تیرولیزین دارای فرمول شیمیایی C9H11NO3 و جرم مولی ۱۹/۱۸۱ می باشد.
*******************************************************
۲-۶-مولکول آب
آب یکی از مواد مایع و فراوان‌ترین ماده ی مرکب بر روی سطح کره زمین و بستر اولیه حیات به شکلی که امروزه می‌شناسیم، است. بیش از ۷۵٪ وزن یک انسان از آب تشکیل شده‌است و نیز بیش از ۷۰٪ سطح کره زمین را آب پوشانده است (نزدیک به ۳۶۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع) با وجود این حجم عظیم آب تنها ۲ درصد از آب های کره زمین شیرین و قابل شرب است و باقی آن به علت محلول بودن انواع نمک‌ها خصوصاً نمک طعام غیر قابل استفاده است. از همین دو درصد آب شیرین بیش از ۹۰ درصد به صورت منجمد در دو قطب زمین و دور از دسترس بشر واقع شده‌است. بیشترین چگالی آب خالص در دمای ۹۸/۳ درجه سلسیوس (۳۹٫۱۶ درجه فارنهایت) حاصل می‌شود که برابر ۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب یا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است[۳۱].
(شکل۲-۲۵):مولکول آب
۲-۶-۱-مدلهای آب
در فیزیک و شیمی محاسباتی مدل های آب کلاسیک برای شبیه سازی خوشه های آب، آب مایع و محلولهای آبی با حلال صریح استفاده می شود. این مدلها با بهره گرفتن از مکانیک کوانتومی، مکانیک مولکولی، نتایج تجربی و ترکیبی از اینها بدست آورده اند. جهت بدست آوردن خصوصیات واقعی آب، مدل های زیادی توسعه داده شده است. به طور کلی این مدل ها را می توان با سه نکته زیر طبقه بندی کرد [۳۲] :

تعداد نقاط برهمکنشی (که سایت نامیده می شود)،
آیا مدل صلب است یا انعطاف پذیر،
آیا مدل شامل اثرات قطبشی است یا نه.
یک جایگزین برای مدل آب صریح، استفاده از مدل ضمنی است که بصورت یک مدل پیوسته شناخته می شود. در این بین، می توان به مدل COSMO اشاره کرد. مدل های صلب آب بعنوان ساده ترین مدل آب شناخته می شود که در آن برهمکنش پیوندی بین هیدروژن و اکسیژن وجود ندارد و بدین معنی که بجای پیوند قابل ارتعاش، با یک میله صلب آن را مدل می کنند. همچنین در این مدل زاویه بین دو پیوند هیدروژن و اکسیژن ثابت می ماند[۳۳].
برهمکنش های الکتروستاتیک با بهره گرفتن از قانون کولن و نیروهای دافعه و جاذبه با بهره گرفتن از پتانسیل لنارد-جونز مدل شده است. پتانسیل برای مدلهای TIP3P وTIP4P به این صورت نمایش داده می شود:
)۲-۱):

(۲-۲):
که در آن  ثابت الکترواستاتیک و دارای مقدار  است.  بار جزیی،  فاصله بین اتمی است.  ضرایب پتانسیل لنارد جونز می باشد.
محل بارهای جزیی ممکن است روی اتم ها و یا در یک محل خارج از اتم ها باشد. مثلاً در مدل TIP4P بار جزیی اتم اکسیژن در روی خود اتم اکسیژن قرار ندارد بلکه روی نیمساز زاویه بین دو پیوند موجود در آب قرار دارد و فاصله آن از اتم اکسیژن برابر با  است. در بسیاری از مدل ها برهمکنش لنارد-جونز فقط برای اکسیژن تعریف می شود و برای هیدروژن تعریف نمی شود. یکی از این مدل ها همان TIP4Pاست. در شکل(۲-۲۶) ۴ نوع مدل آب که به ترتیب از سه سایت شروع شده و به ۶ سایت می رسد. کد لمپس قابلیت شبیه سازی سه نوع مدل آب را دارد. این مدل ها بصورت زیر هستند:[۳۴-۳۷].
SPC, TIP3P, TIP4P
مدل TIP3P در تمامی شبیه سازی انجام شده در این پایان نامه استفاده شده است.
شکل۲-۲۶):مدلهای آب)
حال مدل سه سایت استفاده شده در شبیه سازی این پایان نامه را بطور مختصر توضیح می دهیم. در این مدل ۳ نقطه برهمکنشی معادل با سه اتم در مولکول آب است، هر نقطه دارای بار است و همچنین دارای پارامترهای پتانسیل لنارد-جونز می باشد. از آنجایی که مدل های سه نقطه ای بازده محاسباتی بالایی دارند بطور گسترده در شبیه سازی های دینامیک مولکولی استفاده می شود. در بسیاری از این مدل ها از ساختار صلب منطبق بر مولکول های واقعی آب استفاده می شود. یک استثنا برای مدل آب SPC وجود دارد و آن اینکه زاویه HOHبجای مقدار مشاهده شده ۵/۱۰۴ درجه، مقدار ۴۷/۱۰۹ درجه در نظر گرفته می شود. در جدول (۲-۱) پارامترهای چند مدل سه نقطه ای آورده شده است:[۳۸-۴۱].
(جدول ۲-۱):پارامترهای مرتبط با مدلهای سه نقطه ای آب

اصطلاح کمک به حمایت سازمانی گفته می شود که فرد برای تکمیل کردن اثر بخشی کار به آن نیاز دارد

محیط

به مجموع عوامل خارجی اثر گذار بر عملکرد

ارزیابی

به بازخورد روزانه عملکرد و مرورهای گاه به گاه گفته می شود

اعتبار(اعمال معتبروحقوق پرسنل)

به مناسب بودن و حقوقی بودن تصمیمات مدیر در مورد منابع انسانی اطلاق می شود

الف. پیشینه پژوهش در ایران
(زینی وند،۱۳۸۷) پژوهشی را با عنوان رابطه هوش هیجانی و عملکرد دبیران متوسطه شهرستان جویبار انجام داد. هدف از این پژوهش رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد دبیران می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه دبیران متوسطه شهرستان جویبار بوده که از این تعداد ۱۸۶ نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار سنجش در این پژوهش دو پرسش نامه بوده است، که یکی پرسش نامه هوش هیجانی برادبری و گریوز و پرسش نامه عملکرد دبیران می باشد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری ، جداول و نمودارهای فراوانی و ضریب همبستگی پیرسون می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین مولفه خودآگاهی و عملکرد دبیران با سطح احتمال رابطه معنی دار وجود دارد. بین مولفه خود مدیریتی و عملکرد دبیران رابطه معنی دار وجود دارد. بین مولفه آگاهی اجتماعی و عملکرد دبیران رابطه معنی دار وجود دارد. بین مولفه مدیریت رابطه و عملکرد دبیران رابطه معنی دار وجود دارد.
(سلیمانی، ۱۳۸۷) به بررسی رابطه بین هوش هیجانی، روحیه کاری و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهرپرداخت. هدف از این پژوهش این بود که رابطه بین هوش هیجانی، روحیه کاری و رضایت شغلی را در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی بررسی نماید. جامعه ی آماری این پژوهش ۲۰۸ نفر کارمند رسمی که شامل ۱۵۲ مرد و ۵۶ زن بودند. از بین جامعه ی آماری تعداد ۱۳۶ نفر انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع همبستگی و ابزار آن شامل ۳ پرسش نامه که شامل: پرسشنامه هوش هیجانی برادبری، پرسش نامه رضایت شغلی ویسوکی و کروم و پرسش نامه محقق ساخته در ارتباط با روحیه کاری بوده است. برای تحلیل داده ها از روش های آماری، ضریب همبستگی پیرسون، t مستقل، تحلیل واریانس دو راهه و رگرسیون چند متغیره استفاده نموده است. یافته های پژوهش نشان داده است که بین هوش هیجانی و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود ندارد. بین روحیه ی کاری و هوش هیجانی رابطه معنا داری وجود دارد. تحصیلات و جنسیت بر هیچ کدام از متغیرهای مورد مطالعه تاثیری ندارد. بین روحیه ی کاری و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود ندارد.
(افخمی،۱۳۸۶) پژوهشی را با عنوان بررسی رابطه هوش هیجانی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارشناسان معاونت نظری و مهارتی وزارت آموزش و پرورش انجام داد. هدف از این پژوهش ارتباط بین دو متغیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی از یک طرف و متغیر هوش هیجانی از طرف دیگر بود. جامعه ی مورد بررسی، کارشناسان معاونت نظری و مهارتی وزارت آموزش و پرورش بود که از بین آنها ۷۱ نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با تخصیص متناسب انتخاب شدند. ابزار سنجش سه پرسش نامه ی رضایت شغلی (پرسشنامه ی مینه سوتا)، تعهد سازمانی (پرسش نامه ی مایر و آلن) و هوش هیجانی ( پرسش نامه ی بار- اون) بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS و نرم افزار هوش هیجانی مرکز مشاوره ی پویا استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داده است که هوش هیجانی با تعهد سازمانی رابطه ندارد. هوش هیجانی با تعهد مستمر رابطه معکوس دارد. برای دارندگان مدرک لیسانس هوش هیجانی با تعهد سازمانی ارتباط معکوس دارد. هوش هیجانی با رضایت شغلی ارتباطی ندارد. برای دارندگان مدارک کارشناسی ارشد و بالاتر هوش هیجانی با رضایت شغلی رابطه مستقیم دارد. رضایت شغلی با تعهد سازمانی ارتباط مستقیم دارد.
(کاوه و یزدی،۱۳۸۶) به بررسی رابطه سر سختی با هوش هیجانی و مقایسه آن در زنان و مردان دانشجوی شاغل دانشگاه های شهر تهران پرداختند. هدف از این پژوهش این بود که رابطه بین سرسختی و هوش هیجانی را تعیین کند. بر این اساس فرضیه های پژوهش عبارت هستند از: ۱. بین سرسختی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه وجود دارد. ۲. بین مولفه های تعهد، کنترل و چالش در سرسختی و مولفه های خود آگاهی، خود کنترلی، خود انگیزی، هوشیاری اجتماعی و مهارتهای اجتماعی در هوش هیجانی رابطه وجود دارد. ۳. میزان سرسختی در زنان و مردان متفاوت است. ۴. میزان هوش هیجانی در زنان و مردان متفاوت است. جامعه ی این پژوهش کلیه ی دانشجویان زن و مرد دانشگاههای شهر تهران است. به روش تصادفی ساده تعداد ۳۰۲ نفر از این جامعه به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش در این پژوهش دو پرسشنامه بود که شامل : مقیاس دیدگاه های شخصی کوباسا و پرسشنامه ارزش یابی هوش هیجانی شیرینک بوده است. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمونt استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش بین سر سختی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه معنادار وجود دارد، همچنین بین مولفه های تعهد، کنترل، چالش در سر سختی و مولفه های خود آگاهی، خود کنترلی، هوشیاری اجتماعی و مهارتهای اجتماعی در هوش هیجانی رابطه وجود دارد، نیز رابطه معناداری بین مولفه ی خود انگیزی در هوش هیجانی با مولفه های سر سختی دیده نشد.
(بشارت،۱۳۸۶) به بررسی رابطه ابعاد شخصیت و هوش هیجانی پرداخت. هدف اصلی پژوهش، مطالعه ی نوع رابطه ابعاد شخصیت شامل نوروزگرایی، برون گرایی، تجربه پذیری، همسازی و وظیفه شناسی با هوش هیجانی بود. سوال اصلی پژوهش این بوده است که آیا عوامل شخصیتی، تجربه پذیری، همسازی و وظیفه شناسی می توانند به صورت معنی دار تغییرات مربوط به هوش هیجانی را پیش بینی کنند؟ جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه تهران که در سال تحصیلی ۸۳-۸۲ مشغول به تحصیل بودند تشکیل می داد. از این جامعه، ۴۴۳ دانشجو شامل ۲۳۷ دختر و ۲۰۶ پسر از رشته های مختلف دانشگاه تهران به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش در این پژوهش مقیاس شخصیتی NEOPI-R و مقیاس هوش هیجانی EIS بوده است. برای تحلیل داده ها از روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، آزمون t ، ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین هوش هیجانی و ابعاد برون گرایی، تجربه پذیری، همسازی و وظیفه شناسی همبستگی مثبت معنادار و بین هوش هیجانی و نوروزگرایی همبستگی منفی معنادار وجود دارد.
(مختاری پور و همکاران،۱۳۸۶) در پژوهشی به بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بازدهی های رهبری (مدل برنارد باس) مدیران گروه های آموزشی دانشگاه اصفهان پرداختند. فرضیه کلی این پژوهش عبارت بود از، بین هوش هیجانی و بازدهی های رهبری (مدل برنارد باس) مدیران گروه های آموزشی رابطه وجود دارد. بر اساس این فرضیه کلی ، فرضیه های فرعی زیر مطرح می شد: ۱. بین مولفه های هوش هیجانی (خودآگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی و مهارتهای اجتماعی) و مولفه های بازدهی های رهبری (کوشش مضاعف، رضایتمندی و اثر بخشی ) مدیران گروه های آموزشی رابطه وجود دارد. ۲. بین هوش هیجانی مدیران گروه های آموزشی با بازدهی های رهبری آنان بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی (سن، سابقه خدمت، مدرک تحصیلی و مرتبه علمی ) تفاوت وجود دارد. جامعه آماری شامل ۳۳ نفر مدیران گروه های آموزشی و ۴۵۴ نفر عضو هیات علمی بود که با توجه به حجم محدود جامعه آماری مدیران گروه های آموزشی از روش سرشماری استفاده شده است.ابزار سنجش دو پرسشنامه قابلیت هیجانی و پرسشنامه رهبری چند گانه بوده است. در تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شده است. یافته ها نشان داد که بین مولفه های هوش هیجانی و مولفه های بازدهی های رهبری رابطه معنادار وجود دارد، همچنین بین هوش هیجانی و بازدهی های رهبری مدیران گروه های آموزشی برحسب سن، سابقه خدمت، مدرک تحصیلی و مرتبه علمی آنها تفاوت معنادار وجود ندارد.
(بشارت و همکاران،۱۳۸۵) به بررسی رابطه هوش هیجانی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان پرداختند. هدف های این پژوهش عبارت هستند از: ۱. بررسی هوش هیجانی دانش آموزان دختر و پسر در سه رشته ی تحصیلی علوم انسانی، علوم تجربی و علوم ریاضی. ۲. مقایسه ی هوش هیجانی دانش آموزان دختر و پسر. ۳. مقایسه هوش هیجانی دانش آموزان رشته های مختلف تحصیلی. یافته های پژوهش نشان می دهد : هوش هیجانی همبستگی مثبتی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دارد . در این پژوهش ۳۶۰ دانش آموز پیش دانشگاهی (۱۸۰ دختر و ۱۸۰ پسر ) به تعداد یکسان از رشته های علوم انسانی، علوم تجربی و علوم ریاضی در این پژوهش شرکت کردند. ابزار سنجش، پرسشنامه هوش هیجانی، آزمونی با ۳۳ پرسش است که آن را با شاته و همکاران (۱۹۹۸) بر پایه مدل هوش هیجانی سالووی و مایر (۱۹۹۰) ساخته اند. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، تحلیل واریانس، ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها در این پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین نمره های دانش آموزان دختر و پسر در هوش هیجانی معنادار است (۰۲۱/۰= p و ۳۴/۵ = f )، یعنی هوش هیجانی دانش آموزان دختر بیش از سطح هوش هیجانی دانش آموزان پسر است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی نمره ی هوش هیجانی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر مثبت و معنادار است (۰۰۱/۰ = p و ۸۲/۰ = r )، همبستگی نمره ی هوش هیجانی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان پسر مثبت و معنادار است(۰۰۱/۰ = p و ۷۷/۰ = r ) و همبستگی نمره ی هوش هیجانی با موفقیت تحصیلی کل دانش آموزان مثبت و معنادار است(۰۰۱/۰ = pو ۷۹/۰= (r.
(وکیلی،۱۳۸۵) پژوهشی را دررابطه با هوش هیجانی و سلامت سازمانی مدیران و کارکنان دانشگاه پیام نور منطقه ۹ انجام داد. در این پژوهش سؤالات اصلی به شرح زیر بود : ۱- آیا بین مؤلفه های درون فردی با سلامت سازمانی مدیران و کارکنان رابطه
معنی داری وجود دارد ؟ ۲- آیا بین مؤلفه های میان فردی با سلامت سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد ؟ ۳- آیا بین مؤلفه های سازگاری با سلامت سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد ؟ ۴- آیا بین مؤلفه های خلق و خوی عمومی با سلامت سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد ؟ ۵- آیا بین مؤلف های مدیریت استرس با سلامت سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد ؟ جامعه ی آماری در این تحقیق ۱۴۸ کارمند و ۳۳ مدیر بود . در این تحقیق از پرسش نامه هوش هیجانی و سلامت سازمانی استفاده شد. یافته ها نشان داده که: بین مؤلفه های درون فردی با سلامت سازمانی مدیران و کارکنان با سطح احتمال ۵% و ۶۲/۰=r رابطه معنی دار وجود ندارد . بین مؤلفه های میان فردی فردی با سلامت سازمانی مدیران و کارکنان با سطح احتمال ۵% و۵۵/۰=r رابطه معنی دار وجود ندارد . بین مولفه های سازگاری فردی با سلامت سازمانی مدیران و کارکنان با سطح احتمال ۵% و۱۳/۱=r رابطه معنی دار وجود ندارد . بین مؤلفه های خلق و خوی عمومی فردی با سلامت سازمانی مدیران و کارکنان با سطح احتمال ۵% و ۳۲/۰=r رابطه معنی دار وجود ندارد.
(ساداتی،۱۳۸۶) به مقایسه ی هوش هیجانی مدیران با ویژگی های جمعیت شناختی آنها پرداخت. سؤالات تحقیق به شرح زیر بود: ۱- آیا هوش هیجانی مدیران دوره های مختلف تحصیلی متفاوت است ؟ ۲- آیا هوش هیجانی مدیران با تجارب مدیریتی مختلف ، متفاوت است ؟ ۳- آیا هوش هیجانی مدیران زن و مرد متفاوت است ؟ ۴- آیا هوش هیجانی مدیران متخصص با مدیران غیر متخصص متفاوت است ؟ ۵- آیا هوش هیجانی مدیران با تحصیلات مختلف متفاوت است ؟ ۶- آیا هوش هیجانی با سنین مختلف متفاوت است ؟ این پژوهش روی ۱۴۰ نفر از مدیران دوره های مختلف تحصیلی ناحیه یک آموزش و پرورش ساری انجام داد و از پرسش نامه دو قسمتی حاوی ۱) مشخصات جمعیت شناختی مدیران
( مدیر دوره تحصیلی ؛جنس ،سن ، میزان تحصیلات ، رشته تحصیلی و سابقه مدیریت )
۲- پرسش نامه ۲۸ سؤالی برادبری و گریوز برای سنجش میزان هوش هیجانی استفاده کرد. نتایج پژوهش نشان دادند : ۱- هوش هیجانی مدیران دوره های مختلف تحصیلی در سطح احتمال ۹۵ % ، متفاوت نیست . ۲- هوش هیجانی مدیران با تجارب مدیریتی مختلف در سطح احتمال ۹۵% ، متفاوت نیست . ۳- هوش هیجانی مدیران زن و مرد در سطح احتمال ۹۵% ، متفاوت است . ۴- هوش هیجانی مدیران متخصص با مدیران غیر متخصص در سطح احتمال ۹۵% متفاوت است . ۵- هوش هیجانی با تحصیلات مختلف در سطح احتمال ۹۵% متفاوت نیست . ۶- هوش هیجانی مدیران با سنین مختلف در سطح احتمال ۹۵% ، متفاوت نیست.
(بشارت، ۱۳۸۶) پژوهشی را در ارتباط با تاثیر هوش هیجانی بر کیفیت روابط اجتماعی انجام داد. این پژوهش در بین دانشجویان دانشگاه تهران انجام شد، یافته های پژوهش نشان داده که بین هوش هیجانی و مشکلات بین شخصی دانشجویان همبستگی منفی وجود دارد. هوش هیجانی همچنین با زمینه های مختلف مشکلات بین شخصی دانشجویان همچون قاطعیت، صمیمیت و مسئولیت پذیری همبستگی معنادار دارد. هوش هیجانی با تقویت سلامت روانی، توان همدلی با دیگران، سازش اجتماعی، رضایت از زندگی مشکلات بین شخصی را کاهش می دهد و زمینه بهبود روابط اجتماعی را فراهم می سازد.
(دلاور، ۱۳۸۶) به بررسی تاثیر آموزش مولفه های هوش هیجانی بر سلامت روان پرداخت. در این پژوهش گروه آزمایش در معرض آموزش مولفه های هوش هیجانی قرار گرفته و در جلسات آموزشی طراحی شده در چند هفته شرکت نمودند. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مولفه های هوش هیجانی در افزایش سلامت روان موثر بوده و علائم بیماری را در مولفه های سلامت روان کاهش داده است. لذا آموزش مولفه های هوش هیجانی سبب ارتقای سلامت روانی می شود به طوری که فرد بهره ی بهتری در گزارش های شخصی از موفقیت در مقابله با مشکلات به دست می آورد.
ب . پیشینه پژوهش در خارج از کشور
(کوکارو و همکاران،۲۰۰۹) به بررسی نقش هوش هیجانی در پاسخ به الگوهای مختلف اجتماعی در افراد بالغ سالم و بیماران پرخاشگرپرداختند. این پژوهش که به منظور بررسی انعکاس مختلفی از رفتار افراد سالم و بیماران پرخاشگر در پاسخ به محرک های محیطی انجام شد. در این پژوهش ۹۲۳ نفر از افراد بین ۱۸ تا ۴۵ سال شرکت داشتند. ابزار سنجش یک پرسش نامه ی خود سنجی بود که شامل پرسش هایی مرتبط با توصیف قصد محرک و پاسخ هیجانی فرد به کنش های حاصل از یک یا چند محرک می شود. آنالیز عامل ساختاری سه عامل را معرفی کرد که شامل صفات خصمانه، صفات وسیله ای و صفات آرام یا غیر خصمانه بود. پاسخ پرسش نامه ی هیجانی حاکی از قابلیت اعتماد خوب و صحت تفکیک کنندگی است. نتایج نشان داد که در یک نمونه بیمار پرخاشگر و افراد سالم تحت کنترل، هوش هیجانی می تواند به عنوان ویژگی های روان سنجی مشابه، تفکیک خوبی را بین گروه ها نشان دهد.
( شوت^[۸۱] و همکاران،۲۰۰۷) به بررسی رابطه هوش هیجانی و سلامت پرداختند. این مطالعه که روی ۷۸۹۸ نفر انجام شد ،نتایج نشان داد هوش هیجانی بالاتر با سلامتی بیشتر مرتبط است . هوش هیجانی با سلامت روانی ( ۲۹/۰=r) ،سلامت جسمی روانی(۳۱/۰ =r) و سلامت جسمی ۲۲/۰=r) مرتبط می باشد.
(اوکنینزکا- بولیک،۲۰۰۵) پژوهشی را در ارتباط با این که هوش هیجانی یک عامل ضروری در تعیین موفقیت زندگی و سلامت روانی می باشد انجام دادند. این پژوهش روی ۳۳۰ نفر شامل : پزشک، پرستار، معلم و مدیر انجام شد، یافته ها ی پژوهش نشان داد که هوش هیجانی تاثیر مهمی در مقابله با استرس شغلی و پیشگیری از ایجاد تاثیرات منفی روی سلامت روانی افراد دارد.
( پارکر و همکاران، ۲۰۰۴) در ارتباط با همبستگی بین هوش هیجانی، توانایی شناختی و موفقیت تحصیلی پژوهشی را انجام دادند. این پژوهش در نمونه ای با ۶۵۰ دانش آموز پایه ی ۱۱ انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که هوش هیجانی بر کارکرد تحصیلی و توانایی شناختی تاثیر گذار است، همچنین یافته ها نشان داد که هوش هیجانی با رفتارهای خلاف مقررات آموزشی مدرسه مانند غیبت غیر مجاز یا اخراج شدن از مدرسه همبستگی منفی دارد، وضعیتی که موفقیت تحصیلی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
( اینگلبرگ^[۸۲]، ۲۰۰۴) رابطه بین هوش هیجانی ، عاطفه و سازگاری اجتماعی را مورد بررسی قرار داد. هدف از این پژوهش روشن کردن مولفه های هوش هیجانی و اینکه یک درک صحیح از هیجانات دیگران می تواند با سازگاری اجتماعی و چگونگی واکنش پذیری از محرک های محیطی مرتبط باشد. در این تحقیق ابزار اندازه گیری عملکرد آزمودنی ها مقیاس خود گزارش دهی بود. یافته های پژوهش نشان داد که بین سازگاری اجتماعی موفقیت آمیز و هیجانات ارتباط مستقیمی وجود دارد. این فرضیه که هیجانات ممکن است در سطح سازگاری اجتماعی موثر باشند تایید می شود.
(استاگ و لی،۲۰۰۳) ارتباط بین هوش هیجانی ، بهره هوشی ، صفات شخصیتی مرتبه کاری و عملکرد را مورد بررسی قرار دادند. هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین هوش هیجانی، بهره هوشی و صفات شخصیتی و عملکرد بود. جامعه آماری که ۹۴ نفر متخصص استخدام کارمند بودند. در این مطالعه از پرسش نامه هوش هیجانی دانشگاه بورن استرالیا^[۸۳] برای سنجش هوش هیجانی آزمودنی ها استفاده شد نتایج حاکی از این بود که هوش هیجانی نسبت به صفات شخصیتی و بهره هوشی ، عملکرد شغلی را بهتر و بیشتر پیش بینی می کند . علاوه بر این کنترل هیجانی و مدیریت هیجانی ارتباط مثبتی با عملکرد کارکنان ( کار گروهی ، انگیزش و ایجاد پیشرفت در دیگران ) دارد.
(ماندل و فروانی^[۸۴]،۲۰۰۳) پژوهشی را در ارتباط با هوش هیجانی و سبک های رهبری انجام دادند. هدف ازمطالعه ی این پژوهش بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و سبک های رهبری بود. یافته های پژوهش نشان دادند که بین سبک های رهبری و هوش هیجانی ارتباط معنا داری وجود دارد، در صورتی که تفاوت معناداری از نظر هوش هیجانی بین زنان و مردان دیده نشد. در نهایت میان نمره های سبک های مدیریت زنان و مردان تفاوتی یافت نشد.
(بارساد،۲۰۰۰) هوش هیجانی و اثرات آن بر رهبری گروه را مورد بررسی قرار داد. هدف از این پژوهش توانایی به کارگیری هیجانات یا تولید هیجان ها برای تسهیل حل مسئله در کا رآیی اعضای گروه می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که گسترش هیجان های مثبت در داخل گروه ها، همکاری و مشارکت اعضای گروه را تسهیل کرده، تعارض را کاهش داده و میزان کارآیی اعضای گروه را بهبود می بخشد.
(رایس^[۸۵]،۱۹۹۹) مقیاس چند عاملی هوش هیجانی در زمینه منابع انسانی را مورد بررسی قرار داد. این پژوهش بر روی ۱۶۴نفر از کارکنان و ۱۱ نفر از رهبران این کارکنان که در یک شرکت بیمه مشغول بکار بودند اجرا شد و این آزمون به ارزیابی هوش هیجانی آنان پرداخت . همبستگی بین نمره های مربوط به گروه رهبران در آزمون هوش هیجانی ،با نمره های کارایی آنان که توسط مدیران اداره درجه بندی شده بود( ۵۱/۰=r ) محاسبه شد. همبستگی بین میانگین نمره های گروه در آزمون هوش هیجانی و امتیاز بندی مدیران از عملکرد آنان در ارائه خدمات به مشتریان ( ۴۶/۰=r) بود .در این بررسی، رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد پیچیده بود . مثلاً نمره هوش هیجانی بالاتر رهبر گروه که از طریق آزمون هوش هیجانی اندازه گیری شده بود با امتیاز بندی مدیران از نظر دقت گروه در رسیدگی به شکایات مشتریان ،رابطه منفی ( ۳۵/۰=r) داشت . در حالی که عملکرد امتیاز بندی شده توسط اعضاء گروه همبستگی مثبت و نسبتاً بالایی ( ۵۸/۰=r) با هوش هیجانی داشت.
جمع بندی
مبانی نظری در پژوهش حاضر به منظور رابطه مولفه های هوش هیجانی مدیران و عملکرد کارکنان تدوین شده است. در این فصل به منظور آشنایی بیشتر با هوش هیجانی و مولفه های آن و عملکرد به بحث در مورد آنها پرداخته شد. این مباحث شامل ادبیات مربوط به هوش هیجانی و مولفه های آن و عملکرد و مبانی پژوهشی نیز شامل پژوهش های صورت گرفته در مورد هوش هیجانی و عملکرد در داخل و خارج کشور می باشد. در بخش اول به بررسی مبانی نظری هوش هیجانی و مولفه های آن و عملکرد پرداخته شده است. ظهور سازمان های اجتماعی و گسترش روز افزون آنها یکی از ویژگی های بارز تمدن بشری است و هر روز بر تکامل و توسعه ی این سازمان ها افزوده می شود. بدیهی است هر سازمان اجتماعی برای نیل به اهدافش نیازمند میران خلاقی است که با بهره گرفتن از هوش های چند گانه ی خود، ضمن بسیج امکانات، سازمان ها را به سوی هدفی مشخص رهبری نمایند. امروزه ثبات در محیط کار، جای خود را به بی ثباتی و عدم اطمینان داده است و روش های سنتی و قدیمی در اداره کردن سازمان ها جای خود را به انواع روش های جدید و توسعه یافته ی آن داده است که در این صورت فرصتی برای استفاده از مهارت های قدیمی به جا نمی گذارد و در حقیقت آینده را با تهدیدات و فرصت ها مواجه می سازد، زیرا هر اختراع و نوآوری، فرصت استفاده ی بهینه کنند. مدیریت و اداره کردن در موقعیت رشد و توسعه نیازمند شایستگی و کفایت است. البته قبل از آن باید توان، قابلیت و بنیه مدیر افزایش یابد. مدیری که از شایستگی و توان هوشی بالایی برخوردار است، می تواند با به کارگیری هر یک از انواع هوش چند گانه ی خود، چنان اطمینانی را در کارکنان به وجود آورد که آنها تمام وقت و توان خود را صرف تحقق اهداف سازمان نمایند (گریوز،۲۰۰۸). در چنین شرایطی است که سازمان به طور مداوم رشد و توسعه می یابد و این رشد و توسعه منجر به پیشرفت جامعه می گردد. در حال حاضر، هوش هیجانی و تاثیر آن بر رفتار و عملکرد مورد توجه سازمان ها است. در ادامه ی توضیح نظری هوش هیجانی و مولفه های آن به توضیح مبانی نطری عملکرد پرداخته شده است. پس از تعریف عملکرد و عوامل تاثیر گذار بر آن به معرفی مدل هایی برای سنجش عملکرد پرداخته شد. در این پژوهش مدلی که توسط هرسی و گلد اسمیت به نام مدل اچیو (موفقیت) ارائه شده توضیح و مورد بحث قرار گرفت. در بخش دوم نیز به بررسی و مطالعاتی که پیش از این در ارتباط با هوش هیجانی در داخل و خارج کشور صورت گرفته است پرداخته شد.
با توجه به مبانی تئوریکی و تجربی به نظر می رسد که هوش هیجانی به عنوان یک عامل واسطه ای و سازمان دهنده که شامل مولفه های خود آگاهی، خود مدیریتی، مدیریت رابطه و آگاهی اجتماعی می باشد می تواند موجب بهبود عملکرد شود. بر همین اساس شکل شماره ی ۶- ۲ ، چارچوب این پژوهش را نشان می دهد.
خود مدیریتی
خود آگاهی
آگاهی اجتماعی
هوش هیجانی مدیر
عملکرد برتر کارکنان
مدیریت رابطه

نحوه نمایش جواب مسئله در الگوریتم شبیه سازی تبرید پیشنهادی مشابه ساختار جوابی است که برای الگوریتم ژنتیک ارائه شد.

ساختار همسایگی
پس از تولید جواب اولیه شدنی که به صورت کاملاً تصادفی ایجاد می شود، باید در فضای شدنی مسئله اقدام به تولید جواب های همسایه نمود. در الگوریتم شبیه سازی تبرید، مکانیزم تولید همسایگی از اهمیت زیادی برخوردار است. طبق برخی نتایج همگرایی اولیه، همسایگی ها باید یکنواخت و متقارن باشند. بنابراین همه جواب ها تعداد یکسانی همسایه دارند و اگر جواب  همسایه جواب  باشد، جواب  نیز همسایه جواب  است. اما بعدها تحقیقات نشان داد که شرط ضعیف تری برای اثبات همگرایی کافی است و تنها لازم است هر جواب از جواب دیگری قابل دسترسی باشد. به علاوه، به منظور استفاده مؤثرتر از زمان محاسباتی لازم است که ساختار همسایگی به گونه ای انتخاب شود که تا حد ممکن سریع و کارآمد باشد. در این مساله نحوه ایجاد ساختار همسایگی بدین صورت است که یک ماتریس تصادفی با ابعاد ماتریس انتقال تولیدکننگان به توزیع کنندگان ایجاد میکنیم که درایه های آن اعداد تصادفی با توزیع نرمال ) N( 0, 0.01 پیروی میکنند.
روند کلی الگوریتم
الگوریتم شبیه سازی تبرید با یک دمای اولیه بالا شروع می کند و به طور تصادفی جواب اولیه  را انتخاب می نماید. مقدار اولیه  به عنوان یک پارامتر کنترلی دما عمل می کند. سپس جواب جدید  در همسایگی جواب موجود  در هر تکرار تولید می شود. در مسئله کمینه سازی در دست، اگر مقدار تابع هدف جواب جدید،  ، کمتر یا مساوی مقدار تابع هدف جواب موجود،  ، باشد، جواب جدید پذیرفته می شود. در غیر این صورت، الگوریتم از شاخص پذیرش متروپلیس به منظور تعیین احتمال پذیرش جواب جدید استفاده می نماید [۹۳]. این احتمال مطابق رابطه زیر محاسبه می گردد:
۲۲ – ۳  Probability =
اگر این احتمال از یک عدد تصادفی یکنواخت بین (۱ و ۰) بیشتر باشد جواب نامناسب هم پذیرفته می شود و این امر سبب می گردد که الگوریتم از نقاط بهینه محلی عبور نماید. پس از رسیدن به حداکثر تعداد تکرارها در هر دما، با بهره گرفتن از رابطه قبل دما کاهش می یابد و این فرایند تار سیدن به معیار توقف تکرار می شود.
شرط توقف
الگوریتم شبیه سازی تبرید می تواند با رسیدن به حالت انجماد متوقف شود. در این حالت، جواب های به دست آمده در هر دما، با تغییرات بیشتر دما بهبود چندانی پیدا نمی کنند. به منظور تعیین حالت انجماد باید تعدادی تغییر دمای اضافی صورت گیرد که مستلزم صرف زمان اضافی است و زمان اجرای الگوریتم را افزایش خواهد داد. رسیدن به یک دمای نهایی از پیش تعیین شده یا رسیدن به حد مطلوبی از جواب نیز می توان به عنوان شرط توقف الگوریتم در نظر گرفته شود. در این تحقیق، معیار توقف، رسیدن به یک دمای نهایی از پیش تعیین شده است. شبه کد الگوریتم شبیه‌سازی تبرید در شکل زیر نشان داده شده است.
شکل ۳-۲۳ شبه کد الگوریتم شبیه سازی تبرید [۱۰]
۳-۶-۳-۱۴٫ معیار توقف^[۹۹] :
تکنیک استانداردی برای شرایط توقف الگوریتمهای بهینه سازی چند هدفه وجود ندارد.در این پژوهش وقتی الگوریتم متوقف میشود که به ماکزیمم تکرار^[۱۰۰] یا همان تعداد نسل از پیش تعریف شده است.
۳-۶-۳-۱۵٫عملیات بایگانی :
روش کار بدین صورت است که تمام جواب های ایجاد شده روی لبه اول را بایگانی میکنیم . بنابراین پس از اتمام تکرار های الگوریتم یک بایگانی از تمام جواب های روی لبه اول هر تکرار داریم . در نهایت جواب های موجود در قسمت بایگانی را لبه بندی میکنیم و لبه اول این آرشیو به عنوان جواب نهایی انتخاب میشود.
۳-۷ . روش های اندازه گیری عملکرد الگوریتم های چند هدفه:
یکی از مشکلات که در حل مسائل چندهدفه وجود دارد چگونگی ارزیابی کیفیت حل‌‌های نهایی است که بدلیل تناقض اهداف بکار رفته گاهاً امری پیچیده خواهد بود. به این منظور و در اوایل دهه ۹۰ میلادی از روش‌های دیداری (مشاهده‌ای) برای مقایسه مجموعه‌‌های پارتو استفاده می‌کردند. بدیهی است این روش‌ها دارای دو مشکل اساسی بودند، اولاً اینکه ما در مقایسات علمی نیازمند مبنایی قابل اندازه‌گیری و کمّی بودیم و صرف اظهار نظر کیفی اشخاص نمی‌توانست محکی مناسب در اندازه‌گیری کارایی الگوریتم‌ها باشد. ثانیاً مشکل اساسی دیگر این روش‌ها در مقایسه مجموعه‌‌های پارتو این بود که فقط برای حداکثر مسأله ۳ هدفه کاربرد داشتند. به این دلیل که امکان ترسیم فضای بیشتر از سه بعد در جهت مقایسه مجموعه جواب‌ها وجود نداشت. تمام این مشکلات باعث شد تا پژوهشگران به فکر بیافتند تا روش‌های منطقی، جامع و مناسب را به این منظور ارائه نمایند.
همانطور که قبلاً گفته شد در مسائل تک هدفه، در پایان اجرای الگوریتم‌ها حلی را با توجه به نوع هدف (ماکزیمم یا مینیمم) به عنوان بهترین حل انتخاب می‌شود و در این حالی است که در مسائل چندهدفه در پایان‌ حل، مجموعه‌ای از جواب‌ها ایجاد می‌شوند که بایستی با توجه به این مجموعه از حلها راجع به عملکرد الگوریتم اظهارنظر شود. این روشها از این جهت مهم هستند که به پژوهشگر کمک می‌کنند تا عملکرد الگوریتم‌‌های مورد بررسی را با روشی کمّی ارزیابی و انحرافات الگوریتم را مدیریت نمایند.
در این مطالعه از پنج معیار عملکردی که در ادامه توضیح داده خواهد شد استفاده شده است تا در فصل نتایج آماری از آنها در جهت مقایسه الگوریتم‌های تکاملی چند هدفه استفاده شود.
تعداد حل های غیر مغلوب (N)
تعداد حل های غیر مغلوب به عنوان یک معیار عملکردی جهت سنجش کارایی الگوریتم ها نشان دهنده تعداد آلترناتیو هایی است که می توان برای انتخاب به تصمیم گیرنده ارائه نمود. در واقع هرچه تعداد این حل ها بیشتر باشد، عملکرد الگوریتم بهتر است.
فاصله از نقطه ایده‌آل^[۱۰۱] (MID)
این معیار سنجشی از نزدیکی جواب های پارتو به نقطه ایده آل (۰و۰) ارائه می کند. هرچه مقدار این فاصله کمتر باشد کیفیت جواب ها بهتر خواهد بود. با توجه به مطالب گفته شده نحوه محاسبه عملکرد مجموعه جواب‌های پارتو بصورت رابطه زیر خواهد بود.
(۳-۲۳)
در این رابطه که n تعداد جواب های غیر مغلوب بدست آمده است و c_i فاصله اقلیدسی بین هر عضو از مجموعه از مبداء مختصات بوده که از رابطه  بدست می‌آید. در این رابطه منظور از f_ki مقدار k امین تابع هدف در بردار جواب پارتو i ام است. بدیهی است که برای مجموعه‌‌های مورد مقایسه هر چقدر که این مقدار کوچکتر باشد مطلوبیت آن مجموعه بیشتر خواهد بود.
گستردگی جواب های غیر مغلوب^[۱۰۲] (SNS)
هرچه مقدار این معیار بزرگتر باشد، جواب های بدست آمده از پراکندگی بیشتری برخوردارند. این معیار از رابطه زیر بدست می آید:
(۳-۲۴)
معیار پراکندگی^[۱۰۳] (D)
این معیار نیز همانند SNS پراکندگی جواب های غیر مغلوب نهایی را به صورت زیر محاسبه می کند:
(۳-۲۵)
منطقه زیر پوشش دو مجموعه ^[۱۰۴] (SC)
معیار منطقه زیر پوشش دو مجموعه (SC) منطقه زیر پوشش دو مجموعه را مقایسه می‌کند و خروجی آن نشان‌‌دهنده درصد حلهایی از یک مجموعه پارتو است که بر حل‌های مجموعه دیگر غالب است. مقدار این معیار از رابطه زیر بدست می‌آید.
(۳-۲۶)
که در اِین رابطه دو مجموعه از بردار‌های متغیر تصمیم متعلق به فضای مسأله با  و  نمایش داده شده است. در این رابطه اگر SC=1 شود به این مفهوم است که  بر  غالب است و تمام حل های بدست آمده  مغلوب جواب های  می شوند.
امّا بحث مهمّی که در اینجا وجود دارد این است که کدام روش اندازه‌گیری روش مناسب‌تری است و برای پاسخ به این سوأل ابتدا بایستی مشخص شود که از نظر تصمیم‌گیرنده چه ملاکهایی در مقایسه الگوریتم‌ها مهمتر بوده و ثانیاً نقاط قوت و ضعف هر روش ارزیابی چیست تا بتوان در جای مناسب از آن استفاده نمود. به عنوان مثال اگر هدف تصمیم‌گیرنده داشتن تعداد حل‌های بیشتر در مجموعه پارتو باشد معیار‌‌های تعداد نقاط پارتو روش مناسب‌تری نسبت به سایر روشها است. امّا اگر هدف تصمیم‌گیرنده بهتر بودن هر یک از حل‌های در پارتو نسبت به الگوریتم‌‌های دیگر باشد روش منطقه زیر پوشش دو مجموعه مناسب‌تر بنظر می‌رسد زیرا هر حل از یک الگوریتم با حل‌های الگوریتم‌‌های دیگر نظیر به نظیر مقایسه می‌شود. اگر هدف تصمیم‌گیرنده داشتن حلهایی در پارتو با تمرکز بیشتر و نزدیک‌تر به نقطه مبدأ باشد روش پیشنهادی فاصله از نقطه ایده‌آل مناسب‌تر است و در نهایت اگر هدف تصمیم گیرنده تنها رسیدن به جواب هایی با پراکندگی بالا باشد، استفاده از دو معیار SNS و D پیشنهاد می شود.
پس همچنان که می‌بینیم نتایجی که هر یک از این روشها بدست می‌آید لزوماً یکسان نبوده و نتایج بر اساس مفاهیم خاص هر روش بدست آمده و صرفا تک بعدی به مقایسه جواب ها می پردازد اما در بین این معیار ها منطقه زیر پوشش دو مجموعه سنجشی جامع از جواب های دو الگوریتم مورد مقایسه ارائه می نماید.
فصل چهارم
محاسبات و یافته های تحقیق
۴-۱ . مقدمه :
بطور کلی برای حل مسایل بهینه سازی دو روش دقیق و فراابتکاری مورد استفاده میگیرد . روش های دقیقی که در حل مسایل مورد استفاده میگیرند مثل روش شاخه و کران ، برنامه ریزی پویا و … و از الگوریتم های فرا ابتکاری نیز میتوان به الگوریتم ژنتیک ، جست و جوی ممنوع ، الگوریتم شبیه سازی تبرید و … اشاره کرد . از انجایی که بسیاری از مسائل بهینه سازی NP-Hard هستند، بنابراین حل به روش های دقیق برای چنین مسایلی در ابعاد بزرگ در یک زمان معقول غیر ممکن بوده و در نتیجه استفاده از روش های فرا ابتکاری در این موارد مناسب می باشد. در حقیقت الگوریتم های فرا ابتکاری برای زمانی که محدودیت زمانی وجود دارد و استفاده از روش های حل دقیق میسر نباشد و یا پیچیدگی مسائل بهینه سازی زیاد باشد، مناسب هستند.
مدل ارائه شده در ابعاد کوچک و بزرگ حل و مورد بررسی قرار گرفت .برای حل مساله در ابعاد کوچک از روش دقیق محدودیت اپسیلون استفاده شد . ۸ مساله کوچک با پارامتر های مختلف توسط این روش حل ومورد بررسی قرار گرفت .برای مسایل با ابعاد بزرگ از الگوریتم فراابتکاری NSGA II استفاده و برای پیدا کردن همسایگی جواب ها و جلو گیری از مواجه با بهینه محلی از الگوریتم شبیه سازی تبرید استفاده شد . برای اطمینان از کارایی الگوریتم NSGA II مسایل کوچک حل شده با روش دقیق نیز با این الگوریتم حل و خروجی های آن با روش دقیق محدودیت اپسیلون مورد مقایسه قرار گرفت .پس از اطمینان از کارایی الگوریتم فراابتکاری ۵ مساله در ابعاد بزرگ که در ادبیات توسط پنگ پنگ[۱۰۰] مورد بررسی قرار گرفته بود با این الگوریتم حل شد که نتایج آن در این بخش مورد بررسی قرار میگیرد .
۴-۲ . نتایج مسایل طراحی شده :
برای حل مدل و تحلیل نتایج از یک نوت بوک با ۴ گیگا بایت حافظه، و پردازشگر dual core استفاده شده است. همچنین مساله با ابعاد کوچک توسط نرم افزار GAMS و برای ابعاد بزرگ مساله در نرم افزار متلب ورژن ۲۰۱۰ کد شده است .
در مسایل آزمایشی طراحی شده جهت تحلیل نتایج سیاست های زیر اتخاذ شده است .
هزینه ثابت احداث تسهیلات تولید کنندگان و توزیع کنندگان به ترتیب از توزیع یکنواخت (۱۸۰۰۰۰,۱۰۰۰۰۰) و (۵۲۰۰۰۰,۱۲۰۰۰۰) پیروی میکند .
حد اکثرعرضه تولید کنندگان و ظرفیت مراکز توزیع به ترتیب از توزیع یکنواخت (۲۰۰۰,۵۰۰) و (۴۰۰۰,۱۵۰۰) پیروی میکند .
تقاضای مشتریان در نقاط مختلف بازار از توزیع یکنواخت (۴۵۰,۲۰۰) پیروی میکند .
درصد اختلال احتمالی تولیدکنندگان و توزیع کنندگان از توزیع یکنواخت (۱,۰) پیروی میکند .
حداکثر بودجه پشتیبان برای تولیدکنندگان و توزیع کنندگان به ترتیب از توزیع یکنواخت (۳۰۰۰,۱۰۰۰) و (۱۵۰۰,۷۵۰۰) پیروی میکند .
هزینه هر واحد زمانی برون سپاری برای تولید کننگان و توزیع کنندگان به ترتیب از توزیع یکنواخت (۱۰,۲۰) و (۱۰,۳۰) پیروی میکند .

Audit-change
LevMAT
PERVAS
YEAR

همان­طور که در جدول ضرایب مدل (Coefficients) مشاهده می­ شود:
- سطح معناداری (sig) متغیر کیفیت سود بر اساس مدل دی­چو (DDEQ) به عنوان متغیر مستقل تحقیق ۰۱۵/۰ و مقدار آماره t- استیودنت آن ۴۳۸/۲- می­باشد و این بدان معناست که تاثیر متغیر کیفیت سود بر اساس مدل دی­چو و دی­شف بر متغیر وابسته تحقیق (بازده اضافی سهام) معنادار بوده است. با توجه به اینکه مقدار آماره t این متغیر مقداری منفی است و از آن­جایی که بین دو متغیر رابطه معنادار مشهود می­باشد، لذا در سطح اطمینان ۹۵% می­توان گفت کیفیت سود تاثیر منفی و بااهمیتی بر متغیر وابسته داشته و با افزایش کیفیت سود بر میزان میزان بازده اضافی سهام شرکت (CAR) افزوده می­ شود.
به عبارت دیگر این نتیجه بیانگر آن است که واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی در شرکت­های با کیفیت سود بالاتر، یک واکنش مثبت­ می­باشد و در صورتی که گزارشات تعدیل شده حاوی اخبار بد (منفی) باشد، واکنش منفی سرمایه ­گذاران به این گزارشات، شدت کمتری خواهد داشت.
- مقدار آماره t- استیودنت کیفیت سود بر اساس مدل اسلوان (EQ) به عنوان متغیر مستقل تحقیق ۴۵۹/۰- و سطح معناداری (sig) آن برابر با ۶۴۷/۰ می­باشد که با توجه به بزرگ­تر بودن سطح معناداری این متغیر از میزان خطای قابل تحمل (۵%) می­توان گفت که تاثیر متغیر کیفیت سود بر اساس مدل اسلوان بر متغیر وابسته تحقیق (بازده اضافی سهام) معنادار نبوده است. با توجه به اینکه مقدار آماره t این متغیر مقداری منفی است، لذا در مجموع می­توان گفت کیفیت سود تاثیر منفی و البته بی­اهمیتی بر متغیر وابسته داشته است.
همان­طور که مشاهده شد، کیفیت سود اندازه ­گیری شده بر اساس مدل دی­چو و دی­شف تاثیر معنادار و قابل ملاحظه­ای بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی داشته است، به عبارت دیگر کیفیت سود اندازه ­گیری شده بر اساس مدل دی­چو و دی­شف (DDEQ) در پیش ­بینی واکنش بازار به گزارشات مالی تعدیلی مناسب و مفید بوده است و این در حالی است که کیفیت سود اندازه ­گیری شده بر اساس مدل اسلوان تاثیر معناداری بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی نداشته است و به عبارتی این مدل توانایی پیش ­بینی واکنش بازار را نداشته است.
“مطابق آنچه در بالا ذکر شد، فرضیه دوم تحقیق مبنی بر اینکه؛ کیفیت سود اندازه ­گیری شده با بهره گرفتن از الگوی اسلوان (۱۹۹۶)، از کیفیت سود اندازه ­گیری شده با بهره گرفتن از شاخص اقلام تعهدی بر اساس مدل دی چو و دی شف (۲۰۰۲) در پیش ­بینی واکنش بازار مفیدتر است، در سطح اطمینان ۹۵% رد می­ شود".
سایر نتایج بدست آمده از مدل تحقیق به شرح زیر است:
- مقدار آماره t و سطح معناداری متغیر تفاوت سود گزارش شده و سود تعدیل شده (MAT) به ترتیب برابر با ۰۸۱/۸ و ۰۵۹/۰ می­باشد که این بیانگر تاثیر مثبت و معنادار این متغیر بر بازده اضافی سهام شرکت است. این نتیجه بدست آمده نشان می­دهد شرکت­هایی که سود گزارش شده اولیه آن­ها بیشتر از سود تعدیل شده می­باشد، بازده اضافی بالاتری را کسب نموده ­اند.
- با توجه به اینکه مقدار آماره t و سطح معناداری متغیر بازده سهام در ۱۲۰ روز گذشته (Prior_Ret) به ترتیب برابر با ۵۱۹/۱۶ و ۰۰۰/۰ می­باشد، لذا می­توان گفت که این متغیر تاثیر مثبت و معناداری بر متغیر وابسته تحقیق یعنی بازده اضافی سهام شرکت داشته است. این نتیجه بیانگر آن است که بازده اضافی دوره پس از تعدیل، بطور قابل توجهی از بازده ۱۲۰ روز گذشته تبعیت می­ کند.
- مقدار آماره t و سطح معناداری متغیر CORE که نشان دهنده تاثیر نوع حساب­های اصلی بر بازده اضافی سهام می­باشد به ترتیب برابر با ۸۳۲/۳ و ۰۰۰/۰ است که این امر نشان دهنده تاثیر مثبت و با اهمیت این متغیر بر بازده اضافی سهام شرکت است. مقدار آماره t و سطح معناداری متغیر منشأ گزارشات تعدیلی (Attrib) به ترتیب برابر با ۷۰۴/۱- و ۰۸۹/۰ می­باشد که این امر نشان دهنده تاثیر منفی و بی­اهمیت این متغیر بر بازده اضافی سهام شرکت است.
- تغییرات حسابرس در دوره تعدیل گزارشات مالی (Audit_Change) تاثیر مثبت و البته بی­اهمیتی بر بازده اضافی سهام داشته است (با توجه به اینکه مقدار آماره t و سطح معناداری این متغیر به ترتیب برابر با ۴۳۹/۱ و ۱۵۱/۰ می­باشد). این نتیجه نشان دهنده آن است که تغییرات حسابرس عامل تاثیرگذاری در واکنش سرمایه­گذران به گزارشات تعدیلی نیست.
- متغیر اثرات متقابل بدهی و تفاوت سود تعدیل شده و مقابل تعدیل (LEVMAT) بر بازده اضافی سهام تاثیر منفی و قابل توجهی داشته است.
- با توجه به مقادیر آماره t و سطح معناداری متغیر تعداد گروه حساب­های اصلی که در تعدیل تحت تاثیر قرار گرفته است (PERVAS) می­توان گفت این متغیر تاثیر منفی و بی­اهمیتی بر متغیر وابسته داشته است. به عبارت دیگر نتیجه بدست آمده نشان می­دهد که هر چه تعداد حساب­های تحت تاثیر تعدیل بیشتر باشد، شرکت بازده اضافی کمتری را تجربه می­ کند. همچنین دیگر نتایج بدست آمده نشان می­دهد که متغیر اصرار بر تعدیل گزارش (YEAR) تاثیر با اهمیتی بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات تعدیلی نداشته است.
- نتایج آزمون هم­خطی نشان می­دهد که مقادیر آماره VIF در تمام متغیرهای مدل، نزدیک به یک بوده که این امر حکایت از عدم وجود هم­خطی بین متغیرهای مستقل تحقیق دارد (مقادیر کمتر از ۱۰ نشان دهنده عدم وجود احتمال هم­خطی بین متغیرهای تحقیق است). بنابراین یکی دیگر از پیش فرض­های رگرسیون نیز بدین شکل مورد تایید قرار می­گیرد.

۴-۵- خلاصه فصل
در این فصل با کمک از روش­های آماری بیان شده در فصل سوم و با بهره گرفتن از داده ­های آماری جمع­آوری شده به تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک نرم­افزار Spss پرداختیم. نتایج آماری به تشریح بیان گردید و خلاصه اطلاعات ارائه شده در ابتدای فصل بعد به منظور تحلیل و نتیجه ­گیری ارائه خواهد شد.
فصل پنجم
خلاصه، نتیجه گیری
و پیشنهادها
۵-۱- مقدمه
هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر کیفیت سود بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. به همین جهت، این پژوهش در پی پاسخ به این سوال بوده است که آیا کیفیت سود بر واکنش سرمایه ­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیرگذار است؟
با توجه به این پرسش از دو فرضیه برای پاسخ به آن استفاده شد که به شرح زیر مطرح می­شوند:
* فرضیه اول: شرکت­هایی که کیفیت سود پایین­تری دارند در مقایسه با شرکت­های با کیفیت سود بالاتر، واکنش ضعیف­تری در خصوص گزارش تعدیلی از بازار دریافت خواهند کرد.
* فرضیه دوم: کیفیت سود اندازه ­گیری شده با بهره گرفتن از الگوی اسلوان (۱۹۹۶)، از کیفیت سود اندازه ­گیری شده با بهره گرفتن از شاخص اقلام تعهدی بر اساس مدل دی چو و دی شف (۲۰۰۲) در پیش ­بینی واکنش بازار مفیدتر است.
به منظور بررسی فرضیه ­های تحقیق، از مدل­های اشاره شده در فصل سوم استفاده شد. به منظور آزمون فرضیه ­های تحقیق، داده ­های گردآوری شده برای دوره زمانی ۸ ساله ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ به کمک نرم افزارهای Spss.19 و Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این فصل نتایج حاصل از آزمون فرضیه تحقیق و تجزیه و تحلیل آن به همراه پیشنهادهایی برای تحقیقات بیشتر در این زمینه ارائه می­گردد.
۵-۲- خلاصه نتایج آزمون فرضیه ­های تحقیق
۵-۲-۱- خلاصه نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق
فرضیه اول تحقیق: شرکت­هایی که کیفیت سود پایین­تری دارند در مقایسه با شرکت­های با کیفیت سود بالاتر، واکنش ضعیف­تری در خصوص گزارش تعدیلی از بازار دریافت خواهند کرد.
مدل مورد استفاده به صورت زیر است:

برای سنجش کیفیت سود از دو الگوی دی­چو و دی­شف (DDEQ) و الگوی اسلوان (EQ) استفاده شده است. لذا مدل تحقیق یک­بار با بهره گرفتن از الگوی دی­چو و دی­شف و یک­بار نیز با بهره گرفتن از الگوی اسلوان مورد بررسی قرار خواهد گرفت خلاصه نتایج حاصل از مدل فوق به شرح زیر ایراد می­گردد:
۵-۲-۱-۱- نتایج فرضیه اول بر اساس مدل کیفیت سود دی­چو و دی­شف
خلاصه نتایج به شرح ذیل می­باشد:

• بر اساس آماره F و سطح معناداری آن، مدل معنی‌داری وجود دارد و می­توان فرضیه تحقیق را با بهره گرفتن از مدل رگرسیونی فوق مورد بررسی و آزمون قرار داد.

• میزان ضریب تعیین یا  مدل تقریباً ۴۱% است و این نشان دهنده این است که ۴۱ درصد تغییرات به عنوان متغیر وابسته تحت تاثیر متغیرهای مستقل تحقیق، قرار دارد.

• کیفیت سود بر اساس مدل دی­چو تاثیر معنادار و قابل توجهی بر واکنش سرمایه ­گذاران (بازده اضافی سهام) به گزارشات تعدیلی داشته است.

• بین کیفیت سود و بازده اضافی سهام رابطه منفی و معناداری وجود دارد.

چنانکه پیش‌تر گفته شد در مواردی که خسارت از ناحیه‌ی حیوان وارد شود، چون حیوان در حکم وسیله است صاحب حیوان یا کسی که حیوان در تصرف اوست ضامن جبران خسارت‌های حاصله خواهد بود.
ماده‌ی ۳۶۱ قانون سابق در این مورد بیان می‌داشت: «هرگاه کسی که سوار حیوان است حیوان را در جایی متوقف نماید ضامن تمام خسارت‌هایی است که آن حیوان وارده می‌کند».
در ماده‌ی ۳۶۱ قانون سابق در مورد محل توقف حیوان عنوان کلی «جایی» به کار رفته بود که هم شامل مکان مجاز می‌شد و هم غیرمجاز، اما در این قانون از عنوان «معابر عمومی یا دیگر محل‌های غیرمجاز» استفاده شده است. ملاحظه می‌شود مقنن در مواردی که اطلاق موضوع، انطباق حکم بر آن را با تردید مواجه می‌کند در جهت تقید و اجتناب از اطلاق همت گماشته و این اقدام به هر چه روان‌ترشدن قانون کمکی شایان می کند.
تفاوت دیگر این ماده این است که در ماده‌ی ۳۶۱ ضمان فرد سوار بر حیوان به نحو مطلق بود. همین که حیوان خسارتی وارد می‌کرد راکب ضامن خسارت حاصله بود، اعم از اینکه تفریطی صورت گرفته یا نگرفته باشد، اما در این ماده خسارت باید به راکب استناد داشته باشد و در غیر این صورت ضمانی بر وی نیست. یکی از نکات قابل توجه در قانون مجازات فعلی این است که به استناد خسارت و آسیب به مسئول آن توجه شده و در صورتی که خسارت به ایجادکننده‌ی آن مستند باشد وی را مسئول می‌داند. به طوری که در ماده‌ی ۴۹۲ قانون مجازات مقنن در مورد استناد جنایت به مرتکب چنین بیان می‌کند: «جنایت درصورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه‌ی حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آن‌ها انجام شود».
تفاوت دیگر این ماده با ماده‌ی ۳۶۱ قانون سابق این است که در انتهای ماده‌ی ۵۲۴ بیان شده اگر کسی سوار بر حیوان باشد و مهار آن بر عهده‌ی دیگری، در این صورت ضمانت تمام خسارت‌هایی که حیوان وارد می‌کند بر عهده‌ی مهارکننده است مشروط به اینکه خسارت‌های حاصله مستند به فعل وی باشد. در حالی که مقنن در ماده‌ی ۳۶۱ قانون سابق تنها به ضمان راکب حیوان اشاره کرده بود و به ضمان مهارکننده نپرداخته بود.

1. 1. خسارت ناشی از وحشت یا تحریک حیوان

آخرین موردی که در بخش موجبات ضمان، سبب درحالت اجتماع با مباشر ضامن شناخته می‌شود ماده‌ی ۵۲۵ قانون مجازات است. به موجب این ماده: «هرگاه شخصی عملی انجام دهد که موجب تحریک یا وحشت حیوان گردد ضامن جنایت‌هایی است که حیوان در اثر تحریک یا وحشت وارد می‌کند مگر آنکه عمل مزبور مصداق دفاع مشروع باشد».
ماده‌ی ۳۶۲ قانون سابق در این خصوص بیان می‌داشت: «هرگاه کسی حیوانی را بزند و آن حیوان در اثر زدن خسارتی وارد نماید آن شخص زننده عهده‌دار خسارت‌های وارد خواهد بود».
طبق ماده‌ی ۵۲۵ انجام هر عملی که موجب وحشت و تحریک حیوان شود و در اثر آن جنایتی به بار آید، شخص مسئول خسارت‌های به‌وجود آمده خواهد بود. اما در ماده‌ی ۳۶۲ قانون سابق تنها از عنوان «زدن» حیوان استفاده شده بود هرچند که فعل زدن خصوصیتی نداشت و حکم ماده منحصر به زدن نبود، بلکه هر عملی که موجب اذیت و آزار حیوان می‌شد و در اثر آن خسارتی وارد می‌آمد فرد مسئول بود. ملاحظه می‌شود در ماده‌ی ۵۲۵ نیز از به کار بردن عنوانی که باعث ابهام در کشف منظور مقنن می‌شود اجتناب شده است.
در انتهای ماده استثنای ضمان تحریک‌کننده در صورتی است که حیوان به سمت کسی حمله کند و فرد مزبور برای دفع خطر به مقابله با حیوان بپردازد، اما در این حالت حیوان به شخص ثالثی آسیب برساند. بنابراین اگر فرد در حالت دفاع مشروع، سببب تحریک حیوان و آسیب به دیگری شود، ضمانی بر وی نیست. در این ماده فرضی که فرد در برابر دفاع از حمله‌ی حیوان آسیبی به خود حیوان برساند چیزی عنوان نشده که به طریق اولی طبق قواعد دفاع مشروع ضمانی بر دفاع‌کننده نخواهد بود.

در قانون سابق مشابه استثنای ذکر شده در این ماده وجود نداشت و ماده‌ی ۳۵۸ قانون سابق^[۱۴۶] نیز راجع به دفاع مشروع در برابر حمله‌ی حیوان به فرد و آسیب‌دیدن حیوان بود. مطابق این ماده بر دفاع‌کننده به دلیل آسیبی که به حیوان وارد کرده ضمانی نبود.
گفتار دوم: سبب متعدد
وقتی دو یا چند سبب در تحقق حادثه‌ای دخالت داشته باشند، تعدد اسباب مطرح می‌شود. تعدد اسباب ممکن است به صورت طولی باشد یا عرضی.
در حالت تعدد اسباب طولی که به آن اجتماع اسباب طولی گویند، اسباب در طول یکدیگر در وقوع حادثه‌ای دخالت دارند، به طوری که تأثیر هریک متوقف به وجود و تأثیر سبب دیگری است.
در صورت تعدد اسباب عرضی اگر دو یا چند سبب در عرض هم و به طور مساوی در ارتکاب عمل زیان‌بار مشارکت کنند، به گونه‌ای که نتیجه مستند به تمام عوامل باشد، به چنین حالتی شرکت در تسبیب گویند.
آنچه که در تعدد اسباب مطرح است، تشخیص سبب مسئول حادثه و میزان ضمان سبب یا اسباب مسئول می‌باشد. در مورد اسباب طولی اینکه کدام سبب مسئول است، چند نظریه در این زمینه مطرح است. در خصوص اسباب عرضی نیز چند فرض متصور است. در این گفتار سعی می‌شود این مباحث مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
بند اول) سبب متعدد طولی
در اینجا ابتدا به تبیین سبب متعدد طولی پرداخته و سپس به بررسی مواد مرتبط با آن در قانون مجازات و تطبیق با قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ می‌پردازیم.
الف) تبیین سبب متعدد طولی
اگر در وقوع حادثه‌ای بیش از یک سبب به صورت طولی دخالت داشته باشد و مباشری هم در این حادثه نباشد و اگر هم مباشر وجود داشته باشد، مسئول نباشد (مثلاً حیوان باشد) با مسئله‌ی تعدد اسباب روبرو خواهیم بود. مثال مشهور در این مورد که هم در فقه و هم در قانون آمده مثال حافر چاه و واضع سنگ است. با این توضیح که کسی چاهی بکند و دیگری سنگی بر دهانه‌ی چاه قرار دهد و شخص ثالثی درون چاه بیفتد در اینجا دو سبب باعث حادثه شده‌اند، اینکه کدام سبب مسئول است مورد اختلاف فقها است. مثال دیگری در این زمینه مانند اینکه «شخصی مواد لغزنده‌ای را در سطح راه عبور اتومبیل‌ها ریخته موجب تصادم شود، سپس درنتیجه‌ی انفجار کپسول گازی که بدون توجه به مقررات در یکی از خودروهای مذکور بوده است، سرنشینان هر دو اتومبیل کشته و یا زخمی شوند، در این مورد کدام یک از عوامل را باید مسئول جنایت دانست»؟^[۱۴۷]
در اجتماع چند سبب طولی اینکه کدام یک از اسباب مسئول است اختلاف نظر وجود دارد. در این مورد نظریه‌های متعددی از جانب فقها و حقوقدانان مطرح شده است. در ادامه ابتدا نظریه‌های حقوقدانان و سپس نظریه‌های فقها و در پایان نظر قانون‌گذار در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1. 1. نظریه‌های حقوقدانان

حقوقدانان برای تشخیص سبب مسئول در مواردی که علل و عوامل متعددی در جنایت دخالت کرده باشند، نظریه‌های گوناگونی را مطرح نموده‌اند. مهم‌ترین نظریه‌های مطرح شده در این زمینه عبارت‌اند از:

• • نظریه‌ی شرط ضروری؛

• • نظریه‌ی برابری اسباب و شرایط؛

• • نظریه‌ی مستقیم و بی‌واسطه؛

• • نظریه‌ی شرط پویای نتیجه؛

• • نظریه‌ی شرط مناسب نتیجه.

الف) نظریه‌ی شرط ضروری
این نظریه عمدتاً توسط حقوقدانان آلمانی در واپسین سال‌های سده‌ی نوزدهم مطرح شد. طبق این نظریه در تعریف شرط ضروری گفته‌اند که اگر نمی‌بود، نتیجه حاصل نمی‌شد. در تفسیر اینکه کدام شرایط اگر نمی‌بود، نتیجه تحقق نمی‌یافت گفته شده سببی که اگر نمی‌بود، نتیجه حاصل نمی‌شد، سببی است که مقدم بر سبب‌های دیگر است؛ زیرا سبب اول موجب می‌شود سبب‌های بعدی نیز مؤثر واقع شوند؛ مثلاً در جایی که کسی به دیگری جرحی وارد کند و مجروح در مسیر انتقال به بیمارستان در اثر بی‌احتیاطی راننده دچار آسیب و ضربه‌ی مغزی شود و بمیرد و علّت مرگ نیز ضربه‌ی مغزی ناشی از تصادف اعلام شود. بر اساس این نظریه کسی که در ابتدا مجنیٌ‌علیه را مجروح ساخته مسئول قتل وی می‌باشد؛ زیرا اگر جرحی به مجنیٌ‌علیه وارد نشده بود، به انتقال به بیمارستان اصلاً نیاز نمی‌شد. انتقادی که به این نظریه شده این است که میان عواملی که جنبه‌ی علّی در وقوع جرم دارند و عواملی که تنها موقعیت وقوع جنایت را فراهم می‌کنند تفکیک صورت نگرفته است؛ به عبارت دیگر ممکن است سبب اول تنها زمینه و شرط وقوع نتیجه‌ی مجرمانه باشد و عوامل بعدی نقش علّی در وقوع نتیجه‌ی زیان‌بار داشته باشند.^[۱۴۸]
ب) نظریه‌ی برابری اسباب و شرایط
نظریه‌ی برابری اسباب با وفاداری به تعریف جان استوارت میل از سبب، برای احراز رابطه‌ی سببیّت به وجود رابطه میان فعل و نتیجه بسنده می‌کند. بر اساس این دیدگاه همه‌ی عواملی که در ایجاد نتیجه سهیم هستند، برابر می‌باشند. این دیدگاه برخلاف سایر دیدگاه‌ها در مورد سببیّت، میان سبب و شرط تفاوتی قائل نمی‌شود و همه را برابر می‌داند، به همین دلیل این دیدگاه را به نظریه‌ی برابری اسباب نامگذاری کرده‌اند.^[۱۴۹] بنابر این نظریه عوامل و شرایط مختلف که در طول یکدیگرند به تنهایی برای وقوع جرم کافی نیستند. به طوری که سببیّت هریک در جنایت منوط به وجود اسباب و شرایط دیگر است و نبود هریک از آن اسباب موجب عدم وقوع نتیجه می‌شود. طبق این نظریه نباید میان اسباب و شرایطی که سبب جنایت شده‌اند تفاوت گذارد و یکی را بر دیگری ترجیح داد، بلکه همه‌ی عوامل سهمی برابر در جبران خسارت و صدمه بر عهده دارند. نقدی که بر این نظریه وارد می‌باشد این است که در هر جنایتی، اسباب و شرایط دور و نزدیک گوناگونی وجود دارد که در نظرگرفتن همه‌ی آن‌ها در هر حادثه‌ای غیرممکن است. از طرف دیگر عوامل و اسباب دخیل در جرم همیشه به طور یکسان در وقوع جرم دخالت ندارند، بلکه گاهی شرایط و اسباب با وجود دخالت در جرم عرفاً و از نظر منطقی به عنوان عامل تحقق ضرر شناخته نمی‌شود.^[۱۵۰]
ج) نظریه‌ی مستقیم و بی‌واسطه
طبق این نظریه و بنابر اعتقاد بعضی از نویسندگان انگلیسی مانند فرانسیس بیکن برای تعیین سبب مسئول در جنایت باید از سبب‌های بعید و غیرمستقیم در جریان حادثه صرف‌نظر نموده و تنها سبب مستقیم و بی‌واسطه با نتیجه را مسئول جرم تلقی کرد؛ مثلاً اگر در اتوبوسی به دلیل زیادی مسافران در مقابل در ورودی و فشار بیش از حد آن‌ها، ناگهان در اتوبوس به دلیل نقص فنی باز شود و مسافری همزمان با حرکت اتوبوس به بیرون پرت شود و در این هنگام اتومبیل دیگری که با سرعت غیرمجاز در حرکت است با مسافر برخورد کند و تأخیر در رساندن مصدوم به بیمارستان و عدم رعایت موازین درمانی درنتیجه‌ی اهمال پزشک موجب فوت مصدوم شود. در اینجا بنابر نظریه‌ی مستقیم و بی‌واسطه، رانندگان هر دو وسیله در ایجاد نتیجه‌ی زیان‌بار مسئول نمی‌باشند؛ زیرا خطای آن‌ها در سلسله‌ی علل و اسباب به طور مستقیم و بی‌واسطه نبوده است. به این ترتیب تنها سببی که مسئول حادثه است و در ایجاد حادثه نقش مستقیم داشته پزشک بی‌مبالات می‌باشد.^[۱۵۱] نقدی که بر این تئوری وارد شده این است طبق این نظریه برای علل و اسباب دیگر که در وقوع حادثه نقش دارند مسئولیتی فرض نمی‌شود؛ چه بسا ممکن است سبب و عوامل بعید مؤثرتر و قوی‌تر از سبب و علل نزدیک و بی‌واسطه باشند.
د) نظریه‌ی شرط پویای نتیجه
بر اساس این دیدگاه که از سوی مایر آلمانی و برخی حقوقدانان انگلیسی مطرح شده باید میان شرط‌های پویا و ایستا تفاوت قائل شد و تنها شرط پویا را که قادر به ایجاد دگرگونی است، مؤثر در حدوث صدمه و ضرر دانست. این نظریه به دلیل تفکیک عوامل به پویا و ایستا نظریه‌ای تفکیکی محسوب می‌شود. برای مثال در حوزه‌ی اکتشاف نفت، کارگری مواد آتش‌زا و آغشته به نفت را از محل دور نمی‌کند. کارگر دیگری که به کار جوشکاری مشغول است بر اثر بی‌احتیاطی و اصابت جرقه‌های آتش حریقی ایجاد می‌کند که به مرگ عده‌ی دیگری از کارگران منجر می‌شود. در این مثال اگرچه عمل کارگر دوم عامل پویا و محرک محسوب می‌شود، با این وجود نقش ترک وظیفه‌ی کارگر نخست را در ایجاد حادثه نمی‌توان نادیده گرفت.^[۱۵۲] نقصی که این نظریه دارد این است که «انطباق این نظریه بر همه‌ی مصادیق تعدد اسباب صحیح نیست به ویژه در مواردی که اسباب متحرکی که در بروز جنایت مؤثرند متعدد باشند. به علاوه در شرایط خاصی که ترک فعل مؤثر در وقوع جرم شناخته می‌شود، عامل آن به دلیل ایستایی که دارد نمی‌تواند مسئول قلمداد گردد».^[۱۵۳]
هـ) نظریه‌ی شرط مناسب نتیجه
نظریه‌ی شرط مناسب یا کافی نتیجه علمی‌ترین نظریه در میان نظریه‌های مطرح شده در این زمینه است. مطابق نظریه برای یافتن سبب و علّت وقوع جرم باید میان تمام شروطی که در تحقق نتیجه لازم هستند و عوامل و اسبابی که به تنهایی برای وقوع جرم کافی نبوده‌اند تمایز قائل شد و عواملی که عرفاً و عادتاً با نتیجه‌ی حاصله ارتباط داشته را مسئول و بقیه‌ی عواملی که ارتباطی با نتیجه ندارند را مبرّا از مسئولیت دانست؛ مثلاً در این مورد راننده‌ی اتومبیلی بر اثر بی‌احتیاطی در رانندگی عابری را مجروح می‌کند. مجروح به بیمارستان منتقل می‌شود و در بیمارستان آتش‌سوزی رخ می‌دهد که در جریان آن عابرِ مجروح فوت می‌کند. در این حادثه هیچ‌گونه مناسبتی میان خطای راننده و مرگ مجنیٌ‌علیه وجود ندارد و درنتیجه آتش‌سوزی علّت تام مرگ عابر محسوب می‌شود.^[۱۵۴] نقدی که بر این نظریه وارد شده این است که در این نظریه معیار روشنی که بتواند روش ثابتی در تفکیک سبب اصلی از شرایط اتفاقی و زمینه‌های وقوع جرم ایجاد کند، پیشنهاد نشده است.^[۱۵۵] «از سوی دیگر در این نظریه هرچند عوامل نامتناسب حذف شده‌اند، ولی چنانچه در یک حادثه عوامل متعددی تأثیر داشته باشند، تکلیف روشن نیست. آیا باید همه‌ی آن‌ها را مسئول دانست؟ در این صورت آیا مسئولیت مساوی است یا به تناسب تأثیر؟ یا اینکه از بین آن‌ها نیز باید یک عامل را که تأثیر بیشتری با حادثه دارد مسئول شناخت»؟^[۱۵۶]

1. 1. نظریه‌های فقیهان

درباره‌ی سبب مسئول در اسباب متعدد طولی فقها نیز نظریه‌هایی را مطرح نموده‌اند. این نظریه‌ها عبارت‌اند از:

• • اشتراک در مسئولیت؛

• • مسئولیت سبب اقوی؛

• مسئولیت سبب متأخر در وجود؛