۲۱

۱۵۰
۱۵۰
۱۵۰

ضریب آلفای کرونباخ، برای سنجش میزان تک بعدی بودن نگرش­ها­­ عقاید و … به کار می­رود. در واقع می­خواهیم ببینیم تا چه حد برداشت پاسخگویان از سؤال­ها یکسان بوده است. همان­طور که در جدول شماره ۳-۳ مشاهده می­ شود، مقدار آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرسودگی شغلی۷۸۴/۰ و برای پرسشنامه تعارض در محیط کار۸۸۱/۰ و برای پرسشنامه جو سازمانی۹۰۸/۰ است که از مقدار لازم آن که ۷۰/۰ است بالاتر است که می­توان گفت که اجرای درونی (یعنی تمام گویه ­های) مقیاس دارای همبستگی قابل قبولی با همدیگر هستند.

۳-۷ شیوه ­های گردآوری داده ­ها
برای اجرای هر نوع تحقیق، داده­هایی جمع­آوری می­گردد که با بهره گرفتن از آن­ها فرضیه ­ها مورد آزمایش قرار می­گیرند و یا اینکه پرسش­های تحقیق بررسی و پاسخ داده می­شوند. برای جمع­آوری داده ­ها، ابزار و شیوه‌های متعددی وجود دارد که هر­کدام از آن­ها برای نوع معینی از داده ­ها مناسب می­باشند. هر­یک از روش­های جمع­آوری داده ­ها دارای نقاط قوت و ضعف خاصی است. لذا استفاده از روش­های چندگانه این حسن را دارد که هر­کدام مکمل دیگری شده و داده ­های دقیق­تری را فراهم می ­آورد. برای جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز روش­های زیر مورد استفاده قرار گرفتند:
۳-۷-۱ مطالعات کتابخانه­ای
روش کتابخانه­ای در تمامی مطالعات و تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می­گیرد، لیکن در برخی از تحقیقات در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده می­ شود و در برخی دیگر، موضع تحقیق از لحاظ روش ماهیتاً کتابخانه­ای است (سرمد و دیگران ۱۳۷۷). در روش کتابخانه­ای از انواع منابع به منظور جمع­آوری داده ­ها می­توان بهره گرفت. از جمله این منابع می­توان به اسناد، کتاب­ها، مقاله­ها و مجلات، میکروفیلم و میکروفیش و دیسکت­های کامپیوتری اشاره کرد (حافظ­نیا، ۱۳۸۷).
۳-۷-۲ تحقیقات میدانی
یکی از روش­های بسیار متداول گردآوری اطلاعات، روش پرسشنامه است که از آن طریق می­توان امر گرد­آوری اطلاعات در سطح وسیع را انجام داد. از نکات بارز این روش، جمع­آوری اطلاعات در سطح وسیع و با هزینه بسیار پایین می­باشد (حافظ­نیا، ۱۳۸۷). از طریق پرسشنامه می­توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی­برد و به آنچه در حال حاضر انجام می­دهد آگاهی یافت (سرمد و همکاران، ۱۳۷۷). در این پژوهش از دو روش پرسشنامه­ای و کتابخانه­ای جهت گرد­آوری اطلاعات استفاده شده است.
۳-۸ روش­های تجزیه و تحلیل اطلاعات
پس از آنکه محقق، داده ­ها را گردآوری، استخراج و طبقه ­بندی نمود و جدول توزیع فراوانی و نسبت­های توزیع را تهیه کرد، باید مرحله جدیدی از فرایند تحقیق که به مرحله تجزیه و تحلیل داده ­ها معروف است، آغاز شود. این مرحله در تحقیق اهمیت زیادی دارد زیرا نشان­دهنده تلاش­ها و زحمات فراوان گذشته است. در این تحقیق، با بهره گرفتن از روش­های مختلف و با تکیه بر معیار عقل سعی می­ کند اطلاعات و داده ­ها را در جهت آزمون فرضیه و ارزیابی آن مورد بررسی قرار دهد. در مرحله تجزیه و تحلیل آنچه مهم است این است که محقق باید اطلاعات و داده ­ها را در مسیر هدف تحقیق، پاسخگویی به سوالات تحقیق و نیز ارزیابی فرضیه ­های خود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظ­نیا، ۱۳۸۷).به طور کلی می­توان گفت که در تجزیه و تحلیل داده ­ها، یک بعد کمی وجود دارد که آن محاسبات آماری خاص است و یک بعد کیفی که آن تحلیل‌ها، استدلال­ها و استنتاج­هایی است که بر نتایج محاسبات آماری صورت می­پذیرد تا بتوان در نهایت آن را به جامعه آماری تعمیم داد (حافظ­نیا، ۱۳۸۷).استفاده از روش­های آماری به دو شکل توصیفی و استنباطی صورت می­گیرد:
۳-۸-۱ تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار توصیفی
آمار توصیفی را عمدتاً مفاهیمی از قبیل جدول توزیع فراوانی و نسبت­های توزیع، نمایش هندسی و تصویری توزیع ، اندازه­ های گرایش به مرکز، اندازه­ های پراکندگی و نظایر آن تشکیل می­دهد. آمار توصیفی برای تبیین وضعیت پدیده یا مسأله یا موضوع مورد مطالعه، مورد استفاده قرار می­گیرد یا در واقع ویژگی­های موضوع مورد مطالعه به زبان آمار تصویر­سازی و توصیف می­گردد.در اینجا محقق پس از استخراج اطلاعات، اقدام به خلاصه کردن و طبقه ­بندی داده ­های آماری می­نماید و این کار را با تشکیل جداول توزیع فراوانی انجام می­دهد که این کار با رایانه و با کمک نرم افزار SPSS 16صورت گرفته است.
۳-۸-۲ تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار استنباطی
در تحلیل آمار استنباطی، همواره نظر بر این است که نتایج حاصل از مطالعه گروه کوچکی به­نام نمونه چگونه به گروه بزرگتری به­نام جامعه تعمیم داده شود. در تحقیق حاضر تجزیه و تحلیل داده ­ها با بهره گرفتن از نر­افزار SPSS 16 و LISREL 8.80و روش­های آزمون آماری آزمون کولموگوروف-اسمیرنوف^[۷۶]، تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم و معادلات ساختاری انجام شده است.
۳-۸-۳ تحلیل مدل معادلات ساختاری^[۷۷] با نرم­افزار LISREL 8.80
یکی از قوی­ترین و مناسب­ترین روش­های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل چند­متغیره است. زیرا ماهیت اینگونه موضوعات، چند­متغیره بوده و نمی­ توان آن­ها را با شیوه دو متغیری (که هر بار تنها یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می­ شود) حل نمود. تجزیه و تحلیل چند­متغیره به یک سری روش­های تجزیه و تحلیل اطلاق می­ شود که ویژگی اصلی آن­ها، تجزیه و تحلیل همزمان K متغیر مستقل و N متغیر وابسته است. تجزیه و تحلیل ساختار­های کوواریانس^[۷۸] یا مدل­سازی علی یا مدل معادلات ساختاری یکی از اصلی­ترین روش­های تجزیه و تحلیل ساختار­های داده ­های پیچیده است. بنابراین از آنجایی که در تحقیق حاضر چند متغیر مستقل در قالب یک متغیر اصلی وجود دارد که می­بایستی اثر آن­ها بر روی یک متغیر وابسته مورد بررسی قرار گیرد استفاده از مدل معادلات ساختاری ضرورت می­یابد.
۳-۸-۴ مراحل مدل معادلات ساختاری
فرایند تجزیه و تحلیل ساختار­های کوواریانس شامل یکسری گام­هایی است که به محقق توصیه می­ شود که حتماً به صورت متوالی این گام­ها را انجام دهد. این گام­ها عبارتند از:

• بیان مدل؛

• تخمین مدل؛

• اصلاح مدل؛

• آزمون فرضیه؛

• تفسیر مدل؛

• ابلاغ یا نوشتن گزارش تحقیقاتی؛

در هر گام محقق باید در مورد، موارد زیر تصمیماتی را اتخاذ کند.

• مدل چگونه ساخته شود؟

• چه شاخص ­ها و چه تعداد شاخص برای متغیر­های مکنون مورد نیاز است؟

• چگونه می­بایستی خطاهای اندازه ­گیری^[۷۹]را به طور جداگانه­ ای اداره نمود؟

• از چه نوع ماتریسی استفاده شود؟ (ناطق، ۱۳۸۵)

در ذیل هر­یک از مراحل به تفضیل شرح داده شده است:
۳-۸-۵ مرحله بیان مدل
مدل معادلات ساختاری با بیان مدلی که می­خواهد تخمین زده شود، شروع می­ شود. در ساده­ترین سطح مدل، یک عبارت آماری درباره روابط میان متغیر­ها است. این مدل­ها در زمینه رویکرد­های مختلف تحلیلی، اشکال مختلفی به خود می­گیرند. برای مثال یک مدل در زمینه همبستگی عموماً روابط غیر­جهت­داری (دو طرفه) را بین دو متغیر نشان می­دهد. در حالی که رگرسیون چند­گانه و تحلیل واریانس مدل­هایی را با روابط جهت­دار بین متغیر­ها نشان می­دهد (ناطق، ۱۳۸۵). این مرحله یکی از مهم­ترین مراحل موجود در مدل معادلات ساختاری است. زیرا هیچ­گونه تحلیلی صورت نمی­گیرد مگر اینکه محقق ابتدا مدل خود را بیان کند. گام­های موجود در این مرحله به شرح زیر است:

• ساخت یک مدل ساختاری فرضی: بیان یک مدل در­واقع ترجمان یک تئوری به یکسری معادلات ساختاری (ریاضی) است. بنابراین بهتر است ابتدا نمودار مسیر را ترسیم کنیم و متغیر­های درون­زا^[۸۰] و برون­زا^[۸۱] و روابط علی بین این متغیر­ها را نشان دهیم.

• انتخاب شاخص­ های مشاهده شده برای متغیر­های مکنون: بعد از مشخص کردن متغیر­های مکنون درون­زا و برون­زا در این گام لازم است تا برای متغیر­های مکنون (متغیر­های مشاهده شده) شاخص­ های مناسبی انتخاب و به آن­ها وصل شود. بهتر است از چندین شاخص به جای یک شاخص برای اندازه ­گیری متغیر مکنون استفاده شود که این کار براساس تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی صورت می­گیرد.

• ارزیابی حالت تعیین^[۸۲] مدل: قبل از مرحله تخمین و بعد از مرحله بیان حتماً می­بایستی حالت تعیین مدل مورد ارزیابی قرار گیرد. تعیین یک مدل مستلزم مطالعه شرایطی برای به دست­آوردن یک راه­حل منحصر به فرد برای پارامتر­های بیان­شده در یک مدل می­باشد (ناطق، ۱۳۸۵).