۴-۸ بحث
۴-۸-۱ انتقال ژن به گیاهان گندم
علی رغم مزایای زیادی که جنین نابالغ در مطالعات انتقال ژن گندم دارد ولی تولید جنین نابالغ معمولا زمان بر بوده و بدست آوردن آن در تمام فصول سال مشکل است. همچنین مطالعات نشان داده که شرایط رشدی گیاه مادری جنین، پاسخ جنین نابالغ به باززایی و انتقال ژن به را تحت تاثیر خود قرار می دهند. لذا استفاده از ریزنمونه های دیگر نیز می تواند مهم باشد. این مسئله باعث شد که محققین استفاده از ریز نمونه های دیگر را نیز مورد توجه قرار دهند (Turhan and Baser., 2004).
راندمان انتقال ژن در گیاهان نسبت پایینی است که این راندمان در گیاهان تک لپه به مراتب پایین تر می باشد. از مجموع ۸۰۰ جنین بالغ گندم که به عنوان ریز نمونه استفاده شد ۴۰ گیاه وارد مرحله ریشه زایی شد. از این تعداد، ۱۵ گیاهان با بهره گرفتن از انجام PCR تراریخت تشخیص داده شد. راندمان تراریختی ۹/۱درصد بالاتر از راندمان ۲۸/۱ درصد تراریختی به دست آمده توسط پانتیک و همکارانش بود که از جنین بالغ گندم به عنوان ریزنمونه استفاده کردند (patnaik et al., 2006). پزتاکویچ و همکارانش با بهره گرفتن از سویه LBA4404 و حامل فوق دوگانه با عامل گزینشگر هایگرومایسین راندمان تراریختی ۳/۲ بدست آوردند (Przetakiewicz et al., 2004). کانامایسین یکی از معمول ترین عوامل گزینشگری است که برای انتخاب گیاه تراریخت مورد استفاده قرار می گیرد اما این سیستم انتخابی برای استفاده در گیاهان تک لپه از کارایی لازم برخوردار نیست. که آن را به مقاومت داخلی گیاهان تک لپه نسبت به این آنتی بیوتیک نسبت می دهند (Wlimink and Dons., 1993). در این تحقیق نیز استفاده از کانامایسین به عنوان عامل انتخابی نتیجه ای در بر نداشت که همسو با نتایج بدست آمده دیگر پژوهش ها می باشد. هنگامی که ژن nptII به عنوان نشانگر گزینشگر مورد استفاده قرار می گیرد و عامل انتخابی کانامایسین از کارایی لازم برخوردار نباشد، استفاده از دیگر آنتی بیوتیک های مشابه مانند جنتیسین پیشنهاد می شود. در این پژوهش نیز هنگامی که جنتیسین (G418) با کانامایسین جایگزین شد نتایج بهتر و در نهایت گیاهان تراریخت بدست آمد.

سویه آگروباکتریوم، نوع حامل ، ریزنمونه انتخاب شده، مدت زمان پیش کشت، مدت زمان و شرایط تلقیح و همکشتی، وجود استوسرینگان در محیط از جمله عواملی هستند که در موفقیت انتقال ژن به گیاهان با آگروباکتریوم دخالت دارند (Razzaq et al., 2010). استفاده از سه سویه باکتری آگروباکتریوم C58، LBA4404 و AGL0 تاثیر سویه بر راندمان انتقال ژن را به اثبات رساند به طوری که سویه LBA4404 عملکرد بهتری را نشان داد لذا در ادامه کار این سویه مورد استفاده قرار گرفت که تمام گیاهان بدست آمده حاصل استفاده از این سویه بود.
با توجه به این که ژنوتیپ از جمله عوامل تاثیر گذار پاسخ گندم به باززایی در کشت بافت است (; Dodig et al., 2006; Mitic et al., 2006; Farooq et al., 2004;) این مورد نیز در پژوهش حاضر در نظر گرفته شد. بنابراین ارقام حساس به تنش شیراز و الموت مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ الموت دارای باززایی بهتری بود لذا در ادامه پژوهش فقط این ژنوتیپ مورد استفاده قرار گرفت.
بررسی بیان ژن WDREB در گندم های تراریخت با بهره گرفتن از تکنیک Real-Time PCR نشان داد که پروموتر ۳۵S بکار برده شده عملکرد خوبی داشته و در بعضی از گیاهان ژن WDREBبیان بسیار بالایی دارد.
۴-۸-۲ نتیجه گیری کلی
گندم (Triticum spp) مهم ترین گیاه زراعی دنیا است و تنش ها مهمترین عامل کاهش دهنده عملکرد این غله مهم می باشند. افزایش تقاضا برای محصولات غذایی با توجه به جمعیت در حال رشد جهان موضوعی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. تاریخچه استفاده از روش های علمی برای بهبود گیاهان زراعی به کشف دوباره قانون مندل بر می گردد. در بهنژادی سنتی از فنون هایی مانند تلاقی، تلاقی برگشتی و انتخاب استفاده می شود. به علت فقدان ژن های ایجاد کننده مقاومت کافی به بسیاری از تنش های زیستی و غیر زیستی در بانک ژرم پلاسم موجود، تغییر بسیاری خصوصیات لازم و مطلوب گندم برای حل مشکلات تولید محصول را نمی توان با روش های بهنژادی سنتی بدست آورد (Sahrawat et al., 2003).
به هرحال فنون های سنتی بهنژادیی که مبتنی بر فرایند های تلاقی، تلاقی برگشتی و انتخاب هستند، زمان بر بوده و به سختی می توانند با تکامل سریع آفات و میکروارگانیسم های بیماری زا رقابت کنند بنابراین گسترش تکنولوژی های درون شیشه ای که مکمل روش های سنتی بهنژادیی گندم هستند، برای تولید ارقام جدید با صفات مطلوب، مفید می باشند. برخلاف روش های بهنژادیی سنتی که از ارقام اهلی و جنس های وابسته به آنها به عنوان منبعی از ژن ها برای بهبود ارقام موجود استفاده می کند، روش های زیست فناوریکی ژن هایی از موجودات مختلفی را می توانند مورد استفاده قرار دهند لذا دسترسی به ذخیره ژنی بیشتری را امکان پذیر می کنند (Patnaik and Khurana., 2001).
از آنجا که مقاومت به تنش های غیر زیستی از جمله صفات کمی است و به وسیله تعداد زیادی از عوامل ژنتیکی کنترل می شود، انتقال تنها یک ژن عملکردی نمی تواند منجر به ایجاد تمامی تغییرات سلولی لازم جهت ایجاد مقاومت به تنش شود. در حالی که شناسایی و انتقال ژن های تنظیمی به گیاهان منجر به القای چندین مسیر موثر در مقاومت به تنش ها شده و تحمل گیاهان به تنش ها را افزایش می دهد.
در این پژوهش فرم فعال عامل رونویسی WDREB2 به عنوان یکی از ژنهای تنظیمی مهم که
از گیاه گندم مقاوم به تنش جدا شده، انتقال آن به رقم گندم حساس صورت گرفته است. عوامل رونویسی DREB عضوی از خانواده AP2/ERF هستند. این خانواده گروه مهمی از عوامل رونویسی را شامل می شود که در پاسخ به تنش های غیر زیستی نقش بسزایی دارند (Agarwal et al., 2007). بیان عامل رونویسی WDREB2 تحت تنش های سرما و خشکی القا می شود. این ژن از طریق اتصال به ناحیه پروموتری ژن های پایین دست و فعال سازی رونویسی، بیان ژن های القا شونده تحت شرایط تنش را تنظیم نموده و منجر به افزایش مقاومت به تنش ها می شود. به طور کلی پیشرفت در زمینه بهنژادی گیاهان برای مقاومت به تنش های غیر زیستی متکی به فهم روشن مسیر های القای مقاومت به تنش ها و تراریختی پایدار گیاهان با بهره گرفتن از ژن های موثر در مقاومت به تنش ها می باشد. با توجه به جایگاه مهم گندم در جیره غذایی انسان، استراتژیک بودن این محصول و قرار گرفتن کشور در کمربند خشکی، این پزوهش می تواند نقشی ارزیستی در بهبود مقاومت گندم به تنش ها داشته باشد. همچنین عدم شناخت کامل از اثرات بیان افزایش یافته این ژن در گندمیان، نتیجه حاصل از این پژوهش می تواند اطلاعات ارزشمندی در رابطه با نقش این ژن در پاسخ به تنش ارائه دهد.
۴-۸-۳ پیشنهادات
بررسی گیاهان گندم تراژن با بهره گرفتن از فنون مولکولی نظیر لکه گذاری ساترن و سترن
بررسی میزان مقاومت گیاهان تراریخت در تمام تنش های غیر زیستی
انتقال ژن WDREB2 تحت پروموتر های القایی به وسیله تنش های غیر زیستی
مطالعه اثر بیان پایدار ژن WDREB2 بر ژن های پایین دست
منابع
امام، ی. ۱۳۸۶٫ زراعت غلات (چاپ سوم). دانشگاه شیراز. ۱۹۰ص.
سازگاری، س. و ع. نیازی. ۱۳۸۹٫ جداسازی cDNA ژن WDREB2 و انتقال آن به گوجه فرنگی: راهکاری جهت بهبود مقاومت به تنش های غیر زنده. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی ، پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز.
صحرائیان، م. و م. بخشوده. ۱۳۸۶٫ بررسی پیوستگی بازارهای داخلی و جهانی گندم در ایران. اقتصادکشاورزی و توسعه. ج۵۹: ۱۱۸-۹۷٫
Abdul-razzak, N. 2009. Evaluation of hexaploid wheat varieties for making bread by high molecular weight (HMW) and low molecular weight (LMW) analysis. Jordan Journal of Biological Science, 2:55-62.
Abumhadi, N., K. Kamenarova., E. Todorovska., G. Dimov., S. Takumi., C. Nakamura., H. Anzai and A. Atanassov. 2005. Effects of three promoters in barley transformation by particle bombardment of mature and immature embryos. Biotechnology and Biotechnological Equipment, 19:63-69.
Abumhadi, N., K. Kamenarova., E. Todorovska., M. Stoyanova., G. Dimov., A. Trifonova., S. Takumi., C. Nakamura., H. Anzai., K. Gecheff and A. Atanassov. 2005. Biotechnological approaches for cereal crops improvement- part I: Development of in vitro culture and genetic transformation technologies in cereals. Biotechnology and Biotechnological Equipment, 19:72-90
Agarwal, P., P. K. Agarwal., S. Nair., S. K. Sopory and M. K. Reddy. 2007. Stress-inducible DREB2A transcription factor from pennisetum glaucum is a phosphoprotein and its phosphorylation negatively regulates its DNA-binding activity. Molecular Genetics and Genomics, 277:189-198.
Ahmad, A., H. Zhong., W. Wang and M. B. Sticklen. 2002. Shoot apical meristem: in vitro regeneration and morphogenesis in wheat (Triticum aestivum L.). In Vitro Cellular and Developmental Biology Plant, 38:163-167.
Altpeter, F., V. Vasil., V. Srivastava and I. K. Vasil. ۱۹۹۶٫ Integration and expression of the high-molecular-weight glutenin subunit 1Ax1 gene into wheat. Nature Biotechnology, 14:1155-1159.
Altpeter, F., I. Diaz., H. McAuslane., K. Gaddour., P. Carbonero and I. K. Vasil. 1999. Increased insect resistance in transgenic wheat stably expressing trypsin inhibitor CMe. Molecular Breeding, 5:53-63.
Amoah, B. k., H. Wu., C. Sparks and H. D. jones. 2001. Factors influencing Agrobacterium-mediated transient expression of uidA in wheat inflorescence tissue. Journal of Experimental Botany, 52:1135-1142.
An, G., M. A. Costa and S. B. Ha. 1990. Nopaline synthase promoter is wound lnducible and auxin inducible. The Plant Cell, 2:225-233
Arnon, I. 1972. Crop Production in Dry Regions, Vol. II: Systematic Treatments of the Principal Crops. Plant Science Monograph. Leonard Hill Books. London. 683 pp.
Assem, S. K., H. El-Itriby., H. Hussein Ebtissam., M. Saad and M. Madkour. 2002. Comparison of the efficiency of some novel maize promoters in monocot and dicot plants. Arab Journal of Biotechnology, 5:57-66.
Barcelo, P., A, Vazquez and A. Martin. 1989. Somatic embryogenesis and regeneration from Tritordeum. Plant Breeding, 103:235-240.
Barcelo, P., C. Hegel., D. Becker., A. Martin and H. Lorz. 1994. Transgenic cereal (tritordeum) plants obtained at high efficiency by microprojectile bombardment of inflorescence tissue. The Plant Journal, 5:583-592.
Barcelo, P., A. Vazquez and A. Martin. 1998. Somatic Embryogenesis and plant regeneration from tritordeum. Plant Breeding, 103:235-240.
Baron, C., P. Zambryski. 1995. The plant response in pathogenesis, symbiosis and wounding: variations on a common theme? Annual Review of Genetics, 29:107-129.
Barro, F., A. Martin,. A. Lazzeri and P. Barcelo. 1999. Medium optimisation for efficient somatic embryogenesis and plant regeneration from immature inflorescences and immature scutella of elite cultivars of wheat, barley and tritordeum. Euphytica, 108:161-167.
Barry, G., G. Kishore., S. Padgette., M. Taylor., K. Kolacz., M. Weldon., D. Re., D. Eichholtz., K. Fincher and L. Hallas. 1992. Inhibitors of amino acid biosynthesis: strategies for impairing glyphosate tolerance to crop plants. In ‘Biosynthesis and Molecular Regulation of Amino Acids in Plants,’ eds. Singh, B. K., H. Flores and J. Shannon. pp. 139-45.
Barton, K. A., A. N. Binns., A. J. Matzke and M. Chilton. 1983. Regeneration of intect tobacco plants containing full length copies of genetically engineered T-DNA and transmission of T-DNA to R1 progeny. Cell, 32:1033-1043.
Benkirane, H., K, Sabounji., A. Chlyah and H, Chlyah. 2000. Somatic embryogenesis and plant regeneration from fragments of immature inflorescences and coleoptiles of durum wheat. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 61:107-113.
Binns, A. 1990. Agrobacterium-mediated gene delivery and the biology of host range limitations. Physiologia Plantarum, 79:135-139.
Bieri, S., I. Potrykus and J. Futterer. 2000. Expression of active barley seed ribosome-inactivating protein in transgenic wheat. Theoretical and Applied Genetics, 100:755-763.
Blechl, A. E and O. D, Anderson. 1996. Expression of a novel high-molecular-weight glutenin subunit gene in transgenic wheat. Nature Biotechnology, 14:875-879.
Bliffeld, M., J. Mundy., I. Potrykus and J. Futterer. 1999. Wheat biotechnology. Theoretical and Applied Genetics, 98:1079-1086.
Block, M., D. Debrouwer and T. Moens. 1997. The development of a nuclear male sterility system in wheat. Expression of the barnasegene un
der the control of tapetum specific promoters. Theoretical and Applied Genetics, 95:125-131.

انگور به مدت هزاران سال با زندگی بشر عجین بوده است و مطابق مدارک تاریخی موجود، کاشت آن در مصر در حدود ۵ تا ۶ هزار سال قبل انجام می شد. کاشت مو در آسیای صغیر در قسمت جنوبی ناحیه ای بین دریای سیاه و دریای خزر، ناحیه ای که بیشتر گیاه‌شناسان آن را محل پیدایش انگورهای دنیای قدیم یعنی Vitis vinifera می دانند، شروع شده است (Einset and Pratt, 1975). همه انگورهای خوراکی به جنس (Vitis ) مواز خانواده مو (Vitaceae)تعلق دارند. این خانواده دارای حداقل ۱۱ جنس شناخته شده و حدود ۶۰۰ گونه است (Einset and Pratt, 1975). در میان آن‌ها Vitis مهم‌ترین و تنها جنسی است که میوه آن خوراکی بوده و دارای ۶۰ گونه و ۱۰۰۰۰ رقم نا‌م‌گذاری شده است . گونه vinifera از جنس Vitis، تنها گونه اروپایی و مهم‌ترین گونه تجاری انگور است .(Singleton and Esau, 1969)
۱-۵-۲- سطح زیر کشت و میزان تولید انگور در جهان
بر اساس آخرین اطلاعات منتشره از سوی سازمان خوار و بار جهانی (FAO) مقدار تولید انگور در سال ۲۰۱۰ به شرح زیر بیان شده است. چین با تولید ۸۶۵۱۸۳۱ تن مقام اول در تولید انگور، ایتالیا با تولید ۷۷۸۷۸۰۰ تن مقام دوم و آمریکا نیز با تولید۶۲۲۰۳۶۰ تن، مقام سوم تولید جهانی را دارا است. ایران با تولید ۲۲۵۵۶۷۰ تن، مقام دهم را به خود اختصاص داده است (آمارنامه FAO، ۲۰۱۰). جایگاه ایران از لحاظ میزان تولید انگور در سال ۲۰۱۰ در مقایسه با سال ۲۰۰۸ از مقام هفتم به رتبه دهم تنزل نموده است.
۱-۵-۳- سطح زیر کشت انگور در ایران
بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط وزارت جهاد کشاورزی در سال ۱۳۸۷ ، میزان تولید انگور ۱۷۳۹۵۰۳ تن بوده است. استان فارس با سهم ۴/۲۱ درصد از سطح بارور تاکستا‌ن‌های کشور در جایگاه نخست قرار دارد و استان‌های خراسان رضوی، قزوین، آذربایجان‌غربی و زنجان به ترتیب با ۴/۱۱، ۴/۹، ۶/۷، ۷۹/۶ سطح بارور انگور کشور در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در مجموع ۷/۶۰ درصد سطح بارور انگور کشور در این هفت استان می‌باشد و سایر استانها ۳/۴۰ درصد سطح بارور انگور کشور را به خود اختصاص داده‌اند) آمار نامه جهاد کشاورزی، ۱۳۸۷).
۱-۵-۴- گیاه‌شناسی انگور
انگور درختچه‌ای خزاندار، بندرت همیشه سبز و بالارونده بوسیله پیچک‌ها با مغز ساقه قهوه‌ای است که در محل بندها بوسیله دیافراگم قطع گردیده و دارای برگهای ساده، دندانه‌دار ، گل‌های کامل و میوه از نوع سته می‌باشد (رسول‌زادگان، ۱۳۷۵) ارقام تجاری انگور که در ایران پرورش داده می‌شوند شامل انگور سفید بیدانه، قرمز بیدانه، صاحبی، فخری، ریش بابا )پیکانی(، عسکری، یاقوتی قرمز، شاهانی سفید و سیاه، حسینی، لعل بیدانه، شیرازی و قزل‌اوزوم می‌باشد (جلیلی مرندی، ۱۳۸۹).
درخت انگور که در ایران بیشتر به نام"مو” و اغلب به نام ” تاک ” نامگذاری شده دارای نام علمیL.) (Vitis viniferaاست و گیاهی از خانواده Vitaceae. این تیره ده جنس مختلف دارد که برخی از آنها زمینی هستند به جز جنس .Vitis امروزه در ایران حدود بیست و پنج رقم انگور وجود دارد که رقم کشمشی قرمز رقمی است با رشد متوسط، عادت رشد نیمه عمودی، عملکرد متوسط، بر‌گ‌های کامل خیلی کوچک، به تعداد ۱ یا ۲ گل آذین در هر شاخه، اولین گل آذین در گره‌های چهارم یا پنجم تشکیل می‌شود، گل‌ها هرمافرودیت، خوشه‌ها متوسط، حبه‌ها دانه‌دار، تراکم حبه‌ها متوسط، ضخامت پوست حبه‌ها کم، حبه‌ها گرد و به رنگ قرمز روشن، اندازه حبه‌ها متوسط، وزن حبه‌ها سبک، گوشت میوه آبدار با سفتی متوسط، معطر وشیرین، درصد قند متوسط، جدا شدن حبه از دم آن آسان، حبه‌ها دانه‌دار، دانه‌ها به طول ۳ میلی‌متر، میوه تقریباً دیررس و از اواخر شهریور ماه به بعد می‌رسد. ریشه زایی قلمه‌ها متوسط است وبه دلیل تحمل به سرما، درصد قند متوسط، شکل ظاهری میوه برای تازه خوری مناسب است (محمد جواد کرمی، ۱۳۸۸).

۱- ۵- ۵- موارد مصرف انگور
انگور یکی از مهم‌ترین میوه‌هایی است که از نظر ارزش غذایی و خواص بهداشتی دارای فوائد فراوانی می‌باشد. میزان مواد و عناصر مختلف در میوه انگور نسبت به نوع واریته، شرایط محل کاشت و درجه رسیده بودن حبه انگور کاملاً متفاوت می‌باشد .از مهم‌ترین مواد قندی در حبه انگور می‌توان به ساکارز، گلوکز و دکستروز اشاره نمود) علیزاده، ۱۳۷۳). از اسیدهای آلی انگور می‌توان اسید تارتاریک، اسید مالیک ، اسید سیتریک را نام برد. در آب انگور علاوه بر آب و قند و اسیدهای مختلف، به مقدار ۵/۳-۴ گرم بی‌تارتارات پتاسیم و همین طور املاح معدنی نظیر آهک، منیزیم، آهن، منگیز و سیلیس وجود دارد (علیزاده، ۱۳۷۳). هر ۱۰۰ گرم انگور تازه ۶۷ کالری و هر ۱۰۰ گرم کشمش ۲۶۸ کالری انرژی تولید می‌کند. آب و مواد قندی بیشترین مقدار مواد جامد در میوه انگور را تشکیل می‌دهد) بداقی، ۱۳۸۲).
۱-۵-۶- ترکیبات شیمیایی
کلیه قسمتهای درخت انگور قابل استفاده دارویی است، بنابراین هر قسمت را جداگانه بررسی می‌کنیم:
۱) برگ مو: دارای ساکارز، لوولوز(levulose) اینوزیت (Inosite)، مواد نشاسته‌ای و تعدادی اسید است.
۲) دم خوشه انگور: دارای تانن، مواد رزینی، تارتارات پتاسیم و اسیدهای آلی است.
۳) غوره: غوره که میوه سبز رنگ و نارس انگور است که دارای طعم ترش می‌باشد. غوره دارای اسیدهایی مانند اسید مالیک، اسید فرمیک، اسید سوکسینیک، اسیداگزالیک، اسید گلوکولیک و قند می‌باشد.
۴) انگور رسیده: دارای آب، پروتیین، مواد قندی، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، ویتامین آ، ویتامین ب۱، ویتامین ب۲ و ویتامین ث می‌باشد.
۵) پوست انگور: دارای تانن، تارتارات پتاسیم، اسیدهای آزاد و مواد معدنی می‌باشد.
۶) هسته انگور: در هسته انگور مقداری روغن و تانن موجود است. روغن هسته انگور زرد مایل به سبز است. این روغن فاقد بو و دارای طعمی مطبوع می‌باشد. روغن هسته دارای گلیسیرید، اسید اولئیک، اسید پالمتیک، اسید لینولئیک، اسید استئاریک و اسید آرشیک می‌باشد (رفرنس اینترنتی۱).
۱-۵-۷- خواص دارویی میوه انگور
انگور به علت داشتن بسیاری از ترکیبات پلی‌فنلی با فواید مهم برای سلامتی و تغذیه انسان به خوبی شناخته شده است. فواید مصرف انگور و محصولاتش با کشف ترکیبات فنلی شناسایی شده است. ترکیبات پلی فنلی کاهش تصلب شریان، بیماری انسداد شرایین (Goldberg et al., 1995)، انواع مختلف سرطان و چندین اختلال پوستی را نشان داده‌اند (German et al., 1997).
سنتز ترکیبات فنولی از مراحل اولیه نمو حبه آغاز می‌شود و با نزدیک شدن به مرحله رسیدن حبه میزان این ترکیبات کاهش می‌یابد(Conde et al., 2007). آنتوسیانین‌های انگور به علت دارا بودن ویژگیهای دارویی و عملکردهای زیستی قوی مانند فعالیت‌های آنتی اکسیدانی به خوبی شناسایی شده‌اند (Kong et al., 2003). فعالیت آنتی اکسیدانی قوی شراب و عصاره‌های انگور روی اکسیداسیون لیپوپروتئین‌های انسانی با چگالی کم ارتباط معنی‌داری با حضور فنل‌ها در شرایط آزمایشگاهی دارد (Meyer et al., 1997).
انگور اخلاط بدن را متعادل می‌کند، بسیار مقوی و مغذی است، خون را تصفیه می‌کند، سینه و ریه را صاف و تمیز می کند، برطرف کننده یبوست است‌، انگور برای درمان ورم معده و روده مفید است، در درمان سل ریوی و سیاه سرفه موثر است. برای درمان اسهال خونی از انگور استفاده می‌شود. برای درمان نقرس بسیار مفید است. آن‌هایی که معده ضعیف دارند باید انگور را بدون پوست بخورند زیرا پوست آن دیر هضم است و موجب دل درد ، نفخ و عوارض دیگر می‌گردد. انگور بهترین میوه برای کسانی است که می‌خواهند لاغر شوند و بدن خود را از اسید اوریک، سنگ های صفراوی و مسمومیت‌های مزمن (مسمومیت از سرب یا جیوه) پاک کنند. اینگونه اشخاص باید در هر هفته بمدت ۲ روز فقط آب انگور بخورند و رژیم آب انگور بگیرند بدین ترتیب که هر دو ساعت یکبار آب انگور تازه را گرفته و بنوشند. مقدار مصرف روزانه تقریبا ۲ کیلوگرم است و در این دو روز نباید غذای دیگری مصرف کنند فقط می‌توانند آب بنوشند. رژیم آب انگور برای مبتلایان به سل ریوی و بواسیر نیز مفید است. برای تقویت و طراوت پوست و همچنین روشن کردن رنگ پوست، آب انگور تازه را با یک تکه پنبه بصورت بمالید و پس از ده دقیقه با آب نیم‌گرم محتوای کمی جوش شیرین بشوئید. زیاده روی در مصرف آّب انگور بطور مداوم ایجاد سنگ کلیه می کند. از پوست انگور خشک شده و خاکستر آن برای درمان اکثر زخم‌ها استفاده می‌شود. پوست انگور دیر هضم است و بهتر است که در موقع خوردن پوست آن‌را بیرون آورد.
غوره که در انگلیسی Un-ripe grape نامیده می‌شود از نظر طب قدیم ایران سرد و قابض است، در درمان ورم مخاط دهان و نرمی لثه‌ها موثر است، آب غوره برای درمان چاقی مفرط مفید است، بیماری آسکوربوت که بعلت کمی ویتامین C در بدن می‌باشد با آب غوره درمان می‌شود، آب غوره چون دارای تارتارات پتاسیم است برای درمان سیاتیک و رماتیسم حاد بسیار مفید است، در دفع زردی موثر است، حرارت و صفرای بدن را دفع می‌کند و روده‌ها را ضدعفونی می‌کند، آب غوره تقویت کننده کبد است، آب غوره درمان کننده پا درد و کمر درد می‌باشد.
هسته انگور دارای تانن است بنابراین قابض است، اسهال را برطرف می‌کند، ترشح ادرار و اسپرم را کم می‌کند، هسته انگور برای آن‌هایی که مثانه و کلیه ضعیف دارند مضر است.
برگ مو دارای اثر مقوی، قابض و مدر است. پیچک مو نیز اختصاصات درمانی برگ را داراست. برگ‌های جوان مو، به صورت تیزان (دم کرده یا جوشانده) در رفع دیسانتری، شکم‌روش‌ها، خونروی‌ها، عدم دفع ادرار، نقرس، زردی، استفراغ، اختلالات گردش خون مربوط به زمان بلوغ و یائسگی و همچنین در واریس مصرف می‌شود. گرد برگ‌های جوان و خشک شده‌ی مو، اثر زیادی در رفع خونروی‌ها و خون آمدن از بینی دارد مشروط به آن‌که خونروی‌ها، منشا ضعف و کم خونی داشته، حالات التهابی موجبات آن را فراهم نکرده باشند. برگ واریته‌های مختلفی از انگور که رنگ قرمز دارند، بر سایر آن از نظر دارا بودن مقدار زیاد تانن مزیت دارد (زرگری (الف) ۱۳۷۶). از دم کرده برگ مو می‌توان برای شست‌وشوی چشم در ورم ملتحمه استفاده کرد. دم کرده برگ مو برای رفع واریس مفید است. برگ درخت انگور، برونشیت‌های مزمن را معالجه می‌کند. برگ مو اشتها‌آور، مقوّی، ضد‌اسهال، ادرارآور و … است. برگ مو در معالجه اسهال، اسهال خونی، استفراغ، زخم معده و خونریزی معده مفید است. جوشانده برگ مو به‌صورت فوق، حافظ جنین است و از سقط آن جلوگیری می‌کند. استفاده از گرد نرم برگ مو به‌طور موضعی، خونریزی را بند می‌آورد. جوشانده برگ مو، سرمازدگی دست و پا را درمان می‌کند. برای برطرف کردن سرمازدگی دست و پا، جوشانده برگ مو را تهیه کرده و دست و پا را به‌مدت ۱۵ دقیقه در آن قرار دهید.
کشمش سرشار از آهن، پتاسیم، کلسیم و ویتامین‌های گروه B است. از طرفی کشمش دارای خواص آنتی اکسیدانی است و از تخریب سلولی جلوگیری می‌کند کشمش میوه‌ی رسیده و خشک انگور است که با توجه به نوع انگور، روش و شرایط خشک کردن و مواد افزودنی مجاز موجود در آن به نام‌های مختلفی در بازار به فروش می‌رسد و مانند دیگر خشک‌بارها در تمام سال یافت می‌شود. فیبر موجود در کشمش از سرطان کولون و از رشد غیر معمول سلول‌ها جلوگیری می‌کند و موجب کنترل قند خون در بدن می‌شود و برای درمان بی نظمی معده و یبوست مفید است مصرف کشمش سستی و رخوت را از بدن دور می‌کند و موجب از بین رفتن آب اضافی بدن می‌شود، بدن را تقویت می‌کند، دهان را خوشبو می‌کند و مناسبی از فیبر، آنتی اکسیدان و انرژی در بدن است. متخصصان تغذیه معتقدند خوردن چند عدد کشمش در روز به تقویت حافظه کمک کرده و افراد را از ابتلا به بیماری آلزایمر مصون می‌دارد. همچنین فیبر زیاد در کشمش به کاهش کلسترول و بهبود عملکرد روده‌ها کمک می‌کند در کنار آن پتاسیم را می‌توان نام برد که موجب کاهش فشارخون و جلوگیری از دفع مایعات بدن می‌شود و به میزان کافی در کشمش وجود دارد مصرف کشمش به دلیل داشتن کلسیم فراوان برای سلامت استخوان‌ها مفید است و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند همچنین سلنیوم در کشمش برای پوست عالی است. کشمش در ایران و مصر در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد، تولید شده بود. کشمش در روم به عنوان جایزه برای افرادی که محل‌های عبادت را تزیین می‌کردند و برای برندگان مسابقات ورزشی استفاده می‌شد. کشاورزان در سراسر ایران از گونه‌های مختلف انگور و با روش‌های گوناگون انواع زیادی کشمش تولید می‌کنند که در آشپزی، آجیل و نیز تهیه عرق کاربرد دارد. از نظر مرغوبیت کشمش ملایر بهترین نوع کشکمش می‌باشد (رفرنس اینترنتی ۱).
خواص کشمش (رفرنس اینترنتی ۱)
۱-کشمش، میوه خشک مغذی است و مانند دیگر خشکبارها در تمام سال یافت می‌شود. یک غذای پر انرژی، کم چرب و کم سدیم می‌باشد. بنابراین برای افرادی که رژیم‌های کم سدیم را باید رعایت کنند، خوردن کشمش بسیار مفید می‌باشد.
۲-کشمش دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می‌باشد و از تخریب سلولی جلوگیری می‌کند.
۳-کشمش برای سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان نقش مهمی را بر عهده دارد، به همین دلیل مصرف آن برای زنان قبل از یائسگی بسیار مفید است.
۴-منبع خوب ویتامین D و هورمون استروژن می‌باشد.
۵-کشمش باوجودی که شیرین و چسبناک می‌باشد، بر دندان اثر مخربی ندارد و باعث خرابی دندان نمی‌شود، حتی می‌توان گفت این میوه خشک از فساد دندان جلوگیری می‌کند. کشمش برای سلامت دندان و لثه بسیار مفید می‌باشد.
۶-کشمش منبع خوب ویتامین‌ها و عناصر مغذی بدن می‌باشد. عناصر و ویتامین‌هایی همچون آهن، پتاسیم، کلسیم و ویتامین B در کشمش موجود است.
۷-کشمش محتوی مقدار زیادی آهن می‌باشد. ۶۰۰ گرم کشمش، ۹۰ درصد آهن مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند. ۱۰۰ گرم کشمش در حدود ۸۸/۱ میلی‌گرم آهن دارد، در حالیکه ۱۰۰ گرم گوشت گاو بین ۴-۲ میلی گرم آهن دارد.
۸-کشمش، منبع خوب فیبر، آنتی اکسیدان و همچنین منبع خوب انرژی می‌باشد.
۹-فیبر باعث جلوگیری از سرطان کولون، کمک در جلوگیری از رشد غیر معمول سلول‌ها، بیماری‌ها و همچنین کنترل قند خون را می‌شود.
۱۰-کشمش را به گوشت اضافه کنید تا مقدار چربی غذا را کم کند و مقدار فیبر و آهن را افزایش و مقدار سدیم را کاهش دهد.
۱۱-آنتی اکسیدان از پیری و بیماری‌های حاصله از آن می‌کاهد.
۱۲-کشمش از سرطان جلوگیری می‌کند.
۱۳-کشمش میزان LDL یا کلسترول بد را در خون کم می‌کند و باعث کاهش بیماری قلبی می‌گردد.
۱۴-اگر به مدت ۴ هفته هر روز کشمش مصرف کنید، آنتی اکسیدان در خون افزایش و کلسترول بد (LDL) کاهش می‌یابد.
۱۵-کشمش موجب کاهش استرس می‌گردد.
۱۶-این میوه خشک باعث عملکرد صحیح رگ‌های بدن می‌شود.
۱۷-کشمش برای درمان بی نظمی معده و یبوست مصرف می‌شود. برای جلوگیری از این ناخوشی‌ها می‌توانید، ۶-۵ عدد کشمش را خیس کنید و بعد از چند ساعت، آب آن را بنوشید.
۱۸-تحقیقات نشان داده‌است که ورزشکارانی که قبل و در حین ورزش، حدود یک فنجان کشمش مصرف می‌کنند، بهتر از بقیه سلول‌های بدن را از آسیب حفظ می‌کنند.
۱۹-کشمش به علت داشتن قند فروکتوز، دارای خاصیت مصرف سریع انرژی و کاهش وزن نیز می‌باشد.

اقلامی که برای تعیین شاخص افشای داوطلبانه مدنظر قرار می‌گیرد با توجه به الزامات و استانداردهای حسابداری، قوانین و مقررات و فرهنگ هر کشور و موضوع تحقیق انجام شده، می‌تواند متفاوت باشد. در زیر چند نمونه از شاخص‌های به کار گرفته شده ارائه شده است:

۱- چک لیستی که موسسه اس اند پی^[۱۰۱] برای امتیاز دهی به افشای اطلاعات مورد استفاده قرار می‌دهد شاخص‌های ساختار مالکیت و حقوق سرمایه‌گذاران، شفافیت مالی و افشای اطلاعات، ساختار و نحوه عمل هیئت مدیره را شامل می‌شود که در پیوست ۵ به صورت تفصیلی ارائه شده است.
۲- تحقیقی تحت عنوان “ساختار مالکیت، موقعیت هیئت مدیره و افشای داوطلبانه شرکت” توسط آیو هوافنگ و جیانگو^[۱۰۲] در سال ۲۰۰۷ انجام شد. اقلام افشای داوطلبانه به صورت جدولی در پیوست ۶ طبقه بندی و ارائه شده است.
۳- در سال ۱۳۸۷ تحقیقی با عنوان “بررسی رابطه بین ویژگی‌های حسابداری شرکت‌ها و میزان افشای اختیاری اطلاعات مالی” توسط سنجری انجام شد که در این مطالعه از اقلام شاخص‌های افشای اختیاری که در پیوست ۷ ارائه شده است، استفاده شد.
۴- اسمعیل زاده مقری و شعربافی تحقیقی را تحت عنوان ” افشای اطلاعات اختیاری و ارتباط آن با نرخ بازده سهام در شرکت‌های سرمایه‌گذاری” در سال ۱۳۸۸ انجام دادند. اقلامی که آنان در پژوهش خود به عنوان شاخص‌های افشای اختیاری در نظر گرفتند، در پیوست ۸ ارائه شده است.
۲۱-۲- استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنان
استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی به اشخاصی اطلاق می‌شود که جهت رفع نیازهای اطلاعاتی متفاوت خود از صورت‌های مالی استفاده می‌کنند. تأمین نیازهای اطلاعاتی تمام استفاده‌ کنندگان توسط صورت‌های مالی امکان‌پذیر نیست ولی نیازهایی وجود دارد که برای همه استفاده‌ کنندگان مشترک است. بالاخص همه استفاده‌ کنندگان به نوعی به وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری علاقه‌مند هستند.
اعتقاد براین است که هرگاه صورت‌های مالی معطوف به تأمین نیازهای اطلاعاتی سرمایه‌گذاران باشد، اکثر نیازهای سایر استفاده‌ کنندگان را نیز در حد توان برآورده می‌کند. به عبارت دیگر اطلاعات تهیه شده برای سرمایه‌گذاران، به عنوان یک مرجع اطلاعاتی برای سایر استفاده‌ کنندگان نیز مفید است چرا که اینان می توانند اطلاعات مشخص تری را که در معاملات خود با واحد تجاری بدست می آورند با این مرجع اطلاعاتی بسنجند.
استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها به شرح زیر است:
سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاران به عنوان تأمین‌کنندگان سرمایه واحد تجاری و مشاورین آنان علاقه‌مند به اطلاعاتی در مورد ریسک ذاتی و بازده سرمایه‌گذاری های خود می‌باشند. اینان به اطلاعاتی نیاز دارند که براساس آن بتوانند در مورد خرید، نگهداری یا فروش سهام تصمیم‌گیری کنند و عملکرد مدیریت واحد تجاری و توان واحد تجاری را جهت پرداخت سود سهام مورد ارزیابی قرار دهند.
اعطاکنندگان تسهیلات مالی
اعطا کنندگان تسهیلات مالی علاقه مند به اطلاعاتی هستند که براساس آن بتوانند توان واحد تجاری را در بازپرداخت به موقع اصل و متفرعات تسهیلات دریافتی ارزیابی کنند.
تأمین کنندگان کالا و خدمات و سایر بستانکاران
تأمین کنندگان کالا و خدمات و سایر بستانکاران به اطلاعاتی علاقه مند هستند که آنها را در اتخاذ تصمیم در زمینه فروش کالا و خدمات به واحد تجاری و ارزیابی توان واحد تجاری جهت بازپرداخت بدهی های خود در سررسید، یاری رساند.
بستانکاران تجاری برعکس اعطاکنندگان تسهیلات مالی به وضعیت واحد تجاری در کوتاه مدت علاقه مند هستند مگر آنکه واحد تجاری از مشتریان عمده آنان بوده و ادامه فعالیت آنان به تداوم معاملات با واحد تجاری متکی باشد.
مشتریان
علاقه مشتریان به کسب اطلاعات در مورد تداوم فعالیت واحد تجاری است، بالاخص زمانی که رابطه آنان با واحد تجاری بلندمدت بوده یا اینکه درحد قابل ملاحظه ای به محصولات و خدمات واحد تجاری وابسته باشند.
کارکنان واحد تجاری
کارکنان و نمایندگان آنها به اطلاعاتی در مورد ثبات و سودآوری کارفرمایان خود علاقه‌مندند. اینان همچنین علاقه مند به اطلاعاتی هستند که آنها را در ارزیابی توان واحد تجاری مبنی بر تأمین حقوق و مزایا، ایجاد فرصتهای شغلی و پرداخت مزایای پایان خدمت یاری دهد.
دولت و مؤسسات دولتی
دولت و مؤسسات تابع آن در رابطه با تخصیص منابع علاقه‌مند به فعالیت‌های واحد تجاری هستند. اینان همچنین برای تنظیم فعالیت‌های واحدهای تجاری، تعیین سیاست های مالیاتی و تشخیص مالیات و نیز تهیه آمار ملی به اطلاعات نیاز دارند.
جامعه به طور اعم
آحاد جامعه به طرق مختلف تحت تأثیر واحدهای تجاری قرار می‌گیرند. به طور مثال، واحدهای تجاری ممکن است اقتصاد محلی از طریق ایجاد اشتغال و استفاده از محصولات فروشندگان محلی نقش قابل ملاحظه ای ایفا کنند. از طریق ارائه اطلاعات در مورد روندها و تحولات اخیر در رشد واحد تجاری و طیف فعالیت‌های آن، صورت‌های مالی می تواند برای آحاد جامعه مفید باشد.
سایر استفاده‌ کنندگان
اشخاص دیگری که عمدتاً به ارائه انواع خدمات به استفاده‌ کنندگان فوق الذکر بالاخص سرمایه‌گذاران اشتغال دارند، جهت رفع برخی نیازهای اطلاعاتی خود به صورت‌های مالی تکیه می‌کنند. اشخاص مزبور ازجمله شامل بورس اوراق بهادار، کارگزاران بورس، تحلیل‌گران مالی و پژوهشگران می باشند. (استانداردهای حسابداری ایران، نشریه شماره ۱۶۰ سازمان حسابرسی).
۲۲-۲- پیشینه تحقیق
۱-۲۲-۲- تحقیقات داخلی
۱- ملکیان تحقیقی در زمینه “جامعیت گزارش‌های سالانه و ویژگی‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده درسازمان بورس اوراق بهادار تهران” انجام داد. هدف وی از این تحقیق کمک به تدوین استانداردهایی در زمینه گزارشگری مالی در ایران بود.
ملکیان در این تحقیق چک لیستی از موارد افشا را با مطالعه و بررسی استانداردهای بین‌المللی حسابداری، نشریات سازمان حسابرسی، صورت‌های مالی نمونه سازمان بورس و اوراق بهادار، گزارش‌های موجود شرکت‌ها در ایران و قوانین تجاری ایران و با توجه به وضعیت محیط تجاری و اقتصادی تدوین کرد و این چک لیست را به صورت پرسشنامه برای سه گروه شامل اساتید حسابداری و مدیریت مالی، تحلیل‌گران مالی وسهامداران ارسال نمود و از آنها خواسته شد با توجه به اهمیت نسبی اقلام نمراتی از ۱ الی ۵ به آنها داده شود. پس از اخذ نتایج از هر گروه، میانگین موزون سه گروه در مورد هر قلم از موارد افشا تعیین گردید و آنگاه موارد افشای اطلاعاتی که میانگین ۳ و بالاتر را داشتند را به عنوان اطلاعاتی که شرکت‌ها لازم است آنها را افشا کنند مشخص کند. لذا با توجه به پرسشنامه به دست آمده چک لیست موارد افشای اطلاعات شرکت‌ها تعدیل گردید. سپس با تطبیق پک لیست موارد افشای اطلاعات با گزارش‌های سالانه ۴۸ شرکت از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس که به صورت نمونه انتخاب شده بودند میزان و نحوه جامعیت افشاء شرکت مشخص گردید. اگر شرکت مورد نظر افشا را رعایت می کرد نمره ۱ و در صورت عدم افشا نمره ۰ منظور می شد و در مواردی که افشا در آن شرکت نمونه موضوعیت نمی داشت هیچ گونه نمره ای منظور نمی شد. برای مخاسبه نمره جامعیت از شاخص زیر استفاده گردید (ملکیان،۱۳۷۶).
Y =
این تحقیق در صدد بررسی رابطه بین جامعیت گزارش‌های سالانه و ویژگی‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در سازمان بورس می‌باشد. ملکیان ویژگی‌های مالی شرکت‌ها را به دو طبقه ویژگی‌های مرتبط با ساختار مالی شامل اندازه شرکت‌ها (جمع دارایی ها) و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام شرکت و ویژگی‌های مرتبط با عملکرد مالی شامل مبلغ فروش، بازده حقوق صاحبان سهام و بازآوری تنظیم کرده بود.
نتایج حاصل از تحقیق فوق به صورت زیر خلاصه گردید:
بین اندازه شرکت (جمع دارایی ها) و افشای کامل گزارش‌های سالانه رابطه معنادار وجود دارد.
بین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و افشای کامل گزارش‌های سالانه رابطه معنادار وجود دارد.
بین مبلغ فروش، حقوق صاحبان سهام و افشای کامل گزارش‌های سالانه رابطه معنادار وجود دارد.
بین نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام و افشای کامل گزارش‌های سالانه رابطه معنادار وجود ندارد.
بین سود قبل از مالیات به فروش و افشای کامل گزارش‌های سالانه رابطه معنادار وجود ندارد (ملکیان،۱۳۷۶).
۲- نوری فرد در سال ۱۳۷۷ تحقیقی را تحت عنوان ” اطلاعات حسابداری و افشا در گزارش‌های مالی شرکت‌ها در ایران ” در دانشگاه دهلی انجام داد که هدف او ارزیابی جنبه های کمی و کیفی افشای اطلاعات در ایران از طریق بررسی گزارش‌های مالی سالیانه دوره ۲۱ مارچ ۱۹۸۶ تا ۲۰ مارچ ۱۹۹۳ بود.
وی فرضیه تحقیق خود را این چنین تدوین نمود که “ویژگی‌های شرکت اساساً افشای اطلاعات در صورت‌های مالی شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد". در این پژوهش “اندازه شرکت"، “سود ناخالص” و “ماهیت صنعت” به عنوان متغیرهای تحقیق انتخاب شدند. هر قلم داده در شاخص افشا در صورت عدم افشا امتیاز صفر و در صورت افشا در گزارش‌های سالیانه، امتیاز یک را به خود اختصاص می‌دهد. و سپس مجموع امتیازات هر گزارش سالیانه به حداکثر امتیازی را که می توان کسب کرد تقسیم کرده و حاصل درصد افشای آن شرکت را نشان می‌دهد. محقق به منظور تعیین شاخص افشا از رویکرد موزون استفاده کرده است. سرفصل‌های اصلی اقلام مربوط به افشا در این تحقیق عبارتند از: اطلاعات مربوط به نقدینگی، قدرت کسب سود و سودآوری، کارایی مدیریت، ارزیابی ارزش ویژه و مدیریت و روابط با کارکنان.
نتایج تحقیق نوری فرد به شرح زیر است:
میزان افشا در گزارش‌های سالیانه شرکت‌ها در بازار سهام تهران در طی دوره ۲۱ مارس ۱۹۸۶ تا ۲۰مارس ۱۹۹۳ افزایش یافته است.
رابطه بین اندازه یک شرکت (بر حسب کل دارایی ها) و عدد افشا برای مدت سال های بین ۲۱ مارس۱۹۸۶ و ۲۰ مارس ۱۹۹۳(۱۳۶۴ تا ۱۳۷۲ بر حسب تقویم ایرانی) مثبت و از نظر آماری معنی دار است.
رابطه بین حاشیه سود و عدد افشا در سال ۱۹۸۶ مثبت و از نظر آماری معنی دار تشخیص داده شده است. در سال ۱۹۹۳ میزان افشا با حاشیه سود به گونه ای مثبت ارتباط داشت ولی معنی دار نبود.
اندازه شرکت (برحسب کل دارایی ها) رابطه ای بهتر از حاشیه سود با میزان افشا دارد.
در سال ۱۹۸۶ و ۱۹۹۳ در میانه اعداد افشای صنایع مختلف تفاوت های معنی داری وجود نداشت. یعنی ماهیت صنعت هیچ گونه تاثیری بر میزان افشا در گزارشگری سالیانه ندارد (نوری فرد، ۱۳۷۷).
در این تحقیق سه عامل مورد توجه قرار گرفته است: میزان دارایی، حاشیه سود و ماهیت صنعت. از میان این عوامل می توان دریافت که میزان دارایی مهم ترین عاملی است که بر افشا تاثیر می‌گذارد.
تاثیر این متغیرهای مستقل بر افشا در ۲۱ مارچ ۱۹۸۶ نسبت به ۲۰ مارچ ۱۹۹۳ بیشتر بوده است. در مارچ ۱۹۸۶ تاثیر جمعی متغیرهای مذکور در مقایسه با ۶۰٫۶ درصد مربوط به سال ۱۹۹۳ در حد ۶۴٫۸ درصد قرار داشت. علت این امر احتمالا می تواند این باشد که در سال ۱۹۹۳ تمام شرکت‌های متعلق به صنایع و گروه‌های داخلی مختلف، خط مشی افشای مشابهی را پیگیری کردند. با این حال به نظر می‌رسد که این متغیرهای مستقل هنوز دارای تاثیر معنی دار هستند. زیرا اکاهش ضریب تشخیص چندان معنی دار نمی‌باشد(نوری فرد،۱۳۷۷).
۳- در سال ۱۳۸۷ تحقیقی با عنوان “بررسی رابطه بین ویژگی‌های حسابداری شرکت‌ها و میزان افشای اختیاری اطلاعات مالی” توسط سنجری انجام شد که در این مطالعه، بررسی تجربی در مورد ارتباط پنج ویژگی حسابداری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار و میزان افشای اختیاری اطلاعات مالی صورت گرفته است. به منظور اندازه‌گیری کیفیت افشای اختیاری اطلاعات مالی در گزارشگری سالیانه، فهرستی از موارد افشای اختیاری با مطالعه و بررسی موارد افشای اختیاری در نظر گرفته شده در تحقیقات مشابه و با در نظر گرفتن استانداردهای حسابداری و الزامات و قوانین نافذ در امر گزارشگری اطلاعات مالی تهیه گردید. فهرست مزبور متشکل از ۳۶ مورد اطلاعات اختیاری می‌باشد. و جهت آزمون ارتباط احتمالی کیفیت افشا با اندازه شرکت‌ها، میزان اهرم مالی، بازآوری، بازده حقوق صاحبان سهام و میزان نقدینگی با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل همبستگی بر روی ۶۵ شرکت پذیرفته‌شده از بورس و اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۴ مورد استفاده واقع گردیده است.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های این تحقیق نشان داد رابطه مثبت معنی داری (مثبت و مستقیم) بین اندازه شرکت‌ها و میزان افشای اختیاری اطلاعات مالی وجود دارد در حالی که با سایر متغیرها (اهرم مالی، بازده حقوق صاحبان سهام و میزان نقدینگی) از این حیث رابطه‌ای یافت نشد (سنجری، ۱۳۸۷).
۴-در سال ۱۳۸۸، خالق در تحقیقی با عنوان “شفافیت شرکتی در ایران و عوامل موثر بر آن” ، در پی پاسخ به این سوالات بود که:

قلمرو زمانی: تحقیق حاضر از شهریور ۱۳۹۳ به منظور شناسایی مسأله ی اصلی تحقیق و با مطالعه مقالات مرتبط با موضوع آغاز شد، و اطلاعات به کار گرفته شده از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید.
۱-۱۰- ساختار کلی تحقیق
محتوی پژوهش حاضر مطابق روال معمول در تدوین پایان نامه، در قالب ۵ فصل تدوین شده است. فصل اول به بیان کلیات اختصاص یافته و در آن ضمن بیان اجمالی موضوع، به اهمیت و ضرورت انجام پژوهش حاضر، روش تحقیق، فرضیه ها، روش های گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها و متغیرهای تحقیق به اختصار اشاره شده است. فصل دوم مروری بر مبانی نظری و پیشینه تحقیق داشته و مفهوم برند، هویت برندو ابعاد آن،اعتماد و اعتبار به برند، ارتباط برند، وفاداری برند و رضایت مندی از برند مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش پایانی، نتایج تعدادی از پژوهش های انجام شده در این زمینه ارائه شده است. فصل سوم ابعاد مختلف روش شناسی تحقیق را با تفصیل بیشتری مورد توجه قرار داده است. فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق را شامل می شود و فصل پایانی هم به بیان نتیجه گیری و پیشنهادات می پردازد.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
در چند دهه اخیر اهمیت نام تجاری و تأثیر آن در فروش محصولات و خدمات به طور فزاینده ای در حال گسترش می باشد. بیش از چند دهه از آغاز مبحث برند و توجه روزافزون مدیران و تصمیم گیران سازمانها بدان نمی گذرد. علم مدیریت نشان تجاری، مدیران را قادر می سازد تا برنامه ریزی صحیحی در راستای دستیابی به اهداف نشان تجاری داشته باشند، بگونه ای که بدون اتلاف منابع میزان دستیابی به اهداف بیشینه شود(Tsai,2013).
نام های تجاری که هویت و اهداف خود را مشخص و متمایز می سازند و چهره ای ملموس و دوستانه از خود ارائه می دهند قادرند که با مشتریان خود ارتباطی غنی و سودمند برقرار کنند و نه تنها بخشی از قلب و ذهن آنها بلکه بخشی از زندگی روزمره مصرف کنندگان را تسخیر کنند. علاوه بر آن وفاداری مشتری دارای جنبه رقابتی در بازار علایم تجاری نیز هست به ویژه که در بازارهای تولیدی مشتریان وفادار به علایم تجاری می توانند حیات یک شرکت را تضمین کنند و یا آن را به نابودی بکشانند علامت گذاری با تأکید بر وفاداری، به شرکت ها کمک می کند تا خود را از نظر راهبردی برای آینده تثبیت کنند و با غول های جهانی که بازارهای جهانی را تسخیر کرده اند، به طور مؤثر به رقابت بپردازند(Walter and et al,2013). در دنیای امروز، خریداران برای تصمیم گیری در فرایند خرید، با سوالات و اما و اگرهای بسیاری روبرو هستند. تنوع محصولات مختلف باعث شده است مشتریان با حق انتخاب های فراوانی روبرو باشند. از سویی دیگر شرکت ها دریافتند که هزینه جذب مشتریان جدید پنج برابر حفظ مشتریان کنونی است و از دست دادن یک مشتری، تنها از دست دادن یک قلم فروش نیست، بلکه فراتر از آن به معنی از دست دادن کل جریان خریدهایی است که مشتری می توانسته است در طول زندگی خود انجام دهد(محرم زاده و اکبری،۱۳۹۲).

یک نشان تجاری را می توان به عنوان یک دارائی در نظر گرفت که در حال حاضر حجم فروش بالاتر و یا حاشیه معینی در هر واحد محصول، بالاتر از سایر محصولاتی که نشان تجاری نشده اند فراهم می کند. برندهای موفق باعث افزایش اعتماد، افزایش آگاهی، منجر به ارائه قیمتهایی از سود فروشندگان خواهد شد. بسته به اینکه هدف فروشنده نفوذ در بازار، رهبری کیفیت و یا منصف تلقی شدن توسط خریدار باشد سه راهبرد قیمتی (قیمت بالا، قیمت یکسان و پایین، تخفیف در ارائه قیمتها) برای انتخاب می تواند داشته باشد. احساس، ارزش و نگرش مثبت به محصولات می شوند، رضایت و وفاداری به برند را در مشتری ایجاد می کنند و مشتریان قادر به تجسم و شناسایی بهتر آنها می شوند(Bhattacharya and Saha,2013).
طی دو دهه ی گذشته سازمان های بسیاری به اهمیت رضایتمندی مشتریان خود واقف شده و دریافته اند که حفظ مشتریان موجود به مراتب کم هزینه تر از جذب مشتریان جدید است. به علاوه وجود رابطه قوی بین رضایتمندی مشتریان و سودآوری مورد پذیرش واقع شده و تأمین و ارتقای رضایتمندی مشتریان به هدف عملیاتی بسیار مهم سازمان ها تبدیل شده است. بنابراین شرکت ها همواره باید ناظر و مراقب تعامل بین خود و مشتریانشان باشند و با شناخت و درک صحیح از نیازها و ارزش های مدنظر مشتریان، کالاها و خدمات با ارزشی را به آنان ارائه کنند تا با جلب رضایتمندی در آنها وفاداری ایجاد کنند(Valta,2013).
۲-۲- مفهوم برند
قرن هاست که علم برند سازی به عنوان ابزاری برای ایجاد تمایز میان کالاهای یک تولید کننده از سایر تولیدکنندگان مطرح است. طبق تعریف موجود در کتاب فرهنگ واژگان موسسه اینتر برند^[۱]، “برند ترکیبی از ویژگیهای مشهود، غیر مشهود و نمادین شده در یک علامت تجاری که اگر به درستی مدیریت شوند، ارزش و اعتبار به همراه می آورند. “ارزش “تعبیرات مختلفی دارد. نام تجاری از دیدگاه مصرف کننده یا بازاریابی، قول و تحویل یک تجربه، از دیدگاه تجارت، تضمین درآمدهای آتی و از جنبه قانونی، تکه ای قابل تفکیک از دارایی فکری است. هدف نام تجاری ایجاد روابطی است که درآمدهای آتی را با رشد ترجیح و وفاداری مشتری ایجاد و تضمین می کند نام های تجاری تصمیم گیری را آسان می کنند، اطمینان از کیفیت محصول را برآورده می سازند و گزینه ای مناسب، متفاوت و معتبر را در میان پیشنهادهای متناقض (در حال رقابت) ارائه می دهند.” از دیدگاه تکنیکی، هر زمانی که متخصص بازاریابی، نام، لوگو یا نماد جدیدی را برای محصول جدیدی ایجاد می کند، یک برند آفریده است. با وجود این بسیاری از مدیران، واژه ی برند را تنها زمانی مورد استفاده قرار می دهند که این نام توانسته باشد محبوبیت و اعتباری در عرصه ی بازار برای خود پیدا کند(مؤمنی و محمدی،۱۳۹۲). طبق نظریه انجمن بازاریابی آمریکا(AMA) برند عبارت است از اسم، عبارت، سمبل، طرح و یا ترکیبی از این موارد می باشد که بیان کننده ماهیت اصلی و وجودی یک شرکت محصول و یا یک خدمت می باشد. در درجه نخست برند یک تعهد است و می گوید که شما آن نام را می شناسید و به تعهد آن اعتماد دارید. اعتماد هدف اصلی و حیاتی برند است. دیوید آکر می گوید: برند سمبلی است که با تعداد زیادی دارایی و تعهد ذهنی پیوند خورده است(Ercis and et al,2012).
یک نام تجاری می تواند تا ۶ معنای مختلف در بر داشته باشد:
ویژگی ها: نخستین تداعی نام تجاری در ذهن ویژگی های خاص است.
مزایا: یک نام تجاری چیزی بیش از مجموعه ای از ویژگی هاست. مشتریان خریدار ویژگی نیستند بلکه در پی مزیت ها هستند. ویژگی ها می بایست به مزایای عملیاتی یا عاطفی تبدیل شوند.
فواید: نام تجاری درباره ی فوایدی که تولید کننده ارائه می دهد هم مطالبی گفتنی دارد.
فرهنگ: نام تجاری ممکن است نشانگر فرهنگ خاصی باشد.
شخصیت: نام تجاری می تواند شخصیت خاصی را در ذهن مجسم کند.
استفاده کننده: نام تجاری نوع مصرف کننده ای که کالا می خرد یا از آن استفاده می کند را نشان می دهد.
اگر مخاطبین بتوانند ابعاد شش گانه نام تجاری را در نظر خود مجسم کنند آن نام تجاری از عمق لازم برخوردار است، در غیر اینصورت نام تجاری کم عمق خواهد بود(کاتلر،۱۳۹۰).
نام گذاری تجاری مبتنی بر آنچه در بیرون می گذرد نیست، بلکه امری درونی است. نتیجه، محصول یا خدمت تحکیم یافته ایست که اگر قرار باشد مورد توجه خریداران بالقوه قرار گیرد، و اگر شرکت بخواهد ثمرات تلاش های خود را، قبل از آنکه دیگران از آن تقلید کنند، ببرند باید به نحوی شاخص شود. نام های تجاری را نمی توان به یک نماد بر روی یک محصول یا صرفاً یک طرح گرافیکی یا تزیینی محض، تنزل داد. یک نام تجاری امضایی است بر یک فراگرد مرتباً تازه شونده و خلاق، که محصول “الف” را امروز به بار می آورد، محصولات “ب” و “پ” را فردا، و الی آخر. با فرض دشواری ارزیابی و قضاوت در مورد ویژگی ها و مزیت های محصول برای کالاهای نیازمند تجربه و کالاهای نیازمند اعتماد، برندها نقش مهمی پیدا می کنند و شاخص مهمی برای نشان دادن کیفیت و سایر ویژگی های مطلوب مصرف کنندگان هستند. برندها می توانند ریسک تصمیم گیری خرید یک محصول را نیز کاهش دهند(Hu and et al,2011). مصرف کنندگان در خرید و مصرف یک محصول با ریسک ها و مخاطرات مختلفی از جمله ریسک کارکردی، ریسک سلامتی، ریسک مالی، ریسک روان شناختی و ریسک زمانی مواجه می شوند. مصرف کنندگان می توانند این ریسک ها را با بهره گرفتن از برندهای شناخته شده، به ویژه برندهایی که مصرف کننده قبلاً از آنها استفاده کرده و تجربه ای مثبت دارد، کاهش دهند و با آن ها برخورد کنند. بر این اساس، برندها می توانند ابزار قدرتمند کاهش ریسک را در کسب و کارهای B to B فراهم کنند، زیرا ریسک هایی که در این کسب و کارها وجود دارد اغلب می تواند فوق العاده عمیق و ماندگار باشد(مؤمنی و محمدی،۱۳۹۲).
علائم تجاری به دو دلیل برای مصرف کنندگان با ارزش اند: (۱) به این دلیل که آنها ریسک ادراک شده مصرف را کاهش می دهند و (۲) به این دلیل که آنها در هزینه های تصمیم گیری صرفه جویی می کنند. مبنای این اظهارات این است که برند، یک علامت مؤثر بازار است که شرکت برای مورد توجه قرار دادن عدم تقارن اطلاعات بازار، آن را گسترش می دهد به عبارت دیگر، مصرف کنندگان در مورد محصول یا خدمات یک شرکت، کمتر از خود شرکت اطلاع دارند، از این رو در شرایط نامساعدی قرار می گیرند که سرانجام منجر به تردید مصرف کننده در مورد محصول می شود. اساساً مصرف کنندگان در مورد وعده های شرکت و تمایل و توانایی برای عمل کردن به آنها و نیز مزیت حفظ یک رابطه بلند مدت با تأمین کننده، دچار تردید هستند. این عدم تقارن، مشتری را در رابطه با شرکت در شرایط نامساعدی قرار می دهد. از این رو شرکت برای جبران تردید به وجود آمده، با نشان دادن تمایل خود برای عمل به وعده هایی که به مشتری داده اند، دارای انگیزه می شود. علائم تجاری به مصرف کنندگان قدرت نفوذی بر شرکت ها بخشیده و شرکت ها را تشویق به اعمال رفتار مناسب می کنند، یعنی شرکت ها را وادار می کنند تا به وعده هایی که به مصرف کنندگان داده اند، عمل نمایند(Sahin and et al,2011).
برند به دو روش به ارزش شرکت می افزاید: نخست این که ابتدا مشتریان جدید را با توسعه و تمرکز بر آگاهی و شناخت جذب می کند، اما سپس به مشتریان فعلی یادآوری می کند تا درباره شرکت اندیشیده و این کار را به طور مطلوبی انجام دهند. در مورد دوم، مفهوم پیشبرد رابطه با برند معنی دار می شود. برند را می توان به عنوان مکانیسمی جهت متعهد کردن خربدار و فروشنده در یک رابطه بلند مدت توصیف نموده، و نقشی اساسی را برای آن در ایجاد این رابطه تعریف نمود. از این رو، برند می تواند به عنوان یک ابزار تدافعی بازاریابی به منظور حفظ مشتریان فعلی و نیز به عنوان یک ابزار تهاجمی بازاریابی برای به دست آوردن مشتریان جدید عمل کند(Ha and et al,2011). ایجاد برند، نقش ویژه ای را در شرکت های تولیدی ایفا می کند، زیرا برندهای نیرومند اعتماد مشتریان را نسبت به خرید نامرئی افزایش می دهند. برندهای نیرومند، مشتریان را قادر می سازند تا محصولات ناملموس را بهتر تجسم نموده و درک کنند. آنها ریسک ادراک شده مشتریان را در خریداری خدماتی که ارزیابی اولویت خریدشان دشوار است، کاهش می دهند. با فرض دشواری ذاتی در متمایز ساختن محصولات و رقابت شدید در درون بازارهای تولیدی که از بسیاری از آنها قانون زدایی شده است، توسعه برند امری حیاتی است. یک برند نیرومند، که مکان امنی برای مشتریان به شمار می رود، اساساً وعده رضایت آتی می باشد که ترکیبی است از آنچه که شرکت درباره برند می گوید، آنچه که دیگران درباره آن می گویند و اینکه چگونه شرکت به ارائه محصولات می پردازد و همه ی اینها از دیدگاه مشتری می باشد(Bouhlel and et al,2011).
۲-۳- ارزش ویژه برند^[۲]
مؤسسه علمی بازاریابی ارزش ویژه برند را چنین تعریف می کند:
مجموعه ای از تداعی ها و رفتارها در بخش مشتریان برند، اعضای کانال و شرکت مادر که به برند امکان می دهد میزان بیشتری درآمد داشته باشد یا حاشیه ی سود بیشتری نسبت به زمانی که بدون برند است، داشته باشد و این امر به برند مزیت قوی، پایا و متمایزی را در مقابل رقبا می دهد(Ming Tan and et al,2012).
طبق تعریف کلر^[۳](۲۰۰۳) ارزش ویژه برند به برندی اشاره دارد که به خوبی شناخته شده و در ذهن مصرف کننده به شکل منحصر به فرد و مطلوبی شناخته شده است. کلر در مطالعات خود بیان می کند که ایجاد یک ارزش ویژه برند قوی، یک فرایند تدریجی و چند مرحله ای است که می توان آن را به یک نردبان تشبیه نمود. در این نردبان خروجی نهایی به موفقیت مرحله قبلی بستگی داردکه شامل برجستگی، عملکرد، تصویرسازی، قضاوت و احساس برند می باشد(Hsu and et al,2012).
این مفهوم می تواند از دید تولید کننده، خرده فروش یا مشتری بحث و بررسی شود. در حالی که تولیدکنندگان و خرده فروشان به کارکردهای استراتژیک ارزش ویژه برند تمایل دارند، سرمایه گذاران بیشتر به مفهوم مالی تعریف شده علاقه نشان می دهند. اگر برند هیچ معنا و مفهومی برای مشتری نداشته باشد، هیچ یک از تعاریف، دیگر معنادار نخواهد بود. یکی از جامع ترین و عمومی ترین تعاریف از ارزش ویژه برند، عبارت است از:>> مجموعه ای از قابلیت ها و دارایی های ضمینه یک برند، نام و نشانه ای است که به ارزش ارائه شده توسط یک محصول برای شرکت و مشتریانش افزوده یا از آن ارزش کسر می کند<<(سلطانی و همکاران،۱۳۹۲).
پنج عامل ارزش ویژه برند را تحت تأثیر قرار می دهند. در واقع ارزش ویژه برند (مانند ارزش ویژه شرکت) مجموعه ای از دارایی ها و متعلقات مرتبط با یک برند است که ارزش برند را افزایش می دهد یا از آن می کاهد. این پنج عامل عبارتند از(سبحانی و عثمان،۲۰۱۲):
آگاهی در مورد نام (شهرت نام)
حفظ و نگهداری در ذهن
کیفیت ادراک شده
بهتر به نظر آمدن / شایسته تر برای من (از نظر کارکرد، اعتماد، بادوام تر)
وفاداری نسبت به برند
عملکرد بادوام تر و طولانی تر
پیوندهای مثبت
حمایت مالی، ترغیب مردم برای استفاده از کالا، تایعیت حقوقی
دارایی های دیگر
مارک های تجاری، کانال های اجرایی، سیستم های تبلیغات
۲-۴- اعتماد به برند
اعتماد در حوزه های مختلفی همچون روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و همچنین حوزه های کاربردی از قبیل مدیریت و بازاریابی توجه بسیاری از محققین مربوطه را به خود جلب کرده است. این علاقه در حوزه های مختلف باعث افزایش غنای ساختاری مربوطه شده است، لیکن در عین حال یکی کردن دیدگاه های مختلف در زینه اعتماد و اجماع در زمینه ماهیت آن را دشوار کرده است. معهذا، مروری محتاطانه در زمینه منابع علمی مربوطه نشان می دهد که انتظارات مربوط به اطمینان و ریسک مؤلفه های حیاتی تعریف اعتماد محسوب می شود. بر این اساس اعتماد بیشتر به صورت اطمینانی تعریف می شود که فرد نسبت مطلوب تشخیص می دهد تا حالتی که نسبت به آن اطمینانی وجود ندارد(Etemadifard & et al,2013). این امر نشان دهنده اطمینانی است که طرف نسبی در تبادل از آسیب پذیری طرف دیگر بهره برداری نکند. بر همین اساس، اعتماد به یک برند تلویحاً به این معنی است که احتمال و یا انتظار زیادی وجود دارد که برند مربوطه منجر به نتایجی مثبت برای مصرف کننده شود. هیس کوک^[۴] (۲۰۰۱) ادعا نموده که “هدف نهایی بازاریابی ایجاد پیوندی محکم بین مصرف کننده و نام تجاری است که لازمه اصلی برقراری این پیوند همانا اعتماد می باشد"(Upamannyu and et al,2014).
با تلقی کردن اعتماد به برند به صورت یک انتظار باید گفت که این امر مبتنی بر این باور مصرف کننده است که برند مربوطه از کیفیاتی خاص بهره مند است که باعث ثبات، شایستگی، صداقت، مسئولیت پذیری و … شده و همگام با تحقیقات مربوط به اعتماد است. با توجه به تحقیقات مربوط به اعتماد به برند که از سوی دلگادو و همکاران^[۵](۲۰۰۳) صورت گرفته، ملاحظه می شود که این قبیل خصوصیات خاص از ماهیتی فنی و تعمدی برخوردارند که همگام با ایده دو بُعدی اعتماد است که بیشتر در منابع مدیریتی و بازاریابی یافت می شود. در نتیجه، نخستین بُعد اعتماد به برند (روایی) از ماهیتی فنی و یا شایسته سالارانه برخوردار است که در توانایی و تمایل به حفظ تعهد و تأمین نیازهای مشتریان نقش دارد. بُعد دوم (قصد) متشکل از خصوصیت حُسن نیت نسبت به برند در رابطه با منافع و رفاه مصرف کننده است که برای نمونه زمانی که مشکلات غیرقابل پیش بینی در زمینه محصول مربوطه پیش می آید مصداق خواهد داشت. در نتیجه، یک برند قابل اعتماد برندی است که بصورت ثابت تعهدات خود نسبت به ارزش را در قبال مصرف کنندگان از طریق روش توسعه، تولید، فروش، ارائه خدمات و تبلیغات مربوط به محصول محقق کند. حتی در زمان های نامطلوب و در حالتی که برخی از برندها دچار بحران می شوند نیز موارد یاد شده باید تأمین گردد(مطهری نژاد و همکاران،۱۳۹۳).
اعتماد به برند به این طریق تعریف می شود: انتظار اطمینان روایی و قصد مربوط به برند نتیجه آنکه مفهوم اعتماد به برند به صورت دو بُعد متمایز نمود پیدا می کند که دیدگاه های مختلفی را منعکس می کنند که از این طریق برند مربوطه را می توان قابل اعتماد تلقی نمود. اعتماد به نام تجاری از تجارب و تعاملات پیشین حاصل می شود(Hongwei and et al,2012). چرا که توسعه آن اغلب اوقات به صورت فرایند یادگیری روزافزون فرد با گذشت زمان تصویر می شود. در نتیجه این امر آگاهی و تجربه مصرف کنندگان نسبت به نام تجاری را در برمی گیرد. به عنوان یکی از خصوصیات تجربی، این امر تحت تأثیر ارزیابی مصرف کننده از هر جنبه ای (مانند امتحان و استفاده) و تماس غیرمستقیم (تبلیغات، تبلیغات شفاهی) نسبت به نام تجاری قرار دارد. در میان کلیه این قبیل تماس های مختلف، تجربه مصرف مرتبط ترین آن ها محسوب شده و منبعی مهم در زمینه اعتماد به نام تجاری است، چرا که باعث ایجاد یکپارچگی، تفکر و استنتاج هایی می شود که بیشتر به فرد مربوط بوده و از درجه اطمینان بالاتری برخوردار می باشد(Kouser and et al,2012).
اعتماد به برند، ارائه یک احساس بر اساس تأثیری است که پیامد وابستگی به برند است. برخی از صاحب نظران معتقدند که بین احساس مصرف کننده به برند و رفتار خرید وی رابطه تنگاتنگی وجود دارد. برندهای قدرتمند قیمت بالای محصولات خود را مرهون اعتمادی هستند که به مشتری می دهند. زمانی که اقتصاددان ها از اعتماد در معامله ی اقتصادی صحبت می کنند، این بحث را با ریسک مرتبط می دانند. اعتماد در فعالیت هایی بروز می کند که در آنها ریسک و نتایج منفی برای خریدار وجود دارد. در چنین شرایطی، برندها در نقش ضمانت برای خریداران هستند و ریسک و خطرات احتمالی خرید یا استفاده از یک محصول را برای افراد کاهش می دهد(مؤمنی و محمدی،۱۳۹۲).
۲-۵- ارتباط برند^[۶]
برند هسته ی مرکزی هر آنچه که مصرف کنندگان می خواهند، نیاز دارند و آن را ارزشمند می پندارند، می باشد. ارتباط برند باعث حداکثر شدن آگاهی نسبت به برند و یادآوری هر چه بیشتر آن می گردد. از این رو مشتریان برندی را می خرند که بالاترین میزان یاداوری را داشته و بیشترین رضایت خاطر در مشتریان را پدید آورد. ارتباطات برند، واکنش مشتریان را تحت تأثیر قرار داده که می تواند آن را با تجزیه و تحلیل متغیرهایی هچون آگاهی از برند بر حسب یادآوری، شناسایی نقاط قوت و یگانگی برند در ذهن مصرف کنندگان اندازه گیری کند که می تواند حافظه ی مشتریان را در ایجاد یک تصویر مثبت از برند تحت تأثیر قرار دهد(ابراهیمی و منصوری،۱۳۹۲).

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه در سال ۱۳۶۴ با تصویب قانون جداسازی دانشگاه های علوم پزشکی از وزارت علوم تحقیقات و فن آوری از کتابخانه دانشگاه بوعلی سینای همدان منفک و با انتقال کتب و منابع پزشکی به این دانشگاه تحت عنوان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی همدان در فضایی به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع، متشکل از ۸ واحد (سفارشات، فهرست نویسی، امور اداری، امانت، مجلات، مرجع، مدلاین و فیلمهای آموزشی) فعالیت خود را در قالب ارائه خدمات و اطلاع رسانی به اعضای هیئت علمی، دانشجویان، پ‍ژوهشگران و کارکنان آغاز نمود.
مرکز ارائه خدمات پزشکی دانشگاه در سال ۱۳۷۰ تاسیس و به عنوان یک واحد تابعه از معاونت پژوهشی در جهت ارائه خدمات مختلف رایانه‌ای و اینترنت فعالیت خود را آغاز نمود.
واحد سمعی و بصری دانشگاه نیز به عنوان یکی از واحدهای تابعه معاونت پژوهشی از سال ۱۳۶۴ در راستای ارائه خدمات سمعی و بصری دانشگاه فعالیت خود را آغاز کرد.
در راستای اجرای طرح ایجاد پایگاه عرضه اطلاعات پزشکی در کلیه دانشگاه های علوم پزشکی کشور با تلفیق سه واحد مرکز ارائه خدمات پزشکی، کتابخانه مرکزی و واحد سمعی و بصری در دانشگاه علوم پزشکی همدان در تابستان سال ۱۳۸۲ پایگاه عرضه اطلاعات تشکیل گردید و فعالیت خود را با ۷ واحد مجزا (واحد شبکه، امور اداری، واحد آموزش، واحد فراهم آوری اطلاعات، واحد خدمات عمومی، خدمات فنی و واحد سمعی و بصری) شروع نمود.
منابع کتابخانه با سیستم رده بندی علوم پزشکی (NIM) و غیر پزشکی (LC) سازماندهی گردیده است و به دو شکل دستی و ماشینی قابل جستجو و بازیابی هستند. این امکانات و خدمات کامپیوتری، کتابخانه مرکزی دانشگاه را به عنوان یک مرکز علمی پژوهشی مدرن و سیستماتیک در بین دانشگاه های ایران مطرح کرده است.
حوزه خدمات و سرویس دهی کتابخانه کلیه افراد شاغل در موسسه متنوع اعم از اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان را شامل می‌شود و نامبردگان می‌توانند با ارائه کارت عضویت از کلیه خدمات این واحد در طول هفته از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب یکسره و به طور رایگان استفاده نمایند.
کتابخانه جهت بهره‌گیری از نرم افزار پارس آذرخش که تحت DOS عمل می کند. طی جلسات متعدد شورای کتابخانه (که در اواخر ۱۳۷۲ به تصویب رسید) اقدام به تهیه و نصب و راه اندازی این نرم افزار نمود و خرید نرم افزار پارس آذرخش که از قابلیت های بالائی برخوردار بود، را در دستور کار خود قرار داد. در این زمینه پس از بررسی و بازدید از مراکز خدماتی و موسسات علمی_فرهنگی (شرکتهای مربوطه) و طبق مصوبه شورای کتابخانه و نظر کارشناسان در این خصوص این نرم افزار در بهمن ماه سال ۱۳۸۳ تحت Windows توسط متخصصین شرکت پارس آذرخش نصب و راه اندازی شد و طریقه استفاده از این نرم افزار توسط مهندسان شرکت طی جلسات متعدد به کتابداران آموزش داده شد. به دنبال تصمیمات اتخاذ شده توسط وزارت بهداشت و درمان در سال ۱۳۸۴ در خصوص نرم افزار WEB پارس آذرخش در کلیه دانشگاه های علوم پزشکی کشور آخرین ور‍ژن نرم افزار WEBدر سرور دانشگاه نصب و امکان جستجو از منابع کتابخانه مرکزی از طریق اینترنت فراهم گردید.
۲-۱-۳- تعریف اشاعه اطلاعات
براساس تعریفی که در دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی از اشاعه اطلاعات ارائه شده است، اشاعه اطلاعات^[۵] عبارت است از توزیع یا فرستادن اطلاعات به اعضاء یک سازمان توسط کتابدار یا رئیس بخش اطلاعات، با درخواست یا بدون درخواست اعضاء، معمولاً اطلاعات از طریق وسایلی مانند بولتنهای جدید، چکیده نامه ها، نامه، یادداشت های شخصی، مصاحبه ها و اخبار تلفنی داده می شود که گاهی کتابدار همراه با آنها یادداشتها و یا علامت گذاریهایی در روی مقالات انجام می دهد، برای اینکه توجه بیشتر مطالعه کننده را جلب کند. (دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵، ۱۶)

در تعریف دیگری که در دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی در باره اشاعه اطلاعات ارائه گردیده است که این اصطلاح به جنبه‌ای از خدمات اطلاع‌رسانی گفته می‌شود که به ارائه و انتقال اطلاعات، به ‌ویژه اطلاعات جدید و روزآمد، می‌پردازد. اشاعه اطلاعات مستلزم آگاهی نسبت به علایق و نیازهای استفاده‌ کنندگان و روزآمد نگه داشتن دانش آنان یا توزیع به موقع اطلاعات مرتبط و مناسب به‌منظور برآورده ساختن نیازهای متخصصان است. (دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵،۲۲۰)
۲-۱-۴- ضرورت و اصول اشاعه اطلاعات
اشاعه اطلاعات را از ارزنده‌ترین و مهم‌ترین خدمات هر کتابخانه و مرکز اطلاع‌رسانی دانسته‌اند. در واقع، مهم‌ترین رسالت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی اشاعه اطلاعات است. دلیل اهمیت و ضرورت ارائه و اشاعه اطلاعات را می‌توان عبارت دانست از:
۱) فزونی انفجارگونه اطلاعات
۲) لزوم روزآمد نگاه داشتن دانش متخصصان حوزه‌های مختلف علمی
۳) توجه به صرفه‌جویی در وقت و هزینه استفاده‌ کنندگان
۴) تلاش به ‌منظور افزایش تقاضا و بازاریابی برای خدمات اطلاع‌رسانی و کسب منابع مالی برای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی.
خدمات اشاعه اطلاعات معمولاً به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که اطلاعات مناسب، به‌شکل مناسب، و در زمان مناسب به استفاده‌کننده مناسب ارائه شود و برای تحقّق این امر اصولی که در ادامه به توضیح آنها پرداخته خواهد شد، مدّ نظر قرار می‌گیرد: (دائره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، ۱۳۸۵، ۲۰۸-۲۰۹)

1. 1. اطلاعات باید با نیازهای افراد یا سازمان گیرنده مناسبت داشته باشد.

اصولاً سودمند بودن اطلاعات را بر اساس میزان مرتبط بودن آن با نیازهای بهره گیر خاص می سنجند. در تعریفی از فاسکت^[۶]، منبع مناسب “منبعی است که بر ذخایر ذهنی پیشین بهره گیر اطلاعات جدیدی بیافزاید به طوری که این اطلاعات در تولید اثری که، درخواست اطلاعات را ضرورت بخشیده مفید واقع شود".

2. 2. اطلاعات باید به موقع ارائه شود.

اگر اطلاعات قدیمی باشد یا بعد از وقوع رویداد یا پایان ضرب الاجل فراهم آمده باشد، تولید محصولی با کیفیت عالی را میسر نخواهد کرد. در آغاز فعالیتهای پژوهشی، ایجاد توالی در رفع نیازمندی های اطلاعاتی به صورت روزانه و این که آیا ضرب الاجلی تعیین کننده مهلت زمانی، ارائه اطلاعات تهیه شده است یا خیر، اهمیت زیادی خواهد داشت.

3. 3. کیفیت اطلاعات با اهمیت است.

گاهی براساس به هنگام بودن اطلاعات، کیفیت آن را می سنجند. گاهی پس از شناسایی داده ها، آنها را بررسی و موارد موثق و مرغوب را گزینش می کنند. متخصصان به عنوان اعتباردهندگان اطلاعات، باید این داده ها را بررسی کنند.

4. 4. کمیت فدای خدمات کیفی نگردد.

چرا که گاهی در یک نمودار، خط یا یک مقاله، اطلاعات بسیار مرتبطی یافت می شود. براساس پژوهشی که رویتر منتشر کرد مشخص شد که بیشتر مدیران از فراوانی اطلاعات رنج می برند و این مسئله یکی از دلایل عمده ایجاد فشار در محیط های کاری است. هر چیزی که به جای افزایش، از حجم اطلاعات بکاهد سودمند است. کتابداران و متخصصان اطلاع رسانی از روزگاران کهن، بسیار نگران جامعیت اطلاعات بوده اند. اما آنها باید بیشتر نگران بهره گیران خود باشند تا مرتبط بودن اطلاعات.

5. 5. اهمیت نوع اطلاعات و شیوه ارائه آن

گاه روش های اشاعه به تعداد مراجعین متنوع است. اگر چه تحویل الکترونیکی اطلاعات مناسب است، اما در برخی شرایط ارائه کاغذی اطلاعات درخواستی نیز ضرورت می یابد.

6. 6. خدمات پشتیبانی

اگر برای انتشار یک منبع، اطلاعات بیشتری نیاز باشد و یا بخواهیم از مقاله چاپ شده در یک مجله، خلاصه ای تهیه کنیم، استفاده از خدمات پشتیبانی اهمیت زیادی دارد. گاهی می توان با بررسی درخواست ها- به عنوان ابزار سنجش- میزان مرتبط بودن اطلاعات اولیه را تعیین کرد.

7. 7. همکاری

یک سازمان- به ویژه کتابخانه ای کوچک یا یک مرکز خدمات اطلاع رسانی- به تنهایی نمی تواند همه اطلاعات مرتبط را جمع آوری یا کارمندان کافی و مناسبی را برای ارائه خدمات جامع اشاعه اطلاعات استخدام کند. بنابراین، ممکن است از منابع خارج سازمان به عنوان مکمل منابع داخلی استفاده شود. استفاده از خدمات مراکز برون سازمانی، به روش هایی چون خدمات چکیده نویسی، بهره گیری از خدمات پیوسته^[۷]، استفاده از خدمات پشتیبان کتابخانه ای برای درخواست های مقالات، مجلات و غیره صورت گیرد.