۲) ادوار آموزشی ضمن خدمت (کاردانی،کارشناسی ناپیوسته،کارشناسی ارشد) در نگرش افسران تأثیر دارد.
۳)ادوار آموزشی ضمنخدمت (کاردانی،کارشناسی ناپیوسته،کارشناسی ارشد) در رفتارفردی افسران تأثیر دارد.
۴) ادوار آموزشی ضمن خدمت (کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی ارشد) در رفتار گروهی افسران تأثیر دارد.
روش تحقیق مورد نظر پیمایشی توصیفی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام شده و ۸۰% فرضیه ها تأیید شدهاند.
د)اسکندری و خدائیان (۱۳۹۰) در پژوهش خود با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی افسران وظیفه، به بررسی تأثیر عوامل آموزش، حقوق و مزایا و به کارگیری بر توانمندسازی میپردازد. روش تحقیق پیمایش میدانی بوده و بر اساس ضرایب هم بستگی پیرسون، آموزش، حقوق و مزایا ارتباط مثبت و معناداری با توانمندسازی دارد.
ه)حاجبی و همکاران (۱۳۸۶) در پژوهشی به بررسی اثربخشی آموزش برآگاهی و نگرش نسبت به سوء مصرف مواد در کارکنان پتروشیمی پرداختند. این تحقیق نشان داد که آموزش بر روی آگاهی و نگرش کارکنان نسبت به سوء مصرف مواد تأثیر دارد و این تأثیر بر روی کارکنان با تحصیلات دیپلم بیشتر از سایر گروه های تحصیلی است. از طرفی نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تفاوت تأثیر آموزش در میزان آگاهی و چگونگی نگرش افراد نسبت به پدیده سوء مصرف مواد، بعد از آموزش در کارکنان با وضعیت شغلی” عادی کار” نسبت به” اقماری کار” معنادار است.
و) قربانیزاده و خالقینیا (۱۳۸۸)، در مقاله خود با عنوان “نقش انتقال دانش ضمنی در توانمندسازی کارکنان” پس از مرور ادبیات و نوشته های مربوط به توانمندسازی کارکنان، نقش و جایگاه دانش ضمنی و تبدیل آن به دانش صریح و قابل انتقال در بین سایر کارکنان، به بررسی رابطه انتقال دانش و احساس توانمندی کارکنان در دانشگاههای پیام نور استان مازندران میپردازد. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و داده های مورد نیاز با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه و به روش نمونه گیری تصادفی از بین تعداد ۱۷۳ نفر از کارکنان جامعه مورد مطالعه، گردآوری و برای آزمون فرضیات از آزمون هم بستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه معنادار بین متغیرهای پژوهشی است. به این معنی که بین انتقال دانش ضمنی از یک سو و مهارت کارکنان در تصمیم گیری، پذیرش مسئولیت، دسترسی کارکنان به ابزارهای مرتبط با تصمیم گیری و اجرا و در نهایت، پذیرش مسئولیت پی آمدهای تصمیم از سوی کارکنان از دیگر سو (نگرش)، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

۲-۶-۲-۲)حوزه تخصصی :
با عنایت به تخصصی بودن موضوع پایان نامه ( پروازی ) محقق به جهت دستیابی به اطلاعات جامع به موضوعات تخصصی و علمی در واحدهای هوایی نیز نسبت به بررسی میدانی و اسنادی اقدام که اهم پایان نامه دوره کارشناسی ارشد اجا به شرح ذیل بوده است:
الف ) سرهنگ خلبان میر یونس غنی زاده (۱۳۸۵) تحقیقی با عنوان “چگونگی عملکرد شبیه ساز پایه متحرک شنوک در ارتقاء سطح مهارت خلبانان هوانیروز نزاجا ” انجام داده است که هدف اصلی در این تحقیق بررسی چگونگی عملکرد شبیه ساز پایه متحرک شنوک در ارتقاء سطح مهارت خلبانان بوده است و در این تحقیق سه فرضیه تخصصی در رابطه با پروازهای نرمال، تاکتیکی و اضطراری بیان شده است روش تحقیق به صورت توصیفی –پیمایشی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه و مصاحبه با اساتید خلبان انجام که نتایج تحقیقات بعد از آزمون فرضیه ها نشان می دهد عملکرد شبیه ساز با کارایی بسیار بالایی در هر سه فرضیه مورد تأیید قرار گرفته است.
ب)سرهنگ خلبان جواد علی اکبرزاده (۱۳۸۶) تحقیقی با عنوان ” تأثیر به کارگیری شبیه ساز پروازی F-4 نهاجا” انجام که سه فرضیه حول محورهای پروازی ( چک های قبل از پرواز نشستن و برخاستن و عکس العمل) مطرح و روش تحقیق به صورت توصیفی –پیمایشی بوده و جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از پرسشنامه و مصاحبه با اساتید خلبان انجام که نتایج تحقیقات بعد از آزمون فرضیه ها بیانگر آن است که به کارگیری شبیه ساز تأثیر خیلی زیادی بر عملکرد کارکنان پروازی داشته است.
۲-۶-۳) تحقیقات خارجی
موریس (۱۹۹۶ )به نتایج زادوسکای (۱۹۹۵) مبنی بر “بررسی رابطه توانمند سازی و آموزش های ضمن خدمت” اشاره کرده است. او بیان میکند که کارکنانی که در آموزش های ضمن خدمت شرکت نکرده اند کمتر از کسانی که در این دوره شرکت کرده اند توانمند شده اند. وی اشاره می کند که حرکت شرکت ها به سمت مدیریت کیفیت توانمندسازی آغاز می شود و کارکنان از این حرکت حمایت می کنند.
در پژوهشی که کنی ام. والاچ^[۹۷] در سال ۲۰۰۹ انجام داد به بررسی تغییر در نگرش، مهارت و دانش پرستاران در حین دوره های آموزشی پرداخت و گونه های آموزش را در بخش خدمات انگلستان و نیز میزان موفقیت فعالیت های مرتبط با آموزش و ارتباط آن با توانمندی پرستاران را مورد بررسی قرار داد. او برای این منظور ۲۱۴ پرستار را مورد مطالعه پیمایشی خود قرار داد. یافته های وی حاکی از شواهد قوی در ارتباط آموزشهای تخصصی پرستاری با میزان نگرش، مهارت و دانش آنان بود که این موارد منجر به عملکرد سازمانی بهتری در خدمات بیمارستان ها خواهند شد. هم چنین آنها دریافتند که موفقیت در یک محیط پویا برای کارکنان بخش عمده نگرشی است که توسط پرستاران دنبال می شود و این نگرش پس از دوره های آموزشی در میان جامعه مذکور بیش از پیش رخ می نمایاند.
۲-۷) الگوی تحلیلی و مفهومی
۲-۷-۱) الگوی تحلیلی
در این پژوهش به بررسی تأثیر متغیر آموزش به طور عام و آموزش شبیه ساز پروازی به طور خاص، به عنوان متغیر مستقل، بر عوامل توانمندساز کارکنان هواپیمایی ناجا، به عنوان متغیر وابسته پرداخته میشود. عوامل توانمندساز شامل سه زیر متغیر دانش، مهارت و نگرش میباشند. بنابراین در این پژوهش از طریق بررسی تأثیر مستقیم با تحلیل رگرسیون خطی، تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر دانش، نگرش و مهارت پروازی مشخص می شود.
۲-۷-۲) الگوی مفهومی
شکل ۲-۳ : مدل مفهومی پژوهش
۲-۸) خلاصه
در این فصل به منظور حمایت نظری از فرضیه ها، ادبیات تحقیق مورد بررسی قرارگرفته و مبانی نظری تحقیق تشریح و دیدگاه های مختلف دربارهی متغیرهای پژوهش بیان شد. در ادامه، تحقیقات پیشین خارجی و داخلی برای حمایت از مبانینظری، در زمینه چگونگی تأثیر متغیرهای آموزش شبیه ساز، دانش، مهارت و نگرش پروازی توضیح داده شد. ارتباط مفهومی این متغیرها بررسی و مدل مفهومی و تحلیلی عرضه شد. به این نتیجه رسیدیم که آموزش شبیه ساز میتواند ابعاد توانمندسازی کارکنان را تحت تأثیر قرار دهد. برای عملیاتی کردن این مباحث، فصل بعدی به روششناسی کار اختصاص خواهد داشت.
۳-۱) مقدمه
در فصل دوم مجموعهای از مبانی نظری و خاستگاه پژوهش در علم مربوطه، تئوریهای مادر حامی با تأکید بر روابط بین متغیرهای اصلی عرضه شد. هم چنین تلاش شد با پرداختن به تمام جوانب موضوع تحقیق منابع علمی کافی برای اظهار نظر و تصمیم‌گیری در خصوص شیوه انجام پژوهش حاضر فراهم گردد. در این فصل به بررسی روش انجام تحقیق خواهیم پرداخت. آنچه در این فصل اهمیت دارد، ذکر این موضوع است که در ارتباط با متغیرهای انتخاب شده، روشی مناسب و شایسته جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها انتخاب گردد. روش شناسی پژوهش شامل بیان نوع تحقیق و تعریف دقیق جامعهآماری و گروه نمونه مورد مطالعه، حجم گروه نمونه و روش نمونه برداری، ابزارهای اندازه گیری و شواهد مربوط به سنجش روایی و پایایی آنها می گردد. هم چنین قسمت نهایی این فصل روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها توضیح داده می شود.

۳-۲) نوع و روش تحقیق

پژوهش های انجام شده در علوم رفتاری بر اساس دو رویکرد عقل گرایانه و طبیعت گرایانه انجام می شود که کاربرد این دو رویکرد منجر به دو دسته از روش های تحقیقی روش های کمی و کیفی شده است(سرمد، و همکاران، ۱۳۸۵، ص ۷۷).
به طور کلی روش های تحقیق در علوم رفتاری با توجه به دو ملاک هدف تحقیق و نحوه گرد آوری داده ها تقسیم می شود. بر این اساس تحقیقات بر حسب هدف را می توان به تحقیق های بنیادی که هدف اساسی این دسته از تحقیقات آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه خاص است و تحقیق کاربردی که با هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص انجام می شود، تحقیق و توسعه که فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فراورده آموزشی انجام می شود، تقسیم کرد(همان منبع، صص ۸۰-۷۹).
از سوی دیگر تحقیق های علمی را بر اساس چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز می توان به تحقیق توصیفی(غیر آزمایشی) و تحقیق آزمایشی تقسیم کرد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آن ها توصیف شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن در فرایند تصمیم گیری باشد. بیشتر تحقیقات در زمینه علوم رفتاری را می توان در زمره تحقیق های توصیفی به شمار آورد. (همان منبع، صص ۸۳-۸۱).
پژوهش حاضر وضع موجود متغیرهای تحقیق و روابط آن‌ها را در جامعه مورد مطالعه بررسی می‌کند. بنابراین به لحاظ روش در گروه تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. تحقیقات توصیفی هم جنبه کاربردی دارد و هم جنبه مبنایی؛ در بعد کاربردی از نتایج این تحقیقات در تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی استفاده می‌شود. در بعد بنیادی نیز این تحقیقات به کشف حقایق و واقعیت‌های جهان خلقت می‌ انجامد(حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۵۹). با توجه به این موضوع پژوهش حاضر در گروه تحقیقات توصیفی کاربردی قرار دارد.
از نظر نحوه گردآوری داده‌ها نیز به دلیل بررسی وضع موجود متغیرهایی تحقیق و روابط آنها در جامعه مورد بررسی، پژوهش حاضر جزء تحقیقات توصیفی/ پیمایشی می‌باشد.
۳-۲-۱) روش و ابزار گردآوری داده‌ها
مرحله گردآوری اطلاعات آغاز فرایندی است که طی آن محقق یافته های میدانی وکتابخانه ای را جمع آوری می کند و سپس به طبقه بندی و تحلیل آن می پردازد و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد(حافظ نیا، ۱۳۸۵، ص ۵۳). روش های گردآوری اطلاعات در این تحقیق را می توان به دو طبقه تقسیم کرد: اطلاعات کتابخانه ای/ آرشیوی و اطلاعات میدانی.
با توجه به موضوع پژوهش و متغیرهای مورد بررسی در آن، اطلاعات مورد نیاز جهت آزمون فرضیه‌ها از طریق پرسشنامه گردآوری می‌شود. پرسشنامه نهایی پژوهش حاوی ۳۵ سؤال درباره متغیرهای تحقیق می‌باشد. که در آن ۱۱ سؤال برای سنجش سطح آموزش شبیه ساز پروازی، ۱۰ سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر دانش پروازی، شش سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر نگرش پروازی، و هشت سؤال‌ برای سنجش تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر مهارت پروازی، طراحی شده است. تمامی متغیرها کیفی از نوع رتبه ای و مقیاس سنجش آنها طیف پنج گزینه ای لیکرت می باشد. گویه های مورد استفاده برای سنجش متغیرهای پژوهش به طور خلاصه در انتهای فصل در جدول (۳-۱)به‌ترتیب برای متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق آمده است. پرسشنامه مورد استفاده نیز در قسمت ضمایم پایان‌نامه پیوست می‌باشد.
۳-۲-۲) روش آماری تجزیه و تحلیل داده‌ها
پردازش داده‌ها در پژوهش حاضر در دو سطح ۱) تحلیل‌های تک متغیره؛ و ۲) تحلیل‌های چند متغیره انجام می‌شود. در قسمت اول متغیرها به صورت منفرد مورد بررسی قرار می‌گیرند و روابط بین آن‌ها مد نظر نیست. در این بخش شاخص‌های مرکزی، پراکندگی و انحراف از قرینگی محاسبه می‌شود تا تصویری کلی از جامعه مورد بررسی به‌دست آید. سپس برای تحلیل‌های چند متغیره با توجه به نوع متغیرهای پژوهش که همه رتبه‌ای از نوع چند ارزشی می‌باشند از رگرسیون چندگانه برای سنجش و بررسی اعتبار کلی مدل پژوهش استفاده خواهد شد.

۳-۳) جامعه و نمونه آماری

در این پژوهش به دلیل تخصصی بودن موضوع و نیاز به اطلاعات دقیق و کامل لازم بود که اعضای جامعه آماری پژوهش با مباحث شبیه ساز پروازی آشنا باشند. بنابراین جامعه آماری پژوهش همان طور که در فصول پیشین به آن اشاره شد جامعه آماری تمام شمار از خلبانان و مهندسان پرواز هواپیمایی ناجا تعیین گردید. تحقیق در نیمه اول سال ۱۳۹۲ انجام می‌شود. پرسشنامه پژوهش میان ۷۵ نفر از خلبانان و مهندسان پرواز توزیع شد و ۵۸ عدد از پرسشنامه ها جمع آوری گردید. بنابراین نرخ پاسخ^[۹۸] پژوهش ۷۷% می باشد.
۳-۴) روایی و پایایی پرسشنامه
اعتبار هر پژوهشی در گرو معتبر بودن ابزار گردآوری داده برای آن پژوهش قرار دارد. با توجه به این‌که در پژوهش حاضر از پرسشنامه برای گردآوری داده‌ها استفاده می‌شود باید از اعتبار پرسشنامه پژوهش اطمینان حاصل شود. سنجش اعتبار پرسشنامه از دو بعد روایی و پایایی مورد توجه قرار می‌گیرد. روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای محقق ساختن آن طراحی شده است، اشاره می‌کند. هیچ‌گونه روش آماری برای تعیین ضریب روایی وجود ندارد. بنابراین برای تعیین روایی یک آزمون از قضاوت متخصصان در این باره که سؤال‌های آزمون تا چه میزانی معرف محتوا و هدف‌های برنامه هستند، استفاده می‌شود. در این پژوهش نیز برای اطمینان از روایی ابزار گردآوری داده از نظرات اساتید و متخصصان موضوع پژوهش هم چنین تعدادی از تکمیل‌کنندگان پرسشنامه (خلبانان) استفاده شده است.
پایایی بُعد دوم سنجش اعتبار آزمون می‌باشد. میزان ثبات یک آزمون در اندازه‌گیری موضوع مورد نظر، در طول دوره‌های زمانی مختلف، پایایی آزمون اطلاق می‌شود. یک آزمون زمانی دارای پایایی است که نمره های مشاهده و نمره های واقعی آن دارای هم بستگی بالایی باشند. به این معنی که چنانچه نمره های مشاهده شده و واقعی آزمودنی ها در آزمودنی موجود باشد مجذور هم بستگی بین این نمره ها، ضریب پایایی آزمون نامیده می شود(خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۹۳). برخلاف روایی روش‌های آماری مختلفی برای سنجش پایایی یک سنجه وجود دارد. معمول‌ترین آزمون پایایی برای سؤال‌های چند گزینه‌ای از نوع پژوهش حاضر ضریب آلفای کرونباخ است که نوعی آزمون از سازگاری منطقی پاسخ‌های پاسخ‌دهندگان به همه سؤال‌ها در یک سنجه یا یک پرسشنامه می‌باشد. بدین منظور ابتدا یک نمونه اولیه شامل ۱۰ پرسشنامه پیش آزمون گردید. سپس با بهره گرفتن از داده‌های به دست آمده از این پرسشنامه‌ها و به کمک نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ میزان اعتماد با روش آلفای کرونباخ برای این ابزار محاسبه شد. مقدار به دست آمده ۸۳/۰ است که تحلیل آن در انتها پیوست شده است.
۳-۵) خلاصه
در این فصل مفاهیم لازم برای شرح چگونگی انجام مراحل جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها بیان شد. مطالب عرضه شده در این فصل در شکل (۳-۱)خلاصه شده است.
شکل ۳-۲: روش تحقیق
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها

۴-۱) مقدمه

در فصل سوم تلاش شد که با توجه به هدف تحقیق و نوع داده‌ها روش‌شناسی تحقیق به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد و جهت دستیابی به اهداف مورد اشاره پژوهش شیوه مناسبی اتخاذ گردد. به عبارت دیگر چارچوب فصل چهارم در فصل قبل مشخص شد.
در این فصل، با توجه به مطالب عنوان شده در فصل سوم، به تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده خواهیم پرداخت. به این منظور فصل حاضر در پنج بخش سازمان‌دهی شده است. بخش اول، آمار توصیفی میباشد که به توصیف ویژگی‌های جامعه مورد مطالعه و برخی پارامترها می‌پردازیم. در این بخش، پاسخ دهندگان و جامعه آماری، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در بخش دوم تحلیل‌های تک‌متغیره مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش سوم به تحلیل چند متغیره داده‌ها و آزمون روابط آن‌ها با یکدیگر خواهیم پرداخت. بخش چهارم تحلیل‌های چندمتغیره را با بهره گرفتن از فنون آمار استنباطی در برمی‌گیرد و در انتها نیز با توجه به مطالب چهار بخش اول در خصوص فرضیه‌های پژوهش اظهار نظر خواهد شد.