بررسی اثر شوری بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک گندم- فایل ... |
شکل۳-۱ نقشه کلی طرح آزمایشی
فاکتور اول: فاکتور دوم:
شوری(دسی زیمنس بر متر) سطوح مختلف سولفات روی (میلیگرم در کیلوگرم خاک)
A1: 4 0 :B1
A2: 8 B2: 10
A3: 12 B3: 20
A4: 16 B4: 30
R: تکرار آزمایش
۳-۵ مراحل انجام آزمایش
در تاریخ ۲ آذرماه ۱۳۹۲ کاشت انجام شد. ابعاد هر گلدان پلاستیکی به قطر ۲۴ و ارتفاع ۲۶ سانتیمتر بود. در ته هر گلدان به ارتفاع ۳ سانتیمتر ماسه بهعنوان زهکش ریخته شد سپس خاک مزرعه و کودهای توصیه شده بر حسب نتایج آزمون خاک به مقدار ۳۵۰ کیلوگرم در هکتار کود اوره به صورت دو بار تقسیط به صورت مساوی (که تقسیط اول، قبل از کاشت و تقسیط دوم در مرحله پنجهزنی) به گیاه داده شد. سوپر فسفات تریپل نیز به مقدار ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار ، سولفات منگنز (۳۰ کیلوگرم در هکتار) و سولفات مس (۱۵ کیلوگرم در هکتار) محاسبه شد سپس با توجه به مساحت هر گلدان، مقدار مورد نیاز محاسبه و اعمال گردید (تمام کودهای استفاده شده قبل از کاشت به خاک اضافه شد فقط قسط دوم کود اوره، در مرحله پنجهزنی) به دلیل نیاز گیاه و نتایج آزمون خاک داده شد. کود دامی نیز به مقدار کم با سطح خاک مخلوط شد. برای ایجاد زهکشی مناسب و جلوگیری از تجمع نمک ۴ سوراخ به قطر ۱ سانتیمتر ته هر گلدان تعبیه شد. پس از تهیه و آماده سازی هر گلدان نیز کود سولفات روی به خاک گلدانها اضافه گردید، میزان کود سولفات روی مورد نیاز، بر مبنای روی خالص محاسبه شد. تعداد ۶ عدد بذر نیز در هر گلدان کاشته شد. در شکل (۳-۲) و (۳-۳) نمایی از نحوه اجرای آزمایش و واحدهای آزمایش نشان داده شده است.
تیمارهای شوری در مراحل حساس رشدی (پنجه زنی، گلدهی ورسیدن) اعمال شد شکل (۳-۴). تیمارهای شوری با بهره گرفتن از نمک طعام و دستگاه EC سنج به EC مورد نظر رسانیده شدند. برای جلوگیری از ورود باران، گلدانها در گلخانه و زیر پلاستیک قرار داده شدند.
در طول اجرای آزمایش نیز فقط آفت شته مشاهده گردید که برای مبارزه با آن از سم متاسیستوکس به نسبت دو در هزار استفاده شد.
شکل ۳-۲ نمایی از واحدهای آزمایش و اجرای طرح
شکل ۳-۳ نمایی از طرح و مراحل رشد گندم
شکل ۳-۴ اعمال تنش شوری در ۳ مرحله (پنجهزنی، گلدهی و رسیدن)
۳-۶ بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر درصد جوانهزنی گندم در شرایط آزمایشگاه
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر درصد جوانه زنی بذر گندم آزمایشی در سال ۹۳-۱۳۹۲ در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت طرح کاملأ تصادفی در چهار تکرار انجام شد .رقم مورد استفاده، گندم رقم چمران و با پتانسیل اسمزی شامل آب مقطر(شاهد) و ۵ سطح شوری شامل: ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ میلیمولار کلرید سدیم (NaCl) مورد ارزیابی قرارگرفت و۵۰ بذر روی کاغذ صافی واتمن شماره یک جهت این آزمون در پتری دیش پلاستیکی ۹ سانتیمتری قرار داده شد و میزان ۵ میلیلیتر از محلول موردنظر یا (آب مقطر) به آن اضافه گردید. آزمایش در اتاقک رشدی با دمای ۲۰ درجه سانتیگراد انجام شد. شمارش بذرها هر روز صبح انجام میشد و رسیدن طول ریشهچه به ۲ میلیمتر بهعنوان معیار جوانهزنی در نظر گرفته شد (شکل ۳-۵). از نرم افزار SigmaPlot 8 نیز برای تجزیه رگرسیون استفاده شد.
شکل ۳-۵ نمایی از جوانهزنی بذر گندم در شرایط آزمایشگاه
بهمنظور بررسی سطوح شوری بر جوانه زنی بذر گندم و تعیین حداکثر جوانهزنی بذور و زمان طی شده تا رسیدن به ۵۰% جوانهزنی در تیمارهای شوری با زمانهای مختلف ازمعادله هیل (۱) استفاده گردید که با توجه به این معادله، Gmax حداکثر درصد جوانهزنی، X50 زمان تا رسیدن به ۵۰ درصد جوانهزنی نهایی، X متغیر مستقل و b یک پارامتر است.
معادله (۱):
از معادله لجستیک ۳ پارامتره (معادله ۲) نیز برای مشخص نمودن تأثیر سطوح شوری بر درصد جوانهزنی گندم استفاده شد.
معادله (۲):
که G، درصد جوانهزنی؛ Gmax، حداکثر درصد جوانهزنی؛x50 ، غلظتی از NaCl که باعث کاهش ۵۰ درصد جوانهزنی میشود و Grate، شیب منحنی در نقطه x50 را نشان میدهد.
۳-۷ اندازه گیریها و محاسبات
۳-۷-۱ ارتفاع بوته
برای اندازه گیری ارتفاع بوته، تعداد ۳ بوته بطور تصادفی از هر گلدان انتخاب و بوسیله متر از سطح زمین تا انتهای سنبله بدون در نظرگرفتن طول ریشک بر حسب سانتیمتر اندازهگیری شد و میانگین آنها بهعنوان ارتفاع بوته در هر گلدان تعیین شد.
۳-۷-۲ طول سنبله
از زیر محور سنبله تا انتهای سنبله ۳ ساقه اصلی از ۳ بوته در هر گلدان بدون درنظر گرفتن ریشک، بر حسب سانتیمتر اندازهگیری شد و میانگین آنها بهعنوان طول سنبله در هر گلدان تعیین گردید.
۳-۷-۳ حجم ریشه
پس از جداسازی ریشههای گیاهان در هر گلدان، از اختلاف حجم ایجاد شده پس از قراردادن ریشه در حجم مشخصی از آب بهدست آمد.
۳-۷-۴ وزن خشک ریشه:
پس از جدا کردن ریشه ها از ناحیه طوقه، نمونهها بهمدت ۴۸ ساعت در آون و در دمای ۷۰ درجه سلسیوس خشک شدند، سپس با ترازوی حساس وزن آن اندازهگیری شد.
۳-۷-۵ سطح برگ
با بهره گرفتن از متر یا خط کش طول و عرض برگهای هر گلدان اندازهگیری وسپس از طریق فرمول زیر محاسبه گردید:
۷۵/۰ xعرضx طول =سطح برگ
۳-۷-۶ اندازهگیری عملکرد و اجزاء عملکرد دانه
جهت محاسبه عملکرد دانه،۳ بوته برداشت، سنبلهها با دست جدا، توزین و شمارش و در نهایت دانهها از سنبله جدا و تمیز شدند و میانگین عملکرد آنها بهعنوان عملکرد در گلدان محاسبه شد، سپس با توجه به مساحت هر گلدان به مترمربع تعمیم داده شد. وزن صد دانه نیز (پس از بوجاری نمودن دانهها در رطوبت ۱۴ درصد) وزن آن با ترازوی دقیق بهدست آورده شد.
۳-۷-۷ عملکرد بیولوژیک
در زمان رسیدگی کامل، با وزن کردن بوتههای برداشت شده پس از خشک شدن در آون، عملکرد بیولوژیک تعیین گردید، سپس با توجه به مساحت هر گلدان و تراکم بوته، عملکرد بیولوژیک بر اساس گرم بر متر مربع محاسبه شد.
۳-۷-۸ صفات فیزیولوژیک
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1400-08-02] [ 03:27:00 ق.ظ ]
|