۳-۳-۲- داده‌کاوی برپایه‌ی عامل
آقای وولدریج^[۳۷]، عامل‌ها را به عنوان نوعی نرم‌افزار کامپیوتری معرفی کرده است، که می‌توانند به صورت خودمختار به فعالیت بپردازند و اهداف مدنظر را تأمین کنند.[۲۶] عامل‌های هوشمند، عامل‌هایی پیشرفته هستند که می‌توانند به تغییرات محیط واکنش نشان دهند، در تعامل با دیگر عامل‌ها باشند، و از محاسبات هوشمند برای رسیدن به اهدافشان بهره ببرند.[۹۳] عامل‌ها، فعال، وظیفه محور، طراحی شده برای کارهای خاص، قادر به تصمیم‌گیری، و خودمختار هستند.

در برخی سیستم‌ها، به منظور رفع یک مشکل، از ترکیب چند عامل استفاده می‌شود، به این سیستم‌ها، سیستم‌های چند عامله می‌گویند. این سیستم‌ها، از عامل‌هایی تشکیل شده‌اند که هرکدام، مشکلاتی ساده‌تر از مشکل اصلی را حل می‌کنند. آن‌ها می‌توانند با یکدیگر در ارتباط باشند و به هم کمک کنند تا به اهداف بزرگ‌تر و پیچیده‌تری دست یابند.
تکنولوژی چند عامله، در حوزه‌ی تعاملات کاربر، محاسبات خودمختار، قابلیت سازمان‌دهی خود، همکاری، مشارکت، ارتباطات، مذاکرات، محاسبات فرد به فرد، محاسبات موبایل، و هوشمندی جمعی خوب عمل می‌کند. این‌ها نقاط قوت اصلی این تکنولوژی هستند و می‌توانند فرایند داده‌کاوی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند و مشکلات خاص و پیچیده‌ی داده‌کاوی را در حوزه‌هایی مانند پردازش داده، پردازش اطلاعات، کاوش الگو، مدلسازی و تعاملات کاربر، زیرساخت و سرویس‌ها برطرف کنند. یکی از موارد اصلی، داده‌کاوی بر پایه‌ی عامل است.
منظور از داده‌کاوی بر پایه‌ی عامل، نسخه‌هایی از سیستم‌های چند عامله است که برای بهبود فرایند داده کاوی ایجاد شده‌اند. توسعه‌ی سیستم‌های چند عامله می‌تواند به حل مسائل داده کاوی کمک کند. به عنوان مثال، معماری و زیرساخت داده‌کاوی بر پایه‌ی عامل، کاوش تعاملی بر پایه‌ی عامل، تعامل کاربر بر پایه‌ی عامل، کاوش الگوی اتوماتیک، کاوش داده توزیع شده بر پایه‌ی عامل، کاوش پویا بر پایه‌ی عامل، کاوش چندین منبع داده بر پایه‌ی عامل، کاوش داده فرد به فرد بر پایه‌ی عامل، و کاوش وب بر پایه‌ی عامل. در ادامه، نقش‌های عامل‌ها در حمایت از داده‌کاوی توزیع شده شرح داده خواهد شد.
در برنامه‌های سازمانی، داده‌ها در منابع ناهمگن توزیع شده‌اند. منابع داده توزیع شده مرتبط با یک کسب و کار اغلب پیچیده هستند. به عنوان نمونه، برخی از منابع داده از چگالی و فرکانس بالایی برخوردارند، و شامل داده‌های پویا و ایستا، و ساختارهای داده‌ای چندگانه هستند. در برخی از موارد، چند منبع داده در سیستم‌های ذخیره‌سازی موازی نگهداری می‌شوند. منابع داده محلی ممکن است بخاطر ارزش تجاری، پوشیدگی، و غیره مشکل محدودیت دسترسی داشته باشند که این مورد سبب می‌شود حتی در وضعیت مشارکتی، از پردازش‌های متمرکز جلوگیری شود. برای این قبیل داده، ادغام و یکپارچه‌سازی داده، کاری مشکل است. نمی‌توان آن‌ها را در یک مخزن مرکزی ذخیره کرد و پردازش‌های را بصورت متمرکز بر روی داده‌ها اعمال نمود. به منظور کاوش داده، با توجه به ضعف موجود در معماری و زیرساخت سیستم‌های داده‌کاوی توزیع شده موجود، نیاز به پشتیبانی انعطاف‌پذیر، هوشمندانه، و مقیاس پذیر وجود دارد.
تکنولوژی عامل می‌تواند با قابلیت‌های خودمختاری، تعامل، انتخاب پویا، مقیاس‌پذیری، قابلیت داشتن چند استراتژی و مشارکت، در رفع این چالش‌ها کمک کند. دلائل دیگر، شامل پوشیدگی، جابجایی، محدودیت زمان (جریان داده، زمان بر بودن فرایند استخراج و کاوش بر روی آن)، و هزینه‌های محاسباتی و نیازهای کارایی می‌شوند. درواقع تکنولوژی چند عامله، از خیلی جهات مکمل داده‌کاوی توزیع شده است، به عنوان مثال:
منابع داده چندگانه و توزیع شده، اغلب بصورت جدا از هم هستند. برای درک بهتر یک مشکل کسب و کار، لازم است داده‌های مرتبط از طریق یکپارچه‌سازی مرکزی یا ارتباطات محلی در کنار هم قرار گیرند. با توجه به این، مشارکت و برنامه‌ریزی عامل، عامل‌های موبایل، ارتباطات و مذاکرات عامل‌ها می‌توانند مفید باشند.
جابجایی داده و دستگاه، نیازمند درک و استفاده از الگوریتم‌های داده‌کاوی بر مبنای قابلیت تحرک است. عامل‌های موبایل بخوبی می‌توانند با خصیصه جابجایی سازگار شوند.
عاملی برای محدود کردن میزان نظارت و دخالت کاربر در اجرای فرایند داده‌کاوی لازم است.
در محیط توزیع شده باز و متغیر، می‌توان از عامل‌های کشف دانش برای انتخاب منابع داده برحسب معیارهای داده شده به آن‌ها استفاده کرد، به عنوان مثال معیارهایی مانند مقدار، نوع، و کیفیت مدنظر از یک منبع خاص، شبکه واقعی و بار شدن سرور کشف دانش. به عنوان نمونه می‌توان از عامل‌ها برای انجام پروسه‌ی گرداوری داده استفاده کرد.
برخی از داده‌های توزیع شده در منابع ذخیره‌سازی مختلف، وابسته به زمان هستند.
برای برخی از برنامه‌های پیچیده، ترکیبی مناسب از چندین تکنیک داده‌کاوی بهتر از یک تکنیک خاص عمل می‌کند. عامل‌های کشف دانش، می‌توانند بر اساس نوع داده سایت‌های مختلف و اعمال کاوشی که باید صورت گیرد، تصمیم بگیرند.
عامل‌ها می‌توانند بطور مستقل بر روی داده‌های سایت‌های مختلف، اعمال کاوش را انجام دهند و در نهایت مدل‌های حاصله را با هم ترکیب کنند. همچنین می‌توانند دانشی که استخراج کرده‌اند را به اشتراک بگذارند تا از قابلیت‌های سایر عامل‌ها بهره‌مند شوند.
داده‌های محلی توزیع شده، براساس مسائل پوشیدگی داده‌ها، اجازه ندارند استخراج و با سایر منابع بطور مستقیم، یکپارچه شوند. یک عامل که مجوز دسترسی و پردازش داده‌ها را دارد، می‌تواند الگوهای محلی شناسایی شده را برای ترکیب با یافته‌های سایر منابع به کار بندد.
در برخی از سازمان‌ها، منطق کسب و کار، فرایندها، و گردش کاری، ترتیب منابع داده و دسترسی به آن‌ها را تعیین می‌کنند. بنابراین پیچیدگی داده‌کاوی توزیع شده را افزایش می‌دهند. عامل‌هایی که در هریک از منابع قرار گرفته‌اند می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
در واقع داده‌کاوی توزیع شده بر پایه‌ی عامل‌ها، رویکردی منحصربفرد برای بکارگیری قابلیت‌ها، ارائه دادن، و انجام برخی مسئولیت‌هاست که عبارتند از:
هوشمندی داده از قبیل دسترسی به داده توزیع شده و مشارکت و همکاری بر پایه عامل
هوشمندی بشر از طریق تعامل کاربر-عامل، مدلسازی کاربر و سرویس دهی به وی
فاکتورهای سازمانی و دامنه مانند هوشمندی گروه برپایه‌ی سیستم‌های چند عامله، هوشمندی جمعی، و ظهور هوشمندی
هوشمندی شبکه از طریق عامل‌های موبایل، مشارکت و ارتباطات بر پایه‌ی سیستم‌های چند عامله، و
هوشمندی اجتماعی از قبیل شناخت و تعاملات اجتماعی بر مبنای سیستم‌های چند عامله تا بتوان گروهی از افراد خبره را در فرایند کاوش درگیر کرد.
۳-۳-۳- مزیت بهره‌گیری از عامل‌ها در داده‌کاوی
تکنولوژی داده‌کاوی زمانی که وارد دنیای واقعی حل مشکل، بطور خاص‌تر در حوزه مدیریت داده‌ها و برنامه‌های پیچیده شود، با چالش‌ها و مشکلات بسیاری روبرو خواهد شد. در اینجا، برخی از موارد که از طریق تکنولوژی عامل قابل حل می‌باشند، مورد بررسی قرار می‌گیرد. این موارد شامل زیرساخت داده‌کاوی سازمانی، بکارگیری هوشمندی انسان و دامنه، پشتیبانی از کاوش توزیع شده و موازی، آماده‌سازی و اصلاح داده، یادگیری سازگار، و کاوش تعاملی.
۳-۳-۳-۱- زیرساخت داده‌کاوی سازمانی
توسعه سیستم‌های داده‌کاوی که از برنامه‌های کاربردی سازمان پشتیبانی کنند، بسیار چالش برانگیز است. چالش‌های این حوزه ممکن است از خیلی جهات بروز کنند، به عنوان نمونه، یکپارچه‌سازی یا کاوش منابع داده چندگانه، دسترسی به برنامه‌های توزیع شده، ارتباط متقابل با کاربران متنوع کسب و کار، و ارتباطات با برنامه‌های کاربردی چندگانه. علی الخصوص، ساخت یک پلت فرم توزیع شده، انعطاف‌پذیر، سازگار، و کارا که از کاوش تعاملی پشتیبانی کند چالش بزرگی محسوب می‌شود.
۳-۳-۳-۲- بکارگیری هوشمندی انسان و دامنه
چالش بزرگ دیگری که تکنیک‌ها و متدولوژی‌های داده‌کاوی موجود با آن روبرو هستند، نقش‌ها و بکارگیری هوشمندی انسان و هوشمندی دامنه در داده‌کاوی است. علی‌رغم مزایای بسیار هوشمندی دامنه، چگونگی بکارگیری، بیان کردن، تائید کردن و اتصال به کامپوننت‌هایی همچون دانش دامنه، دانش پیشین، فرایند کسب و کار، و منطق کسب و کار در سیستم‌های داده‌کاوی، یک مشکل تحقیقاتی است. در ارتباط با هوشمندی انسان، تشخیص نقش انسان‌ها در برنامه‌های خاص مورد نیاز است، تا بتوان یک سیستم پشتیبانی برای مدلسازی رفتار انسان تهیه نمود. این سیستم به عنوان پلی برای ایجاد ارتباطات بین سیستم‌های داده‌کاوی و انسان‌ها عمل کرده و مزیت دانش انسانی و نظارت وی بر سیستم را به ارمغان می‌آورد.
۳-۳-۳-۳- پشتیبانی از کاوش توزیع شده و موازی
یکی از موضوعات پژوهشی داده‌کاوی که تلاش بسیاری در آن صورت می‌گیرد، افزایش کارایی الگوریتم‌های داده‌کاوی است. معمولا از طریق طراحی ساختار داده‌ها و متدهای محاسباتی کارامد به منظور کاهش پیچیدگی محاسباتی به آن پرداخته می‌شود. در بسیاری از حالات، کارایی محاسباتی می‌تواند از طریق توسعه‌ی الگوریتم‌های موازی، رشد و پیشرفت خوبی داشته باشد. در سایر حالات، از قبیل سروکار داشتن با منابع داده و برنامه‌های توزیع شده، و یا محاسبات فرد به فرد، محاسبات توزیع شده نیاز است. به هر حال، چگونگی طراحی الگوریتم‌های کارامد و موثر توزیع شده و موازی یک موضوع مهم محسوب می‌شود.
۳-۳-۳-۴- پیش پردازش داده
در دنیای واقعی، داده‌ها روز به روز پیچیده‌تر می‌شوند، علی الخصوص داده‌های پراکنده و ناهمگن که در مکان‌های مختلف توزیع شده‌اند. برای دسترسی و ترکیب اینگونه داده‌ها نیاز به تکنیک‌ها و متدهای هوشمند است. از طرفی دیگر، تحقیقات کنونی بر روی آماده‌سازی داده با چالش‌های جدیدی همچون پردازش جریان داده‌های وابسته به زمان با فرکانس بالا، توزیع داده غیرمتوازن، استخراج شواهد پراکنده، اما مهم از مجموعه داده‌های پراکنده، ارتباط منابع داده مختلف، و دسترسی به داده‌های پویا روبرو است. همچین شرایطی، نیازمند تکنیک‌های جدید آماده‌سازی داده است.
۳-۳-۳-۵- یادگیری سازگار
بطور کلی، الگوریتم‌های داده‌کاوی اینگونه تعریف شده‌اند که مجموعه‌های داده را اسکن کنند. در شرایط دنیای واقعی، از مدل‌ها و الگوریتم‌های داده‌کاوی انتظار می‌رود بتوانند براساس قابلیت‌های خود یادگیری و خود سازماندهی، با شرایط پویا در داده متغیر سازگار شوند. به عبارت دیگر، مدل‌ها و الگوریتم‌ها، می‌توانند بطور اتوماتیک، الگوهایی را از داده متغیر استخراج کنند. در هر صورت، این حوزه‌ای چالش برانگیز است، چراکه متدولوژی‌ها و تکنیک‌های موجود داده‌کاوی اتوماتیک و سازگارپذیر نیستند. به منظور اصلاح قابلیت اتوماتیک و سازگارپذیری الگوریتم‌ها و متدهای داده‌کاوی، نیاز به پشتیبانی از دانش و تخصص‌هایی می‌باشد که مرتبط با تکنیک‌های هوشمند سازگاری و اتوماتیک هستند.
۳-۳-۳-۶- کاوش تعاملی
بحث‌های مرتبط با داده‌کاوی تعاملی یا اتوماتیک در گذشته شروع شده است. یک مسئله واضح برای این مشکل این است که ارتباطات متقابل بین انسان‌ها و سیستم‌های داده‌کاوی، نقش مهم و عینی در داده‌کاوی برپایه‌ی دامنه دارد. در توسعه‌ی داده‌کاوی تعاملی، یک محقق باید در مورد مباحثی چون مدلسازی کاربر، شبیه‌سازی رفتار، تجزیه و تحلیل شرایط، طراحی واسط کاربر، مدیریت دانش کاربر، تنظیمات ورودی مدل، یا الگوریتم توسط کاربران، نظارت و کنترل بر فرایند کاوش، و پالایش و تصحیح خروجی، به مطالعه بپردازد. بسیاری از این موارد نمی‌توانند توسط رویکردهای موجود داده‌کاوی انجام شوند.
۳-۳-۴- داده‌کاوی توزیع شده برپایه‌ی عامل‌ها
این بخش بطور خاص بر روی حوزه‌ی پیشرفته و به روز کشف دانش بر پایه‌ی عامل‌ها به بحث می‌پردازد. همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، کشف دانش بر پایه‌ی عامل‌ها، حوزه‌ی بزرگی برای کاوش عامل را شکل می‌دهد. در واقع حوزه‌ای است که در کاوش عامل بیش از همه به آن پرداخته شده است.
۳-۳-۴-۱- چالش‌های داده‌کاوی توزیع شده
داده‌کاوی و یادگیری ماشین، در حال حاضر، حوزه‌ای را در هوش مصنوعی شکل داده‌اند که توسط رویکردها، الگوریتم‌ها، و ابزارهای نرم‌افزاری متعددی پشتیبانی می‌شوند. برنامه‌های کاربردی و تکنولوژی‌های اطلاعاتی جدید الهام بخش نیازمندی‌های مدرن در داده‌کاوی و یادگیری ماشین بوده است و ویژگی‌های خاص منابع داده بطور فزاینده‌ای کار را مشکل کرده، و نیازمندی‌هایی را آشکار می‌کنند که عبارتند از:
در برنامه‌های سازمانی، داده‌ها در منابع ناهمگن توزیع شده‌اند و بصورات آزاد و رها یا محکم و سخت به هم متصل شده‌اند.
منابع داده توزیع شده مرتبط با یک کسب و کار اغلب پیچیده‌اند، به عنوان مثال، برخی چگالی و فرکانس بالایی دارند، و ترکیبی از داده‌های پویا و استاتیک و ساختارهای داده‌ای متنوع هستند.
ادغام و یکپارچه‌سازی داده کار مشکلی است. نمی‌توان آن‌ها را در یک مخزن مرکزی ذخیره کرد، و پردازش بر روی آن‌ها بصورت متمرکز کار آسانی نیست.
در برخی از حالات، چندین منبع داده در سیستم‌های ذخیره‌سازی موازی ذخیره شده‌اند.
منابع داده محلی، ممکن است بخاطر مسائل پوشیدگی، ارزش تجاری، و غیره از نظر میزان دسترسی در محدودیت باشند. که این سبب می‌شود در بسیاری از حالات امکان پردازش بصورت متمرکز حتی در حالت همکاری و مشارکت وجود نداشته باشد.
در بسیاری از حالات، داده‌های توزیع شده در سیستم‌های ذخیره‌سازی عمومی وابسته به زمان هستند.
دسترسی به منابع داده در یک محیط موبایلی به زمان وابسته است.
ضعف در معماری و زیرساخت سیستم‌های داده‌کاوی موجود نیازمند پشتیبانی انعطاف‌پذیر، هوشمند، و مقیاس‌پذیر است.
این موارد و موارد دیگر، نیاز به توسعه‌ی رویکردها و تکنولوژی‌های جدید داده‌کاوی برای شناسایی الگوها در داده‌های توزیع شده را ایجاد می‌کند. داده‌کاوی توزیع شده، و بطور خاص‌تر داده‌کاوی فرد به فرد، و تکنولوژی چند عامله، دو پاسخ به چالش‌های ذکر شده است. اگر از تکنولوژی چندعامله در سیستم داده کاوی توزیع شده بهره گرفته شود، نه تنها مشکلات مطرح شده به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد، مزایای بسیاری نیز به ارمغان می‌آورد [۹۴, ۹۵]. برخی از این مزایا عبارتند از:
کنترل غیر متمرکز

ب- متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:
فاکتورهایی نظیر درجه حرارت، اکسیژن محلول، pH در این آزمایش به عنوان متغیرهای شاهد هر دو هفته مورد بررسی میگردند. اندازه گیری این فاکتورها با کمک یک دستگاه پرتابل مولتیمتر با مدل TPS100 ساخت کشور استرالیا صورت میگیرد. این تحقیق همچنین به مطالعه متغیرهای موثر در رابطه با تاثیر روی شامل میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتانین پروکسیداز، مالون دی‏آلدئید، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز فاکتورهای خونی، میزان روی در سرم خون، استخوان، کبد و همچنین آنالیز لاشه خواهد پرداخت.
آنالیز لاشه
تعداد ۳ قطعه ماهی برای آنالیز لاشه و تعیین ترکیبات بدن به صورت تصادفی از هر تکرار در انتهای آزمایش انتخاب و یک لایه نازک از فیله آنها پس از خشک کردن آب سطحی در کف ظروف پتریدیش قرار داده میشود. این فیله در ادامه برای مدت ۲۴ ساعت در آون با دمای ۶۰ درجه سانتیگراد خشک و توسط مخلوطکن صنعتی به صورت پودر در میآیند. نمونه ها تا زمان استخراج چربی و پروتئین در ظروف دربسته درون فریزر با دمای ۲۰- درجه سانتیگراد نگهداری خواهند شد. درصد رطوبت بدن با قرارگیری ۵/۰ گرم از هر نمونه در دمای ۱۰۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۴ ساعت تعیین میگردد. درصد رطوبت نمونه های خشک پس از توزین مجدد و محاسبه اختلاف وزن تر و خشک به صورت درصد محاسبه میشود (AOAC, 1990).

میزان پروتیئن نیز با اندازه گیری نیتروژن (N×۶.۲۵) طبق روش کجلدال (که پیشتر توضیح داده شده است) تعیین میشود. چربی از طریق روش سوکسله با اتر طبق روش مذکور استخراج میشود. میزان خاکستر نیز با قرار دادن نمونه ها در کوره الکتریکی با دمای ۵۵۰ درجهسانتیگراد به مدت چهار ساعت اندازه گیری میشود (AOAC, 1995).
میزان منیزیم در سرم خون
نمونه خون برای این منظور از ورید ساقه دمی تهیه شده و در میکروتیوپ قرار داده میشود. نمونه پس از انتقال به آزمایشگاه در سرعت ۳۰۰۰ دور در دقیقه (rpm) به مدت ۱۰دقیقه سانتریفیوژ شده و سرم خون از آن جدا میشود. سرم در دمای ۲۰- درجه سانتی گراد تا زمان تعیین میزان روی نگهداری میشود. سرم خون در ادامه با آب دیونیزه به نسبت ۱ به ۲ رقیق (ژانگ و همکاران، ۲۰۰۷) و میزان روی با کمک دستگاه جذب اتمی در طول موج ۲۱۳.۹ نانومتر تعیین میشود (انیانوا و همکاران، ۲۰۰۱).
میزان منیزیم در استخوان
استخوان به این منظور و برای تسهیل جداسازی بافت همبند به مدت ۲۰ دقبقه در دمای ۱۲۰ درجه سانتیگراد اتوکلاو شده و سپس برای ۲۴ ساعت در دمای ۱۰۵ درجه سانتیگراد خشک میگردد. استخوانها در ادامه برای سه مرتبه طی فواصل ۲۴ ساعته در پترولیوم اتر (petroleum ether) قرار میگیرد تا فرایند چربیزدایی به صورت کامل انجام پذیرد. استخوانهای فاقد چربی را خشک و در دمای ۵۰۰ درجه سانتیگراد درون کوره با حرارت غیرمستقیم^[۱] طی ۲۴ ساعت به خاکستر تبدیل میشوند. نمونه پس از آن در ۵ میلی لیتر اسید کلریدریک ۱ نرمال حل و تا حد امکان با آب دیونیزه رقیق میگردند. میزان جذب اتمی توسط دستگاه اسپکتروفوتومتر طبق روش توضیح داده شده در بالا تعیین میگردد (ساتوه و همکاران، ۱۹۹۰).
میزان منیزیم در کبد
حدود ۲ گرم از بافت کبد برای این منظور از یک مکان بریده شده و تا زمان استفاده در پروپیلن در دمای ۸۰- درجه سانتیگراد نگهداری میشوند. نمونه به صورت مرطوب در مخلوطی از اسید نیتریک و اسید پرکلریک (به نسبت ۱ به ۵) هضم شده و با آب دیونیزه رقیق میشود. میزان روی توسط دستگاه اسپکتوفتومترطبق روش فوق تعیین میشود (هیل و همکاران، ۱۹۸۳).
بررسی فاکتورهای خونی
نمونه های ماهی جهت بررسی فاکتورهای خونی توسط اسانس گل میخک به میزان ۲۵۰ ppm (سلطانی، ۱۳۸۰) بیهوش و میزان ۱ میلیلیتر از خون آنها با قطع ساقه دمی درون لولههای حاوی یک قطره هپارین ریخته میشود (اسوبودوا و همکاران، ۱۹۹۱). سپس تعداد گلبولهای قرمز، غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت هر نمونه تعیین خواهد شد. شمارش گلبولهای قرمز و سفید توسط لام نئوبار انجام میگیرد. روش کار به این صورت خواهد بود که مجموع گلبولهای موجود در ۵ خانه از دو قسمت لام با هم جمع و میانگین اعداد در ۱۰۰۰۰ ضرب میگردد تا تعداد گلبولها بر حسب عدد بر میلیمتر مکعب به دست آید. میزان هماتوکریت نیز از طریق سانتریفیوژ لولههای مویین حاوی خون به مدت ۱۰ دقیقه با سرعت ۳۰۰۰ دور در دقیقه تعیین میگردد. شناسایی گلبولهای سفید و تعیین درصد هر گروه از آنها نیز با تهیه گسترش خونی و رنگآمیزی به روش گیمسا انجام میگیرد. تعداد ۱۰۰ عدد گلبول سفید از هر نمونه در ادامه پس از خشک شدن در دمای اتاق زیر میکروسکوپ شناسایی و نسبت هر یک از انواع گلبولهای سفیبد شامل لنفوسیت، منوسیت، نوتروفیل، ائوزینوفیل و بازوفیل به صورت درصد تعیین میگردد.
فاکتورهای رشد و تجزیه ترکیبات لاشه
شاخص رشد و کارایی تغذیه شامل میزان خوراک مصرفی (FI)، افزایش وزن (WG)، نرخ رشد ویژه (SGR)، شاخص وضعیت (CF)، ضریب تبدیل غذایی (FCR)، نسبت بازده پروتئین (PER)، درصد بقاء (SR)، شاخص کبدی (HSI) نیز در فواصل دو هفتهای طبق فرمولهای زیر محاسبه خواهند شد.

ج – شرح کامل روش (میدانی، کتابخانه‏ای) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فیش‏برداری و غیره) گردآوری داده‏ها :
اطلاعات در این مطالعه به صورت میدانی و از طریق مشاهده و آزمون بدست میآیند. اطلاعات بدست آمده با بهره گرفتن از فیشبرداریها، منظم و در نرم افزار Excel دستهبندی میگردند. همچنین یافته های حاصله با نتایج سایر یافتهها از انجام مطالعات کتابخانهای مقایسه میگردند.
د – جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):
جامعه آماری در این تحقیق شامل ۵۰۰ عدد از ماهیان قزل‏آلای رنگین‏کمانی میگردد که به صورت تصادفی از شرکت بیومار کشور فرانسه تامین شدهاند. نمونهبرداری از هر یک از تیمارها طی آزمایش نیز به روش کاملاً تصادفی و بدون جایگزینی انجام میپذیرد.
هـ - روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها:

مبحث چهارم: متهب در هبه فاسد

مطابق آن‌چه که به عنوان معنای ضمان در کتب فقهی آمده است ضمان به معنی تحمل خسارت و بودن مال بر عهده است، لذا باید عقد هبه را از عقودی دانست که صحیح آن ضمان‌آور است چرا که مالیت مال موهوب در اثر عقد هبه از واهب به متهب منتقل می‌شود.^[۵۲۷] پس اگر بعد از عقد تلف یا ناقص شود خسارت آن به متهب وارد می‌گردد چرا که خسارت وارد بر اموال و دارایی اوست در حالی که اگر عقد هبه فاسد باشد خسارت تلف یا نقص مورد هبه فاسد به واهب وارد می‌شود نه طرف دیگر قرارداد. زیرا از یک طرف مورد هبه در این صورت در مالکیّت واهب باقی می‌ماند و از طرف دیگر چون نیت واهب و متهب این بوده که موضوع هبه به طور رایگان به متهب تملیک و تسلیم شود، به این جهت این مورد به طریق اولی نسبت به موارد عقود امانی از شمول قاعده علی‌الید خارج است چرا که اگر در موارد عقود امانی که بنا، بر رد مال امانی به مالک است، خسارت تلف یا نقص به گیرنده مال وارد نمی‌شود.
در عقد هبه که بنای طرفین بر رد موضوع عقد نیست به طریق اولی نمی‌توان گیرنده مال را ضامن دانست و در نتیجه عقد هبه از عقودی خواهد بود که صحیح آن ضمان‌آور است، در حالی که فاسد آن ضمان‌آور نیست. این استثنای ضمان مال مقبوض به عقد فاسد را، علاوه بر مفهوم اولویت مذکور، می‌توان به اقدام دهنده مال نسبت به تسلیم مال با نیت عدم استرداد آن و عدم اقدام گیرنده به قبول ضمان آن نسبت داد.
اما اگر ضمان به معنای لزوم تدارک و رد عوض مال اخذ شده بگیریم، آن گاه عقد هبه را باید یکی از مصادیق قاعده «مالا یضمن» دانست. به این صورت عقد هبه بدون شرط به عنوان مواردی از قاعده عکس در بعضی از کتب فقهی معرفی شده است.^[۵۲۸] زیرا نه در هبه صحیح که عقدی غیرمعوّض است و نه در هبه فاسد، چنین ضمانی بر متهب وجود ندارد.
در صورتی که در عقد هبه شرط عوض ذکر شده باشد می‌توان در فاسد آن مانند صحیحش ضمان را برای متهب شناخت چون در این صورت مورد هبه بدون انتظار دریافت مال به متهب تملیک و تسلیم نشده و واهب در حقیقت آن را به رایگان به متهب نداده است، هر چند آن چه دریافت می‌دارد عوض مال موهوب نباشد و صرفاً مورد شرط ضمن عقد هبه باشد.^[۵۲۹]

این نکته را باید اضافه کرد که در هبه با شرط عوض اولویتی که در عدم ضمان نسبت به عقود امانی نظیر ودیعه و عاریه ذکر شد، وجود ندارد.
در فقه اهل سنّت، فقهای شافعی معتقدند که هبه از مصادیق قاعده «ما لا یضمن» است. نویسنده الاشباه و النظائر این طور می‌گوید: «هبه صحیح موجب ضمان نیست ولی در هبه فاسد اگر شرط عوض شده باشد موجب ضمان می‌شود و مانند بیع فاسد است.»^[۵۳۰]
با توجه به عبارت مذکور معلوم می‌گردد که در نظر فقهای شافعی، ضمان به معنای لزوم تدارک و ردّ عوض مال می‌باشد و هبه را از مصادیق قاعده «مالا یضمن» می‌دانند و قائلند که در صورتی که در عقد هبه شرط عوض ذکر شده باشد در فاسد آن عقد ضمان وجود دارد اما این فقها در علت این‌که در فاسد چنین هبه‌ای ضمان وجود دارد دلیلی را بیان نکرده‌اند.

مبحث پنجم: محجور

یکی دیگر از مواردی که به عنوان نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد بیان شده است، عدم ضمان محجور است. می‌دانیم که در فقه، سفیه و صغیر ممیز و مجنون و صغیر غیرممیز به عنوان محجور شناخته شده‌اند. اما لازم است در این بحث، کسانی که دارای قصد انشاء هستند را از کسانی که فاقد قصد انشاء هستند تفکیک نمود.
دانسته شد که مجنون و صغیر غیرممیز به علت فقدان قصد انشاء نمی‌توانند معامله‌ی را انشاء کنند پس ایشان در حقیقت اقدام به تشکیل معامله نمی‌کنند تا ماهیت عقد ـ هرچند با وصف فساد ـ به ایشان نسبت داده شود.^[۵۳۱] آن‌چه به عنوان حکم بطلان به عقد فاقد قصد انشاء نسبت داده می‌شود به معنی عدم تحقق آن است که بطلان در این معنی شامل مورد فقدان عامل سازنده عقد نیز خواهد بود.
از این رو شمول حکم ضمان عقد فاسد را نسبت به معامله مجنون و صغیر غیر ممیز باید موضوعاً منتفی دانست.
اما در مورد سفیه و صغیر ممیز، فقهای شیعه بیان کرده‌اند که عدم ضمان آن‌ها یکی از موارد نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد می‌باشد. بنابراین در صورتی که مبیع در نزد آن‌ها که تصرّف آن با اذن بایع صورت گرفته، تلف شود آناه ضامن نیستند. علامه در قواعد، محقق در شرایع و شهید ثانی در مسالک این قول را بیان نموده‌اند.^[۵۳۲]
از اطلاق قول محقق که بیان می‌دارد: «المسأله الثانیهـ إذا حجر علیه، فبایعه إنسان کان البیع باطلا، فان کان المبیع موجودا استعاده البائع، و ان تلف و قبضه بإذن صاحبه کان تالفا و ان فک حجره»^[۵۳۳] بر می‌آید که میان جهل و علم بایع به سفیه بودن طرف معامله فرقی نیست. برخی از فقها بیان کرده‌اند که در صورتی که بایع عالم به سفیه بودن طرف معامله باشد نقض تمام نیست زیرا که طرف معامله یعنی بایع خود اقدام به تلف نمودن مالش و اسقاط احترام مالش نموده است.^[۵۳۴] اما به هر حال این نویسنده، عدم ضمان محجور را از موارد نقض بیان نمی‌کند و می‌گوید: «و على کل حال، لا یکون نقضا للقاعده: إما بدعوى الضمان فی صوره الجهل، أو لوجود المسقط له من قاعده التسلیط، ان قلنا بتقصیره فی الاختبار»^[۵۳۵]
اما در مورد این‌که آیا اقدامات سفیه و صغیر ممیز به تشکیل معامله و عدم ضمان آن از موارد نقض اصل قاعده است یا خیر باید گفت که اقدام صغیر ممیز و سفیه به تشکیل معامله از آن جهت که هر دو دارای قصد انشاء هستند و می‌توانند به تشکیل عقد هر چند به صورت غیرنافذ اقدام کنند قابل تصوّر است اما باید ضمان ایشان را در معاملات ضمانی منتفی دانست و عدم ضمان این اشخاص را باید یکی از موارد نقض تلقی کرد بدان علت که در فرض صحّت و اعتبار معامله با تنفیذ
ولی و سرپرست ایشان، این اشخاص ضامن خواهند بود لکن در فرض ردّ معامله مزبور به وسیله سرپرست ایشان که معامله فاسد است نمی‌توان ایشان را ضامن شناخت.^[۵۳۶]
زیرا در عقد فاسد ضمان در صورتی محقق می‌شود که مورد معامله تسلیم شده باشد در غیر این صورتی ضمانی برای طرف عقد قابل تصوّر نیست.^[۵۳۷] این در حالی است که با تسلیم مورد معامله، ضمان نمی‌تواند به این اشخاص منتثل شود. چرا که همان‌طوری که ایشان به علت حجر قانوناً نمی‌توانند در برابر طرف معامله با گرفتن مال موضوع معامله، تعهدی معلق را که عبارت از تعهد به رد بدل مال و جبران خسارت در صورت تلف یا نقص است بپذیرند و نیز نمی‌توان با تسلیم موضوع معامله، چنین تعهدی را در ذمه ایشان ثابت کرد، در این موارد خسارت ناشی از تلف و نقص باید متوجه تسلیم کننده مال دانست.
این نکته را نیز باید بیان کرد که حکم ضمان این افراد در عقد ضمانی فاسد در صورتی که طرف معامله جاهل به حجر این اشخاص باشد نیز منتفی است زیرا جهل طرف معامله به وضعیت این اشخاص همان‌طور که نمی‌تواند مثبت تعهد ناشی از عقد بر ذمه ایشان باشد، نمی‌تواند تعهد ناشی از تسلیم مال به ایشان را نیز بر ذمه آن‌ها ثابت کرد.^[۵۳۸]
یکی از مسایلی که در فقه اهل سنّت به عنوان استثناء به قاعده «مالا یضمن» بیان شده است. اعمالی است که از سفیه و کودک صادر می‌شوند. فقهای شافعی معتقدند که صحیح آن‌ها موجب ضمان نیست ولی در صورت فساد آن‌ها، قابض مسؤول و ضامن است.^[۵۳۹]
در مورد کودک گفته‌اند که اگر وی مالی را بخرد آن را قبض کند و سپس در دست وی تلف شود، کودک به هیچ وجه در زمان حجرش و خواه پس از بلوغ مسؤول نخواهد بود زیرا بایع با تسلیم مال به کودک آن را به دست خود تلف کرده لیکن اگر عین مال باقی است آن را استرداد می‌کند و چنان‌چه ولی کودک مال را از او بگیرد و سپس تلف شود ولی خود شخصاً ضامن تلف نخواهد بود و این در صورتی است که بیع به علت حجر فاسد باشد. اما ثمنی که در نزد بایع قرار دارد وی نسبت به آن ضامن است و باید در صورتی که عین آن باقی است آن را به ولی مسترد نماید و در صورت تلف بدل آن را ارائه نماید.^[۵۴۰]
نکته آخر این‌که از مفهوم ماده ۱۲۱۵ قانون مدنی نیز نمی‌توان ضمان سفیه و صغیر ممیز در عقد فاسد ضمانی استنباط کرد. این ماده بیان می‌دارد: «هرگاه کسی مالی را به تصرّف صغیر غیرممیز و یا مجنون بدهد، صغیر یا مجنون مسؤول ناقص یا تلف شدن آن مال نخواهد بود.» زیرا مشخص است که مورد مفهوم این ماده، ضمان و مسؤولیت این اشخاص در صورت تلف یا ناقص شدن مال به وسیله سفیه و صغیر ممیز است نه تلف یا ناقص شدن به هر علت، هر چند قابل استناد به این اشخاص نباشد.
بنابراین با توجه به آن‌چه بیان شد یکی از موارد نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد موردی است که فساد عقد به علت حجر طرف معامله باشد.

مبحث ششم: مکره

یکی دیگر از مواردی که به عنوان نقض ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد مطرح شده است، عدم ضمان مکره است. این نقض چنین توجیه شده است که اگر مورد معامله ضمانی اکراه، به مکره تسلیم شود به نظر می‌رسد که در صورت تلف و نقص آن و رد معامله، مکره ضامن نباشد. زیرا علاوه بر این، قاعده علی‌الید از این مورد منصرف است و آن را شامل نمی‌شود و استناد به قاعده اقدام هم صحیح نیست چرا که مکره خود به ضمان و اخذ مال به عنوان عوض آن چه به اکراه به طرف دیگر داده اقدام نکرده است.^[۵۴۱] به نظر می‌رسد که می‌توان عدم ضمان مکره را نسبت به شیء که در نتیجه معامله اکراهی بدست آورده را از موارد نقض بیان کرد. زیرا در معامله اکراهی، مکره خود به ضمان و اخذ مال به عنوان آن‌چه به اکراه به طرف دیگر داده، اقدام نکرده است. لذا نمی‌توان به قاعده اقدام استناد کرد و مسلم است که قاعده علی‌الید نیز از این مورد تخصصاً خارج است چرا که فرد به اکراه مال دیگری را به عنوان عوض آن‌چه که به اکراه داده است، دریافت کرده است و قاعده علی‌الید آن را در بر نمی‌گیرد. علاوه بر آن می‌توان گفت که طرف معامله اکراهی خود، احترام مال خود را ساقط نموده است و مانند آن است که خود اجازه اتلاف آن را داده باشد.
اگر گفته شود که گر چه مکره مال دیگری را با اختیار نگرفته و صرفاً اکراهی بوده لکن می‌توان گفت که اکراه حکم تکلیفی را رفع می‌کند اما حکم وضعی که ضمان است هم‌چنان باقی است. در جواب خواهیم گفت که حدیث رفع که می‌گوید: «رفع ما استکره علیه …» دلالت بر رفع حکم اکراهی می‌کند. این حدیث اعم است از رفع حکم تکلیفی و رفع حکم وضعی که بر مکلف حمل شده، پس اختصاصی به حکم تکلیفی ندارد. چرا که همان‌گونه که شیخ انصاری(ره) در کتاب بیع در استدلال به حدیث رفع در آن‌جا که از امام سؤال کرده‌اند که مردی به طلاق و عتق و … اکراه کرده‌اند، آیا طلاق یا عتق او صحیح است یا نه؟ امام(ع) در جواب فرمود: «خیر، زیرا «رفع ما استکره علیه» بیان نموده‌اند که این استشهاد امام(ع) به این فقره حدیث رفع، این مطلب را می‌فهماند که حدیث رفع علاوه بر حکم تکلیفی به واسطه اکراه، حکم وضعی را هم به سبب اکراهی بودن رفع می‌کند.»^[۵۴۲]
در این مورد تنها فقهای حنفی بحث کرده‌اند و در مورد اثر اکراه سخن گفته‌اند. دانسته شد که در فقه حنفی معامله نادرست، فاسد یا باطل است و هر کدام احکام و آثار متفاوتی با هم دارند. ابن‌عابدین در خصوص فساد معامله به سبب اکراه این‌گونه می‌گوید: «در صورتی که فساد به سبب اکراه باشد هیچ یک از تصرّفات مشتری نافذ نخواهد بود و بایع مورد معامله را در دست هر کس که باشد مطالبه می‌کند و تنها در صورت تلف شدن مبیع به مثل یا قیمت رجوع می‌کنند و این در مورد طرفیت عقد صادق است.»^[۵۴۳]

مبحث هفتم: نسبت به مورد معامله فاقد مالیت یا منفعت عقلاء مشروع

در صورتی که منشاء بطلان عقد ضمانی فقدان مالیت یا منفعت مشروع در مورد عقد باشد به نظر می‌رسد که عدم ضمان گیرنده مورد عقد نیز یکی از مصادیق نقض خواهد بود. زیرا اگر عقد مزبور صحیح باشد ضمان‌‌آور است در حالی که در فساد آن به علت نبودن مالیت و منفعت عقلاء مشروع در مورد عقد و در نتیجه فقدان ارزش عرفی و قانونی، ضمان موضوعاً منتفی است. عدم ضمان در معامله مذکور را نمی‌تواند با این توجیه کرد که اگر معامله بر فرض نبودن مالیت یا منفعت عقلاء یا منفعت مشروع برای موضع آن، صحیح می‌بود، موجب ضمان نمی‌شد پس حال که فاسد است نیز ضمان‌آور نیست، از موارد قاعده «مالا یضمن» معرفی کرد.^[۵۴۴]
بدان علت که منظور از عقدی که در صحیح و فاسد آن از حیث ضمان و عدم ضمان ملازمه وجود دارد ماهیت عقد است که با ارکان آن و از جمله موضوع آن محقق و با اثر ذاتی آن شناخته می‌شود.^[۵۴۵] لذا چنین ماهیتی می‌تواند در عالم حقوق و در صورت فقدان بعضی از شرایط فاسد باشد و منظور از عقد مزبور عقدی نیست که صحّت برای آن فرضی و گفته شود که اگر آن معامله صحیح فرض شود، ضمان‌آور است یا نیست، پس حال که فاسد است نیز ضمان‌آور است یا ضمان‌آور نیست.
از طرف دیگر عقدی که موضوع آن فاقد مالیت یا منفعت عقلاء یا مشروع باشد در حقیقت عقدی بدون موضوع یا عقدی بدون مصداق صحیح است و بنابراین هرگز نمی‌توان برای چنین عقدی فرد صحیحی تصوّر کرد تا از عدم ضمان در آن نتیجه گرفت که فاسد آن نیز ضمان‌آور نیست^[۵۴۶] و در نتیجه این مثال نمی‌تواند از مصادیق قاعده «مالا یضمن» معرفی شود. از این رو مورد صحیح عقد ضمانی مزبور موردی است که دارای تمام ارکان از جمله موضوع معامله باشد که چنین عقدی در صورت صحّت ضمان‌آور خواهد بود. در حالی که در صورت فساد به این علت که موضوعش فاقد مالیت یا منفعت عقلاء یا منفعت مشروع است، ضمان‌آور نیست.

مبحث هشتم: در معامله ضمانی که موضوع آن عملی نامشروع است

اگر فساد عقد ضمانی به علت نا مشروع بودن عمل مورد آن باشد، طرفی که این عمل مورد درخواست او بوده، ضامن نیست. در صورتی که اگر مورد عقد، عمل مشروع و در نتیجه عقد صحیح بود، این شخص ضامن محسوب می‌شد، زیرا عمل نا مشروع احترام ندارد و برای آن نمی‌توان حتّی اجرت‌المثل شناخت و عمل نا مشروع نمی‌تواند مشمول ماده ۳۳۶ ق.م باشد.^[۵۴۷]
ماده ۳۳۶ قانون مدنی بیان می‌دارد: «هرگاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً محیای آن عمل باشد، عامل مستحق‌اجرت عمل خود خواهد بود، مگر این‌که معلوم شود که قصد تبرع داشته باشد.» لذا این مورد را می‌توان از موارد نقض تلقی کرد.
بایستی توجه نمود که عدم ضمان در معامله ضمانی که موضوع آن عمل نا مشروع است در مورد عملی صادق است که عامل نسبت به عدم مشروعیت آن به علت جهل موضوعی بی‌اطلاع نباشد مانند ضرب و جرح یک انسان که در قراردادی انجام آن بر عهده عامل قرار داده شده باشد. در غیر این صورت یعنی صورت جهل موضوعی عامل، طرف قرارداد فاسد (خواهان انجام عمل) ضامن عمل یعنی مسؤول پرداخت اجرت‌المثل عمل خواهد بود که در این حالت موردی از موارد ضمان گیرنده مال مقبوض به عقد فاسد محقق می‌شود، مانند این‌که عمل مورد عقد چیدن میوه‌های باغی باشد که متعهد پرداخت اجرت این عمل، خود را بر خلاف واقع مالک باغ معرفی کرده و عامل از تعلق باغ به شخصی دیگر اطلاعی نداشته باشد.

بخش سوم

آثار فساد عقد

در

عقود غیرمعوّض

طرح مطلب

آن‌چه که تاکنون گفته شد در خصوص مقبوض به عقد معاوضی فاسد و ضمان آن بود، اکنون بحث از مقبوض به عقد غیرمعاوض فاسد خواهیم پرداخت.
پیش از بررسی حکم مسأله لازم است ابتدا به چند نکته اشاره کنیم:
اولاً؛ درتعریف عقود غیرمعاوض گفته‌اند عقودی هستند که درآن‌ها یکی از طرفین مالی را به طور رایگان به دیگری واگذار می‌کند و یا اگر تعهدی نیز بر انتقال گیرنده شرط می‌شود بین این تعهد و موضوع اصلی عقد همبستگی به وجود نمی‌آید. مانند هبه غیرمعوّض، صلح مجانی، وصیت و وقف. هم‌چنین آن دسته از عقودی که ممکن است در ‌آن‌ها مالی به رایگان و بدون عوض به دیگری واگذار نگردد، ولی یک طرف معامله یا قانون طرف دیگر را نسبت به آن مال امین قرار می‌دهد از قبیل عقد ودیعه، عقد عاریه، عقد مضاربه، عقد مزارعه، عقد مساقات، عقد وکالت و عقد رهن که عقود امانی نیز نامیده می‌شوند، مشمول عقود غیرمعاوض می‌شوند.
ثانیاً؛ معوّض یا غیرمعوّض بودن عقد دراینجا با تقسیم‌بندی معمول و مصطلح آن تفاوت دارد. در تقسیم‌بندی معمول مثلاً عقد مضاربه جزء عقود معوّض شمرده می‌شود ولی در این‌جا نظر ما متوجه به مالی است که از سوی مالک برای مضاربه در اختیار عامل قرار داده می‌شود وعامل در برابر آن مال جز در صورت تعدّی و تفریط تعهدی ندارد. لذا آن را در گروه عقود غیرمعاوضی دسته‌بندی می‌کنیم. به همین ترتیب است عقود وکالت، مزارعه و مساقات برای مثال درعقد وکالت اگر چه ممکن است برای وکیل اجرتی تعیین شود ولی هرگاه مالی از سوی موکل در اختیار وکیل نهاده شود وکیل نسبت به آن مال امین محسوب می‌شود و در مقابل این تسلّط عوض قرار داده نشده است. لذا به عنوان قاعده کلی می‌توان گفت عقودی که در آن‌ها مالی به طرف مقابل تسلیم می‌شود ولی در مقابل این تصرّف عوضی معین شده است خواه، اصل عقد معوّض باشد و خواه معوّض نباشد، عقد غیرمعاوض به حساب می‌آید. البته اعمال این قاعده در عقد اجاره کمی دشوار است. زیرا از یک لحاظ اجرتی که از طرف مستأجر در برابر تملیک منفعت به موجر پرداخت می‌شود، عقد اجاره را در زمره عقود معوّض داخل می‌کند و از لحاظ دیگر قانون، مستأجر را نسبت به عین مستأجره در صورتی که تعدّی و تفریط نکرده باشد، امین دانسته است (ماده ۴۹۳ ق.م) و از این بابت عقد اجاره جز عقود امانی خواهد بود. برای رفع این مشکل باید بگوییم که نسبت به جنبه معاوضی آن قواعد مربوط به عقود معاوضی فاسد و نسبت به جنبه امانی آن قواعد مربوط به عقود غیر معاوضی فاسد جاری می‌شود. بنابراین در عقد اجاره، عین مستأجره که مورد عقد اجاره است مشمول قواعد جاری بر عقود معاوض بوده و ضمان‌آور می‌باشد.^[۵۴۸]
ثالثاً؛ بحث در مورد ضمان یا عدم ضمان گیرنده مال در عقود غیر معاوضی فاسد مقید به حالتی است که فساد عقد ناشی از معیوب بودن اراده یا عدم اهلیت مالک نباشد. هرگاه اراده مالک معیوب باشد و یا مالک فاقد اهلیت لازم برای تصرّف در اموال و حقوق مالی خود باشد، قطعاً گیرنده مال ضامن است.^[۵۴۹]
در این مورد ماده ۶۱۰ ق.م می‌گوید: «در ودیعه طرفین باید اهیلت برای معامله را داشته باشند و اگر کسی مالی را از کسی دیگر که برای معامله اهلیت ندارد به عنوان ودیعه قبول کند باید آن را به ولی او، ردّ نماید و اگر در ید او ناقص یا تلف شود ضامن است.» لذا سخن اصلی در جایی است که اراده مالک سالم باشد و عقد به دلایل دیگری باطل باشد.
حال با توجه به نکات گفته شده باید دید، آیا گیرنده مالی در عقود غیرمعاوضی فاسد امین مالک است و تنها در صورت تقصیر مسؤول تلف قرار می‌گیرد یا در زمره غاصبان است و در هر حال ضامن مال است هرچند تلف مستند به او نباشد؟

فصل یکم: مستندات عدم ضمان در عقود غیر معاوضی فاسد

۱-۵ مقدمه ۱۵۱
۲-۵ اهداف پژوهش : ۱۵۲
۱-۲-۵هدف اول: تعیین ابعاد مختلف منافع مشتریان بر اساس شاخصهای مطرح شده در پرسشنامه ۱۵۲
۲-۲-۵هدف دوم: بررسی میزان تاثیر هر یک از شاخصها بر ابعاد شناسایی شده ۱۵۲
۳-۲-۵هدف سوم: بررسی میزان تاثیر هر یک از ابعاد شناسایی شده بر روی منافع مشتریان ۱۵۳
۳-۵ نتایج : ۱۵۴
۴-۵ هشت عامل تاثیر گذار بر رضایت ۱۵۴
۱-۴-۵) بانکداری الکترونیک: ۱۵۴
۲-۴-۵ تخصص و تعهد کارکنان: ۱۵۵
۳-۴-۵ اخلاق و برخورد مناسب: ۱۵۵
۴-۴-۵ امنیت: ۱۵۵
 ۱۵۶
۶-۴-۵ خدمات جانبی: ۱۵۶
۷-۴-۵ مشاوره: ۱۵۶
۸-۴-۵ سود محوری: ۱۵۶
۵-۵ نتیجه تحقیق حاضر : ۱۵۷
 ۱۵۷
 ۱۶۰
 ۱۶۰
 ۱۶۱
منابع و مآخذ ۱۶۲
منابع فارسی : ۱۶۲
منابع لاتین : ۱۶۵
چکیده :
در فرایند جلب رضایت مشتری مهمترین گام شناسایی انتظارات مشتری است. یکی از معضلات سازمانها از جمله بانکها عدم آشنایی با نیازهای مشتریان است.شناسایی نیازهای مشتری برای شروع هر کسب و کاری ضروری است زیرا یک سازمان نمی­تواند به نیازها و خواسته های مشتری توجه کند و بدان وسیله ارزش ایجاد کند، مگر اینکه بطور واضح آنچه را که مشتریان میخواهند را درک کند. این تحقیق به شناسایی نیازها و انتظارات مشتریان هدف بانک سپه در سطح استان قزوین و نیز به بررسی تاثیر این نیازها بر رضایت مشتری و نتایج رفتاری حاصل از آن می پردازد .بدین منظور ۳۴۰ نفر از مشتریان هدف بطور تصادفی انتخاب و پرسشنامه ای که بر اساس مصاحبه اولیه انجام گرفته با ۳۰ نفر از مشتریان هدف و بومی سازی شاخص های بدست آمده از مقالات خارجی ، تهیه شده بود، بین آنها توزیع گردید .این پرسشنامه دربرگیرنده ۳۳ شاخص است که شامل هشت بعد : تخصص و تعهد کارکنان ، گسترش خدمات ، اخلاق و برخورد مناسب ، خدمات جانبی ، سود محوری ، بانکداری الکترونیک ، امنیت در انجام امور بانکی و مشاوره می باشد . برای بررسی دقیق تر منافع مورد انتظار مشتریان، از تحلیل خوشه ای برای دسته بندی مشتریان استفاده شده است. جهت محاسبه روایی پرسشنامه ، سوالات مربوطه بین ۲۰نفر از کارشناسان خبره بانک با تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا توزیع و امتیازات حاصله بررسی و بر اساس فرمول لاوشه شاخص­ هایی که امتیاز قابل قبول کسب کردند در پرسشنامه گنجانده شدند و برای محاسبه پایایی سوالات نیز، پرسشنامه بین ۳۰ نفر از مشتریان هدف توزیع و نتایج از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد که بالاتر از ۰٫۶ بدست آمد . نتایج تحقیق نشان می­دهد که از نظر مشتریان بانکداری الکترونیک در رتبه اول و سود محوری رتبه آخر را در تاثیر گذاری بر رضایت مشتریان دارد. همچنین تاثیر رضایت بر نتایج رفتاری به چهار صورت نمایانگر شده است: رضایت تاثیرمستقیمی بر ادامه همکاری با بانک دارد ، رضایت تاثیرمستقیمی بر ادامه همکاری و تبلیغ مثبت بانک دارد، رضایت تاثیرمعکوسی برقطع همکاری با بانک دارد ، رضایت تاثیرمعکوسی بر قطع همکاری و تبلیغ منفی بانک دارد .

کلمات کلیدی : خدمت ، مشتری ، منافع مورد انتظار مشتری ، رضایت و نتایج رفتاری
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
امروزه در روند کسب و کار، بدست آوردن رضایت مشتریان جایگاهی مهم و حیاتی در اهداف سازمانها به خود اختصاص داده است و مدیران ارشد به خوبی می دانند موفقیت آنها در راه رسیدن به اهداف کلان سازمان، در گروی جلب رضایت مشتریان است.از سوی دیگر نمی توان گفت همه مشتریان به یک اندازه در موفقیت سازمان نقش دارند. در واقع هر مشتری نیاز و ارزش ویژه خود را دارد و سازمانها برای بدست آوردن سهم بیشتری از بازار ثابت یا رو به کاهش باید مبارزه کنند و همواره به دنبال رفع نیازهای مشتریان و ارضای آنها که از اهداف اولیه بازاریابی است، باشند.
در این راستا جلب رضایت مشتریان هدف بانک، از حساسیت بیشتری برخوردار خواهد بود. خوشبختانه در کشور ما نیز به تازگی به منظور تفهیم جایگاه مشتری و فرهنگ مشتری مداری در سازمانها و شرکتهای مختلف دولتی، طرح تکریم ارباب رجوع به اجرا گذارده می شود و ضرورت شناسایی و بررسی نیازهای مشتری و چگونگی و نحوه ارضای این نیازها احساس شده است.
از طرفی بررسی و شرح بازار ، چارچوبی را فراهم می کند که دریابیم کجا رقابت کنیم تا به عملکرد رقابتی بالاتری دست یابیم . شناسایی نیازها و منافع مورد انتظار مشتریان سازمان را قادر می سازد با طبقه بندی این منافع در قالب چهار گروه منافع اساسی ، منافع مورد انتظار ، منافع مطلوب و منافع مشعوف کننده ، گام بردارد. در سال‌های پیشین کسب وکار ، عرضه کنندگان بدون توجه به خواسته مشتری، کالا و خدمات را تنها با تمرکز بر امکانات و شرایط خود تولید و عرضه می‌کردند. از قضا بسیاری از آنان نیز موفق بودند، البته این موفقیت بیش از آن که به عملکرد آنان وابسته باشد به شرایط غیر رقابتی ناشی از محدودیت عرضه و عدم حضور رقبای توانمند مربوط می‌شد. گذر از اقتصاد سنتی و از میان‌رفتن مرزهای جغرافیایی برای کسب و کار و به‌تبع آن رقابت فزاینده­ی جهانی که امروزه شرکتها با آن درگیر هستند باعث شده تا مشتری به عنوان رکن اساسی، محور اصلی فعالیت‌های بانک مطرح شود. اما چنان که اشاره شد در سبز فایل، حضور رقیبان قدرتمند در صحنه کسب و کار، موجب تغییر وضعیت شده و جلب رضایت مشتری در دستور کار قرار گرفته است.
در این فصل ابتدا به بیان مساله و مروری بر چارچوب نظری تحقیق پرداخته شد . سپس متغیرهای پژوهش تعریف و چارچوب اجرایی مربوطه ارائه گردید و در ادامه اهداف ، سوال تحقیق و اهمیت و ضرورت تحقیق توضیح داده شد و در نهایت به روش تحقیق ، قلمروی تحقیق ، جامعه آماری و روش نمونه گیری پرداخته شد .
۲-۱ بیان مساله
در فرایند جلب رضایت مشتری مهمترین گام شناسایی انتظارات مشتری است. یکی از معضلات سازمانها از جمله بانکها عدم آشنایی با نیازهای مشتریان است. در بررسی ها مشاهده شده که بانک از دید خود نیازهای مشتری را مورد بررسی قرار داده است. در چنین حالتی اکثراً رضایت مشتریان در حد متوسط بوده، بنابراین برای افزایش کارآیی ، نیاز به بهبود شیوه حاضر می باشد.
تحقیقات بسیاری نشان داده اند که رضایت­مندی و ارضای نیاز مشتریان کلید نهایی موفقیت و سودآوری است، در حقیقت مفاهیم بازاریابی هم به این مهم تاکید می ورزند. شناسایی انتظارات مشتری جز با مراجعه به وی و دریافت دیدگاه‌های او میسر نیست. دیگر عصر از ظن خود یار مشتری شدن سپری شده و برای آگاهی از سر درون مشتری باید به آوای او گوش فرا داد. در این راستا توجه به عواملی که انتظارات مشتری از یک خدمت یا کالا را شکل می‌دهد از اهمیت زیادی برخوردار است. مهمترین این عوامل به شرح زیر است:
۱-  نیاز و خواسته مشتری ۲-  باورهای مشتری ۳-  تجربه‌های پیشین مشتری در ارتباط با همان عرضه کننده
۴-   تجربه‌های پیشین مشتری در ارتباط با سایر عرضه کنندگان
۵-  نظرات دریافتی مشتری از دوستان و آشنایان در ارتباط با تجربه‌شان از آن کالا و یا خدمت .
بنابراین شناسایی نیازهای مشتری برای شروع هر کسب و کاری ضروری است. یک سازمان نمی تواند به نیازها و خواسته­ های مشتری توجه کند و بدان وسیله ارزش ایجاد کند، مگر اینکه بطور واضح آنچه را که مشتریان میخواهند، درک کند. چنانچه دو اصل شناسایی و ارضای نیاز مشتری، مدنظر قرار گیرد، در بلند مدت منافعی حاصل می شود که در نتیجه سهم بازار و سودآوری سازمان­ها افزایش می یابد. امروزه ارزشی که یک شرکت را از سایر رقبا متمایز می کند به طور فزاینده ای بر مبنای تجربه آنها در تعامل با مشتری است . از این رو شناخت و درک مشتری و ارتباط با مشتریان برا ی بانکها اهمیت خاصی پیدا میکند. در واقع بانک‌ها بایستی پیشاپیش به تجهیز خود در خصوص شناسایی نیازها، توقعات مشتریان و همچنین توجه به وضعیت بازار اهمیت قایل شوند، زیرا هر بانکی بتواند زودتر از سایر رقبا این نیازها را شناسایی و برآورده کند در میدان رقابت پیروز و سرافراز خواهد بود. بدین منظور مشتری با همه نیازها و آرزوهایش باید در مرکز توجه قرار بگیرد.
در گذشته فرض براین بود که از راه تطبیق با نیازهای مشتریان می‌توان به ماندگاری مشتری دست یافت. ولی تجربه نشان داد با ورود بانک های جدیدی که محصولات منطبق با نیاز مشتریان داشتند، اغلب مشتریان جذب بانک های تازه وارد می شوند. پس از آن فرض بر آن شد که ارائه محصولات متمایز می‌تواند موجب ماندگاری مشتریان شود، ولی همان حادثه تلخ با ورود رقبای جدید با محصولات متمایز‌تر تکرار شد. تا اینکه ایده حفظ مشتریان از طریق روابط ماندگار با آنها مطرح شد .
در این تفکر جدید، هدف ارتباط با مشتریان است و فرض براین است که مشتری نه فقط به دلیل محصول متمایز و منطبق با نیازهایش، بلکه به دلیل تعلق خاطر به روابطش با عرضه­کنندگان خدمات یا محصولات، خرید می‌کند. به عبارت دیگر، داشتن محصولات و خدمات متمایز و منطبق با نیازهای مشتری شرط لازم است، ولی لزوماً شرط کافی برای کسب و تداوم ماندگاری مشتری نیست . بلکه شرط کافی، داشتن روابط ماندگار با مشتری است ( نیکخواه ، ۱۳۸۷ ) .
۳-۱ چارچوب نظری تحقیق
در دنیای رقابتی امروز ، بانکها برای حفظ مشتریان خود بایستی بیشترین توجه را به نیازها ، نظرات و اعتراضات آنها در ارتباط با خدمات بانکی داشته باشند و باید بدانند که در صنعت بانکداری ، صدای مشتری ، صدایی است که سیاست های بانک می­بایست بر اساس آن شکل گیرد. در این بین مواردی مانند تکریم مشتریان ، تعامل مناسب با مشتریان ، نظرسنجی از مشتریان ، داشتن رابطه مناسب دو طرفه با مشتریان ، بررسی مشکلات مشتریان و رسیدگی به موقع به شکایت های آنان ، آگاهی از رضایتمندی مشتریان و بالا بردن کیفیت و سرعت ارائه خدمات ، تطبیق سیاست های بانک با نیازهای مشتریان ، بررسی صحت خدمات ارائه شده و … درحفظ مشتریان می ­تواند کمک زیادی به بانکها نماید .این امر امکان پذیر نیست مگر اینکه آنها بپذیرند که توجه به مشتریان رمز ماندگاری آنهاست . فرهنگ مشتری محوری ، مشتری مداری و خدمت رسانی به مشتریان باید به صورت یک جریان فراگیر و زنجیره­ای کلیه افراد سازمان را شامل شود تا نتیجه و هدف مورد نظر که کسب رضایتمندی و ایجاد ارزش برای جلب ، وفاداری و اعتماد مشتریان است ( شاملو ، ۱۳۸۶، ۱۴-۱۳ ) .
در این راستا ارزشهای مورد نظر مشتریان در بخشهای مختلف بانک شناسایی می شود و به این سوال پاسخ داده می شود که نیازهای مشتریان مختلف بانک چیست ؟ و چگونه می توان کیفیت خدمات مورد نظر را طوری افزایش داد که موجبات رضایت مشتریان را فراهم آورد (گرونروس،۱۹۸۵).
ایجاد فرایند پایش رضایت مشتری ، سازمان را جهت شناسایی مشکلات بالفعل و بالقوه ، پیش از آنکه موقعیت تجاری سازمان را با مخاطرات جدی روبرو سازد یاری می نماید ( کاووسی، و سقایی ،۱۳۸۴ ، ۱۴-۱۳ ) .
آخرین مطالعات در موسسات مالی اهمیت خدمات را تایید کرده ­اند . لویس در سال ۱۹۹۱ مشتریان بانک های بریتانیایی و آمریکایی را با هم مقایسه کرد و دریافت که مشتریان هر دو بانک در مقابل سرمایه گذاری که کرده بودند ، انتظارات زیادی در زمینه خدمات ، درستکاری و امانت داری داشتند (لوئیس،۱۹۹۱^[۱]) .

(مجادله، آیه ۱۱)
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد یاسوج
دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه ارشد زبان و ادبیات فارسی
پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد«M. A. »

گرایش: زبان و ادبیات فارسی
عنوان:
مقدمه، تصحیح انتقادی وتعلیق نسخه‌ی‌ خطی سوگ نامه‌ی‌ فاجعه‌ی‌ کربلا اثر «ویلهلم لیتن آلمانی»
نگارش:
به‌آفرین منصوری سی‌سختی
۱۳۹۰
پایان نامه به‌آفرین منصوری سی‌سختی در جلسه دفاعیه مورخ ۳۰/۶/۱۳۹۰ متشکل از استادان زیر در کمیته پایان نامه با درجه بسیار عالی و نمره ۱۸ (به حروف: هیجده) ارزیابی شده است. عقاید و نظراتی که در این پایان نامه ذکر شده است مستقیماً به نگارنده آن مربوط است.
دکتر سید عطاالله افتخاری
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج
دکتر محمدرضا ملک، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج- استاد راهنما
آقای محمدرضا معصومی، مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج- استاد مشاور
دکتر یوسف نیکروز، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج – استاد داور
آقای محمدمهدی غلامی بیدک، مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد واحد یاسوج – استاد داور
دکتر مهدی فاموری
مدیر گروه رشته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
یاسوج
بسمه تعالی
تعهد نامه اصالت رساله یا پایان نامه
اینجانب به‌آفرین منصوری سی‌سختی دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته/ دکترای حرفه ای/ دکترای تخصصی در رشته زبان و ادبیات فارسی که در تاریخ ۳۰/۶/۹۰ از پایان نامه/ رساله خود تحت عنوان:
” مقدمه، تصحیح انتقادی وتعلیق نسخه‌ی‌ خطی سوگ نامه‌ی‌ فاجعه‌ی‌ کربلا اثر «ویلهلم لیتن آلمانی»»”
با کسب نمره هیجده (۱۸) و درجه عالی دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می‌شوم:
۱- این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران(اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و. . . . . . . . . . . ) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط و رویه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
۲- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
۳- چنانچه بعد فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هرگونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و. . . . . . . . از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد، مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
۴- چنانچه در هر مقطعی زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت. پ/۱۱/۱۰
نام و نام خانوادگی: به‌آفرین منصوری سی‌سختی
تاریخ و امضاء:
تقدیم به
به پیشگاه مقدس حضرت ولی عصر ارواحنافدا که فرمودند:
انی لادعو لمؤمن تذکر مصیبه جدی الشهید ثم یدعولی ثبعجیل الفرج والتایید .
من برای مؤمنی که یادآور مصیبت جد شهیدم شود، سپس برای تعجیل فرج وتأیید من دعا کند ، دعا می کنم.
سپاسگزاری
پس از سپاس خدای متعال ونثار درود بر روان مطهر خاتم انبیا(ص) وائمه‌ی هدی و اولیای حق، خود را ملزم به سپاسگزاری از تمام عزیزانی می‌دانم که بدون راهنمایی و مساعدت‌های آنها انجام این تحقیق میسر نبود گرچه در کلام نمی‌گنجد، اما لازم است از زحمات بی دریغ استاد راهنمای بزرگوار و مهربانم، جناب آقای دکتر ملک که در تمام مراحل این تحقیق از راهنمایی های ارزنده‌ی ایشان بهره برده و درس‌های فراوانی از محضرشان آموختم تشکر نمایم.
همچنین از استاد بزرگوار و صبور جناب آقای معصومی که با وجود ضیق وقت زحمت امر مشاوره‌ی این پایان نامه را برعهده داشتند قدردانی و تشکر می نمایم.
در پایان از زحمات بی شائبه‌ی تمامی کسانی که نزد ایشان افتخار شاگردی داشته‌ام سپاسگزارم.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ۱
مقدمه ۲
فصل اول: کلیات
۱-۱- هدف ۴
۱-۲- پیشینه‌ تحقیق ۵
۱-۳- روش کار وتحقیق ۶
فصل دوم: تعزیه‌ی عاشورایی
۲-۱- مقدمه ۷
۲-۲- معنی تعزیه ۷
۲-۳- تاریخچه‌ تعزیه ۹