است.
۷) نسبت به آبیاری سطحی آب بیشتری در روش بارانی تبخیر میشود که ممکن است مقدار آن حدود ۲ تا ۵ درصد آب مصرفی باشد.
۸) آب آبیاری ممکن است از میزان نمک بالایی برخوردار باشد که ‌‌این امر بر روی شاخ و برگ گیاهان تأثیر میگذارد.
۹) حرکت لوله‌های جانبی متحرک از جایی به جای دیگر بعد از هر ۶ تا ۸ ساعت آبپاشی ممکن است مشکل ساز باشد بویژه برای آن دسته از خاک‌هایی که عمل زهکشی به کندی صورت میگیرد.