دل پذیری بصری، خوانایی، ماندگاری، پایداری، غنای حسی

۳

مولفه معنا(هویتی)

عینی، ذهنی

ماخذ: (خادمی، و دیگران، ۱۳۸۸، ص۸۹).
۲-۶٫ عملکرد (کارکرد) و کالبد محیط
کارکرد و کاربری های متفاوتی که پاسخ گوی نیاز استفاده کنندگان می باشد. کیفیت کارکردی به چگونگی کارکرد یک مکان توجه می کند و این که طراحان شهری چگونه می توانند فضای بهتری را طراحی کنند، می پردازد. در واقع با در نظر گرفتن معیارهای بعد کارکردی در طراحی محیط می توان انتظار خلق محیطی پاسخده و مردم پسند را داشت (عباس زادگان، ۱۳۹۱).
۲-۷٫ عملکرد ورودی شهر
کارکرد و کاربری متفاوت که در بستر ورود به شهر پاسخ گوی نیاز استفاده کنندگان می باشد و دربرگیرنده تامین حرکت و دسترسی و سهل و مناسب پیاده ها و سواره ها به مراکز جاذب شهری است.
۲-۷-۱٫ ویژگی های عملکردی ورودی شهر
ارتباطی، انتقالی، حکومتی، دفاعی نفوذپذیری و حرکت، کنترل، امنیت، نظارت، هدایت، برقراری ارتباط فیزیکی بین دو عرصه درون و بیرون شهر، انعطاف پذیری.
۲-۷-۲٫ اصول عملکردی ورودی ها

• عملکردهای ورودی با توجه به نیازهای وارد شوندگان و نیازهای شهر.

• جلوگیری از تداخل عملکردهای برون شهری و درون شهری.

• رعایت سلسله مراتب عملکردی و مجزا کردن عملکردهای مورد نیاز وارد شوندگان و عبور کنندگان و ترتیب قرارگیری آنها.

۲-۷-۳٫ مولفه های عملکردی
از یک سو در بر گیرنده تامین حرکت و دسترسی و سهل و مناسب پیاده ها و سواره ها به مراکز جاذب شهری است و از سوی دیگر، برخلاف آموزه های مدرنیزم که نقش عملکردی فضاهای شهری را به کانال ساده ای برای رفت و آمد تقلیل می دهد، در بر گیرنده عملکردهای دیگر همچون تفریح غیر فعال، تماشای مردم و مراسم گوناگون، غذاخوردن و گفتگو، روزنامه خواندن، ملاقات با دوستان و…. بوده تا ضامن سرزندگی و غنای تجربه فضایی شهر گردند (گلکار، ۱۳۷۹، ص۲۹).

۱-فعالیت ۲- نفوذپذیری ۳- ایمنی و امنیت ۴- آسایش و راحتی ۵- سازگاری ۶- کنترل و نظارت
۷- انعطاف پذیری ۸- دسترسی و ارتباط ۹- تنوع کاربری ها ۱۰- ادراک ۱۱- اختلاط و کاربری و فرم
۱۲-سلسله مراتب
– نفوذپذیری: هر چه میزان برخورداری بلوک از شبکه دسترسی بیشتر باشد میزان نفوذپذیری بیشتر است.
– انعطاف پذیری: مکان هایی که بتوانند برای منظورهای متنوعی به کار آیند، در مقایسه با مکان هایی که برای کاربری مشخص و محدودی طراحی شده اند حق انتخاب بیشتری را به کاربران عرصه می‎دارند (بنتلی، ۱۳۹۰، ص۱۵۷).
–گوناگونی: مکان های قابل دسترسی و نفوذپذیر فقط زمانی ارزشمند تلقی می گردد که بتوانند تنوعی از تجربیات را عرضه بدارند(منبع قبلی، ص۵۹). و زمانی که تنوع و گوناگونی موجود باشد قدرت حق انتخاب مخاطب را افزایش می دهد.
– سلسله مراتب: بسیاری از جنبه های طرح نیازمند تسلط بصری برخی از قسمت های آن است. در ترکیب‎های پیچیده تر، به کارگیری سلسله مراتب برای برقراری نظم اجزا با کل، ضروری است. این مساله ممکن است با به کارگیری بسیاری از اصول سازماندهی که تاکنون مطرح شده است قابل دستیابی باشد. در این خصوص نشان دادن چگونگی ارتباط جزییات فرعی به بخش های اصلی ساختاری مفید خواهد بود (سایمون، ۱۳۸۷، ص۱۹۹). سلسله مراتب عملکردی در جاده ها، مسیرها و دیگر شبکه های ارتباطی، برحسب درجه اهمیت آنها یافت می شود.
– سرعت و حرکت: مسیر حرکتی که جریان ورود به شهر از طریق آن میسر می شود که در این بخش توجه به نوع حرکت، سرعت حرکت و تغییر آن در محل ورودی حائز اهمیت است (زیواره،۱۳۸۹).
۲-۷-۴٫ تاثیر سرعت بر عملکرد ورودی شهرها
سرعت با زمان نسبت عکس دارد، هر چه سرعت کمتر باشد مدت زمان بیشتری جهت طی مسافتی معین سپری می شود، و در گذشته حرکت با سرعت پایین توسط چهارپایان انجام می شد و بیننده فرصت و مجال بیشتری برای درک و ایجاد تصویر ذهنی از عناصر فضایی – کالبدی(دروازه، حصار، بارو، خندق و. . . . . ) پیش رو به عهده داشت، ولی با وجود پدیده اتومبیل و سرعت بالا مدت زمان کمتری در اختیار مسافر قرار دارد در نهایت نمی تواند به دریافت تصویر مشخصی از ورودی دست یابد، و برای درک آن نیاز به عرصه بیشتر و نوع نگرشی متفاوت با گذشته می باشد تا در سرعت بالا قابل درک و تجربه کردن باشد. در نتیجه در طراحی فضا باید تناسبات لبه ها، ویژگی های ریتم دار یا خطی فضا را طوری تنظیم کرد که سرعت حرکت را تحت تاثیر قرار دهد و همزمان فرم فضا، سرعت حرکت و ادراک فضا را به صورتی ترتیب داده، تا با حرکت ناظر در محیط و منظر، تجربه او از فضا به بیشترین حد برسد (قریب، ۱۳۸۲).
آن چه در قسمت ورودی از اهمیت بیشتری برخودار است نوع کاربری ها در عرصه ورودی، تناسب آنها با محیط، تراکم سیمای آنها نسبت به هم، انسجام موجود در فضا، استقرار صحیح و متناسب عناصر می باشد.
۲-۷-۵٫ ارتقاء مولفه های عملکردی در ورود به شهر

• باید عملکردهای سامان یافته در ورودی شهر واقع شوند که پاسخگوی نیازهای ورود باشند.

• نفوذ پذیری بصری نسبت به کاربری های مهم به وجود آید و موانع دید حذف شود.

• محصوریت راه به راه یک شخصیت پر بار یا قوی داده می شود، بطوری که کاربران به آسانی قادر به تشخیص و تمایز آن باشند. می توان از طریق درخت کاری میزان محصوریت را بالا برد. به کمک ساختمان‎ها می شود به محصوریت قوی دست یافت.

۲-۸٫ مولفه کالبدی

‏ استفاده از افزودنی‏ها، آنزیم‏ها، اسیدهای آلی و روش‏های جدید فرآوری اجزای جیره غذایی از جمله راهکارهای مناسب برای کاهش هزینه‏ های تولید می‎باشد. تهیه چنین جیره‏هایی گرچه ممکن است که هزینه تولید را به ازای هر کیلو خوراک افزایش دهد، میزان مصرف جیره حاوی مواد متراکم مغذی در سطح کلان بسیار کمتر از جیره‏های بی‏کیفیت خواهد بود. با این استراتژی از یک سو ماهی بیشتری با بهره گرفتن از حجم کمتر خوراک تولید می‏شود (کاهش FCR) و از سوی دیگر میزان دفع خوراک و رهاسازی ضایعات متابولیکی کاهش می‏یابد تا سلامت زیست‏بوم‏های آبی تامین گردد.(Cho et al, 1991) بعلاوه ماهیان تغذیه شده با این گونه جیره‏ها از سطح مناسبی از پروتئین و اسیدهای چرب ضروری جهت تامین نیازها و تضمین سلامت انسان برخوردار خواهند بود (Yokoyama et al., 2009).

منیزیم موجود در مکمل معدنی یکی از اجزای مهم افزودنیی است که اثرات ناشی از کمبود آن به صورت دقیق طی سال‏های اخیر در گونه‏های مختلف موزد مطالعه قرار گرفته است. علایمی همچون رشد ضعیف، کاهش اشتها، آهکی شدن کلیه و عضله و تجمع مایعات برون سلولی عضله را می‏توان از دلایل عدم تعدل منیزیم در جیره غذایی دانست.
آزمایش‏های متعددی به منظور بررسی دسترسی منیزیم و منگنز موجود در رژیم غذایی برای تعیین حداقل میزان مورد نیاز برای رشد طبیعی و همچنین اثرات ناشی از مصرف بیش از حد آن در گونه‏های مختلف و از جمله قزل‏آلای رنگین‏کمان انجام گرفته است. Satoh و همکاران (۱۹۹۱) نشان دادند که رشد با افزایش سطوح منگنز و منیزیم به ترتیب به بیش از ۱۵ و ۵/۰ میلی‏گرم در هر کیلوگرم جیره غذایی به طور موثری بهبود یافت. همچنین این محققان مشخص کردند که غلظت منگنز متناسب با سطح منیزیم در رژیم غذایی بوده و مقدار آن در ستون فقرات قزل‏آلای رنگین‏کمانی که با یک رژیم غذایی بدون منگنز تغذیه شده بودند در کمترین سطح قرار دارد. این یافته‏ها نشان می‏دهند که قابلیت جذب منگنز از آرد ماهی بسیار کم بوده و توسط یک ماده خاص در آن منع می‏گردد.
استفاده از ذرات نانو در صنعت آبزی‏پروری در مراحل بسیار ابتدایی قرار داشته و مطالعات بسیار کمی پیرامون استفاده از آنها در صنعت پرورش آبزیان وجود دارد. ترکیبات غیرمحلول یا روغنی به راحتی در مقیاس نانو حل شده و شاید این نوع تغییرات خصوصیات سبب توجه بیشتر به کاربرد نانوتکنولوزی در صنایع غذایی یا آبزی‏پروری گردد، چرا که قابلیت انحلال بالای نانوذرات موجب کاهش ورود مواد حل نشده از طریق مدفوع به محیط زیست آبی و جلوگیری از آلودگی محیط‏های محیطی گردد.
ه- مرور ادبیات و سوابق مربوطه (بیان مختصر پیشینه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور پیرامون موضوع تحقیق و نتایج آنها و مرور ادبیات و چارچوب نظری تحقیق):
ماهیان در شرایط پرورشی با غذاهای فرموله‏ای تغذیه میگردند که اغلب شامل تمام مواد مورد نیاز برای رشد ماهی هستند. اگرچه ترکیبات غذایی بسیار زیادی به عنوان غذای مصنوعی شناسایی شدهاند، ناتوانی این مواد در تامین مقدار مناسب و تعادل بین اجزای غذایی باعث گردیده که همچنان تحقیقات در این زمینه ادامه یابد. علاوه بر این تفاوت در نوع گونه آبزیان دلیلی برای تفاوت‏ها بین ماهیان پرورشی در استخرهای مختلف است (Eshagh, 1967). بنابراین گسترش علم نانو در جهان و استفاده از نانوذرات در صنایع مختلف به خصوص آبزی‏پروری، اهمیت بررسی پیرامون میزان بهینه این نانوذرات را در جیره غذایی دوچندان میکند. در ادامه به تحقیقات مختلفی میپردازیم که در زمینه تاثیر منیزیم بر ماهیان مختلف انجام شده است:
Wang و همکاران (۲۰۰۵) به منظور تعیین منیزیم مورد نیاز در رژیم غذایی کپورعلفخوار جوان (Ctenopharyngodon idella) به ترتیب مقادیر ۰، ۱۵۰، ۳۰۰، ۶۰۰، ۱۲۰۰ و ۲۴۰۰ میلی‏گرم سولفات منیزیم را به رژیم غذایی این ماهی اضافه کردند که این رژیم غذایی با سه تکرار برای کپور علفخوار نوجوان (با وزن اولیه ۱۳/۰±۶۹/۷ گرم) در سیستم پرورشی مدار بسته برای ۷۶ روز مورد استفاده قرار گرفت. مقدار مالون دی آلدئید در ماهی تغذیه شده با رژیم غذایی حاوی ۳۰۰ میلی‏گرم منیزیم در هر کیلوگرم ماهی نسبت به تیمار حاوی صفر و ۱۵۰ میلی‏گرم منیزیم در هر کیلوگرم ماهی خیلی بیشتر بود. افزایش منیزیم به بیش از ۳۰۰ میلی‏گرم در هر کیلوگرم از رژیم غذایی موجب افزایش غلظت منیزیم در مهره‏ها و تمام بدن شد. تجزیه و تحلیل مرحله دوم رگرسیون (مدل) چندجمله‏ای که توسط اندازه‏گیری منیزیم از ستون فقرات و همچنین کل بدن نشان داد که غلضت منیزیم کافی برای کپور علفخوار ۵/۷۱۳ و ۷/۶۲۷ میلی‏گرم در کیلوگرم از رژیم غذایی است.
Shearer و Asargad (1991) ماهیان قزل‏آلای رنگین‏کمان (Oncorhynchus mykiss) با وزن اولیه ۸۴/۰ گرم را که در سطوح مختلف منیزیم در آب ۴/۱ تا ۱۰۰۰ میلی‏گرم در گرم پرورش داده می‏شدند را با جیره‏های حاوی سطوح مختلف منیزیم (۷۸ تا ۷۲۵ میلی‏گرم در گرم درون آبی حاوی ۴/۱ تا ۱۰۰۰ میلی‏گرم در لیتر منیزیم تغذیه نمودند. نتایج این پژوهش نشان داد که جذب منیزیم از آب در ماهی با کمبود منیزیم به طور خطی با منیزیم آب ارتباط دارد. به نظر می‏رسد که نیاز ماهی به منیزیم را می‎توان هم از رژیم غذایی و هم از آب برطرف کرد. ، غلظت منتقله از آب تحت شرایط این آزمایش برابر ۴۶ میلی‏گرم در لیتر محاسبه شد که برای رفع احتیاجات ماهیان از منیزیم در یک رژیم غذایی عاری از منیزیم کافی است.
Knox و همکاران (۱۹۸۱) اثرات کمبود منیزیم روی قزل‏آلای رنگین‏کمان را به صورت دقیق در سال‏های اخیر مورد بررسی قرار داده و علائمی همچون رشد ضعیف، کاهش اشتها، آهکی شدن کلیه و عضلات همراه با تجمع مایعات برون سلولی عضله را گزارش نمودند
Dabrowska و همکاران (۱۹۹۰) بچه ماهی کپور معمولی را به مدت ۹ هفته با رژیم نیمه خالص سطوح مختلف ۰۸/۰، ۶/۰، ۹/۱، ۲ و ۳ میلی‏گرم منیزیم در کیلوگرم غذا و ۱۵ تا ۴۴ درصد پروتئین تغذیه نمودند. نتایج این تحقیق نشان داد که سطح حداقل منیزیم ۰۶/۰ میلی‏گرم در کیلوگرم  جهت بالا بردن محتوای منیزیم استخوان و پلاسما و برای کاهش غلضت کلسیم کل بدن (علامت هایپرمکسینوزیس) مورد نیاز است. افزایش بیشتر منیزیم رژیم غذایی تا میزان ۲/۳ گرم در کیلوگرم میزان رشد ماهی را به طور غیرمعنی‏دار افزایش می‏دهد، اما میزان رسوب منیزیم رژیم غذایی به حدود ۴/۷ و ۷/۱۰ درصد در ماهی تغذیه شده با میزان کم و بالای پروتئین به ترتیب کاهش می‏یابد.
Brucka-jastrzebska و همکاران (۲۰۰۸) آزمایش هایی را در زمینه میزان مواد معدنی ۹۰ گونه ماهی آب شیرین از جمله کپورمعمولی، قزل آلای رنگین کمان،ماهی خاویاری سیبری در سن ۶ الی ۷ ماهگی انجام دادند. نمونه‏های خون، کبد، کلیه، آبشش‏ها، پوست و عضلات از هر ماهی جمع‏آوری و در معرض تست‏های شیمیایی منیزیم، کلسیم، روی، مس و آهن همراه با طیف‏سنجی قلیلیی انتشاری دوگانه پلاسما-اتمیک در دستگاه JY-24 JOBIN قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که محل پرورش از لحاظ آماری تاثیر قابل‏ملاحظه‌ای بر میزان (سطوح) عناصر مورد بررسی بین سه گونه ماهی آزمایشی دارد. محتوای منیزیم در کلیه و پوست بطور قابل ملاحظه‎ای در ماهی کپور نسبت به ماهی خاویاری بالاتر بود. ترتیب مشابهی در مورد محتوای کلسیم پوست و محتوای روی در کلیه کپورمعمولی، قزل‎آلای رنگین‎کمان و ماهی خاویاری سیبری مشاهده شد.سطوح کبدی و کلیوی آهن و مس بطور چشمگیری در ماهی کپور نسبت به ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان پایین‏تر بود. ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان از بین این سه گونه ماهی بالاترین سطح پوستی کلسیم و منیزیم و بالاترین سطح خونی آهن را داشت. نتایج نشان این پژوهش نشان داد که محل و شرایط پرورش اثرات چشمگیری روی سطح مواد معدنی مورد نیاز کم‏مقدار و پرمقدار در ماهی آب شیرین دارد.
Igino و همکاران (۱۹۸۰) نیاز کپور معمولی و قزل‏آلای رنگین‏کمان به منیزیم و مس را مورد بررسی قرار داده و دریافتند که نمونه‏های قزل‏آلای ۷۵ گرمی تغذیه شده با جیره حاوی میلی‏گرم منیزیم در هر کیلوگرم جیره دارای نرخ رشد کمتری نسبت به ماهیان تغذیه شده با جیره حاوی ۱۳ میلی‏گرم منیزیم در هر کیلوگرم جیره بودند. همچنین نشانه‏های کمبود منیزیم شامل رشد نامتعادل دمی و کوتاهی بدن نیز در گروه اول مشاهده گردید که به علت کاهش منیزیم در مهره‏های این گروه از ماهیان در اثر کمبود منیزیم جیره می‏باشد. ماهیان گروه اول بعد از ۱۲ هفته غذادهی دارای افزایش وزنی معادل ۴ برابر بودند، در حالی که افزایش وزن در ماهیان گروه دوم در حدود ۹ برابربود.
و – جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:
مطالعات بسیار زیادی پیرامون استفاده از منیزیم در مقادیر مختلف و یا منابع مختلف نمکهای غیرآلی منیزیم، در جیره ماهیان مختلف صورت گرفته است، اما با توجه به نوپا بودن صنعت نانوتکنولوژی و نوظهور بودن استفاده از نانو ذرات در آبزی‏پروری، بررسی اثرات و میزان بهینه نانو ذره منیزیم بر فاکتورهای رشد، فاکتورهای خونی، فعالیت آنزیمی و میزان مواد معدنی در خون و بافت ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان ضروری به نظر میرسد. امید است که این تحقیق بتواند مسیر جدیدی را در زمینه استفاده از مکملهای غذایی در صنعت تغذیه آبزیان ارائه دهد.
ز- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی):
دستیابی به میزان و ترکیب مناسب منیزیم در جیره غذایی ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان
بررسی اثر مقادیر و اشکال مختلف منیزیم در بهبود شاخصهای رشد و بقاء ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان
بررسی اثر نانو منیزیم بر فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، گلوتانین پروکسیداز، مالون دی‏آلدئید، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز (Özdem and Sadan 1994; Aslan, 1995) (Mc.Kenzie et al., 2002).
بررسی اثر نانو منیزیم بر فاکتورهای خونی و فعالیت لیزوزیمی
ح – در صورت داشتن هدف کاربردی، نام بهره‏وران (سازمان‏ها، صنایع و یا گروه ذینفعان) ذکر شود (به عبارت دیگر محل اجرای مطالعه موردی):
مراکز تکثیر و پرورش قزل‏آلای رنگین‏کمان
کارخانه های تولید غذای آبزیان
سازمان شیلات ایران
مراکز و موسسات تحقیقاتی مرتبط با آبزیپروری
ط- سؤالات تحقیق:
کدامیک از مقادیر نانو منیزیم باعث افزایش رشد و بقاء ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان میشود؟
آیا نانو ذره منیزیم از کارایی بیشتری در مقایسه با سایر ترکیبات روی در جیره غذایی قزل‏آلای رنگین‏کمان برخوردار است؟
آیا نانو ذره منیزیم بر میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتانین پروکسیداز، مالون دی آلدئید، لیزوزیم، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز تاثیرگذار است؟
آیا استفاده از نانو ذره منیزیم بر میزان روی در پلاسما،کبد، عضله ها و استخوان موثر خواهد بود؟
آیا کاربرد نانو ذره منیزیم می‏تواند فاکتورهای خونی قزل آلای‏رنگین‏کمان را تحت تاثیر قرار دهد؟
ی- فرضیه ‏های تحقیق:
فرضیه H0: نانو منیزیم باعث افزایش رشد و بقاء ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان نمیشود.
فرضیه H1: نانو منیزیم باعث افزایش رشد و بقاء ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان میشود.
فرضیه H0: استفاده از نانو ذره منیزیم تاثیری بر محتوای آن در کبد و استخوان ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان ندارد.
فرضیه H1: استفاده از نانو ذره منیزیم تاثیری بر محتوای آن در کبد و استخوان ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان دارد.
فرضیه H0: نانو منیزیم بر روی فاکتورهای خونی ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان اثر ندارد.
فرضیه H1: نانو منیزیم موجب بهبود فاکتورهای خونی موثر بر دفاع غیراختصاصی قزل‏آلای رنگین‏کمان میگردد.
فرضیه H0: نانو منیزیم بر فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتانین پروکسیداز، مالون دی آلدئید، لیزوزیم)گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز) ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان اثر ندارد.
فرضیه H1: نانو منیزیم موجب افزایش فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتانین پروکسیداز، مالون دی آلدئید، لیزوزیم)گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز) در ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان میشود.
ک- تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
شاخصهای رشد: فاکتورهایی نظیر نرخ رشد ویژه، میانگین وزن، ضریب چاقی و ضریب تبدیل غذایی و نرخ بازده پروتئین که جهت سنجش رشد بکار رفته و به تفکیک در روش کار تعریف شدهاند.
پارامترهای خونی: عواملی همچون تعداد گلبولهای قرمز، تعداد گلبولهای سفید و میزان هماتوکریت که نشانگر تغییرات فیزیولوژیکی موجودات زنده و قابلیت دفاع در مقابل عوامل خارجی میباشند.
سوپراکسید دیسموتاز: آنزیم سوپراکسید دیسموتاز SOD)) یکی از آنزیم‏های کلیدی دفاع آنتی اکسیدانی بدن در برابر آسیب‏های ناشی از رادیکال‏های آزاد است.این آنزیم، واکنش تبدیل دو رادیکال آنیون سوپراکسید به پراکسید هیدروژن و اکسیژن مولکولی را سرعت می بخشد و لذا باعث جمع آوری رادیکال‏های مضر مذکور می شود.بدین ترتیب جانداران هوازی در برابر آسیب‏های ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می شوند(Fridovich, 1974).آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در تمام بافت‏های هوازی وجود دارد و جایگاه سلولی آن داخل سیتوزول و میتوکندری است ( et al., 1988 Sun). در تمامی موجودات زنده هوازی، اهمیت دفاع سلول توسط آنزیم سوپر اکسیددیسموتاز در برابر آسیب‏های اکسایشی گونه‏های فعال اکسیژنی نشان داده شده است.اهمیت این آنزیم به حدی است که گونه‏های جهش یافته E.coli که آنزیم سوپراکسیددیسموتاز را ندارند، به شدت نسبت به آسیب‏های اکسایشی حساس هستند(McCord JM, Fridovich I ,. 1969).
گلوتانین پروکسیداز: این آنزیم دارای وزن مولکولی تقریبی ۱۰۰۰۰۰،و شامل چهار زیر واحد و چهار اتم سلنیوم در پروتئین مول است Gordon Bell et al,. 1984)). بدیهی است این آنزیم برای حفاظت از گلبول‏های در برابر آسیب‏های اکسیداتیو است که هیدروپراکسیدها چربی را کاهش می دهد و منجر به این فرضیه شده که این آنزیم آسیب اکسیداتیو ناشی از پراکسیداسیون لیپیدی محافظت از بافت می شودStephensen et al., 2002)).
مالون دی آلدئید: مالون دی آلدئید محصول نهایی پراکسیداسیون لیپیدها است..شواهد نشان می دهد غلظت MDA مرتبط با فرآیندهای سمی ناشی از رادیکال‏های آزاد است (Talas et al., 2009).
لیزوزیم: لیزوزیم در ماهی ها، یک آنزیم با خواص آنتی بیوتیکی است که توسط لوکوسیت ها منتشر می شود،لیزوزیم در پستانداران دارای طیف وسیع تری از فعالیت ها است (Watts et al., 2001). لیزوزیم اغلب به عنوان شاخص عملکرد سیستم ایمنی غیر اختصاصی استفاده می شود، زیرا لیزوزیم میتواند باعث آسیب رساندن به دیواره سلول باکتری شود(Ellis, 1999). عوامل استرس زا می تواند باعث تغییرات در فعالیت لیزوزیم شود(Caruso et al., 2002).
استرس اکسیداتیو: استرس اکسیداتیو در نتیجه عدم تعادل بین تولید رادیکالهای آزاد و اشکال فعال اکسیژن از یک سو و دفاع آنتی اکسیدانی از سوی دیگر مطرح میشود. واکنشهای شیمیایی هوازی در بدن موجب تولید رادیکالهای آزاد شده که مقدار بیش از حد آنها خطرناک میباشد. موانع فیزیکی از جمله دفاعهایی است که در برابر این استرس وجود دارد. این موانع برای محدود نگهداشتن رادیکالهای آزاد در مکانهای تولید درون سلول است. میتوکندری و غشاء اندوپلاسمی از جمله این موانع می‏باشد.آنزیمهایی مانند سوپر اکسید دسموتاز و کاتالاز (که اشکال واکنشی خطرناک اکسیژن را خنثی میکند) و برخی ترکیبات غذایی همچون ویتامین E،‏C،‏ مس و روی نیز میتوانند رادیکال آزاد را با اهدای الکترون به آنها و قطع واکنشهای زنجیره ای اولیه کنترل کنند.
۵-روش شناسی تحقیق:
الف- شرح کامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهیزات و استانداردهای مورد استفاده در قالب مراحل اجرایی تحقیق به تفکیک):
تذکر: درخصوص تفکیک مراحل اجرایی تحقیق و توضیح آن، از به کار بردن عناوین کلی نظیر، «گردآوری اطلاعات اولیه»، «تهیه نمونه‏های آزمون»، «انجام آزمایش‏ها» و غیره خودداری شده و لازم است در هر مورد توضیحات کامل در رابطه با منابع و مراکز تهیه داده‏ها و ملزومات، نوع فعالیت، مواد، روش‏ها، استانداردها، تجهیزات و مشخصات هر یک ارائه گردد.
نانو ذره منیزیم در این تحقیق به صورت خنثی (Free carrier) از شرکت پیشگامان نانو مواد ایرانیان تهیه میگردند.خصوصیات ترکیب فوق در جدول ۱ ارائه گردیده است. اندازه ذرات از ۲۰ تا ۸۰ نانومتر متغییر بوده و دارای اندازه متوسطی برابر با ۶۹ نانومتر میباشند.

معادله (۲-۱)
که در آن:
: اقلام تعهدی اختیاری
: کل اقلام تعهدی (سود منهای جریان‌های نقدی)
: مجموع داراییهای سال قبل
در این مدل فرض می‌شود سطح تغییرات مورد انتظار در اقلام تعهدی غیراختیاری در طی دوره‌های مختلف صفر می باشد و از این رو هرگونه تغییری به مدیریت سود نسبت داده می‌شود. این فرض می‌تواند موجب انحراف در تخمین تعهدات غیراختیاری شود. تحقیق کاپلن (۱۹۸۵) نشان داد سرمایه در گردش شرکت از شرایط و عملکرد اقتصادی تأثیر می‌پذیرد.
۲-۳-۲. مدل دی آنجلو (۱۹۸۶)
اساس مدل دی آنجلو، همان مدل هیلی (۱۹۸۵)‌است. با این تفاوت که در این مدل اقلام تعهدی سال قبل مد نظر قرار می‌گیرد در حالیکه در مدل هیلی، از اقلام تعهدی دوره جاری استفاده می‌شد. در این مدل میزان تعهدات غیراختیاری دوره جاری برابر کل تعهدات دوره قبل است. فرض حاکم در این مدل این است که اقلام تعهدی از سالی به سال دیگر ثابت است، بنابراین هرگونه تغییر در اقلام تعهدی بعنوان مدیریت سود در نظر گرفته می‌شود. ولی واقعیت این است که اقلام تعهدی به واسطه شرایط اقتصادی حاکم در حال تغییر است. این موضوع باعث وارد شدن ایراد توسط منتقدان به این مدل شده است (مراجعه شود به تحقیات دچو وهمکاران ۱۹۹۵؛ بارتو، گول و تسوی ۲۰۰۱). در این مدل از روابط زیر برای محاسبه اقلام تعهدی اختیاری استفاده می‌شود:

معادله (۲-۲)
که در آن:
: اقلام تعهدی اختیاری
: کل اقلام تعهدی (سود منهای جریان‌های نقدی)
: اقلام تعهدی غیر اختیاری
: کل اقلام تعهدی سال قبل
: مجموع داراییهای دو سال قبل
۲-۳-۳. مدل جونز (۱۹۹۱)
جونز با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون، مدل جدیدی برای ارزایابی مدیریت سود ارائه نمود در مدلی که وی ارائه نمود، ‌اقلام تعهدی به عنوان تابعی از رشد درآمد و اندازه داراییهای ثابت مشهود محسوب می‌شوند. دلیل توجه به عوامل رشد درآمد و اندازه داراییهای ثابت مشهود، در نظر گرفتن تغییر شرایط اقتصادی بود. یکی از انتقادات وارد شده به مدلهای قبل از جونز، یعنی هیلی (۱۹۸۵) ودی آنجلو (۱۹۸۶)، عدم توجه به شرایط اقتصادی متغیر حاکم بود، لذا جونز این دو عامل را به عنوان شاخصهایی از محیط اقتصادی متغیر حاکم در نظر گرفت. همچنین در این مدل فرض ثابت بودن اقلام تعهدی که در مدلهای قبل مطرح بود، وجود ندارد.
جونز با بهره گرفتن از مدل رگرسیونی زیر اقلام تعهدی را برآورد می‌کرد:

معادله (۲-۳)
که در آن:
: کل اقلام تعهدی (سود منهای جریان‌های نقدی)
: مجموع داراییهای سال قبل
: رشد درآمد
: داراییهای ثابت مشهود
: جزء باقیمانده
معیار مدیریت سود در این مدل اقلام تعهدی اختیاری است. دلیل این امر این است که مدیریت بر اقلام تعهدی غیراختیاری کنترلی ندارد، لذا صرفا به اقلام تعهدی اختیاری که در مورد آنها مدیریت، فرصت اعمال اختیار دارد مدنظر قرار می‌گیرد(امین الاسلام و همکاران ۲۰۱۱). در این مدل فرض بر این است که مدیریت تنها می‌تواند هزینه‌های تعهدی را دستکاری کند و این بدین معنی است که نمی‌تواند بر درآمدها اعمال اختیار کند. وجود این فرض به عنوان نقطه ضعفی برای این مدل محسوب می‌شود که توسط برخی از منتقدین ارائه شده است.
۲-۳-۴. مدل دچو وهمکاران-تعدیل شده جونز (۱۹۹۵)
دچو و همکاران (۱۹۹۵) با این استدلال که اعمال اختیار مدیریت نسبت به شناخت درآمدهای اعتباری (نسیه) بسیار ساده‌تر از اعمال اختیاری وی بر درآمدهای نقدی است، تغییر درآمدها را به واسطه تغییر در حسابهای دریافتنی تعدیل کردند، در حالیکه در مدل جونز (۱۹۹۱) فقط تغییر در درآمدها مد نظر بود. دچووهمکاران با بهره گرفتن از مدل زیر، اقلام تعهدی را برآورد می‌کردند:

معادله (۲-۴)
که در آن:
: کل اقلام تعهدی (سود منهای جریان‌های نقدی)
: مجموع داراییهای سال قبل
: رشد درآمد
: رشد حسابهای دریافتنی
: داراییهای ثابت مشهود
: جزء باقیمانده
معیار مدیریت سود در این مدل نیز اقلام تعهدی اختیاری است. مزیت این مدل نسبت به مدلهای قبلی در این است که در این مدل فرض عدم توانایی اعمال اختیار مدیریت نسبت به درآمدها و فرض ثابت بودن اقلام تعهدی در هر دوره وجود ندارد. اما ایراد وارده به این مدل این است که اثر عملکرد گذشته شرکت کنترل نمی‌شود که این امر منجر به اشتباه در اندازه‌گیری اقلام تعهدی اختیاری می‌شود. (الشرایری،۲۰۱۲).
۲-۳-۵. مدل ریس و همکاران (۱۹۹۶)
تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که مدل جونز در اندازه گیری مدیریت سود دارای خطا است. برای مثال دچو و همکاران(۱۹۹۵) به تخمین تعهدات اختیاری برای شرکت هایی که دارای درآمد خیلی بالا یا وجه نقد حاصل از عملیات خیلی بالا بودند پرداختند. نتایج نشان داد که شرکت های با درآمد خیلی بالا دارای تعهدات اختیاری بالا و شرکت‌های با درآمد پایین دارای تعهدات اختیاری پایینی هستند. این نتایج نشان می‌هد که مدل‌های شناسایی مدیریت سود در شرکت‌های با عملکرد مالی شدید، بخشی از تعهدات غیراختیاری را بعنوان تعهدات اختیاری در نظر می‌گیرند. نتایج مشابهی نیز توسط کوتاری و همکاران (۲۰۰۵) گزارش شده است.
به همین دلیل ریس و دیگران متغیری را برای کنترل شرایط عملکرد شرکت به مدل وارد کردند. متغیر مورد نظر آنها نقد حاصل از عملیات بود که البته توسط کازنیک (۱۹۹۹) هم بکار رفته است. نتایج تحقیقات آنها توانست نتایج بهتری را نسبت به مدل جونز ارائه دهد. مدلی که ریس ارائه داد بصورت زیر است:
معادله (۲-۵)
: کل اقلام تعهدی (سود منهای جریان‌های نقدی)
: مجموع داراییهای سال قبل
: رشد درآمد
: داراییهای ثابت مشهود
: وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی
۲-۳-۶.کوتاری و همکاران(۲۰۰۵)
مدل تعدیل شده جونز که توسط دچو و همکاران (۱۹۹۵) تعدیل شده بود، بار دیگر توسط کوتاری و همکاران (۲۰۰۵)تعدیل گردید. ایراد وارد شده به مدل تعدیل شده جونز این بود که تاثیر عملکرد شرکت در نظر گرفته نمی‌شود. از اینرو کوتاری وهمکاران تکنیکهای مختلفی برای کنترل تاثیر عملکرد گذشته شرکت به شرح زیر پیشنهاد دادند:
۱-اضافه نمودن معیاری از عملکرد گذشته مثل بازده داراییهای سال جاری یا سال قبل  به عنوان یک متغیر توضیحی اضافی به مدل تعدیل شده جونز. بنابراین مدل تعدیل شده جونز به صورت زیر تغییر پیدا می‌کند:

شاپور اول (۲۴۱ ـ ۲۷۲ م) به بحرین لشکرکشی کرد و مردمان را کشت.^[۱۳۵] شاپور دوم ـ مشهور به شاپور ذو الاکتاف (۳۰۹ ـ ۳۷۹ م) ـ نیز به خَطّ لشکر کشید.^[۱۳۶]
انوشیروان (۵۳۱ ـ ۵۷۹ م)، آزاد افروز ـ فرزند گُشنَسْب ـ را حاکم بحرین قرار داد و احتمالاً مُنذر بن نعمان از سوی خسرو بر همه نواحی خلیج حکومت می‌کرده است.^[۱۳۷]
طبری از دژ مشقّر در بحرین نام می‌برد و بنای آن را به بَسَک فرزند ماهبوذ نسبت داده است.^[۱۳۸]
همچنین گفتنی است که بحرین به همراه فارس و خوزستان یکی از چهار بخش دولت انوشیروان بوده است.^[۱۳۹]
آخرین حاکم ایرانی در بحرین سیبخت یا سبخت^[۱۴۰] نام داشته است.^[۱۴۱]

2. 2. اُوال (مجمع الجزایر بحرین)

باستانشناسان دانمارکی، در ۱۹۵۹م در جزیرۀ بحرین، به قبرهایی برخوردند که معتقد هستند، مربوط به عصر حجر باشد.^[۱۴۲]
و نیز برخی شواهد، تاریخ زندگی و تمدن را در بحرین به ۵۰ هزار سال قبل رساندهاند.^[۱۴۳]
هنری رالینسون^[۱۴۴] در بین النهرین کتیبهای به خط میخی کشف کرد، که در آن از جزیرۀ دیلمون^[۱۴۵] (به زبان سومری) یا تیلمون^[۱۴۶] (به زبان آسوری) سخن گفته شده بود. رالینسون معتقد شد، دیلمون‌ همان جزیرۀ بحرین است.^[۱۴۷]
نام دیگر جزیرۀ بحرین را در دورۀ اسکندر، ثولوس^[۱۴۸] نوشتهاند.^[۱۴۹]
در جغرافیای بطلمیوس نیز، نام جزیرۀ بحرین یا یکی از جزایر آن، ایتهار^[۱۵۰] یا تارو^[۱۵۱] ذکر شده است.^[۱۵۲]
در منابع دورۀ اسلامی، نام جزیرۀ بحرین، اوال ضبط شده است.^[۱۵۳]
در ۶۳۳هـ ابوبکر بن سعد بن زنگی ـ از اتابکان فارس ـ جزیرۀ اوال و کیش و جزایر دیگری را ضمیمۀ حکومتِ فارس کرد.^[۱۵۴]
در طول دوران مغولان، ایلخانان، افشاریان، زندیه و قاجار، همواره جزیرۀ بحرین، جزوی از حکومت ایران بوده است. اگر چه گاهی فراز و نشیب و کشمکش نیز داشته است.
در ۱۲۳۶هـ برای اولین بار، شیخ سلمان بن احمد، بدون اجازۀ دولت مرکزی ایران، عهدنامهای با دولت بریتانیا منعقد کرد که به واسطۀ آن، برای اولین بار پای انگلستان به خلیج فارس باز شد.

بعد از این واقعه معمولاً با شیطنت انگلیسیها و کمپانی هند شرقی، در عمل حاکمیت ایران بر بحرین دارای چالش بوده است ولی همواره تا سال ۱۳۵۱ش ادعای خود را مبنی بر این حاکمیت تکرار کرده است.
در سال ۱۳۵۰ش عیسی بن سلمان آل خلیفه، استقلال بحرین را اعلام کرد. در همین سال نیروی دریایی ایران به دستور محمد رضا شاه، وارد سه جزیرۀ ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک شد.
در پی کشمکشهایی بین دولت ایران و انگلستان، سرانجام با همهپرسی سازمان ملل در این سال (۱۳۵۰ش / ۱۹۷۱م) بحرین به استقلال رسید و به عضویت سازمان ملل متحد پذیرفته شد.
مجمع الجزایر بحرین به دو گروه کوچک و بزرگ تقسیم میشوند. گروه اول غیر از جزیرۀ مرکزی بحرین، جزایر ام نَعسان، مُحرَق، سِترَه، جَدا و نبیه صالح، در اطراف آن قرار دارد.
گروه دوم جزایر خوار است که شامل جزایر کوچکی همچون المَحزوره، رُبَض، عُجَیره، سواد الشمالیه، سواد الجنوبیه، بوسداد، جنان و مشتان است.^[۱۵۵]
بنا بر آمار سال ۱۳۷۸ش / ۱۹۹۹م جمعیت کشور بحرین بالغ بر ۶۴۶ هزار نفر بوده است.^[۱۵۶] در آمار سال ۲۰۰۷ جمعیت بحرین ۷۰۸۵۷۳ نفر بوده است.^[۱۵۷]
در آمار سال ۱۹۹۱م مقدار ۸/۸۱% مردم بحرین، مسلمان بودهاند که ۳/۶۱% شیعه و ۵/۲۰% را اهل سنت تشکیل میدهند.
پایتخت بحرین منامه، واحد پول آن دینار و زبان رسمی این کشور عربی است.^[۱۵۸]

3. 3. ساکنان بحرین

منطقۀ بحرین به دلیل وجود رودهای متعدد^[۱۵۹] و آبشخورها و چراگاههای مناسب^[۱۶۰] محل سکونت اقوام زیادی از عرب و غیر آنها بوده است.
مردمان این سرزمین را به صورت اختصار معرفی میکنیم.
الف. عربها
چند قبیلۀ مهم در منطقه بحرین زندگی میکنند که به بررسی مختصر آنها میپردازیم.

1. 1. عبدالقیس

از مهمترین قبایل عربی و از ربیعه بن نزار هستند که قرنها قبل از اسلام از تَهامه به بحرین وارد شدهاند.^[۱۶۱]
جارود بن معلی عبدی که از بزرگان وفد بحرین بوده، از این قبیله است.^[۱۶۲]
از اماکن آنها جار، قمادی، جبله، بیضاء، القلیعه، النجوه، مُشَّقر، ریمان، دبیره، دارا، النبط و سوار از قراء بحرین است.^[۱۶۳]
مسجد عبد القیس در جواثایِ بحرین، به روایت بخاری، دومین مسجدی است که بعد از مسجد النبی ˆ در مدینه، در آن اقامه نماز جمعه شده است.^[۱۶۴]
از بطون این قبیله، جذیمه بن عوف است و منازل آنها بیضاء در ناحیۀ خَط و قطیف است. پیامبر گرامی اسلام ˆ در سال هشتم هجرت، خالد بن ولید را به سوی این قبیله فرستاد.^[۱۶۵]
از دیگر بطون این قبیله، عامر بن الحارث است که در جار، مریداء، جبیله، العبقسیین، کنوت، مفرض، الفرضه، نُهی، الدبیره، شفار، ظهران، الصادر، نقیه، نجبه و جفیر زندگی میکردهاند.^[۱۶۶]
دیگر شاخۀ این قبیله محارب بن عمرو است که در قطیف، عرجه، الرفیله، الکثیب، ذوالنار، المرزی، نبطاء و المطلع ساکن بودهاند.^[۱۶۷]
با تأسیس شهر بصره به عنوان یک پادگان نظامی عدهای از مردم بحرین به این منطقه کوچ کردند^[۱۶۸] که جارود بن معلی عبدی ـ بزرگ عبدالقیس ـ از این مهاجرین بود.^[۱۶۹]
عبدالقیسِ بصره، در جنگهای جمل، صفین و نهروان از لشکریان امیرالمؤمنین† بودند.^[۱۷۰]

2. 2. بکر بن وائل

از بزرگترین قبیلههای عرب و از تیرۀ عدنانی هستند. محل سکونت آنها از یمامه تا بحرین و سپس تا عراق بوده است.^[۱۷۱]
از شاخه ها و بطون این قبیلۀ بزرگ، بنی قیس بن ثعلبه بن عصابه هستند که در بحرین اقامت داشتهاند.^[۱۷۲]
برخی منازل آنها نیز عبارتاند از: هَجَر، السیدان، الشیطان، تاج، عباعب.^[۱۷۳]

3. تمیم

4. 4. کارایی سرمایه فکری را از مجموع دو قسمت کارایی سرمایه ساختاری و کارایی سرمایه انسانی محاسبه کنید.

ICE = HCE + SCE

5. 5. و نهایتا ضریب ارزش افزوده فکری را از مجموع دو قسمت مربوط به کارایی سرمایه فکری و کارایی سرمایه به کار گرفته شده محاسبه کنید.

VAIC = ICE + CEE
هر چقدر که ICE و VAIC شرکتی بالاتر باشد نمایانگر این امر می تواند باشد که مدیریت به صورت بهتری از پتانسیل موجود در منابع سازمانی برای ارزش آفرینی استفاده کرده است . روش VAIC مشابه با روش CIV امکان مقایسه میان سازمان ها را امکان پذیر می سازد و می توان از اطلاعات آن برای گزارش دهی به سهامدار ان بیرون از سازمان استفاده کرد.

این مدل به دلیل مزایایی که نسبت به سایر مدل ها دارا می باشد به عنوان مدل سنجش سرمایه فکری در این تحقیق انتخاب شده است، که مهمترین مزایای آن عبارتند از:

1. 1. در واقع روشهایی که بتوانند سرمایه فکری را به طور دقیق اندازه گیری کنند٬ محدود می باشند. این مدل یک مبنای استاندارد و سازگاری را از اندازه گیری فراهم می کند.

1. 1. این مدل مبتنی بر هر دو جنبه، ارزیابی کارآیی و خلق ارزش از داراییهای ملموس و ناملموس در یک شرکت می باشد.

1. 1. کلیه داده های استفاده شده در محاسبه VAIC مبتنی بر اطلاعات استاندارد حسابداری و مالی که به طور معمول در گزارشهای مالی شرکت درج شده است، می باشند. بنابراین محاسبات مبتنی بر هدف، قابل رسیدگی، تصدیق و تایید می باشند. اغلب روش های محاسبه سرمایه فکری، به علت اینکه در اندازه گیری ذهنی بوده و مشکلات زیادی را در جریان اندازه گیری ایجاد می کنند، مورد انتقاد قرار می گیرند.

1. 1. این مدل، درپژوهشهای معتبر خارجی بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. روش VAIC از جمله روشهایی است که از آن به میزان زیادی در مطالعات مختلف مربوط به سرمایه های فکری استفاده شده است.

۲-۲-۷- تنگدستی مالی
استفاده عملی از نسبت های مالی در سال ۱۸۷۰ آغاز گردید. در این سال بود که بانک ها به منظور اعطای وام، از شرکت ها صورت های مالی طلب می کردند . استفاده از نسبت های مالی در دهه ۱۸۹۰ شدت گرفت . در این دوره نسبت های گوناگونی توسعه یافت. طبق گفته هوریگان، یکی از قدیمی ترین نسبت های مالی که مهمترین تأثیر را در تجزیه و تحلیل صورت های مالی داشته است، نسبت جاری است، که بیانگر توان پرداخت بدهی های کوتاه مدت می باشد . بیور^[۳۴] بیان می کند که تجزیه و تحلیل نسبت ها در اوایل دهه ۱۹۰۰ همراه با توسعه نسبت جاری آغاز گردید(نمازی و همکاران،۱۳۸۸).
در دهه ۱۹۲۰ ، نسبت های مالی گوناگونی توسط موسسات تجاری توسعه یافت . در دهه ۱۹۳۰ با تشکیل کمیسیون بورس اوراق بهادار در ایالات متحده، توسعه و استفاده از نسبت های مالی شدت گرفت. مطالعات صورت گرفته در این دهه نشان داد که نسبت های مالی در شرکت های ورشکسته، به طور قابل توجهی با نسبت های مالی شرکت های غیر ورشکسته متفاوت است.
ویناکر و ریموند^[۳۵] در سال های ۱۹۳۰ و ۱۹۳۵ روند موجود در نسبت های مالی شرکت های ورشکسته را تجزیه و تحلیل کردند . آنها روند ۱۰ ساله نسبت های مالی این شرکت ها را با بکارگیری ۲۱ نسبت مالی تجزیه و تحلیل کردند و به این نتیجه رسیدند که نسبت سرمایه درگردش به کل دارایی، شاخص مطلوبی برای پیش بینی ورشکستگی می باشد . نقص این مطالعه، فقدان یک گروه کنترل متشکل از شرکتهای غیر ورشکسته بود .
در سال ۱۹۴۲ چارلز مروین، مطالعه_­ای انجام داد که در آن نسبت­های مالی را برای شرکت های ورشکسته و غیر ورشکسته در یک دوره شش ساله بررسی کرد . او اظهار کرد که سه نسبت سرمایه در گردش تقسیم بر کل دارائی ها، ارزش ویژه تقسیم بر کل بدهی و نسبت جاری پیش بینی کننده خوبی برای ورشکستگی می باشند .
مروین به این نتیجه رسید که از بین این نسبت ها، نسبت سرمایه در گردش به کل دارایی ها بهترین شاخص برای ورشکستگی است.
پژوهشات بیور در سال ۱۹۶۶ منجر به ایجاد مدلی شد که به مدل تک متغیره معروف است . بیوریک مجموعه شامل ۳۰ نسبت مالی که به نظر او بهترین نسبت ها برای ارزیابی سلامتی یک شرکت می باشند را انتخاب کرد . او سپس نسبت ها را براساس چگونگی ارزیابی سازمان ها در شش گروه طبقه بندی کرد . بیور در انتهای پژوهش خود به این نتیجه رسید که ارزش هر نسبت، در میزان اعتبار طبقه بندی شرکتها در گروه های ورشکسته و غیر ورشکسته می باشد و میزان خطای طبقه بندی کمتر، نشان دهنده ارزش بالای هر نسبت می باشد .
پس از اینکه مشخص گردید که مدل بیور به دلایلی از جمله تک متغیره بودن آن معیار مناسبی برای پیش بینی ورشکستگی نمی باشد٬ پژوهشگران از مدل های چند متغیره برای پیش بینی ورشکستگی استفاده کردند .
ادوارد آلتمن^[۳۶] در سال ۱۹۶۸ برای اولین بار اثر ترکیبات مختلف نسبت های مالی را برای پیش بینی درماندگی مالی شرکتها بررسی کرد .
آلتمن در این مطالعه از روش تحلیل ممیزی استفاده کرد . مدلی که او به دست آورد و به Z-Score معروف است هنوز به عنوان شاخصی برای سلامت مالی شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
تئوری اصلی آلتمن این بود که مدل پیش بینی ورشکستگی او که از ۵ نسبت مالی تشکیل می شود، می تواند برای تشخیص شرکت های ورشکسته از غیرورشکسته مورد استفاده قرار گیرد .پیشنهاد کرد که از مدل او در ارزیابی اعطاء وام های تجاری، فرآیندهای کنترل داخلی و بررسی گزینه های سرمایه گذاری استفاده شود.
آلتمن در ابتدای امر، ۲۲ متغیر (نسبت مالی ) را مورد توجه قرار داد . این نسبت ها یا در مطالعات قبلی مورد توجه قرار گرفته بودند یا نسبت­هایی بودند که خود آلتمن تصور می کرد شاخص مهمی برای درماندگی مالی باشند.
آلتمن در این مطالعه از یک نمونه ۶۶ تایی استفاده کرد که به طور برابر به دو گروه ورشکسته و غیر ورشکسته تقسیم شده بودند . گروه ورشکسته متشکل از شرکت های تولیدی بودند که در طول سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۵ اعلام ورشکستگی کرده بودند.
میزان دارایی های شرکت های ورشکسته بین ۰.۷ میلیون دلار تا ۲۵.۹ میلیون دلار قرار داشت که متوسط آن ۶.۴ میلیون دلار بود.
شرکت های ورشکسته که در سال ۱۹۶۶ هنوز پابرجا بودند نیز از همان دوره زمانی انتخاب شدند، میزان دارایی های این گروه بین یک میلیون دلا ر تا ۲۵ میلیون دلار بود. آلتمن در مدل خود پنج نسبت را که به نظر می رسید برای پیش بینی ورشکستگی بیشترین اهمیت را داشته باشد انتخاب کرد.سالها بعد انتقاداتی به مدل Z وارد شد . تحلیل گران، اعتباردهندگان، حسابداران و حتی مدیران شرکت ها معتقد بودند که مدل Z تنها برای موسسات عمومی کاربرد دارد.
آلتمن در سال ۱۹۸۳ ، مدل اولیه خود را که مربوط به سال ۱۹۶۸ بود مورد تجدید نظر قرار داد، و موفق به اصلاح و رفع اشکالات مدل Z شد و مدل جدید را عرضه کرد ، درمدل جدید واضح ترین اصلاحیه آلتمن جانشین ساختن ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به جای ارزش بازار آنها و سپس تغییر ضرایب و حدود مدل بود.
در سال ۱۹۷۸ ٬ اسپرینگت مدلی بر مبنای مطالعات آلتمن ایجاد کرد . اسپرینگیت همانند آلتمن از تجزیه و تحلیل چند ممیزی برای انتخاب ۴ نسبت مالی مناسب از میان ۱۹ نسبت که بهترین نسبت ها برای تشخیص شرکت های سالم و ورشکسته بود٬ استفاده کرد .
انینگز و کروز در سال ۲۰۰۵ در پایان نامه خود از مدل تجدید نظر شده آلتمن برای پیش بینی ورشکستگی در شرکت های هواپیمایی و سازمان­های حامی سلامتی آمریکا استفاده کردند و نتیجه آن مطالعات، توانایی مدل در تفکیک شرکت های ورشکسته و غیر ورشکسته بود.
همچنین کامبل در سال ۲۰۰۵ در مقاله ای تحت عنوان پژوهشی در مورد درماندگی مالی٬ عوامل مهم و تعیین کننده ورشکستگی را در دوره ۱۹۶۳-۲۰۰۳ بررسی کرده و بیان می کند شرکت هایی با بهره­وری پایین، بازده سهام کمتر و متغیر درگذشته،وجوه نقد پایین، قیمت پایین هر سهم و ریسک بازار بالاتر، احتمال بیشتری دارند که در وضعیت ورشکستگی قرار بگیرند.
۲-۲-۸- شبکه عصبی
این حوزه یکی از پویاترین حوزه های پژوهش در دوران معاصر محسوب می شود که افراد متعددی را از رشته های گوناگون علمی به خود جلب کرده است . استفاده از شبکه های عصبی و الگوریتم های ژنتیک در حل مسایل پیچیده کاربردی این روزها بیش از بیش رواج یافته است(گجراتی، ۱۳۸۹).
اهمیت این مدل در آن است که می تواند فرایندهایی را که به پارامترهای گوناگون و با درجه اهمیت متفاوت بستگی دارند، توصیف و بررسی کند، سپس پاسخ قانع کننده ای را ارائه نماید. شیوه ی برخورد روش محاسباتی شبکه های عصبی، تسخیر اصول راهبردی زیربنایی فرایند مغز و به کارگیری آنها در سیستم های کامپیوتری است. شناسایی کارکرد مغز انسان و شبکه ی عصبی بیولوژیکی از سال ۱۹۱۱ توسط سگال که اعلام کرد مغز از عناصر اصلی ساختاری به نام نرون تشکیل یافته است آغاز شد. با شناسایی کارکرد ها و قابلیت های ویژه ی مغز انسان و شبکه ی عصبی بیولوژیکی تلاش برای شبیه سازی این کارکرد همواره مورد توجه دانشمندان در حوزه های مختلف بوده است. فعالیت های انجام شده در دهه ی ۶۰ قرن بیستم در قیاس با دهه ی ۸۰ (به علت عدم بروز ایده های جدید و نبود کامپیوتر های سریع جهت پیاده سازی) کمرنگ می نمود. ولی در خلال دهه ی ۸۰ رشد فناوری ریز پردازنده ها روند صعودی داشت و پژوهشات بر روی شبکه های عصبی فزونی یافت و ایده های بسیار جدیدی مطرح شدند. پس از آن استفاده از شبکه های عصبی در حوزه های مختلف علوم با روالی تقریبا ثابت افزایش داشته است به طوری که تا کنون هزاران مقاله در حوزه ی استفاده از شبکه_­های عصبی یا ایجاد تغییرات و بهبود در کارکرد آن نوشته شده است(آساره و همکاران، ۲۰۱۱).
شبکه های عصبی جزء سیستم های دینامیکی هوشمند مدل آزاد قلمداد می شوند که با پردازش روی داده های تجربی دانش یا قانون نهفته در ورای داده ها را به ساختار شبکه منتقل می کنند. این سیستم های مبتنی بر هوش محاسباتی سعی در مدل سازی ساختار، نرو سیناپتیکی مغز بشر دارند. مؤلفه های مهم و اساسی هوش محاسباتی یا محاسبات نرم شبکه های عصبی (محاسبات نرونی)، منطق فازی (محاسبات تقریبی) و الگوریتم ژنتیک(محاسبات ژنتیکی) است که هر یک به نوعی مغز را الگو قرار داده اند. شبکه های عصبی با الهام از محاسبات توزیع یافته ی گسترده و موازی در مغز انسان، شبکه های عصبی بیولوژیکی و یادگیری در این سیستم ها، ارتباطات سیناپسی و ساختار نرونی را مدل می کند(قدیمی، ۱۳۸۱).
یک شبکه ی عصبی از تعداد زیادی گره و پاره خط های جهت دار که گره ها را به هم ارتباط می دهند، تشکیل شده است. گره هایی که در لایه ی ورودی هستند گره های حسی و گره های لایه ی خروجی گره های پاسخ دهنده نامیده می شوند ؛ بین نرون های ورودی و خروجی نیز، نرون های پنهان قرار دارند. اطلاعات از طریق گره های ورودی به شبکه وارد شده و سپس از طریق اتصالات به لایه های پنهان متصل شده و در نهایت خروجی شبکه از گره های لایه ی خروجی به دست می آید(کاستا، ۲۰۱۲).
۲-۲-۸-۱- اجزای تحلیلی شبکه عصبی
اجزای شبکه عصبی عبارت است از(سیدلر، ۲۰۱۳)
۱- ورودی ها و خروجی ها : اعداد و ارقام در قالب یک یا چند متغیر، ورودی های یک شبکه عصبی را تشکیل می دهند. این ورودی ها پس از انجام تحلیل و پردازش های خاص به یک یا چند متغیر خروجی تبدیل می شوند. ورودی ها نقش متغیر مستقل و خروجی ها نقش متغیر وابسته را برعهده دارند.

شکل ۲-۲- نمایش یک شبکه عصبی پرسپترون
۲- نرون ها: مهمترین جزء سیستم عصبی نرون ها هستند که به سه دسته نرون های ورودی، خروجی و پنهان تقسیم می شوند و در قالب لایه ورودی٬ لایه خروجی و لایه های پنهان یا میانی قرار می گیرند. نرونها یا واحدهای ورودی وظیفه دریافت داده های ورودی را برعهده دارند. لایه های میانی و خروجی شامل واحدهای پردازش اطلاعات هستند. در این واحدها عملیاتی جبری بر اطلاعات ورودی انجام و نتیجه آنها به صورت یک ورودی جدید به واحدهای دیگر در لایه های بعدی ارسال می شود.

شکل ۲-۳- مراحل پردازش نرون ها در یک شبکه عصبی