درک قدرت و ارزش نام و نشان تجاری به منظور مدیریت اثربخش آن­ها از جهت توسعه و بهبود، اصلاح، حذف یک نام و نشان تجاری برای مدیریت ارشد، بالاخص مدیران بازاریابی و نام و نشان تجاری هر شرکتی از اهمیت بسیاز زیادی برخوردار است و از دیرباز مورد مطالعه محققان حوزه ­های بازاریابی و مالی بوده است. اما با ابداع سازه ارزش ویژه نام و نشان تجاری در دهه ۱۹۸۰، سه دیدگاه متفاوت برای سنجش ارزش ویژه نام و نشان تجاری پدید آمده است:

الف. دیدگاه مشتری محوری
ب. دیدگاه مالی
ج. دیدگاه تلفیقی.
محققان بسیاری، ارزش ویژه نام و نشان تجاری را بر طبق دیدگاه مشتری­محوری مطالعه قرار داده­اند. بر طبق دیدگاه مشتری­محوری، نام و نشان تجاری را به صورت اثر تفاضلی دانش و شناخت نام و نشان تجاری بر اساس واکنش مصرف ­کننده به بازاریابی نام و نشان تجاری تعریف نموده است. بهبود ارزش ویژه نام و نشان تجاری به توانایی برخورداری نام و نشان تجاری از سود نهایی بیشتر از سوی مصرف ­کننده، استخراج اطلاعات تحقیقی فزاینده مصرف کننده، بهبود اثربخشی ارتباطات بازایابی، فرصت­های مجاز و پاسخگویی مصرف کننده به بسط نام و تجاری منجر می­گردد. ارزش ویژه نام و نشان تجاری را ارزشی برای مشتریان به وسیله بهبود تعابیر آن­ها و پردازش اطلاعات، اعتماد به تصمیم خرید و رضایت تعریف می­ کنند. به قول آن­ها، ارزش ویژه نام و نشان تجاری مشتری­محوری فقط ابعاد ادراکی، از جمله ابعاد نگرشی یا رفتاری مانند وفاداری یا نیت استفاده از محصول را نشان می­دهد. در کل، بر طبق دیدگاه مشتری­محوری، عملیاتی شدن ارزش ویژه نام و نشان تجاری معمولاً در دو گروه واقع می­ شود:
الف. ادارک مصرف ­کننده (آگاهی از نام و نشان تجاری، تداعی­های نام و نشان تجاری، و کیفیت ادراک شده).
ب. رفتار مصرف ­کننده (وفاداری به نام و نشان تجاری، تمایل به پرداخت قیمت بالاتر برای نام و نشان تجاری) (خورشید و ذبیحی، ۱۳۸۹).
دیدگاه مالی نسبت به ارزش ویژه نام و نشان تجاری بر اساس جریان­های نقدینگی آینده تنزیل شده تدریجی قرار دارد که از درآمد محصول دارای نام و نشان تجاری نسبت به درآمد محصول فاقد نام و نشان تجاری پدیدار می­گردد. این دیدگاه، تکنیک مبتنی بر ارزش بازاری مالی برای برآورد یک ارزش ویژه نام و نشان تجاری یک شرکت پذیرفته شده است و از روش­های مشهور مالی برای محاسبه ارزش ویژه نام و نشان تجاری استفاده می­ کند (میلر و میور، ۲۰۰۶).
دیدگاه تلفیقی، هر دو دیدگاه مشتری­محوری و مالی را برای محاسبه و تعیین ارزش ویژه نام و نشان تجاری تلفیق می­ کند. این دیدگاه سعی بر رفع ضعف­های هر دو دیدگاه قبلی - یعنی دیدگاه مالی و دیدگاه مشتری دارد. دیسون^[۶]، سیستم تحقیق پیمایشی طراحی شده را برای تعیین ارزش مربوطه از لحاظ مالی بر اساس ارزش ویژه مشتری­محوری نام و نشان تجاری از طریق تصاویر و تداعی­های نام و نشان تجاری تشریح می­ کند. موتامینی^[۷]، ارزش­گذاری ارزش ویژه نام و نشان تجاری جهانی را طرح نمودند که ارزش ویزه نام و نشان تجاری را از دیدگاه بازاریابی و ارزش ویژه نام و نشان تجاری از دیدگاه مالی تلفیق می­ کند (خورشید و ذبیحی، ۱۳۸۹: ۲۱).

شکل (۲- ۱) روش­های ارزیابی برند
جدول (۲- ۱): تحقیقات پیشین درباره شیوه سنجش ارزش ویژه نام و نشان تجارتی

۳- امکان سنجی حقوقی:^[۸۷] امکان سنجی حقوقی نیز به قانونگذاری دولتی و تعهدات حقوقی اشاره دارد. آیا برای اجرای سیستم یا خطی مشی پیشنهادی به تمهیدات قانونی نیاز دارد؟ آیا بین پروژه و مقررات موجود تضاد وجود دارد؟ آیا بخش خصوصی حاضر است در قالب قراردادها برای اجرای پروژه، تعهداتی را بپذیرد؟ (هامر اسمیت^[۸۸]، ۱۹۸۴).

۴- امکان سنجی عملیاتی:^[۸۹] یکی از ابعاد امکان سنجی است که در آن قابلیت اجرای پروژه از نظر سازمانی، سیاسی و انسانی مورد بررسی قرار می گیرد (صرافی زاده و علی پناهی، ۱۳۸۰). آیا نیروی انسانی واجد شرایط، برای اجرای پروژه در دسترس است؟ آیا بخش خصوصی توانایی ایفای نقش های سه گانه پروژه را دارد؟ آیا اجرا یا عدم اجرای پروژه، امنیت شغلی افراد را به خطر خواهد انداخت؟ آیا واکنش احتمالی کارکنان می تواند مانع اجرای پروژه شود؟ آیا پروژه از پشتیبانی مدیریت برخوردار است؟ آیا پروژه به ارائه خدمات قابل اعتماد منجر می شود؟ (نولاند به نقل از میکائیلی ،۱۹۷۹).
۵- امکان سنجی زمانی^[۹۰]: امکان سنجی زمانی، به احتمال اتمام پروژه در زمان تخصیص یافته شده اشاره دارد. اینکه ،آیا می توان خطی مشی مورد نظر را در ظرف مدت زمانی معقول انجام داد؟ آیا زمان بندی برای اجرای پروژه از منطق برخوردار است؟ آیا امکان تسریع در عملیات اجرایی وجود دارد؟ آیا امکان شناور ساختن پروژه وجود دارد؟ (رهنورد، ۱۳۸۳).
به منظور بررسی امکان پاسخگوئی به نیازهای کاربران از طریق سیستم های اطلاعاتی ضروریست تا راه حل های پیشنهادی مورد ارزیابی قرار گیرند. این ارزیابی با تکنیک مذکور را امکان سنجی با روش TELOS می نامند. امکان سنجی مطالعه و بررسی میزان پاسخگویی راه حل پیشنهادی به نیازهای کاربران، منابع مورد نیاز، هزینه ها، منافع و امکان بکارگیری آن از سوی سازمان است (صرافی زاده و علی پناهی، ۱۳۸۰).
قبل از اینکه نیازهای سیستم اطلاعاتی آموزش و پرورش تهیه و در برنامه اصلی گنجانده شود، باید امکان پذیر بودن استقرار آن در شبکۀ سازمان مورد ارزیابی قرار گیرد. یعنی اینکه اطمینان حاصل گردد که پروژه در محیط های فنی، اقتصادی، عملیاتی (نیروی انسانی) می تواند فعالیت نماید. امکان پذیری فنی در رابطه با در دسترس بودن سخت افزارها، نرم افزارها و آگاهی از چگونگی توسعه سیستم مدیریت اطلاعات برای جوابگویی به نیاز کاربران را شامل می شود.
بعنوان مثال اگر از تجهیزات فنی، انتظاری داشته باشیم که تجهیزات قابلیت انجام آن را نداشته باشند، با شرایط عدم امکان پذیری فنی مواجه خواهیم شد و یا اگر افراد نتوانند برای تجهیزات خود نرم افزار مورد نیاز را تهیه کنند، امکان اقتصادی و مالی محدود خواهد شد.
مطالعۀ امکان سنجی، هدفی کاربر محور دارد و به بررسی سیستم اطلاعاتی پیشنهادی و امکان بکارگیری آن می پردازد.
امکان سنجی سیستم پیشنهادی از سه جنبه انجام می شود:
امکان سنجی اقتصادی (Economical Feasibility)
امکان سنجی فنی (Feasibility Technical)
امکان سنجی عملیاتی یا سازمانی (Organizational Feasibility)
امکان سنجی اقتصادی^[۹۱]
در این گام به بررسی اقتصادی راه حل و توجیه آن پرداخته و به سؤالاتی مانند سؤالات زیر پاسخ می گوییم:
آیا پروژه از نظر اقتصادی توجیه دارد؟ آیا منافع حاصل از پروژه نسبت به هزینه های آن برتری دارد؟ آیا صرف هزینه در پروژه نسبت به سایر پروژه های سازمان اولویت دارد؟
به منظور پاسخگویی به این سؤالات غالباً از روش تجزیه و تحلیل"هزینه – منفعت” بهره گرفته می شود. از نظر منطق اقتصادی، پروژه و یا راه حلی، توجیه اقتصادی دارد که منافع حاصل از آن بیشتر از هزینه های آن باشد بعبارت دیگر؛ هزینه کمتر از منافع باشد (شیخانی، ۱۳۷۹).
امکان پذیری اقتصادی، به قابل قبول بودن هزینه توسعه سیستم مدیریت اطلاعات اشاره دارد. از نظر قوانین عمومی، هزینه توسعه سیستم مدیریت اطلاعات و بکارگیری آن باید از توسعه سیستم اطلاعات بدست آمده کمتر نباشد (رضائیان، ۱۳۷۶).
بررسی متغیر اقتصادی و مالی در استقرار سیستم های مدیریت اطلاعات
هر سازمان باید تجزیه و تحلیلی دقیق از مزایا و هزینه های اقتصادی استمرار و دوام سیستم مدیریت اطلاعات داشته باشد و پس از مقایسه، چنانچه منافع بر هزینه ها فزونی داشت در آن صورت وارد عمل شود (رضائی، ۱۳۷۴).
اطلاعات مالی همیشه جزء لاینفک نیازهای اطلاعاتی مدیران می باشد. ولی مدیران علاوه بر اطلاعاتی که پایۀ مالی دارد، به اطلاعات مهمتری (از قبیل رضایت مخاطبان، بهره وری انرژی، میزان محصولات معیوب، اطلاعاتی در مورد مارک های معتبر بازار، میزان استخدام کارمندان و ترک آنها از کار) که پایۀ غیر مالی دارد، هم نیازمندند (واتسون، ۱۳۸۵).
تجزیه و تحلیل هزینه / منفعت^[۹۲]
تحلیل هزینه و فایده، ارزیابی امکان سنجی اقتصادی را میسر می سازد. اولین هدف در تحلیل “هزینه – منفعت” درک این موضوع می باشد که آیا سرمایه گذاری، بر روی یک پروژه اقتصادی است یا خیر؟ چنانچه برگشتِ سرمایه در یک سرمایه گذاری، مناسب باشد پروژه از نظر اقتصادی با ارزش می شود (صرافی زاده و علی پناهی، ۱۳۸۰).
تحلیل هزینه – منفعت ابتدا از طریق فهرست کردن هزینه های مرتبط با پروژه انجام می شود، این هزینه ها عبارتند از:
الف) هزینه های مستقیم^[۹۳]: هزینه هایی هستند که در خرید تجهیزات، استخدام کارکنان، هزینه اقلام مصرفی، اجاره منابع و غیره مصرف می شوند.
ب) هزینه های غیر مستقیم^[۹۴]: هزینه های غیر مستقیم؛ زمان مصروفه جهت تعریف سیستم، جمع آوری داده ها و بیان مشکلات می باشد (اِل دفت^[۹۵]، ۱۳۷۴).
۱- انواع هزینه های مستقیم
هزینه خرید یا اجاره رایانه و وسایل جانبی
هزینه مواد؛ مانند دیسکت ، نوار و …
هزینه تحلیلگر سیستم و برنامه نویس مانند حقوق طیِ زمان بکار گیری افراد
هزینه فضا مانند اجاره بها ، خرید یا اجاره وسایل (میز و صندلی و …)
هزینه تهیۀ فرمها، دستور العمل ها و مدارک سیستم
هزینه های خدماتی مانند مسافرت، تلفن و منشی
۲- انواع منافع
الف) منافع ملموس، مستقیماً قابل اندازه گیری هستند^[۹۶].
صرفه جویی مستقیم از طریق کاهش عملیات انبارداری، تأخیر در جمع آوری مطالبات، هزینه های تولید، افزایش تولید و کاهش ضایعات
صرفه جویی از طریق کاهش نیروی انسانی یا حجم کار
ب) منافع غیر ملموس^[۹۷]
خدمات بهتر به مشتری
بهبود کیفیت کالا یا محصول
اطلاعات صحیحِ قابل اعتماد و بهنگام که به مدیریت بهتر و ایجاد منافع بیشتر می انجامد (گوری و جانسون^[۹۸]، ۱۳۶۶).
۳- هزینۀ آنالیز و طراحی سیستم
هزینۀ آنالیز و طراحی سیستم، باید در کلِ هزینۀ پروژه منظور گردد، گرچه این هزینه ها در محاسبات مطالعۀ امکان سنجی آورده نمی شود ولی جزء هزینه های از دست رفته تلقی می گردد (بِرج و نیتزکی^[۹۹]، ۱۳۸۲).
کاهش هزینه ها در اقتصاد وسیله مهم و مؤثری جهت ضمانت حیات و دوام سیستم، بخصوص سیستم های دولتی است. بطور مثال برای برنامه ریزی های دقیق سازمانی و ارائه اطلاعاتِ به روز، سیستم های معمول دولتی مراحل و دوایر متعددی را طی می نمایند که آیا طی کلیه این مراحل لازم و ضروری است؟ آنچه که در این بحث می تواند مسائل و مشکلات اقتصادی را حل نماید، کاهش هزینه های جاری سازمان و دولت می باشد. بدیهی است که کاهش هزینه ها، خود باعث کاهش تورم و رشد اقتصادی می گردد. اجرای طرح امکان سنجی استقرار سیستم های مدیریت اطلاعات و گُذر از مدیریت سُنتی به مدیریت مُدرن، نیاز به زیرساخت های اقتصادی دارد.
در بحث متغیر اقتصادی و مالی امکان استقرار سیستم مدیریت اطلاعات از بُعد اقتصادی و مالی بررسی گردیده و همچنین مقرون به صرفه بودن استقرار سیستم اطلاعات و هزینه های بدست آوردن نرم افزارها و سخت افزارهای مرتبط، مطالعه می شود. سؤال مهم در این بخش اینست که؛ آیا استقرار سیستم مدیریت اطلاعات باعث کاهش فساد اداری و هزینه های خدمات به مشتریان و رشد بهتر سازمان در جهت رسیدن به اهداف عالیه خود خواهدشد؟
همچنین در همین بحث، میزان بودجه های بلند مدت برای به روز کردن رایانه ها، سرویس دهنده ها و نرم افزار های جستجو گر و خرید سخت افزار یا بستن قراردادها با تولیدکنندگان نرم افزار بررسی می گردد. میزان سرمایه گذاری در بازآموزی کارکنان جهت ایجاد مهارت های ضروری برای پیاده سازی سیستم مدیریت اطلاعات نیز بررسی می شود (صرافی زاده و علی پناهی، ۱۳۸۰).
۴- امکان پذیری کاهش هزینه ها
دستاوردهای اقتصادی انقلابِ اطلاعات واقعاً عظیم است و شاید بتوان به لحاظ اهمیت آنرا با اختراع برق مقایسه نمود، این را باید در ظرفیت ذخیره سازی تجزیه و تحلیل و امکان برقراری مستمر اطلاعاتی با هزینه های ناچیز جستجو کرد. مزیت عُمده تکنولوژی اطلاعات بر تکنولوژی های مشابه قبلی این است که هزینه های ارتباطی را بسیار کاهش داده و امکان کاربرد اقتصادی گسترده تر و عمیق تری را نیز فراهم می سازد (رهنورد، ۱۳۸۳).
۵- مقرون به صرفه بودن بدست آوردن نرم افزار و سخت افزار
تخمین این هزینه ها مشکل بوده و این هزینه ها ممکن است از یک پوسته، ناشی شده باشد و یا بصورت استفاده از ابزارهای پیشرفته فصل چهارم به شکل پکیج (بسته نرم افزاری یا سخت افزاری) باشند.
طی چهل سال گذشته بر قدرت محاسباتی رایانه ها بیش از یک میلیارد بار افزوده شده است. محاسباتی که قبلاً یک هفته بطول می انجامید اکنون در مدت چند ثانیه انجام می گیرد و باعث کاهش هزینه و جلوگیری از اتلاف وقت می گردد. بدیهی است که کاهش هزینۀ پردازش موجب شده است که از رایانه ها برای مقاصد و نیات گسترده تری استفاده شود. ظرفیت و سرعت شبکه ارتباطی نیز افزایش قابل ملاحظه ای داشته است و به موازات گسترش شبکه ارتباطی هزینه ها به مراتب کاهش یافته و انتظار می رود در ده سال آینده مکالمات بین المللی برای ارسال پیام یا دریافت پیام کاملا مجانی شود و شرکت های عامل فقط به دریافت یک تعرفه ثابت ماهیانه بابت مکالمات بدون محدودیت مشتریان بَسنده کنند. به موازات کاهش سریع هزینه های مخابراتی، رایانه های جهان بیش از بیش به یکدیگر مرتبط می شوند و سود شبکه های رایانه ای به تعداد مشتریان و سطح ارتباط با دیگر شبکه ها وابسته می شود. تکنولوژی اطلاعات به رشد سریعتر اقتصاد جهانی کمک کرده و به امحاء تورم و ادوار تجاری می انجامد (شیخانی، ۱۳۷۹).
آموزش وپرورش همچنین نیاز مُبرمی به شبکه تکنولوژی فناوری اطلاعات دارد. بدیهی است با کاهش هزینه های راه اندازی شبکه های رایانه ای و استقرار سیستم اطلاعات، مدیریت تسهیل خواهد شد.
۶- هزینه های آموزش^[۱۰۰]
جهت استفاده از سیستم نوین، بسیار ضروری است که کارمندان آموزش لازم را دریافت کنند. بدیهی است آموزش کارکنان هزینه های مربوط به خود را ایجاد خواهد نمود (اعرابی و پارسائیان، ۱۳۷۸).

دوره های آموزش ضمن خدمت با بهبود ارتباطات رابطه معنا داری دارد
دوره های آموزش ضمن خدمت با ایجاد حس صمیمت و همدلی در بین کارکنان رابطه معنا داری دارد
دوره های آموزش ضمن خدمت با بهبود نتایج مورد انتظار در ارتباطات بین کارکنان رابطه معناداری دارد.
از نظر کارکنان شرکت کننده در دورهای این دوره در حد متوسط باعث گسترش روابط بین کارکنان شده است.
از نظر کارکنان شرکت کننده در دوره ها، این دوره ها در حد متوسطی باعث گسترش روابط بین کارکنان شده است
از نظر کارکنان شرکت کننده در دوره ها، این دوره ها در حد متوسطی باعث شده که کارکنان در برقراری ارتباط با همکاران خود درک بهتری داشته باشند
از نظر کارکنان شرکت کننده در دوره ها، این دوره ها در حد متوسطی باعث شده که کارکنان از دانش خود در بهبود ارتباطات استفاده کنند.
از نظر کارکنان شرکت کننده در دوره ها، این دوره ها در حد متوسطی باعث ایجاد حس صمیمیت و همدلی در بین کارکنان شده است.
از نظر کارکنان شرکت کننده در دوره ها، این دوره ها در حد متوسطی باعث بهبود نتایج مورد انتظار در ارتباطات بین کارکنان شده است
پژوهش ۶
عنوان تحقیق: «بررسی میزان اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت کارشناسان سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری مشهد»
محقق:راهله غریب نواز دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی
استاد راهنما: دکتر محبوبه عارفی
استاد مشاور: دکتر محمد حسن پرداختچی
تاریخ تحقیق: سال تحصیلی ۸۷
فرضیه های تحقیق:
دوره‌های آموزش ضمن خدمت با افزایش آگاهی نسبت به بیماریهای ناشی از شغل و اصول ایمنی و بهداشت در بخش خدمات شهری رابطه معنا داری دارد.
آموزش ضمن خدمت با افزایش آگاهی کارکنان در نحوه برخورد با حوادث غیر مترقبه رابطه معنا داری دارد
نتیجه گیری:
نتایج پژوهش حاکی از آن است که دوره های آموزشی برگزار شده از دیدگاه شرکت کنندگان در زمینه افزایش آگاهی به بیماری های ناشی از شغل و اصول ایمنی و بهداشت در بخش خدمات شهری اثربخش بوده و در زمینه افزایش آگاهی در نحوه برخورد با حوادث غیر مترقبه از دیدگاه شرکت کنندگان اثربخش واقع نشده است.
پژوهش ۷:
عنوان تحقیق :«بررسی تاثیر دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات و ارتباطات در فعالیتهای آموزشی – پژوهشی دبیران شهرستان سبزوار در سال تحصیلی ۸۶-۸۵
محقق: عذرا رحمانی عرب، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آموزش، دانشگاه شهید بهشتی
استاد راهنما: دکتر ملیحه آشتیانی
استاد مشاور: دکتر محبوبه عارفی
تاریخ تحقیق:سال تحصیلی ۱۳۸۶
فرضیه های تحقیق:
بین دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات و طراحی آموزشی دبیران (مهارتهای قبل از تدریس) رابطه وجود دارد.
بین دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات و مهارتهای تدریس دبیران (مهارتهای ضمن تدریس) رابطه وجود دارد
بین دوره های آموزش ضن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات و فعالیتهای ارزشیابی دبیران (مهارتهای بعد از تدریس) رابطه وجود دارد
بین دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات و اقدام پژوهی دبیران رابطه وجود دارد
نتیجه گیری:
دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات در طراحی آموزشی دبیران(مهارتهای قبل از تدریس) تاثیر مثبت دارد.
دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات در ارائه مهارتهای تدریس دبیران (مهارتهای ضمن تدریس) تاثیر مثبت دارد
دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات در فعالیتهای ارزشیابی دبیران (مهارتهای بعد از تدریس) تاثیر مثبت دارد
دوره های آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات وارتباطات در اقدام پژوهی دبیران تاثیر مثبت دارد
پژوهش ۸
عنوان تحقیق: “ارزشیابی تاثیر دوره های آموزش ضمن خدمت بر عملکرد شغل کارکنان بیمه ایران در سال ۱۳۸۲ “
محقق: رضایی، اکبر،دانشگاه آزاد اسلامی
تاریخ تحقیق: ۱۳۸۲
فرضیه ها:
فرضیه اول: دوره های آموزش ضمن خدمت موجب ایجاد علاقه بیشتر در کارکنان نسبت به مشاغل خود می شود.
فرضیه دوم: دوره های آموزش ضمن خدمت موجب افزایش توان بازده کاری کارکنان شده است.
فرضیه سوم: دوره های آموزش ضمن خدمت موجبات تامین دانش مهارت های شغلی کارکنان بیمه ایران را فراهم آورده است.
فرضیه چهارم: دوره های آموزش ضمن خدمت در تسهیل انجام کارها و وظایف پیچیده و دشوار کارکنان در زمینه های مورد نظر موثر بوده است.
فرضیه پنج: دوره های آموزش ضمن خدمت در ایجاد تعهد و مسئولیت پذیری کارکنان نسبت به شرکت بیمه ایران و اهداف آن موثر بوده است.
فرضیه ششم: دوره های آموزش ضمن خدمت موجبات قضاوت و تصمیم گیری صحیح کارکنان در انجام کارها و وظایفشان را فراهم آورده است.
فرضیه هشتم: دوره های آموزش ضمن خدمت در میزان ابتکار و خلاقیت کارکنان در انجام وظایف محوله موثر بوده است.
فرضیه نهم: دوره های آموزش ضمن خدمت در ایجاد روحیه همکاری و مشارکت برای انجام کارها و فعالیت های شرکت موثر بوده است.

فرضیه دهم: دوره های آموزش ضمن خدمت موجبات توانایی و به کارگیری مناسب منابع و روش های کارا را برای کارکنان فراهم کرده است.
نتیجه گیری:
- دوره آموزشی موجب علاقه بیشتر نسبت به مشاغل شده اند.
- از دیدگاه سرپرستان دوره های مذکور در افزایش توان بازده کاری موثر بوده اند ولی کارمندان به تاثیر این دوره ها در افزایش توان بازده کاری اعتقاد ندارند.
- دوره های مذکور موجب افزایش دانش، مهارت و تسهیل انجام کارهای پیچیده و دشوار از دیدگاه کارکنان و سرپرستان شده اند.
پژوهش ۹
عنوان تحقیق: “ارزشیابی اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت کوتاه مدت وزارت معادن و فلزات بر عملکرد کارکنان”
محقق: رضازاده گلی، حمید، دانشکده علوم تربیتی شاخه علوم انسانی دانشگاه علامه طباطبایی

از سوی دیگر مغتنم دانستن لحظه، ارتباط عاشقانه و بیواسطهای را مطرح میکند و همان گونه که باد به سر وقت چنار میرود و در ذره ذره ی درخت لانه میکند سپهری هم به سر وقت خدا میرود.
سپهری در شعر «نشانی»، در جستوجوی دوست و بهتر بگوییم تعیین هوّیت دوست است:
« خانهی دوست کجاست؟ در فلق بود که پرسید سوار.
آسمان مکثی کرد.
رهگذر شاخهی نوری که به لب داشت به تاریکی شنها بخشید.
و به انگشت نشان داد سپیداری و گفت :
نرسیده به درخت،
کوچه باغی است که از خواب خدا سبزتر است
و در آن عشق به اندازهی پرهای صداقت آبی است.
میروی تا ته آن کوچه که از پشت بلوغ، سر به در میآرد،
پس به سمت گل تنهایی میپیچی،
دو قدم مانده به گل، پای فوارهی جاوید اساطیر زمین میمانی
و تو را ترسی شفاف فرا میگیرد
در صمیمیّت سیال فضا، خش خشی میشنوی:
کودکی میبینی
رفته از کاج بلندی بالا، جوجه بردارد از لانهی نور
و از او میپرسی
خانهی دوست کجاست.»
(همان: ۳۶۴و۳۶۵)
در این شعر، «دوست» رمز خداوند است؛ خداوندی که جستوجو شدنی و حس شدنی است. تمام عناصر این شعر به زبان سمبلیک بیان شده است و به نظر میرسد که سفری از خود به سوی خود را بیان میکند. میتوان این گونه تحلیل کرد که «شناخت» از خودِ آدمی شروع میشود و زمانی که به معنای واقعی کلمه خود را بشناسیم شناخت آفرینندهی هستی هم ممکن میشود.
سپهری در این شعر از مراحل هفتگانهی سیر و سلوک بهره جسته و هفت نشانی را برای رسیدن به خانهی دوست در نظر گرفته است: درخت سپیدار، کوچه باغ، گل تنهایی، فوارهی اساطیر زمین و ترس شفاف، صمیمیّت سیّال فضا، کودک روی کاج، لانهی زنبور. ( شمیسا، ۱۳۷۶: ۲۶۴)

«سوار» رمز «عارف و سالک» است و فلق به معنی سپیدهدم و مفهوم خاصی را نیز دربردارد چون نیایش و دعا در سپیدهدم و سحر اجابت میشود. از سوی دیگر جایگاه خداوند در آسمانها است و شاعر از شاخهی نور و به تناسب آن از «لب» استفاده کرده تا بگوید که شاعر ذکر خدا را بر لب آورده و به نیایش با خدایی پرداخته که در جستوجوی او مسیر را طی میکند.
راهی که شاعر مییابد مثل خواب خدا سبز است و رنگ سبز نشانهی آرامش و حیات و دارای ابعاد روحانی و عرفانی است و به نظر میرسد که شاعر مخاطب را به ریاضتی عرفانی دعوت میکند.
در ذهن سهراب بین خدا و درخت ارتباط وجود دارد به همین سبب درختانی چون سپیدار و کاج را در شعر آورده تا به واسطهی نماد بلندی شان، وسیلهای شوند تا شاعر با سرشت پاک خود به سر منزل دوست دست یابد.
بدین واسطه است که « گفتهاند سهراب بینش افلاکی دارد و از بالا به زمین نگاه میکند. درستتر این است که سهراب میخواهد با نفی عادتها و تازه کردن نگاه، تعیّنات را از میان بردارد، چه وقتی تعیّنات از میان برداشته شود همه چیز درهم گره میخورد و یگانه میشود. همه چیز آیات خدا میشود.» (حسینی، ۱۳۷۱: ۳۱)
سپهری با نگاه دقیق و لبریز از عشق خود به طبیعت، در پی رسیدن به آگاهی و معرفت است و بر اساس چنین نگرش عارفانهای، هر جزئی از طبیعت برایش نشانهای از خداوند میشود:
« من به آنان گفتم
هر که در حافظهی چوب ببیند باغی
صورتش در وزش بیشهی شور ابدی خواهد ماند.
هر که با مرغ هوا دوست شود
خوابش آرامترین خواب جهان خواهد بود.
آن که نور از سرانگشت زمان برچیند
می گشاید گرهی پنجرهها را با آه .»
(سپهری، ۱۳۸۷: ۳۸۱)
می توان گفت اعتقاد سپهری به خدا و نماز و نیایش به درگاه او، در ارتباط او با اجزای طبیعت تکامل میپذیرد، بدین لحاظ به هر سو که میرود خدا را با تمام نشانههایش مییابد. از سویی دیگر آه، احساس درونی آدمی است که در رابطه با دعا و خواستهای که از پروردگار دارد از نهاد آدمی بر میخیزد و سپهری که خدا را در طبیعت یافته است معتقد است که اگر کسی به چنین شناختی برسد میتواند هر چیز ناممکن را از خدا بخواهد تا بنا بر مصلحت، به اجابت برسد.
در واقع سپهری بین طبیعت و معنویت پیوندی ناگسستنی برقرار کرده و با نگاهی متفاوت به همه چیز مینگرد:
« یک نفر آمد
تا عضلات بهشت
دست مرا امتداد داد.
یک نفر آمد که نور صبح مذاهب
در وسط دگمههای پیرهنش بود.
از علف خشک آیههای قدیمـی
پنجره میبافت.»
(همان: ۴۱۲)
سپهری از تغییر معنوی باارزشی که در زندگیش پدید آمده صحبت میکند؛ « از کسی سخن میگوید که دست او را «تا عضلات بهشت» امتداد داد و او را به رهایی از دانستگی رساند.» (عابدی، ۱۳۸۴ :۲۴۰)
در واقع سپهری در یگانگی کامل با طبیعت قرار میگیرد و بدین لحاظ به حقیقتی که در جست وجویش بود نزدیک میشود:
« باید کتاب را بست
باید بلند شد
در امتداد وقت قدم زد،
گل را نگاه کرد،
ابهام را شنید

قشر مغز، آمیگدال و به ویژه هیپوکمپ نقش اساسی در شکل گیری و ذخیره سازی این نوع از یادگیری و حافظه دارند.
۱-۱۰ اسکاپولامین^[۳۶]
متابولیت­های ثانویه گیاهان خانواده تاجریزی^[۳۷] از جمله بنگ دانه^[۳۸]، داتورا^[۳۹]، Duboisia، Brugmansia دارای ترکیبات الکالوئیدی هستند. اسکاپولامین یک داروی الکالوئید^[۴۰] تروپان است(Cattell and Ware, 1910). استفاده از اسکاپولامین در طب سنتی نسبتا محدود است و برای درمان تهوع و استفراغ، اسپاسم دستگاه گوارش و اسپاسم کلیوی یا صفراوی تجویز می­ شود. زنان در حین بارداری و در هنگام شیر دهی بایستی از این دارو با احتیاط استفاده کنند چون از جفت عبور می­ کند و در شیر مادر ترشح می­ شود .(Briggs, 1994) اسکاپولامین یک داروی قوی روانگردان با خواص توهم زا است و به عنوان یک داروی مرجع برای القاء فراموشی در انسان و حیوانات استفاده می­ شود. به دلیل مکانیسم عمل اسکاپولامین در مهار گیرنده­های موسکارینی در سیناپس­های کولینرژیک و القاء فراموشی ناشی از آن، به عنوان مدلی از آسیب­های شناختی که در پیری و زوال عقل مشاهده می­ شود استفاده می­گردد (Bayer et al., 2005) . Frankel و همکاران در سال ۲۰۱۱ بیان کردند که اسکاپولامین یک داروی ضد افسردگی و اضطراب است. اسکاپولامین یک داروی ضد تشنج است و اثرات محافظتی دارو در برابر تشنج محدود به فاز کولینرژیک است و در برابر القاء تشنج به وسیله پنتلین تترازول اثر محافظتی آشکاری نشان نمی­دهد (Wang et al., 2005).

۱-۱۰-۱ مکانیسم عملکرد اسکاپولامین
اسکاپولامین جزء داروهای آنتی­کولینرژیک-آنتی موسکارینی طبقه ­بندی می­ شود. اسکاپولامین به عنوان یک آنتاگونیست رقابتی برای رسپتورهای استیل کولین موسکارینی به خصوص رسپتورهای M₁ عمل می­ کند. استیل­کولین نوروترنسمیتری است که مخصوص اعمال حافظه نیست اما به­ صورت کلی در توجه و بعضی فرم­های پلاستیسیتی سیناپسی­ نقش دارد. استیل کولین در فرایند یادگیری و پردازش حافظه نقش بسزایی دارد. انتقال کولینرژیک گیرندهای موسکارینی استیل کولین در بیشتر عملکردهای مغز مانند حافظه و یادگیری دخیل است. استیل کولین دارای دو گروه گیرنده­های نیکوتینی و موسکارینی است. در مغز گیرنده­های موسکارینی فراوانتر و عملکردشان غالبتر است و بسیاری از اثرات این گیرنده­ها در مدار حافظه شناسایی شده است. همه پنج ژن گیرنده­های موسکارینی استیل­کولین (M₁-M₅) در هیپوکمپ بیان می­شوند.M₁ گیرنده پس­سیناپسی غالب در سیناپس کولینرژیک است و در جایی متمرکز شده است که بشدت تحت تاثیر انتقال نوروترنسمیترها است. در بیماری آلزایمر تعداد گیرنده M₁ کاهش می­یابد. اختلال در نوروترنسمیترهای وابسته به سیناپس­های موسکارینی-کولینرژیک ممکن است در نقص ویرانگر حافظه و دیگر توانایی­های شناختی دخیل باشد (Mesulam et al., 1983). اثرات اولیه تجویز اسکاپولامین روی پروسه­های حسی و توجه است. اسکاپولامین علاوه بر اثر بر روی حافظه و یادگیری روی انواع مختلف رفتار، فعالیت حرکتی، اضطراب و توجه اثر می­ گذارد. اثرات اسکاپولامین درغلظت­های بالای ۱ دهم میلی­گرم بر کیلوگرم خود را نشان می­دهد و درغلظت بالا علاوه بر مهار رسپتورهای موسکارینی، رسپتورهای نیکوتینی را نیز مهار می­ کند.

جدول ۱-۳ مشخصات داروی اسکاپولامین
۱-۱۱- پروپرانولول^[۴۱]
پروپرانولول نمونه اصلی آنتاگونیست­های فارماکولوژیک رقابتی غیراختصاصی لیپوفیل برای گیرنده­های بتا است (Black et al., 1964). پروپرانولول با مهار سیستم عصب سمپاتیک بر ضربان قلب، فشارخون و سطح آلفا آمیلازها اثر می­ گذارد که به عنوان شاخص­ های آدرنرژیک ارزیابی می­شوند (Qei et al., 2010). یافته­ ها نشان می­دهد که کاهش دخالت­های احساسی بی­ربط ممکن است یکی از مکانیسم­های زیر بنایی اثر درمانی پروپرانولول در درمان اختلالات روانی مرتبط با استرس باشد.(Pitman and Delahanty, 2005; Brunet et al., 2008 )
حافظه کاری^[۴۲] دارای ظرفیت برای حفظ اطلاعات مرتبط و سرکوب اطلاعات بی­ربط است. نورآدرنالین در عملکرد قشر پره­فرونتال مانند حافظه کاری دخیل بوده و با افزایش حواس­پرتی و افزایش حافظه مربوط به حوادث و محرکهای احساسی ارتباط دارد. نشان داده شده است که مهارکننده­های گیرنده­ بتای نورآدرنالین باعث کاهش حافظه محرک­های احساسی می­شوند (Oei et al., 2010). یکی از سیستم­های نورونی -هورمونی سیستم نورآدرنرژیک Locus coeruleus است. این سیستم نقش کلیدی در عملکرد قشر پره­فرونتال^[۴۳] ایفا می­ کند (Berridge and Waterhouse, 2003). به این صورت که سطح مطلوب از هورمون نورآدرنالین با افزایش تثبیت حافظه، عملکرد قشر پره­فرونتال را بهبود می­بخشد در حالی که نورآدرنالین در مقادیر بیش از حد با القای استرس در عملکرد قشر پره­فرونتال اختلال ایجاد می­ کند و این اختلال را به مناطق دیگر مغز از جمله آمیگدال، هیپوکمپ و بخش­هایی از نواحی حسی و حرکتی گسترش می­دهد که به احساسات سریع یا همیشگی و رفتارهای بازتابی مرتبط هستند (McGaugh and Roozendaal, 2002; Ramos and Arnsten, 2007; Arnsten, 2009).
پاسخ به محرک­های احساسی آمیگدال به وسیله نورآدرنالین وساطت می­ شود به این صورت که افزایش سطح نورآدرنالین پاسخ آمیگدال را افزایش می­دهد .(Berridge and Waterhouse, 2003) تجویز پروپرانولول رسپتورهای آدرنرژیک را مهار می­ کند و از این طریق فعالیت آمیگدال را در طول فرایندهای احساسی کاهش می­دهد
(Strange et al., 2004). Chamberlain و همکاران در سال ۲۰۰۶ نشان دادند که پروپرانولول باعث اختلال در حافظه کاری می­ شود پروپرانولول به نظر می­رسد در عملکرد حافظه کاری در رابطه با قشر پره­فرونتال ایجاد اختلال کند در حالی که ممکن است همزمان فرایندهای وابسته به آمیگدال را در رابطه به محرک­های احساسی تضعیف کند و در مجموع باعث بهبود حافظه کاری احساسی شود (Oei et al.,2010). تزریق ۱۰ میلی­گرم بر کیلوگرم پروپرانولول، از طریق اثر آنتاگونیستی بر گیرنده بتا آدرنرژیک سبب آسیب حافظه، در ماز شعاعی می­ شود (Przybyslawski, 1999).

جدول ۱-۴ مشخضات داروی پروپرانولول
فصل دوم
۲-مروری بر تحقیقات پیشین
۲-۱ اثرات دریافت داروهای ضد صرع در دوره تکوین
از میان فاکتورهای فیزیکوشیمیایی، عوامل عفونی، داروها و هورمون­ها ممکن است باعث ایجاد آشفتگی در رشد و نمو مغز شوند (Manent and Represa, 2007). قرار گرفتن در معرض داروهای ضد صرع در دوران جنینی با اثرات متنوع بر روی رشد و نمو سوماتیک، شناختی و رفتاری همراه است (Bath and Scharfman, 2012). گزارش­های کلینیکی استفاده از داروهای ضد صرع در درمان تشنج نوزادان، کودکان و زنان باردار نشان می­ دهند، داروهای ضد صرع از شایع­ترین علل اختلالات شناختی، میکروسفالی و نواقص مادرزادی به شمار می-روند (Bittigau et al., 2002). این اثرات به طور خاص، مغز در حال تکوین جنین و نوزادی که مادرانشان داروهای ضد صرع دریافت می­ کنند را بیشتر تحت ثاثیر قرار می­دهد (Speidel and Meador, 1972; Zahn, 1998; Meador et al., 2006; Shor et al., 2007; Jacobsen et al., 2013).
فعالیت تحریکی سلول­های عصبی نقش مهمی در برقراری شبکه­ پیچیده از اتصالات در سیستم عصبی ایفا می­ کند. داروهای ضد صرع با سرکوب فعالیت نورونی احتمال وقوع فعالیت تشنجی را در طول دوره رشد و نمو کاهش می­ دهند. این سرکوب اثر منفی بر جنبه­هایی از رشد مغزی گذاشته و این اثرات در طولانی مدت منجر به اختلالات شناختی-رفتاری می­ شود.
عوارض جانبی درمان با چند دارو بخصوص در دوران حاملگی و اوایل تولد نسبت به عوارض درمان با تک دارو بر شناخت یا ادراک بیشتر است (Adab et al., 2004; Vinten et al., 2005; Marsh et al., 2006; Meador et al., 2007; Titze et al., 2008). تصویر برداری MRI افراد جوان سالم که در دوران جنینی در معرض داروهای ضد صرع بودند تغییرات مورفولوژیک ظریف در ماده خاکستری به صورت کاهش حجم منطقه­ای ماده خاکستری ی از جمله در بخش­هایی از هسته عدسی که شامل پوتامن و پالیدوم به صورت دوطرفه و همچنین در هیپوتالاموس و هسته­های قاعده­ای را نشان می­دهد (Ikonomidou et al., 2007).
قرار گرفتن در معرض والپروات سدیم در دوران جنینی در اغلب موارد اثرات منفی طولانی بر عملکردهای شناختی و احساسی در فرزندان دارد به این صورت که قرار گرفتن در معرض والپروات بروز اختلالات اوتیسم و تأخیر در رشد را ۷ تا ۸ برابر در مقایسه با جمعیت کنترل افزایش می­دهد .((Ardinger et al., 1988; Bromley et al., 2008 کودکانی که در دوران جنینی در معرض والپروات سدیم قرار می­گیرند مشکل سازگاری با برنامه ­های جدید، کمبود توجه و خلق و خوی افسرده دارند و همچنین در این افراد نیاز به گفتار درمانی شدیداً مشاهده می­ شود(Dean et al., 2002; Vinten et al., 2008; Nadebaum et al., 2011). قرار گرفتن در معرض فنی­توئین در نیمه دوم بارداری یک اثر بالقوه ویرانگر بر رشد و نمو مغز دارد و باعث کاهش وزن مغز و آسیب غشاءهای عصبی در هیپوکمپ شده و منجر به اختلال در یادگیری­های کاری و مرجع ماز شعاعی ^[۴۴] و ماز آبی موریس^[۴۵](Weisenburger et al., 1990) . و نیز اختلال در حافظه احترازی غیر فعال و بیش فعالی می­ شود (Vorhees, 1985;Vorhees et al.,1990). قرار گرفتن در معرض فنی توئین در دوران جنینی ۲ الی ۳ برابر احتمال تولد فرزندانی با ناهنجاری­های مادر زادی را افزایش می­دهد (Ornoy, 2006). سندرم Hydantoin جنینی از جمله عوارض مشهود مصرف این دارو است (Hanson et al., 1976). فنوباربیتال به دلیل اثرات تراتوژنیک قابل توجه باعث شکاف کام و لب و ناهنجاری­های قلبی–عروقی می­ شود(McMullin et al., 1971; Arpino et al., 2000) . نقایص تولد در ۵ تا ۱۰ درصد نوزادان، که در دوران جنینی در معرض والپروات سدیم قرار می­گیرند مشاهده می­ شود .(Vajda et al., 2004)
نوزاد موش­های صحرایی که در روزهای ۱۵ تا ۲۲ بعد از تولد درمعرض فنوباربیتال قرار می­گیرند در دوران نوجوانی با کاهش عملکرد در رفتارهایی که مرتبط با هیپوکمپ هستند روبه رو می­شوند. بعلاوه در این دوران فعالیت آنزیم استیل کولین استراز که درگیر در انتقال کولینرژیک و تکوین عصبی است در کل هیپوکمپ به صورت قابل توجه کاهش می­یابد. قرار گرفتن در معرض فنوباربیتال در دوران قبل از تولد، باعث کاهش وزن مغز، اختلال در شکل گیری رفلکس­ها، نقص در کنترل زمان­بندی رفتار، اختلال در یادگیری فضایی و اختلال در سطح کاتکول آمین مغز می­ شود (Middaugh et al., 1975; Yanai et al., 1989). قرار گرفتن در معرض غلظت­های متوسط از فنوباربیتال در روزهای ۱۴ تا ۲۰ هفته آخر بارداری منجر به بیش فعالی و اختلال در فعالیت Open field (Middaugh et al., 1981). و در نیمه دوم دوران بارداری منجر به اختلال در حافظه کاری و یادگیری فضایی و تأخیر در شکل­ گیری رفتار شنا می­ شود .(Vorhees, 1983) قرار گرفتن در معرض ۵۰ میلی­گرم بر کیلوگرم فنوباربیتال در طول روزهای ۲ تا ۲۱ بعد از تولد باعث اختلالات قابل توجه در حافظه کاری و ماز شعاعی ۸ بازو و ماز آبی موریس و اختلال در دقت و توجه و بیش فعالی می­ شود (Diaz et al., 1978; Fishman et al., 1983).
با توجه به تنوع کارکردهای کلسیم، عملکرد طبیعی کانال­های کلسیمی در فرایندهای متعدد فیزیولوژیک از جمله در میزان تحریک­پذیری نورونی و نیز در شکل گیری حافظه بسیار مهم است. تعداد قابل توجهی از داروهای مورد استفاده در درمان بیماری­های قلبی- عروقی، سردردهای میگرنی، آنژین صدری و صرع از طریق مهار کانال­های کلسیمی عمل می­ کنند. با توجه به مشارکت کانال­های کلسیمی درعملکردهای متنوع، دریافت مزمن این داروها عوارض جانبی متعددی را به دنبال دارد. بعنوان مثال دریافت مزمن داروی وراپامیل (مهارکننده کانال­های کلسیمی نوعL ) که در بیماری­های قلبی و سردردهای میگرنی استفاده می­ شود اختلال حافظه احترازی غیرفعال موش صحرایی را به دنبال دارد (Lashgari et al., 2006). نشان داده شده است تجویز اتوسوکسیماید به موش­های صحرایی با غلظت­های ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی­گرم بر کیلوگرم در روز به مدت ۲۱ روز تغییری در حافظه فضایی ایجاد نکرده ولی تأثیر مخربی بر حافظه احترازی غیر فعال دارد(Ponnusamy and Pradhan., 2006).