پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال­های ۱۳۹۰ ـ ۱۳۸۳، بانک‌های اطلاعاتی رایانه‌ای (نرم افزار ره آورد نوین و تدبیر پرداز)، سایت بورس اوراق بهادار کمک گرفته شده است. داده‌های جمع آوری شده با بهره گرفتن از نرم افزار Excel اصلاح و طبقه بندی و بر اساس متغیرهای مورد بررسی وارد نرم افزار Eviews گردیده است. تجزیه و تحلیل نهایی نیز به کمک نرم افزار آماریEviwes انجام شده است.

۹-۱- روش نمونه گیری و تخمین حجم نمونه

جامعه عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه‌مند هستیم یافته‌های پژوهش را به آن‌ها تعمیم دهیم (دلاور -۱۳۷۴) یا به عبارت دیگر جامعه عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند (دلاور- ۱۳۸۰) جامعه آماری همان جامعه اصلی است که از آن نمونه یا نما یا معرف بدست می‌آید (ساروخانی - ۱۳۷۲). همچنین نمونه، تعداد محدودی از جامعه آماری است که بیان کننده ویژگی اصلی جامعه می‌باشد (آذر و مومنی-۱۳۸۴) از آنجا که چالش‌هایی همچون زمان، هزینه، عدم هماهنگی آزمودنی‌ها و … امکان بررسی جامعه آماری را نمی‌دهند محققان به نمونه گیری و انتخاب نمونه منطقی از جامعه مورد نظر بسنده می‌کنند. از این رو نمونه گیری عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن باشد انجام می‌پذیرد (حافظ نیا- ۱۳۸۱) و هدف از نمونه گیری، گردآوری داده‌هایی برای تجزیه و تحلیل و بالطبع تعمیم نتایج و دستاوردها به کلیت جامعه آماری و در سطح بالاتر، به تمامی سازمان‌های مشابه می‌باشد. از این حیث جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند. کیفیت اطلاعات، سهولت دسترسی به اطلاعات صورت‌های مالی و قیمت سهام از جمله دلایل انتخاب جامعه آماری است. همچنین با توجه به موضوع و ماهیت پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند و یا روش غربال گری (حذف سیستماتیک) به منظور تعیین حجم نمونه استفاده شده است. ازجمله ویژگی‌های نمونه آماری این پژوهش آن است.

شرکت سرمایه گذاری یا با فعالیت خاص (بیمه، واسطه گر مالی، بانک،لیزینگ ،سرمایه گذاری ) نباشند.
پایان سال مالی آن‌ها ۲۹ اسفند هر سال باشد و در طول دوره زمانی تحقیق سال مالی خود را تغییر نداده باشند.
داده‌ها و اطلاعات آن‌ها طی سال ۱۳۹۰ - ۱۳۸۳ در دسترس باشد. شایان ذکر است نمونه مورد بررسی در این پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های ۱۳۸۹-۱۳۸۵ می‌باشد اما با توجه به مدل‌های پژوهش به اطلاعات دو سال قبل و یک سال بعد از دوره مورد بررسی نیز نیاز می‌باشد.
سهام آنها در دوره مورد بررسی توقف معاملاتی بیش از ۹۰ روز نداشته باشند. به دلیل آنکه برخی از متغیرهای اصلی پژوهش مبتنی بر معاملات روزانه سهام می‌باشد و وقفه معاملاتی منجر به سوگیری احتمالی در نتیجه را به همراه خواهد داشت.

۱۰-۱- روش تحلیل داده ها

در این پژوهش به منظور بررسی فرضیه‌های پژوهش و تعیین وجود رابطه معنی داری بین متغیرهای مستقل و وابسته علاوه بر استفاده از تحلیل‌های توصیفی مناسب، از تحلیل همبستگی و رگرسیون چند متغیره به نمایندگی از تحلیل‌های استنباطی به صورت زیر کمک گرفته می‌شود.
بررسی نرمال بودن داده‌های پژوهش با هدف تعیین استفاده از آزمون‌های پارامتریک و یا نا پارامتریک جهت محاسبه فرضیه‌های پژوهش به کمک آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.
استفاده از تکنیک داده پانل جهت تعیین نمودن مدل‌های رگرسیونی مناسب، ضرورت استفاده از این تکنیک که داده‌های سری زمانی و مقطعی را باهم ترکیب می‌کند، بیشتر به خاطر افزایش تعداد مشاهدات، بالا بردن درجه آزادی، کاهش ناهمسانی واریانس و کاهش هم خطی میان متغیرهاست. همچنین داده‌های پانلی امکان طراحی الگوهای رفتاری پیچیده‌تری را فراهم می‌کنند و امکان بیشتری را برای شناسایی و اندازه گیری اثراتی فراهم می‌کنند که با اتکای صرف به آمارهای مقطعی یا سری زمانی به سادگی قابل شناسایی نیستند. از این رو به کمک آزمونF لیمر و هاسمن ، روش مناسب جهت تخمین مدل رگرسیونی انتخاب می‌گردد.
بررسی امکان تخمین مدل رگرسیونی با در نظر گرفتن مفروضات اساسی مدل رگرسیونی شامل صفر بودن میانگین خطاها، ثابت بودن واریانس جمله خطا، عدم وجود خود همبستگی بین جملات خطا و در نهایت نرمال بودن جملات خطا و کمک گرفتن از آزمون‌های وایت و آرچ ARCH، دوربین واتسون، h دوربین ، هیستوگرام تجمعی و آماره B-J
تایید و یا رد فرضیه‌های پژوهش با بهره گرفتن از مدل تخمین شده و از طریق بررسی ضریب تعیین و ضریب همبستگی، آزمون معنی دار بودن مدل رگرسیون )تحلیل واریانس) به کمک آماره F، آزمون معنی دار بودن ضرایب رگرسیون به کمک آماره T

۱۱- ۱- چارچوب کلان نظری تحقیق

چارچوب نظری تحقیق الگوی مفهومی و بنیادین است که تمامی تحقیق بر اساس آن بنیان می شود و از طریق آن پژوهشگر بین متغیرهای تحقیق ارتباط برقرار می کند .لذا در پژوهش حاضر ، از مدلهای زیر کمک گرفته شده است تا ضمن تبیین و شناخت بهتر متغیر ها ، امکان سنجش متغیرهای پژوهش را فراهم آورد.

۱-۱۱-۱- معیار اندازه گیری بازده غیر عادی

یکی از معمول ترین و پر کاربردترین روش تعیین بازده غیر عادی سهام شرکتها استفاده از مدل شناخته شده بازار است که در آن بین بازده سهام و ریسک مجموعه اوراق بهادار (پرتفوی ) بازار یک رابطه رگرسیونی وجود دارد. در این مدل برای محاسبه نرخ بازده غیر عادی از الگوی قیمت گذاری دارایی سرمایه ای CAPM استفاده می شود .این مدل که از ۲ پارامتر اساسی ریسک و بازده تشکیل شده است از قدرت پیش بینی بالایی برخوردار است و به صورت زیر محاسبه می گردد.
معادله شماره ۱
معادله شماره ۲
بازده غیر عادی سهم j در دوره t
بازده واقعی سهم j در دوره t
بازده مورد انتظار بر اساس الگوی بازار
بازده پرتفوی بازار حد فاصل زمان tو t-n که بر اساس معادله محاسبه می گردد .
بازده سهام حد فاصل زمان tو t-n که بر اساس معادله محاسبه می گردد .
پارامترهای برآوردی برای الگوی بازار است که بر مبنای روش حداقل مربعات خطا (OLS) از رگرسیون (معادله شماره ۳) بدست می آید..
معادله شماره ۳
با توجه مطالعات و تحقیقات صورت گرفته (هانگ-۱۹۹۸، بدری و همکاران -۱۳۹۰) t در نظر گرفته شده برای معادله شماره ۳ یک دوره زمانی ۰ ۲۶ روزه حول تاریخ اعلان سود (تاریخ مجمع عمومی) می‌باشد. بدین صورت که ۲۵۰ روز قبل و ۱۰ روز بعد از اعلان سود مبنای محاسبات می‌باشد.
تاریخ اعلان سود
۲۵۰
۱۰

۲-۱۱-۱- معیار اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی

پر کاربردترین و معمول ترین معیار عدم تقارن اطلاعاتی تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام است .محققان با این استدلال که با افزایش عدم تقارن اطلاعاتی ،دامنه تفاوت قیمتی خرید و فروش افزایش می یابد از این معیار به عنوان معیار عدم تقارن اطلاعاتی استفاده می نمایند.به عقیده باتر ( ۲۰۰۷ )، لیوز( ۲۰۰۰) این معیار قابل اتکا ترین معیار عدم تقارن اطلاعاتی است . همچنین شواهد تجربی نیز حاکی از آن است که با افزایش عدم تقارن اطلاعاتی ،شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش افزایش می یابد (آرمسترانگ و همکاران ۲۰۱۰،باتر۲۰۰۷، مولر ورایدر ۲۰۰۱،قائمی و وطن پرست ۱۳۸۴).به همین منظور در این پژوهش برای سنجش دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش از مدل (چیانگ و وینکاتش ۱۹۸۶) استفاده شده است. از این مدل محققانی( همچون استول ۲۰۰۰ ، جایارامان۲۰۰۸ ،رضا زاده وآزاد۱۳۸۷ و خدامی پور و قدیری ۱۳۸۹( نیز برای محاسبه عدم تقارن اطلاعتی استفاده نمودند .
معادله شماره ۹
دامنه قیمت پیشنهادی فروش و خرید ۵ روز قبل از توقف نماد معاملاتی جهت تشکیل مجمع عمومی سالانه و ۵۵ روز بعد از بازگشایی نماد معاملاتی جهت تشکیل مجمع عمومی سالانه
میانگین قیمت پیشنهادی فروش ۵ روز قبل از توقف نماد معاملاتی و ۵ روز بعد از بازگشایی نماد معاملاتی
میانگین قیمت پیشنهادی خرید ۵ روز قبل از توقف نماد معاملاتی و ۵ روز بعد از بازگشایی نماد معاملاتی

۳-۱۱-۱- معیار اندازه گیری محافظه کاری

یکی از کاربردترین و معمول ترین معیار محافظه کاری استفاده از ضریب عدم تقارن زمانی سود می باشد.( باسو ۱۹۹۷) محافظه کاری را به معنا انعکاس خبرهای بد نسبت به خبرهای خوب تفسیر نمود. این تفسیر بیانگر تفاوت سیستماتیک بین اخبارخوب و بد از دو جنبه به هنگام بودن و پایداری است از این رو در این پژوهش از مدل رگرسیونی (باسو۱۹۹۷) برای محاسبه محافظه کاری استفاده شده است. از این مدل محققانی همچون گارسا ۲۰۱۱، کروات ۲۰۱۲ و قائمی و وطن دوست ۱۳۸۴ برای محاسبه محافظه کاری استفاده نمودند. .
معادله شماره ۱۰
سود خالص تقسیم بر لگاریتم ارزش بازار حقوق صاحبان سهام
یک متغیرمجازی است که در صورتی که RET منفی باشد یک و در غیر اینصورت صفر
بازده خرید و نگهداری سهام می باشد که براساس معادله شماره ۱۱ محاسبه می گردد .
معادله شماره ۱۱
قیمت سهام در پایان دوره t
قیمت سهام در پایان دوره t