محتوای منابع
ابزارهای اصلی
زیرساخت های شبکه و سخت افزار
بنابراین با به کارگیری این لایه های اساسی، فعالیت های یادگیری درشبکه می توانند به گونه ای طراحی شوند که یادگیرندگان بتوانند ابزارهای نرم افزاری را با یکدیگر مبادله کنند و به محتوای منابع مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. علاوه برسخت افزار و محتوای منابع، فعالیت های یادگیرنده نیز مورد توجه قرارمی گیرند. در بخش زمینه یادگیری، روش های آموزش یادگیرندگان مورد ارزیابی قرارمی گیرند و اطلاعاتی درباره سودمندی تمام نظام یادگیری شبکه ارائه می دهند و نظریه هایی را درباره رفتار یادگیری شبکه ای فراهم می سازند.

۲-۳ تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر یادگیری
به دنبال بیداری و آگاهی اخیر در امر گسترش تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، برخی کشورها مانند استرالیا، ژاپن، مالزی، سنگاپور و آمریکا اقداماتی در زمینه مدارس مبتنی بر ICT یا مدارس هوشمند انجام داده اند. در مدارس هوشمند، تاکید بر این است که آموزش به جای این که شامل فراگیری یکسری اطلاعات گسسته باشد، شامل فراگیری توانایی هایی باشد که دانش آموزان بتوانند علم و دانش خود را مبنای اطلاعات موجود بنا کنند. هدف مدارس هوشمند ترویج توسعه متعادل، کمک به یکپارچه شدن دانش، آموزش مهارت ها و ارزش ها، فراهم آوردن نظم، یادگیری های ریشه ای، مداوم و کمک در به دست آوردن صلاحیت برای همراه شدن با عصر اطلاعات است. برای آموزش این مهارت به دانش آموزان، باید فعالیت مرکزی مدارس از این شیوه کنونی تغییر یابد و اطلاعات تنها از معلم به دانش آموز انتقال پیدا نکند، بلکه تاکید مدارس براین باشد که دانش آموزان را قادر سازد تا دانش خود را با پرسش، مطالعه، جستجو و اکتشاف در گستره جهانی وب و قاعده سازی، تست فرضیه ها، تمرین مهارت ها و تبادل آموخته های خود را بسازید. (www.ict-edu.ir) اینگونه مدارس اغلب به سرمایه گذاری زیادی در زمینه تشکیلات مالتی مدیا نیاز دارند. بنابراین
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در پیشرفت های علمی و آموزشی دانش آموزان بسیار موثر است.
کلیه دانش آموزان بایستی سواد اطلاعاتی الکترونیکی داشته باشند.
فناوری های اطلاعات و ارتباطات بخشی از جهان روبه رشد فرزندان ما را تشکیل خواهد داد.
در عصر اطلاعات بایستی هزینه دست یابی به اطلاعات نادر و پرهزینه مورد نیاز در آموزش های تخصصی و پژوهش ها کاهش یابد.
نسبت دانش آموزا به کامپیوتر به نسبت یک به ده در دوره های متوسطه، و یک به بیست در دوره های ابتدایی و راهنمایی ارتقاء یابد.( mcneur, 2002)
۲-۳-۱- توسعه حرفه ای
بسیاری از معلمان به سختی با بهره گرفتن از تجهیزات ICT سازگار شدند و بسیاری نیز هنوز دست به کار نشده اند. حتی در این بین جمع زیادی وجود دارند که هنوز به اهمیت این موضوع پی نبرده اند. برای این که ICT بتواند تاثیر قابل توجهی به عنوان یک ابزار آموزشی داشته باشد، بایستی به فضایی که قرار است در آن پیاده سازی صورت گیرد، توجه شود. معلمان سال های زیادی وقت صرف کرده اند تا بیاموزند چگونه یک برنامه ریاضی را به شایستگی تدریس کنند و حال سیستم انتظار دارد که با چند ساعت آموزش، یک فرد ماهر در زمینه آموزش و ICT داشته باشد. زمان زیادی لازم است تا صرف توسعه این مهارت ها شود؛ حتی بیشتر از آن زمانی که صرف پیاده سازی و تلفیق این مهارت ها با شیوه های آموزشی می شود.
۲-۳-۲- فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و تأثیر آن بر آموزش و یادگیری
در دنیای امروز تغییرات ناشی از فناوریهای جدید تأثیر بسزایی بر روند زندگی و کار مردم در سرتا سر جهان گذاشته و با روش های سنتی آموزش، یاگیری، و مدیریت آموزش به طور جدی به مقابله پرداخته است. بنابراین موضوع توسعه نظام آموزشی در عرصه فناوری اطلاعات یک از چالشهای اصلی سیاستگذاران آموزش است.(زال زاده، ۱۳۸۵؛ صص ۲۰-۹)
در حال حاضر، روش های سنتی آموزش دیگر قادر به پاسخگویی به نیازهای رشد و گسترش مداوم مهارت های آموزشی نیستند. فناوریهای جدید فرصتهای بیشتر، جدیدتر، و جذابتری را برای یادگیری ارائه میکنند، مانند: فرصت کسب تجربه یادگیری متناسب با توانایی و شیوه یادگیری هر دانشجو.(امین پور، ۱۳۸۶؛ ۲۲۸-۲۱۷)
در متون مختلف، اغلب سه رویکرد مختلف را در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در آموزش می توان مورد شناسایی قرار داد:
فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان واحد درسی که دلالت بر فراگیری مهارتهای ویژه در قالب واحدهای درسی یا کارگاههای آموزشی برای دانشآموزان، دانشجویان، و مدرسان دارد؛
فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان ابزاری برای گردآوری، ذخیرهسازی، و اشاعه اطلاعات و نیز انجام فعالیتهای پژوهشی؛
فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان ابزاری برای کمک به فرایند آموزش و یادگیری.
این رویکرد محتوایی که در بند بالا به آن اشاره شده، متفاوت است. به عبارت دیگر، در این رویکرد سعی بر آن است تا صرفاً از امکانات سختافزاری و نرمافزاری برای آموزش و یادگیری استفاده شود و بحث محتوایی به میان آورده نشده است. اینکه فناوریهای اطلاعاتی به چه میزان بر روی شیوه های آموزش مدرسان و نیز دانشجویان دانشگاهها و موسسات آموزش عالی تأثیرگذار است، میتواند به دانش و مهارتهای قبلی آنها در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، میزان استفاده از فناوریها و نیز موضوع مورد آموزش بستگی داشته باشد.
کاربرد و تأثیر استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در حوزه های مختلف ملی و فنی با یکدیگر متفاوت است یعنی برخی رشته های دانشگاهی بیشتر تحت تأثیر کاربرد فناوریهای اطلاعاتی قرار دارند برای مثال، پزشکی در مقایسه با تاریخ.
علت کاربرد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در یادگیری، آموزش بهتر و سریعتر است. توانایی فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در سبقت از زمان و مکان است. فناوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش غیر همزمان یا آموزش با مشخصه یک تأخیر زمانی بین ارائه آموزش و پذیرش آن توسط فراگیران را ممکن می سازد. برای مثال، مواد دورهای پیوسته ممکن است در سراسر روز یا هفته در دسترس باشند(فتاحیان، ۱۳۸۳).
۲-۳-۳- نقش و تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر نظام آموزشی
تجربه نشان می دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی بر نظام آموزشی دارد. شاید تکنولوژی بتواند یاددهی یادگیری را از محدودیت های برنامه ی درسی خطی برهاند، بین یادگیری در مراکز آموزشی و خارج از مراکز آموزشی، خانه و مکان های دوردست پلی بزند و پایه و اساسی برای مفهوم یادگیری برای زیستن با هم و در کنار هم،  فراهم سازد.
هدف(یادگیری برای بودن)، رشد و توسعه ی شخصیت و توانایی عمل کردن با استقلال بیشتر، نقادی و موشکافی، برخورداری از قدرت تمیز و عهده دار شدن مسئولیت های فردی است. در این ارتباط،  آموزش نباید هیچ یک از ابعاد و ظرفیت های فردی شامل حافظه، استدلال، زیباشناسی، احساسات،  توان فیزیکی و مهارت های برقراری ارتباط را نادیده بگیرد.
مفهوم (یادگیری برای بودن)به طرح این مساله اشاره داردکه یادگیری ضمنی که درکلاس های درس مرتبط با هم شکل می گیرد،  در آینده جایگاه قانونمند خود را در مراکز آموزشی خواهد یافت.
وظیفه عمده نظام آموزشی، تربیت و پروراندن همه جانبه فراگیران آن نظام برای ایفای نقش مناسب خود در جامعه در جهت تعالی آن جامعه است. گرچه این تعریف را می توان از وجوه متفاوتی مورد بازبینی قرارداد، لکن در یک نظر کلی رشد متعلم را دارا شدن سواد اطلاعاتی تعبیر نمود.
سواد را در ساده ترین شکل به معنای توانایی خواندن و نوشتن و در وجه گسترده تر به معنای درک و فهم در نظر می گیرند. لیکن پدید آمدن تحولات جدید در عرصه فناوری اطلاعات و میزان تأثیر و جوامع از آن، به سواد اطلاعاتی یاد می شود.
امروزه اهمیت آموزش و پرورشی که متناسب با نیازهای فرد و جامعه باشد، بیش از همه احساس می‌شود زیرا دنیایی که با شبکه‌های اطلاعاتی به هم پیوند خورده متقاضی نیروی کاری است که بفهمد چگونه از فناوری به عنوان ابزاری برای افزایش بهره‌وری و خلاقیت استفاده کند.  چنین مهارتی،  توانایی استدلال کردن بر مبنای اطلاعاتی است فرآیندی که در آن منابع معتبر شناسایی شده و به دیگران انتقال داده می‌شود، افزون برآن کارفرمایان از کارگران انتظار دارند از مهارت‌های همکاری و تشریک مساعی کار در گروه و تبادل اطلاعات در شبکه جهانی، یعنی تحلیل مساله از دیدگاه چند رشته‌ای برخوردار باشند.  از آن جا که این شبکه‌ها بین‌المللی هستند، کارفرمایان در جستجوی افرادی برمی‌آیند که ظرفیت تعامل موثر با کسانی را دارا باشند که دارای فرهنگ و زبان متفاوتی هستند و بالاخره کارگران عصر دانش باید منعطف بوده و قادر باشند به همان سرعتی که محیط‌های پویای کار تغییر می‌کند،  به موثرترین شکل بیاموزند .
۲-۳-۴- مزیت‌های بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تعلیم و تربیت
نفیسی در پاسخ به اینکه فناوری اطلاعات استعداد انجام چه کارهایی را در آموزش و پرورش داراست، چنین اظهار می‌کند:
الف) کاهش محدودیت‌های یادگیری و توقیف برابر فرصت‌ها:
- تسهیل دست‌یابی همگان به فرصت‌های یادگیری با کیفیت خوب و به بهای مناسب؛
- از میان برداشته شدن محدودیت‌های ناشی از زمان یادگیری، طول یادگیری، مکان یادگیری، فاصله میان فراگیر و منابع یادگیری از جمله معلم؛
- از میان برداشتن محدودیت‌های ناشی از جنس، نژاد، قومیت، موفقیت اقتصادی- اجتماعی فراگیر؛
- از میان برداشته شدن قسمتی از محدودیت‌های ناشی از معلولیت‌های جسمی و ذهنی در فرایند یادگیری؛
- به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات امکان ارائه آموزش فراگیر- محور در طول حیات فرد با هزینه کمتر، سرعت بیشتر و کیفیت مطلوب‌تر متناسب با نیازها و توانایی‌های فرد فراهم می‌شود؛
ب) تربیت نیروی انسانی متناسب با عصر دانش و اطلاعات:
فناوری اطلاعات قادر است منابع انسانی مورد نیاز عصر دانش و اطلاعات را با توانایی تفکر منطقی برای بکارگیری ابزارهای فناوری در جهت حل مسایل، تربیت نماید.
ج) بالا بردن کارایی و بهره‌وری در آموزش و پرورش:
- خودکار بودن کارایی و بهره وری در آموزش و پرورش.
- تقویت تمرکز زدایی و اعتلای مشارکت مردم، اولیا، دانش‌آموزان، معلمان و کارفرمایان در سیاستگذاری، اجرا، نظارت و ارزشیابی از فعالیت‌های آموزشی؛
- تقویت سیستم تصمیم‌گیری و مدیریت مبتنی بر اطلاعات از طریق نظارت متمرکز و اجرای غیر‌متمرکز؛
- ایجاد مدارس و سایر نهاد‌های آموزشی و فرهنگی مجازی؛
- کاهش هزینه دستیابی به اطلاعات نادر و پر هزینه مورد نیاز در آموزش‌های تخصصی و در پژوهش‌ها.
موسسه فناوری و ارتباطات آموزشی بریتانیا (۲۰۰۳) دلایلی را برای پاسخ به اینکه چرا فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری شگرف برای فراگیران و معلمان است، ذکر می‌کند:
-  فراگیران را قادر می‌سازد که شرکت کننده‌ای فعال در کلاس درس باشد نه فقط یک مشاهده‌گر منفعل؛