• • «ظاهر مأمون، یعنی ظاهری که برای انسان امنیت خاطر پدید آورد». ↑

 

• ر.ک: وهمو، دایرۀالمعارف علوم اسلامی قضایی، پیشین، ج۲، ص۸۸۶. ↑

 

• همانجا. ↑

 

• ر.ک: ایرج گلدوزیان، ادله اثبات دعوی، پیشین، ص۲۷. ↑

 

• ناصر کاتوزیان، اثبات و دلیل اثبات (تهران: میزان، ۱۳۸۵، چاپ اول، ج۱) ص۵۳. ↑

 

• السید محمدرضا الموسویالگلپایگانی، مجمعالمسائل، پیشین، ج۳، ص۱۴۲. ↑

 

• محمدجعفر جعفری لنگرودی ، مکتبهای حقوقی درحقوق اسلام، پیشین، ص۱۹۰. ↑

 

• همانجا. ↑

 

• ر.ک: السید احمد الخوانساری، جامعالمدارک فی شرح المختصرالنافع (تهران: مکتبۀالصدوق، ۱۴۰۵ه.ق، چاپ دوم، ج۱) ص۲۶۲؛ محمدحسن النجفی، جواهرالکلام، پیشین، ج۷، ص۳۴۷؛ السیدمحمدکاظم الطباطباییالیزدی، العروۀالوثقی، پیشین، ج۲، ص۳۰۲؛ عباس قمی، پیشین، ج۱، ص۲۶۴. ↑

 

• ر.ک: المحقق البحرانی، پیشین، ج۴، ص۲۸۸. ↑

 

• ر.ک: محمداسحاق الفیاض، منهاجالصالحین، پیشین، ج۱، ص۱۶. ↑

 

• ر.ک: مرتضی الانصاری (الشیخالانصاری)، کتابالصلوۀ (قم: المؤتمرالعالمی، ۱۴۱۵ه.ق، چاپ اول، ج۱) ص۴۷۶. ↑

 

• محمدجعفر جعفری لنگرودی، دانشنامهی حقوقی، پیشین، ج۴، ص۶۷۹. ↑

 

• عباس قمی، پیشین، ج۱، ص۲۶۴. ↑

 

• ر.ک: محمدحسن النجفی، جواهرالکلام، پیشین، ج۷، ص۳۴۷؛ المحقق البحرانی، پیشین، ج۴، ص۲۸۸؛ السیدمحمدکاظم الطباطباییالیزدی، العروۀالوثقی، پیشین، ج۲، ص۳۰۲. ↑

 

• ر.ک: الشهیدالاول، الدروس، پیشین، ج۱، ص۱۵۹. ↑

 

• «لوث در اصطلاح عبارت است از ظن قوی قاضی به وقوع بزه از خواندهی دعوی». (رک: محمدجعفر جعفری لنگرودی، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، پیشین،ج۴، ص۳۱۰۲). ↑

 

• السید محمدرضا الموسویالگلپایگانی، مجمعالمسائل، پیشین، ج۳، ص۱۵۷. ↑

 

• برای مطالعهی بیشتر ر.ک: محمدجعفر جعفری لنگرودی، دانشنامهی حقوقی(تهران: امیرکبیر، ۱۳۷۲، چاپ دوم، ج۱) صص۳۶۵ – ۳۹۵. ↑

 

• همان، ص۳۹۴. ↑

 

• ر.ک: محمدحسن النجفی، جواهرالکلام، پیشین، ج۷، ص۳۴۷ . ↑

 

• ر.ک: همان، ص۱۹۰. ↑

 

• ر.ک: عبدالله شمس، ادله اثبات دعوی، پیشین، ص۲۱۲ ؛ سید حسن امامی، پیشین، ص۲۴۵. ↑

 

• «گروه های ۱۱گانه شامل( گروه منابع و معادن، ارزشیابی اموال منقول، امور پزشکی و غذایی، امور مالی، امور وسایط نقلیه، راه و ساختمان و نقشهبرداری، صنعت و فن، فنون هنری، کشاورزی و منابع طبیعی، خدمات اداری و عمومی و ایمنی و حوادث) است. رشته های زیر مجموعهی این گروه ها به پیشنهاد کمیسیون آزمون ۷۱ مورد اعلام و تصویب شده است». (ر.ک: سید احمد باختر، مجموعهی کامل قوانین و مقررات کارشناسان رسمی دادگستری پیشین، صص۱۴۹-۱۵۲). ↑

 

• حسین ساعتچی، قانون روابط موجر و مستأجر(تهران: مجد، ۱۳۸۵، چاپ پنجم) صص۲۹-۳۰. ↑

 

• قدرتالله واحدی، با یستههای آیین دادرسی (تهران: میزان، ۱۳۷۹، چاپ اول) ص۱۶۷. ↑

 

• ر.ک: سید محمدرضا حسینی، پیشین، ص۱۷۱. ↑

 

• ر.ک: سید محمدرضا حسینی، پیشین، ص۲۴۱. ↑

 

• مادهی ۴۲۷ قانون مدنی. ↑

 

• «مادهی۴ قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶، مادهی ۵ دستورالعمل اجرایی تبصرهی ۳، مادهی ۱۴ قانون روابط موجر و مستأجر مصوب جلسهی ۴۴۵-۱۹/۷/۱۳۶۲ شورای عالی قضایی» (حسین ساعتچی، پیشین، ص۲۱و ۷۶). ↑

 

• «تبصرهی مادهی ۵ آییننامهی اجرایی قانون خرید و تملک اماکن آموزشی استیجاری» (حسین ساعتچی، پیشین، ص۸۹). ↑

 

• «حکم شماره ۳۶۶۴ مورخ۲۶/۱/۱۳۲۴دادگاه انتظامی» (محمد جعفر جعفری لنگرودی، دانشنامهی حقوقی، پیشین، ج۴، ص۱۲۲). ↑

 

• ر.ک: معاونت آموزش قوهی قضاییه، رویهی قضایی ایران در ارتباط با مدیریت دادرسی، پیشین، صص ۲۹۹- ۳۰۰. ↑

 

• ر.ک: «بند ۳۷۵» (حمید آذرپور و غلامرضا حجتیاشرفی، مجموعهی محشای بخشنامههای ثبتی (تهران: گنج دانش، ۱۳۸۵، چاپ نهم) ص۱۵۸. ↑

 

• ر.ک: همان، ص۳۸. ↑

 

• ر.ک: «بند ۳۷۸» (همان، ص۱۵۹). ↑

 

• ر.ک: غلامرضا شهری، حقوق ثبت اسناد واملاک ( تهران: جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۲، چاپ سیزدهم) ص۲۷۳. ↑

 

• ر.ک: همان، ص۴۱۴. ↑

 

• ر.ک: یدالله بازگیر، منتخب آرای دیوان عالی کشور پیرامون مسائل و موازین حقوق ثبت (تهران: فردوسی، ۱۳۸۲، چاپ دوم). ↑

 

• ر.ک: سید محمدرضا حسینی، پیشین، ص۱۷۹. ↑

 

• ناصر کاتوزیان، حقوق خانواده (تهران : یلدا، ۱۳۷۵، چاپ اول) صص۳۴۲-۳۴۱. ↑

 

• ر.ک: همان، ص۵۷. ↑

 

• سیدحسین صفایی و اسدالله امامی، پیشین، ص۲۹۵. ↑

 

• مادهی۱۲۲۳ (اصطلاح شدهی سال ۶۱ و۷۰) قانون مدنی مقرر میدارد: «در مورد مجانین، دادستان باید قبلاً رجوع به خبره کرده، نظریات خبره را به دادگاه مدنی خاص ارسال دارد. درصورت اثبات جنون، دادستان به دادگاه رجوع میکند تا نصب قیم شود». (ناصرکاتوزیان، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، پیشین، ص۷۴۶). ↑

 

• ر.ک: همان، ص۶۹۵؛ ر.ک: سیدمصطفی محققداماد، بررسی فقهی حقوقی خانواده (نکاح و انحلال آن) (تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۳۸۵، چاپ سیزدهم) ص۳۴۳. ↑

 

• ر.ک: روشنعلی شکاری، پیشین، ص۹۲. ↑

 

• ناصرکاتوزیان، حقوق مدنی ( شفعه، وصیت، ارث) (تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۸۱، چاپ سوم) ص ۱۰۶. ↑

 

• سید جلالالدین مدنی، آیین دادرسی کیفری، پیشین، ج ۲و۱، ص۳۲۲. ↑

 

• محمود آخوندی، آیین دادرسی کیفری (تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴، چاپ دهم،ج۲) ص۱۰۰. ↑

صرف نظر از مقام والای سعدی در هنر شاعری و نویسندگی که «حد همین است سخنرانی و زیبایی را» اندیشه های بلند و عواطف لطیف و انسانی این متفکر بزرگ، آن اندازه در قلمرو زبان و ادبیات فارسی و آثار شاعران ایرانی و غیر ایرانی نفوذ کرده است که نام وی را در زمره درخشان ترین چهره های ادبی جهان ثبت نموده و روشنایی های آثارش را چراغی فرا راه نسل های آینده قرار داده است.
تفسیر زندگی یا رمز و رازهایی از حکمت عملی سعدی
از دیگر مزایای معنوی شعر کهن فارسی، وفور نصایح اخلاقی و رهنمودهای ارزشمندی است که در زمینه حکمت عملی و وظائف فردی و اجتماعی انسان توسط شاعرانی چون سعدی ارائه گردیده و راه و رسم زندگی شرافتمندانه، در خلال مواعظی که خود عصاره ای از تعلیمات عالیه اسلامی است، تفسیر و توجیه شده است.
در اغلب اشعار سعدی، تفسیر زندگی هدفدار و تبیین و ظایف فردی، خانوادگی و اجتماعی انسانی و موضوعاتی چون; احسان به پدر و مادر، صله رحم، احترام به معلم، اکرام میهمان، شفقت به یتیم و اسیر و فقیر، آداب سخن گفتن، تربیت فرزند، فواید پرهیزگاری و پاکدامنی، ایثار و بخشندگی، حق شناسی، فروتنی، شکیبایی، وفاداری، امیدواری، رازداری، پاکیزگی، نظم و ترتیب در امور، اعراض از لغوگویی و عیب جویی و غیبت و آزمندی و غرور و حسادت و… به کرات دیده می شوند.
با نگاهی به درون مایه اغلب اشعار و حکایات سعدی معلوم می شود که وی علاوه بر، داشتن طبعی خلاق وبرخورداری از قدرت سخنوری و شاعری،خردمندی فرزانه ومعلمی راه شناس وآگاه از رمز وراز های هستی بوده وبه سهم خود کوشیده است تا اسرار حیات متعالی وهدفدار انسان را به صورت لطیف ترین تعبیراتتفسیر کند و فراز و نشیب های راه زندگی را ضمن دستور العمل های متداول در زبان فارسی در آمده است.(سعدی،۱۳۴۰:۵۴)
در شعر نغز سعدی،جز از موضوعاتی که تاکنون بر شمردیم از ارزشهای معنوی دیگر،هر چه که مقدس و والاست و از دیدگاه اسلامی در زمره جنود عقل محسوب می شود ستایش شده و هر چیز ناپسند و فرو مایه که جزءجنود جهل به شمار می رود،نکوهش و تقبیح گردیده است.(همان:۵۷)
فصل سوم
اخلاق در بوستان
اخلاق در عرصه ی روابط انسانی
برقراری عدالت :
« بهترین حّد ، حد عدالت است نه فقر اصلاح کننده م یتواند باشد و نه ثروت . بلکه حالت میانه ، حالت اعتدالی مطلوب است »
الا تا نپیچی سر از عدل و رای که مردم ز دستت نپیچند پای
( سعدی، ۱۳۲۰: ۴۳)
به عدل و کرم سال ها ملک داند برفت و نیکو نامـــی بمــــاند
( همان:۵۴)
تواضع و فروتنی:
آنان بر حسب تکلیفی که نسبت به خدا او وظیفه ای نیست به خلق دارند ، پای از دایره جوانمردی و کرم آنسوی تر نمی گذارند ناسپاسی حق و ناشناسان ، آن ها را از استمرار جوانمردی و کرم باز نمی دارد .
یکی در بیابان ســگی تشنه یــــافت بــدون از رمـــــق در حیـــاتش نیــافت
کله دَلو کرد آن پسندیده کـــــیش چو حبل اندر آن بـــست دیتــار خویـش
به خدمـــت میان بست و بازو گشاد ســــگ نـــــاتـوان را دمــــی آب داد
(در آرزوی خوبی و زیبایی)
تواضع سعدی به انسانها توصیه می کند که ای انسان ، تو که از خاکی و سرشتت نیز از خاک است پس چرا حریص هستی و در جهان سرکشی وا می کنی ؛همچون آتش موجب آزار مباش چرا که در پایان زندگی به درون خاک می روی که از او بوجود آمدی ،پس تواضع و فروتنی را پیشه ی کار خود قرار ده ،و مانند خاک بدان خود را هیچ منزلت و ارزشی ندارد،آتش حرص و طمع جان با ارزش انسان را بی منزلت و بی مقدار می سازد ؛اگرانسان قدر و منزلت خود را بشناسند و در مقابل دیگران متواضع باشد و همیشه فروتن باشد مورد احترام است .
سعدی به شبیهان و استعارات بسیار زیبایی درباره ی تواضع و فروتنی است به قطره ی بارانی اشاره دارد که وقتی از ابر می چکد در ابتدا مغرور است اما وقتی پهنا و بزرگی دریا را می بینید از رفتار و افکار خود پشیمان می شود خود را در برابر چنین دریای پهناوری حقیر و پست می داند و همین تواضع و فروتنی عاملی برایش می شود که صدف در کنارش بوجود آید . و آسمان به او چنان منزلتی داد که نامش مروارید شد . و این از آنجاست که قطره ی باران خود را در مقابل قدرت خداوند هیچ دانست.

و سعدی درباره ی تواضع و فروتنی همچون درخت پر ثمر و میوه داری است که هر چه ثمر و میوه ی بسیاری دارد شاخه و برگ های خمیده ای دارد که بر روی زمین هستند .
ز خــاک آفـــریدت خــدواند پــاک پس ای بنده افتادگی کن چــون خاک
حــریص و جهانسوزو سرکش مبـاش ز خــــاک آفـــریدندت آتش مبــاش
یکـــی قطره بــــاران ز ابـری چکید خجــل شد چـــو پهنای دریـــا بدید
کــه جایی کـــه دریاست من کیستم ؟ گــر او هست حقــا کــه مـــن نیستم
چــو خــود را بچشم حقارت بــدید صـــدف در کنــــارش بجـان پرورید
سپهــرش بجــــایی رســـانید کــار کــه شد نامــــور لـؤلــؤ شــــاهوار
بلنـــدی از آن یـــافت کو پست شد در نیستی کـــو فت تـــا هست شــد
تـــواضع کنــد هوشمند گــــــزین نهــد شــاخ پــر میـوه سر بــر زمین
(سعدی،۱۳۲۰: ۳۲۱ )
سعدی در پایان درباره ی تواضع توصیه می کند که ای انسان اگر می خواهی به مقام برسی به انسانها لطف کن ؛ انسان زمانی عزیز می شود که خود را بزرگ نشمرد و مغرور به مال و ثروت و مقام نباشد ،انسان بزرگواری که خود را حقیر و کوچک بداند در دنیا و آخرت بزرگی می بیند . در دنیای که همه ی هستی اش از خاک است و مردمان آن نیز از خاکند پس چرا انسان نباید همچون خاک بی مقدار باشد .
سعدی می گوید :هرگاه بر مزار من گذرت افتاد از عزیزان خویش نیز یادی کن ، بدان که سعدی از خاک شدن و به درون آن رفتن را هیچ غمی نیست ، چرا که در زندگیش خاکی بیش نبود . با همه بیچارگی و فروتنی تن به خاک داد و همچو بادی برگرد جهان بود . و همین خاک او را همچون بادی به سراسر جهان شناخت ؛ و این نتیجه ی رفتار و کردار حقیر و متواضع اوست .
اخلاق در بوستان
بوستان تراویده از طبع کسی است که در اقصای عالم بسی گشته است و ایام با … بهره برده و آنگاه به ساعقه عشق و محبت و مهین دوستی با نهایتی تواضع و فروتنی در اوج اشتیاق و تولا به سوی موطن خود : شیراز بازگشته است و خواسته است از سفرهای دور دراز و پر حادثه خویش به هموطنان خویش ره آوردی که همه شأن سعدی سفر آزموده و تجربه اندوخته را در خود باشد و همه مردم به شکل پند پارس را طبوع طبع افت و چنان در نظر آنان پر ارج و گرانمایۀ آید که سالهای فراق و هجراو سخن سرای بزرگ خود را تدارک کنند .
اخلاقی و رهبر فضیلت و عاشق لطف و صفا و پرده مهر و وفا « شیخ اجل سعدی شیرازی » بود و در کتاب بوستان گلستانش ره آوردیست که به گفته خود استاد از قند مصری بسی شیرین تر است .
بوستان منظومه ای است از نوع مثنوی ، در حدود پنجاه هزار بیت در بحر متقارب ، مشتمل بر بیان فضایل اخلاقی و اصول سیاست و تدبیر مملکت و شالوده های تحکیم و حفظ خانه و خانواده که بی صفا صوفیانه و معرفت عارفانه آمیخته و از ریا و سالوس و رذیلت ها اعراض الکی داشته ، حتی اگر مدحتی گفته ، بیان یا اعلام فضیلتی بوده است چنانکه خود می فرماید :
مرا طبع از این نوع ، خــواهان نبود ســــر مــدحت پادشاهان نبــــود
ولـــــی نظـــــم کردم بنام فــلان مــگر بازگـــویند صـاحـــــبدلان
که سعدی که گویی بلاغت ربـــود در ایــــــــام بوبکــر بن سعد بود
سزد ، گریه درویـــش بنازم چنان کــــه سید بـــه دوران نوشیون روان
(سعدی، ۱۳۷۹: ۱۱۰)
بوستان شاهکاری است که شاعر شیراز به اتابکان زمان ، ابوبکر بن سعد اهداء کرده است ، اما در واقع هدیه شیخ به جهان انسانیت تقدیم شده و به همین دلیل همواره بر قرار و جاودانه است و اگر در ادبیات ملل جهان غوری شود ، این نکته مسلم گرد که ادبای گیتی هیچکدام اثری با جامعیت بوستان تا کنون به نوع بشر عرضه نداشته اند ! بوستان آمیزه ای است از عرفان و حکمت و اخلاق و دستور های زندگی با عباراتی بس شیوا و رسا ، نظمی است محکم ضابطه های علمی و حقوقی و به روانی نثر و روشنای گفتگو های روزمره مردم .

میخائیل و دیگران^[۳۴] (۲۰۰۳)

۷- درجه ارتباط عایدات گذشته یک شرکت با جریانهای نقدی آتی است.

پیش بینی سود

 

 

یکی از دلایل احتمالی تنوع در تعاریف به عمل آمده از کیفیت سود میتواند نگاه های متفاوت پژوهشگران به جنبه های گوناگون این مفهوم باشد، به همین دلیل موضوع کیفیت سود، موضوعی پیچیده به شمار میرود که تاکنون هیچ پژوهشگری نتوانسته است تعریفی واحد و شاخصی کامل برای آن ارائه نماید (کرمی و همکاران، ۱۳۸۵). ولی با این همه، چیزی که مسلم است، این است که، در تعریف مفهوم کیفیت سود به دو ویژگی برای تعیین کیفیت اشاره شده است. یکی سودمندی در تصمیم گیری است و دیگری ارتباط بین کیفیت سود و سود اقتصادی است. به عبارتی دیگر کیفیت سود عبارت است از بیان صادقانه سود گزارش شده، یعنی کیفیت سود بالا نشان دهنده مفید بودن اطلاعات سود برای تصمیمگیری استفاده کنندگان و همچنین مطابقت بیشتر آن با سود اقتصادی میباشد. یکی از مواردی که می تواند بر کیفیت سود اثرگذار باشد، نحوه ارائه اطلاعات مربوط به سود است، بدین معنی که هرچه اطلاعات سود از مربوط بودن و قابلیت اتکای بالاتری برخوردار باشد، کیفیت سود، بالاتر خواهد بود (احمدپور، احمدی، ۱۳۸۷).

۲-۱-۸- اهمیت ارزیابی کیفیت سود
بر طبق مفهوم سودمندی تصمیم‌ ارائه شده توسط هیات استانداردهای حسابداری مالی آمریکا، کیفیت سود و بصورت عام‌تر کیفیت گزارشگری مالی، مورد علاقه کسانی است که از گزارشگری مالی برای تصمیم‌گیریهای سرمایه‌گذاری‌ و انعقاد قراردادهای مختلف استفاده می‌کنند.
سود گزارش شده و روابط بدست آمده از آن معمولاً در قراردادهای حقوق و پاداش و قراردادهای استقراض استفاده می‌شوند تصمیم‌گیری برای قراردادی براساس کیفیت سود پایین، باعث انتقال ناخواسته ثروت خواهد شد. برای نمونه، سودهی بیش از حد نشان داده شده که بعنوان معیار ارزیابی عملکرد مدیریت قرار می‌گیرد، منجر به تعلق حقوق و مزایای بیش از اندازه به مدیریت خواهد شد. به گونه‌ای مشابه، سودهای متورم ممکن‌ست ورشکستگی ناگهانی شرکت را پنهان سازد که این خود باعث اعتبار دادن نادرست از سوی اعتبار دهندگان خواهد شد. از دیدگاه سرمایه‌گذاری، کیفیت سود پایین مطلوب نیست زیرا نشانگر وجود ریسک در تخصیص منابع به آن بخش می‌باشد و باعث کاهش رشد اقتصادی از طریق تخصیص نادرست سرمایه‌ها خواهد شد.ازطرفی، کیفیت سود پائین باعث انحراف منابع از طرحهای با بازده واقعی به طرحهای با بازده غیرواقعی می شود که کاهش رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت (اسماعیلی، ۱۳۸۶، ۳۰).
۲-۱-۹- کیفیت سود برای چه کسانی اهمیت دارد؟
با توجه به تاکید هیات استانداردهای حسابداری مالی بر سودمندی تصمیم، اعتقاد بر این است که کیفیت سود و به طور کلی کیفیت گزارشگری مالی مورد توجه آنهایی است که برای مقاصد معاملاتی و تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری های خود از این گزارش ها استفاده می کنند. به علاوه، تدوین کنندگان استانداردها نیز به طور غیرمستقیم کیفیت سود را به عنوان شاخصی برای ارزیابی کیفیت استانداردهای گزارشگری مالی قلمداد می کنند. (رحیمیان، جعفری،۱۹)
سود و اندازه گیری های ناشی از آن معمولآ در طرح های پاداش و قراردادهای مربوط به بدهی ها استفاده می شوند. اخذ تصمیمات براساس سود ناقص یا کم کیفیت باعث انتقال نامطلوب ثروت می شوند. به عنوان مثال، در صورت استفاده از سود به عنوان شاخصی برای ارزیابی عملکرد مدیران و پرداخت پاداش به آنها، گزارش بیش از واقع آن باعث پرداخت پاداش بیشتر به آنها خواهد شد. همچنین گزارش بیش از واقع سود،ممکن است کاهش در توان پرداخت بدهی ها را بپوشاند و وام دهندگان را به سوی تداوم وام دهی سوق دهد. از دیدگاه سرمایه گذاری نیز سود کم کیفیت نامطلوب است.زیرا تخصیص نادرست منابع را به دنبال دارد و باعث کاهش رشد اقتصادی می شود. این سودها کارایی لازم را نداشته و منابع را از پروژههایی سوق میدهند که واهی بوده و بازده های ساختگی و خیالی دارند (همان منبع، ۲۰).
۲-۱-۱۰- روش های ارزیابی کیفیت سود
راه‌های مختلفی برای ارزیابی کیفیت سود توسط محققان مختلف پیشنهاد شده است. کیفیت سود، مفهومی است که بر پایه محتواست و بنابراین یک تعریف واحد ندارد. کیفیت سود می‌تواند از دیدگاه‌های مختلفی بیان شود. تاکنون متخصصان مالی نتوانسته‌اند به یک محاسبه مستقل از سود که از نظر آن‌ها کیفیت لازم را دارا باشد، دست یابند. در این حالت، متخصصان مالی با انجام تعدیلات مناسب، می‌توانند به یک دامنه که به شکل صحیح‌تر نشان‌گر کیفیت سود نسبت به سود خالص گزارش شده باشد، دست یابند. بنابراین مفهوم کیفیت سود، یک امر تعریف شده و ثابت نیست که بتوان به آن دست یافت، بلکه مفهومی است نسبی که به ارتباط آن با دیدگاه‌ها و نگرش‌ها بستگی دارد.
وینسنت (۲۰۰۳) در مقالهای تحت عنوان کیفیت سود، معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را به شرح زیر طبقهبندی کردهاند: (خواجوی و ناظمی، ۱۳۸۴، ۴۰).

 

جدول (۲-۲): معیارهای ارزیابی کیفیت سود

 

معیارهای ارزیابی

اجزای مربوط

 

۱) مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگیهای سود

الف. پایداری (ثبات) سود
ب. قابلیت پیشبینی
ج. نوسان پذیری (تغییرپذیری)

 

۲) مفهوم کیفیت سود بر اساس رابطه بین سود، اقلام تعهدی و وجه نقد

الف. نسبت وجه نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی به سود.
ب. تغییر در کل اقلام تعهدی
ج. پیشبینی اجزاء اختیاری اقلام تعهدی به کمک متغیرهای حسابداری
د. پیشبینی روابط بین اقلام تعهدی و جریانهای نقدی

 

۳) مفهوم کیفیت سود بر اساس ویژگیهای کیفی چاچوب نظری هیأت استانداردهای حسابداری مالی

مربوط بودن و قابلیت اتکا

 

۴) مفهوم کیفیت سود ناشی از تصمیمات اجرایی

الف. قضاوتها و برآوردها معیاری معکوس از کیفیت سود
ب. رابطه معکوس بین کیفیت سود و تغییر کاربری استانداردهای حسابداری: یعنی بین میزان منفعتی که تهیه کنندگان اطلاعات از قضاوت و پیشبینی خواهند برد و کیفیت سود رابطه معکوسی وجود دارد

همان طور که می دانید وقتی سلولی در محیط غلیظ قرار می گیرد به دلیل هیپرتونیک بودن محیط و هیپوتونیک بودن سیتوپلاسم، این اختلاف غلظت سبب می شود که سلول سیتوپلاسم خود را از دست داده و می میرد.
اکنون این سوال پیش می آید که این باکتری چگونه در این درجه شوری زنده می ماند ؟ آنها برای جلوگیری کردن از خروج مواد داخلیشان دو استراتژی را به کار می گیرند و برای اینکار مقداری انرژی مصرف می کنند. اول اینکه هالوفیل ها با متراکم کردن مولکول های زیستی که خود سنتز کرده اند و یا از محیط گرفته اند در سیتوپلاسم غلظت درون خود را با محیط برابر می کنند و دوم اینکه آنها از نفوذ پذیری انتخابی یون پتاسیم به داخل سیتوپلاسم سعی می کنند که خود را با محیط سازگار کنند (۲۲).

هالوفیل ها، هتروتروف و هوازی بوده و انرژی خود را از محیط بدست می آورند (۲۱).
۱-۲۹ اهداف تحقیق
نتایج حاصل از این تحقیق قابل استفاده درصنایع مرتبط با صنعت ومحیط میباشد. چنانچه درفرآیندهایی مثل ازدیاد برداشت میکروبی نفت، سبکسازی نفتهای سنگین، پاکسازی خاکها، آبهای آلوده به هیدروکربنهای نفتی قابل استفاده است. خصوصادرکشوری مثل ایران که مبحث آلاینده های نفتی درمحیطهای آبی ودریاهای جنوب وشمال ایران ویاخاکهای اطراف پالایشگاه وجوددارد، بررسی این موضوع مهم میباشد.
۱-۳۰ سوالات تحقیق
۱)آیا نفت خام ایران حاوی باکتری های احیا کننده نیترات می باشد؟
۲) آیا باکتری های هالوفیل ساکن نفت ایران می توانند نیترات را احیا کنند؟
۳) آیا باکتری های هالوفیل احیا کننده نیترات در نفت ایران توانایی تولید بیوسورفکتانت را به منظور افزایش دسترسی زیستی به هیدروکربن های قابل مصرف دارند؟
۴) بهترین باکتری که هدف ما را تأمین می کنند کدام است؟
۱-۳۱ فرضیه های تحقیق
نفت خام ایران با تنوع میکروبی بالا به احتمال زیاد حاوی تنوعی از باکتری های بی هوازی از جمله باکتری های بی هوازی احیا کننده نیترات می باشد. این باکتری ها با حذف نیترات می تواند برخی ترکیبات هیدروکربنی پلی آروماتیک( PAH )، با وزن مولکولی بالا و حتی آلکانهای بلند زنجیره را شکسته و ترکیبات قابل دسترس تری برای میکروبها فراهم آوردند. لذا در فرایند های آلاینده های نفتی و یا سبک سازی نفت می توانند مثمر ثمر باشند (۲۳).
فصل دوم
پیشینه پژوهش
۲-۱ بیوتکنولوژی و اهمیت بیوتکنولوژی نفت
کلمه بیوتکنولوژی که از دو بخش «بیو» (به معنای زندگی و موجودات زنده) و «تکنولوژی» (به معنای هنر بشر در استفاده از علم) تشکیل شده است، به طور کلی بر استفاده از موجودات زنده یا بخشی از آنها برای تولید فرآورده ویژه ای دلالت دارد.
بیوتکنولوژی (فن آوری زیستی ) علم جدیدی نیست، هزاران سال است که انسان برای حل مشکلات و بهبود شیوه زندگی خود، با دستکاری ژن ها اصلاحاتی را در موجودات زنده به وجود آورده است. سرآغاز بیوتکنولوژی تقریبا به ۱۰ هزار سال پیش بر می گردد، زمانیکه مردم دانه های گیاهانی را که دارای ویژگی ها و صفات بهتری بودند برای کاشتن در سال بعد گردآوری می کردند (۲۴).
۲-۲ بیوتکنولوژی در خدمت صنعت و نفت
نفت خام پس از استخراج از چاه، ناخالصی های فراوانی دارد که از ارزش این طلای گرانبها می کاهد، از این رو باید این ناخالصی ها را با بهره گرفتن از روش های ارزان و کم خرج جدا کرد تا ارزش این طلای سیاه کاسته نشود.
یکی از مواد زاید نفت خام، گوگرد ( Sulphure) است که کشورهای صادر کننده نفت همواره در صدد حذف آن ماده بوده اند.
وجود گوگرد در نفت و محصولات نفتی، در بیشتر موارد سبب خوردگی، همچنین آلودگی محیط زیست می
شود (۲۵).
نفت خام ایران نزدیک به ۱/۵ درصد گوگرد دارد که پس از تقطیر، به دلیل آن که فرآورده های سبک آن کم است، این گوگرد در قیر باقی می ماند و به تصفیه قیر نیاز نیست. وجود گوگرد در فراورده های سبک، کیفیت این فرآورده ها را پایین می آورد، اما در فرآورده های سنگین بی تاثیر است و گاه حتی کیفیت این مواد را افزایش می دهد. روش مرسوم و معمول قدیمی برای حذف ترکیبات زاید از سوخت های فسیلی مانند گوگرد، نیتروژن و. . . استفاده از هیدروژن در پروسه شیمیایی هیدرودسولفوراسیون (گوگرد زدایی به وسیله هیدروژن) است.
در این روش، واکنش شیمیایی در دمای ۵۰۰-۳۰۰ درجه سانتی گراد و در فشار بالا انجام می شود که در آن نفت خام با بهره گرفتن از هیدروژن و یک کاتالیزور که سرعت واکنش را بالا می برد، از گوگرد پاک سازی می شود. به این ترتیب که در خلال این پروسه، هیدروژن با گوگرد پیوند بر قرار می کند و در نتیجه سبب جداسازی گوگرد از نفت خام می شود.
این روش بسیار گران و هزینه بر است، زیرا به ساختمان ها، تاسیسات و پالایشگاه های زیادی نیاز دارد. از سویی این پروسه انرژی بسیار زیادی مصرف می کند و به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. از دیگر پیامدهای فرعی این واکنش ها، دی اکسید کربن است که به لحاظ زیست محیطی مضر است و سبب تغییرات آب و هوایی منطقه می شود (۲).
یک روش پیشنهادی بهتر که نخستین بار شرکتی آمریکایی آن را اجرا کرد، روش Energy Biosystem است. در این روش برای حذف مواد زاید سوخت های فسیلی مانند نفت خام از موجودات زنده به ویژه باکتری ها استفاده میشود. این شرکت نخست دو گونه باکتری به کار گرفت که به طور طبیعی قادر به جداسازی گوگرد را از نفت خام بودند. با تحقیق روی این دو گونه باکتری توانستند با بهره گرفتن از روش های مهندسی ژنتیک، ژن مسئول جداسازی گوگرد را از این باکتری جدا کنند، سپس ژن مورد نظر را در آزمایشگاه دستکاری های ژنتیکی کردند تا قابلیت حذف گوگرد از نفت خام آن افزایش یابد. سرانجام این ژن را به درون ژنوم باکتری میزبان ثانویه انتقال دادند. در نتیجه این فرایند، باکتری ای تولید شد که قادر بود با دقت بسیار بالا گوگرد را از نفت خام جدا کند.
با گسترش مطالعات این شرکت آنها اقدام به ساخت پالایشگاه های کوچکی به نام
«بی. دی. اس»(Biocatalytic Desulphurization) کردند. در « بی. دی. اس » به جای استفاده از روش های شیمیایی از سیستم های بیولوژیک استفاده می شود، در نتیجه دیگر به دما و فشار بسیار که در روش های قدیمی استفاده می شد، نیازی نمی شد. از طرفی با توجه به اینکه سیستم های بیولوژیک روندی طبیعی هستند، آلودگی محیط زیست را هم به دنبال ندارند. در بی. دی. اس، آنزیم های عمل کننده به وسیله میکروارگانیسم ها (باکتری ها ) تولید می شود که این آنزیم ها قادر به شکستن پیوند میان گوگرد و کربن در نفت خام هستند، بدون آن که سبب تجزیه و از دست رفتن خاصیت نفت خام شوند.
این پالایشگاههای کوچک شامل ترکیبی بزرگ از کشت باکتری های مهندسی شده در آب است که همگی درون یک بیوراکتور بزرگ جای گرفته اند. بیوراکتور، در حقیقت یک تانک بزرگ است که در آن واکنش های بیوشیمیایی به وسیله میکروارگانیسم ها رخ می دهد. با رشد باکتری ها در درون این بیوراکتور، نفت خام را به این تانک می افزایند، سپس تمام این مخلوط را با اکسیژن مجاور می سازند. علت وجود اکسیژن این است که باکتری های مورد استفاده هوازی هستند و برای رشد و بقای خود به اکسیژن نیاز دارند تا بتوانند آنزیم های مورد نیاز برای حذف گوگرد از نفت را تولید کنند. با پایان یافتن این فرایند، نفت خام تمیز و پاک، از مخلوط آب، باکتری ها و سولفور جدا سازی می شود. پس مانده های این مخلوط دوباره تحت واکنش های بیشتر قرار می گیرد، برای مثال سولفور فوری باید از آب جدا و به ترکیبات مفید و مورد نیاز مانند سولفات سدیم یا سولفات آمونیوم تبدیل شود. دانشمندان همچنین در صدد استفاده از این فناوری برای حذف ناخالصی های دیگر نفت خام از قبیل نیتروژن و فلزات بر آمده اند.
امروزه از این روش بیولوژیک که بسیار کم خرج و ارزان است، می توان برای فرآوری نفت خام و دیگر سوخت های فسیلی استفاده و سوخت با کیفیت بالاتر به بازار جهانی عرضه کرد (۲۵).
۲-۳ استخراج نفت
کاربرد بسیار مهم بیوسورفکتانت ها در صنعت استخراج نفت خام است. برای استخراج نفت، ابتدا باید عمل حفر چاه را انجام داد (۲۶).
۲-۴ حفر چاه
پس از اطمینان از اینکه لایه های اعماق زمین، مناسب ایجاد نفتگیر است و در صورتیکه ذخیره هیدروکربورهای ( نفت و گاز ) آن قابل ملاحظه باشد، محل حفر چاه را با علامت روی زمین مشخص کرده و دکل حفاری را در محل بر پا می کنند.
عملیات جاده سازی، از جاده اصلی تا سر چاه و کارگذاری یک لوله آب به منظور آبرسانی به دستگاه های حفاری قابل حمل بوده و دکل های بزرگ از چندین قسمت تشکیل شده اند که به هنگام استفاده قطعات آن را به هم وصل می کنند (۲۶).
۲-۵ روش های استخراج نفت
پس از عملیات حغر چاه و اصابت آن به مخزن نفت، به دلیل فشار زیاد موجود در مخزن، جریان نفت به سوی دهانه خروجی چاه سرازیر می شود. این مرحله از استخراج که عامل آن فشار داخل خود مخزن است به بازیافت اولیه نفت موسوم است در برداشت اولیه نفت، از انرژی خود مخزن برای تولید نفت استفاده می شود. البته این بدان معنا نیست که اگر نفت خود به خود به سطح زمین نیاید، برداشت اولیه وجود نخواهد داشت، بلکه وقتی از پمپ برای بالا آوردن نفت استفاده می کنیم، در واقع هنوز در مرحله اول برداشت داریم. در این مرحله انرژی خاصی وارد مخزن نمی شود. با افزایش تولید و کاهش فشار، سرعت تولید نیز کاهش می یابد تا اینکه فشار به حدی می رسد که دیگر نفت خارج نمی شود. در این مرحله ممکن است از ۳۰ تا ۵۰ درصد کل نفت مخزن استخراج شود. علاوه بر فشار مخزن عوامل دیگری مانند خواص سنگ مخزن و میزان تخلخل آنها و هم چنین دمای مخازن نیز در میزان تولید مؤثرند (۲۶).
به عنوان مثال، کل نفت مخازن آمریکا حدود ۱۰۹ تا ۴۰۰ بشکه بوده است که تا سال ۱۹۷۰ حدود ۱۰۰ تا ۱۰۹ بشکه آن توسط روش های اولیه استخراج شده اند. البته هر چه میزان گاز آزاد در مخزن بیشتر باشد، مقدار تولید نفت توسط این روش بیشتر است، زیرا تغییرات حجم گاز در مقابل تغییر فشار بسیار زیاد است. به عنوان مثال در ایالت پنسیلوای آمریکا به دلیل پایین بودن نفوذ پذیری ( کم تر از ۵۰ میلی دارسی ) و انرژی کم مخزن که ناشی از پایین بودن مقدار گاز طبیعی آزاد است، میزان نفت استخراج شده با روش های اولیه بین ۵ تا ۲۵ درصد کل نفت بوده است و به همین دلیل در این ایالت روش های مرحله دوم از سال ۱۹۰۰ شروع شده است (۲۷).
وقتی مخزن تخلیه شد و ما نتوانستیم نفت را حتی با پمپاژ از مخزن به چاه و از چاه به سطح زمین انتقال دهیم، در این صورت استفاده از روش EOR از نوع بازیافت ثانویه شروع می شود که برای استفاده از این
روش، امروزه در دنیا روش تزریق سیال در سیستم مداخله می کنیم و سیال تزریقی، نفت را به طرف چاه تولیدی هدایت می کند. البته به جای آب، می توان گاز نیز تزریق کرد که به آن فرایند تزریق گاز می گویند.
باید توجه داشت که استفاده از این دو روش تزریقی با تزریق آب یا گازی که به منظور حفظ و نگه داری فشار مخزن انجام می گیرد متفاوت است. چراکه در تزریق آب و گاز برای حفظ فشار مخزن، سیال تزریقی باعث حرکت نفت نمی شود، بلکه از افت سریع فشار مخزن در اثر بهره برداری جلوگیری می کند.
در حالت ثانویه برداشت زمانی فرا می رسد که ما ضمن تزربق آب به مخزن، در چاه تولیدی با تولید آب مواجه می شویم. در این حالت، چون نسبت آب به نفت زیاد می شود و تولید در این صورت بازده اقتصادی ندارد، باید از روش دیگر برای افزایش برداشت بهره بگیریم. اگر تزریق آب را متوقف کنیم و از فرایند های دیگری نظیر تزریق گاز _۲Co استفاده کنیم. از روش های مؤثر در مرحله دوم یکی سیلابزنی آبی و دیگری سیلابزنی گازی یا تزریق گاز است.
در روش سیلابزنی آبی، آب با فشار زیاد در چاه های اطراف چاه تولید نفت وارد مخزن شده و نیروی محرکه لازم برای استخراج نفت را به وجود می آورد. معمولا در اطراف هر چاه نفت چهار چاه برای تزریق آب وجود دارد. در روش سیلابزنی گازی، گاز ( مانند گاز طبیعی ) با فشار زیاد به جای آب وارد مخزن شده ونفت را به طرف چاه خروجی به جریان می اندازد. در کشور ونزوئلا حدود ۵۰% گاز طبیعی تولید شده دوباره به چاه های نفت برای استخراج در مرحله دوم برگردانده می شود.
نحوه تزریق گاز شبیه تزریق آب به صورت چاه های پنجگانه است. در مواردی که گرانروی نفت خیلی بالا باشد از تزریق بخار آب، دما را افزایش و گرانروی را کاهش می دهد. در این روش که از بخار آب به جای آب استفاده می شود، با کاهش گرانروی نفت، جریان آن راحت تر صورت گرفته و سرعت تولید بالا می رود.
پس از استخراج به کمک روش های مرحله دوم هنوز هم حدود ۳۰ الی ۵۰ درصد نفت می تواند به صورت استخراج نشده در مخزن باقی بماند. در این جاست که استخراج نفت به کمک روش مرحله سوم صورت صورت گیرد.
یکی از روش های مرحله سوم، تزریق محلول ماسیلار (Micellar Solution) است که پس از تزریق آن، محلول های ماسیلار تا ۵۰ درصد کل روش های مرحله سوم را شامل می شود، محلول ماسیلار مخلوطی از آب، مواد فعال سطحی، نفت، نمک و مواد کمکی فعال سطحی حذف گردیده اند .
گرانروی محلول پلیمری حدود ۲ تا ۵ برابر گرانروی نفت است. غلظت پلیمر حدود ۱۰۰۰ ppm می باشد. در حال حاضر از پلی اکریمیدها و زیست پلیمرها به عنوان پلیمر در محلول بافر استفاده می شود. مواد فعال سطحی معمولا سولفوناتهای نفتی سدیم هستند و از لحاظ خواص و ساختار شیمیایی شبیه شوینده ها
می باشد.
از الکل ها برای مواد کمکی فعال سطحی استفاده می شود. هزینه تهیه محلول های ماسیلار برای تولید هر بشکه نفت در سال ۱۹۷۵ حدود۱/۵ دلار آمریکا بوده است.
یکی دیگر از روش های مرحله سوم، روش احتراقی زیرزمینی است. طی این روش اکسیژن موجود در هوا در زیرزمین با هیدروکربن ها می سوزد و مقداری گاز تولید شده، فشار مخزن بالا می رود. گرما هم چنین گرانروی را کاهش داده و جریان نفت راحت تر صورت می گیرد. یک روش دیگر مرحله سوم که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، روش تزریق گاز کربن دی اکسی می باشد که جزئی از روش جابه جایی امتزاج پذیر است. گاز دی اکسید کربن بسیار ارزان بوده، در نفت نیز حل می شود وگرانروی آن را کاهش می دهد. از روش های دیگر مرحله سوم انفجارهای هسته ای در زیرزمین است که این انفجارها شکاف مصنوعی در سنگ ها به وجود می آورد و جریان نفت را ساده تر می کند. به این گونه فرایندها، مرحله سوم برداشت نفت (rtiary Oil RecoveryTer ) می گویند.

۲۱۰۳۷۱۵

 

۹/۰

 

 

 

نمودار تغییرات  و  نسبت به  در شکل (۴-۸) نشان داده شده است.
نمودار تغییرات  و  نسبت به  در مسأله ۲۶ استان
۵ مرکز استانی که مدل جهت ایجاد انبار پیشنهاد می‌دهد، در شکل (۴-۹) آورده شده است.
جایابی انبار در مسأله ۲۶ استان
در شکل (۴-۹) نقاط آبی نشان‌دهنده نقاط تقاضا و ستاره‌های قرمز نشان‌دهنده محل ایجاد انبار است.
همانطور که گفته شد، تقاضای استان‌ها تقریباً بر اساس جمعیت و وسعت آن‌ها بنا نهاده شده است. لذا اگر به عنوان مثال میانگین تقاضای یاسوج از (۲۵۱ ,۲۴۰ ,۲۳۳) به (۳۱۰ ,۲۹۸ ,۲۹۰) افزایش یابد، مدل به جای شهر شیراز، شهر یاسوج را با تابع هدف ۲۹۰۶۵۰۵ و شانس ۹۲۱۲/۰ برای مقدار  انتخاب می‌کند.

همانطور که در تمام نمودارهای تغییرات  و  نسبت به  در تمام مثال‌ها می‌توان دید، با افزایش مقدار ، مقدار کاهش می‌یابد (افزایش مقدار مطلوب‌تر است) و مقدار نیز کاهش می‌یابد (کاهش مقدار مطلوب‌تر است) چراکه با افزایش مقدار ، مسأله به بهبود مقدار نسبت به اهمیت بیشتری می‌دهد. همچنین در این نمودار‌ها می‌توان دید که با کاهش مقدار ، مقدار نیز کاهش می‌یابد؛ یعنی هرچه مقدار  کمتر شود، شانس دستیابی به آن نیز کاهش می‌یابد که این موضوع کاملاً منطقی است. این موضوع را می‌توان یکی دیگر از دلایل صحیح کار کردن مدل تلقی کرد.
خلاصه
در این فصل ابتدا صحت و کارایی الگوریتم با بهره گرفتن از داده‌های قطعی نشان داده شد. سپس مدل جدید با داده های احتمالی اجرا شد. پس از آگاهی از صحت اجرای الگوریتم و کارایی مدل برای داده‌های احتمالی، مدل بر روی مسائل ترکیبی که در مقالات مختلف وجود داشت، پیاده‌سازی شد و در تمام موارد، جواب‌هایی حداقل همانند جواب‌های مثال‌ها بدست آمد که نشان از کارایی و عملکرد خوب مدل و الگوریتم ارائه شده بود.
جمع‌بندی و پیشنهادها
مقدمه
در این بخش به ارائه خلاصه‌ای از یافته‌های این پایان‌نامه پرداخته می‌شود.
همانطور که در فصل‌های گذشته مشاهده شد، پایان‌نامه با معرفی مسأله  –میانه و ویژگی‌های آن شروع شد. سپس به مروری بر فضای ترکیبی و تعاریف و قضایای حاکم بر آن پرداخته و مفهوم شانس را بیان شد. انواع مدل‌های برنامه‌ریزی شامل مدل ارزش انتظاری، برنامه‌ریزی با محدودیت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس را بررسی شد. پس از بیان ایراد وارد بر دو مدل برنامه‌ریزی با محدودیت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس، از ترکیب موارد فوق استفاده شد و مسأله  –میانه با بهره گرفتن از ترکیب مدل‌های برنامه‌ریزی با محدودیت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس در محیط ترکیبی فرموله شده و مدل جدیدی که یک مدل دو سطحی است را ارائه شد.
مدل جدید ارائه شده را با ترکیب دو سطح تابع هدف آن به یک مدل برنامه‌ریزی یک سطحی تبدیل و حل شد. برای حل این مدل از الگوریتم ژنتیکی که برای حل مسائل  –میانه تغییر و بهبود داده شده بود استفاده شد.
در پایان برای نشان دادن کارایی مدل و الگوریتم ارائه شده، چند مثال از مقالات و منابع مختلف انتخاب و حل شد.
در ادامه، خلاصه‌ای از تمام یافته‌ها و دست‌آوردهای این پایان‌نامه و نوآوری‌های موجود در آن بیان می‌شود.
محتوا
جمع‌بندی
در این پایان‌نامه، برای حل مسأله  –میانه چه قطعی، چه احتمالی و چه ترکیبی، یک الگوریتم ژنتیک ارائه شد. در واقع با تغییر در عملگرهای الگوریتم ژنتیک و اضافه کردن عملگر جدید به آن، الگوریتم ژنتیک برای مسأله  –میانه سفارشی شد^[۴۷]. در الگوریتم ارائه شده، در فضای قطعی نیازی به بررسی شدنی بودن کروموزوم‌ها نیست و در محیط غیرقطعی فقط کافیست محدودیت احتمال یا شانس برقرار باشد تا کروموزوم شدنی باشد. در جمعیت اولیه، به تعداد مورد نیاز تسهیل ایجاد شده و هر تسهیل به نزدیک‌ترین تقاضا تخصیص داده می‌شود. در عملیات تقاطع، به صورت تصادفی از یکی از عملیات‌های تقاطع تک نقطه‌ای و تقاطع چند نقطه‌ای استفاده می‌شود. ضمن اینکه عملیات چند مرتبه انجام می‌شود و فرزندان حاصل از عملیاتی که بهترین نتیجه را داشته باشد انتخاب می‌شود. در الگوریتم ارائه شده همچنین از عملیات تقاطع با سه والد که نتیجه آن ۶ فرزند جدید است، استفاده شد. عملیات جهش نیز به صورت تصادفی از یکی از عملیات‌های جهش تک نقطه‌ای، دو نقطه‌ای و سه نقطه‌ای استفاده می‌شود. ضمن اینکه این عملیات نیز چند مرتبه تکرار شده و فرزند حاصل از عملیاتی که بهترین نتیجه را داشته باشد انتخاب می‌شود. پس از انجام هر یک از عملیات‌های تقاطع و جهش، فرزندان بروز می‌شوند. یعنی با انجام عملیات بروز رسانی، تعداد تسهیلات مستقر شده در کروموزوم برابر  می‌شود. و در پایان هر دور اجرای الگوریتم، عملیات تخصیص مجدد بر روی کروموزوم‌ها انجام می‌شود به این صورت که هر نقطه تقاضا به نزدیک‌ترین تسهیل مجدداً تخصیص می‌یابد. با انجام این کار، سرعت رسیدن به جواب بهینه افزایش می‌یابد.
پس از معرفی مسأله  –میانه و ارائه الگوریتم ژنتیک، نحوه ایجاد مدل جدید ارائه شد. ایراد وارد بر دو مدل برنامه‌ریزی با محدویت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس را که وابستگی زیاد آن‌ها به تصمیم‌گیر بود، بیان شده و با ترکیب این دو مدل برنامه‌ریزی، یک مدل برنامه‌ریزی دوسطحی ارائه شد که پارامترهای دو مدل فوق به صورت متغیر در نظر گرفته شدند که توسط مدل به صورت بهینه و متناسب با هم بدست می‌آیند.
برای حل مدل جدید، یک روش حل بیان شد به این صورت که از ترکیب خطی دو سطح تابع هدف مدل جدید استفاده و به یک مسأله برنامه‌ریزی با یک تابع هدف تبدیل گردید که روش ترکیب دو سطح نیز بیان شد.
در پایان با پیاده‌سازی و حل مدل بر روی چند مسأله از بین مقالات مختلف، کارایی مدل و الگوریتم ارائه شده نشان داده شد.
نوآوری
مواردی که در این پایان‌نامه می‌توان به عنوان نوآوری نام برد عبارتند از:
الف) ارائه مدل جدید جایابی  -میانه در محیط ترکیبی که یک مدل دو سطحی حاصل از ترکیب دو مدل برنامه‌ریزی با محدودیت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس است. با توجه به اینکه پارامترهای  و  به ترتیب در مدل‌های برنامه‌ریزی با محدودیت شانس و برنامه‌ریزی وابسته به شانس توسط تصمیم‌گیر مشخص می‌شوند، در مدل ارائه شده این دو پارامتر به ترتیب در سطوح دوم و اول تابع هدف قرار گرفته و متناسب با هم و به صورت بهینه توسط مدل بدست می‌آیند.
ب) استفاده از ترکیب خطی دو سطح تابع هدف مدل ارائه شده به منظور حل آن و روش ترکیب کردن این دو سطح که با بهره گرفتن از یک مقدار  که بدترین سطح اطمینان قابل قبول توسط تصمیم‌گیر است، مقدار  را نرمالایز کرده و بیشینه‌سازی ترکیب خطی از آن و  را به عنوان تابع هدف یک مسأله برنامه‌ریزی یک سطحی به کار می‌برد.
ج) استفاده از عملیات تقاطع با چند والد در الگوریتم ژنتیک که باعث حرکت سریعتر الگوریتم به سمت جواب بهینه مخصوصاً در مسائل با ابعاد بزرگ می‌شود. در این پایان‌نامه از تقاطع با سه والد و دو نقطه استفاده شد که نتیجه آن ۶ فرزند جدید است.
د) بروز رسانی فرزندان تولید شده حاصل از عملیات تقاطع و جهش در الگوریتم ژنتیک که باعث می‌شود تعداد تسهیلات مستقر شده در این کروموزوم‌ها دقیقاً برابر  شود. در این صورت در مسائل قطعی نیازی به بررسی شدنی بودن فرزندان نیست و در مسائل غیرقطعی کافیست برقراری محدودیت شانس بررسی شود.
هـ) استفاده از عملیات جدید تخصیص مجدد در الگوریتم ژنتیک که بدون تغییر در محل استقرار تسهیلات، تخصیص آن‌ها به نقاط تقاضا را تغییر داده و آن‌ها را به نزدیک‌ترین نقاط تقاضا تخصیص می‌دهد. این عمل نیز باعث تسریع در حرکت الگوریتم به سمت جواب بهینه می‌شود.
پیشنهادها
الف) توسعه مدل برای سایر مسائل جایابی. مدل ارائه شده در این پایان‌نامه بر روی مسأله جایابی  –میانه پیاده‌سازی شده است و می‌توان آن‌را بر روی سایر مسائل جایابی و تخصیص نیز پیاده نمود.
ب) توسعه مدل برای سایر مسائل برنامه‌ریزی. مدل ارائه شده در این پایان‌نامه بر روی یکی از مسائل جایابی پیاده‌سازی شده است و می‌توان آن‌را بر روی سایر مدل‌های برنامه‌ریزی نیز پیاده نمود.
ج) ارائه روش‌های حل جدید برای حل مسأله دوسطحی ارائه شده و مقایسه با روش حل ارائه شده در این پایان‌نامه. روشی که در این پایان‌نامه برای حل مدل ارائه شده پیشنهاد شده، ترکیب دو سطح تابع هدف است. ارائه روش‌های حل دیگر نیز می‌تواند در تحقیقات آتی مورد بررسی قرار گیرد.
د) توسعه مدل در محیط فازی. از آنجاییکه این مدل برای محیط احتمالی و ترکیبی طراحی شده، می‌توان آن‌را در محیط فازی توسعه و روش حل برای آن ارائه نمود.
هـ) ارائه آزمون فرض‌های فازی و تصادفی فازی برای تخمین پارامتر‌های غیرقطعی.
مراجع
مراجع
Liu B., “Theory and Practice of Uncertain Programming", UTLAB, 2007

 

 

• Ke, B. Liu, “Project scheduling problem with mixed uncertainty of randomness and fuzziness", European Journal of Operational Research, Vol. 183, No. 1, pp-135-147, (2007)

 

 

 

• Wen, K. Iwamura, “Facility location–allocation problem in random fuzzy environment: Using (α,β)-cost minimization model under the Hurewicz criterion", Computers & Mathematics with Applications, Vol. 55, No. 4, pp-704-713, (2008)

 

 

 

• Wang, J. Watada, “Modelling redundancy allocation for a fuzzy random parallel–series system", Journal of Computational and Applied Mathematics, Vol. 232, No. 2, pp-539-557, (2009)