مقدار مجاز ≥

مقدار مجاز ≥

مقدار مجاز ≥

فشار قابل تحمل پی

۰٫۹ f^’_c

۰٫۵ f^’_c

۰٫۳ f^’_c

تنش مجاز فشاری بتن

۱٫۵ (f’_c) ^۲/۳

۰٫۶ (f’_c) ^۲/۳

۰

تنش مجاز کششی بتن

۲-۴- پایداری در برابر واژگونی
الف- محل برایند

پس از تعیین مجموع نیروهای افقی و عمودی در هر ترکیب بار محل برایند نیروها نسبت به پنجه سد با تقسیم مجموع لنگر نیروها نسبت به پنجه سد، تقسیم بر مجموع نیروهای قائم بدست می آید:
شکل۲-۱۰٫ خلاصه کردن نیرو برای محاسبه واژگونی

• زمانیکه برایند همه نیروهای قرار گرفته در بالای هر صفحه افقی در داخل یک سوم میانی مقطع قرار بگیرند هیچ تنش کششی در داخل مقطع به وجود نمی آید.

• در شرایط باگذاری عادی محل برایند در یک سوم میانی مقطع قرار بگیرد تا هیچگونه تنش کششی در این شرایط در مقطع سد ایجاد نشود.

محدوده مجاز

• در شرایط بارگذاری غیر عادی، نیروی برایند نباید از یک سوم میانی مقطع خارج شود.

محدوده مجاز

• در شرایط بارگذاری شدید، نیروی برایند باید در داخل مقطع قرار بگیرد و از آن خارج نشود .

محدوده مجاز

• دقت داریم که اگر برایند نیرو ها خارج از مقطع قرار بگیرد به معنی آن است که مجموع لنگرهای محرک یا واژگون کننده (M_O) بیشتر از مجموع لنگرهای مقاوم یا پایدارکننده (M_R) شده است و سد واژگون خواهد شد. یعنی در این حالت ضریب اطمینان در برابر واژگونی که در ادامه تعریف می شود مقداری کمتر از یک را اختیار می کند.

۲-۵- پایداری در برابر لغزش
کلیات. پایداری در بربر لغزش بر مبنای یک ضریب اطمینان سنجیده می شود که مقاومت سازه در برابر لغزش را بیان می کند. هنگام بررسی پایداری لغزشی روی صفحات قرار گرفته در داخل بدنه سد و صفحات تکی کف سد از روش سطح گسیختگی تک صفحه ای و روش آنالیز چند گوه ای نیز برای بررسی پایداری لغزشی در صفحات غیر تکی در کف سد و همچنین داخل پی به کار گرفته می شود.
انواع روش های محاسبه ضریب اطمینان در برابر لغزش که بر مبنای تئوری گسیختگی مور-کولمب قرار دارند که به صورت شکل زیر بیان می شود:

شکل۲-۱۱٫ پوش گسیختگی مور-کولمب
در حالت گسیختگی تک صفحه ای دو روش زیر برای محاسبه ضریب اطمینان در برابر لغزش به کار می روند:

• روش برش اصطکاک :

ضریب اطمینان در این حالت به صورت نسبت نیروی مقاوم در برابر لغزش (T_F) به نیروی برشی که تمایل به ایجاد لغزش در صفحه گسیختگی دارد (T) دارد، به صورت زیر تعریف می شود:

شاهان هخامنشی بنا به سنت آسیای غربی – مدیترانه ای ، حافظ این مظهر گیاهی بودند ، به عقیده فریزر تنها تفاوت در این است که این درخت در ایران مظهری زرین داشت و در دربار نگهداری می شد .
بسیاری از شرق شناسان مجموعه کاخ های تخت جمشید را به مثابه باغ سنگی زیبا و یا یک بیشه مقدس تصور کرده اند ، زیرا در نقش برجسته های آنجا هم با درختان « نخل و سرو » سر و کار داریم و هم اینکه ستون های کاخ ها تداعی کننده درختان هستند .
در زمان هخامنشیان در ایران زمین « پایری دئزه » ها یا فردوس ها ، باغ های بزرگ و پر شکوهی بودند که شهرت بسیار داشتند . به نقل از مورخان یونانی ، آنها مکان هایی بودند با درختان انبوه و تناور که آب در میان آنها روان بوده و چهارپایان بسیار در آنها پرورش می یافتند .
۵-۶-۴ نخل :
درخت نخل نماد حاصلخیزی در مصر و بین النهرین به شمار می آید . نخستین تصویرهای درخت مقدس را با تصویری از نخل نشان داده اند . در مصر درخت نخل نماد افزایش محصولات بود و به طور کلی به هراه پاپیروس ، علامات اشرافی مصر علیا و سفلا را تشکیل می داد . درخت نخل در نزد خدای خورشید «رع» ، مقدس بود و به عنوان جایگاه او به شمار می آمد . همچنین بعدها در فرهنگ مسیحی ، نخل نشانه مریم عذرا در بکرزایی مقدس و نشانه اغلب شهیدان عیسوی است . نخل همیشه راست می روید و هرگز شاخ و برگش نمی ریزد و دائماً سرسبز است .^[۲۶۰]
۵-۶-۵ گل نیلوفر در نگاره های تخت جمشید :
گل نیلوفر یا گل خورشید قبل از هخامنشیان دارای سابقه و احترام بسیار بود تا جاییکه نقش آن بر حاشیه پیاله ها ( پیاله طلایی املش) ، ظروف سفالی نقش دار سیلک ، دسته خنجر (دسته خنجر لرستان) و دیوار نگاره های تخت جمشید ، شوش و … دیده می شود . استمرار این نقش ورجاوند و مقدس بر جام ها و ساغرهای زرین ، بر حواشی جامه های هخامنشیان ، بر ستون های تخت جمشید و در دست شاهان هخامنشی ( شاخه گل نیلوفر نمادی از صلح و زندگی) و در دست بسیاری از نمایندگان ملل ( در نقوش برجسته تخت جمشید ) به نشانه شادباش ، همگی بازگو کننده اعتقاد و احترام به این گیاه و هدیه اهورایی است . در اساطیر کهن ایرانی گل ناهید (آناهیتا) ، تصور اصلی مادینه هستی در روایات دینی ایران قدیم بوده است ، که از جهاتی با معتقدات هندیان باستان مشابه است .
جنبه تقدس نیلوفر به محیط آبی آن برمی گردد.
گل نیلوفر مظهر تجدید حیات شمسی به شمار می رود .
نیلوفر نماد کمال است ، زیرا برگ ها ، گل ها و میوه اش دایره ای شکل هستند و دایره خود از این جهت که کامل ترین شکل است نماد کمال به شمار می آید .
نیلوفر یعنی شکفتن معنوی . زیرا ریشه هایش در لجن است و با این حال به سمت بالا و آسمان می روید . از آب های تیره خارج می شود و گل هایش زیر نور خورشید و روشنایی آسمان رشد می کنند . نیلوفر کمال زیبایی نیز به شمار می رود . ریشه های نیلوفر مظهر ماندگاری و ساقه اش نماد بند ناف است که انسان را به اصلش پیوند می دهد و گلش پرتو خورشید را تداعی می کند . نیلوفر نماد انسان فوق العاده یا تولد الهی است . ^[۲۶۱]
بخش هفتم
۷-۱ ماه :
برای بررسی مذهب و اعتقادات هخامنشیان و نقش ماه در آن بایستی از منابع محدود مفیدی که در دست است چون کتیبه های شاهان هخامنشی و نوشته های مورخین گذشته و مورخین جدید و نیز نقش روی سکه ها ، مهرها و سفال ها و بناهای به جا مانده از این عهد بهره گرفت .

به طور کلی چه در عهد این پادشاهان و چه نزد سلسله های بعدی تا قبل از ساسانیان حتی آنها که زرتشتی بودند تعصب دینی وجود نداشته و نوعی آزادمنشی و بی نظری در مسائل دینی حکمفرما بوده است .
چنانچه به سکه ها ، مهرها و سفال ها و بناهای به جای مانده از این عهد مراجعه نمائیم و به بررسی نمادهای نقش شده بر روی آنها بپردازیم جنبه های دیگری از مذهب هخامنشیان نیز برایمان روشن می شود . منجمله اینکه در عهد این پادشاهان نیز همانند گذشتگان ایشان ماه همواره ستایش شده است .
روی یک مهر هخامنشی حیوانی نقش شده است که قسمت جلوی بدن او گاو است ، ادامه تن او عقرب و آخر به گرازی منتهی می شود . سر انسان دارد با صورتی ریش دار . پشت او درخت نخلی قرار گرفته است . مهر دیگر نقش خدای ریش دار ماه را دارد در حالی که شاه و یا مظهر خدای آسمان را که در هلال قرار گرفته روی دست نگاه داشته است . برخی از مهرهای هخامنشی منقش به شبه ابوالهولی است که هم گویای تقدس ماه است در این دوران و هم بیانگر تداوم پیوند ماه با گاو و آن نقش گاو ریش داری است که صورتش شبیه قرص ماه است و روی برخی از مهرها بال هم دارد .
همین گاوهای ریش دار و بال دار با سرهای انسانی که تجسم ماه هستند به مثابه پاسداران کاخ شاهان هخامنشی بر مدخل دروازه خشایارشا در تخت جمشید قرار دارند . حضور قاطع صلیب ماه بر روی بنای آرامگاه داریوش در نقش رستم نیز به چشم می خورد . ^[۲۶۲]
گاه شاه با حیوانی گلاویز شده است که نمادهای ماه و خورشید و آسمان همه را در خود دارد . جلوی بدن شیر است که شاخ گاو ، پا و چهار بال عقاب و دم عقرب دارد و بیانگر گذشت زمان است . صحنه دیگر بر روی یک مهر شاه را نشان می دهد که با دو شیر نبرد می کند در حالی که شخصی جلوی نماد آسمان مشغول انجام مراسم مذهبی است و مقابل او هلال ماه قرار دارد .
در تمام قسمت های قصر هخامنشیان در تخت جمشید نمادهای ماه و خورشید به همراه هم و گاه جدا از یکدیگر به چشم می خورند . ابوالهول های نگهبان کاخ تاج نیلوفر آبی به سر دارند که نماد خورشید است و بر آجرهای لعابی شوش طرح نیلوفر آبی به چشم می خورد همچنان که طرح دو پیچک از طرح های متعلق به ماه نیز دیده می شود . سریر سلطنت داریوش را تعداد بیست و هشت یا سی نفر بر روی دست دارند که با تعداد روزهای قمری و یا شمسی مطابقت دارد . خورشید از زمان هخامنشیان و تا حدودی قبل از ایشان در اعتقادات مردم این سرزمین قاطعیت و تداوم یافت تا به جائی که ایرانیان مهرپرست نیز خوانده شده اند .
از مسایل قابل توجه در این دوره درفش ایرانیان است . «درفش ایرانیان در ابتدای دوره هخامنشی هلال و درفش یونانیان خورشید بوده است . عجیب است که در کتاب هرودوت نیز ما به یک عبارتی برمی خوریم که این نظریه را تایید می کند . چون خورشیبد برای یونانیان پیش گوئی می کند و ماه برای ایرانیان لذا گرفتن خورشید برای یونانیان نشانه بدی است نه برای ایرانیان » .
این نکته بیانگر صمیمیت و ارتباطی است که بین ایرانیان در ابتدای دوره هخامنشی با ماه برقرار بوده است ، که البته چنانچه دیدیم بعدها در زمان خشایارشا و اردشیر خورشید عظمت و اعتبار بسیاری یافت و در کتیبه ها نامش آمده است . درفش ایرانیان در دوره باستانی خورشیدی بود که بالای آن ماه قرار داشته است .
بنفش رنگ برخی از پرچم های ایرانیان منجمله درفش کاویانی است . از آنجا که بسیار دیده شده رنگ نیلی به ماه تعلق دارد شاید کبودی پرچم های باستانی ایرانیان نیز با ماه بی ارتباط نباشد .^{[۲۶۳]
[۲۶۴]}
سایت www. Aryapersia3d. parsihiog .com
نتیجه گیری :
دوران پادشاهی هخامنشیان یکی از عظیم ترین و درخشان ترین دوران تاریخ ایران باستان می باشد . آثار مختلفی ازاین دوران باقی مانده است که با دقت و کاوش درآنها می توان به شناخت روشنی از آن زمان دست یافت . از آثار باقی مانده می توان به نقوش تخت جمشید اشاره کرد . قسمتی ازاین حجاری ها نمایانگر اقوامی می باشد که درحال انتقال هدایا و پیشکش های خود به دربار هخامنشی میباشند .
دراین پایان نامه توانستیم با بررسی این نقوض و شناختی از تعداد و اصلیت اقوام افرادی که حامل هدایا هستند دست پیدا کنیم . حیوانات و هدایای دیگر این افراد نشان دهنده نوع اقلیم فرهنگ و تمدن آنها بوده است . نوع پوشش و البسه آنها هنر و فرهنگ اقوام را به ما نشان داده است .
وجود نگاره های دیگر از جمله نیلوفر ف نخل ، ماه و دیگر سمبل ها حاکی ازاعتقادات آن دوره از جمله حیات مجدد ف زیبایی ف کمال و حاصلخیزی می باشند . ازچهره های گشاده و با آرامش افراد می توان دریافت که در آن دوره پرعظمت پادشاهی هخامنشی با عدالت موجود اقوام با صلح و آرامش درکنار هم می زیسته اند وهمگی با رضایت و خوشحالی ناشی از صلح حاکم بر سرزمینشان درحال اهدای پیشکش های خود می باشند و هیچ گونه نشانه ای از وجود جبر مبنی بر اینکه کالاها نوعی خراج و باج می باشند یافت نمی شود .
وهمگی از بهترین حیوانات و محصولات کشاورزی و معدنی و آثار هنری خود بعنوان تحفه و هدیه به دربار شاهنشاه عظیم هخامنشی تقدیم می نمایند .
فهرست منابع
۱- استرابون ؛ ۱۳۸۲ ، جغرافیایی استرابو ( سرزمین های زیر فرمان هخامنشی ، ) بنیاد موقوفات دکتر افشار ، تهران ، چاپ اول .
۲- بطلمیوس ؛ ۱۳۸۳ ، ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس ، پژوهش یوزف مارکوارت ، مریم میراحمدی ، طهوری ، تهران ، چاپ اول .
۳- گزنفون ؛ ۱۳۸۰ ، کوروش نامه ، رضا مشایخی ، علمی – فرهنگی ، تهران ، چاپ سوم ، ص ۲۲۰ .
۴- هرودوت ؛ ۱۳۸۶ ، تواریخ ، وحید مازندرانی ، دنیای کتاب ، تهران ، چاپ سوم ، ص ۴۰۱ .
فهرست مآخذ :
۵- احسانی ، محمد تقی : هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران ، علمی و فرهنگی ، تهران ، چاپ سوم
۶- اسلامی ، ندوشن ، محمد علی ؛ ۱۳۷۳ ، ایران و یونان دربستر باستان ، علمی و فرهنگی ، تهران ، چاپ اول
۷- انصاری ، جمال ؛ ۱۳۸۶ ، تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا پایان عصر پهلوی ، سبحان نور ، تهران ، چاپ اول
۸- اومستد ، ۱۳۸۳ ، هخامنشیان ، محمد مقدم ، علمی و فرهنگی ، تهران ، چاپ سوم
۹- بابلون ، ارنست ؛ ۱۳۸۸ ، سکه های ایران در دوره هخامنشیان ، ملکزاده بیاتی ، پازینه ، تهران ، چاپ اول .
۱۰- باقری ، مهناز ؛ ۱۳۸۹ بازتاب اندیشه های دینی در نگاره های هخامنشی ، امیرکبیر ، تهران ، چاپ اول
۱۱- بختور تاش ، ن ؛ ۱۳۸۸ ، حکومتی که برای جهان دستور می نوشت ، بهجت ، تهران ، چاپ اول
۱۲- براند جورج ، فیلیپ ؛ ۱۳۸۸ ، امپراتوری جهانی ایران ، وحید عسگرانی ، امیرکبیر ، تهران ، چاپ اول .
۱۳- بدره ای ، فریدون ، ۱۳۸۴، کورش کبیر درقرآن مجیدوعهدعتیق ، اساطیر ، تهران ، چاپ اول
۱۴- بروسیوس ، ماریا ؛ ۱۳۸۸ ، شاهنشاهی هخامنشی ( از کوروش بزرگ تا اردشیر اول ) ، هایده مشایخ ، نشر ماهی ، تهران ، چاپ اول
۱۵- بریان ، پی یز ، ۱۳۸۶ ، وحدت سیاسی و تعامل فرهنگی درشاهنشاهی هخامنشی ، ناهید فروغان ، اختران ، تهران ، چاپ اول .
۱۶- بوسایلی ، ماریو ؛ ۱۳۷۶هنر پارتی و ساسانی ، یعقوب آژند ، نشر مولی ، تهران ، چاپ اول
۱۷- بهار ، مهرداد ؛ ۱۳۷۶ ، از اسطوره تا تاریخ ، نشر چشمه ، تهران ، چاپ اول .
۱۸- بهزادی ، رقیه ؛ ۱۳۸۳ ، درچشم انداز کهن تاریخ ایران ، طهوری ، تهران ، چاپ دوم

واسرشته‏سازی
اتصال نشانگر
بسط نشانگر توسط آنزیم

۹۵
Ta
۷۲

۳۰ ثانیه
۳۰ ثانیه
۱دقیقه

۱

بسط نهایی نشانگر

۷۲

۱۰ دقیقه

۱

مرحله نگهداری در ترموسایکلر

۴

۵ دقیقه

مرحله نگهداری

۲۰-

∞

Ta= دمای اتصال با توجه به نوع نشانگر تعیین شد.
۳-۶-۲ مشاهده محصولات PCR
الف- الکتروفورز نمونه
پس از پایان واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز، ۱۰ میکرولیتر از محصول واکنش را با ۱ میکرولیتر بافر بارگذاری^۱[۱۲۵]X 6 مخلوط و به چاهک(غلظت ژل آگارز مورد استفاده ۵/۱ درصد و بافر بکار رفتهTBE، X 5/0) منتقل گردید. در کنار نمونه‌های مورد بررسی به منظور تخمین طول محصول واکنش بسته به اندازه‌ی قطعه‌ی تکثیری، ۸/۰ میکرولیتر سایز نشانگر^[۱۲۶] bp 100 یا kb1 شرکت Fermentas استفاده شد.
ب- تهیه‌ی ژل آگارز یک و نیم درصد
برای ساخت ۴۰ میلی‎‏لیتر محلول ژل آگارز ۵/۱ درصد، میزان ۵۵/۰ گرم آگارز، درون ارلن ریخته شد و ۴۰ میلی‏لیتر بافر TBE به آن اضافه گردید. ارلن در داخل مایکروفر قرار داده شد تا پودر آگارز در بافر کاملاً حل شده و محلول شفافی بدست آید. جهت رنگ‌آمیزی ژل از ۵/۱ میکرولیتر DNA safe stain استفاده گردید، این ماده حساس به حرارت می‌باشد به همین علت پس از خنک شدن کامل ژل به آن اضافه و مخلوط شد، سپس در قالب مخصوص ژل^[۱۲۷] ریخته و پس از بستن ژل، درون تانک الکتروفورز قرار داده شد. الکتروفورز با ولتاژ ۹۰ ولت، شدت جریان ۱۰۰ میلی‏آمپر و قدرت ۵۰ وات به مدت ۱۰۵ دقیقه در دستگاه GEL XL، صورت گرفت.

ج- مشاهده‌ قطعات PCR
پس از پایان الکتروفورز، ژل از تانک خارج گردید و قطعات تکثیر شده تحت تأثیر نور فرابنفش (با طول موج ۲۵۴ نانومتر) توسط دستگاه ژل‌داک^[۱۲۸]شرکت UVI TEC Cambridge مشاهده شد و عکس ژل ثبت گردید.
۳-۷ تجزیه و تحلیل داده‌های مولکولی
۳-۷-۱ امتیازبندی باندها
برای تجزیه و تحلیل باندها می‏بایست اندازه باندها مشخص شود که این عمل به دو طریق قدیمی اندازه‏گیری با خط‏کش و روش جدید استفاده از نرم‏افزار UV doc انجام می‏شود که البته برای انجام این کار باید از نشانگرهای اندازه یا Ladder به عنوان اندازه معیار کمک گرفته شود. در نهایت باندها به‌صورت صفر(عدم وجود باند) و یک (وجود باند) امتیازبندی شدند.
۳-۷-۲ آنالیز داده‌های مولکولی
در این تحقیق از نرم‏افزار NTSYSpc^[129] ۲٫۰۲e برای بدست آوردن فواصل و ضرایب تشابه ژنتیکی، رسم دندروگرام و تجزیه به مختصات اصلی^[۱۳۰]استفاده گردید.
۳-۷-۳ شاخص محتوای چند شکلی PIC
پارامتر PIC (فرمول۳-۱) معادل تنوع ژنتیکی بوده و قدرت تفکیک یک نشانگر را به واسطه تعداد الل‏های مکان‏ژنی نشانگر و فراوانی نسبی این الل‏ها در جمعیت تحت مطالعه نشان می‏دهد. که میزان آن می‏تواند بین صفر تا یک متغیر باشد(رولدن رویز^[۱۳۱] و همکاران، ۲۰۰۰). در منابع بیومتری برای محاسبه PIC با توجه به نشانگر و مواد ژنتیکی مورد مطالعه از روش‌های گوناگونی استفاده می‌شود. در این مطالعه از رابطه ۱-۳رولدن‌رویز و همکاران (۲۰۰۰) برای محاسبه این ضریب استفاده شد
رابطه ۱-۳٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫ PIC=1-Pi (1-Pi )
Pi فراوانی‌ آلل‌های i‌ام برای هر جایگاه
۳-۷-۴ ضریب کوفنتیک
یکی از روش‌های مقایسه کارایی الگوریتم‌های مختلف خوشه‌بندی تخمین ضریب همبستگی کوفنتیک می‌باشد که در آن همبستگی بین ماتریس شباهت یا فاصله به عنوان ورودی تجزیه خوشه‌ای با ماتریس کوفنتیک محاسبه شده براساس دندروگرام که به عنوان خروجی تجزیه می‌باشد، برآورد می‌گردد.
۳-۷-۵ تجزیه به مولفه‌های اصلی
تجزیه به مولفه‌های اصلی از تکنیک‌های چند متغیره‌ است که کاربرد زیادی در تجریه تنوع ژنتیکی و روشی برای کاستن حجم داده‌ها به منظور روشن ساختن روابط بین دو یا چند متغیر و توجیه تغییرات کل داده‌های اصلی و اولیه به وسیله تعداد محدودی از متغیرهای جدید مستقل به نام مولفه‌های اصلی می‌باشد که مقدار کل تغییرات را روی محور مؤلفه های اصلی نشان می‌دهد(نی^[۱۳۲]، ۱۹۷۷). مؤلفه اول بیشترین مقدار تغییرات را در بر می‌گیرد . اولین مؤلفه بیشترین تغییر پذیری موجود در داده های اصلی را بیان می کند و بقیه آن درمؤلفه های بعدی قرار می گیرد. بدین ترتیب دومین مؤلفه، حداکثر تغییرپذیری را که توسط مؤلفۀ اول بیان نشده وبا آن همبستگی نداشته را بیان می‌کند و به همین شکل مؤلفۀهای بعدی قرار می‌گیرند(جولیف^[۱۳۳]، ۱۹۸۶).
فصل چهارم
نتایج و بحث

خدمت: فعالیت یا منفعتی است که یک طرف به طرف دیگر عرضه می­ کند، که اساساً نامحسوس بوده و مالکیت چیزی را در بر ندارد، نتیجه ممکن است محصول فیزیکی یا غیر عادی باشد (کاتلر و آرمسرانگ^[13]، 2000: 428).
خدمت تولید منفعت اساساً ناملموس، یا به خودی خود به عنوان یک محصول منفرد یا عنصر مهم از محصول ملموس است که به واسطه شکلی از مبادله، نیاز شناخته شده مشتری را برآورد می­سازد (پالمر و کول^[14]، 1995: 34).
خدمت: فرآیندی است مشتمل بر یک سری ازفعالیت­های کم و بیش نامحسوس که به طور طبیعی اما نه لزوماً همیشگی، در تعاملات بین مشتریان و کارکنان ویا منابع فیزیکی یا کالاها و یا سیستم­های ارائه­کننده خدمت، روی داده تا راه­حلی برای مسائل مشتریان باشد (گرونروس^[15]، 2000: 46).

در برخی آثار مربوط به بازاریابی برای درک بهتر مفهوم خدمت، معمولاً آن را با کالاهای فیزیکی مقایسه می­ کنند، که در جدول 2-1 برخی از ویژگی­های کالاها و خدمات به صورت خلاصه آورده شده است.
جدول2-1- تفاوت کالاها و خدمات

خدمات دارای ویژگی­هایی هستند که آن­ها را از کالاها متمایز می­ کند. این ویژگی­ها اغلب ناملموس بودن، تفکیک­ناپذیری، فناپذیری و تغییرپذیری مطرح می­ شود. در زیر توضیح مختصری از هر یک از آن­ها ارائه می­ شود.

1. 1. ناملموس بودن: خدمات ناملموسند، یعنی نمی­ توان آن­ها را پیش از خرید دید، لمس کرد یا حس نمود، وظیفه بازاریابی خدمات این است که به گونه ­ای خدمات را قابل لمس کند، یا نفع را نشان دهد (روستا و همکاران، 1384: 374).

1. 1. تغییر­پذیری: کیفیت خدمات بسیار متغیر است، بدین معنی که کیفیت یک خدمت بستگی به شخص ارائه­کننده، زمان، مکان و نحوه ارائه خدمت دارد (روستا و همکاران، 1384: 374).

1. 1. تفکیک­نا­پذیری: سومین عامل اختلاف بین خدمات و محصولات که با عامل دوم یعنی تغییرپذیری نیز ارتباط دارد، تفکیک­ناپذیری خدمات است. در اغلب موارد مصرف­ کنندگان نه می­توانند و نه می­خواهند تا «خدمت» را از ارائه­کننده آن و وضعیت و شرایط دریافت خدمات جدا سازند (روستا و همکاران، 1384: 374).

1. 1. غیر قابل ذخیره­بودن: ذخیره خدمات با محصولات متفاوت است. در خدمات هزینه ذخیره یک خدمت برابر با هزینه کسی که خدمت را ارائه می­دهد، به اضافه وسیله مورد نیاز او برای ارائه خدمت است (روستا و همکاران، 1384: 374).

2-2-3- کیفیت خدمات
رضایت مشتری با تعریف ادراکات مشتری از کیفیت، انتظارات و سلیقه تعیین می­ شود ( بارسکی^[16]، 1995: 2). به عبارت دیگر رضایت یا عدم آن بین اینکه چطور یک مشتری انتظار دارد که با او رفتار شود و اینکه چطور او عمل رفتارشده را دریافت می­ کند متفاوت است (دیوبد و یوتال^[17]، 1989: 19، به نقل از: سعیدی زاده، 1387: 19).
پاراسورامان و همکاران او کیفیت خدمات را به عنوان «قضاوت کلی یا نگرش مربوط به برتری خدمتی معین» تعریف می­ کنند (اسوینتنگ^[18] و همکاران، 1996: 63). به دلیل ماهیت نامحسوس، ناهمگن و تفکیک­پذیر خدمات، می­توان کیفیت خدمات را به نقل از زتهامل^[19] این­گونه تعریف نمود: «ارزیابی مشتری از مزیت یا برتری کلی خدمت» یا برداشت کلی مصرف ­کننده از مرتبه پایین­تر یا برتری سازمان و خدمات آن (کارو و سیگارسیا^[20]، 2000: 2). براساس تعریف کریستوفر و همکارانش کیفیت خدمات عبارت است از «توانایی سازمان در برآورده­نمودن انتظارات مشتریان یا پیشی گرفتن از انتظارات آن­ها». زیتهامل و همکاران او همچنین کیفیت خدمات را این­گونه تعریف نموده ­اند: «میزان اختلاف بین انتظارات و یا خواسته­ های مشتریان و ادراکات آن­ها» (فرودست و کومار^[21]، 2000: 358-377).
هنگام دریافت یک خدمت، انتظار مشتری این است که از دریافت یک خدمات، ارزشی را نیز در مقابل دریافت کند. در این مقوله، ارزش به عنوان پیوندی بین آن چه مشتریان به دست می­آورند در مقابل آنچه که می­ دهند، تعریف شده است. بنابراین در مقوله کیفیت خدمات می­توان این­گونه اظهار داشت که خدمات با کیفیت آن­هایی هستند که مشتری را قادر می­سازد تا احساس کند که در معامله انجام شده ارزشی را دریافت داشته است. بنابراین در نظریه­ های جدید، مدیریت کیفیت متناسب با نیازهای مشتری تعریف می­ شود و مشتری دارای یک نقش محوری در هدایت فعالیت­های سازمان است ( مینلی^[22]، 1994، 47).
بنابراین مبنای تعریف کیفیت خدمات، انتظار و ادراک مشتری از خدمت است. خدمت مورد انتظار همان خدمت مطلوب و ایده آل است که بیان­گر سطحی از خدمت است که مشتری امید دریافت آن را دارد و ادراکات مشتری بیان­گر تفسیر مشتری از کیفیت خدماتی است که دریافت داشته است. مشتری غالباً کیفیت خدمات را با مقایسه­ خدمتی که دریافت کرده است (ادراکات مشتری) و خدمتی که انتظار داشته است، ارزیابی می­ کند. هدف از ارتقاء کیفیت خدمات به صفر رساندن شکاف میان انتظارات و ادراکات مشتری است. مدل تحلیل شکاف یکی از مدل­هایی است که از طریق بررسی میزان شکاف بین انتظار و ادراک مشتری سعی در سنجش میزان کیفیت خدمات دارد (پاراسورامان^[23] و همکاران، 1995: 49).
2-2-4- مدل شکاف کیفیت خدمات
صاحب­نظران مختلف برای اندازه ­گیری ادراک مشتریان از کیفیت خدمات تلاش بسیاری کرده ­اند. یکی از مدل­های توسعه یافته در ادازه­گیری کمی کیفیت خدمات، ابزاری را به وجود آوردند که با بهره گرفتن از آن می­توان کیفیت خدمات را از نظر مشتری ارزیابی نمود. این ابزار در ادبیات کیفیت به نام سروکوال معروف گردیده است (پاراسورامان و همکاران، 1990: 15-17).
مقیاس سروکوال در شکل اولیه خود شامل 5 بعد و 22 مؤلفه است که نیمی از این مؤلفه­ ها سطح انتظار مصرف ­کننده از یک خدمت خاص و نیمی دیگر سطح درک شده از کیفیت خدمات ارائه ­شده به وسیله آن سازمان خاص را اندازه ­گیری می­ کنند. کیفیت خدمت به وسیله تفاضل بین نمرات، سطح ادراک و سطح مورد انتظار مشتری از خدمات اندازه ­گیری می­ شود. می­توان فرمول کیفیت خدمات را به شرح زیر بیان کرد:
ادراکات مصرف ­کننده از خدمات - انتظارات مصرف ­کننده از خدمات = کیفیت خدمات

جنس: ابرایشم

محل کشف: مصر
قدمت: سده ۷ تا ۹ میلادی
محل نگهداری: موزه دولتی برلین
محل بافت: مصر
شرح: این نقش مربوط به یک قطعه پارچه ابریشمی است که در مصر و بر اساس کپی از روی اپرچه های ساسانی بافته شده است.
قسمتی از یک قطعه پارچه با نقش مرغابی های متقارن: تصویر شماره ۱۴۰
جنس: ؟
محل کشف: سین کیانگ
قدمت: سده ۸- ۶ میلادی
محل نگهداری: موزه سین کیانگ
محل بافت: ترکستان
رنگ: زمینه زرد طلایی، سبز، قهوهای، سفید
شرح: در متن این قطعه پارچه دو مرغابی که در مقابل هم قرار دارند، دیده می شود. این مرغابی ها نیز در یک قاب تزئینی قرار دارند.
۱۲-پارچه با نقش عقاب های متقارن:
جنس: ابریشم
محل کشف: ؟
قدمت: سده ۷ تا ۹ میلادی ؟
محل نگهداری: مجموعه خانم و آقای ربرت ودز بلیس
(Mr.and Mrs.Pobert Woofs Bliss)
رنگ: ؟
شرح: در این طرح عقابی که بزی را با چنگال های خود گرفته است، دیده می شود. مشابه چنین نقشی را می توان بر روی گلدانی از دوره ساسانی مشاهده کرد.
پارچه با نقش پرنده و گل (نخل): تصویر شماره ۱۴۲
جنس: ابریشم
کحل کشف: ؟
قدمت: سده ۶ تا ۸ میلادی
محل بافت: ایران
محل نگهداری: موزه دولتی برلین
رنگ: ؟ آبی تیره (زمینه)، قرمز تیره، سبز روشن و زرد.
شرح: این طرح مربوط به یک قطعه پارچه ابریشمی است. این طرح دارای ترتیب شبکه ای مورب لوزی شکل است که درون هر کدام از لوزی ها یک مرغابی و گل قرار دارد. مشابه این طرح: طرح شبکه ای قایقران سمت چپ قایق شاه در صحنه شکار گراز از طاق بستان است.
پارچه با نقش سیمرغ: تصویر شماره ۱۴۹
جنس: ابریشم
محل کشف: ؟
قدمت: سده ۷ میلادی
محل نگهداری: موزه هنرهای تزئینی پاریس
محل بافت: ایران
رنگ: دارای زمینه سبز تیره و نقش های سبز روشن
شرح: در متن این پارچه، نقش سیمرغ در قاب های حاشیه مروارید نشان بافته شدخ است. و (نیز رجوع کنید به گیرشمن، ج ۲، ص ۲۲۹، تصویر ۲۷۵)
قطعه دیگری از این پارچه در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود.
نقوش گیاهی
۱-پارچه با نقش درخت ( طرح بازسازی)
جنس: ابریشم
محل کشف: آستانا
قدمت: سده ۸- ۶ میلادی
محل نگهداری: موزه دهلی
محل بافت: ایران شرقی؟
رنگ: آبی تیره، زرد و سبز
شرح: این نقش که بخشی از طره یک پارچه است، دارای یک دایره حاشیه مروارید نشان است که در متن آن یک طرح ترکیبی از شاخ، برگ، گل و خوشه انگور تصویر شده است.
۲-پارچه با نقوش گیاهی و هندسی:
جنس: ابریشم
قدمت: سده ۶ تا ۸ میلادی