بازده دارایی ها

تعداد

۳۰

پارامترهای نرمال

میانگین

۰۰۱۱۹۹۷/۰

انحراف معیار

۰۱۷۹۶۵۶/۰

بیشترین اختلاف

قدر مطلق

۱۵۴/۰

مثبت

۱۲۳/۰

منفی

۱۵۴/۰-

آماره کلموگروف-اسمیرنوف

۸۴۵/۰

مقدار احتمال آزمون

۴۷۳/۰

با توجه به جدول فوق، مشاهده می شود که مقدار احتمال آزمون از ۰۵/۰ بزرگتر است پس متغیر از توزیع نرمال پیروی می کند.
۴-۳-۲ تحلیل رگرسیون متغیرهای تحقیق
در رگرسیون ، هدف آن است که بعضی از مشخصات از روی آگاهی در مورد سایر مشخصات بر آورد یا پیش بینی شود که این کار از طریق ساختن معادله رگرسیون صورت می گیرد .
بررسی هم‌خطی بودن متغیرها
دراین تحقیق برای برقراری فرضیات یک مدل رگرسیونی، درابتدا نمودار پراکنش، نرمال بودن داده‌ها وخود همبستگی داده‌ها بررسی می کنیم. نرمال بودن داده‌ها از طریق آزمون جاک- برا و خود همبستگی داده‌ها را با آزمون دوربین واتسون (آزمون دوربین – واتسون شاید یکی از معمولی ترین آزمون های نادرستی تبیین الگوی مورد بررسی باشد، که اساساً برای شناسایی همبستگی پیاپی (سریالی) بین باقی مانده‌ها (جمله اخلال) در اطلاعات آماری طراحی شده است . همبستگی پیاپی برای توضیح موقعیتی که در آن مقادیر یک متغیر به یکدیگر وابستگی دارند، بکار می روند (همبستگی پیاپی ، سریالی ) بین باقی مانده ها به معنای اثرگذاری مشاهدات بر روی هم است . همبستگی پیاپی یا خود همبستگی ، هر دو به منظور نشان دادن نقض فرض استقلال در جمله اخلال مورد استفاده قرار می گیرند. انجام این آزمون به بهبود اعتبار آماری تخمین های بدست آمده در هر مدل رگرسیون منجر خواهد شد. چرا که در این حالت مقادیر ضریب تعیین بدست آمده را می توان معیار درستی از توضیح دهندگی متغیر مستقل دانست . اگر آماره دوربین واتسون بین ۵/۱ تا ۵/۲ قرار گیرد، می توان فرض عدم وجود همبستگی بین خطاهای مدل را پذیرفت.) بررسی می کنیم. سپس به برازش مدل رگرسیون  با آزمون F می پردازیم.

جدول زیر، گزارش خلاصه مدل رگرسیون را نشان میدهد.

خلاصه مدل^c

در سال ۱۹۹۵ نشان‌گرهای جدیدی ابداع و معرفی شدند که به نظر می‌رسد بسیاری از محدودیت‌های نشان‌گر‌های پیشین را نداشته باشند. در این روش که AFLP نامیده می‏شود نشان‌گرهایی تولید می‏شوند که علاوه بر دارا بودن مزایایRFLP مانند دقت و تکرار‌پذیری ویژگی‌های مثبت روش‌های مبتنی بر واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز را نیز دارند. پایه‌ی این روش تکثیر انتخابی برخی قطعه‌ها از بین تمام قطعه‌های هضم شده‌ی DNA است و سه مرحله‌ی مجزا دارد:

1. 1. هضمDNA با یه جفت آنزیم محدودگر و اتصال آنها به آداپتور‌های^[۳۴] اولیگونوکلئوتیدی؛

1. 1. 1. طراحی، ساخت آغازگر و تکثیر انتخابی دسته‌ای از قطعه‌های حاصل از هضم .با بهره گرفتن از ردیف بازی آداپتور‌ها و نیز ردیف بازی نقاط برش، طراحی و ساخت آغازگر انجام می‌شود، اما برای تکثیر انتخابی قطعه‌های حاصل از هضم دو، سه یا چند نوکلئوتید به انتهای’۳ ردیف آغازگر اضافه می‌شود که موجب می‌گردد فقط قطعه‌هایی تکثیر‌شوند که ردیف بلافصل آنها در مجاورت نقطه‌ی برش ،مکمل نوکلئوتیدهای یاد شده باشد؛

   

1. 1. جداسازی قطعه‌های حاصل از تکثیر روی ژل‌های توالی‌یابی(پلی‌اکریل‌آمید) و خودپرتونگاری یا رنگ‌آمیزی نقره برای ثبت نتیجه‌ها.

با بهره گرفتن از این روش تعداد زیادی از قطعه‌های حاصل از هضم، تکثیر و قابل رویت می‌شوند. این در حالی است که نیازی به دانش اولیه در مورد توالی‌بازی قطعه‌هایی که تکثیر می‌شوند، وجود ندارند. هر یک از این قطعه‌هایی که به صورت باند روی ژل ظاهر می‌شوند، می‌توانند به عنوان یک نشان‌گر ژنتیک مورد استفاده قرار گیرند.
تعداد قطعه‌هایی که با این روش تکثیر می‌شوند، به دقت و توانمندی روش‌های جداسازی (الکتروفورز)، ثبت نتایج و تعداد نوکلئوتید اضافه شده به انتهای آغازگر بستگی دارد. معمولا در این روش بین پنجاه تا صد قطعه‌ی حاصل از هضم تکثیر و با بهره گرفتن از ژل‌های پلی‌اکریل‌امید واسرشت ساز ثبت می‏شوند(۱۹)
مزایای AFLP

• • این روش در مقایسه یا سایر روش‌ها بیشترین تعدا نشان‌گر‌ها به ازای هر ژل را ایجاد می‌کند؛

• • در این روش نیازی به تهیه و تدارک و نگه‌داری کاوشگر نیست .دقت و تکرار‌پذیری این نشان‌گر به دلیل انتخاب دمای زیاد هم رشته‌سازی و اتصال آغازگر به DNA الگو بیشتر از RAPD است(۲۰).

معایب AFLP

• • پیچیدگی نسبی این روش در مقایسه با سایر روش‌های میتنی برPCR ؛

• • عدم اطلاع از جایگاه ژنی نشان‌گر‌ها؛

• • غالب بودن این نشان‌گر موجب عدم امکان تشخیص افراد خالص از ناخالص می‏گردد؛

• • تکثیر قطعه‌های غیر‌واقعی^[۳۵] در AFLP موجب کاهش قابلیت اعتماد این روش می‏گردد(۲۰).

۱-۳-۳-۲-۲ DNA چندشکل تکثیرشده‏ی تصادفی(RAPD)
در این روش از تک آغازگرهایی به طول هشت تا ده نوکلئوتید که ردیف بازی آن به طور قراردادی تعیین می‌گردد، استفاده می‏شود. در این واکنش یک آغازگر منفرد نقاط مکمل خود را روی دو رشته‏ی DNA ژنومی می‌یابد و در آن نقاط به رشته‌های DNAمتصل می‌شود. چنانچه محل اتصال آغازگرها در روی دو رشته‏ی مقابل به هم نزدیک باشند(فاصله‏ای که DNA قابل تکثیر باشد)، ردیف بین آن دو نقطه طی واکنش PCR تکثیر خواهد شد. فراورده‌های واکنش PCRروی ژل آگارز از هم جدا می‏شوند. تولید هر باند بیانگر وجود شباهت زیاد بین ردیف بازی آغازگرها و ردیف بازی محل اتصال درDNA ژنوم است. به طور معمول هر آغازگر تکثیر چندین جایگاه مختلف را درDNA ژنومی هدایت خواهد کرد. وجود یا عدم وجود یک باند واحد در ژل های RAPD بیانگر جهش نقطه‌ای در محل اتصال آغازگرها و یا حذف یا (اضافه) شدن در ناحیه قابل تکثیر است. بنابراین چند شکلی در RAPDمعمولا به شکل حضور و غیاب یک باند پدیدار می‏شود. بدین معنی که نشان‌گرهای RAPD از نوع غالب‌اند و افرادی که دو نسخه از یک آلل دارند، به طور کمی از افرادی که یک نسخه از آن آلل را دارند، قابل تشخیص نیستند. تفاوت طول قطعه‏ها در RAPD از طریق تکثیر قطعه‌های DNA مکمل با ردیف‌های آغازگرهای اختیاری (ردیف مشخص ولی تصادفی) به‌دست می‌آیند. قطعه‏های تکثیر شده به صورت نوارهایی با وزن مولکولی متفاوت به‌طور مستقیم روی ژل قابل مشاهده‌اند (۱۵).
مزایای RAPD

• • عدم نیاز به کاوشگر، مواد پرتوزا و غیره؛

• • امکان بررسی هم زمان چندین جایگاه در ژنوم؛

• • عدم نیاز به اطلاعات اولیه در مورد ریف DNA برای ساخت آغازگر(۱۶).

معایب RAPD

• • عدم تکرار پذیری؛

• • حساسیت بسیار به آلودگی؛

• • در صورت تغییر شرایط محیطی ظهور باندهای جدید؛

• • نامعلوم بودن جایگاه نشان‌گر RAPD روی نقشه‌ی ژنتیکی(۱۶).

۱-۳-۳-۲-۳ تفاوت تک نوکلئوتیدی(SNP)
تنوع‌ها و تفاوت‌هایی که به واسطه‏ی اختلاف در یک جایگاه نوکلئوتیدی(به علت جایگزینی، حذف یا ازدیاد) اتفاق می‌افتند، با عنوان تفاوت تک نوکلئوتیدی نامیده می‏شوند. این نوع از تنوع به‌وفور در ژنوم انسان اتفاق می‏افتد به طوری که مطالعات انجام گرفته توسط کاتانو-آنولز^[۳۶] و گرس هوف^[۳۷] (۱۹۹۸) در ژنوم انسان و اسب نشان می‏دهد که در فاصله‏ی هر دویست و پنجاه تا چهارصد نوکلئوتید یک SNP وجود دارد(۱۷).
با اینکه‌SNP ها به وفور در ژنوم انسان یافت می‌شوند، ولی ایجاد و توسعه‌ی نشان‌گرهای SNP چندان آسان نیست. تهیه نشان‌گر‏های SNP شامل مراحل زیر است:

1. 1. تعیین ردیف DNA اطراف SNP؛

1. 1. تکثیر قطعه‌ای منحصر به فرد از DNA به کمک PCR به منظور غربال SNP؛

1. 1. شناسایی SNP که شامل مشاهده‌ی دو آلل در افراد مختلف می‌باشد؛

1. 1. مکان‌یابی نشان‌گر SNP و تعیین جایکاه خاص کروموزومی آن؛

1. 1. تعیین فراوانی دو آلل در جمعیت؛

1. 1. بررسی SNP در افراد و ژنوتیپ‌های مختلف(۱۷).

برخی از معایب نشاگرهای SNP

دانشکده ادبیات و علوم انسانی
مرکز رامهرمز
پایان نامه
برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد

رشته زبان و ادبیات فارسی
گروه زبان و ادبیات فارسی
عنوان پایان نامه
مقایسه مضامین اجتماعی اشعار مهدی اخوان ثالث و محمد مهدی جواهری
استاد راهنما:
دکترعادل سواعدی
استاد مشاور:
دکتر مهدی کدخدای طراحی
دانشجو:
یوسف صدیق زاده
شهریور ۱۳۹۴

به نام خدا
منشور اخلاق پژوهش
با یاری از خداوند سبحان و اعتقاد
به این که عالم محضر خداست و همواره ناظر بر اعمال انسان و به منظور پاس داشت مقام بلند دانش و پژوهش و نظر به اهمیت جایگاه دانشگاه در اعتلای فرهنگ و تمدن بشری، ما دانشجویان و اعضاء هیئت علمی واحدهای دانشگاه پیام نور متعهد می گردیم اصول زیر را در انجام فعالیت های پژوهشی مد نظر قرار داده و از آن تخطی نکنیم:
۱- اصل حقیقت جویی: تلاش در راستای پی جویی حقیقت و وفاداری به آن و دوری از هرگونه پنهان سازی حقیقت.
۲- اصل رعایت حقوق: التزام به رعایت کامل حقوق پژوهشگران و پژوهیدگان (انسان،حیوان ونبات) و سایر صاحبان حق.
۳- اصل مالکیت مادی و معنوی: تعهد به رعایت کامل حقوق مادی و معنوی دانشگاه و کلیه همکاران پژوهش.
۴- اصل منافع ملی: تعهد به رعایت مصالح ملی و در نظر داشتن پیشبرد و توسعه کشور در کلیه مراحل پژوهش.
۵- اصل رعایت انصاف و امانت: تعهد به اجتناب از هرگونه جانب داری غیر علمی و حفاظت از اموال، تجهیزات و منابع در اختیار.
۶- اصل رازداری: تعهد به صیانت از اسرار و اطلاعات محرمانه افراد، سازمان ها و کشور و کلیه افراد و نهادهای مرتبط با تحقیق.
۷- اصل احترام: تعهد به رعایت حریم ها و حرمت ها در انجام تحقیقات و رعایت جانب نقد و خودداری از هرگونه حرمت شکنی.
۸- اصل ترویج: تعهد به رواج دانش و اشاعه نتایج تحقیقات و انتقال آن به همکاران علمی و دانشجویان به غیر از مواردی که منع قانونی دارد.
۹- اصل برائت: التزام به برائت جویی از هرگونه رفتار غیرحرفه ای و اعلام موضع نسبت به کسانی که حوزه علم و پژوهش را به شائبه های غیرعلمی می آلایند.

صورتجلسه دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد (M.A)
نام و نام خانوادگی دانشجو : یوسف صدیق زاده در تاریخ ۶/ ۱۳۹۴ رشته : زبان و ادبیات فارسی از پایان نامه خود با عنوان : «مقایسه مضامین اجتماعی اشعار مهدی اخوان ثالث و محمد مهدی جواهری» با درجه بسیار خوب ونمره دفاع نموده است.
نام و نام خانوادگی اعضاء هیات داوری سمت امضاء اعضای هیات داوری
۱ - دکتر عادل سواعدی استاد راهنما

۲ - دکتر مهدی کدخدای طراحی استاد مشاور
۳ - دکتر استاد داور
مراتب فوق مورد تایید است . مدیر/معاونت پژوهشی
مهر و امضاء

تعهدنامه اصالت رساله پایان نامه
تاریخ:…………..
شماره:………….
پیوست:………..
اینجانب یوسف صدیق زاده دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته/ دکترای حرفه ای/ دکترای تخصصی در رشته زبان و ادبیات فارسی شماره دانشجویی ۹۲۳۸۵۱۸۳۴ که در تاریخ از پایان نامه/ رساله خود تحت عنوان « مقایسه مضامین اجتماعی اشعار مهدی اخوان ثالث و محمد مهدی جواهری» کسب نمره و درجه دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:
۱-این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط ورودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
۲- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
۳- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
۴- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.

استغفار

قالَ لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤالِ نَعْجَتِکَ إِلى‏ نِعاجِهِ وَ إِنَّ کَثیراً مِنَ الْخُلَطاءِ لَیَبْغی‏ بَعْضُهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ إِلاَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ قَلیلٌ ما هُمْ وَ ظَنَّ داوُدُ أَنَّما فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَ خَرَّ راکِعاً وَ أَنابَ. ص/۲۴

۴-۱۲-۱- سرگذشت حضرت حضرت داوود (ع)
یکی از پیامبران الهی که دارای علم و قدرت فراوانی بود، حضرت داوود می باشد که خداوند برای تقویت روحی پیامبر اکرم و دلداری آن حضرت در سوره ص می فرماید: «اصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ، إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِشْرَاقِ، وَالطَّیْرَ مَحْشُورَهً کُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ (ص/۱۹-۱۷)؛بر آنچه مى‏گویند صبر کن و داوود بنده ما را که داراى امکانات [متعدد] بود به یاد آور آرى او بسیار بازگشت‏کننده [به سوى خدا] بود، ما کوهها را با او مسخر ساختیم [که] شامگاهان و بامدادان خداوند را نیایش مى‏کردند،و پرندگان را از هر سو [بر او] گرد [آوردیم] همگى [به نواى دلنوازش] به سوى او بازگشت‏کننده [و خدا را ستایشگر] بودند».

داوود عبادت گذاری بزرگ بود و حکومتی با عظمت داشت، خداوند در سوره ص به ذکر و یاد او می پردازد تا به پیامبر (ص) یاد آور شود از کارشکنی ها و زخم زبان های کفار متزلزل نشود و مخالفت آن ها در عزم راسخش سستی ایجاد نکند و می فرماید: سرگذشت پیامبران بزرگ را که همه توجهشان به خدا بود، به یاد آور که عبارت بودند از داوود، سلیمان، ایوب، ابراهیم، اسحاق، یعقوب، اسماعیل، یسع و ذالکفل. اولین آن ها داوود است که خداوند او را قدرتمند ساخت و بعد از اینکه در جنگ طالوت با جالوت، داوود جالوت را کشت خداوند به وی فرمانروائی و حکمت و علم داد. «وِمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ(البقره/۲۰۱)؛و برخى از آنان مى‏گویند پروردگارا در این دنیا به ما نیکى و در آخرت [نیز] نیکى عطا کن و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار». و او را خلیفه روی زمین قرار داد و قدرت داوری و قضاوت عطا کرد.(ص/۲۰و ۲۶). و کوه ها و پرندگان را مسخر وی ساخت که همراهانش خدا را تسبیح گویند. (الانبیاء/۷۹وص/۱۹). و آهن را برایش نرم ساخت تا بتواند با آن وسائل و زره بسازد. (طبرسی،۱۴۰۶،۷/۵۸و الانبیاء/۸۰ والسبا/۱۱). خداوند آن همه قدرت و امکانات را به او داد ولی این پیامبر عظیم الشان با این همه قدرت ظاهری از زخم زبان و کارشکنی های آن ها در امان نماند ولی با قدرت تمام در برابر دشمنان ایستاد و حتی گفته اند در اطراف محراب عبادت او هزاران نفر شب تا به صبح به حال آماده باش بودند. خداوند در مقام تسلی پیامبر (ص) می فرماید: در مقابل گفته های ناروا و استهزاء کفار شکیبا باش و برای تقویت خود داوود پیامبر، بنده ما را خاطر نشان ساز که دارای نیروی جسمانی و قوت بود و برای جلب رضایت الهی زیاد عبادت می کرد و با تعبیر اواب که صیغه مبالغه است می فهماند داوود بسیار به سوی پروردگارش بازگشت می کرد و از کوچکترین غفلت و ترک اولی توبه می نمود و نصف ازشب را به عبادت و شب زنده داری می پرداخت و نصف از سال را روزه می گرفت، یک روز روزه بود و یک روز افطار می کرد. (طبرسی،۱۴۰۶،۸/۴۶۹).
۲-۱۲-۲- نکته آموزنده
بزرگترین درسی که از زندگی حضرت داوود گرفته می شود این است که او با آن همه قدرت ظاهری و سیاسی و حکومتی و نعمت های فراوان مادی و ظاهری دنیا، از نظر قدرت معنوی و اخلاقی و نیروی عبادت چنان بود که قرآن او را به عنوان اواب می ستاید، بنده ای که یک لحظه از یاد خدا و توبه به درگاه او غافل نشد و زندگی سر تا پا مادی،او را به خود مشغول نکرد. به طوری که پرندگان نیز تحت تاثیر عبادت و تسبیح او قرار می گیرند و از آشیانه های خودشان گرد او جمع می شوند و هر یک به نغمه خود تسبیح می گفت و ذکر او را تکرار می کردند». (ثقفی،۱۳۷۶،۴/۵۷۶).
۳-۱۲-۳- قضاوت و استغفار
«وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاکِعًا وَأَنَابَ، فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِکَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ (ص/۲۵-۲۴)؛و داوود دانست که ما او را آزمایش کرده‏ایم پس از پروردگارش آمرزش خواست و به رو درافتاد و توبه کرد و بر او این [ماجرا] را بخشودیم و در حقیقت براى او پیش ما تقرب و فرجامى خوش خواهد بود». قبل از این آیات خداوند ماجرائی را درباره داوود نقل می کند که افرادی به عنوان دادخواهی و قضاوت از محراب او بالا رفتند و نزد وی حاضر شدند او نخست وحشت کرد سپس به شکایت شاکی گوش فرا داد که یکی از آن دو ۹۹ گوسفند ماده داشت و دیگری فقط یک گوسفند، در حالی که صاحب نود و نه گوسفند از برادرش تقاضا داشته که آن یک گوسفند را هم به او واگذار کند. حضرت داوود با عجله در قضاوت بدون تامل حق را به شاکی داد و این تقاضا را ظلم و تعدی دانست و به زودی دانست که در قضاوت عجله کرده است و از خداوند تقاضای عفو کرد و خدا او را بخشید. که دراین سرگذشت دو نکته قابل توجه است، * امتحان و آزمایش الهی *دعا، توبه و استغفار.
۴-۱۲-۴- دعا و توبه و استغفار
داوود که مهارت و اطلاعاتی در امر قضا داشت خداوند می خواست او را آزمایش کند و شاید به او بفهماند که فریفته علم و اطلاع خود نشود و با یک شرایط غیر عادی صحنه ای از قضاوت را برای او پیش آورد، او هم گرفتار عجله شد و پیش از آنکه از طرف مقابل (مدعی علیه) توضیح بخواهد که چرا درخواست یک گوسفند را از برادر خود نمودی فوری به نفع شاکی (مدعی) قضاوت کرد و مدعی علیه را محکوم ساخت و در اینجا هرچند حضرت داوود قضاوتش درست بود اما چون عجله کرد و فوری با شنیدن سخنان عاطفه برانگیز شاکی به نفع او قضاوت نمود و آداب قضا را رعایت نکرد و شایسته بود هرچند از گفتار شاکی علم و یقین پیدا کرده بود که حق با اوست از مدعی علیه توضیح بخواهد و بعد از آن قضاوت کند اما این توضیح نخواستن از مدعی علیه برای داوود ترک اولی و رعایت نکردن یک امر مستحب به حساب می آید و کاری است که بهتر بود انجام نشود و حضرت بعد از قضاوت متوجه آن شد زیرا دو ملک که به عنوان شاکی و متشاکی به صورت انسان آمده بودند بعد از حکم حضرت داوود به یکدیگر نگاه کردند و لبخند زدند و غائب شدند و او متوجه شد کار خوبی نکرده است و همچنین از امام رضا وارد شده است که داوود گمان کرده بود خداوند خلقی که از او اعلم باشد خلق ننموده است لذا دو ملک را مبعوث فرمود که به کیفیتی که در قرآن ذکر شده بر او وارد و تقاضای دادرسی نمودند و آن حضرت بعد از ادعای مدعی بدون سؤال از مدعی علیه عجله نمود و زود قضاوت کرد.(ثقفی،۱۳۷۶،۱/۵۸۰). آری داوود چون مدعی مقامی بود که مخصوص محمد (ص) و آل محمد است خداوند او را در معرض امتحان درآورد تا معلوم شود با وارد شدن دو نفر از راه غیر متعارف چنان وحشت زده می شود که قاعده و آداب قضاوت را از دست می دهد و دست خوش احساسات می گردد، پس نباید ادعای اعلمیت نسبت به تمام مخلوقات را داشته باشد و بعد از این امتحان و آزمایش آن حضرت آگاه شد و از این که ادعای اعلمیت و اعتماد به نفس و ترک مستحب در قضاوت داشته باشد استغفار نمود و خداوند هم بر او منت گذاشت و در اثر آمرزش خواهی، دعا و مناجات، وی را به مقام قرب خود و حسن عاقبت رسانید.
۴-۱۳- دعاهای حضرت سلیمان (علیه السلام)

عنوان

آیه

استغفار /طلب ملک

قَالَ رَبّ‏ِ اغْفِرْ لىِ وَ هَبْ لىِ مُلْکاً لَّا یَنبَغِى لِأَحَدٍ مِّن بَعْدِى إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ ص/۳۵

شکر نعمت / عمل صالح/ ملحق شدن به عباد صالح

فَتَبَسَّمَ ضَاحِکاً مِّن قَوْلِهَا وَ قَالَ رَبّ‏ِ أَوْزِعْنىِ أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتىِ أَنْعَمْتَ عَلىَ‏َّ وَ عَلىَ‏ وَالِدَىَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَلِحًا تَرْضَئهُ وَ أَدْخِلْنىِ بِرَحْمَتِکَ فىِ عِبَادِکَ الصَّلِحِینَ النمل/۱۹

حضرت سلیمان (ع) و پدرش داوود (ع) از پیامبران بزرگ الهی بودند که خداوند در قرآن کریم از آنان به نیکی یاد می کند، خداوند متعال به حضرت داوود و سلیمان علم خاصی عنایت فرمود که ظاهرا علم معارف و احکام و حکمت و قضاوت و سیاست و ریاست باشد و هر دو شکر و حمد خدا را برای مزیت علمی خودشان به جای آوردند و این مزیت به فضل الهی بر بسیاری از بندگان مومن بود نه بر تمام آن ها مانند پنج اولوالعزم و اوصیاء پیامبر خاتم و از اینجا فضیلت علم و شرف اهلش معلوم می شود که آن دو بزرگوار با داشتن مال و جاه و جلال و سلطنت و اقبال به علم و دانش خرسند بودند چون علم است که سرچشمه سعادات و منشا برکات است و حضرت داوود هرچه داشت از مال و ملک نبوت و قضاوت باقی گذارد و حضرت سلیمان آن ها را به ارث برد و به وصیت پدر مالک و متصرف گردید و به مردم فرمود خداوند به ما انبیاء زبان پرندگان را آموخته و از هر موجودی از موجودات دنیا برای ما بهره و نصیب قرار داده که می توانیم از آن بهره ببریم و مسخر خود قرار دهیم و این تمکن و توانایی فضیلت آشکاری است که کسی نمی تواند منکر آن شود و این معنی را برای اداء شکر از مواهب الهیه و اثبات نبوت خود اظهار فرمود. (ثقفی،۱۳۷۶،۴/۱۷۲).
شرح دعای حضرت سلیمان
«فَتَبَسَّمَ ضَاحِکًا مِّن قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلَى وَالِدَیَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ (النمل/۱۹)؛[سلیمان] از گفتار او دهان به خنده گشود و گفت پروردگارا در دلم افکن تا نعمتى را که به من و پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى سپاس بگزارم و به کار شایسته‏اى که آن را مى‏پسندى بپردازم و مرا به رحمت‏خویش در میان بندگان شایسته‏ات داخل کن». این دعا مانند دعائی است که خداوند با مختصر تفاوتی در سوره احقاف از قول بندگان لایق و با ایمان نقل می کند، که از آن استفاده می شود انسان باایمان در سن چهل سالگی از عمق و وسعت نعمت های خداوند بر خودش آگاه می گردد و نیز خدماتی را که خداوند نسبت به پدر و مادر او ارزانی داشته است تا وی را به این حد برسانند، چرا که در سن چهل سالگی معمولا خودش پدر و مادر شده و زحمات طاقت فرسا و ایثارگرانه پدر و مادر را درک می کند و بی اختیار به یاد آن ها می افتد و به جای آن ها در پیشگاه خداوند شکر گزاری می کند.
۴-۱۳-۱- تقاضای حضرت سلیمان
عرضه داشت پروردگارا راه و رسم شکر نعمت هائی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشته ای به من الهام فرما تا بتوانم این همه نعمت های عظیم را در راهی که تو فرمان داده ای و مایه خشنودی توست به کار گیرم و از مسیر حق منحرف نگردم که ادای شکر این همه نعمت جز به مدد و یاری تو ممکن نیست. مرا موفق دار تا عمل صالحی به جای آورم که تو از آن خشنود می شوی، در این تقاضا سلیمان اشاره می کند به اینکه آنچه برای من مهم است بقای لشکر و حکومت و تشکیلات نیست، مهم این است که عمل صالحی انجام دهم که مایه رضای تو گردد. عرضه داشت خدایا ! مرا به رحمتت در زمره بندگان صالحت داخل گردان.
۴-۱۳-۲- اجابت دعای سلیمان
خداوند بعد از اینکه سلیمان ملک و سلطنت خواست، آرزوی او را برآورده ساخت و قدرت و سلطنتی بی نظیر و هر بنا و غواصی از شیاطین را به اختیار او قرار داد تا بعضی در دریا برای او غواصی کنند و بعضی در خشکی، هر ساختمانی می خواهد بسازند و گروه دیگری از شیاطین را در غل و زنجیر مسخر او کرد و در سلطه اش قرار داد و به او گفت این عطای ما است به هر کس می خواهی و صلاح می دانی ببخش و از هر کس می خواهی امساک کن و حسابی بر تو نیست وبرای سلیمان نزد ما مقامی ارجمند و سرانجامی نیک است.(ق/۴۰-۳۶). این بود سرگذشت اجمالی زندگی حضرت سلیمان و خواسته های او که خداوند چون وی را لایق و شایسته یافت، حاجات او را برآورده ساخت و هر کجا ذره ای به غیر خدا توکل کرد و امید بست، وی را اصلاح و امتحان نمود و به او فهماند هرچه می خواهی طلب کن هرچند فرمانروائی و سلطنت مطلقه باشد و بعد از آن این امکانات را به هر که خواستی عطا کن و خیرش را به دیگران برسان و در پایان می فرماید: «وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ (ص/۴۰)؛و قطعا براى او در پیشگاه ما تقرب و فرجام نیکوست».
۴-۱۳-۳- نکات آموزنده
۱- یکی از بهترین نشانه ها برای شناخت حاکمان الهی از حاکمان غیر الهی این است که دسته دوم به هنگام رسیدن به قدرت، غرق غرور و غفلت می شوند و همه ارزش های انسانی را به دست فراموشی سپرده، در خودکامگی سخت فرو می روند اما حاکمان الهی به هنگام نیل به قدرت، بار سنگینی از مسئولیت ها را بر دوش خود احساس می کنند، بیش از همیشه به درگاه خدا روی می آورند و توانائی بر ادای رسالت خویش را از او می طلبند همانگونه که سلیمان بعد از آن همه قدرت مهم ترین چیزی که از خدا تقاضا می کند ادای شکر او و استفاده از این مواهب در مسیر رضای او و آسایش بندگان خدا است. و بود و نبود نعمت و قدرت در روحیه شکر گزاری او تاثیر منفی نداشته باشد.
۲- جالب اینکه سلیمان با داشتن آن قدرت و حکومت بی نظیر، تقاضایش از خدا این است که عمل صالح را به طور مداوم انجام دهد و از آن بالاتر در زمره بندگان صالح خدا باشد. از این تعبیر استفاده می شود که اولا هدف نهائی به دست آوردن قدرت، انجام عمل صالح است و عمل صالح نیز مقدمه ای است برای جلب خشنودی و رضای خدا که هدف نهائی همین است. ثانیا: داخل بودن در زمره صالحان مرحله ای فراتر از انجام عمل صالح که سلیمان از خدا این را می خواهد که آن قدر مشمول عنایت پروردگار قرار گیرد که صالح بودن از عملش فراتر رود و در درون جان و اعماق وجودش نفوذ کند و این جز به رحمت الهی امکان پذیر نیست. (مکارم شیرازی،۱۳۷۶،۱۵/۴۳۳).
۳- راستی بنده صالح خدا بودن چه گرانبها است که سلیمان با آن همه حشمت و جاه و جلالش که برای احدی جای شک نبوده باز تقاضایش این است که خدا به رحمتش او را در خط بندگان صالح قرار دهد و از لغزش هائی که هر زمان برای انسان مخصوصا برای انسانی که در راس یک تشکیلات عظیم باشد امکان پذیر است او را حفظ کند.
۴- سلیمان بعد از طلب مغفرت به خداوند عرض کرد: «قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِی وَهَبْ لِی مُلْکًا لَّا یَنبَغِی لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِی إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ (ص/۳۵)؛گفت پروردگارا مرا ببخش و ملکى به من ارزانى دار که هیچ کس را پس از من سزاوار نباشد در حقیقت تویى که خود بسیار بخشنده‏اى».
۵- حضرت بعد از مغفرت از خداوند خواست که به او سلطنتی ببخشد که برای احدی بعد از او سزاوار نباشد یعنی کسی لایق آن مقام بعد از او نباشد و به بیان دیگر از خدا خواست او را لایق مقامی گرداند که فوق مقامات آتیه باشد یا از خدا خواست به او سلطنتی مرحمت نماید که برای احدی بعد از او سزاوار نباشد و خداوند هم چنان سلطنتی به او عنایت فرمود که شباهتی به سلطنت سلاطین جور ندارد.
در اینجا دو سؤال مطرح است:
آیا ممکن است پیامبر بخیل باشد ؟«در پاسخ این سؤال مفسران مطالب بسیاری دارند و آنچه از همه مناسب تر به نظر می رسد این است که او از خداوند یک نوع حکومتی می خواست که توام با معجزات ویژه ای بوده باشد و حکومت او را از سایر حکومت ها مشخص کند زیرا می دانیم هر پیامبری معجزه مخصوصی به خود داشته، موسی معجزه عصا و ید بیضاء، آتش برای ابراهیم سرد و خاموش شد، معجزه صالح، ناقه مخصوص او بود، و معجزه پیامبر اسلام،قرآن مجید بود، سلیمان نیز حکومتی داشت آمیخته با اعجازهای الهی، حکومت بر بادها و شیاطین، با ویژگی های بسیار دیگر» (مکارم شیراری،۱۳۷۶،۱۹/۲۱۳). خلاصه اینکه سخن از کم و زیاد و افزون طلبی و انحصار جوئی نیست. سخن از این است که کمال نبوت در این است که از نظر معجزات، ویژگی هائی داشته باشد که آن را از نبوت انبیای دیگر مشخص کند، و سلیمان طالب این بوده است.
اواب و داوود
در سوره ص سه نفر از پیامبران بزرگ الهی به عنوان اواب توصیف شده اند، حضرت داوود (ع)، سلیمان (ع) و ایوب (ع)، که درباره داوود می فرماید: «وَاذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ (ص/۱۷)؛به یاد آور آرى او بسیار بازگشت‏کننده [به سوى خدا] بود». در این آیه سه صفت برای داوود ذکر شده، یکی اینکه مقام بندگی خدا را داشت، دوم اینکه از نظر قدرت سیاسی و حکومتی، نیرومند بود و نیروی جسمانیش به حدی بود که در جنگ بنی اسرائیل (طالوت) با جالوت ستمگر با یک ضربه نیرومند به وسیله سنگی که از فلاخن رها کرد جالوت را از بالای مرکب به روی خاک افکند و در خون خود غلطید. و نوشته اند در اطراف محراب او هزاران نفر شب تا به صبح به حال آماده باش بودند. و از نظر قدرت معنوی و اخلاقی و نیروی عبادت چنان بود که بسیاری از شب را بیدار بود و به عبادت پروردگار مشغول، و نیمی از روزهای سال را روزه می گرفت. و اواب از ماده (اوب) به معنی بازگشت اختیاری به سوی چیزی است و از آنجا که (اواب) صیغه مبالغه می باشد اشاره به این است که او بسیار به سوی پروردگارش بازگشت می کرد و از کوچکترین غفلت و ترک اولی توبه می نمود و هر وقت خدا را تسبیح می گفت کوه ها و پرندگان با او هم آواز می شدند و خدا را تسبیح می گفتند «وَالطَّیْرَ مَحْشُورَهً کُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ». (مکارم شیرازی،۱۳۷۶،۱۹/۳۴۶).

فرضیه فرعی ۲ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه خط مشی و استراتژی و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۳ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه منابع انسانی و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۴ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه شرکا و منابع و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۵ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه فرآیندها و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۶ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه نتایج مشتریان و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۷ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه نتایج کارکنان و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۸ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه نتایج جامعه و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

فرضیه فرعی ۹ : بین تعالی سازمانی و سرآمدی بر اساس مدل EFQM در حوزه نتایج کلیدی عملکرد و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد

Ho رد

۵-۵-پیشنهادات:
با توجه به مجموعه اقدامات انجام شده در فرایند این تحقیق و نتایج بدست آمده پیشنهادات ذیل جهت توجه به مقوله سودآوری در بنگاه‌های اقتصادی با توجه به رویکرد تعالی سازمانی ارائه می‌گردد:
۵-۵-۱- پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق :
باتوجه به جدول ۵-۱ و تأیید فرضیه اهم تحقیق (مبنی بر وجود رابطه مثبت و معنی دار بین تعالی سازمانی و سودآوری شرکت) به سازمان‌ها پیشنهاد می‌گردد که از این ابزار به عنوان یک ابزار مدیریتی و عامل بهبود در سازمان، استفاده نمایند.
باتوجه به شبهات ایجاد شده برای سازمان‌ها مبنی بر این که اجرای معیارهای مرتبط با نتایج جامعه از قبیل اثرات زیست محیطی، اشتغال‌زایی،‌ ارتباط با انجمن‌ها،‌ خانه صنعت و… موجب کاهش سودآوری شرکت خواهد گردید لیکن باتوجه به نتایج بدست آمده، بررسی‌ها بیانگرکوتاه مدت بودن کاهش سودآوری بوده و در بلند مدت دارای رابطه معنی دار با سودآوری شرکت می‌باشد لذا پیشنهاد می‌گردد که به این مقوله از فرایند نیز توجه لازم صورت پذیرد.

بررسی‌های به عمل آمده در بخش امتیازات کسب شده توسط جامعه آماری، بیانگر این مطلب است که شرکت‌ها در حوزه توانمند سازها در بخش منابع انسانی و فرآیندها، به طور میانگین ۳۸ درصد از امتیاز حوزه مربوطه را احراز نموده اند، اهتمام و توجه بیشتر در حوزه‌های یادشده در فوق، مورد توصیه است.
بررسی‌های به عمل آمده در بخش امتیازات کسب شده توسط جامعه آماری بیانگر این مطلب است که شرکت‌ها در حوزه نتایج در بخش نتایج مشتریان، ۲۵ درصد از امتیاز حوزه مربوطه را (حداقل امتیازات) کسب نموده اند و این وضعیت در مقایسه با شاخص اصلی مدل خودارزیابی (مشتری محوری) مستلزم این می‌باشد که در اولویت اصلی سازمان‌ها قرار گیرد.
نتایج حاصل از اجرای فرایند خودارزیابی بر مبنای بنیاد کیفیت اروپائی منجر به شناسائی نقاط قوت و فرصتهای بهبود سازمانی می‌گردد و تکمیل کننده این مدل استفاده از ابزارهای بهبود متناسب با مقتضیات سازمان مربوطه می‌باشد به عنوان مثال ابزارهائی مانند کارت امتیازی متو ازن، ۶δ و… می تواند در این راستا باشند.
رویکر تعالی سازمانی در یک فرایند بهبود مستمر قابل حصول می‌باشد و در این مسیر توجه صرف به شاخص سود آوری نمی تواند معیار مناسبی جهت کارآمد بودن مدل درنظر گرفته شود و ضرورت دارد اهمیت موضوع از منظرهای مختلف درنظر گرفته شود.
نتایج حاصل از اجرای پروژه‌های تعالی سازمانی و همچنین روند فرایند خودارزیابی در یک دوره زمانی (حداقل۶ سال) ممیزی شده و تاثیر این نتایج در فرایند بهبود مستمر صنایع و رویکرد تعالی آن‌ها شناسائی و تدوین گردد.
۵-۵-۲- سایر پیشنهادات برای محققین علاقمند در زمینه تعالی سازمانی :
باتوجه به این که مدل EFQM یک مدل بین المللی بوده و تعالی سازمانی بر اساس فرایند ارائه شده در صنایع داخلی کشورمان انجام می‌گیرد پیشنهاد می‌گردد که این مهم به عنوان یک رویکرد حداقل ملی در نظر گرفته شده و در مقاطع زمانی مختلف مورد بازنگری و ویرایش قرا گیرد و از طرفی با سایر رویکردهای در کشورهای دیگر نیز مقایسه گردد.