کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

مرداد 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31



جستجو


آخرین مطالب


 



دانشکده ی فنی
گروه مهندسی مکانیک
پایان نامه ی دوره کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک گرایش طراحی کاربردی
موضوع :
مطالعه ی تاثیرتشعشع حرارتی بر روی رفتار مکانیکی میکروتیرهای FGM
اساتید راهنما :
دکتر قادر رضازاده - دکتر رسول شعبانی
تنظیم و نگارش :
ایلقار جعفرصادقی پورناکی
شهریور ۹۱
چکیده
سیستم های میکروالکترومکانیکی عموما بر اساس نوع مکانیزم تحریکشان طبقه بندی می شوند. علاوه بر تحریک الکترواستاتیک که به عنوان یکی از مهمترین مکانیزمهای تحریک به شمار می رود، تحریک حرارتی به طور گسترده در سیستم های میکروالکترومکانیکی چند لایه و متغیر تابعی بکار
می رود. در دو دهه اخیر تحول بزرگی در تولید طیف وسیعی از تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی به وجود آمده است. کاربرد گسترده این سیستم ها خصوصاً در حسگرها و عملگرها سبب شده است که مطالعات بسیاری از محققان به بررسی رفتار استاتیکی و دینامیکی آنها معطوف گردد.
هدف اصلی در این پایان نامه، مطالعه ی رفتار مکانیکی یک میکروتیر ساخته شده از مواد متغیر تابعی در معرض نیروی غیرخطی الکترواستاتیک و تغییرات دمایی مربوط به تشعشع و جابجایی حرارتی بر اساس تئوری تنش کوپل اصلاح شده می باشد. فرض شده است که تیر متغیر تابعی از فلز و سرامیک تشکیل شده است و خصوصیات ماده در آن تحت تابع نمایی در جهت ضخامت تغییر می کند. با تغییر درصد سرامیک سطح زیرین، پنج نوع مختلف میکروتیر مورد بررسی قرار گرفته شده و ولتاژ های ناپایداری کششی استاتیکی و دینامیکی آنها که در معرض حرارت نیز هستند بدست آورده شده است. همچنین دماهای های ناپایداری کششی در حضور نیروهای الکترواستاتیک برای پنج نوع مختلف میکروتیر معین شده است. به خاطر ابعاد تیر که در حد میکرو می باشد، اولا فرض شده است که دما در تیر به صورت یکنواخت تغییر میکند و از هر نوع گرادیان دمایی صرف نظر شده است. ثانیاً نشان داده شده است که در نظر نگرفتن مولفه ی تئوری تنش کوپل نتایج ناصحیحی به دنبال خواهد داشت.
پایان نامه - مقاله - پروژه
کلید واژه ها: MEMS، میکرو تیرFGM ، تحریک الکترواستاتیکی، ممان حرارتی، ولتاژ Pull-in،
تئوری تنش کوپل اصلاح شده.

 

فهرست
عنوان صفحه
فهرست شکلها …………………………………………………………………………………………………………………………. ث
فهرست جداول ………………………………………………………………………………………………………………………… ج
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول: مفاهیم و کلیات ………………………………………………………………………………………………………… ۶
۱-۱ سیستمهای میکروالکترومکانیکی ……………………………………………………………………………… ۶
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[یکشنبه 1400-08-02] [ 06:17:00 ق.ظ ]




پس از بیان فرضیه ‌های تحقیق، مدل ها و متغیرهای مورد نیاز برای آزمون به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته خواهد شد. داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه‌ های تحقیق به عنوان منبعی برای تجزیه و تحلیل استفاده خواهند شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش های آمار توصیفی، آمار استنباطی و همچنین رسم جداول استفاده خواهد شد. استفاده از آمار توصیفی با هدف تلخیص اطلاعات جمع آوری شده و شناخت بیشتر جامعه مورد بررسی صورت خواهد پذیرفت. زیرا هدف آمار توصیفی، توصیف، استخراج نکات اساسی و ترکیب اطلاعات به کمک زبان اعداد است. هدف آمار استنباطی، به طور کلی انجام استنباط درباره پارامترهای جامعه از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود در داده‌های نمونه و همچنین سنجش عدم اطمینانی است که در این استنباط ها وجود دارد. در این راستا فرضیه های تحقیق با روش های مناسب آماری توسط نرم افزارهای excel و matlab مورد استفاده آزمون قرار خواهند گرفت. نرم افزار اکسل برای گردآوری و دسته بندی اطلاعات و نرم افزار مطلب برای تحلیل اطلاعات مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
دانلود پروژه
همچنین از آزمون نرمال بودن سری زمانی داده ها برای بررسی نرمال بودن بازده پرتفوی استفاده می شود. در هنگام بهینه سازی سبد سهام پیش فرض هایی در نظر گرفته می شود که مهم ترین آن ها فرض نرمال بودن تابع توزیع بازده پرتفوی تشکیل شده است. در این آزمون فرضیات، به صورت زیر بیان شده و نتایج حاصل از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف با بهره گرفتن از بازده های روزانه در سطح اطمینان ۹۵% محاسبه خواهد شد.
۰H: توزیع داده ها نرمال است.
۱H: توزیع داده ها نرمال نیست.
در صورتی که سطح معنی داری بازده روزانه سهام بیشتر از ۰٫۵ باشد فرضیه۰H تایید شده لذا با اطمینان ۹۵% می توان گفت تابع توزیع بازده سبد سهام از توزیع نرمال برخوردارند.
سایر آزمون های مورد استفاده در پژوهش به شرح ذیل هستند:
آزمون بازخورد: آزمون بازخورد جهت محاسبه ریسک مربوط به سبدهای سهام در دوره مورد مطالعه می باشد.
آزمون بررسی همگرایی شبکه عصبی: که مبتنی بر الگوریتم خاصی است نشان از تراکم کامل داده ها در یک مسیر و حول نقاط مشخص دارد.

۱-۱۴: چارچوب فصول پژوهش

فصل اول: در این فصل به توجیه طرح کلی مساله و در واقع امکان سنجی طرح و تدوین سوالات، مدل و فرضیه ها پرداخته شد.
فصل دوم: این فصل با عنوان ادبیات و پیشینه تحقیق در سه بخش ارائه می شود که بخش اول مبانی نظری شبکه های عصبی شامل تعاریف، اصول، اهداف، دیدگاه های مختلف و… خواهد بود. بخش دوم پیشینه تحقیق می باشد که شامل پیشینه تحقیق داخلی و خارجی خواهد بود.
فصل سوم: این فصل با عنوان روش شناسی تحقیق به ارائه روش های مختلف و ابزارهای متفاوت برای گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات خواهد پرداخت. آزمون های روایی و پایایی و چگونگی اختصاص سوالات به متغیرها در این فصل ارائه می گردد.
فصل چهارم: این فصل با عنوان تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق با ارائه جداول، نمودار و فرمول های خاص، اطلاعات جمع آوری شده را جهت دستیابی به پاسخ فرضیات تجزیه و تحلیل خواهد کرد. بحث پیرامون نتایج فرضیه ها در این فصل و ارائه نتایج کلی و مقایسه نتایج با پژوهش های صورت گرفته در فصل پنج اتفاق خواهد افتاد.
فصل پنجم: در این فصل ابتدا خلاصه ای از پژوهش و سپس نتایج حاصل از پژوهش ضمن تحلیل نتایج عنوان می گردد. پیشنهادهایی برای استفاده کنندگان از نتایج پژوهش و پیشنهاد برای پژوهش های آتی نیز در ادامه مطرح خواهد شد.

 

 

فصل دوم

 

ادبیات و پیشینه پژوهش

 

۲-۱: مقدمه

در طی چند دهه ی اخیر شاهد شبکه های عصبی مصنوعی حضور موفقی در مباحث مدیریت و مالی داشته اند و مقالات بسیاری در این زمینه ارائه شده و ایده ی آموزش برای حل مسائل شناسایی الگوهای پیچیده با بهره گرفتن از دیدگاه عامل های داده هوشمند برای محققان دانشگاهی بسیار چالش برانگیز شده است. شبکه های عصبی یک ابزار ارزشمند برای دامنه ی گسترده ای از حوزه های مدیریت است که به عنوان یک جزء حیاتی اغلب سیستم های داده کاوی، باعث تغییر روش نگاه سازمان به ارتباط بین داده ها و استراتژی شرکت می شود(لیسبو، ۲۰۰۰). به هر حال عملکرد مغز و اعصاب انسان با توجه به میلیونها سال تکامل می تواند به عنوان کاملترین و کارآمدترین الگو برای تشخیص وقایع پیرامون خود باشد. طی سال ها عصب شناسان و روانشناسان تلاش کردند که بفهمند مغز بشر چگونه کار می کند. این تلاش منجر به ایجاد هوش مصنوعی شد(منهاج، ۱۳۷۹).
تحقیقات و علاقه مندی به شبکه های عصبی مصنوعی از زمانی شروع شد که مغز به عنوان یک سیستم دینامیکی با ساختار موازی و پردازشگری کاملاً مغایر با پردازشگرهای متداول شناخته شد. نگرش نوین در مورد کارکرد مغز نتیجه ی تفکراتی بود که در اوایل قرن بیستم درمورد ساختار مغز به عنوان اجتماعی از اجزای محاسباتی کوچک به نام نرون ۶ شکل گرفت. مغز انسان از حدود ۱۰۱۱ (یکصد میلیارد نرون) تشکیل شده است که بین آنها تقریبا ۱۰۱۰ تا ۱۰۱۴ ارتباط تصور می شود، یعنی یک شبکه بسیار پیچیده ارتباطی وجود دارد که باعث می شود مغز انسان به عنوان یک پردازشگر موازی عمل کند (بیل و جکسون، ۱۹۸۰) [۳]. شبکه های عصبی نوعی مدلسازی ساده انگارانه از سیستم های عصبی واقعی هستند که کاربرد فراوانی در حل مسائل مختلف در علوم دارند. حوزه کاربرد این شبکه ها آنچنان گسترده است که از کاربردهای طبقه بندی گرفته تا کاربردهایی نظیر درون یابی، تخمین، آشکارسازی و … را شامل می شود. شاید مهمترین مزیت این شبکه ها، توانایی وافر آن ها در کنار سهولت استفاده از آن ها باشد.
همچنین تاثیر بورس اوراق بهادار در توسعه اقتصادی یک کشور، امری بدیهی است. بازار سرمایه یکی از نهادهایی است که می تواند نقش بسزایی در گذار از اقتصاد توسعه نیافته به اقتصاد توسعه یافته ایفا کند. چرا که این بازار می تواند با تخصیص بهینه منابع و هدایت سرمایه های سرگردان به سمت سرمایه گذاری های مولد، به افزایش تولید کالا و خدمات در جامعه کمک نماید. مهمترین هدف این بازار این است که با اجرای فرایند سالم سازی و شفافیت، پس اندازکنندگانی که دارنده منابع مالی می باشند و هدف کسب سود و بازده معقول دارند را به اشخاص حقوقی و واحدهای اقتصادی که برای توسعه فعالیت های خود نیاز به منابع مالی دارند، پیوند دهد.( چائوهان و همکاران، ۲۰۱۴) [۴]. در واقع می توان گفت که یکی از وظایف اساسی بورس اوراق بهادار، به جریان انداختن سرمایه ها و تخصیص بهینه منابع می باشد. برای سهیم شدن در یک فعالیت اقتصادی بزرگ که نه اداره آن به تنهایی امکان پذیر است و نه سرمایه لازم برای آن در اختیار است، می توان با خرید سهام یکی از شرکت ها در صنعت مورد نظر به طور مستقیم در آن شریک شد و دارای حقوق متعلقه آن شرکت، به نسبت سهامی که داریم در سود دهی مستقیم و یا افزایش ارزش ناشی از روند رو به رشد شرکت سهیم شد. هدف سرمایه گذار منطقی این است که از میان اوراق بهادار، اوراق بهاداری را انتخاب کند که دارای بیشترین بازدهی، با یک ریسک منطقی نسبت به سایر اوراق بهادار باشد. برای تصمیم گیری های اقتصادی نیاز به اطلاعاتی است که بتوان با کمک آنها منابع موجود و در دسترس را به نحوی مطلوب تخصیص داد(دوادوس و همکاران، ۲۰۱۳). [۵] یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است، که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند، اثرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده در پی خواهد داشت. در بازار سرمایه، پایه اولیه معاملات را وجود اطلاعات مرتبط، شکل می دهد و از این رو است که اطلاعات را گرانبهاترین دارایی در بازار سرمایه می دانند. این اطلاعات از سوی سرمایه گذاران و تحلیلگران مربوط به سرمایه گذاری صورت می پذیرد(عسگری،۱۳۸۳). باید توجه داشت در شرایطی که دستیابی به اطلاعات امکان پذیر نباشد سرمایه گذاران مجبور هستند از طریق براوردهای ذهنی، تحلیل های خود را درباره بازده آتی سهام شکل دهند. در واقع تعدد زیاد و ناشناخته بودن عوامل موثر بر بورس اوراق بهادار، موجب عدم اطمینان در زمینه سرمایه گذاری شده است. روشن است که وجود عدم اطمینان، ناخوشایند است ولی وجود آن اجتناب ناپذیر است.
یک عامل بسیار مهم که تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد بازده سرمایه گذاری ها می باشد. اگر بتوان بازده سرمایه گذاری را پیش بینی کرد و مدلی برای آن ارائه داد و از این طریق تا حد زیادی عدم اطمینان ها را از بین برد، می توان به افزایش سرمایه گذاری ها در بورس اوراق بهادار کمک کرد. یکی از دارایی های اصلی در بازار های مالی، سهام عادی شرکت ها می باشد و برای سرمایه گذاران این سوال مطرح است که آیا می توان بازده آتی سهام را پیش بینی نمود؟
تحقیقات زیادی در زمینه بررسی رفتار سهام در بازار اوراق بهادار صورت گرفته است که در نتیجه این تحقیقات مدل هایی جهت پیش بینی بازده آتی سهام ارائه شده است که هر کدام از این مدل ها با انتقادات و حمایت هایی همراه بوده است. پر واضح است که عوامل زیادی میزان بازده آتی سهام را تحت تاثیر قرار می دهند و در واقع ضعف اصلی تحقیقات انجام شده در این زمینه این است که همه ی آنها به بررسی تاثیر چند عامل محدود در میزان بازده آتی سهام پرداخته اند. اما هیچکدام از از این تحقیقات به بررسی جامعی از متغیرهای اصلی تاثیرگذار بر بازده سهام نپرداخته اند و نتوانسته اند مدل جامعی برای پیش بینی بازده آتی سهام ارائه دهند. با توجه به مسائل فوق، در این تحقیق برآنیم که به بررسی تاثیر برخی متغیرهای مالی در پیش بینی بازده آتی سهام با بهره گرفتن از شبکه عصبی و رگرسیون خطی بپردازیم و بادر نظر گرفتن تمامی این عوامل تاثیرگذار بر قیمت و بازده سهام، قیمت و بازده را با بهره گرفتن از دو روش فوق پیش بینی نماییم و به سوال اصلی پژوهش مبنی بر پیش بینی قیمت و بازده سهام با بهره گرفتن از شبکه های عصبی مصنوعی، پاسخ دهیم.

۲-۲: شبکه عصبی مصنوعی (ANN)

ایده پیدایش شبکه‌های عصبی مصنوعی با این سوال آغاز شد که آیا کامپیوتر می تواند همان نوع از محاسباتی را که یک فرد هوشمند انجام می دهد به کار گیرد؟
بسیاری از دانشمندان عقیده داشته و دارند که این بحث باید مورد توجه قرار گیرد. شبکه‌های عصبی در حل مسائل یک جهت جدید و متمایز نسبت به کامپیترهای عمومی می‌گشود. کامپیوترهای عمومی از یک الگوریتم استفاده می‌کنند یعنی برای حل مسائل از یک سری دستورات از پیش تعیین شده پیروی می‌کنند مگر در مواقع ویژه‌ای که کامپیوتر نیاز به یک‌سری اطلاعات برای حل مسئله دارد. و همین مسئله توانایی پردازش را از کامپیوترهای عمومی به مسائلی که ما قبلا فهمیده‌ایم و روش حل آنها را شناخته‌ایم محدود می‌کند و تنها سرعت عمل و قدرت در حل نمونه‌های بزرگتر را به همراه دارند. اما کامپیوترها باید به قدری مفید باشند که بتوانند کارهایی را انجام دهند که واقعا ما نمی‌دانیم چگونه باید آنها را انجام دهیم.
یک برنامه نرم افزاری یا تراشه نیمه هادی است که بتواند همانند مغز انسان عمل نماید. در واقع یک شبکه عصبی مصنوعی ایده ای است برای پردازش اطلاعات که از سیستم عصبی زیستی الهام گرفته شده و مانند مغز به پردازش اطلاعات می پردازد. این سیستم از شمار زیادی عناصر پردازشی به نام نرون، تشکیل شده است که برای حل یک مسأله با هم هماهنگ عمل می کند. ANN ها، نظیر انسانها، با مثال یاد می گیرند و با پردازش روی داده های تجربی، دانش یا قانون نهفته در ورای داده ها را، به ساختار شبکه منتقل می کند. به همین خاطر به این سیستم ها، هوشمند گفته می شود چرا که بر اساس محاسبات روی داده های عددی یا مثال ها، قوانین کلی را یاد می گیرد .
شبکه عصبی مصنوعی یا به اختصار شبکه عصبی، یک ابزار محاسباتی الهام گرفته از مغز انسان است (نجاتی‌ اجی بیشه، ۱۳۸۷). الهام از مغز انسان، شبکه های عصبی مصنوعی را به مجموعه هایی از روش های ساده و در عین حال قدرتمند محاسباتی تبدیل نموده است. ویژگیهایی همچون قدرت یادگیری و انطباق، قدرت تعمیم، پردازش زمینهای اطلاعات، تحمل خطا و یکنواختی تحلیل و طراحی (راعی، ۱۳۸:ص۱۴۶)، باعث میشود شبکه های عصبی توان پردازش بالایی داشته و قادر به انجام موفقیتآمیز اعمالی مانند تخمین توابع پیچیده غیرخطی و تشخیص و طبقه بندی الگوها باشند. ساختار شبکه عصبی معمولاً یک شبکه یا گراف چند لایه با ارتباط های ساده بین لایه هاست. در هر لایه یک یا چندین واحد محاسباتی به نام گره یا نرون مصنوعی وجود دارد که در حقیقت الگویی ساده از نرونهای عصبی مغز انسان هستند. نقش نرونها در شبکه عصبی، پردازش اطلاعات است و این امر در شبکه های عصبی مصنوعی به وسیله یک پردازشگر ریاضی که همان تابع فعالسازی (Barnes, B.R, 2007) است، انجام می شود. تابع فعالسازی یا تابع عملیاتی، با توجه به مسئله ای که قرار است به وسیله شبکه عصبی حل شود و از سوی طراح انتخاب می شود. یک شبکه عصبی مصنوعی در ساده ترین حالت دارای یک لایه ورودی و یک لایه خروجی است. امّا شبکه با لایه های پنهان، دارای توانایی های بیشتری است. میتوان ثابت کرد که یک شبکه عصبی پیشخور با یک لایه پنهان، تابع فعالسازی سیگموئید در لایه پنهان، تابع فعالسازی خطی در لایه خروجی و تعداد نرونهای کافی در لایه پنهان، قادر است هر تابعی را با دقت دلخواه تقریب بزند. شبکه شبیه یک سیستم ورودی- خروجی عمل میکند و ارزش نرونهای ورودی را برای محاسبه ارزش نرونهای خروجی مورد استفاده قرار میدهد. هر کدام از ارتباطهای بین نرونها در لایه های مختلف وزن مخصوص به خود دارند که شبکه در حقیقت با تعدیل این اوزان در طی مرحله آموزش، الگوی بین متغیرهای خروجی و ورودی را یاد میگیرد. به طور کلی، شبکه‌های عصبی را میتوان بر حسب روش های یادگیری، به دو نوع یادگیری با سرپرست (Cronin, J. j., and Taylor, S. A ,1994) و یادگیری بدون سرپرست (Fausett, L, 1994) تقسیم بندی کرد. در یادگیری با سرپرست یا معلم، پاسخ (خروجی) صحیح برای هر الگوی ورودی به شبکه داده می شود. وزنها به گونه ای تعیین می شوند که شبکه، جوابهایی نزدیک به جوابهای صحیح شناخته شده را ایجاد کند. در جریان اصلاح مکرر وزنها، یک شبکه آموزش می بیند. با تکرار فرایند یادگیری، شبکه مقادیر صحیح وزنها را شناسایی می‌کند و خطا را کاهش می دهد. برای مجموعه مشخصی از ورودی ها، خطا عبارت است از تفاضل بین مقدار واقعی و خروجی شبکه. در یادگیری، بدون سرپرست یا بدون معلم، برای هر الگوی ورودی موجود در مجموعه آموزشی، نیازی به پاسخ واقعی نیست. در این یادگیری، شبکه ساختار اساسی داده ها و همبستگی بین الگوهای موجود در داده ها را کشف و الگوها را در طبقاتی مناسب سازماندهی می کند. بر حسب ساختار نیز شبکه های عصبی مصنوعی به دو نوع شبکه پیشخور (Filiz, z 2007) و شبکه بازگشتی (Franklin, B., Niteci, D, 2005) تقسیم بندی می شوند. شبکه های پیشخور که در آنها حلقه بازخور وجود ندارد و شبکه‌های بازگشتی که دارای حلقه بازخور بوده و نرونها در هر لایه اطلاعات را هم از لایه های ماقبل و هم از لایه های بعدی می گیرند.
شکل زیر، یک شبکه عصبی نوعی را نمایش می دهد.

شکل۲-۱٫ یک نمونه شبکه عصبی
مفروضات زیر در شبکه های عصبی مصنوعی مورد توجه قرار میگیرد: (فوست، ۱۹۹۴)[۶]
فرایند پردازش اطلاعات در واحدهای ساده ای به نام نرون صورت می گیرد. این نرونهای مصنوعی یا به اختصار نرون، در حقیقت نمونه های بسیار ساده از نرونهای مغزی اند.
اطلاعات در مسیرهای ارتباطی بین نرونها رد و بدل می شوند.
هر کدام از خطوط ارتباطی بین نرونها دارای وزن هستند.
هر نرون از یک تابع عملیاتی (معمولاً غیرخطی) استفاده می کند، تا با اعمال آن روی ورودی نرون (مجموع اطلاعات وزن دار شده)، خروجی مشخصی ایجاد کند.
شبکه عصبی توسط الگوی ارتباطی بین لایه های مختلف شبکه، تعداد نرونها، تعداد لایه‌ها، الگوریتم یادگیری و تابع عملیاتی نرون، شناسایی و تعریف می شود. امّا یک قانون کلی درباره اندازه استاندارد این مؤلفه ها برای هر شبکه و در هر کاربردی وجود ندارد. در بیشتر موارد یک روش ابتکاری است که در آن شبکه های چند لایه با تعداد نرونهای متفاوت در هر لایه، نرخهای یادگیری متفاوت و توابع فعالسازی گوناگون آموزش می بینند و سپس بهترین شبکه انتخاب میشود. در مرحله یادگیری، شبکه از طریق تعدیل وزنها، آموزش می‌بیند تا قادر به پیش بینی یا طبقه بندی صحیح بروندادهای هدف بر اساس مجموعه ای از دروندادها باشد(تاورونگ، ۲۰۱۳). [۷]

۲-۳: چرا ANNs ارزش مطالعه کردن دارند؟

 

شبکه های عصبی به دلیل پردازش های موازی از سرعت پردازش بالایی برخوردار است. شبکه های عصبی توان بالقوه ای برای حل مسائلی دارند که شبیه سازی آن ها از طریق منطقی و یا سایر روشها مشکل و یا غیر ممکن است. همانند مغز انسان که به طور پیوسته در حال یادگیری و انطباق با محیط هستند. به این معنی که اگر شبکه برای یک وضعیت خاص آموزش دید و تغییر کوچکی در شرایط محیطی آن رخ داد، می تواند با آموزش مختصر، برای شرایط جدید نیز کارآمد باشد. در شبکه عصبی، عدم عملکرد صحیح قسمتی از نرون ها، موجب از کارافتادگی کامل مغز نمی شود و امکان اتخاذ تصمیم صحیح نیز وجود دارد. این روش قادر است برای داده ها در شرایط عدم اطمینان (اعم از آنکه فازی باشند و یا به طور ناقص با دریافت noise دریافت شده باشند، جواب منطقی ارائه دهند.

 

۲-۴: ویژگی های شبکه های عصبی

شبکه های عصبی مصنوعی با وجود اینکه با سیستم عصبی طبیعی قابل مقایسه نیستند ویژگی هایی دارند که آنها را در بعضی از کاربردها مانند تفکیک الگو، رباتیک، کنترل و به طور کلی در هر جا که نیاز به یادگیری یک نگاشت خطی یا غیرخطی باشد، ممتاز می نماید. این ویژگس ها به شرح ذیل هستند: (منهاج، ۱۳۸۴)
قابلیت یادگیری
استخراج نتایج تحلیلی از یک نگاشت غیر خطی که با چند مثال مشخص شده است، کار ساده ای نمی باشد. زیرا نرون یک دستگاه غیرخطی است و در نتیجه یک شبکه عصبی که از اجماع این نرون ها تشکیل می شود نیز یک سیستم کاملا پیچیده و غیرخطی خواهد بود. به علاوه، خاصیت غیرخطی عناصر پردازش در کل شبکه توزیع می گردد. پیاده سازی این نتایج با یک الگوریتم معمولی و بدون قابلیت یادگیری نیاز به دقت و مراقبت زیادی دارد. در چنین حالتی سیستمی که بتواند خود این رابطه را استخراج کند بسیار سودمند به نظر می رسد.
قابلیت یادگیری، یعنی توان تنظیم پارامترهای شبکه (وزن های سیناپتیکی) در مسیر زمان که محیط شبکه تغییر می کند و شبکه شرایط جدید را تجربه می کند. با این هدف که اگر شبکه برای یک وضعیت خاص آموزش دید و تغییر کوچکی در شرایط محیطی آن (وضعیت خاص) رخ داد، شبکه بتواند با آموزش مختصر برای شرایط جدید نیز کارآمد باشد. دیگر اینکه، اطلاعات در شبکه های عصبی در سیناپس ها ذخیره می گردد و هر نرون در شبکه، به صورت بالقوه از کل فعالیت سایر نرون ها متاثر می شود. در نتیجه، اطلاعات از نوع مجزا از هم نبوده بلکه متاثر از کل شبکه می باشد.
پراکندگی اطلاعات ؛ پردازش اطلاعات به صورت متن
آنچه که شبکه فرا می گیرد؛ اطلاعات یا دانش؛ در وزن های سیناپسی منتشر می باشد. رابطه یک به یک بین ورودی ها و وزن های سیناپتیکی وجود ندارد. می توان گفت که هر وزن سیناپسی مربوط به همه ورودی هاست ولی به هیچ یک از ورودی ها به طور منفرد و مجزا مربوط نیست. به عبارت دیگر هر نرون در شبکه، از کل فعالیت سایر نرون ها متاثر می باشد. در نتیجه اطلاعات به طور متن توسط شبکه های عصبی پردازش می شوند. بر این اساس چنانچه بخشی از سلول های شبکه حذف شوند و یا عملکرد غلط داشته باشند، باز هم احتمال رسیدن به پاسخ صحیح وجود دارد. اگر چه این احتمال برای تمامی ورودی ها کاهش یافته ولی برای هیچ یک از بین نرفته است.
قابلیت تعمیم
پس از آنکه مثال های اولیه به شبکه آموزش داده شد، شبکه می تواند در مقابل یک ورودی آموزش داده نشده قرار گیرد و یک خروجی مناسب ارائه نماید. این خروجی بر اساس مکانیزم تعمیم، که همانا چیزی جز فرایند درون یابی نیست به دست می آید. به عبارت روشن تر، شبکه تابع را یاد می گیرد، الگوریتم را می آموزد و با رابطه تحلیل مناسبی برای تعدادی نقاط در فضا به دست می آورد.
پردازش موازی
هنگامی که شبکه عصبی در قالب سخت افزار پیاده می شود، سلول هایی که در یک تراز قرار می گیرند می توانند به طور همزمان به ورودی های آن تراز پاسخ دهند. این ویژگی باعث افزایش سرعت پردازش می شود. در واقع چنین سیستمی، وظیفه کلی پردازش بین پردازنده های کوچکتر مستقل توزیع می گردد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 06:16:00 ق.ظ ]




سلامت اجتماعی به معنای کیفیت روابط فرد با افراد دیگر، نزدیکان و گروه های اجتماعی است و شامل پاسخ های درونی (احساس، تفکر و رفتار) که نشانگر رضایت یاعدم رضایت فرد از زندگی و محیط اجتماعی امن است(لارسن،۱۹۹۶)
سلامت اجتماعی به توانایی فرد در تعامل موثر با دیگران و اجتماع به منظور ایجاد روابط ارضا کننده شخصی وبه انجام رساندن نقش های اجتماعی اشاره دارد(کییز وشاپیرو، ۲۰۰۴) . این ابعاد اجتماعی فرد سالم ، زمانی عملکرد خوبی دارد که اجتماع رابه صورت یک مجموعه معنا دار، قابل فهم و با امکان رشد و شکوفایی بداند(کییز،۱۹۹۸). سلامت اجتماعی شامل سطوح مهارت های اجتماعی، عملکرد اجتماعی و توانایی شناخت هر شخص از خود به عنوان عضوی از جامعه بزرگتراست. شاخص های مهم سلامت اجتماعی شامل مشارکت فعال در زندگی اجتماعی، پذیرش مسئولیت،شناخت حقوق و وظایف خودبه عنوان یک شهروند، شناخت حقوق و وظایف دیگران و احترام به حقوق آنان، احترام به محیط زیست و تلاش در راه حفظ آن، شناخت فرهنگ و ارزش های اجتماعی، پرهیز از خشونت و داشتن شکیبایی و مدارا با دیگران (استون و جیکوب،۲۰۰۵). به طورکلی مجموع نظریه ها درباره سلامت اجتماعی را می توان در سه رویکرد جمع بندی کرد: ۱- سلامت اجتماعی به مثابه جامعه سالم؛ ۲- سلامت اجتماعی به مثابه شرایط اجتماعی سلامت بخش ۳- سلامت اجتماعی به مثابه جنبه ای از سلامت فرد در کنار سلامت جسمی و روانی.
ماکس وبر پایگاه اجتماعی را یک امتیاز اجتماعی تعریف می کند که درجامعه به برخی ازموقعیت هاداده می شود و جامعه نیز از دسته هایی از سطوح و یا گروههایی از پایگاه ها تشکیل می شود. دیدگاه وبر، طبقه اجتماعی را به صورت چند بعدی در نظر می گیرد. رز و وو مطرح می کنند که افراد با تحصیلات بالاتر در مقایسه با افراد کم سواد از لحاظ سلامت روحی و روانی در وضعیت بهتری قرار می گیرند. به عبارت دیگر موقعیت یک فرد در سلسله مراتب اجتماعی برای وی شرایط و ویژگیهایی را فراهم می کند که می توانند سلامتی وی را تحت الشعاع خود قرار دهد. اشنایدر و همکاران نیز مهارتهای ارتباطی را به عنوان وسیله ارتباط میان فرد و محیط تعریف می کنند و به عنوان وسیله شروع و ادامه یک ارتباط سازنده می دانند که دربخش مهمی از سلامت اجتماعی، مورد استفاده واقع می شود. از دیدگاه روان شناسی، مذهب یک فعالیت فکری و احساسی و یک عمل ارادی است.مذهب گرایی با بهداشت روانی مثبت، احساس بهزیستی، کنترل خویشتن و توانایی تحمل در ارتباط است.
پایان نامه - مقاله - پروژه
۲-۳- بخش دوم:پرخاشگری در کودکان و نوجوانان و درمان آن
۲-۳-۱- پرخاشگری:
محققان علوم رفتاری در کشورهای مختلف هرگز تعریف روشن و واحدی از مفهوم پرخاشگری ارائه نداده اند زیرا تعریف پرخاشگری تحت تاثیر فرهنگ،تجربه واعتقادات جوامع متفاوت است(ایزدی طامه وهمکاران،۱۳۸۹: ۱۸۵).به هر حال رفتارهای پرخاشگرانه یکی از مشکلات اجتماعی مهم و اساسی درهرجامعه است که به دلیل اهمیت آن بخصوص دردوران کودکی ونوجوانی توجه ویژه ای می شود.درزیر به مهمترین تعاریف ارائه شده در خصوص پرخاشگری اشاره می شود:
از دیدگاه ارونسون (۱۳۸۷) پرخاشگری رفتارآگاهانه ای است که هدفش اعمال دردورنج جسمانی یا روانی باشد. به عبارت بهتر عمل آگاهانه ای است که باهدف واردآوردن صدمه و رنج انجام می گیرد.این عمل ممکن است بدنی یا کلامی باشد.خواه در نیل به هدف موفق بشود یا نشود، در هر صورت پرخاشگری است. هیلگارد و اتکینسون (۱۳۸۵) پرخاشگری را رفتاری می دانند که قصد آن صدمه زدن (جسمانی و کلامی) به فرد دیگر یا نابود کردن دارایی آنهاست. مفهوم اساسی در این تعریف قصد است.اگر کسی پای شمارالگد می کند قصد وی نشان دهنده پرخاشگرانه بودن یا نبودن رفتار است.به طور کلی رفتار پرخاشگرانه واجد چهار شرط زیر است:
الف) فردی که رفتارش توام با پرخاشگری است آن رفتار را عمداٌانجام می دهد.
ب) آن رفتار در رروابط بین فردی که حاکی از تعارض یا ناکامی باشد رخ می دهد.
پ) شخصی که دارای رفتار پرخاشگرانه است قصدش برتری یافتن بر فردی است که مقابل او رفتار پرخاشگرانه داشته است.
ت) شخصی که چنین رفتاری از او سر می زند یا در جهت جدال تحریک شده یا حد اعلای شدت، آن مسیر را پیموده است(ایزدی طامه و همکاران، ۱۳۸۹: ۱۸۷( .
با توجه به جمیع تعاریف مربوط به پرخاشگری مهمترین مفاهیم مستتر در این تعاریف عبارتند از:
نیتمندی: رفتار پرخاشگرانه همراه با قصد و نیت صورت می گیرد.
- جلوه رفتاری: عامل پرخاشگری به نوعی(کلامی یا جسمانی) قصد و نیت خود را آشکار می سازد.
- قربانی : پرخاشگری همواره معطوف به شخصی یا چیزی می باشد.
پرخاشگری به طورکلی به دونوع پرخاشگری خصمانه وپرخاشگری وسیله ای تقسیم می شود.پرخاشگری خصمانه عملی پرخاشگرانه است که ازاحساس خشم ناشی می شود وهدفش اعمال درد و آسیب است.اما در پرخاشگری وسیله ای قصد و نیت آسیب رساندن به شخص دیگر وجود دارد، لیکن آسیب رسانی به عنوان وسیله ای برای رسیدن به هدفی غیراز ایجاد درد و رنج صورت می گیرد (ارونسون ، ۱۳۸۷ : ۲۷۵).
پرخاشگری خصمانه شامل دو حالت پرخاشگری آشکار وپرخاشگری رابطه ای می باشد.در پرخاشگری آشکار کودک به دیگران صدمه بدنی وارد می کند یااو را به چنین صدمه ای تهدید می کند . مثلا کتک زدن ، لگد زدن یا تهدید کردن یک همسال به کتک زدن. اما در پرخاشگری رابطه ای به صورت محرومیت اجتماعی و شایعه پراکنی رخ می دهد و به رابطه همسالان آسیب می رساند(یعقوبی و همکاران،۱۳۹۰).
پرخاشگری رابطه ای که شامل دو نوع مستقیم و غیر مستقیم می شود در مورد کودکانی به کار می رود که به طور عمد سایر کودکان را از گروه طرد و منزوی می کنند. برخی از محققان این نوع رفتار را پرخاشگری اجتماعی و مستقل از پرخاشگری آشکار تعریف کرده اند(واحدی و همکاران، ۱۳۸۷).
۲-۳-۲- عوامل موثر بر پرخاشگری کودکان و نوجوانان:
بامطالعه وبررسی نظریات مختلف در حوزه پرخاشگری و خشونت به طور کلی و پرخاشگری کودکان و نوجوانان به طور خاص، موارد ذیل را به عنوان مهمترین عوامل موثر بر پرخاشگری شناسایی و معرفی می نماییم:
۱-خانواده: یکی از عوامل موثر و اساسی در رفتار افراد می باشد. کودک از بدو تولد خصوصیاتی رااز والدین خود به ارث می برد و زمینه های رشد وی را فراهم می کند. نفوذ والدین در کودکان تنها جنبه ارثی ووراثتی ندارد بلکه در آشنایی کودک با زندگی اجتماعی و فرهنگ پذیری وی خانواده و والدین نقش اساسی دارند. ساختار و شکل خانواده ، نحوه ارتباط اعضاءهرخانواده با یکدیگر و جامعه ای که خانواده درآن زندگی می کنددر بیشتر موارد همسانی نداردلذا رفتار و تاثیر خانواده ها در افراد متفاوت است(مجتهدزاده و نیسی، ۱۳۸۸: ۸). رفتار متضاد پدر و مادر، جدایی والدین از هم، غیبت طولانی مدت یکی از والدین، وجود جو نامساعد در خانواده پرخاشگر بودن پدر یا مادر یا هردو، تبعیض و بی عدالتی در مورد کودکان و نوجوانان، تحقیر کودکان و نوجوانان و احساس ناامنی، دخالت بیش از حد در کار آنها و رفتار تهدید آمیز از علل روانی اجتماعی مهم در پرخاشگری نوجوانان محسوب می شود(گلچین، ۱۳۸۱)
۲-جنسیت: تفاوت در پرخاشگری میان دو جنس از دو- سه سالگی مشهود است. در مهدکودک پرخاشگری کلامی و بدنی در پسرها بیشتر از دختران است و معمولا پسرها بیشتر در صدد تلافی برمی آیند.و این تفاوت در پرخاشگری پسران و دخترها در همه فرهنگها و طبقات اجتماعی دیده می شود(یعقوبی و همکاران، ۱۳۸۹: ۹۹). گلچین (۱۳۸۱) در تحقیقی نشان دادکه در دختران به طور ذاتی نسبت به پسران از پرخاشگری کمتری برخوردارند ودر حالی که پسران بیشتر از پرخاشگری فیزیکی استفاده می کنند، دختران پرخاشگری کلامی از خود نمایش می دهند.ودلیل آن این است که دختران در مواجهه با مشکلات بیشتربه صورت درونی یعنی افسردگی واظطراب پاسخ می دهند. همچنین پسران درصورتی که مورد تهاجم و حمله قرار بگیرند سریعتر دست به تلافی میزنندوبا شدت بیشتری پاسخ می دهند. علاوه بر آن دختران نسبت به پسران گرایش کمتری به تقلید رفتارهای پرخاشگرانه دارندمگر آنکه به دلیل چنین رفتار هایی از سوی دیگران تقویت شوند و البته در اجتماع ما کمتر به خاطر پرخاشگری دختران راتشویق وتقویت می کنند (سلحشور، ۱۳۷۸).
۳-سن: معمولا هرچه کودکان بزرگتر می شوند کم تر دست به رفتارهای پرخاشگرانه می زنند، زیرا می توانند با بیان کلامی به خواسته های خود دست یابند .البته چنانچه کودکان درسنین مدرسه رفتارهای پرخاشگرانه ازخود نشان دهندغالبا این نوع رفتار ازنوع خصمانه آن خواهد بود.به عبارت دیگر برای رسیدن به خواسته ها و تمایلات خود با قصد و برنامه قبلی عمل می کنندوبیشتر به پرخاشگریهای کلامی مثل انتقاد ،تمسخر،یاوه گویی وفحاشی ویامخالفت های کلامی می پردازند (سلحشور، ۱۳۷۸).
۴-رسانه ها: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در بروز رفتارهای پرخاشگرانه محسوب می شود. از دیدگاه ارونسون (۱۳۸۷) رسانه ها و بخصوص تلویزیون نقش اساسی در اجتماعی کردن کودکان ایفاء می کنند. هرچه افراد در کودکی خشونت بیشتری رادر تلویزیون تماشا کنند بعدها در دوره نوجوانی و بزرگسالی خشونت و پرخاشگری بیشتری از خود نشان خواهند داد. کودکان حتی اگر مستعد پرخاشگری هم نباشند اگر برای مدت طولانی درمعرض نمایش پیوسته فیلم های خشن قراربگیرند پرخاشگرتر می شوند.
خشونت در برنامه های تلویزیونی مانند یک الگوی رفتاری عمل می کندکه به تماشاگران می آموزد چگونه پرخاشگری خود را به سمت دیگران بروز دهند. همچنین برنامه های خشن می توانند باعث ظهور افکار و احساسات پرخاشگرانه شوند. خشونت های مکرر تلویزیونی ممکن است حساسیت بیننده را نسبت به خشونت از بین ببرند و رفتارهای پرخاشگرانه را طبیعی و قابل قبول جلوه دهند(صفاری نیا، ۱۳۸۹).
بطور کلی قرار گرفتن درمعرض خشونت تلویزیونی به صورت طولانی مدت به نتایج زیر می انجامد:
الف) سبک های رفتار پرخاشگرانه را افزایش می دهد.
ب) محدودیت های اعمال چنین رفتاری را کاهش می دهد.
ج) عواطف و احساسات بینندگان چنین برنامه هایی را در قبال خشونت خنثی می کند.
د) تصویری از واقعیت اجتماعی درذهن بینندگان این برنامه ها شکل می گیرد که مبنای بسیاری از کنش های آنان قرار می گیرد(قاسمی و همکاران، ۱۳۸۹)
۵-بازیهای ویدیویی و رایانه ای:
پرخاشگری و خشونت از جمله موضوعات اساسی مطرح شده در بازیهای ویدیویی و رایانه ای به شمار می آید. بررسی مفاهیم پرخاشگرانه در این گونه بازیها حاوی نوعی از عادی سازی پدیده خشونت و پرخاشگری در جریان بازیهاست. جنگ ستارگان، انهدام سیاره ها، سفینه های فضایی و ربوت ها و مانند آن از موضوعات عادی و پیش پا افتاده این بازیهای رایانه ای محسوب می شود. و از همه بدتر اینکه در برخی از این بازیها کاربران کودک و نوجوان نقش جنایتکاران خیالی را ایفاء می کنند و با حمله به عابران و رهگذران با کشتن آنها امتیاز کسب می کنند. و یا مثلا با ماشین ربایی از مردم در خیابان و دزدیدن مواد مخدر از قاچاق فروشان امتیاز کسب می کند و یا برای قتل عام عابران جایزه می گیرد و صدای شکستن استخوان های آنها به جلوه های واقع گرای بازی اضافه می کند(منطقی، ۱۳۸۷).
در برخی از نسخه های اینگونه بازیها مثل بازی محکوم به فنا در آغاز برنامه اینگونه خاطرنشان می سازد که فقط خاطرتان باشد درب اتاقتان را در جریان بازی قفل نکنید تا در صورت لزوم راه فراری داشته باشید. و در شرح بازی قاتل بیان می شود که اول چند قرص آرام بخش دم دستتان بگذارید و بعد بازی را شروع کنید(منطقی، ۱۳۸۷).با توجه به اینکه انجام این بازیها فعالیتی تعاملی است و در نتیجه فرد را بیشتر درگیر می کند، تاثیر آنها حتی از تلویزیون هم بیشتر است(گانتر،۱۳۸۸). از دیدگاه منطقی (۱۳۸۷) مهمترین تبعات بازیهای رایانه ای عبارتند از: وجود تخیلات پرخاشگرانه، عادی شدن پرخاشگری، الگوبرداری از قهرمانان پرخاشگر، پرخاشگری به عنوان راه حل مسائل و مشکلات افراد،افزایش پرخاشگری عملی در کودکان و نوجوانان و افزایش قتل و بزهکاری در نوجوانان، حساسیت زدایی نسبت به خشونت و پرخاشگری و در نتیجه یافتن شخصیتی خشن و ستیزه جو و……..
۶-سلیقه کودکان به عنوان عامل موثر پرخاشگری:
گاهی کودکان با انتخاب های خود موجب تقویت رفتارهای پرخاشگرانه می شوند. مثلا انجام ورزش های رزمی، دیدن فیلم های پرتحرک و خشونت آمیز و انجام بازیهای رقابتی و … که باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه در آنها می شود. در حالی که شرکت در گروه های موسیقی، نقاشی ، انجام فعالیت های فرهنگی و بازیهای جمعی و مانند آن می تواند روحیه آرامش را در کودکان تقویت کند. یکی دیگر از عوامل رشد و تقویت پرخاشگری انتخاب دوست است برخی از همسالان می توانند الگوی رفتاری نامناسبی برای دیگرهمسالان باشند (سلحشور، ۱۳۷۸).
۲-۳-۳- راهکارهایی جهت کاهش پرخاشگری:
۱-آموزش مدیریت خشماز دیدگاه درتاج(۱۳۸۸) آموزش مهارت های کنترل خشم و پرخاشگری که طی آن راه های درست ومناسب بروز ومدیریت هیجانات ارائه میشودمی تواند درکاهش رفتار پرخاشگرانه موثر باشد . با بهره گرفتن از خودآرام سازی و خودگویی های مثبت و خویشتن داری، می توان احساس خود کارامدی و مهارت های اجتماعی را افزایش داد .رئوس محتوا و برنامه های آموزشی مدیریت خشم طی ۸ جلسه به شرح زیر آموزش داده می شود:
- معرفی برنامه و بیان انتظارات و مقررات
- تعریف و تشریح مفهوم خشم و پرخاشگری
- بیان علائم جسمانی خشم و راه ها تشخیص زودهنگام آن
- توضیح شیوه آرام سازی خویشتن
- توضیح چگونگی تغییر خودگویی های منفی
- آموزش شیوه ابراز خشم به صورت سازگارانه
- آموزش روش حل مساله
- ارزیابی برنامه و پاسخگویی به سوالات
۲-تنبیه:
اگر تنبیه خردمندانه و در زمینه رابطه ای گرم وپرمحبت انجام بگیرد می تواند موثر باشد. عامل مهم دیگر در اثربخشی تنبیه شدت یا محدودیت آن است . تنبیه شدید یا مقید کننده می تواند بی اندازه ناکام کننده باشدو از آنجا که ناکامی یکی از علل اصلی پرخاشگری است، عاقلانه است که از استعمال فنون ناکام کننده در کوشش جهت تقلیل پرخاشگری احتراز شود.
۳-پاداش به نمونه های دیگر رفتار :
پاداش دادن به رفتارهای غیرپرخاشگرانه کودک و نوجوان، چرا که برخی معتقدند کودکان شاید برای جلب توجه به رفتار پرخاشگرانه دست زنند و برای آنها تنبیه برنادیده انگاشته شدن رجحان دارد درنتیجه رفتار پرخاشگرانه برای آنها پاداش دارد که با دادن پاداش به رفتارهای غیر پرخاشگرانه این ذهنیت را پاک می کنیم.
۴-ایجاد هم حسی نسبت به دیگران:
وارد آوردن درد و رنج عمومی به دیگران برای اغلب مردم مشکل است مگر اینکه بتوانند راهی برای انسانیت زدایی از قربانی بیابند. از طریق خصوصیت هم حسی ارتکاب پرخاشگری مشکل تر می شود. چراکه یک همبستگی منفی بین هم حسی و پرخاشگری در کودکان وجود دارد و هرچه این توانایی افزایش یابد از میزان پرخاشگری کاسته می شود(محسنی تبریزی، ۱۳۸۳).
۵- آموزش مهارت های اجتماعی:
برخی از رفتارهای منفی همچون پرخاشگری از نبود مهارت هایی ناشی می شود که برای گفتمان شایسته وموثر باهمسالان مورد نیاز است.از مهمترین راهکارهای کاهش پرخاشگری در بین کودکان ونوجوانان تقویت مهارت های اجتماعی می باشد.برخی از این مهارت ها به شرح زیر است:
الف) آموزش مهارت ابراز وجود: روشی که در آن رفتارهای مناسب اجتماعی برای ابراز و بیان احساسات، نگرش ها و آرزوها، نقطه نظرات و علایق به افراد آموخته می شود تا بتوانند به راحتی و بدون ترس و نگرانی باورها، احساسات و علائق خود را ابراز کنند. آموزش ابراز وجود یک روش چند محتوایی است که دربرگیرنده راهنمایی،ایفای نقش، بازخورد ، مدل سازی، تمرین و مرور رفتارهای آموخته شده می باشد. تحقیقات انجام شده کارایی آن رادرکاهش اضطراب ، پرخاشگری وافزایش عملکرد تحصیلی نشان داده است(عاشوری و همکاران ، ۱۳۸۷).
ب) آموزش مهارت حل مساله (کفایت اجتماعی): یکی از مهمترین مهارت هایی که قادر است بالندگی و بهداشت روانی کودکان ونوجوانان رادرمواجهه بامشکلات آینده حفظ و تقویت نمایدمهارت حل مساله به معنای اعم وحل مساله اجتماعی به طور اخص است. به طوری که افراد ناتوان از حل این مسائل و مشکلات ممکن است با اقدام به راه حل های ناموثر مانند استفاده از مواد مخدر برای آرامش، استفاده ازسیگار برای جلب توجه و ترک تحصیل به علت ناتوانی در برطرف کردن مشکلات تحصیلی نه تنها مشکل را بزرگتر و پیچیده تر سازند بلکه حتی درمعرض خطر مرگ قرار گیرند.در این راستا تقویت حل مساله یکی از راه های مقابله با مشکلات زندگی می باشد (واحدی و فتحی آذر،۱۳۸۵).درواقع آموزش حل مساله فرایندی برای یافتن پاسخ ها ارائه می دهد و در نتیجه در تغییر رفتارکودک موثر بوده و درک وی را از کارایی خویش افزایش می دهد(بهرامی، ۱۳۸۹).
ج) هوش هیجانی: در شکل گیری ، گسترش و ادامه تعاملات انسانی موثر نقش مهمی دارد و عموما یکی از عوامل اساسی هوش هیجانی این است که فرد راهبردهای ارتباطی را چگونه و در چه زمانی و به چه شکل مورد استفاده قرار دهد. هوش هیجانی مجموعه ای از قابلیت های غیر شناختی است که توانایی فرد را در سازگاری با مقتضیات محیطی و فشارهای حاصله افزایش می دهد. هوش هیجانی به عنوان گونه ای توانایی عبارت است از ظرفیت درک، ابراز، فهم، کاربرد و مدیریت (مهار) هیجانات در خود و دیگران(افتخار صعادی و همکاران، ۱۳۸۹). در نتیجه آموزش و بکارگیری هوش هیجانی نقش موثری می تواند در کاهش پرخاشگری کودکان و نوجوانان داشته باشد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 06:16:00 ق.ظ ]




پیوست سه: دستورالعمل ماده ( ۱۴ ) قانون زمین شهری تهران (ضمیمه پیوست دو)
پیوست چهار: برنامه ها و طرح های موضعی و موضوعی توسعه و عمران شهر تهران
پیوست پنج: سایر شروط تحقق پذیری طرح جامع تهران
پیوست شش: تعاریف و کلیدواژه ها (طرح جامع تهران, ۱۳۸۶)
بررسی ما از طرح جامع شهر تهران، صرفه نظر از بررسی محتوای طرح بیشتر به سمت رویه تدوین طرح خواهد بود ولذا توجه ما به مفاد طرح صرفا از این جهت است که از تحلیل محتوای طرح به سمت گام های پیموده شده رهنمون گردیم.
علاوه بر اصل سند طرح جامع شهر تهران، برخی از اسناد مطالعاتی این سند که توسط “نهاد مطالعات و برنامه ریزی شهری شهر تهران” به عنوان نهاد مشترک مسئول تهیه طرح های جامع و تفصیلی شهر تهران تهیه گردیده است نیز مورد تحلیل قرار گرفته است. اسناد مورد ارزیابی به شرح زیر می­باشند:
طرح راهبردی –ساختاری توسعه و عمران شهر تهران (طرح جامع تهران ۱۳۸۶) (تدوین شده در ۶۸ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- چشم انداز و جایگاه ملی شهر تهران (تدوین شده در ۹۵ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- چشم انداز تمرکز زدایی از تهران( تدوین شده در ۱۲۳ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- چشم انداز نقش ملی و فراملی تهران (تدوین شده در ۸۴ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- بازنگری مطالعات جمعیتی طرح مجموعه شهری تهران (تدوین شده در ۵۵ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- بازنگری مدل مکان گزینی مجموعه شهری (تدوین شده در ۵۷ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- ارزیابی تحقق الزامات طرح مجموعه شهری (تدوین شده در ۵۷ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- چشم انداز و جایگاه منطقه ای شهر تهران (تدوین شده در ۱۰۷ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- تخصیص جمعیت بر اساس کار و فعالیت در تهران (تدوین شده در ۱۰۷ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- سنجش ظرفیت جمعیت پذیری و کیفیت زندگی در تهران (تدوین شده در ۵۶ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- گرایش های تولید مسکن و جمعیت در تهران (تدوین شده در ۶۷ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- تخصیص جمعیت بر اساس کار و فعالیت در تهران (تدوین شده در ۳۴ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- عملکرد کار و فعالیت در تهران (تدوین شده در ۱۲۰ صفحه)
گزارش های نهایی و مطالعات فرادست طرح جامع تهران- چشم انداز جمعیت و کار و فعالیت در تهران (تدوین شده در ۱۱۱ صفحه)
در ادامه نتایج بررسی های به عمل آمده در این بخش ارائه خواهد شد.
۴-۳ تعیین مراحل برنامه ریزی استراتژیک طی شده در تهیه طرح جامع تهران
هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی پژوهش است که در فصل اول به آن اشاره شد:
فرایند تهیه و تدوین طرح جامع تهران از چه گام هایی پیروی می کند؟
در گام تجزیه و تحلیل اسناد استراتژیک و بر اساس داده های موجود در اسناد، اطلاعات متنوعی حاصل گردید که این اطلاعات هریک به مثابه نشانگری بود که طی یک سری از اقدامات و فعالیت ها را در روند تهیه طرح جامع راهبردی ساختاری شهر تهران تایید می نمود. دسته بندی این داده ها و مفاهیم به دست آمده در قالب تمها، آن هم به گ.ونه ای که تا حد امکان داده ها از دست نرفته و همگی در قالب تم ها دیده شوند، کار دشواری بود. به این منظور ۷ گونه دسته بندی از داده ها پیشنهاد شد تا در نهایت نمای کامل تر و گویاتری از مفاهیم به دست آید و دسته بندی ارائه شده بتواند نمایانگر اصلی ترین مفاهیم ارائه شده باشد.
برای درک بهتر مفاهیم، نحوه تم بندی صورت گرفته در این پژوهش به نحو زیر است:
پایان نامه - مقاله - پروژه
داده ها (در بررسی اسناد) و نقل قولهای مستقیم( در مصاحبه ها) که دارای وحدت مفهومی هستند ذیل یک تم مورد اشاره قرار گرفته و کدگذاری گردیده اند. بدین نحو که بعنوان مثال داده “جمعیت شهر تهران براساس اطلاعات جمعیتی سرشماری کارگاهی سال ۱۳۸۱ از ۶.۷۸ به ۷.۲۸ رسیده است” با کد (۱۰.۰۱) مشخص گردیده است. تفسیر این کد بدین معناست که این داده از سند شماره (۱۰) بوده و اولین داده (۰۱) مستخرج از این سند محسوب می گردد. دو شماره اول در تم بندی اسناد شماره سند مورد بررسی و در تم بندی مصاحبه ها بیانگر شماره مصاحبه شونده می باشند. دو شماره دوم نیز بیانگر شماره داده ها و نقل قولهای مستخرج از اسناد و مصاحبه ها هستند.
۴-۳-۱ تم های نوع A : ارزیابی وضعیت فعلی
در دسته بندی نوع اول از تم های بدست آمده از داده ها- که تم های نوع A نامیده شده است- به مفاهیمی برخورد گردید که بیشتر نمایانگر صورت گرفتن مطالعاتی است که به “ارزیابی وضعیت حال شهر تهران( پیش از تهیه طرح)” پرداخته است. این گام بعنوان گام ابتدایی طی شده در فرایند تدوین طرح جامع توجه پژوهشگر را به خود جلب نمود.
۴-۳-۱-۱ تم A-1: بررسی وضعیت فعلی شهر تهران
بر اساس آنچه از متون و اسناد مورد مطالعه برداشت می شد، مطالعات بسیاری چه پیش از زمان تهیه طرح و چه به هنگام تهیه طرح جامع تهران صورت پذیرفته بود که این مطالعات وضعیت شهر تهران در شاخص های متفاوت در آن مقطع زمانی را نشان می داد.
آنچه در اسناد مورد مطالعه مورد اشاره قرار گرفته بود مانند:
جمعیت شهر تهران براساس اطلاعات جمعیتی سرشماری کارگاهی سال ۱۳۸۱ از ۶.۷۸ به ۷.۲۸ رسیده است“(۱۰.۰۱)
بررسی ترکیب قومی جمعیت” (۹.۰۵)
به بررسی شاخص های جمعیت شناختی پرداخته است و یا:
بررسی فعالیت ها و برنامه های ساماندهی مشاغل شهر تهران” (۶.۰۵)
بررسی وضع اشتغال و بیکاری” (۹.۰۲)
ساختار کار و فعالیت شهر تهران” (۱۴.۰۶)
همانطور که در بررسی مزیت ها و ظرفیت های توسعه تهران دیدیم در شرایط کنونی تمرکز و سهم بالای استان تهران در تولید ناخالص کشور در رشته های خدمات مالی ۶۲/۸ درصد، خدمات کسب و کار ۵۹/۶ درصد و مستغلات ۴۳/۷ درصد در کشور به طور نسبی بالاست” (۲.۳۷)
و یا داده های (۱۳.۰۱) و (۱۳.۰۲) و
به بررسی شاخص های اقتصادی شهر تهران پرداخته اند و یا :
بررسی شهرک ها و نواحی صنعتی” (۶.۰۶)
بررسی فعالیت های خدماتی در شهر تهران” (۶.۰۷)
استقرار صنایع بزرگ و فعالیتهای زمین بر در بیرون تهران” (۸.۱۲)
و
به بررسی شاخص های صنعتی اختصاص دارد و یا داده هایی مانند:
وضع ازدواج و زناشوئی در شهر تهران و تغییر و تحول آن” (۹.۰۴)
بررسی خصوصیات اجتماعی و فرهنگی” (۹.۰۳)
و
که به بررسی شاخص های اجتماعی شهر تهران می پردازند.
این دسته از تم های بدست آمده همگی تحت عنوان “بررسی وضعیت فعلی شهر تهران” دسته بندی شده اند.
۴-۳-۱-۲ تم A-2 : جایگاه شهر تهران در نظام کشور
این تم از آنجا شکل گرفت که در طی فرایند کدگذاری داده های مستنبط از اسناد، داده های بسیاری ملاحضه گردید که این داده ها به بیان جایگاه شهر تهران در نظام کلی کشور در شاخص های متفاوتی اشاره داشت.
به عنوان مثال کدهایی مانند:
تهران؛ شهری دانش پایه، هوشمند و جهانی” (۱.۰۱) که با توجه به نقش علمی کنونی تهران( شهری با بیشترین دانشگاه های مادر) تعیین شده است.
برنامه چهارم، برنامه ها و سیاست های آمایشی مصوب و غیره نشان داد که برای توسعه دانش پایه ایران، همراه با تعامل مثبت با اقتصاد جهانی، به اجبار شهر تهران و مجموعه شهری آن باید نقشی پیشرو داشته باشند” (۱۳.۰۴)
انباشت بی همتای سرمایه زیربنایی، سرمایه مالی، سرمایه انسانی و اجتماعی در تهران و موقعیت استراتژیک آن که در صورت عدم استفاده و تداوم برخورد شهرستیزانه و تمرکز زدایی سلبی با آن، توسعه دانش پایه در تهران نمی تواند رخ دهد” (۱۳.۰۵)
در کنه بیان خویش اشاره به مطالعاتی دارد که جایگاه شهر تهران به عنوان مرکزیت علمی-دانشگاهی-آموزشی مورد بررسی قرار داده است و یا:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 06:15:00 ق.ظ ]




دانشگاه آزاد اسلامی
واحد کرج
دانشکده الهیات
پایان نامه برای دریافت کارشناسی ارشد (M.A. )
پایان نامه - مقاله - پروژه
رشته فقه و مبانی
عنوان:
جایگاه غبن در استیفای ناروا به لحاظ فقهی و حقوقی
استاد راهنما :
دکتر فروزان علایی نوین
استاد مشاور:
دکتر صدیقه مصدق صدقی
نگارش :
غلامحسین کیانی
پاییز۱۳۹۲
چکیده
عنوان : جایگاه غبن در استفای نامشروع به لحاظ فقهی و حقوقی
مقطع تحصیلی : کارشناسی ارشد
دانشجو : غلامحسین کیانی
تقریباً در همه نظام های حقوقی و حقوق ملی کشور ها، اصل لزوم و قداست قراردادها مورد توجه و احترام حقوقدانان بوده است. با این حال، پذیرش تأثیر اوضاع و احوال بر قراردادها، استثنایی بر اصل الزامی بودن قراردادهاست. تأثیر تغییرات، امکان تعدیل و تجدید نظر در قرارداد را به طرفین یا قاضی داده و یاحق فسخ را برای طرف قرارداد ایجاد می کند. غبن برای جلوگیری از ضرر است که در اثر نامتعادل بودن دو عوض به یکی از طرفین وارد می شود. قانون مدنی غبنی را مؤثر دانسته که در هنگام معامله وجود داشته باشد، حال این سؤال مطرح می شود که ، اگر در عقود طولانی مدت پس از انجام معامله غبن حادث شود و یا در اثر وقوع استیفای ناروا آیا زیان دیده حق فسخ آنرا خواهد داشت.
در این تحقیق پس از بیان مساله و اهمیت آن ، سوالات و فرضیات ، پیشینه ، روش و ساختار تحقیق تعریف شده ، مفاهیم غبن به لحاظ اصطلاحی ، لغوی ، فقهی و حقوقی و ارکان تحقق غبن مفهوم و انواع استیفاء ( مشروع و نامشروع ) در فصل دوم مورد توجه قرار گرفته تا زمینه لازم برای طرح موضوعات اصلی در فصول بعد فراهم گردد . نظریه های مختلف در خصوص غبن ، مبانی شخصی یا نوعی بودن غبن ، نتایج حاصله از انتخاب هر یک از نظرات و نظرات ابراز شده در فقه از جمله عیب رضا و تخلف از شرط ضمنی در فصل سوم و خیار غبن و مستندات فقهی و قلمرو ، فوری بودن یا غبن با تراخی با ذکر دلایل و چگونگی جبران ضرر مغبون در فصل چهارم تجزیه و تحلیل گردیده فصل پنجم به بررسی فقهی و حقوقی استیفاء مشروع و نامشروع و شرایط مستفاد از قانون اختصاص یافته است . در خاتمه بحث مستندات فقهی و حقوقی اثر غبن در استیفاء ناروا از جمه شمول قواعد ضمان ید ، اتلاف ، لاضرر ، اقدام و احکام وضعی برگرفته از مفاد قواعد بررسی ، عوامل موثر و مجرای قواعد در موضوع غبن در استیفاء ناروا مطرح و تجزیه و تحلیل گردیده است .
«حرمت اکل مال به باطل» یک عنوان کلی و رویکردی کلان در نظام حقوقی اسلام است که بر سایر عناوین سایه گسترده و قاعده لاضررنیز مناسب ترین مبنا برای توجیه احکام موجود در قانون مدنی است. از موارد کاربرد این آیه شریفه در فقه، استناد به آن در اثبات خیار غبن است که برخی به بخش اول آیه و برخی به بخش دوم آن استناد می کنند، شیخ انصاری، پس از نقل دیدگاه علامه در تذکره در استناد به بخش دوم آیه، معتقد است که اگر علامه به بخش اول یعنی «ا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل» استناد می کرد، اولی بود. زیرا: «اکل مال بر وجه خدعه به این صورت که شخص چیزی را یک درهم ارزش دارد به ده درهم بفروشد، در صورتی که فریب خورده را پس از اشکار شدن نیرنگ بر رد معامله مسلط نگردانیده و فسخ معامله را نافذ ندانیم، از مصادیق اکل مال به باطل می باشد»[۱].
کلید واؤگان : غبن ، استیفاء مشروع و نامشروع ، ضمان ، الزام ، خیار غبن ، غابن ، مغبون ، عوض ، معوض

فصل اول

 

کلیات

۱-۱-مقدمه:
یکی از اقسام عقود ، بیع است که از ترکیب دو اراده که در ترکیب این دو اراده دو انتفاع گوناگون نقش داشته است تشکیل شده و از ترکیب این دو اراده همسو و توافق آنها، عقد بیع تشکیل می گردد غبن با ادعای اختلاف فاحش میان ثمن بیع و قیمت واقعی مطرح می گردد. این بحث از نظر کمیت، رقم قابل توجهی از دعاوی مربوط به خیارات را به خود اختصاص داده است و به لحاظ کیفی با شرایط جدید اقتصادی ، ملی و جهانی که اثرات خود را به متعاملین تحمیل نموده و خارج از اراده طرفین است نیز متحول گردیده لذا این امکان وجود دارد که ادعای غبن پس از گذشت زمان طولانی مطرح گردد که در این وضعیت، بر هم زدن قرارداد، خسارت بسیاری بر طرف دیگر وارد می کند، شخص مغبون می بایست در زمان عقد قرارداد از قیمت واقعی مطلع نباشد. با توجه به این مطالب و نیز قاعده «اکل مال به باطل» که یکی از منابع تعهد است که در اکثر نظام های حقوقی پذیرفته شده است؛ این مطالعه در صدد است تا به بررسی غبن و اثر آن در استیفای ناروا و دارا شدن بلا سبب از منظر فقه و حقوق بپردازد. این مطالعه به روش کتابخانه ای صورت گرفته است که در ۵ فصل ارائه می گردد.

۱-۲-بیان مسأله

تقریباً در همه نظام های حقوقی و حقوق ملی کشور ها، اصل لزوم و قداست قراردادها مورد توجه و احترام حقوقدانان بوده است. با این حال، پذیرش تأثیر اوضاع و احوال بر قراردادها، استثنایی بر اصل الزامی بودن قراردادهاست. تأثیر تغییرات، امکان تعدیل و تجدید نظر در قرارداد را به طرفین یا قاضی داده و یاحق فسخ را برای طرف قرارداد ایجاد می کند.
غبن عبارت از تملیک مالی است در مقابل مالی که کمتر از قیمت آن مال باشد، از حیث عرف و عادت با جهل طرف معامله از قیمت آن مال آنکه زیادی را برده در اصطلاح او را غابن گویند؛ و آنکه کمتر از قیمت را می برند مغبون گویند و تحقق غبن مشروط به دو امر است اول زیادی قیمت باید در نظر عرف و عادت اهمیت داشته باشد و اهل عرف نسبت به آن زیادی مسامحه روا داشته باشد، بعضی از فقها میزان مسامحه عرف را یک و دو دهم تصور نموده اند و زائد از دو عشر از قیمت را غبن فاحش و مشمول قانون خیار غبن دانسته اند.
در اصطلاح حقوقی، ” به هم خوردن تعادل ارزش دو عوض به ضرر طرف ناآگاه ” را غبن گویند. غبن در صورتی ایجاد می شود که :
اولا ً - تعادل و موازنۀ ارزش دو عوض به هم بخورد و نابرابری فاحش بین دو عوض ایجاد شود. ” در تعیین مقدار غبن شرایط معامله نیز باید منظور گردد".
ثانیا ً - به هم خوردن تعادل و موازنه ارزش دو عوض هنگام تشکیل قرارداد شرط غبن است.
ثالثا ً – (زیان دیده) مغبون به ارزش واقعی مورد ناآگاه باشد و گرنه خیار ندارد.
این خیار در قلمرو عقود معوض و مغابنه ای محقق می شود و در عقود رایگان و مبتنی بر مسامحه راه ندارد. همچنین این خیار به عقود تملیکی محدود نمی شود و در قراردادهای عهدی نیز ممکن است[۲].
شخص مغبون می تواند ما به التفاوت قیمت را که به اصطلاح فقها ارش نامیده می شود دریافت نمایند یا آنکه معامله را فسخ نمایند. آنچه مورد بحث است آنست که هر گاه غابن و مغبون کننده قبل از اطلاع مغبون به غبن خود بر حسب اختیار حاضر شود که ارش و تفاوت قیمت را برای جلوگیری از فسخ معامله به مغبون بپردازد، با این حال مغبون حق فسخ معامله را دارد یا خیر[۳].
بایع به علت مغبون شدن دارای خیار می گردد، حال اگر تردید کنیم در این که این خیار فوری است یا دوام دارد، یعنی بعد از مقطع اول و اطلاع بر غبن که یقینا ً بایع خیار داشته، اینک تردید باشد که آیا عقد به لزومش بر می گردد یا آنکه حالت جواز و خیاری بودن باقی می ماند؟ اینجا مرجع استصحاب حکم مخصص است[۴].
در حقوق ایران استاد کاتوزیان غبن حادث را مبنایی برای توجیه نظریه عدم پیش بینی دانسته اند: ” غبن برای جلوگیری از ضرر است که در اثر نامتعادل بودن دو عوض به یکی از طرفین وارد می شود. قانون مدنی غبنی را مؤثر دانسته که در هنگام معامله وجود داشته باشد، حال این سؤال مطرح می شود که ، اگر در عقود طولانی مدت پس از انجام معامله غبن حادث شود آیا زیان دیده حق فسخ آنرا خواهد داشت؟
پاسخ به این سوال بستگی به تعیین و تشخیص مبنای غبن دارد، اگر مبنای آن عیب اراده باشد، پاسخ بدون تردید منفی است. زیرا همین که اراده در هنگام عقد عاری از عیب بوده، عیوب حادث شده بعدی نمی تواند در عقدی که صحیحا ٌ واقع شده اثری داشته باشد، ولی اگر مبنای غبن شرط ضمنی و یا جلوگیری از ضرر نامتعادل بودن دو عوض باشد، دشواری در این است که آیا می توان گفت شرط ضمنی یا لزوم جلوگیری از ضرر تا هنگام اجرای کامل قرارداد همچنان اعتبار دارد؟
اصطلاحا ً هر گاه بر دارایی کسی بی سبب و به هزینه و زیان دیگری افزوده شود، استیفاء ناروا (استیفای بلاجهت یا نامشروع) گویند[۵].هرگاه اذن مالک یا رضایت عامل برای استفاده از مال یا عمل آنها وجود نداشته یا قانون اجازه بهره برداری از مال یا عمل دیگری را نداده یا منع کرده باشد و شخصی از مال یا کار دیگری استفاده کند استفاده او را “استیفای ناروا” گویند. برخی استیفای ناروا را چهره ای از مسئولیت مدنی تلقی کرده اند. زیرا کسی که بی سبب مشروع دارا شده است باید آنرا به مالک برگرداند و گرنه مرتکب تقصیر (نقض تعهد قانونی) شده است. بنابراین دعوی استرداد مال مذکور در زمرۀ دعاوی مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر قرار دارد. لزوم حفظ تعادل بین دو دارایی اقتضا دارد که عین یا معادل ارزش انتقال یافته از یک دارایی به دارایی دیگر به جایگاه اصلی خود برگردد. ولی صرف انتقال مال از یک دارایی به دارایی دیگر تعهد بازگرداندن آنرا توجیه نمی کند بلکه استیفای ناروا بدون جهت (اکل مال به باطل) است که مبنای تعهد مذکرو قرار می گیرد و عدالت چنین اقتضا می کند. با وجه به مطالب گفته شده چنین بر می آید که مبنای حقوقی استیفاء بلاجهت، تحصیل ثروت نامشروع است نه تقصیر در اضرار یا ایجاد نفع یا برهم خوردن تعادل بین دو دارایی، قانونگذار باید از تشکیل ثروت های بدون سبب مشروع پیش گیری کند و شخصی را که به ضرر دیگری بدون سبب مشروع دارا شده است ملزم نماید تا اموال را که ناروا استیفا کرده است به مالک آن برگرداند. خداوند رد سوره نساء چنین می فرماید: “لاتأکلو اموالکم‌ بینکم‌ بالباطل‌ الا ‌ان ‌تکون ‌تجاره عن‌ تراض‌ منکم” یعنی، اموال ‌یکدیگر را به ‌باطل ‌مخورید، مگر اینکه ‌به ‌تراضی ‌و در نتیجۀ تجارت ‌باشد. در آغاز این ‌آیه، خوردن ‌مال ‌دیگری ‌از راه‌ باطل ‌نهی ‌شده‌است‌ و در پایان‌، از داد و ستد ‌مبتنی‌ بر تراضی، به ‌عنوان ‌یکی ‌از شایعترین ‌و مهمترین ‌اسباب ‌مشروع ‌نقل ‌ثروت‌، نام‌ برده ‌شده است. از ارتباط این دو، که ‌به ‌ظاهر بی‌ارتباط‌ می کند (زیرا، تجارت‌ و تراضی‌ از مانندهای ‌اکل ‌مال ‌به ‌باطل ‌نیست ‌تا ‌از آن‌ استثناء شود)، به ‌خوبی ‌برمی‌آید که ‌توزیع ‌ثروت ‌و جابه‌جایی‌ اموال ‌از یک‌ دارایی‌ ‌به ‌دارایی ‌دیگر بایستی‌ از راه ‌مشروع ‌و اسباب‌ قانونی‌ صورت‌ پذیرد ‌و نمی‌توان ‌مال ‌دیگری ‌را به ‌باطل ‌خورد و به ‌هزینه‌ ‌او ثروتمند شد. فقها از این قاعده برای اثبات لزوم تراضی در معاملات و حرمت خوردن مال دیگری در اثر ربا و قمار به آن استناد کرده اند.
به موجب قاعده علی الید نیز، هر کس مال دیگری را در تصرف خود دارد باید آنرا به صاحبش باز گرداند[۶]. به موجب اصل ۱۴۷ قانون اساسی نیز، “مالکیت شخصی که از راه مشروع باشد محترم است؛ ضوابط آنرا قانون تعیین می کند". طبق این ماده قانون اساسی مالکیت شخص از راه غیر مشروع، غیر محترم و ناروا است[۷]. در قوانین مدنی مواد بسیاری که از استیفای ناروا جلوگیری کرده است به چشم می خورد از جمله آنها : ماده ۲۳ در زراعت با حبۀ غیر، ماده ۱۷۲ در حیوان ضاله، مواد ۳۰۱ به بعد در پرداخت ناروا، ماده ۳۰۶ در ادارۀ فضولی، مواد ۳۱۱ به بعد در غصب، مواد ۴۱۶ به بعد در غبن، مادۀ ۴۲۷ در عیب[۸]. در کل استیفاء ناروا که یکی از منابع ایجاد (ضمان) است، دو رکن مادی و قانونی دارد : مقصود از رکن مادی واقعه حقوقی دارا شدن است که با افزایش دارایی یکی، کاهش دارایی دیگری و رابطۀ فزونی و کاسی بین افزایش و کاهش، محقق می شود. و مقصود از رکن قانونی فقدان سبب قانونی برای دارا شدن است. کسی که از راه استیفای ناروا دارا شده در برابر زیان دیده ضامن است، زیاندیده حق دارد اجبار او را به بازگرداندن ارزش مذکور از دادگاه بخواهد. طبق ماده ۳۱۲ قانون مدنی هرگاه ارزش انتقال یافته عین و منافع مالی باشد، منصرف باید عین و منافع آنرا به صاحبش بازگرداند. هرچند که آنرا با حسن نیت به دست آورده باشد (طبق مواد ۳۰۳ و ۳۶۶ قانون مدنی) ولی هر گاه از کار یا مال خواهان بر دارایی کسی افزوده شود، باید آنرا به زیان دیده برگرداند.
پس از بحث و بررسی غبن حادث در فقه و بیان نظرات موافق و مخالف چنین نتیجه گرفتند که از ملاک قاعده غبن که لا ضرر است، باید از این بی عدالتی که در جریان اجرای قرارداد به وجود می آید جلوگیری کرد. در خصوص ضمانت اجرای غبن حادث، با توجه به روح قوانین ما و جمع بین عدالت و حاکمیت اراده، فسخ قرارداد را بر تعدیل آن ترجیح داده و اضافه کرده اند که فسخ قررداد از لحاظ عملی هم با دشواری کمتری روبروست.
غبن از قواعد عمومی معاملات نیست تا مورد تفسیر وسیع قرار گیرد. اصل در معادلات لزوم است ( ماده ۲۱۹ قانون مدنی) فسخ عقد به علت وجود خیار یا هر علت دیگری استثناء بر این اصل است و باید به طور محدود تفسیر شود و به قدر متیّقن اکتفا گردد. چون قانون مدنی و منبع تهیه و تدوین آن که فقه امامیه است، غبن را در هنگام معامله معتبر دانسته اند، مشکل است بتوان از ملاک آن استفاده کرد و به بعد از انجام معامله نیز تسری داد.

۱-۳- هدف تحقیق :

هدف اصلی از این پژوهش بررسی اثرات غبن بر استیفای ناروا از دیدگاه فقه و حقوق است. و اینکه فقه و حقوق چه نگرشی در این باره دارند.
با توجه به اینکه حقوق ایران مبتنی بر فقه امامیه و نظریه مشهور علما است و جز در مواردی به ویژه قسمت دوم آن که از حقوق اروپایی اقتباس شده است. بقیه بر مبنای نظر علمای شیعه تنظیم یافته است، و نیز محدودیت مواد قانون مدنی در این خصوص و نیز عدم وجود نص در ردع حکم تدافی غبن در فقه امامیه و توجه به سیرۀ عقلائ به طور عام و سیره اهل تشرع به طور خاص به مشروعیت استیفای منافع و حقوق، سعی میگردد تا با نگاهی تأملی، جایگاه غبن بر استیفای ناروا را از منظر فقه و حقوق در ایران ، بررسی شود.

۱-۴- اهمیت و ضرورت تحقیق

تحول و توسعه چشمگیر تجارت در سدۀ اخیر، وضع قواعد و مقررات جدید یا دست کم بازنگری و تجدید نظر در بسیاری از قواعد و مقررات جدید یا دست کم بازنگری و تجدید نظر در بسیاری از قواعد و مقررات موجود را جهت رفع نیازها و مطالبات فعالان تجاری ضروری ساخته است.
با توجه به اصل لزوم و قداست قراردادها و با پذیرش تأثیر تغییر اوضاع و احوال بر قراردادها، بعنوان استثنایی بر اصل الزامی بودن قراردادها، امکان تعدیل و تجدید نظر در قرارداد بواسطه پذیرش این تغییرات به طرفین یا قاضی داده شده و یا حق فسخ برای طرف قرارداد را ایجاد می کند. این نظریه که اخیرأ در حقوق بعضی از کشورهای غربی و برخی از کشور های عربی مطرح شده است در حقوق ایران کاملا ً جدید است. با توجه به نظریه استاد کاتوزیان، غبن برای جلوگیری از ضرر است که در اثر نامتعادل بودن دو عوض به یکی از طرفین وارد می شود. قانون مدنی غبنی را مؤثر دانسته که در هنگام معامله وجود داشته باشد، حال این سؤال مطرح می شود که ، اگر در عقود طولانی مدت پس از انجام معامله غبن حادث شود و یا در اثر وقوع استیفای ناروا آیا زیان دیده حق فسخ آنرا خواهد داشت؟
آنچه از مواد قانون مدنی و پشتوانه این مواد؛ یعنی فقه بر می آید لزوم جبران ضرر ناشی از نامتعادل بودن دو عوض و جمع بین حق طرفین عقد است. لازمۀ جبران ضرر مذکور وجوه حق فسخ معامله برای متضرر است که خیار غبن نام دارد. به اعتبار گفتۀ فقها ” خیار غبن[۹]” ویژۀ عدم تعادل و نابرابری عوضین هنگام عقد قرارداد است و هیچ یک از آنها ” غبن حادث[۱۰]” را نپذیرفته اند. قانون مدنی ایران غبن فاحش و عدم تعادل بین عوضین را موجب خیار فسخ می داند اما در مورد ضرر ناشی از بروز حوادث غیر مترقبه سخنی به میان نیاورده است. به نظر می رسد به کمک مبنای دیگر “خیار غبن"؛ یعنی لزوم جبران ضرر ناروا بتوان سؤال فوق را دریافت. آنچه از نظر قانونگذار مهم بوده است، لزوم جبران ضرر ناروا است. عرف تحمیل ضرر ناروا بر یکی از متعاملین را تأیید نمی کند و حکم به جبران آن می کند. هر یک از مبانی خیار غبن را که مورد توجه قرار دهیم، به هر حال ضرر ناشی از بروز حوادث غیر مترقبه منتفی است. به ویژه جبران ضرر ناروا که مبنای آن قاعدۀ لاضرر است که در بین نویسندگان حقوق مدنی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است[۱۱]. قاعدۀ لاضرر هر گونه ضرر ناروا را نفی کرده و حکم ناشی از قرارداد که منشاء ضرر مذکور است برداشته می شود، خواه این ضرر ناشی از احکام تکلیفی باشد و خواه از احکام وضعی نشأت گرفته باشد. بنابراین الزام به انجام تعهد اگر موجب ضرری غیر متعارف باشد نفی گردیده و برداشته می شود. از این رو به نظر می رسد که با استناد به قاعدۀ لاضرر که مبنای خیار غبن است بتوان غبن حادث ناشی از تغییر اوضاع و احوال قرارداد و نیز استیفای ناروا را دلیلی بر عدم التزام به عقد ضرری دانست و قائل به حق فسخ برای متعهد متضرر شد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 06:15:00 ق.ظ ]