برای حل مسأله مکانیابی ایستگاههای راهآهن با بهره گرفتن از روش AHP باید تعدادی پیشنهاد موجود باشد تا بین آنها مقایسه صورت گرفته و بهترین حالت انتخاب شود.
-
- برای ارائه پیشنهاد به یک فرد خبره نیاز است.
-
اگر فردی خبره تعدادی پیشنهاد برای مقایسه بدهد، لزوما این پیشنهادها بهترین پیشنهادها نخواهند بود.
-
- مکانیابی واحدهای خدمات بیمارستانی
فیضالهی و همکارانش در سال ۱۳۸۸ [۶] به مطالعه مکانیابی واحدهای خدمات بیمارستانی پرداختند. مسأله چیدمان واحدها در محلهای مختلف بیمارستانها به منظور کاهش هزینه های ناشی از جابهجایی افراد، بیماران و تسهیلات موجب تلاشهای بسیاری از سوی محققان برای ساخت مدلهای بهینه سازی چیدمان واحدها با هدف کاهش هزینه ها شده است. این در حالی است که عدم قطعیت موجود در دنیای پیرامون یا در نتایج حاصل از این تلاشها دیده میشود و یا به علت اعمال این محدودیت، مدلهای غیرخطی پیچیدهای شکل گرفتهاند که قابل اعمال به مسایل بهینه سازی میباشند. لذا هدف از این تحقیق ارائه طراحی مدل مکانیابی استوار در برابر دادههای غیرقطعی است که دارای کارآیی قابل قبولی باشد.
این تحقیق به روش اکتشافی و بر پایه توسعه مدلهای بهینه سازی ریاضی تخصیص درجه دو ([۱۹]QAP) بنا نهاده شده است. شاخصهای مورد نظر در مدلسازی در برگیرنده جریان بین واحدهای بیمارستانی، فواصل بین واحدها و وزن یا درجه اهمیت هر یک از جریانها است. هدف بهینه سازی کمینه کردن مجموع حاصلضرب این سه شاخص است که در قالب یک مدل تخصیص درجه دو ارائه شده است. به طور کلی خصوصیات مدل QAP به گونهای است که توانایی مواجه با فضای غیر قطعی را ندارد. لذا به منظور توسعه این مدل در راستای به کارگیری در مکانیابی واحدهای بیمارستانی، از رویکرد بهینه سازی استوار بهره گرفته میشود.
به منظور درک مسأله تخصیص درجه دو، یک بیمارستان که دارای n واحد است، در نظر بگیرید که برای آنها n محل از قبل پیشبینی شده است و میتوان هر یک از واحدها را به یکی از این مکانها تخصیص داد و میزان جریان بین دو واحد j و i مقدار rij است. فاصله بین دو محل r و s برابر مقدار drs است. هدف این است که یک مدل برای این مسأله ساخته شود به طوری که کل حجم حمل و نقل بین واحدهای بیمارستانی کمینه شود.
توجه کنید که معیار بهینه سازی با حاصلضرب دو متغیر تصمیم مرتبط میباشد. بنابراین، دارای فرم کودراتیک یا درجه دو است. همچنین این نکته قابل توجه است که محدودیتها همان محدودیتهای مسأله کلاسیک تخصیص (QAP) است. بنابراین، این مسأله را تخصیص درجه دو مینامند. QAP یک مدل کلاسیک در بهینه سازی گسسته است که مدلی مناسب برای خیلی از مسایل دنیای واقعی است. از جمله کاربردهای آن در تعیین محل واحدهای مختلف در بیمارستانها است.
آنچه در مدل ارائه شده به عنوان نقاط قوت قابل بیان است، پشتوانه ریاضی قوی است. علاوه بر آن که قابلیت توسعه با توجه به نیاز مدیران را دارد، توانایی بهرهگیری از همه روشهای حل مدل QAP را با اعمال کمترین تغییرات دارد. بدین ترتیب میتوان این مدل را در زمان معقول حل و نتایج را مورد استفاده قرار داد. از طرف دیگر طراحی مدل به گونهای صورت گرفته است، که امکان اعمال نظرات مدیریت چه از نقطه نظر وزنی و چه از نقطه نظر ریسکپذیری وجود داشته باشد.
از جمله نقاط ضعف مدل ارائه شده، میتوان به عدم توجه به تقاطعها اشاره کرد، به طوری که در قالب طراحی شده، تنها میزان جریان بین دو واحد در نظر گرفته شده است و میزان تراکم در تقاطع حاصل از دو جریان در نظر گرفته نشده است، که خود نیازمند طراحی یک مدل جدید درجه چهار است. از طرف دیگر وجود محدودیتهای خاص هر بیمارستان، که قابل اعمال در مدل نیست، میتواند به عنوان نظر مدیریت به عنوان مکان ثابت برای واحد مدنظر در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، واحد اورژانس یک بیمارستان بایستی نزدیک به درب بیمارستان باشد. لذا مدیریت میتواند با توجه به اهمیت این واحد، مکان آن را از قبل ثابت در نظر بگیرد و بدین ترتیب مدل ارائه شده، سایر واحدها را با توجه به مکانهای قطعی شده و شاخصهای معرفی شده بهینه میکند. لازم به ذکر است، در مثال فوق مدل، توانایی تشخیص «نزدیک به درب بودن واحد اورژانس» را ندارد لذا وجود نظر مدیریت شرط اصلی برای رسیدن به بهترین جواب ممکن است. همچنین برای حل مسأله مکانیابی واحدهای خدمات بیمارستانی با بهره گرفتن از روش بهینه سازی استوار برای مدل عدم قطعیت بودجهای، باید تعدادی پیشنهاد موجود باشد تا بین آنها مقایسه صورت گرفته و بهترین حالت انتخاب شود.
-
- برای ارائه پیشنهاد به یک فرد خبره نیاز است.
-
اگر فردی خبره تعدادی پیشنهاد برای مقایسه بدهد، لزوما این پیشنهادها بهترین پیشنهادها نخواهند بود.
-
- مکانیابی محل دفن مواد زاید
معینالدینی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ [۱۰] به مکانیابی محل دفن مواد زاید جامد شهری با بهره گرفتن از رویکرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP[20]) و تحلیل پوششی دادهها پرداختند. محل دفن مواد زاید میتواند بر روی محیط اطراف اثرات منفی و زیانبار زیادی در ابعاد سلامتی جامعه، اقتصادی و محیط زیستی داشته باشد. بنابراین ارزیابی گستردهای برای استقرار محل دفن مورد نیاز است تا بهترین مکان دفن شناسایی شود. هدف از این پژوهش مکانیابی دفن مواد زاید جامد استان البرز است.
حوزه بررسی مرکز استان البرز با مساحت ۲۲۵۵ کیلومتر مربع و با جمعیت حدود ۱۷۳۲۲۷۵ نفر، طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ است. در مطالعات زیادی به کمیابی زمین برای توسعه آینده محلهای دفن اشاره شده و بیان نموده اند که دفن پسماندها راه حل موقتی بوده و بایستی در آینده از راهکارهای متنوع مدیریت پسماند استفاده نمود. شعاع ۴۰ کیلومتری از مرکز تولید مواد زاید جامد (مرکز استان) به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد که مساحت آن برابر با ۱۳۶۱ کیلومتر مربع است.
هدف از این پژوهش مکانیابی محل دفن مواد جامد زاید مرکز استان البرز، با رویکرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی فازی و تحلیل پوششی دادهها بود. در این راستا با بهره گرفتن از روش ترکیب خطی وزنی (WLC[21]) و تحلیل خوشهای فضای پنج گزینه جهت تعیین جایگاه دفن که دارای حداقل مساحت ۲۵۰ هکتار بودند، انتخاب شدند. در نتیجه از کل منطقه مورد مطالعه به مساحت ۱۲۶۱ کیلومتر مربع فقط معادل ۵ درصد آن برای مکان دفن مناسب بود. از تکنیک سلسله مراتبی فازی جهت دستیابی به اوزان اولویت هر یک از مناطق نسبت به هر یک از معیارها استفاده شد و در پایان از تکنیک تحلیل پوششی دادهها جهت رتبهبندی نهایی گزینههای انتخابی استفاده شد. با بهره گرفتن از فرایند ترکیبی، گزینه ۱ به عنوان ارجحترین گزینه برای استقرار محل دفن شناسایی شد که گزینه ۱، دارای ۷ درصد از مساحت کل محلهای مناسب برای استقرار محل دفن است. مقایسه نتایج رویکرد ترکیبی با زمانی که تنها از تکنیک سلسله مراتبی فازی استفاده شود، نتایج یکسانی را در بر داشت. استفاده از این روش برای مکانیابی محل دفن زباله در مناطق مشابه پیشنهاد میشود. همچنین از رویکرد و روش به کار رفته میتوان برای مکانیابی سایر تأسیسات مورد نظر برای توسعه نیز استفاده نمود.
مزیت این رویکرد ترکیبی این است که مانع نقض رتبههای گزینهها در زمانی که یک گزینه نامربوط حذف یا به آن اضافه شود، شده است.
برای حل مسأله مکانیابی محل دفن مواد زاید با بهره گرفتن از روش بهینه سازی استوار برای مدل عدم قطعیت بودجهای، باید تعدادی پیشنهاد موجود باشد تا بین آنها مقایسه صورت گرفته و بهترین حالت انتخاب شود.
-
- برای ارائه پیشنهاد به یک فرد خبره نیاز است.
-
اگر فردی خبره تعدادی پیشنهاد برای مقایسه بدهد، لزوما این پیشنهادها بهترین پیشنهادها نخواهند بود.
-
- جمعبندی
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت