یکی از بخش­های رو به رشد در صنعت ورزش، خدمات مربوط به طب ورزش و توسعه تندرستی است. این بخش از صنعت ورزش با ایجاد فرصت­هایی برای ارائه مشاوره از سوی متخصصان طب ورزش، امکان انجام فعالیت­های بازتوانی برای ورزشکاران آسیب دیده را ایجاد می­ کند و لذا جایگاه ویژه­ای در صنعت ورزش پیدا کرده است.

افزایش فعالیت های مربوط به تجاری سازی در ورزش
یکی از روش­های مؤثر در گسترش بازار ورزش، فعالیت­هایی است که به منظور تجاری سازی در ورزش انجام می­گیرد. این نوع فعالیت­ها می ­تواند شامل ارائه بسته­ای از خدمات متنوع حول محور فعالیت­های ورزشی و تفریحی به مشتریان و علاقمندان به ورزش باشد. به طور مثال مسابقات شهرآورد (دربی) اسب سواری کنتاکی آمریکا در حالی که به لحاظ زمانی تنها در دقایقی محدود انجام می­گیرد، با این حال مسئولان برگزاری این مسابقات، با ارائه بیش از هفتاد برنامه تفریحی- پیرامونی، دوره زمانی این مسابقات را به چهار هفته افزایش داده­اند (پیتز و استوتلار، ۲۰۰۲). متأسفانه در ایران، به این موضوع پرداخته نمی­ شود.
رشد حمایت گری در ورزش
حمایت­گری در ورزش یک مبادله تجاری است. از طریق این مبادله، منابع مالی و امکانات قابل توجهی به بازار ورزش تزریق می­ شود. به طوری که امروزه برگزاری مسابقات جهانی و المپیک تا حدود زیادی به این منابع وابسته می­باشد. از سوی دیگر، حمایت از رویدادهای ورزشی، ورزشکاران و تیم­های ورزشی، به مؤسسات، شرکت­ها و سازمان­های حامی، این امکان را می­دهد تا به اهداف تبلیغی و پیشبردی خود در معرفی مؤسسه و محصولات آن به جامعه و نیز افزایش سطح فروش در کالا و خدمات ارائه شده دست یابند. برای مثال، زمانی که به لباس یا اتومبیل یک ورزشکار در مسابقات اتومبیل رانی نگاه می­ شود، لباس او پوشیده از نشان­ها و علایم تجاری شرکت­هایی است که حامی این رویداد بوده ­اند. اتومبیل­ها نیز پوشیده از علائم تجاری و لوگوهای مؤسسات حامی می­باشد (همان).
حمایت­های مالی شرکت­ها دارای عواید زیر می­باشد (حسینی و همکاران، ۱۳۹۱):
افزایش فروش کالاهای شرکت با حمایت مالی ورزشی
گسترش بازار فروش با حمایت مالی ورزشی
مستحکم کردن ارتباط با مشتریان فعلی با حمایت مالی
به دست آوردن مشتریان جدید با حمایت مالی ورزشی
ایجاد رقابت با شرکتهای رقیب با حمایت مالی ورزشی
تغییر طرز تفکر و برداشت مردم از شرکت با حمایت مالی
ایجاد تصویر مناسب از شرکت در اذهان عمومی
توسعه روابط اجتماعی با حمایت مالی ورزشی
افزایش آگاهیهای مردم از شرکت با حمایت مالی
کسب شهرت اسمی با حمایت مالی ورزشی
افزایش صحه گذاری
پدیده صحه­گذاری^[۱۳]، به مفهوم تأیید کالاها یا خدمات مورد اشاره از سوی بازیکنان و ورزشکاران معروف، تیم­ها یا سازمان­های دارای شهرت، بر افکار و عقاید مردم به ویژه هوادارانشان می­باشد. این پدیده از دو دهه پیش به عنوان راهبردی مناسب و مؤثر در تبلیغات پیشبردی مؤسسات و شرکت­های مختلف مورد استفاده و توجه روز افزون بوده است. این موضوع از یک طرف توان تأثیرگذاری ورزش در مؤثرسازی راهبردهای تبلیغی را نشان می­دهد و از سوی دیگر موجب رشد فرصت­هایی برای کسب درآمد به خصوص در ورزش­های حرفه­ای شده است (یوسفی و حسنی، ص ۱۱).
صنعت رسانه ای و رشد بازار در ورزش
توسعه صنعت رسانه­ای تأثیر انکارناپذیری بر رشد صنعت ورزش داشته است. اگر در دهه ۱۹۶۰، ساعات بسیار محدودی صرف پوشش تلویزیونی برنامه ­های ورزشی می­شده است، امروزه به واسطه تحولات در صنعت رسانه­ای، استفاده از شبکه ­های ماهواره­ای و شبکه ­های اینترنتی پهنه مخاطبان ورزش ابعادی جهانی یافته و میلیون­ها بیننده شبکه ­های مختلف رسانه­ای و شنونده برنامه ­های رادیویی در جستجوی برنامه و رویدادهای ورزشی مورد علاقه خود هستند. روند رو به افزایش ایجاد کانال­های تلویزیونی ورزشی حکایت از تقاضای گسترده­ای است که در زمینه ورزش وجود دارد.
در آمریکا ۴۳ کانال تلویزیونی مختص ورزش وجود دارد که از این تعداد، ۳۱ کانال ملی و ۱۲ کانال منطقه­ای می­باشد. در کانادا هم تعداد کانا­ل­های ورزشی ۲۰ کانال می­باشد (www.en.wikipedia.org/wiki/List_of_sports_television_channels). تلاش برای دریافت حق پخش مسابقات و رویدادهای جهانی مانند جام باشگاه­های فوتبال اروپا، جام جهانی فوتبال یا مسابقات المپیک همواره روندی رو به افزایش داشته باشد و خود به تجارت بزرگی تبدیل شده است. توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات، ایجاد وب سایت­ها و شبکه ­های اینترنتی بازار رسانه­ای ورزش را پیچیده، نافذ و گسترده­تر ساخته­اند. وب سایت­هایی در بازار مجازی ورزش پدید آمده­اند که برای مخاطبین خود امکان مبادله اطلاعات، کسب آگاهی و خرید کالاهای ورزشی را فراهم آورده­اند. پیوند صنعت رسانه­ای و صنعت ورزش، ضمن ایجاد فرصت­های سرشار، برای کسب درآمد در ورزش، شبکه ­های رسانه­ای را نیز از منابع سرشار مالی متنعم ساخته­اند. همچنین آثار مثبت پیوند صنعت رسانه­ای و ورزش را می­توان گسترش فرصت­های کسب و کار در قلمرو فعالیت­های رسانه­ای ورزش همانند خبرنگاری ورزش، تحلیل­گری ورزش، عکاسی ورزش و… ملاحظه نمود (پیتز و استوتلار، ۲۰۰۲).
ورزش، یکی از اهداف توسعه ­ای در جهان
در سال ۲۰۰۲، سازمان ملل متحد تکالیفی را برای گسترش فعالیت­های ورزشی در سیستم سازمان ملل پیشنهاد کرد. هدف این تکلیف، رشد سیستماتیک و همسان استفاده از
ورزش برای توسعه و صلح، در سطح جامعه و همچنین ایجاد حمایت ویژه از چنین فعالیت­هایی توسط دولت­ها و سازمان­های مرتبط با ورزش می­باشد. در واقع از نظر سازمان ملل، ورزش یکی از ابزارهای رسیدن به اهداف توسعه هزاره (MDG^[14]) می­باشد (ورزش ابزاری برای توسعه و صلح، ص۱).
ورزش صرفاً یک کالای لوکس یا فقط برای سرگرمی نمی ­باشد. دستیابی به ورزش و مشارکت در آن، از حقوق انسانی است و برای تمام افراد در سنین مختلف یک نیاز اساسی است که زندگی سالمی داشته باشند. ورزش چه یک بازی و فعالیت بدنی ساده و چه یک مسابقه سازمان یافته، نقش مهمی در جوامع دارد. ورزش برای توسعه یافتگی کودکان بسیار مهم است. ورزش ارزش­های مهمی مثل تعاون و احترام را یاد می­دهد، سلامتی را بهبود داده و احتمال مبتلا شدن به مریضی را کاهش می­دهد. ورزش، یک نیروی اقتصادی قابل توجهی است که اشتغال ایجاد کرده و منجر به توسعه اقتصادی و منطقه­ای در یک کشور می­ شود. همچنین ورزش باعث همبستگی افراد و جامعه شده و باعث پل زدن فرهنگ و اختلافات قومی در کشور می­ شود. ورزش یک ابزار مقرون به صرفه برای مواجه با چالش­های توسعه و صلح ارائه می­ کند و جهت دستیابی به اهداف توسعه هزاره کمک شایانی به کشورها می­ کند. در حالی که ورزش به عنوان یک حق انسانی شناخته می­ شود، اما اغلب در اولویت قرار ندارد و یک حق فراموش شده تلقی می­گردد. هدف سازمان ملل این است که دولت­ها، سازمان­های مرتبط با ورزش و بخش خصوصی راهکارهایی را برای تهییج مشارکت کنندگان در ورزش و سرمایه ­گذاری در این بخش ایجاد نمایند. شعار “ورزش برای همه” سازمان ملل، دستیابی و مشارکت در تربیت بدنی را به حداکثر می­رساند و تأکید آن بر مشارکت همه گروه­ ها در جامعه، صرف نظر از جنس، سن، توانایی و یا نژاد می­باشد.
سیاست­های سازمان ملل متحد در مورد ورزش وسیله­ای برای توسعه، فراتر از مشارکت عادی در ورزش می­باشد تا بر این نکته تأکید کند که ورزش یک ابزار بسیار مهمی برای توسعه و ایجاد جامعه مدنی می­باشد. ورزش نقش بسیار مهمی در انسجام اجتماعی و توسعه سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی دارد. در نوامبر ۲۰۰۳، سازمان ملل متحد بخش­نامه­ای را مبنی بر تعهد خود بر ورزش به عنوان وسیله­ای برای ترویج آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، توسعه و صلح تصویب کرد. بعد از آن، این سازمان سال ۲۰۰۵ را به عنوان سال ورزش و تربیت بدنی انتخاب کرد تا از این طریق، بتواند به صلح جهانی و اهداف توسعه هزاره برسد. این اهداف عبارتند از آموزش ابتدایی همگانی، ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان، مبارزه با HIV و پرداختن به مسایل زیست محیطی پایدار (همان). لذا برای رسیدن به این اهداف سهم عمده­ای را برای ورزش در نظر گرفته است.
مشارکت در ورزش برای سازمان ملل امر مهمی است. ورزش باعث می­ شود که افراد جامعه باهم متحد باشند. ورزش انجمنی را برای یادگیری مهارت ­ها مانند نظم و انضباط، اعتماد به نفس و رهبری ایجاد می­ کند و همچنین ورزش اصول اساسی مانند تحمل و مدارا، همکاری و احترام متقابل را آموزش می­دهد. ورزش ارزش تلاش کردن و همچنین نحوه مدیریت کردن پیروزی و شکست را یاد می­دهد. با توجه به جنبه­ های مثبتی که از ورزش برشمرده شد، سازمان ملل متحد را تشویق می­ کند تا از ورزش برای دستیابی به اهداف خود استفاده کند (کالتر، ۲۰۱۰).
کید^[۱۵] (۲۰۰۸) اذعان می­ کند که مسئله ورزش برای توسعه هنوز اول راه بوده و بودجه کافی برای این کار توسط کشورها دیده نشده است. هنوز منظم و دارای مقررات خاص نبوده، دارای برنامه ریزی ضعیف و همچنین تا حدی از جریان اصلی توسعه به دور می­باشد. وی اذعان می­دارد که سه رویکرد همپوشان وجود دارد:
توسعه ورزش­های سنتی که در آن مربیگری ورزش­های پایه، تجهیزات و زیرساخت­ها مورد توجه هستند.
کمک­های بشر دوستانه که در آن پول جمع آوری شده برای پناهندگان استفاده می­ شود (برای مثال کارهایی که در المپیک­های اولیه انجام می­شد یا برخی از کمک­هایی که بریتانیا از پول حق بازی­ها جهت کمک به پناهندگان استفاده می­کرد).
جنبش ورزش برای توسعه و صلح که شامل بسیاری از سازمان­ها می­ شود. برای مثال کید نشان داد که ۱۶۶ سازمان در دنیا در حوزه ورزش و توسعه فعالیت می­ کنند.
لورمور^[۱۶] (۲۰۰۸) یک طبقه بندی جدیدی با رویکرد جدید را برای ورزش و توسعه ارائه داد: حل تعارض و ایجاد تفاهم بین فرهنگ­ها، ایجاد زیرساخت­های فیزیکی و اجتماعی، بالا بردن آگاهی از طریق آموزش، توانمندسازی با تأثیر مستقیم بر سلامت جسمی و روانی و رفاه عمومی، توسعه اقتصادی و کاهش فقر.
حداکثر کردن جنبه ­های مثبت ورزش
بسیاری از ارزش­های ذاتی ورزش با اصول لازم برای توسعه و صلح سازگاری دارد. مانند: بازی جوانمردانه، تعاون و احترام. مهارت­ های زندگی آموزش یافته از طریق ورزش باعث افزایش قدرت افراد شده و سلامتی روانی مانند انعطاف پذیری، اعتماد به نفس و ارتباط با دیگران را برای فرد به ارمغان می ­آورد. ورزش، انعکاس اجتماع است و باید اذعان شود که ورزش مانند عناصر زیادی از جامعه، خصلت­های بد انسانی نیز آن را احاطه کرده است مانند: خشونت، فساد، تبعیض، اوباش­گری، ملی­گرایی بیش از حد، تقلب و استفاده از داروهای نیرو افزا. هرچند که این جنبه­ های منفی ورزش، بیشتر از جنبه­ های بالقوه مثبت آن نیست. سازمان ملل توانایی ک
مک به دولت­ها و جوامع در حوزه ­های مثبت ورزش برای رسیدن به اهداف هزاره توسعه را دارد.
ورزش و توسعه انسانی پایدار
مهم­ترین بخش توسعه از نظر سازمان ملل، توسعه انسانی پایدار می­باشد که تصدیق می­ کند که توسعه بهتر از رشد اقتصادی می­باشد. توسعه فرایند گسترش انتخاب­های مردم و افزایش فرصت­های در دسترس برای تمام اعضاء جامعه می­باشد. بر پایه اصول برابری و پایداری، تأکید بر آن است که اهمیت افزایش فرصت­ها برای نسل فعلی مانند نسل­های آینده ­باشد. استعداد­های پایه انسانی برای طول عمر و زندگی سالم، آگاهی یافتن، دستیابی به منابع مورد نیاز برای یک استاندارد زندگی مطلوب و برای مشارکت در زندگی اجتماعی یک نیاز اساسی است. ورزش می ­تواند بطور مستقیم به ساخت چنین استعدادهایی کمک نماید. مشارکت در ورزش، دارای منافع فیزیکی قابل توجه می­باشد همچنین کمک به توانایی مردم برای زندگی سالم و طولانی، بهبود خوشبختی و تندرستی، افزایش امید به زندگی و کاهش احتمال ابتلا به بیماری غیر مسری، مریضی­های قلبی، دیابت و سرطان از ویژگی­های مشارکت در ورزش می­باشد. ورزش همچنین فواید روانشناسی مانند پرورش انسجام اجتماعی، آموزش­ مکانیسم­های مقابله با استرس، کاهش استرس و افزایش تمرکز را دارد.
ورزش استعدادهای انسانی را بوسیله افزایش دانش و کمک به آموزش شکوفا می­سازد. ترکیب تربیت بدنی در برنامه درسی مدرسه و ایجاد فرصت برای سرگرمی باعث شکوفایی استعدادهای کودکان برای یادگیری می­ شود. ورزش همچنین به مردم درباره بهتر کردن فیزیک بدن و افزایش آگاهی و محافظت از بدن، آموزش می­دهد. به همین نحو، مشارکت در ورزش­های بیرونی، آگاهی و مراقبت از محیط زیست را افزایش داده و به مردم درباره اهمیت تمیز و سالم نگه داشتن محیط زیست آموزش می­دهد. ورزش همچنین یک جزء کلیدی از زندگی اجتماعی است که به طور مستقیم جامعه درگیر آن است. ورزش به خاطر جالب بودن و همچنین سرگرمی، مردم را در کنار هم جمع می­ کند. به ایجاد روابط اجتماعی، ساخت ارتباط و توسعه گفتگو بین افراد و گروه­ ها کمک می­ کند. ورزش همچنین داوطلبان را برای گسترش جامعه فعال تحریک کرده و به ایجاد سرمایه اجتماعی و تقویت بافت اجتماعی کمک می­ کند (گزارش توسعه انسانی سازمان ملل، ۲۰۰۲).
ورزش و توسعه اقتصادی
با این حال که ورزش برای توسعه انسانی ضروری است، به توسعه اقتصادی نیز کمک می­ کند. بخش ورزش شامل کارخانه­های مرتبط با کالاهای ورزشی، خدمات مربوط به ورزش، توسعه زیرساخت­ها و رویدادهای ورزشی می­باشد که توسط بخش دولتی، اسپانسرها، تماشاگران، فروشنده­ها و رسانه ­ها تأمین می­ شود. این عناصر اقتصادی ورزش به هم پیوسته می­باشد و به توسعه ورزش هم کمک می­ کنند و هم نفع می­برند. ورزش می ­تواند محرک مؤثری برای توسعه اقتصادی، به خصوص در سطح یک منطقه باشد. به طور جداگانه، هر کدام از بخش­های مختلف اقتصاد ورزش می ­تواند فعالیت، شغل و ثروت ایجاد کند و پتانسیل اقتصادی ورزش منطقه­ای، زمانی که توسط دولت­ها و با توجه به استراتژی “ورزش برای همه” حمایت می­ شود، افزایش می­یابد.
ورزش همچنین می ­تواند به عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی و ایجاد کار ایفای نقش بکند. برنامه ­های ورزشی، فرصت­های اشتغال را مانند تقاضای مؤثر برای کالاها و خدمات ایجاد می­ کنند. ورزش همچنین یک منبع هزینه­ های عمومی و خصوصی، مانند هزینه بر روی زیر ساخت­ها، در طول رویدادهای مهم و مصرف می­باشد. به اضافه، این عوامل منتج از ورزش دارای پتانسیل قابل توجه برای آغاز توسعه اقتصادی می­باشد (لالکاکا، ۱۹۹۹، ص۱۳).
ساخت و بازسازی زیر ساخت­های ورزشی نیز می ­تواند به توسعه اقتصادی کمک نماید. چه اینکه این زیرساخت­ها بزرگ باشد و چه یک پروژه کوچک مانند تسطیح یک مکان از لحاظ ایمنی و مناسب بودن برای بازی باشد. بنابراین، توسعه مکان­های باز و زیرساخت­های ورزشی یک موضوع بسیار مهم در برنامه­ ریزی شهری می­باشد. منافع اقتصادی توسعه زیر ساخت­ها، عبارتند از اشتغال و سرمایه ­گذاری در طول ساخت و ساز، همچنین اشتغال مداوم در مورد فعالیت­های درون آن. وقتی یک مکان ورزشی ساخته می­ شود دارای اهداف چندگانه­ای می ­تواند باشد که عبارتند از استفاده مدرسه­ها و گروه ­های اجتماعی برای کارهای فرهنگی، اجتماعی و سایر فعالیت­ها.
ورزش و صلح
بین ورزش و صلح نیز رابطه قابل توجهی وجود دارد. ورزش یک زبان بین ­المللی است. توانایی آن این است که فرهنگ­ها را به هم نزدیک کرده و باعث پل زدن بین اقوام مختلف و قشرهای متفاوت جامعه می­گردد. در نتیجه، ورزش ابزار قدرتمندی برای گسترش صلح، هم بطور نمادین در سطح جهان و هم بطور واقعی در بین جوامع می­باشد. برنامه ­های ورزشی در صورت قوی اجرا شدن، یکپارچگی اجتماعی و قدرت تحمل در جامعه را افزایش می­دهد. این ارزش باعث ایجاد صلح پایدار می­ شود. ورزش تنش را کاهش داده و گفتگوی بین کشورها و جوامع را افزایش می­دهد (همان).
ورزش در رویدادهای بین ­المللی، مردم کشورهای مختلف را دور خود جمع کرده بدون اینکه مرزی وجود داشته باشد و با ایجاد یک رویکرد غیر سیاسی برای آغاز ارتباط بین گروه ­های دارای اختلاف تلاش می­ کند. در نتیجه، ورزش به عنوان انجمن ایده­آل برای آغاز دوباره گفتگو و پل زدن جدایی­ها، پر رنگ کردن برابری بین مردم و شکستن پیشداوری و تعصب می­باشد. محبوبیت ورزش و قدرت انسجام دادن اجتماعی آن کمک می­ کند به اینکه ورزش به عنوان صدای قدرتمند پیام گفتگوی صلح، در سطح جهان
و یا یک منطقه باشد. مهارت ­ها و ارزش­های ایجاد شده توسط ورزش مانند مهارت ­ها و ارزش­های ایجاد شده توسط آموزش صلح برای حل کردن و جلوگیری کردن اختلاف­ها و ایجاد شرایط سودمند چه بین افراد و چه بین ­المللی می­باشد. فعالیت­های ورزشی، احترام گذاشتن، پهلوانی، ارتباط، همدلی و اینکه چگونه و چرا باید به قانون احترام گذاشت را به افراد یاد می­دهد. ورزش یک روش قدرتمند برای ارتباط دادن این ارزش­ها، به خصوص در بین جوانان می­باشد که این روش هم جذاب است و هم دارای مشارکت گسترده می­باشد (ورزش ابزاری برای توسعه و صلح، ص۴).
ورزش به عنوان حق انسانی
ورزش فقط یک روش برای ایجاد توسعه و صلح نیست. فرصت مشارکت و لذت بردن از ورزش یک حق انسانی است که باید گسترش یافته و حمایت شود. در واقع ورزش، نه تنها وسیله بلکه در مواقعی هم هدف در نظر گرفته می­ شود. علیرغم ابزارها و حمایت­های بین ­المللی از ورزش به عنوان یک حق انسانی، این حق، اغلب مورد فراموشی واقع می­ شود. این غفلت در بسیاری از مواقع به خاطر تبعیض، به خصوص از لحاظ جنسیتی و توانایی می­باشد. همچنین این غفلت­ها به دلیل غفلت­های سیاسی از اهمیت ورزش در جامعه به خصوص بوسیله کاهش در هزینه­ های آموزش تربیت بدنی و فقدان مکان مناسب و منابع ضروری برای ورزش می­باشد. بنابراین، این واقعیت که دستیابی و مشارکت در ورزش یک حق انسانی است باعث می­ شود که مسئولیت سنگینی بر عهده دولت برای حمایت از این پدیده باشد. این واقعیت، حقوقی را بر دوش دولت­ها، سازمان ملل و دیگران می­ گذارد که از فرصت­های مشارکت در ورزش حمایت کنند و اجازه دهند مردم از این حق انسانی لذت ببرند (همان).
ورزش و سلامتی و فواید اقتصادی
ورزش و فعالیت­های تربیت بدنی، برای بهبود سلامتی و تندرستی یک نیاز ضروری است. شکل­های مناسب ورزش و تربیت بدنی، نقش مهمی در جلوگیری و همچنین کمک به درمان بسیاری از بیماری­های غیر مسری دارد. مشارکت منظم در فعالیت­های فیزیکی باعث ایجاد فواید زیادی برای مردم از لحاظ بدنی، اجتماعی و ذهنی می­ شود. چنین فعالیت­های فیزیکی، اثرات متقابلی با استراتژی­ های بهبود تغذیه، کاهش استفاده از دخانیات، الکل و داروهای نیرو افزا و بالا بردن ظرفیت عملکرد دارند. در نتیجه، فعالیت­های بدنی یک روش مؤثر برای جلوگیری از بیماری­ها و روش مقرون به صرفه برای بهبود سلامتی عموم جامعه می­باشد.