حاشا که من بموسم گل ترک می کنم

من لاف عقل می زنم،‌این کار کی کنم
(حافظ، غزل۳۵۱‌)

گفت حاشا از من و از جنسِ من

که بگردیم از دروغی مُمتحَن
(مثنوی، گولپنارلی، دفتر سوم، بیت ۳۳۳۱)

گفتی که یار نو طلبی و دگر کنی

حاشا که جانم آن طلبد، یا من آن کنم!
(گزارش دشواریهای خاقانی، دکتر کزازی، ص ۳۷۱)

پیش من آوازت، آواز خداست

عاشق از معشوق حاشا که جُداست
(مثنوی، گولپینارلی، دفتر چهارم، بیت ۷۵۹)

گفت حاشا که بود با آن ملیک

در خداوندی کسی دیگر شریک
(همان، بیت ۲۳۲۴)

یادآوری ۵- همانطور که دیدم « حاشا » در زبان فارسی به صورت « شبه جمله یا صوت » به کار می رود و حرف اضافه نمی نباشد امّا در زبان عربی « حاشا » به صورت حرف جر به کار برده می شود و همچنین در زبان فارسی « حاشا » و « حاشا لِلّه » برای تحذیر و تنزیه به کار برده می شود،‌امّا در عربی فقط « حاشَ لِلّه » برای تنزیه استفاده می شود.

« حتی »
« حتی » در عربی گاه حرف جر و گاه حرف عطف است،‌در سیاق فارسی در کتب معتبر مثالی برای آن دیده نشد. در لغت نامه دهخدا نیز برای حتی شاهدی از نثر و نظم قدیم نیاورده اند.
« حتی » در محاوره فارسی زبانان گاه حرف اضافه است و برای انتهای غایت مترادف « تا » :‌
حتی القوه باو یاری داد.
گاه به صورت حرف ربط عطف ساز بکار می رود مترادف « هم »
هر چه داشت با خود برد حتّی میز تحریر.
(حروف ربط و اضافه،‌دکتر خطیب رهبر، ص ۳۲۷)
یادآوری – باید توجه داشت که «‌حتّی‌» در آثار بعضی از نویسندگان معاصر فارسی یافت می شود، مانند:
« خلاصه آنچه را از کلمات و جمله های غریب و عجیب در مجلس شنیده و جلو در مجلس نتوانسته بودم به خرج جمعیت بدهم، اینجا تحویل زنمان دادیم و حتی به او هم مسئله را مشتبه نمودیم. »
حرف ربط مترادف هم
(یکی بود و یکی نبود جمالزاده، به کوشش دهباشی، ص ۵۱)
« و در تهیدستی و نداری از نعمت برابری کامل برخوردار هستند و حتی وقتی می میرند بر آنکه همه با
حرف ربط مترادف هم
هم برابر باشند هیچ سنگ و آجر و نشانه ای روی قبر خود نمی گذارند و … »
(همان،‌ص ۱۱۴)
« ولی پیش خودم فکر می کردم که مرد حسابی اگر حالا از تو بپرسند حرفت چیست و مقصود کدام است چه جوابی می دهی که خدا را خوش آید. حتی می خواستم از پیشخدمت مجلس که پهلویم
حرف ربط مترادف هم
راه می رفت و راه نشان می داد بپرسم برادر این مسئله‌امروز چه قضیه ای است.
(همان،‌ص ۴۹)
« حتی » در عربی
باید توجه داشت که « حتی » از نظر نحوی با سه عنوان مختلف در کلام عرب استعمال می شود:‌
۱-حرف جر ۲-حرف عطف ۳-حرف ابتداء
(ترجمه و شرح مغنی الأدیب،‌حسینی، ج ۲،‌ص ۱۰۲)

• حرف جر:‌