شکل۳-۲- نمای تک خط و ساده شده ریز شبکه اول مورد مطالعه
جدول ۳-۱- مقادیر امپدانس منبع، بار و خطوط در ریزشبکه شکل ۳-۲

مقادیر امپدانس منابع، بار ها و خطوط انتقال توان در شکل ۳-۲ در جدول ۳-۱ نشان داده شده است. سیستم دوم ریز شبکه که در مطالعات این پایان نامه مورد استفاده قرار میگیرد در قسمت های بعدی معرفی خواهد شد.
مدل سازی ریزشبکه
به منظور مدل سازی دینامیکی ریزشبکه تمامی اجزای آن باید به صورت معادلات دیفرانسیل مدل شوند. در فصل قبل مدل سازی توربین بادی شرح داده شد و در اینجا به بررسی مدل منبع تولید پراکنده اول و باقی شبکه می‌پردازیم. در آخر نیز از مدل های به دست آمده برای تشکیل معادلات و ماتریس فضای حالت کلی سیستم استفاده خواهد شد. بدین ترتیب این بخش شامل سه قسمت خواهد بود که عبارتند از: مدل ماشین سنکرون، مدل شبکه^[۹۸] و مدل کلی ریزشبکه.

مدل ماشین سنکرون
در این مطالعه از مدل ماشین سنکرون دو قطب، سه فاز با قطب برجسته^[۹۹]استفاده شده است [۳۳]. سیم پیچ استاتور این ماشین از سه سیم پیچ که با اختلاف فاز ۱۲۰ درجه نسبت به هم قرار دارند تشکیل شده است. روتور این ماشین سنکرون متشکل از یک سیم پیچ میدان^[۱۰۰] و سه سیم پیچ میراکننده^[۱۰۱] می‌باشد. سیم پیچ میدان و یکی از سیم پیچ های میراکننده برروی محور d ماشین قرار دارند در حالی که دو سیم پیچ میراکننده دیگر ۹۰ درجه جلوتر و برروی محور q ماشین مستقر هستند. شکل ۳-۳ ماشین سنکرون مورد مطالعه و سیم پیچهای آن را نشان می‌دهد. همچنین شکل ۳-۴ مقاومت و سلف هر سیم پیچ استاتور و روتور را نشان می‌دهد. باید به این موضوع توجه داشت که این چهارچوب dq0 متعلق به مرجع سرعت زاویه ای خود ماشین است (مرجع محلی). معادلات ولتاژ این ماشین را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

• رابطه میان شرط ملت کامله‌الوداد با قاعده منع تبعیض چیست و آیا شرط ملت کامله‌الوداد تکنیکی مناسب جهت اعتلای برابری دولت ها و ممنوعیت اعمال تبعیض بخصوص در حوزه‌های تجارت و سرمایه‌گذاری بوده است یا خیر.

• استثنائات وارده بر شرط ملت کامله‌الوداد در ساختار نظام تجارت جهانی (گات و سازمان تجارت جهانی) کدامند و آیا افزایش و گسترش طرح چنین استثنائاتی که از آن به عنوان ترتیبات ترجیحی یاد می شود، منجر به زیر سوال بردن شرط ملت کامله‌الوداد که مبتنی بر قاعده منع تبعیض است می شود یا خیر.

• دامنه و قلمرو اعمال شرط ملت کامله‌الوداد در زمینه موضوعات شکلی (روش‌های حل و فصل اختلافات) و موضوعات ماهوی در حوزه معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی تا کجاست و آیا شرط ملت کامله‌الوداد می‌تواند جای ترتیباتی را که به طور خاص میان طرفین معاهده پذیرفته شده است.

• آیا می‌توان از خلال رویه قضایی در حوزه سرمایه‌گذاری به قواعد مشترک در تفسیر شرط ملت کامله‌الوداد دست یافت؟

• فرضیه تحقیق

(۱-۶). فرضیه اصلی
با توجه به سوال اصلی تحقیق مبنی بر این که شروط ملت کامله­الوداد چطور باید تفسیر شوند، فرضیه­ اصلی این است که چون ظاهراٌ تفسیر شروط وظیفه مفسر است، لذا تفسیر شروط ملت کامله‌الوداد بستگی به این دارد که چطور مفسر با شروط مختلف مواجه می شود. به عبارت دیگر این موضوع بستگی به نظرات مفسر راجع به ماهیت شروط ملت کامله‌الوداد دارد، اما از آن جا که تفسیر معاهده نمی‌تواند در خلأ صورت گیرد، مفسر ناگزیر باید به تجربه تفاسیر شروط ملت کامه­الوداد در طرح پیش نویس کمیسیون حقوق بین‌الملل، متن سازمان تجارت جهانی، رویه قضایی مراجع بین‌المللی و عملکرد دولت ها توسل جوید. لذا تفسیر شروط ملت کامله‌الوداد مستلزم تحلیل مفصل توسعه­ها و پیشرفت هایی است که در زمینه­ ماهیت، قلمرو، علت وجودی شروط ملت کامله­الوداد، رویه­ی قضایی موجود و نحوه­ تفسیر چنین شروطی صورت گرفته­است.
(۲-۶). سایر فرضیه‌ها
فرضیه اول: مبنای شرط ملت کامله‌الوداد عبارت است از آن تعهد حقوقی که دولت معطی مطابق یک موافقتنامه بین‌المللی، متعهد به اعطا رفتار ملت کامله‌الوداد به دولت ذی نفع شده است.
ماهیت شرط کامله‌الوداد عبارت است از یک قید معاهده‌ای که بر طبق آن دولت معطی متعهد به اعطا رفتار ملت کامله‌الوداد به دولت ذی نفع در قلمرو روابط مورد توافق طرفین شده است.
قلمرو شرط ملت کامله‌الوداد: قلمرو حقوق ناشی از شروط ملت کامله‌الوداد محدود به موضوع شرط است. دولت ذی نفع این حقوق را تنها در رابطه با اشخاص یا اشیا تصریح شده در شرط یا تلویحاً برآمده از موضوع شرط بدست می‌آورد.
فرضیه دوم: موازین حقوقی حاکم بر اعمال شرط ملت کامله‌الوداد: این موازین یا قواعد عبارتند از: ۱. انطباق با قوانین و مقررات دولت معطی، بی‌تأثیری ۱. نحوه رفتار اعطا شده به دولت ثالث ۲. محدودیت‌های توافق شده میان دولت معطی و ثالث۳. رفتار اعطا شده به ثالث برحسب نوع موافقتنامه… بر عملکرد شرط ملت کامله‌الوداد.
فرضیه سوم: شرط ملت کامله‌الوداد تکنیک یا وسیله‌ای است که جهت افزایش برابری دولت ها و اصل عدم تبعیض به کار گرفته شده است. به عبارت دیگر مبنای رفتار ملت کامله‌الوداد مبتنی بر قاعده منع تبعیض است، هرچند ممکن است در ابتدا اعمال شرط نوعی اجحاف در حق اعضا ضعیف‌تر جامعه بین‌المللی باشد، اما این به معنای رد مبنای دائمی شرط نیست. شناسایی نیازهای تجاری و توسعه‌ای کشورهای در حال توسعه، مبین این است که برای یک دوره خاص و موقتی، شرط نسبت به انواع خاصی از روابط تجاری بین‌المللی اعمال نشود.

فرضیه چهارم: عمده این استثنائات در دو حوزه اتحادیه‌های گمرکی و مناطق تجارت آزاد از یکسو و اعطا رفتار ترجیحی به کشورهای در حال توسعه خلاصه می شود. هرچند وجود استثنائات برای پیش برد اهداف توسعه‌ای کشورهای درحال توسعه ضروری می کند، و یا وجود آن برای افزایش تجارت و تکمیل روند آزادسازی تجارت مفید می کند. اما مسلماً این ترتیبات ترجیحی با اصل ملت کامله‌الوداد در تعارض بوده و منجر به زیر سوال بردن اصل رفتار ملت کامله‌الوداد به عنوان یک قاعده و تبدیل شدن استثنائات به اصل شده است.
فرضیه پنجم : جهت رویه قضایی هنوز کاملاً مشخص و قطعی نیست، نظر ارجح آن است که دامنه استناد به شرط تا جایی است که منتهی به تغییر جامعیت نظام معاهده پایه نشود.
فرضیه ششم:

• اصول و قواعد مشابهی در تفسیر شروط ملت کامله‌الوداد از سوی داوران دیوان های بین‌المللی به کار گرفته شده است و در این بین اصل وحدت موضوع یا ejusdem generis به عنوان پیش شرط اعمال شرط ملت کامله‌الوداد همواره اعمال شده است.

• سوابق مربوطه

سابقه تحقیقات آن جام شده پیرامون موضوع و نتایج حاصله و نظریات علمی موجود در رابطه با مسأله:
سرآغاز تحقیقات روی این موضوع به سال ۱۹۶۷ و اصرار نمایندگان کمیته ششم حقوقی مجمع عمومی از کمیسیون حقوق بین‌الملل مبنی بر بررسی شروط ملت کامله‌الوداد به عنوان جنبه‌ای از حقوق معاهدات برمی گردد که نهایتاً پس از یک دهه در سال ۱۹۷۸ منجر به تهیه یک پیش نویس ۳۰ ماده‌ای گردید. مجمع عمومی ملل متحد به دلیل نگرانی‌هایی که وجود داشت، توجهی را به طرح مبذول نداشت اما اهمیت روزافزون شرط در موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری باعث شد تا زمزمه‌های مجدد بازگشایی چنین طرحی در دستور کار آینده کمیسیون مطرح شود. بهمین دلیل نیز کمیسیون کار گروه در جهت تعیین این موضوع که آیا کمیسیون می‌تواند نقش مفیدی در ارائه توضیح راجع به معنا و اثر شروط ملت کامله‌الوداد در حوزه موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری داشته باشد تعیین نمود و تا به این جا، کار گروه در بررسی به عمل آورده، به کمیسیون پیشنهاد کرده است که این عنوان در برنامه کاری آینده کمیسیون درج شود. از طرف دیگر نهادهایی نظیر، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) و انکتاد، مطالعه‌ای را راجع به شروط ملت کامله‌الوداد آغاز کرده‌اند. این نهادها در حوزه سرمایه‌گذاری متمرکز شده‌اند برای مثال سازمان همکاری اقتصادی و توسعه مذاکرات راجع به طرح یک موافقتنامه چندجانبه سرمایه‌گذاری را آغاز کرده است^[۵] بیشتر تحقیقات اخیر در خارج از کشور مربوط به حوزه سرمایه‌گذاری می­باشد و مقالات بسیار متعددی در زمینه­ سرمایه‌گذاری خارجی به نگارش درآمده است، که از آن ها در طرح مباحث استفاده شده و در فهرست منابع مشخص شده ­اند. اما بالعکس تحقیقات آن جام شده در داخل بسیار اندک بوده و تقریباٌ می­توان گفت که هیچ بررسی جامعی تاکنون صورت نگرفته­است.

• اهداف تحقیق:

هدف از این تحقیق عبارت است از تبیین و تشریح معنا و ماهیت، قلمرو و اثر شرط ملت کامله‌الوداد در پرتو عملکرد دولت ها و رویه قضایی اعم از داخلی و بین‌المللی، تعیین قواعد حقوقی قابل اعمال بر شرط ملت کامله‌الوداد در پرتو طرح پیش نویس کمیسیون حقوق بین‌الملل، اصول حاکم بر تفسیر شرط ملت کامله‌الوداد بخصوص در زمینه موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری، رابطه میان شرط ملت کامله‌الوداد با اصل منع تبعیض، استثنائات وارده بر شرط ملت کامله‌الوداد و زیر سؤال رفتن قاعده منع تبعیض.
هدف از این تحقیق اولاً تعیین قواعد حقوقی حاکم بر تفسیر شرط ملت کامله‌الوداد و یا به تعبیر دیگر قواعد حقوقی قابل اعمال بر عملکرد شرط ملت کامله‌الوداد می‌باشد که به نوبه خود مستلزم تعیین معنا، ماهیت، قلمرو و اثر شرط ملت کامله‌الوداد در پرتو رویه دولت ها، رویه قضایی بین‌المللی و داخلی، نهادهای حل و فصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی و مرجع استیناف خواهد بود.
ثانیاً، بررسی و تعیین دامنه و حدود استثنائات وارده بر تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد در ساختار نظام تجارت جهانی و شناسایی ترتیبات ترجیحی در این نظام و ارائه راه کارهایی جهت مقابله با افزایش ترتیبات ترجیحی می‌باشد.

• روش تحقیق و جمع­آوری داده ­ها

نوع روش در این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها براساس مطالعه روی متون مختلف اعم از اسناد بین‌المللی، نظریات نویسندگان حقوقی، رویه و عملکرد دولت ها و تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از برآیند آن ها است.

• مشکلات و تنگناهای تحقیق

یکی از مهمترین مشکلات در این زمینه مربوط به تداخل موضوعات اقتصادی و حقوقی در یکدیگر بود و مآلأ اجتناب از ورود به مباحث فنی اقتصادی و حفظ مرز میان این دو موضوع، لذا سعی شد تا از ورود به چنین مباحثی خودداری شود و صرفاً در محدوده حقوق بین‌الملل عمومی که خود شامل مباحث حقوق بین‌الملل اقتصادی و حقوق بین‌المللی معاهدات و حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری است، پرداخته شود.

• تعریف واژگان و مفاهیم اختصاصی تحقیق

• تعریف شرط ملت کامله‌الوداد: منظور از شرط ملت کامله‌الوداد یک مقرره معاهده‌ای است که مطابق آن دولت معطی تعهدی را در برابر دولت دیگر (ذی نفع) دایر به اعطا رفتار ملت کامله‌الوداد در یک قلمرو توافق شده‌ای از روابط به آن دولت یا به اشخاص یا اشیا مرتبط با آن، برعهده می‌گیرد.

• رفتار ملت کامله‌الوداد: رفتار ملت کامله‌الوداد رفتاری است که از طرف دولت معطی به دولت ذی نفع یا به اشخاص یا اشیایی که به نوعی با آن مرتبطند، اعطا می شود و نمی‌تواند کمتر از رفتاری باشد که از طرف دولت معطی به دولت ثالث یا اشخاص و یا اشیاء مرتبط با آن اعطا شده است.

• دولت معطی: دولتی است که تعهد به رفتار ملت کامله‌الوداد را برعهده گرفته است.

• دولت ذی نفع: دولتی است که دولت معطی در برابر آن متعهد به اعطا رفتار ملت کامله‌الوداد شده است.

• دولت ثالث: دولتی است به غیر از دولتین معطی و ذی نفع. معنای دولت ثالث متفاوت از معنای دولت ثالث در کنوانسیون وین است. در مواردی که شرط ملت کامله‌الوداد در یک معاهده دوجانبه می‌آید، کنوانسیون وین می‌تواند قابل اعمال باشد زیرا دولتی است که طرف معاهده محسوب نمی شود. اما در معاهدات چندجانبه حاوی شرط مزبور، طرفین در برابر یکدیگر متعهد به اعطا هر رفتار مطلوبی می‌شوند که به دولت ثالث اعطا می‌کنند. در چنین مواردی الزاماً دولت ثالث خارج از معاهده نیست و می‌تواند یکی از طرفین معاهده چندجانبه باشد.

• شرط جبران: به معنای شرطی است که بخاطر هر نوع جبرانی میان دولت معطی و ذی نفع در یک معاهده مشمول شرط ملت کامله‌الوداد یا به هر نحو دیگری مقرر شود.

“جبران” شامل کلیه اشکال ممکنه از امتیازاتی می شود که دولت ذی نفع در تبادل با آن چه دولت معطی به موجب رفتار ملت کامله‌الوداد بر عهده گرفته است، موافقت نموده تا به دولت معطی اعطا کند.

• شرط رفتار متقابل: این نوع شرط طبقه‌ای از دسته شروط مشروط به جبران است، منتهی جبرانی از همان نوع یا مساوی همان رفتاری که دولت معطی بر طبق رفتار ملت کامله‌الوداد در برابر دولت ذی نفع برعهده گرفته است به عبارت دیگر رفتار دولت معطی در ارتباط با دولت ذی نفع برخوردار از شرط ملت کامله‌الوداد بایستی یکسان و یا مساوی با رفتاری باشد که دولت ذی نفع در برابر دولت معطی، متعهد به اعطا آن شده است.

• معیار رفتاری کامله‌الوداد : عبارت است از معیار رفتاری مندرج در اکثر معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی و الگوهای معاهدات سرمایه‌گذاری بسیاری از کشورها که مطابق آن رفتار اعطاء شده به سرمایه‌ها یا سرمایه‌گذاران هر یک از کشورهای متعاهد نبایستی از رفتار اعطا شده به سرمایه‌ها یا سرمایه‌گذاران کشورهای ثالث کمتر باشد.

• اصل ملت کامله‌الوداد : عبارت است از قاعده‌ی بنیادین و کلاسیک حقوق بین‌الملل اقتصادی که امروزه اساس نظام تجارت جهانی را تشکیل می دهد و مطابق آن تمامی اعضا در برابر یکدیگر متعهد به اعطاء رفتار ملت کامله‌الوداد شده‌اند و هر گونه منفعتی که از سوی هر یک از اعضا اعطاء شود به طور خودکار شامل کلیه اعضا خواهد شد.

• معاهده پایه : عبارت است از معاهده‌ای که شرط ملت کامله‌الوداد در آن آمده است.

باشد. از جمله کتاب های منتشر شده در زمینه فساد اداری در ایران، می توان به کتاب فساد اداری، اثر دکتر سید محمد عباس زادگان(۱۳۸۳) اشاره نمود، وی در کتاب خود به مباحثی نظیر؛ انواع فساد، پیامدهای فساد، معیارهای اندازه گیری فساد اداری، بررسی تجربه کشورها در مبارزه با فساد اداری، نظریه مدیریت یکپارچه در برخورد با فساد اداری وراهکارهای مبارزه با فساد اداری پرداخته و در پایان به این نتیجه می رسد؛ که مبارزه با فساد اداری، با شعار دادن تحقق نمی یابد و این کار مستلزم عزم ملی، خواست همگانی و جدیت دولت هاست.
کتاب سرطان اجتماعی فساد، تالیف دکتر فرامرز رفیع پور(۱۳۸۵) به مطالبی نظیر: تعریف و تحدید فساد، عوامل موثر در پیدایش فساد، قبح فساد و پیامد آن، فرهنگ فساد، فساد در بخش دولتی و خصوصی و بررسی مولفه های فساد در جامعه ایران پرداخته است. در پژوهش ایشان، مشخص شده است که فساد یک سرطان اجتماعی است که به آرامی و با مطبوعیت تمام وارد یک جامعه می شود؛ همه سطوح آن را فرا می گیرد و تار و پود یک نظام اجتماعی را متلاشی می کند. راه حل مقابله با این سرطان اجتماعی، یک عمل جراحی عمیق و همه جانبه می باشد؛ زیرا با انجام اقدامات سطحی و موضعی، این مسئله حادتر می شود.
دکتر غلامرضا ذاکر صالحی(۱۳۸۸) در پژوهش خود تحت عنوان راهبردهای مبارزه با فساد اداری، مباحثی از قبیل: آسیب شناسی فساد در ابعاد سیاسی، عوامل و زمینه های بروز و تشدید فساد اداری، پیامدها و زیان های فساد اداری، راهبردها و روش های مبارزه با فساد اداری را مورد مطالعه قرار داده اند.
دکتر علی ربیعی(۱۳۸۳) در کتاب زنده باد فساد، موضوعات مهم: سطوح فساد، توسعه سیاسی و فساد، فرهنگ و فساد، فساد و جنسیت، فساد، توسعه و توسعه نیافتگی و تاثیر فساد بر شکاف اجتماعی را مورد مطالعه قرار داده و در پایان، شیوه ارزیابی و گزینش استراتژی مبارزه با فساد و راهکارهای مبارزه با فساد در کشورهای جهان سوم را ارائه می نمایند.
علاوه بر کتب مذکور، پژوهش ها و مقالاتی مرتبط با این موضوع منتشر شده است که به لحاظ ساختار و محتوا بسیار به یکدیگر و نیز به کتب مذکور شباهت داشته، و عمده ارجاعات آنان نیز به تالیفات و آثار یکدیگر بوده است. محتوای غالب مقالات شامل: تعریف و تحدید فساد اداری، انواع و سطوح آن، عوامل موثر بر پیدایی فساد، سنجش مولفه های فساد در ایران و یا کشورهای توسعه نیافته، و در نهایت ارائه راهکارهای مبارزه با فساد اداری می باشد که از جمله این مقالات می توان به موارد زیر اشاره نمود: بررسی تطبیقی فساد اداری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از محسن فرهادی نژاد(۱۳۸۰)، بررسی نظری مسئله فساد اداری از اسماعیل بلالی و داود فرامرزی(۱۳۸۰)، تحلیل نهادی فساد اداری اثر دکتر محمد خضری(۱۳۸۴)، عوامل موثر در فساد اداری و راه های مبارزه با آن، دکتر احمد لطیفیان(۱۳۸۶)، تحلیلی بر رابطه بین سرمایه اجتماعی و فساد اداری، اثر مهدی خلف خانی( ۱۳۸۹) و …
از معدود مقالاتی هم که فساد اداری را از دیدگاه دینی و اسلامی، مورد بررسی قرار داده اند؛ می توان به مقاله مبارزه با فساد در حکومت علوی، از قربانعلی دری نجف آبادی(۱۳۷۹) و سیره حضرت علی(ع) در مبارزه با فساد اداری از ابو طالب خدمتی(۱۳۸۴) اشاره نمود. همانطور که ملاحظه می شود؛ این تحقیقات تنها فساد اداری در حکومت علوی را مورد پژوهش قرار داده اند و مطالعه این موضوع با رویکرد بر آیات و روایات اسلامی، از خلاء های پژوهشی در این حوزه به شمار می رود.
۱-۱۱- ضرورت انجام پژوهش
امروزه با توجه به تغییر ساختار سیاسی حکومت ها و ضرورت پاسخگویی به مردم، مبارزه با مفاسد اداری برای دولت ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. اهمیت مسئله تنها به این مورد منحصر نمی شود بلکه فساد «سبب اتلاف منابع و سرمایه ها شده، مانع رشد رقابت مثبت و موجب خنثی شدن تلاش‌ها در جهت کاهش فقر و تبعیض اجتماعی می‌شود؛ از میزان اثربخشی و مشروعیت دولت بویژه سیستم قضایی آن می‌کاهد، هزینه معاملات را افزایش داده و مانع توسعه پایدار می‌گردد؛ سرمایه‌گذاری‌های انجام شده بر روی منابع انسانی را به هدر می‌دهد؛ فضائل اخلاقی را کمرنگ می‌سازد و در سازمان ارزش‌های منفی بوجود می‌آورد؛ موجب تضعیف اعتقاد مردم به توانایی و اراده سیاسی دولت برای جلوگیری از زیاده‌طلبی‌ها و نیز باعث قطع امید مردم به آینده‌ای بهتر می‌شود»(عباس زادگان،۱۳۸۹، ص ۱۳). و به عبارت بهتر گسترش و تداوم فساد، شالوده یک نظام اجتماعی را به هم ریخته و زمینه های انحطاط و زوال آن و طمع ورزی و تسلط بیگانگان را فراهم می‌سازد. و در بعدی وسیع تر اگر فساد همه کشورهای جهان را در برگیرد؛ تمدن جدید نیز رو به افول خواهد رفت. به همین دلیل است که مسئله برخورد با فساد و بویژه فساد اداری، امروزه از دغدغه های بین الملی به شمار می‌رود و بحث مدیریت تطبیقی در مبارزه با فساد اداری به معنای «مطالعه سازمان ها در کشورها یا فرهنگ های مختلف» به وجود می‌آید(عباس زادگان،۱۳۸۹،ص۴۰).

گر چه مسأله فساد اداری، جوامع گوناگون را می‏آزارد اما وجود آن در کشور ما به دلیل اسلامی بودن و داشتن حاکمیّت دینی نا پسندتر است و باید با این پدیده، مقابله جدّی و از گسترش آن جلوگیری شود که در غیر این صورت، آزادی، توسعه سیاسی و قانونگرایی و سرانجام مشروعیّت حاکمیّت به خطر می‏افتد؛ زیرا قوام جامعه و رشد و بالندگی آن در گرو مبارزه با فساد و ارتقاء روحیّه ضدّ فساد است. در دین مبین اسلام، موضوع فساد از اهمیت زیادی برخوردار است و مبارزه با این پدیده می‌تواند از مصادیق بارز اقامه قسط و عدل باشد. علاوه بر این از آنجا که قوانین قضایی کشور ما بر اساس فقه پویای اسلام، و سیاست های کلی آن در ابعاد مختلف مدیریتی نیز اسلامی می‌باشد، نتایج این پژوهش می‌تواند مرجع مناسبی برای تدوین قوانین و مقررات و نیز جهت دهنده ی خط مشی های لازم به منظور پیشگیری و مبارزه با عوامل فساد اداری باشد.
۱-۱۲- اهداف پژوهش
هدف کلی:
- بررسی و شناخت مولفه های فساد اداری، عوامل پدید آورنده و راهکارهای مبارزه با آن از دیدگاه قرآن و حدیث
اهداف جزئی :
- نوع شناسی فساد اداری: فردی، سیستمی، سیاه، خاکستری، سفید و …. در تطبیق با منابع اسلامی
- شناسایی حوزه های مطالعه فساد اداری در منابع اسلامی
- بررسی عوامل به وجود آورنده ی فساد اداری از دیدگاه قرآن و حدیث
- تطبیق روش های اقتضایی مبارزه با فساد اداری در متون امروزی و دینی
۱-۱۳- سوالات پژوهش
۱-۱۳-۱- آیا مباحث مربوط به فساد اداری در متون دینی مسبوق به سابقه است؟
۱-۱۳-۲- عوامل به وجود آورنده فساد اداری از دیدگاه آیات و روایات چیست؟
۱-۱۳-۳- راهکارهای مقابله با فساد اداری از دیدگاه قرآن و حدیث چگونه است؟
۱-۱۴- روش انجام پژوهش
این تحقیق که از نظر هدف کاربردی محسوب می‌شود، به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گرفتن از منابع کتابخانه‌ای و نیز نرم افزارهای موجود و پایگاه های اطلاعاتی، و با تطبیق نتایج مطالعات مدیریتی و منابع اسلامی قرآن و حدیث، به انجام رسیده است.
۱-۱۵- محدودیت‌های پژوهش
از آنجا که بیش از چند دهه از عمر دانش مدیریت و بویژه مباحث مربوط به فساد اداری نمی گذرد؛ بررسی و تحلیل این موضوع در حوزه متون اسلامی، بر مبنای استفاد از تحقیقات اندیشمندان معاصر ممکن شده و طبعاً از این جهت مطالعه‌ای تطبیقی خواهد بود. بنابراین هدف از این تحقیق استنطاق از قرآن و حدیث در باب مسائل زمان خویش و بهره گیری از معارف، احکام و ارشادات آن ها در زمینه چگونگی مدیریت جامعه اسلامی و حل معضلات اداری آن می‌باشد. از سوی دیگر به جهت آن که هدف قرآن کریم و سخنان اهل بیت(ع)، هدایت انسان به قله های کمال و انسانیت است نه بحث های تخصصی علمی با تمام جزئیات آن، نمی توان انتظار داشت که تعریف فساد اداری، نوع شناسی، عوامل و راهکارهای آن به وضوح و کامل در این متون مورد اشاره و بررسی قرار گرفته باشد. از این رو با تعیین واژگان مترادف و متضاد فساد، و با در نظر گرفتن اطلاق الفاظ بر معانی و مصادیق مختلف، دلالت آن ها بر بحث مورد نظر را استنباط می‌نماییم. به عنوان مثال واژه ظلم، از قرابت معنایی بالایی با فساد برخوردار است، اگر در حوزه های مخصوص مطالعه فساد اداری مانند حوزه حاکمیت مطرح شود؛ دلالت آن بر بحث مورد نظر صریح و بدون ابهام می‌باشد اما اگر در غیر حوزه های تعیین شده به کار رود؛ باز به جهت آنکه فساد اداری، تضییع حقوق عمومی و یکی از مصادیق مفهوم عام ظلم است، بر بحث مورد نظر دلالت خواهد نمود.

فصل دوم
حوزه های مطالعه فساد اداری و انواع آن
مقدمه
فساد اداری به عنوان یکی از عمومی‌ترین اشکال فساد، مرزهای زمان و مکان را در نوردیده و با این ویژگی نه به زمان خاصی تعلق دارد و نه مربوط به جامعه خاصی می‌شود. به طور کلی این پدیده روند توسعه کشورها را به طور چشمگیری با چالش مواجه ساخته و موجب شکل‏گیری مشکلات و بحران‏های اساسی در سراسر جوامع شده است. نمودهای عینی فساد اداری تاحدود زیادی پیچیده، چند وجهی و دارای شکل‌ها و شیوه های متفاوت است. بنابراین گستره ی فساد اداری از یک فعل ساده پرداخت غیرقانونی به یک کارمند دولت تا ناکارآمدی فراگیر نظام سیاسی را در بر می‌گیرد. در این فصل برآنیم تا اولاً به این سوال پاسخ دهیم که آیا مباحث مربوط به فساد اداری در متون اسلامی، مسبوق به سابقه است یا اینکه اسلام، اصولاً در این باره سکوت نموده و به این مسئله نپرداخته است؟ ثانیاً پایه های نظری بحث از دیدگاه اسلام را تبیین نماییم. بنابراین در راستای دستیابی به اهداف فوق، با بررسی و مطالعه در متون اسلامی مشخص گردید که در حوزه های مختلفی به مقوله فساد اداری پرداخته شده است. علاوه بر این با مطالعه تطبیقی انواع فساد اداری از منظر پژوهش های معاصر و متون دینی، چارچوب و پایه های نظری بحث، تبیین گردید.
۲-۱- حوزه های مطالعه فساد اداری
بطور کلی در قرآن کریم و احادیث اسلامی در چهار حوزه می‌توان مباحث مربوط به فساد اداری و چگونگی برخورد با آن را مشاهده و مورد بحث و بررسی قرار داد:
۲-۱-۱- حاکمیت
به واسطه ارتباط ناگسستنی فساد اداری با مقوله ی حکمرانی و قدرت که همان سوء استفاده از قدرت و اختیارات عمومی برای کسب منافع شخصی می‌باشد؛ می بایست رد پای آن را در متون دینی در حوزه های مذکور تعقیب نمود. قرآن کریم از زبان ملکه سبا، راه و رسم غالب پادشاهان را اینگونه معرفی می‌کند:
قالَتْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذا دَخَلُوا قَرْیَهً أَفْسَدُوها وَ جَعَلُوا أَعِزَّهَ أَهْلِها أَذِلَّهً وَ کَذلِکَ یَفْعَلُونَ(نمل/۳۴) پادشاهان وقتى به شهر و کشورى وارد شوند؛ تباهش کنند و عزیزانش را ذلیل سازند وکارشان همواره چنین بوده است.
پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز در همین ارتباط می‌فرمایند:
لکلّ شیء آفهٌ تفسده وآفه هذا الدّین ولاه السوء(نهج الفصاحه/ ص ۴۷۸). برای هر چیز آفتی است که آن را تباه می‌سازد و آفت این دین، حاکمان نالایق است.
و در کلامی مشابه، امام علی(ع) نیز افراد ستمگری را که به قدرت می‌رسند؛ آفت و مایه خروج امور از عدالت و اعتدال می‌دانند:
آفه العدل الظالم القادر(تمیمی آمدی،۱۳۶۶، ص ۳۴۷).
۲-۱-۲- اصلاحات اجتماعی
«شاید مهمترین عوامل فساد، مسایل فرهنگی و عقیدتی باشد. فرهنگ عمومی جامعه، ‌ارزشها و هنجارهای حاکم بر افراد و اجتماع و عقاید و باورهای مردم، نقش محوری در این زمینه دارد. مادی‌گرایی، فردگرایی، مصرف‌زدگی، کاهش قبح تخلفات در سازمان و جامعه و مهمتر از همه ضعف ایمان و وجدان کاری از مهمترین ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی فساد اداری هستند»(فرهادی نژاد، ۱۳۸۰، ص۵). از سوی دیگر مسئله فساد اداری، زیر مجموعه مبحث کلی فساد است. به همین دلیل نیز در آیات و روایات، نشانه های این بحث را در حوزه اصلاحات اجتماعی انبیاء و ائمه(ع) می‌توان جستجو کرد. آنجا که حضرت شعیب(ع) هدف رسالت و مأموریت خود را اصلاح و سامان بخشی به زندگی مادّی و معنوی مردم و ریشه کن کردن فساد و تباهی در روابط اقتصادی و دعوت آن ها به پیروی از قانون ها و آیین های الهی معرفی می کند:
إِنْ أُرِیدُ إِلَّا الْإِصْلاحَ مَا اسْتَطَعْتُ(هود/۸۸) من قصدی جز اصلاح(جامعه) تا آنجا که بتوانم؛ ندارم. قرآن کریم در چندین مورد از حضرت صالح(ع) نیز به عنوان مصلح و از مخالفان او به عنوان مفسدان یاد می‌کند. از جمله در سوره نمل پس از دعوت حضرت صالح(ع) به پرستش خداوند و گفت وگوی او با قوم خود چنین آمده است:
وَ کانَ فِی الْمَدینَهِ تِسْعَهُ رَهْطٍ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یُصْلِحُونَ(نمل/۴۸) و در آن شهر، نُه دسته بودند که در آن سرزمین فساد مى‏کردند و از درِ اصلاح درنمى‏آمدند.
در آیاتی دیگر از إفساد در زمین پس از اصلاح آن، نهی به عمل آمده است:
وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَریبٌ مِنَ الْمُحْسِنینَ(اعراف/ ۵۶) و در زمین پس از اصلاح آن فساد مکنید، و با بیم و امید او را بخوانید که رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است. امام باقر(ع) در تفسیر این آیه می‌فرمایند:
انّ الارض کانت فاسده فاصلحها اللّه عزّوجل بنبیه(ص). فقال: وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها( طبرسی، ۱۳۷۲، ج۴، ص ۶۶۲ ). فساد زمین را فرا گرفته بود؛ خداوند به وسیله پیامبرش آن را اصلاح کرد. سپس فرمود: در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید.
خداوند متعال از انقلاب اجتماعی پیامبر اکرم(ص) و اصلاحات فراگیر و همه جانبه ایشان در فرهنگ جاهلی نیز اینگونه یاد می‌کند:
وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوانا وَ کُنْتُمْ عَلى‏ شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها(آل عمران/۱۰۳) به یاد آرید این نعمت بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید؛ خدا در دلهاى شما الفت و مهربانى انداخت و به لطف و نعمت خدا همه برادر دینى یکدیگر شدید و در پرتگاه آتش بودید؛ خدا شما را نجات داد. در تفسیر الکاشف، ذیل آیه فوق، مقصود از نجات از پرتگاه آتش از زبان جعفر بن ابی طالب بیان شده است. قال جعفر بن أبی طالب فی حدیثه إلى النجاشی: کنا قوما أهل جاهلیه، نعبد الأصنام، و نأکل المیته، و نأتی الفواحش، و نقطع الأرحام، و نسی‏ء الجوار، و یأکل القوی منا الضعیف، فکنا على ذلک حتى بعث اللّه إلینا رسولا منا، نعرف نسبه و صدقه و أمانته و عفافه، فدعانا الى اللّه لنوحده و نعبده، و نخلع ما کان یعبد آباؤنا من دونه من الحجاره و الأوثان، و أمرنا بصدق الحدیث، و أداء الأمانه، و صله الرحم، و حسن الجوار، و الکف عن المحارم و الدماء، و نهانا عن الفواحش، و قول الزور، و أکل مال الیتیم، و قذف المحصنات، و أمرنا أن نعبد اللّه، و لا نشرک به شیئا، و أمرنا بالصلاه و الزکاه و الصیام(مغنیه، ۱۴۲۴، ج ۲،ص ۱۲۳).
جعفر بن أبی طالب به هنگام گفتگو با نجاشى به وی گفت: ما گروهى از اهل زمان جاهلیت بودیم که بت‏ها را پرستش می کردیم. مُردار می خوردیم. بدنبال فواحش می رفتیم. قطع رحم می نمودیم. همسایگان را فراموش می کردیم و زورمندان ما حق ضعفاء را می خوردند. آرى ما این چنین بودیم؛ تا اینکه خداى مهربان پیامبرى را بسوى ما فرستاد که حسب، نسب، صداقت، امانت و عفت او را می شناسیم. او ما را به توحید دعوت کرد تا یکتا پرست باشیم. و آنچه را که پدران ما مى‏پرستیدند از قبیل سنگ و بت واگذاریم. او ما را أمر فرموده که راستگو و امانت دار باشیم. صله رحم نماییم. با همسایگان نیکرفتار باشیم. از محرمات خدا و ریختن خونها خوددارى کنیم. او ما را از فواحش، سخن زور، خوردن مال یتیم تهمت به زنان محصنه و پاکدامن جلوگیرى نمود. آن بزرگوار به ما دستور داد: براى خدا شریک قرار ندهیم. نماز بخوانیم. زکات بپردازیم و روزه بگیریم.
آری، گاه اصلاحات پیامبرانی همچون پیامبر بزرگوار اسلام(ص)، طیف وسیعی از رفتار های غلط و مفاسد اجتماعی و اقتصادی و … را در بر می‌گرفته است.
امام علی(ع) نیز شرایط اجتماعی نامناسب زمانه خویش را با دسته بندی مردم در چهار گروه اینگونه شرح میدهند: مردم چهار دسته اند: گروهی اگر دست به فساد نمی زنند؛ برای این است که نفسشان ناتوان، شمشیرشان کُند و امکانات مالی در اختیار ندارند. و گروه دیگر آنانکه شمشیر کشیده و شر و فسادشان را آشکار کرده اند… گروهی دیگر با اعمال آخرت، دنیا را می‌طلبند… گام ها را ریاکارانه و کوتاه بر می‌دارند… و پوشش الهی را وسیله نفاق و دورویی و دنیا طلبی خود قرار می‌دهند. برخی دیگر نیز با پستی و ذلت و فقدان امکانات، از به دست آوردن قدرت محروم مانده اند که خود را به زیور قناعت آراسته و لباس زاهدان را پوشیده اند. اینان هرگز در هیچ زمانی از شب و روز، از زاهدان راستین نبوده اند(نهج البلاغه/ خطبه ۳۲). امام(ع) در چنین شرایطی و در جریان پذیرش حکومت مسلمانان، اهداف اصلاحی خود را چنین بیان می‌دارند:
اللّهم انّک تعلم انّه لم یکن الّذی کان منّا منافسه فی سلطان و لا التماس شیءٍ من فضول الحطام، ولکنّ لنردّ المعالم من دینک، و نظهر الاصلاح فی بلادک. فیأْمَنَ المظلومون من عبادک، و تقام المعطّله من حدودک(نهج البلاغه/ خطبه ۱۳۱). خدایا تو می‌دانی که جنگ و درگیری ما برای به دست آوردن قدرت و حکومت و دنیا و ثروت نبود؛ بلکه می‌خواستیم نشانه های حق و دین تو را به جایگاه خویش بازگردانیم و در سرزمین های تو اصلاح را ظاهر کنیم؛ تا بندگان ستمدیده ات در أمن و أمان زندگی کنند و قوانین و مقررات فراموش شده تو، بار دیگر اجرا گردد.
امام حسین(ع) نیز هدف از قیام جاویدان و اصلاحگرایانه خود را در قالب این کلمات بیان می‌کنند: انّی لم اخرج اشراً ولا بطراً ولا مفسداً و لا ظالماً انّما خرجتُ لطلب الاصلاح فی امّه جدّی ارید ان آمر بالمعروف وانهی عن المنکر و اسیر بسیره جدّی و ابی علی بن ابی طالب (مطهری، ۱۳۸۴، ص ۱۴۵). انگیزه من از قیام، شرارت، خوش گذرانی، فساد و ستم نیست؛ بلکه هدف من از این حرکت اصلاح امت جدّم است. قصد من آن است که به خوبیها و رواها فرمان دهم و از بدیها و نارواها باز دارم و به سیره جدم رسول خدا(ص) و پدرم علی بن ابی طالب(ع) رفتار نمایم.

پس از پرداخت کامل صورتحساب بایستی محصول خواسته شده به مشتری تحویل داده شود.از این رو، در طراحی سیستم موردنظر سرویسی، مسئول بررسی وضعیت دریافت محصول توسط مشتری می باشد. به گونه ای که در صورت دریافت سفارش اجرا شده توسط مشتری،امکان ارسال تائیدیه به بخشی که در تعامل با آن هاست فراهم شود. و چنانچه محصول درخواستی دریافت نشده باشد، با اعلام به بخش مربوطه، اقدامات لازم برای تحویل انجام می شود. لازم به ذکر است که، تنها در صورت دریافت تائیدیه از جانب مشتری، عملیات ثبت و به روزرسانی data store به عنوان محصول تحویل داده شده، با فراخوانی سرویسی صورت می گیرد. در شکل زیر ترتیب اجرای این عملیات و روند جریان اطلاعات آن ها نمایش داده شده است.

شکل ۳ – ۸ . فلوچارت روند جریان اطلاعات تحویل محصول به مشتری
Receive beginning message;
While (true)
{
DO Required Administrative_Actions for deliver Implemented_order to customer;
DELIVER product to customer by sale_department;
WHETHER deliver Received_order is Successful?
//first block;
DECLARATIONto relevant_part for Follow up;
//second block;
RECEIVED product by customer;
}
شبه کد روند جریان اطلاعات تحویل سفارش به مشتری
یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در حفظ و نگهداری مشتریان، رسیدگی به بازخوردهای دریافتی از آن ها، در راستای سفارشات تهیه شده می باشد. همانطور که در شکل مشاهده می شود، این بازخودهای دریافتی (اعم از شکایات، پیشنهادات، انتقادات و …) در data store ثبت می شوند. چنانچه پیام ثبت شده، محتوی شکایت (مشکلی) از محصول تحویلی باشد، اطلاعات مربوط به آن شکایت، جهت پیگیری و رفع، به بخش پشتیبانی ارسال می گردد. بدین ترتیب، با فراخوانی سرویسی، سیستم قادر به رسیدگی به بازخوردهای دریافتی مشتریان و بررسی وجود/عدم وجود شکایت از سفارش تحویل داده شده خواهد بود. پس از ارسال اطلاعات در خصوص شکایت مشتری به بخش پشتیبانی و انجام اقدامات لازم، بایستی امکان بررسی وضعیت رفع مشکل توسط سیستم فراهم شود. عملکرد سرویس بدین شکل است که تنها در صورت برطرف شدن کامل مشکل، وضعیت مشکل در datastore، با عنوان رفع شده ثبت می گردد. در غیر این صورت، ضمن برقراری ارتباط با مشتری، پیگیری های مجدد توسط بخش پشتیبانی تا زمان برطرف شدن مشکل، ادامه می یابد.

شکل ۳ – ۹٫ فلوچارت روند جریان اطلاعات پشتیبانی مشتری
Receive beginning message;
While (true)
{
GET feedback Of customer;
WHETHERCustomerfeedback_messageIn line with receive_order is Complaint;
SEND relevant_information to support_department for fix the problem;
ANNOUNCE Follow-up to customer;
WHETHER the problem was resolved;
COMMUNICATION with customer;
FOLLOW UP fix the problem by support_department;
}
شبه کد روند جریان اطلاعات پشتیبانی مشتری
۳-۶ مدلسازی سیستم اطلاعاتی سرویس گرا با بهره گرفتن از زبان UML
از آنجایی که درک یک سیستم اطلاعاتی به صورت کلی امری دشوار است، از این رو، مدلسازی یک سیستم اطلاعاتی، پیش از ساخت آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. باید در نظر داشت که یکی از عوامل ضروری در طراحی و مدلسازی، داشتن یک زبان استاندارد مدلسازی است. با توجه به این که UML، یک زبان مدلسازی استاندارد برای طراحی سیستم اطلاعاتی به شمار می رود، و مجموعه ای از بهترین تجربیات مهندسی، که موفقیتشان در مدلسازی سیستم های بزرگ و پیچیده به اثبات رسیده است را عرضه می کند، لذا ما در تحلیل و طراحی سیستم اطلاعاتی، برای درک نحوه ی عملکرد و رفتار سیستم مورد نظر، از نمودارهای این زبان استفاده می کنیم. بدین ترتیب، کلیه سناریوها و فرآیندهایی که (در قالب سرویس) به واسطه ی سیستم مورد نظر باید انجام شوند، و همچنین کلیه تعاملات میان کاربران با سیستم مورد نظر، نشان داده می شود. در شکل ۳ – ۱۰ نمودار کاربری ورود کاربر به سیستم اطلاعاتی، شکل ۳ – ۱۱ نمودار کاربری نظارت واحد تدارکات بر موجودی انبار (مواد اولیه)، شکل ۳ – ۱۲ نمودار کاربری درخواست قطعه از انبار، شکل ۳-۱۳ نمودار مورد کاربری اجرای محصول درخواستی مشتری، شکل ۳- ۱۴نمودار مورد کاربری پرداخت مشتریان، شکل ۳-۱۵ نمودار مورد کاربری تحویل سفارشات به مشتری، شکل ۳ – ۱۶ نمودار کاربری پشتیبانی مشتریان در راستای سفارشی دریافتی، نمایش داده شده است.
همانطور که در شکل ۳-۱۰ نیز مشخص است، به منظور مدیریت ورود کاربر، سیستم بایستی قادر به احراز هویت آن ها باشد. بدین صورت که چنانچه اطلاعات کاربر، قبلا در سیستم مورد نظر وجود داشته باشد، باید امکان وارد کردن نام کاربری و رمز عبور توسط کاربر فراهم شود، تا سیستم قادر به بررسی صحت/ عدم صحت اطلاعات وارد شده باشد. چنانچه کاربر در زمان وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، رمز خود را فراموش کرده باشد، در سیستم فوق امکاناتی برای یادآوری آن به کاربر، ایجاد شده است (سرویس رفع مشکل فراموش کردن رمز عبور).در صورتی که اطلاعات کاربر قبلا در سیستم مورد نظر وجود نداشته باشد، سرویسی عملیات ثبت و ذخیره سازی این عملیات را فراهم می سازد. سرویس احراز هویت کاربر به همراه سرویس دانه ریز آن، در شکل نمایش داده شده است.
 

1. 1. سرویس احراز هویت و مدیریت

ثبت اطلاعات کاربر در سیستم

1. 1. سرویس ثبت اطلاعات کاربر جدید

1. 1. سرویس ورود کاربر به سیستم

1. 1. سرویس رفع مشکل فراموش کردن رمز عبور

شکل ۳-۱۰ .نمودار use case احراز هویت و مدیریت ورود کاربران به سیستم اطلاعاتی
همانطور که در شکل ۳-۱۱ مشاهده می شود، سیستم توسط سرویسی بررسی می کند که آیا اجناس مورد نیاز واحد تولید در انبار مواد اولیه وجود دارد یا نه. در صورت عدم وجود محصول موردنیاز به واحد تدارکات اطلاع می دهد. واحد تدارکات کالای موردنیاز را خریداری کرده و پس از کنترل توسط واحد کنترل کیفیت به انبار تحویل داده شده و قبض صادر می گردد.(سرویس خرید مواد اولیه مورد نیاز)

۱٫سرویس نظارت واحد تدارکات بر موجودی انبار
۲٫سرویس بررسی وجود/عدم وجود اجناس مورد نیاز واحد تولید در انبار (مواد اولیه)
۳٫سرویس خرید مواد اولیه مورد نیاز

که متغیر z دارای توزیع نرمال استاندارد است:

حال می‌توان از توزیع نرمال نیز در جهت رد یا تأیید فرضیات استفاده کرد.(سرمد و همکاران، ۱۳۸۶، ص ۲۱۷-۲۷۶)
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های پژوهش

مقدمه
در فصلهای گذشته پس از معرفی و بیان ادبیات موضوعی عوامل موثر بر تمایل وارد کنندگان به استفاده از روش پرداخت اعتباراسنادی در بیع بین المللی کالا بر اساس تحقیقات پیشین و منابع موجود، الگویی برای نشان دادن روابط میان مفاهیم اصلی تحقیق ارائه شد. سپس روش تحقیق و شیوه جمع آوری داده ها عنوان گردید . بعد ازاین که پرسشنامه طراحی شد و پاسخهای افراد به سوالات آن جمعآوری شد، باید داده های گردآوری شده به صورت متغیرهایی آماری تعریف شوند و پاسخهای گردآوری شده کدگذاری (Coding) شوند. با انجام این کار، میتوان داده ها را وارد نرمافزار کرد و آنها را آزمون نمود.

این فصل شامل سه بخش میشود. در بخش اول، ابتدا آماره های توصیفی نمونه آماری بیان میشود تا شمایی از شرایط زمینهی تحقیق برای خوانندگان ارائه گردد.
در بخش دوم، با بهره گرفتن از پاسخهایی که هرکدام از اعضای نمونه آماری به سوالات پرسشنامه دادهاند، به آزمون فرضیات تحقیق و در نتیجه آزمون الگوی نظری پژوهش پرداخته میشود. در بخش سوم یافتههایی که جزء اهداف تحقیق نبوده، ولی میتواند به عنوان یک نوآوری در پژوهش و یا در قالب پیشنهادهایی برای مجریان و محققان آتی ارائه شود، بیان میشوند. این یافتهها میتوانند شواهدی در مورد دلایل احتمالی بروز پدیده ها در اختیار محقق قرار دهند.
لازم به توضیح است که در این فصل، صرفا یافته های تحقیق ارائه میگردد و هرگونه تعبیر و تفسیر نتایج و استنباط از یافتهها به فصل بعد موکول میشود.
۴-۱) بخش اول: آماره های توصیفی نمونه آماری
- آماره های توصیفی فرضیه ۱ (کاهش ریسک دریافت کالای مغایر با شرایط قرار داد)
برای پرسش این فرضیه از چهار سوال استفاده شد که در پرسشنامه، به ترتیب زیر قرار گرفته اند. در جدول ۴-۱ مقادیر آماره های توصیفی(یعنی میانگین، میانه و انحراف معیار پاسخهای داده شده) به سوالات ارائه شده است. پاسخ دهندگان می توانستند جوابهای خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد را انتخاب نمایند که برای کدگذاری آنها به ترتیب از اعداد ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ استفاده شده است.
جدول ۴-۱ میانگین، میانه و انحراف معیار فرضیه ۱