عکس ۴-۶۲ نمایی از فرسایش شیاری در حوضه ی امامزاده ابراهیم
۴-۱۸-۱۰-۳ فرسایش خندقی
این نوع فرسایش در حوضه قابل توجه نیست. به علت پوشش جنگلی میزان و گستردگی این شکل از فرسایش نسبت به فرسایش های شیاری و سطحی بسیار کمتر است. از مهمترین دلایل به وجود آمدن فرسایش خندقی در منطقه یخ بستن و ذوب متناوب برف، وجود سازندهای حساس و چرای مفرط در این اراضی است. از اقدامات اجرایی و اساسی برای جلوگیری از گسترش گالیها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

- محافظت از خاک حاصلخیز و تثبیت زمینهایی که بر روی آنها کشاورزی صورت می گیرد۰
- انحراف آبهای سطحی در بالادست حوضه۰
- کنترل چرا، کشت مجدد گیاهان در زمینهای بدون پوشش علفی۰
- تثبیت فوری فرسایش های سطحی و شیاری۰
- حفظ و نفوذ آبهای سطحی از طریق سدهای چپری، سازه های تثبیت شیب ۰
- افزایش ضریب زبری آبراهه از طریق استقرار پوشش گیاهی و کشت درختچه ها در بستر گالیها۰
بطور کلی برای مهار و جلوگیری از گسترش فرسایش خندقی انجام هماهنگ و توام عملیات بیولوژیکی، مدیریتی و سازه ای امکان پذیر است۰این نوع فرسایش در اطراف روستای امامزاده ابراهیم بدلیل وجود ساخت و ساز بیشتر شده است.
عکس ۴-۶۳ نمایی از یک فرسایش خندقی در ارتفاعات حوضه امامزاده ابراهیم
۴-۱۸-۱۰–۴ فرسایش آبراهه ای
منظور از فرسایش آبراهه ای، تخریب کف و کناره های آبراهه است. آبراهه ها زهکش های طبیعی یک حوضه هستند که جریانهای حاصل از بارندگی و ذوب برف همراه با بار ناخالصی از فرسایش اراضی بالادست و آبراهه ها را در مسیر رودخانه اصلی تخلیه می نمایند. این نوع فرسایش درمنطقه زیاد رایج نیست و این امر درقسمتهای شمالی (مراتع بالا دست) به علت پوشش مرتعی و شیب تند آبراهه ها و عرصه این نوع فرسایش در منطقه دیده می‎شود و در سایر قسمتها بخاطر وجود پوشش نسبتا متراکم جنگلی و ضریب زبری بالای آبراهه ها مقدار این نوع فرسایش در منطقه دیده نمی شود یا مقدار آن بسیار کم است. این نوع فرسایش غالبا بر اثر ذوب برف که موجب افزایش گل آلودگی آبها می شود به وقوع می پیوندد. البته رگبارهای شدید و کوتاه مدت نیز درپیشبرد این نوع فرسایش بی تاثیر نیست.
عکس ۴-۶۴ نمایی از فرسایش کنار رودخانه ای در اطراف سلمرز
برای مهار فرسایش های کناری کشت نهال در روی دیواره های رودخانه از روش های موثر است. برای کشت گیاهان در روی دیواره آبراهه ها باید کناره های آبراهه را صاف نمود و به آنها شیب ملایمی بدهند. در مرحله بعدی احداث سدهای گابیونی در صورت مناسب بودن شرایط می تواند گزینه دوم باشد که مکمل راه حل اول است۰به خاطر کاهش هزینه ها و جلوگیری از ریزش های کناره ای آبراهه در بازه های کوتاه، روش های حفاظتی دیواره ها، کاربرد بهتری خواهند داشت و این امر بوسیله پوشش گیاهی عملی هستند. در اکثر مناطق حوضه بعداز خانه بهداشت لاسک این نوع فرسایش در اطراف رودخانه اصلی دیده می شود.
عکس ۴-۶۵ نمایی از فرسایش آبراهه ای در رودخانه اصلی و عملیات آبخیزداری
۴-۱۸-۱۰- ۵ فرسایش توده ای
این نوع فرسایش بخاطر رطوبت زیاد مقاومت نسبی کم سنگها و شیب بوجود می آید. این نوع فرسایش بطور پراکنده در قسمتهای جنگلی و مرتعی روستای امامزاده ابراهیم و بعد از روستای لاسک دیده می شود. بطور کلی حوضه امامزاده ابراهیم از نظر فرسایش دو شکل مختلف را دارابوده ودر آن اشکال مختلف فرسایشی مشاهده می گردد. در اراضی بالادست حوضه ودر ارتفاعات برخلاف حوضه های دیگر بدلیل وجود روستای امامزاده ابراهیم و امامزاده پوشش بکر جنگلی جای خود را به مغازه ها و دیگر تاسیسات داده است. معمولا مقدار فرسایش زیاد بوده وعمدتا نوع فرسایش نیز نسبت به اراضی جلگه ای و کوهپایه‎ای فرق می کند. اگر چه در این حوضه بدلیل وجود روستاهای دیگردر حاشیه رودخانه و از ارتفاع ۴۵۰ متری بدلیل تغییرات کاربری و استفاده از جنگل برای امرار معاش و سوخت مصرفی مقدار فرسایش بیشتر شده است. چون وجود اقامتگاههای فصلی و کافه های بین راهی خود با همراه با بریدن درختان جنگلی وشرایط میکروکلیمایی خاص منطقه بتدریج سطح رویی خاک را از بین برده و فرسایش بیشتر شده است. شکل حوضه نشان می دهد که بیشترین مناطق مسکونی در اطراف رودخانه بوده و لذا پوشش گیاهی محدوده بدلیل فوق از بین رفته و این مناطق دستخوش خطر سیل می‎باشند اگر چه نسبت انشعاب حوضه امامزاده ابراهیم معمولی بوده و سیل خیز نیست. ولی با توجه به تغییر کاربری این امکان وجود دارد که در مواقع بارندگیهای شدید اطراف رودخانه مورد هجوم سیل قرار گیرند. بخصوص در روستای چوبر در مواقع بارندگی پل ارتباطی این روستا به زیر آب رفته و کلیه ورود وخروج این روستا وروستاهای دیگر قطع می‎گردد. همچنین در اراضی جلگه ای بدلیل وجود مناطق روستایی و جمعیت زیاد این روند تغییرات بیشتر شده تا جایی که بستر رودخانه در مواقع پر آبی بسیار عریض بوده و رسوبات آبرفتی زیادی بجای می‎گذارد. مهمترین نوع فرسایش در حوضه امامزاده ابراهیم فرسایش کنار رودخانه ای بوده که در اکثر نقاط رودخانه اصلی بچشم می خورد این فرسایش در سمت راست رودخانه بیشتر می باشد. ازجمله فرسایش توده ای می‎توان در مناطقی بیشتر دیدکه برخی از کاربریها جای خود را به کاربری های جدید داده و در واقع در برخی قسمتها اراضی جنگلی جای خود را به باغات چای داده و با توجه به عدم مطالعه برروی شیب بتدریج فرسایش توده ای در مناطقی که دارای سازندهای سست بوده همراه با بارندگیهای زیاد فراوان دیده می‎شود.
عکس ۴-۶۶ نمایی از اشکال فرسایش در روی دامنه
۴-۱۹ لغزش
از دیدگاه زمین شناسی به حرکت توده ای بزرگ سنگ و خاک، زمین لغزش گفته می شود در این حرکات توده مورد نظر به صورت ناگهانی یا بطور بطنی از مکان اصلی خود جدا شده و بر روی سطح شیبدار می‎لغزد. برای رخ دادن زمین لغزش سه شرط لازم است.
- شیب باید به اندازه کافی تند باشد تا توده ی خاک بتواند بلغزد
- در عمق خاک یک لایه غیر قابل نفوذ یا نفوذ پذیری کم وجود داشته باشد.
- در لایه سطحی خاک آب به مقدار کافی وجود داشته باشد. سرعت لغزش به درجه شیب زمین و جنس لایه های زیرین بستگی دارد. هرچه شیب زمین بیشتر باشد عمل لغزش سریعتر خواهد بود و اگر لایه غیر قابل نفوذ زیرین رسی باشد عمل لغزش سریعتر انجام خواهد گرفت. با نگاه به حوادث غیرمترقبه نشان می‎دهد که زمین لغزش پس از زلزله مهمترین عامل خسارت است. این پدیده بدلیل شرایط خاص زمین شناسی، توپوگرافی و آب و هوایی هر ساله در نقاط مختلف کشورمان خسارات قابل توجهی ایجاد می کند. در واقع عدم توجه به موضوع پایداری شیبها سبب شده است که بدنبال بارندگیهای بهاری، وقوع زلزله و غیره لغزش هایی اتفاق بیافتد. در حوضه امامزاده ابراهیم بیشترین لغزش ها در شیب های ۶۰ تا ۸۰ درصد و ۳۰ تا ۶۰ درصد رخ داده است. همچنین از نظر پوشش گیاهی در پوشش های جنگلی انبوه با ۷۰ تا ۱۰۰ درصد مشاهده می شوند و از نظر جهت این لغزشها در جهات جنوبی تر که آفتابگیرتر نیز می باشند اتفاق افتاده است. و جهات جنوبی تر بدلیل برخورداری از ساعات آفتابی بیشتر خشکتر از جهات شمالی اند به همین دلیل تنوع گونه های گیاهی در جهات یکسان نیست ضمن آنکه پوشش گیاهی در جهات جنوبی و شرقی بیشتر تحت تاثیر عوامل مخرب طبیعی و یا تغییر کاربری زمین توسط عوامل انسانی قرار می گیرد. به نظر می رسد که این تغییر می تواند روند کاهش اثرات موثر پوشش گیاهی در بروز لغزش را بیشتر نماید بطوریکه جهت رو به جنوب عمدتا به دلایلی که ذکر شد نسبت به جهات شمالی از غنای گیاهی کمتری برخوردار است.
در بازدید های میدانی به عمل آمده بیشترین عنصر مورد تهدید جنگل بوده است و عناصر دیگر نیز مانند اراضی کشاورزی و راه ارتباطی نیز مورد تهدید این پدیده می باشد. البته نوع بهره برداری اهالی در این مناطق از عوامل تشدید کننده لغزش زمین بوده است که اراضی مجاور مورد تهاجم انسان قرار می گیرد و تغییر کاربری اراضی توسط روستاییان در از بین بردن جنگل و تبدیل آن به چراگاهها و یا تبدیل آنها به باغات از آن جمله هستند.
عکس ۴-۶۷ لغزش دامنه در حوالی بابا رکاب کنار راه ارتباطی
. در این حوضه روستاهای گذر گاهی به امامزاده و تاسیات مرتبط با این ساخت و سازها و عریض نمودن راه ارتباطی بدلیل رفت و آمدهای زیاد زائین به این امامزاده این عمل تشدید شده و نسبت به مناطق دیگر بیشتر می باشد.
عکس ۴-۶۸ لغزش دامنه در روستای سلمرز کنار راه ارتباطی
۴-۱۹-۱- زمین شناسی و لغزش
بررسی های انجام شده بر روی نقشه زمین شناسی و پراکنش لغزش نشان می دهد. که بیشترین لغزشها برروی سازندهای آهک ماسه ای با پایه ولکانیکی، آندزیت، شیست و گنیس روی داده است که این سنگها در مقابل فرسایش دارای درجه حساسیت زیاد و متوسط می باشند. هم چنین لغزش برروی سنگهای آذر آواری توفی همراه با سنگهای آتشفشانی و آهک ناخالص در حوضه گسترش دارند. و دارای فرسایش متوسط تا شدید می باشند و در نهشته های آبرفتی کمتر دیده می شوند.
عکس ۴-۶۹ لغزش زمین
۴-۱۹-۲ لغزش زمین و لیتولوژی
زمانی که رودخانه وارد دشتهای رسوبی با شیب ملایم ۵/۰ تا ۳ درصد می شود این ناحیه برای کشاورزی مناسب بوده و در قسمتهای بالادست این واحداراضی در حاشیه رودخانه دارای خاکی نسبتا عمیق ۸۰-۰ سانتی متر در سطح که دارای بافت سنگین همراه با کمی درز و شکاف می باشد. قرار دارد. عامل لیتولوژی شامل شناسایی نوع سنگ مادر، میزان هوازدگی و نوع ماده ی پرکننده درزها می باشد. از میان عوامل لیتولوژی شناسایی سازند منطقه مورد مطالعه از لحاظ سختی و سستی دارای اهمیت فوق العاده ای در شناسایی نقاط زمین لغزش است بدین ترتیب در حوضه ی امامزاده ابراهیم سازندهای سست، دارای شرایط و استعداد فوق العاده ای در ایجاد زمین لغزش می باشند.
عکس ۴-۷۰ لغزش دامنه پایین در طی زمانی دور
۴-۱۹-۳ لغزش و پراکندگی آنها در آبراهه ها
با بررسی های انجام شده و مطالعات میدانی بیشترین زمین لغزشها در کنار راه های ارتباطی اصلی و همچنین رودخانه اصلی اتفاق افتاده است و علت این امر می تواند نفوذ آب به زمینهای کنار آبراهه ها و جذب آب توسط این خاکها و در نتیجه افزایش وزن خاک و پیدایش لغزش باشد. عکس زیر پل ارتباطی چوبر به امامزاده ابراهیم را نشان می دهد که در مواقع بارندگیهای شدید به زیر آب رفته و کلیه ارتباطات به شهرها و روستاهای دیگر قطع می گردد.
عکس ۴-۷۱ نمایی از لغزش دامنه ای در کنار راه اصلی در حوالی لاسک
۴-۱۹-۴ لغزش و توپوگرافی
با نگاه به نقشه توپو گرافی مقیاس ۱:۲۵۰۰۰ محدوده مورد نظر بیشترین لغزشها در ارتفاعات پایین ۳۰۰ متر رخ داده و نشان دهنده این است که در مناطق پایین دست که جنگل توسط روستاییان بهره برداری می شود و تغییر کاربری اراضی صورت گرفته است پدیده لغزشها بروز بیشتری دارد. به نظر می رسد علت این امر به نوع اقلیم این مناطق و همچنین ریزش باران در ارتفاعات پایین که بصورت باران و در ارتفاعات بالا بصورت برف می باشد تاثیر داردو همچنین تغییر کاربری توسط اهالی در این مناطق بیشتر از ارتفاعات می‎باشد.
عکس ۴-۷۲ نمونه ای از لغزش در کنار راه ارتباطی با ارتفاع بالا
بنابراین یکی از موانع حوضه، لغزش زمین می‌باشد که عامل مهمی در از بین بردن حاصلخیزی زمین و ایجاد مانع برای کشت مکرر است. در حوضه امام زاده ابراهیم مخصوصاً در روستاهای کوهپایه‌ای زمین دچار رانش و لغزش شده است.
الف) عوامل طبیعی که سبب لغزش و رانش زمین می‌شوند.
وجود یک شیب کافی برای لغزش
وجود قشری با نفوذ پذیری کم در عمق خاک
وجود‌آب کافی برای اشباع قسمتی از خاک که بافاصله روی قشر کم نفوذ قرار دارد
وجود تشکیلات حساس به لغزش از قبیل سیل، مارن، ماسه و رس
ب) عوامل انسانی
۱- قطع درختان
۲- تخریب جنگل ها و تبدیل اراضی جنگل به باغات چای و توت
۳- ایجاد تغییرات ساختار بر روی زمین‌ها که بدون توجه به موقعیت توپوگرافی و شرایط ساختن راه – کانال‌ها – معادن و غیره می باشد.
۴-۲۰ ریزش
جدا شدن مواد از دیواره دامنه و ریختن آنها به پای دامنه ها به صورت غلطیدن، جهیدن یا سقوط کردن آنرا ریزش می گویند. ریزش بیشتر در دامنه های قائم یا نزدیک به قائم صورت می گیرد. بطورکلی اگر طبقات سخت و نرم به طور متناوب قرار گرفته باشد. درنتیجه از بین رفتن قسمت نرم، قسمتهای زیرین طبقه سخت خالی شده و در نتیجه ریزش سریع توده فراهم می شود.