۳۰.۰%

۶۴.۱%

۶.۰%

۱۰۰.۰%

مقایسه میانگین ابعاد تجربه دموکراسی نشان می دهد که پاسخگویان در در زمینه مدارای اجتماعی با میانگین۳.۷۱ بالاترین نمره را بدست می آورند. مدارای اجتماعی در این پژوهش با مدارا نسبت به اقوام و شهرهای مختلف ایران تعریف شده است. که حدود ۶۶ درصد افراد مدارای اجتماعی بالایی داشته اند. و مشارکت اجتماعی با میانگین ۰.۹۳ با اختلاف زیاد با دو بعد دیگر، پایین ترین وضعیت را دارد. در مورد مشارکت اجتماعی تنها ۸. درصد مشارکت اجتماعی بالایی داشته اند. مشارکت اجتماعی با میزان مشارکت در نهادهای مدنی و درگیری در گروه های اجتماعی تعریف شده است. نگرش های خانوادگی دموکرات با میانگین۳.۴۶ حالتی مابین این دو را دارد. نگرش های خانوادگی دموکرات به مسائلی مانند گفت وگو و برابری زن و مرد در تصمیم گیری ها اشاره دارد. همانگونه که جدول نشان می دهد. ۴۳ درصد نگرشهای خانوادگی دموکرات بالایی داشته اند.
یافته های ردیف آخر جدول بالا شاخص کل تجربه دموکراتیک را نشان می دهد به گونه ای که می توان مشاهده کرد درصد کمی از جمعیت نمونه دارای تجربه اجتماعی دموکراسی بوده اند. نما در طبقه بینابین قرار می گیرد به گونه ای که حدود ۶۴ درصد وضعیتی بینابین را تجربه می کنند. و تنها حدود ۶ درصد پاسخگویان در حد زیاد چنین رویکرد و تجربه ای را دارند. شاخص تجربه اجتماعی دموکراسی در واقع قصد دارد میزان دموکرات بودن زندگی اجتماعی پاسخگویان را بسنجد.
و بر این فرض نظری استوار است که امروزه دموکراسی و دموکراتیزاسیون وابسته به نهادهای اجتماعی و فضاهای متفاوتی درون جامعه، در بین انجمنها و حتی خانواده ها است. همانگونه که مانهایم کتاب دموکراتیک شدن فرهنگ می خواهد از این گزاره که دموکراسی سیاسی، صرفا یکی از تظاهرات یک اصل کلی فرهنگی است، دفاع کند. مانهایم دموکراسی را نه فقط در چارچوب تنگ علم سیاست بلکه در قلمرو وسیع فرهنگ تعریف می کند. در دموکراسی در سطح فرهنگ نیز همانند سطح سیاست، برابری بین افراد گسترش می یابد و فاصله عمودی در روابط اجتماعی نفی می شود(مانهایم،۱۳۸۵، ۳۲ - ۲۰ ). به عقیده دیویی نیز، دموکراسی تنها در سرزمین‌هایی به نابودی گرایید که طبیعتی صرف سیاسی داشت و به گوشت و خون مردم و به زندگانی روزانه آنان راه نیافته بود.
به طور کلی اندیشمندان فرهنگ گرا بر بنیادهای فرهنگی استقرار نهادهای دموکراتیک تأکید می‌کنند. به این معنا که دموکراسی را علاوه بر شکلی از حکومت، “شیوه‌ای از زندگانی” می‌دانند. باربو نیز در کتاب دموکراسی و دیکتاتوری، دموکراسی را بر مبنای شیوه زندگی تعریف می‌کند. به نظر او، مهم‌ترین ویژگی دموکراسی، اصل خودمختاری است. و تحقق دموکراسی منوط به چهارچوب ذهنی خاصی است که شهروندان را برای اداره امور به دست خودشان آماده می‌کند. باربو در این زمینه چهار ویژگی ذهنی را برمی‌شمارد. شیوه زندگی و کنش دموکراتیک در وهله اول مبتنی بر «خواست و اراده تغییر» است. و اینکه فقط نباید پذیرای تغییر و دگرگونی باشند، بلکه باید این تغییرات را نتیجه فعالیت‌های خودشان بدانند. ویژگی سوم احساس بی‌ثباتی و نسبی بودن قدرت و اقتدار است. و آخرین ویژگی چارچوب ذهن دموکراتیک، به رویکرد اعتماد به عقل مربوط می‌شود. به نظر باربو این ویژگی‌های ذهن دموکراتیک، جامعه دموکراتیک را خلق می‌کنند(انصاری،۱۳۸۴: ۳۰).

یافته های فوق نشان می دهد وضعیت تجربه دموکراسی در جامعه ایرانی با توجه به ویژگیهای ساختاری و فرهنگی پیشین خود، چندان نا مطلوب نیست. به این دلیل که وضعیت شاخص مدارای اجتماعی و نگرشهای خانوادگی دموکرات در حد نسبتا مطلوبی قرار دارد. ولی مشارکت اجتماعی بسیار پائین است. مشارکت اجتماعی نیز مانند اعتماد یک تجربه تاریخی است که بر کنش های بعدی هم تاثیر می گذارد . واز آنجا که مشارکت اجتماعی سازمان یافته در جامعه مدنی در اغلب دوره های تاریخی در ایران محدود بوده است. نمی توان انتظار تغییر یکباره آن را داشت. و دوم آنکه مشارکت مدنی تا حد زیادی توسط زمینه های ساختاری و کلان باید فراهم شود. اما به نظر می رسد عواملی نظیر افزایش تحصیلات در جامعه ایرانی و بهبود شرایط اجتماعی زنان موجب شده است مدارای اجتماعی و نگرشهای خانوادگی دموکرات از وضعیت بهتری بر خوردار باشند.
۴-۳-۱۶- توزیع گویه های مشارکت اجتماعی
جدول شماره۳۴: توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب مشارکت اجتماعی

 فعالیتهای اجتماعی

اصلا

خیلی کم

کم

تا حدودی

زیاد

خیلی زیاد

مجمموع

میانگین

وبلاگ نویسی 

۵۱۹

۳۶

۲۵

۱۶

۶

۳

۶۰۵

.۲۹

۸۵.۸%

۶.۰%

۴.۱%

۲.۶%

۱.۰%

۰.۵%

۱۰۰.۰%