۷. شکل : مانند : (مربع )،( سه گوش) (چهار گوش ) (کوتاه)
۸. صفت های تشبیهی که برهمانندی دلالت میکند و معمولا با پسوندهای مشابهت و ترکیبهای تشبیهی بوجود میاید مانند : گلگون ، مهوش، پریچهر ، سروقد
الف)صفت بیانی به لحاظ چگونگی وحالت
۱.صفت فاعلی یا صفت حال وآینده برکننده کار دلالت می کند و دارای ساختمانهای خاصیت : مانند (نویسنده ) ، (آفریننده) ( گریان ) (دانا) (نگهبان ) (ستمگر ) (کودتاچی ) این قسمت صفتها بر حال یا آینده یا مبالغه (ستمگر) یا صفات ثابت (صفت مشبهه ) دلالت مینمایند .
۲.صفت مفعولی یا صفت گذشته این صفت ها اگر از فعل متعدی بیایند هم برمفعولیت و هم برگذشته یعنی برکاری که در گذشته برموصوف واقع شده است دلالت میکند و معمولا از ماده فعل ماضی و پسوند (ه) ساخته میشوند. باین علت در زبانهای فرنگی آنها را صفتهای فعلی گذشته مینامند :مثال (گشته ) (دیده) (خورده))
۳-۱-۲تعاریف دیگر از صفات فاعلی ومفعولی
هرترکیبی که نتوان آنرا مقلوب نمود یا بصورت ترکیب اضافی با کسره در آورد صفت مفعولی است . مثل : پربسته ، بسته پر (با کسره اضافه غیر ملفوظ ) معنی ندارد
گاهی صفت مفعولی جانشین موصوف شده ، یا می شود در این صورت نوع آن ، اسم مرکب است و علامت جمع می گیرد مثل :پاک دیده که دیده (چشم =اسم ) است .
گاهی صفت مفعولی جانشین موصوف شده یا می شود در این صورت نوع آن اسم مرکب است وعلامت جمع می گیرد .(کامیاب خلیلی ۲۴:۱۳۸۵
این صفت ها اگر از فعل لازم بیایند بر مفعولیت دلالت ندارند زیرا فعل لازم مفعول نمیخواهد و تنها صفت گذشته اند و اطلاق صفت مفعولی برآنها درست نیست ، مانند (نشسته ) ، (رفته ) (آمده )
۳-۱-۳نشانه های ساختاری ولفظی بیانی
۱.از نشانه های مهم صفت بیانی یکی پسوند (تر ) و (ترین ) است : مانند (نزدیکتر ) (نزدیک ترین ) این نشانه ها به آخر صفات دیگر نمیچسبد . دیگری (ی) مصدری و برخی از پسوندهای اشتقاقی اند که به آخر این صفت ها میچسبد و آنها را تبدیل بااسم میکند مانند : سیاهی و سفیدی
۲.دیگراز نشانه های مهم لفظی صفت بیانی در زمان ما (کسره ) است که پیش از آنها در میاید مثل : ( راه نزدیک ) و کار یکساعته این کسره راباید کسره وصفی نامید نه کسره اضافه .این کسره گاهی برسرگروههای وصفی هم میایند مانند (مرد بسیار بزرگ ) ، ( روی مثل ماه ).
۳-۱-۴صفت بیانی از نظر موصوف
۱.صفت بیواسطه آنست که بی یاری فعل ناقص موصوف خود را توصیف نماید . در این حال معمولا پس از موصوف و کسره قرار می گیرد مانند : لبی خندان ، البته اگر موصوف (ی) نکره داشته باشد کسره نیز حذف میشود : مثل لبی خندان و چشمی گریان .
ملاحضات تاریخی : در قدیم صفتهای بیواسطه با فاصله ، بیشتر از امروز بکار میرفته است .:
که این پند را گر بوی کاربند درختی برومند کاری بلند
در فارسی دری وپهلوی صفتهای بیواسطه پیش از موصوف هم میامدند :
بدو گفتم طوس ای فریبنده ماه تو را سوی بیشه که بنمود راه
گاهی نیز بین صفت بی واسطه و موصوف آن فاصله میشود . زیرا قید صفت باید بی فاصله و پیش از آن قرار گیرد مثل : مرد بسیار خوب ، در این صورت بجای صفت گروه وصفی بیانی داریم .
۲.صفت های با واسطه : صفت بواسطه یا اسنادی آنست که بیاری فعل ناقص (فعل ربطی) موصوف را وصف کند. پس این صفات از یکطرف مسند یا مکمل فعلند .زیرا معنی آنرا کامل می کنند و بیاری آن کار اسناد را انجام میدهد و از طرف دیگر مسند یا مکمل فعلند و زیرا طرف دیگر صفتند برای اسم.

بنا براین هم وابسته فعلند و هم وابسته اسم . مانند ( ابن سینا دانشمند بود ) که دانشمند از یکسو مکمل بود است و معنی آن را کامل میکند و از سوی دیگر صفت ابن سینا است.
۳-۱-۵مقایسه در صفت بیانی
صفت بیانی از لحاظ مقایسه موصوف آن با امری دیگر اقسامی دارد که عبارت است از :
۱.مطلق ۲برابر۳. تفصیلی ۴. عالی
۱.صفت مطلق : آنست که موصوفش با چیزی مقایسه نشود و از لحاظ لفظی خالی از نشانه های تفضیلی و عالی و برابری است مانند : کتاب زیبا ، مرد هوشمند .
۲.صفت برابر : آنست که مرتبه موصوف و آنچه با آن مقایسه میشود برابر باشد مانند .یوسف باندازه احمد مهربان است .که یوسف موصوف و مهربان صفت برابر است و مرتبه یوسف برابر مرتبه احمد است ویکسانست .
۳.صفت تفضیلی : (صفت بیشی وکمی ) آنست که موصوفش تنها از یک امر برتر یا کمتر باشد و نشانه آن پسوند (تر ) است : فریدون بهتر بهتر از فرهاد است و هوشنگ کوچکتر از خسرو است که فریدون برفرهاد( بیشی) و هوشنگ برخسرو (کمی ).
۴.صفت عالی : آنست که موصوفش با طبقه ای از افراد یا امور مقایسه گرددو برآنها بیشی یا کمی داشته باشد . بنابراین نوعی صفت تفضیلی است و نشانه آن پسوند (ترین ) است که از (تر) و(ین ) نسبت ساخته شده است . مثال( فرهاد بهترین دانشجو ست ).گاهی بعضی از صفت ها و گروه های وصفی بی داشتن پسوند (ترین ) معنی صفت عالی میدهند مانند کمال و تمام وکمال و مهین : بمعنی کاملترین و… وگاهی باپسوند (تر ) چنینند : (هرچه تمامتر ) (هرچه بیشتر ) : باسرعت هرچه تمامتر حرکت می کرد یعنی (با تمامترین سرعتها)
بهین کاری که اندر زندگانی است نکوکاری به کس راحت رسانی است
۳-۱-۶درجه صفت بیانی
۱.آزاد۲.ضعیف۳.متوسط ۴. قوی
الف ) صفت آزاد آنست که بواسطه قیدی قوی یا ضعیف نشده باشد . مانند : خوب وبد
ب) صفت ضعیف آنست که با قیدها و گروه های قیدی که برمقدار کم دلالت میکنند ضعیف و کمرنگ شده باشد مثل (کمی زشت ) و اندکی خوب
ج) صفت متوسط آنست که با قیدها و گروه های قیدی که برمقدار متوسط دلالت دارد مقید شده باشد . مانند (باندازه کافی جالب )
د) صفت قوی صفتی است که با قید ها وگروههای قیدئی که برمقدار فراوان دلالت دارند مقید شده است مانند (فوق العاده زیبا )، ( بیش از اندازه سودمند ).
–بعضی از صفت ها بواسطه اضافه شدن بصفت دیگری قوی یا ضعیف میشوند مانند : (آبی سیر ) (قرمز ملایم )
قید ها وگروههای قیدی تقویت کننده صفت و قید یا شدت افزا :
اینگونه قیدها و گروه های قیدی غالبا از قیود مقدار یا کیفیتند که بر فراوانی و شدت و عینیت و کمال دلالت میکنند ووقتی صفت و قید را مقید سازد آنها را تقویت مینمایند از این رو به آنها (شدت افزا ) هم میگوئیم . این عناصر عبارتند از : بسیار ، خیلی ، بی نهایت ، سهمن ، بیمر ، عظیم ، نهمار و..
مثال در عبارت : بسیار زیبا ، چه بد ، خیلی کم
مثال برای شدت افزا در آثار قدیم :
(سرو سیمینا بصحرا میروی نیک بدعهدی که بی ما میروی ( سعدی علمی ، ص۳۵۵)
سخت وصعب ونیک
((روزهای سخت صعب سرد و برف نیک قوی به آنجا رفت و شکار کرد ) (بیهقی ،سبک شناسی ، ص۴۲۸)
(صعبا فریبنده که این درم ودینار است ) (بیهقی ،ص۵۱۵)
بسیار :
بدان مرد با رای باهوش و شرم بگفتند با لابه بسیار گرم (شاهنامه ، ص۹۶س۶۴۸)
گاهی بر سر بسیار (ب) در میاید و معنی آن را تاکید میکند :
زن ومرد موذی ببسیار به سگ از مردم مردم آزار به
نهمار (بمعنی بسیار )
مرا بکام دشمنان مکن تکلیف که از تحمل آن بار عاجزم نهمار)

۵-۲-۲ - نتایج آمار استنباطی
همانطور که در فصل چهارم به تفضیل بیان شد، تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها ، منجر به نتایج زیر می گردد که عبارتند از :

1. 1. بین دو متغیر مشتری مداری و قابلیت های بازاریابی درشعب بانک های دولتی (ملی و سپه)رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.

مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) همراستا است اما با پژوهش رحیم نیا و همکارانش (۱۳۹۱) و مورگان و ورهیز (۲۰۰۹) در تناقض است .

1. 1. 1. میزان رابطه جهت گیری رقیب ( رقیب مداری) با قابلیت بازار یابی درشعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۳۹/۰ است ، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) ، پژوهش رحیم نیا و همکارانش (۱۳۹۱) و مورگان و ورهیز (۲۰۰۹) نشان می دهد که نتایج این فرضیه با تحقیقات پیشین همراستا است .

   

1. 1. رابطه جهت گیری داخلی/ مخارج(هزینه گرایی ) با قابلیت بازار یابی درشعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۴۲/۰ است.، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) ، و پژوهش رحیم نیا و همکارانش (۱۳۹۱) نشان می دهد که نتایج این فرضیه با تحقیقات پیشین در تناقض است .

1. 1. میزان رابطه جهت گیری نوآوری با قابلیت بازار یابی درشعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۲۳/۰ است. ، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) ، و پژوهش رحیم نیا و همکارانش (۱۳۹۱) نشان می دهد که نتایج این فرضیه با تحقیقات پیشین همراستا است .

۵- میزان رابطه قابلیت های بازار یابی باعملکرد شعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۷۳/۰ است ، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) ،مورگان و ورهیز (۲۰۰۹) همراستا است .
۶- میزان رابطه جهت گیری مشتری با عملکرد شعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۱۸/۰ است ، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲)متناقض و با پژوهش مورگان و ورهیز (۲۰۰۹) همراستا است .
۷- میزان رابطه جهت گیری رقیب با عملکرد شعب بانک های دولتی (ملی و سپه) برابر با ۳۳/۰ است ، بنابراین رابطه مثبت و معناداری بین آن ها وجود دارد. مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) ، مورگان و ورهیز (۲۰۰۹) همراستا است .

1. 1. جهت گیری داخلی/ مخارج(هزینه گرایی) با عملکرد شعب بانک های دولتی (ملی و سپه) رابطه مثبت و معناداری ندارد ، مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودوسیو و همکارانش (۲۰۱۲) همراستا است .

۹- جهت گیری نوآوری با عملکرد شعب بانک های دولتی (ملی و سپه) رابطه مثبت و معناداری ندارد ، مقایسه نتایج آزمون این فرضیه با پژوهش تئودیوس و همکارانش (۲۰۱۲) ، دامن پور (۲۰۱۰) و کامیسیون و لوپز (۲۰۱۴) ، در تناقض است .
۵-۲- ۳- ارائه پیشنهادها بر مبنای یافته های تحقیق
پیشنهادات این تحقیق با توجه به نتایج و اهداف در نظر گرفته شده ، به قرار زیر است :

1. 1. براساس فرضیه دوم رقیب مداری با قابلیت های بازاریابی رابطه مثبت دارد .

لذا پیشنهاد می شود سازمان ها از طریق ایجاد حس اعتماد بین کارکنان و روسا ،کارکنان را تشویق به در اختیار گذاشتن اطلاعات از رقبا کنند. ایجاد اعتماد در سازمان از طرق پایبندی در صداقت ، مبادله دیدگاه ها و ارزش ها در سازمان ، رعایت عدالت بین کارکنان و الویت دادن اهداف مشترک بر اهداف فردی بوجود می آید.

1. 1. بر اساس فرضیه سوم هزینه گرایی و قابلیت های بازاریابی رابطه مثبت دارد.

سازمان ها می توانند از طریق آموزش نیروهای کار آزموده ، که بیشترین بازدهی را دارند ، ترویج استفاده از خدمات اینترنتی ، که امروزه یکی از سود آورترین و کم هزینه ترین روش هاست ، هوشمندانه خرید کنند و تعداد دفعات خرید را کاهش دهند، بجای تهیه و توزیع و انتقال برگه ها از سیستم فن آوری اطلاعات استفاده کنند.

1. 1. بر اساس فرضیه چهارم نوآوری با قابلیت های بازاریابی رابطه مثبت دارد.

سازمان ها با ایجاد فضایی مناسب انگیزه و تمایل کارکنان برای مشارکت در بهبود فرایند و اعلام نظر و ایده آن ها را فراهم کند.پیشنهادات آن ها را دریافت کند و با بررسی فنی و اقتصادی طرح های مفید و قابل اجرا را پیاده سازی کند و در نهایت با منافع حاصل و بهبود ایجاد شده به پیشنهاد دهنده طرح و ایده پاداش دهند و از آن ها قدر دانی کنند.

1. 1. قابلیت های بازاریابی با عملکرد رابطه مثبت دارد.

سازمان ها از طریق تبلیغات ، شناخت مشتریان وفادار خود و انعطاف در برابر خواسته های آن ها ، ارائه خدمات متنوع تر مانند سود بیشتر ، کاهش زمان وام دهی ، مشارکت در طرح های تولیدی و خدماتی ، افزایش رضایتمندی مشتریان باعث بهبود عملکرد شوند.
.
۵-۳- محدودیت های تحقیق .

1. 1. از آن جایی که داده ها از یک صنعت جمع آوری شده است بنابراین توانایی بسط آن به بخش های صنعتی دیگر را ندارد .

1. 1. داده های این تحقیق توسط یک پاسخ دهنده در هر شعبه ی بانکی گنجانده شده است .

1. 1. در این تحقیق فقط از مقیاس های ذهنی عملکرد مدیران بانکی استفاده شده است .

سرمایه اجتماعی به ارزشها و هنجارهایی مربوط است که از پیوندها و روابط متقابل گروهی و اجتماعی تفاهم شده مردم نشأت گرفته و به نوبه خود پدیدآورنده آن پیوندها و روابط نیز محسوب میشوند (سجادی،۱۳۸۸: ۱۶). سرمایه اجتماعی شبکه هایی با هنجارهای اعتماد و عمل متقابل است که با ساختار روابط اجتماعی خاص بین کنشگران مشخص می شود. بنابراین کیفیت خاصی به روابط اجتماعی می بخشد و همبستگی جمعی را تقویت می کند. سرمایه اجتماعی بین افراد و گروه های مختلف جامعه نوعی همکاری و اعتماد اجتماعی ایجاد می کند و در افراد نوعی احساس تعلق و وابستگی به گروه و جامعه به وجود می آورد. هم چنین سرمایه اجتماعی کیفیت خاصی از ساختار روابط اجتماعی افراد است که کنش افراد را در موقعیت های مختلف تسهیل می کند. سرمایه اجتماعی می تواند نگرشها و طرز تلقی افراد نسبت به اقوام موجود در جامعه و ملیت خود را تحت تاثیر قرار دهد.اصولاً شرط برقراری ارتباط با دیگران در جوامع مدرن این است که افراد پیوندهای خود را ورای اجتماعات محلی گسترش دهند و این منوط به آن استکه بر خلاف آن چه در جوامع سنتی رایج است افراد کسانی را که دوست نیستند، دشمن نبینند و غریبه،دشمن تلقی نگردد و افراد یکدیگر را به عنوان یک شخص منحصر به فرد که دارای قابلیت های خاص خود است ببینند و خاص گرایی در روابط جای خود را به عام گرایی دهد (انعام ، ۶:۱۳۸۱). رابرت پاتنام که یکی از برجسته ترین نظریه پردازان سرمایه اجتماعی معتقد است که واژه سرمایه اجتماعی و نظریهسرمایه اجتماعی درواقع چارچوبی برای تفکر بسیار دقیق و حتی ریاضیوار درباره روابط اجتماعی را ایجادمیکند(پاتنام،۱۳۸۴: ۱۱۸). این مفهوم به افراد وگروه ها این توانایی را می دهد تا شبکه ای از روابط اجتماعی را نسبت به یکدیگر حفظ و تداوم بخشند.

مطالعات مردم شناسان و جامعه شناسان بیانگر اثرات منفی مدرنیزم و ارتباط آن در تضعیف و تغییر اخلاق و سرمایه اجتماعی در خانواده های ایرانی است . علایم این بحران را می توان در سست شدن روابط متقابل میان خانواده هایی که تحت عنوان یک شبکه خویشاوندی قرار داشتند و به وجود آمدن فرد گرایی منفی و غیر عقلانی و رشد انواع آسیب های اجتماعی در جامعه ایران دریافت. کاهش مبادلات اجتماعی میان خانواده ها و ضعف روابط خانوادگی خود آسیب های اجتماعی روانی فراوانی خواهد داشت. تحقیقاتی که در زمینه سنجش و مطالعه سرمایه اجتماعی در ایران صورت گرفته ، نیز وضعیت سرمایه اجتماعی را نامطلوب ارزیابی می کنند که حا کی از فضای بی اعتمادی گسترده درسطح جامعه است(تاجبخش و همکاران، ۱۳۸۲؛ شارع پور، ۱۳۸۰).
در این بین نقش رسانه های جمعی در ترویج سرمایه اجتماعی و سوق دادن آحاد جامعه به سمت مشارکت اجتماعی اهمیت فراوانی می باشند. رسانه عبارت است از وسیله انتقال پیام، معلومات و اطلاعات به توده های مردم(اساس، ۱۳۸۵). به طور کلی، منظور آن دسته از وسایل ارتباطی است که در تمدنهای جدید به وجود آمده و مورد استفاد ه اند و ویژگی اصلی آن ها قدرت و توانایی زیاد و شعاع عمل وسیع است. می توان رادیو ، تلویزیون، سینما، کاست، اینترنت و تلفن را در ردیف رسانه های الکترونیک و روزنامه، مجله و کتاب را در ردیف رسانه های چاپی قرار دارد(کازنو، ۱۳۶۷).
رسانه های جمعی با توجه به گستردگی و نفوذ خود در جامعه نقش خاصی در سرمایه اجتماعی دارند، کارکرد رسانه ها در اطلاع رسانی و آگاه کردن افراد از واقعیت های محیط، آموزش هنجارها و ارزشها رایج و اجتماعی کردن افراد، ایجاد همدلی و انسجام اجتماعی در بین افراد را میتوان از عوامل اصلی فرایند جامعه پذیری دانست. رویکردها و رهیافت های متعدد نشان دهنده توانایی تاثیر بسیار فراوان رسانه ها در فرایند زندگی افراد در جامعه می باشند، علاوه بر آن، رسانه ها به اشکال متفاوت موجب شکل گیری سرمایه اجتماعی-افزایش یا کاهش- شده و به تصورات افراد از محیط شکل می دهند. رسانه ها می توانند با ارائه تصویری زشت یا زیبا از جامعه به شکل گیری الگوهای کنش در بین مخاطبان کمک کنند- این الگوهای کنش به افراد کمک می کنند- تا در موقعیتهای متفاوت کنشهای گوناگونی را که باعث شکل گیری اعتماد یا مشارکت مدنی می شود را از خود بروز دهند(حسین پور و معتمدنژاد، ۱۳۹۰: ۱۳۱).
با توجه به اینکه تقویت سرمایه اجتماعی در هرخانواده و جامعه ای می تواند موجب ایجاد و استحکام پیوندهای اجتماعی شده و حس مشارکت و اعتماد اجتماعی را افزایش دهد، بررسی علل تقویت سرمایه اجتماعی از مسائل مهم در جوامع می باشد. با عنایت به نقش قابل ملاحظه رسانه ها بر مولفه های سرمایه اجتماعی، در این پژوهش ما برآنیم تا نقش رسانه های جمعی در وضعیت سرمایه اجتماعی خانواده های ساکن بندرعباس را مورد بررسی قرار دهیم.
۱-۳-اهمیت و ضرورت پژوهش
سرمایه اجتماعی اصولاً یک مبحث اجتماعی است که به حوزه علوم اقتصادی و سیاسی نیز کشیده شده است . جای پای این مبحث را در تمامی روابط و گروه های اجتماعی می توان مشاهده کرد.گروه های اجتماعی از قبیل گروه های مذهبی( مسجد ،کلیسا)، ورزشی (باشگاه ها) ، مدنی ( انجمن ها ، اتحادیه ها ، احزاب و مطبوعات ) ، آموزشی و تربیتی ( انجمن او لیاء و مربیان) با مفهوم سرمایه اجتماعی و کاربرد آن ارتباط دارند . لذا این مفهوم در روابط همسایگی ، دوستانه ، شغلی و خانوادگی دیده می شود .. اساس بحث این است که روابط اجتماعی دارای ارزش برای افراد است . یعنی در جامعه گنجی وجود دارد که افراد در اثر تعامل با یکدیگر از این گنج بهره برداری می کنند. پیامدهای مثبت افزایش سرمایه اجتماعی از سوی نظریه پردازان مورد تأکید بوده و از جانب پژوهشگران در حوزه های مختلف به اثبات رسیده است « در گزارشی که سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه او. ای. سی. دی در سال ۲۰۰۱ منتشر کرد ارتباط میان سرمایه اجتماعی با مفاهیمی مانند : بهبود سلامت ، خشنودی بیشتر، مراقبت بهتر از کودکان، جرایم کمتر و برخورداری از حکومتی بهتر را مورد تاکید قرار داده است» (فاتحی و دیگران،۱۵:۱۳۸۳). بعلاوه سرمایه اجتماعی، به دلیل قابلیت تبدیل به دیگر سرمایه ها و نقشی که در افزایش کارایی آن ها دارد و نیز قابلیتی که در توضیح پیامدهای متنوع اقتصادی، سیاسی در ساخت های مشابه دارد، در تدوین شاخص های توسعه پایدار مورد توجه سازمان های بین المللی قرار گرفته است(ذکایی و روشن فکر، ۱۳۸۵: ۸). افزون براین«پذیرش و محبوبیت سرمایه اجتماعی، به جهت کاربرد آن در سطوح مختلف(خرد، میانه و کلان) در حوزه های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی است. دولت ها با آگاهی از کاربرد سرمایه اجتماعی در فقرزدایی، به استفاده از آن در برنامه ها و سیاستهای اجتماعی خود می پردازند»(شارع پور، ۱۳۸۶: ۱۵۰). بنابراین مطالعه سرمایه اجتماعی در سطوح مختلف فردی، ساختاری(اجتماعی) و فرهنگی جامعه و عوامل موثر بر آن می تواند به شناخت تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه و شرایط حفظ و تداوم ارزشهای آن کمک شایانی بنماید.
۱-۴- هدف کلی
بررسی رابطه بین رسانه های ارتباط جمعی وسرمایه اجتماعی خانواده های ساکن شهر بندرعباس
۱-۴-۱-اهداف جزیی
شناسایی میزان سرمایه اجتماعی خانواده ها ی ساکن بندرعباس
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون داخلی و اعتماد اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون خارج از کشور(ماهواره) و اعتماد اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و اعتماد اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون داخلی و مشارکت اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون خارج از کشور(ماهواره) و مشارکت اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و مشارکت اجتماعی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون داخلی و شبکه روابط و پیوندهای خانوادگی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از تلویزیون خارج از کشور(ماهواره) و شبکه روابط و پیوندهای خانوادگی
بررسی رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و شبکه روابط و پیوندهای خانوادگی
فصل دوم
مروری بر تحقیقات انجام شده
(ادبیات و مستندات ، چارچوب ها و مبنای ، سابقه و پیشینه تحقیق)
۲-۱-بخش اول: رسانه های جمعی
رسانه ها مهمترین و موثرترین ابزار انتقال اطلاعات و آگاهی ها در تحقق فرایند ارتباطات هستند. در فرهنگ فارسی «عمید» مقابل کلمه«رسانه» آمده است: « هر وسیله که مطلب یا خبری را به اطلاع مردم برساند، مانند رادیو و تلویزیون و روزنامه». امروزه به مدد تکنولوژی جدید و رشد ابزارهای انتقال اطلاعات و مبادله افکار و عقاید از طریق مطبوعات، رادیو و تلویزیون ساختار رسانه های سنتی برهم خورده و جهان ارتباطات وارد مرحله جدیدی از حیات خود شده است.
رسانه ها(رادیو، تلویزیون، مطبوعات، سینما و …) وسایل شگرفی هستند که مظهر ارتقای تکنولوژیک انسانند و پرتاب جوامع را به سوی آینده موجب شده اند. این مسایل در چرایی عادات تازه، تکوین فرهنگ های جدید جهانی، تغییر در رفتار و خلق و خوی انسان ها و روش های زندگی و بالاخره کوچک شدن کره زمین و همسایگی ملل دوردست سهمی شگرف بر عهده گرفته اند. چنانکه برخی عصر حاضر را «عصر ارتباطات» خوانده و میزان پیوند یک جامعه را با افق شگرف تغییرات نوین و میزان تحرک آن در زمینه ارتباطات می دانند( سیدمحسنی،۱۳۸۹: ۹-۱۰).
۲-۱-۱-انواع ارتباط
ارتباطات سه شکل اساسی دارد:
۱-ارتباطات رودرو یا کنش متقابل رودرو که مشخصه آن تعویض جای مخاطب و گوینده و تحقق آن در یک چارچوب مرجع فرهنگی واحد است یعنی با یک بروز ناگفته و نانوشته ای ما مشترکاتی داریم که کلمات و پیامهای همدیگر را می فهمیم و آنچه که رد و بدل می گردد صرفا کلمات نیست بلکه حرکات و چهره ها و ژستها و تن صدا و تعداد کلمات و جملات به کار گرفته شده است. که در فهم پیامها به افراد جامعه کمک می کند. و فهم پیامها به افراد جامعه کمک می کند. و همه این مجموعه مستلزم داشتن یک چارچوپ مرجع فرهنگی واحد است، این شکل مسلط در ارتباط گروه های کوچک نظیر خانواده بیشتر به چشم می آید. در آنجا ما از نظر زمان و مکان ارتباط، مشترک هستیم یا مقید به زمان و مکان مشترکی می باشیم(جهانبین، ۱۳۸۲: ۹۷).
۲- شکل دیگر، تعامل با واسطه است یعنی ما به واسطه یک رسانه ارتباط برقرار می کنیم. در اینجا اگر چه مکان مشترک نیست و حتی زمان هم می توان مشترک نباشد ولی با زبان واحد و مشترک صحبت می شود. از اینرو ما یک چارچوپ مرجع مشترک خواهیم داشت، بنابراین در این حالت گاهی بین کسی که پیام می فرستد و کسی که پیام را دریافت می کند، ما شاهد چارچوپ فرهنگی مشترکی نیز می باشیم. نوع ترکیب ارتباطات شامل طرق حرکات دست و صورت، ژستها و بالا و پایین آمدن تن صداهاست(همان).
۳-شکل غالب ارتباط در دوران نوین شبه تعامل با واسطه است یعنی ارتباط از طریق وسایل ارتباط جمعی بخصوص تلویزیون می باشد که در آن جای گوینده و مخاطب عوض نمی شود. ارتباط عمده به این شکل است که یک طرف صحبت می کند طرف دیگر پیام را دریافت می نماید و مقید به زمان و مکان مشترک هم نیست و چارچوب مرجع واحد فرهنگی هم در این نوع ارتباط وجود ندارد. نظیر دریافت محصولات رسانه ای و ماهواره ای و غیر ماهواره ای بدون آن که ما دخیل در فرهنگ فرستنده پیام باشیم. فقدان چارچوب فرهنگی مشترک، ورود نهادها و مفاهیم فرهنگهای دیگر را به فرهنگ خود و تغییر در فهم مخاطبین و تجربه ارتباطی نوین را در پی خواهد شد، که به تبع آن تغییر در هویت فردی و گروهی، تکثیر منابع هویتی و تجربیات زیستی متنوع را شاهد خواهیم بود و این از پیامدهای رسانه ها در عصر جهانی شدن^[۱] و ورود به مرحله نوین است(رضایی، ۱۳۸۰: ۱۶۷).
۲-۱-۲-رسانه های گروهی
رسانه های گروهی تمامی وسایل و ابزارهای ارتباطی را شامل می شود که در اختیار گروه های کثیری از مردم قرار دارد و در سطح گسترده به انتشارات اطلاعات و اخبار و عقاید و نظرها می پردازند. و مصادیق آن عبارتند از: تلویزیون، سینما، مطبوعات، رادیو، نشریات ادورای، شبکه های رایانه ای، رسانه ها نقش ویژه ای در فرایند جامعه پذیری و آموزش و یادگیری هنجارهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی دارند و به عنوان ابزارهای کنترلی و نظارتی و ناقل ارزشهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی یک جامعه، محورهای ارزشی و قانونی را از یک نسل به نسل دیگر انتقال داده و به بقای سیستم و جلوگیری از انقطاع نسلی و طی نمودن مراحل جامعه پذیری کمک می نمایند. رسانه های گروهی در شکل دهی به گرایشها و ارزشهای متداول در یک جامعه و تعلیم رفتارهای اجتماعی مطلوب و نامطلوب نقش مهمی ایفا می نمایند، با افزایش نقش رسانه های ارتباط جمعی در چند دهه اخیر از نقش پرورشی خانواده و مدرسه کاسته شده و این نهادها بخشی از کارکرد و نقشهای خود را به رسانه ها واگذار نموده اند(جهانبین، ۱۳۸۲: ۹۸). به باور بِنِت« رسانه های عامه پسند، یعنی وسایل ارتباطی مانند تلویزیون، روزنامه و مجله ها از وجوه اصلی زندگی روزمره در مدرنیته اخیر به شمار می آیند. به مدت بیش از نیم قرن، رسانه های عامه پسند نه فقط منبع اصلی اطلاعات بوده اند بلکه نقش خطیری در شکل دادن به پندارهای افراد درباره جهان پیرامونشان داشته اند(بِنِت، ۱۳۸۶: ۱۱۹).
۲-۱-۳-پیدایش رسانه ها
۲-۱-۳-۱-رسانه های چاپی
کتاب. تاریخ رسانه های مدرن با کتابهای چاپی آغاز می شود که هرچند در آغاز فقط یک ابزار فنی برای تکثیر متونی بود که پیش تر هم در سطحی وسیع نسخه برداری می شدند، اما مطمئنا باید آن را انقلابی به شمار آورد که اندک اندک به تغییر در محتوا هم انجامید(اجلالی،۱۳۸۸: ۲۹). محتوائی که غالبا دارای مطالب غیر مذهبی، عملگرا و عامه پسند بود، بویژه زمانی که کتابها، جزوه ها و اعلامیه ها در زمینه های مختلف به زبان بومی منتشر شدند. این واقعه نقش مهمی در تحولات و دگرگونی قرون وسطی ایفا کرد. بدین ترتیب با ظهور چاپ، انقلابی در جامعه انسانی بوقوع پیوست که کتاب در آن تاثیر عمده ای را بر جای نهاد. به طور خلاصه می توان گفت که رسانه کتاب:
نوعی تکنولوژی قابل حمل شد که به اسانی جابجا می شود
به اسانی از ان نسخه های متعدد تکثیر می شد
به صورت کالای قابل عرضه، آسان مبادله می شد.
دارای محتوای متغیر و متعدد غیر مذهبی شد
در استفاده شکل فردی پیدا کرد
از آزادی بیشتری نسبت به گذشته در انتشار برخوردار شد(مهرداد، ۱۳۸۰: ۱۵).
روزنامه. تقریبا پس از دویست سال که از اختراع چاپ می گذشت تدریجا امکان تشخیص روزنامه از پدیده هائی چون اعلامیه، جزوه و دفترچه های خبری که از مشخصات اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم بود فراهم شد. روزنامه های اولیه، که از طریق خدمات جدید التاسیس پستی توزیع می شدند، عمدتا به انتقال اخبار وقایع که مربوط به تجارت بین المللی و امور بازرگانی بود میپرداختند. ورود روزنامه به جریانات تجارت بین المللی را می توان ادامه فعالیتهای دیپلماتیک و موسسات تجاری بزرگ در نظر گرفت(همان،۱۶).
روزنامه تجاری قرن ۱۷ را به اسانی نمی توان به یک منبع مشخصی ربط داد و ظاهرا تمام امور مرتبط به گردآوری مطالب توسط چاپ کننده و ناشر صورت می گرفته است. نوع بدیل روزنامه تجاری که توسط دولت(در انگلستان) منتشر می شد دارای مشخصات مشابهی بود، با این تفاوت که صداری اقتدار و ابزار دولت محسوب می شد. روزنامه تجاری قرن هفدهم بیشترین خدمت را به رشد و پیشرفت نهاد روزنامه انجام داد و نقطه عطفی در تاریخ ارتباطات در نظر گرفته شده است(معتمدنژاد، ۱۳۷۱). به عبارت دیگر می توان گفت که اهمیت نوآوری روزنامه به مراتب بیش از کتاب بوده است. این نوآوری به صورت ادبیات جدیدی که شکل اجتماعی و فرهنگی داشت متجلی شد. مشخصات برجسته روزنامه، در مقایسه با دیگر اشکال ارتباطات فرهنگی عبارت بودند از: فردگرائی، واقع گرائی، خدماتی بودن، غیرمذهبی بودن و کاملا هماهنگ با نیازهای طبقه جدید-طبقه تجار و بازرگان که در شهرها می زیستند، به علاوه گروه های متخصص و حرفه ای جدید. بدین ترتیب، تازگی و نوبودن روزنامه به خاطر تکنولوژی متفاوت و یا چگونگی توزیع آن نبود، بلکه اهمیت ان بیشتر به دلیل کارکردهائی بود که برای طبقات ممتاز و متوسط در جوامع آن عصر اروپا که متاثر از فضای لیبرال اقتصادی و اجتماعی بود، در برداشت(مهرداد، ۱۳۸۰: ۱۶).
مرحله اوج تاریخ مطبوعات بورژوازی، که از تاریخ ۱۸۵۰ شروع شد تا آغاز قرن بیستم ادامه یافت، محصول وقایع و شرایط خاصی بود که به اختصار به آنها اشاره می شود:
پیروزی لیبرالیسم و پایان سانسور مستقیم و فشارهای مالی در بیش تر نقاط اروپا
تثبیت نسبی طبقه سرمایه دار و پیشرو و ظهور بسیاری از حرفه ها و تخصص ها که بعدها سبب ادغام و همزیستی آن دو گردید(سرمایه و تخصص).
وقوع بسیاری تغییرات تکنولوژیک و تغییرات اجتماعی که شرایط مناسبی را برای ظهور مطبوعات در سطح ملی و محلی با کیفیت بالائی از اطلاع رسانی فراهم ساخت(همان، ۱۹).
مشخصات عمده اینگونه مطبوعات نخبه که در این دوره تثبیت شده بود عبارتند از:

۱۹،۲۳،۳۸،۴۴،۵۰

۰۱۲۵/۰

۵ سطر اول جدول نتایج شبیه­سازی بر روی داده­هایی است که تغییرات آن در طول فرایند بررسی شد و ۴ سطر بعد نتایج حاصل از شبیه­سازی متغیرهایی است که از نمودار میزان سهم داده ­ها به­دست آمده است.
نتایج شبیه­سازی چند مورد در زیر آمده است.
شکل ۴-۷- آماره­ی T² برای متغیرهای ۱،۴،۱۸،۱۹،۳۴،۴۴،۴۵،۵۰

شکل ۴-۸- آماره­ی Q برای متغیرهای ۱،۴،۱۸،۱۹،۳۴،۴۴،۴۵،۵۰
شکل ۴-۹- آماره­ی T² برای متغیرهای ۱،۴،۴۴،۵۰
شکل ۴-۱۰- آماره­ی Q برای متغیرهای ۱،۴،۴۴،۵۰
شکل ۴-۱۱- آماره­ی T² برای متغیرهای ۱،۴،۱۹،۴۴،۴۵،۵۰
شکل ۴-۱۲- آماره­ی Qبرای متغیرهای ۱،۴،۱۹،۴۴،۴۵،۵۰
شکل ۴-۱۳- آماره­ی T² برای متغیرهای ۱،۴،۲۳،۴۴،۵۰
شکل ۴-۱۴- آماره­ی Q برای متغیرهای ۱،۴،۲۳،۴۴،۵۰
۴-۴-۴- نتایج شبیه­سازی
با مقایسه­ نتایج به­دست آمده از روش تسهیم و داده ­های بررسی شده در طول فرایند بهترین نرخ عدم تشخیص اشتباه ۰۰۹۴/۰ می­باشد که به­دنبال انتخاب مناسب متغیرهای دارای بیشترین تاثیرپذیری از وقوع عیب صورت گرفته است که با نصب سنسورهای مناسب در محل اندازه ­گیری این متغیرها می­توان فرایند عیب­یابی را سرعت و دقت بخشید با اینکه این نرخ به نظر کم می ­آید اما با توجه به افزایش پیچیدگی و پیشرفت سیستم­های کنترلی و استفاده از آن­ها در محیط­ها و کاربردهای حساس، عدم تشخیص به­موقع خطا یا خرابی به­وسیله­ کاربر در سیستم­های حساس، منجربه صدمه دیدن و از بین رفتن مقادیر قابل توجهی از امکانات و اطلاعات خواهد شد. در نتیجه باید به سرعت زمان و مکان و پارامترهای آن شناخته شود و اثر آن جبران شود. برای این منظور در ادامه برای ارتقاء سیستم عیب­یابی کار با شبکه ­های هوشمند پیشنهاد می­ شود.
فصل پنجم:
طراحی یک شبکه عصبی پویا به منظور تشخیص پارامترهای معیوب فرایند
۵-۱- مقدمه
در این فصل یک شبکه­ عصبی پویا برای تشخیص پارامترهای معیوب فرایند تنسی ایستمن طراحی و پیاده­سازی می­گردد. بدین منظور ابتدا یک شبکه عصبی به­تنهایی ارائه می­گردد و سپس با روش­های متفاوت مشخصه­های آن به­گونه ­ای استخراج می­گردد که شبکه پایین­ترین نرخ تشخیص را داشته باشد.
۵-۲- معماری شبکه عصبی پویا
شبکه عصبی پویای مورد استفاده در این فصل [۷] دارای قدرت بالای یادگیری دینامیک­های یک سیستم غیرخطی پیچیده را دارد، درحالی­که شبکه ­های عصبی استاتیک (ایستا) توانایی مدلسازی قابل قبول چنین پیچیدگی­ها را ندارند. یک نرون دینامیک با افزودن یک دینامیک درونی به نرون استاتیک و سپس وابسته کردن تابع فعالساز نرون به این حالت درونی به وجود می ­آید. به این منظور یک فیلتر IIR (فیلتر با پاسخ ضربه نامحدود) به انتهای نرون استاتیک افزوده می­ شود. این ساختار در شکل ۵-۱ نشان داده شده است.
تابع F نشان­دهنده تابع فعالسازی مشتق­پذیر می­باشد و g نشان­دهنده شیب تابع فعالسازی می­باشد.
IIR Filter
g | F(0)
شکل ۵-۱- شبکه عصبی دینامیک با فیلتر با پاسخ ضربه نامحدود
برای به­دست آوردن یک شبکه­ عصبی دینامیک با تعداد L لایه، با بهره گرفتن از نرون­های دینامیک می­توان از ساختاری که در شکل زیر نشان داده شده است استفاده کرد.

H

شکل ۵-۲- ساختار شبکه عصبی چندلایه
برای تنظیم و آموزش­های پارامترهای شبکه از مجموعه زوج­های ورودی/خروجی استفاده می­گردد و معمولا از الگوریتم پس­انتشار خطا مانند شبکه ­های استاتیک برای آموزش استفاده می­گردد.
۵-۳- تشخیص و جداسازی عیب با بهره گرفتن از شبکه عصبی دینامیک
به­منظور تشخیص و جداسازی عیب، ساختاری چندگانه مبتنی بر شبکه عصبی دینامیک به­ صورت شکل ۵-۳ پیشنهاد می­گردد.
در این شکل یک بانک (مخزن) از چندین شبکه عصبی دینامیک نشان داده است. اولین شبکه عصبی دینامیک رفتار سیستم سالم را مدلسازی می­ کند و دیگر شبکه­ ها مدل سیستم را در عیوب مختلف شبیه­سازی می­ کنند. برای انجام شبیه­سازی­های مربوط به سیستم تشخیص و شناسایی عیب، دو مرحله­ اصلی صورت می­گیرد.
۵-۳-۱- مرحله­ اول: شناسایی سیستم

شکل ۴-۲ کلاس‌بندی داده‌های مربوط به Fourclass با بهره گرفتن از الگوریتم پیشنهادی ……… ۳۱
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱ مقایسه چند روش مختلف فازی ………………………………………………………………………………. ۲۰
جدول ۴-۱ مشخصات داده‌های مورد استفاده …………………………………………………………………………… ۲۸
جدول ۴-۲ پارامترهای کرنل ………………………………………………………………………………………………………. ۲۸
جدول ۴-۳ مقایسه الگوریتم پیشنهادی و SVM از نظر زمان ………………………………………………….. ۲۸
جدول ۴-۴ مقایسه الگوریتم پیشنهادی و SVMاز نظر دقت …………………………………………………. ۲۹
جدول ۴-۵ مقایسه الگوریتم پیشنهادی و SVM از نظر تعداد بردار پشتیبان ………………………… ۲۹
فصل اول: مقدمه

خوشه‌بندی
خوشه‌بندی داده یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های داده‌کاوی^[۱]است.خوشه‌بندی از جمله روش‌های پرکاربرد در تجزیه و تحلیل داده‌ها است. خوشه‌بندی فرایند خودکاری است که نمونه‌ها به دسته هایی که اعضای آنها شبیه هم باشد تقسیم می‌شود که به این دسته‌ ها، خوشه گفته می‌شود. به بیانی دیگر خوشه مجموعه‌ای از اشیا می‌باشد که در آن اشیا با یکدیگر مشابه بوده و با اشیا موجود در خوشه‌های دیگر غیر مشابه می‌باشند.
خوشه‌بندی در زمینه‌های بسیاری از جمله در شناسایی الگو^[۲]، یادگیری ماشین، داده‌کاوی، بازیابی اطلاعات و انفورماتیک زیستی کاربرد دارد. هدف از انجام خوشه‌بندی ارائه چشم انداز مناسبی از اتفاقات در حال وقوع در پایگاه داده‌ها به مصرف کننده نهایی اطلاعات می‌باشد. کاربرد دیگر خوشه‌بندی را می‌توان در تعیین داده‌هایی که با سایر داده‌ها تفاوت چشمگیر دارند عنوان نمود.
در خوشه‌بندی سعی می‌شود جمعی از داده‌ها به صورت بدون ناظر به خوشه‌هایی تقسیم شوند که شباهت داده‌های درون هر خوشه حداکثر و شباهت بین داده‌های درون خوشه‌های مختلف حداقل شود [۵,۶].
الگوریتم‌های خوشه‌بندی [۷,۸] اشیای داده‌ای (طرح‌ها، نهادها، نمونه‎ها، مشاهده‌ها، واحدها) را داخل تعداد خاصی از خوشه‌ها (گروه‌ها، زیر مجموعه‌ها یا مقاله‌ها) تفکیک می‌کنند. اوریت^[۳] (۲۰۰۱) در مورد خوشه‌بندی بیان می‌کند که خوشه‌بندی مجموعه‌ای از نهادهای مشابه است، ولی نهادهای خوشه‏های مختلف شبیه هم نیستند.
برای مشابه بودن می‌توان معیارهای مختلفی را در نظر گرفت مثلا می‌توان معیار فاصله را برای خوشه‌بندی مورد استفاده قرار داد و اشیایی را که به یکدیگر نزدیکتر هستند را به عنوان یک خوشه در نظر گرفت که به این نوع خوشه‌بندی خوشه‌بندی مبتنی بر فاصله نیز گفته می‌شود.

شکل ۱-۱ : خوشه‌بندی نمونه‌های ورودی[۱]
در شکل ۱-۱ هر یک از نمونه‌های ورودی به یکی از خوشه‌ها تعلق دارد و نمونه‌ای وجود ندارد که متعلق به بیش از یک خوشه باشد. بعنوان یک مثال دیگر شکل ۱-۲ را در نظر بگیرید در این شکل هر یک از دایره های کوچک یک وسیله نقلیه (شیء) را نشان می‌دهد که با ویژگی های وزن و حداکثر سرعت مشخص شده‌اند. هر یک از بیضی‌ها یک خوشه می‌باشد و عبارت کنار هر بیضی برچسب آن خوشه را نشان می‌دهد. کل دستگاه مختصات که نمونه‌ها در آن نشان داده شده‌اند را فضای ویژگی می‌گویند.
cluster
شکل ۱-۲ : خوشه‌بندی وسایل نقلیه [۲]
همانطور که در شکل می‌بینید وسایل نقلیه به سه خوشه تقسیم شده‌اند. برای هر یک از این خوشه‌ها می‌توان یک نماینده در نظر گرفت مثلا می‌توان میانگین وسایل نقلیه باری را محاسبه کرد و بعنوان نماینده خوشه وسایل نقلیه باری معرفی نمود.در واقع الگوریتم‌های خوشه‌بندی اغلب بدین گونه‌اند که یک سری نماینده اولیه برای نمونه‌های ورودی در نظر گرفته می‌شود و سپس از روی میزان تشابه نمونه‌ها با این نماینده‌های مشخص می‌شود که نمونه به کدام خوشه تعلق دارد و بعد از این مرحله نماینده‌های جدید برای هر خوشه محاسبه می‌شود و دوباره نمونه‌ها با این نماینده‌ها مقایسه می‌شوند تا مشخص شود که به کدام خوشه تعلق دارند و این کار آنقدر تکرار می‌شود تا زمانی که نماینده‌های خوشه‌ها تغییری نکنند.
معیارشباهت در خوشه‌بندی : اگر معیار تشابه در تابع هدف بر اساس فاصله تعریف شود می‌توان از تعاریف مختلفی که در مورد فاصله وجود دارد استفاده کرد که در زیر چند نمونه از این توابع آورده شده است.
شکل ۱-۳ : معیارهای تشابه بر اساس توابع فاصله مختلف[۳]

خوشه‌بندی فازی
خوشه‌بندی فازی را می‌توان بخشی از تحلیل داده فازی دانست که دارای دو بخش است: یکی تحلیل داده‌های فازی و دیگری تحلیل داده‌های قطعی با بهره گرفتن از تکنیک‌های فازی.
خوشه‌بندی فازی به کشف مدلهای فازی از داده‌ها می‌پردازد. ایده بنیادین در خوشه‌بندی فازی به این ترتیب است که فرض کنیم هر خوشه مجموعه‌ای از عناصر است. سپس با تغییر در تعریف عضویت عناصردر این مجموعه از حالتی که یک عنصر فقط بتواند عضو یک خوشه باشد به حالتی که هر عنصر می‌تواند با درجه عضویتهای مختلف داخل چندین خوشه قرار بگیرد، دسته بندی‌هایی که انطباق بیشتری با واقعیت دارند ارائه کنیم.
در خوشه‌بندی کلاسیک هر نمونه‌ی ورودی متعلق به یک و فقط یک خوشه می‌باشد و نمی‌تواند عضو دو خوشه و یا بیشتر باشد و به زبان دیگر خوشه‌ها همپوشانی ندارند. حال حالتی را در نظر بگیرید که میزان تشابه یک نمونه با دو خوشه و یا بیشتر یکسان باشد. در خوشه‌بندی کلاسیک باید تصمیم‌گیری شود که این نمونه متعلق به کدام خوشه است. تفاوت اصلی خوشه‌بندی کلاسیک وخوشه‌بندی فازی در این است که یک نمونه می‌تواند متعلق به بیش از یک خوشه باشد[۱]
کاربردهای متعدد خوشه‌بندی فازی در تحلیل داده‌ها و تشخیص الگو و نیز زمینه های پژوهشی موجود در این زمینه از جمله استفاده از آن در حل مسائل مسیریابی، تخصیص و زمان‌بندی نیاز به مطالعه الگوریتم‌های موجود و بهبود و اصلاح آنها را آشکارتر می کند[۴].
۱-۲-۱ الگوریتم‌های پایه‌ای خوشه‌بندی فازی
یکی از اولین روش های خوشه‌بندی فازی که بر مبنای تابع هدف و استفاده از فاصله اقلیدسی بنا شده بود در سال ۱۹۷۴توسط دان ارائه و سپس توسط بزدک تعمیم داده شد. الگوریتم حاصل ابرهای کروی از نقاط را در یک فضای P بعدی شناسایی می کند این خوشه‌ها به طور مفروض تقریباً هم اندازه هستند . هر خوشه با مرکزش نمایش داده می شود. این نحوه نمایش خوشه‌ها،مدل یا نمونه نیز نامیده می شود، زیرا اغلب به عنوان نماینده همه داده‌های تخصیص داده شده به خوشه انگاشته می شو د .در انتخاب مرکز خوشه، مقدار میانگین مورد استفاده قرار می گیرد. برای محاسبه مرکز خوشه مجموع درجات عضویت هر عنصر به توان m در خودش به حاصلضرب توان m درجه عضویت ها تقسیم می‌شود. مشکلی که در ارتباط با این الگوریتم مطرح است این است که الگوریتم نمی‌تواند خوشه‌هایی با اشکال و اندازه ها و چگال ی های متفاوت شناسایی کند. برای شناسایی اشکال دیگر به جای ماتریس همانی در تعیین فاصله می توان از ماتریس های دیگر بهره جست مانند ماتریس قطری برای تشخیص خوشه‌های بیضوی . از مزایای این الگوریتم، سهولت آن است که منجر به کاهش زمان محاسباتی می شود. در عمل با تکرارهای کمی می‌توان به حلی تقریباً نهایی رسید. پس از آن یانگ یک بررسی اجمالی روی روش‌های خوشه‌بندی فازی انجام داد.
با جایگزین کردن فاصله اقلیدسی با متر دیگری (که توسط یک ماتریس متقارن و معین ایجاد شده است) می‌توان به شناسایی خوشه‌های بیضوی نیز دست یافت.این پیشنهاد توسط گوستافسون و کسل در سال ۱۹۷۹ارائه شد.که الگوریتم خوشه‌بندی فازی را با بهره گرفتن از ماتریس کوواریانس فازی ارائه نمودند.
در این روش هر خوشه علاوه بر مرکز خوشه توسط یک ماتریس متقارن، معین و مثبت مشخص می شود. این ماتریس برای هر خوشه یک نرم ایجاد می کند. باید این موضوع را هم در نظر گرفت که با انتخاب دلخواه و اختیاری ماتریس ها، فاصله ها می توانند به طور دلخواه کوچک شوند . برای اجتناب از حداقل سازی تابع هدف با ماتریس های با ورودی های تقریباً صفر، نیاز به مقداری ثابت برای خوشه‌ها با ماتریسی با دترمینان یک داریم . بنابراین حالا فقط شکل خوشه‌ها متغیر است نه اندازه هایشان. اما گوستافسون و کسل اشکال متفاوت برای خوشه‌ها را نیز مقدور ساختند بدین ترتیب که یک مقدار ثابت e برای هر ماتریس A معرفی کردند و در حالت کلی باید det(A)=e .اگرچه انتخاب ثابت ها نیز نیاز به یک دانش پیشین در مورد خوشه‌ها دارد. کیفیت نتیجه حاصل از این روش به شدت وابسته به داده‌های در دسترس است.اشکال بیضوی حاصل از GK در مورد مثال های یکسان با FCM که اشکال کروی حاصل میشد خوشه‌بندی بهتری را حاصل می کند البته موضوع تجمع نقاط در مراکز خوشه‌ها در مورد خوشه بندی امکانی باGK نیز به صورت مسئله باقی میماند. اگر داده‌ها با رویکرد امکان خوشه بندی شوند، فاکتورهای توسعه برای خوشه‌ها می‌توانند برای تشخیص اشکال در تصاویر مورد استفاده قرار گیرند موقعیت و جهت را از مرکز خوشه و ماتریس می توان بدست آورد در مقایسه با FCM هزینه های محاسباتی GK بسیار بیشتر است یک روش پیشنهادی مؤثر در کاهش گام های تکرار و افزایش سرعت همگرایی، آغاز الگوریتمGK با نتایج حاصل از یک بار اجرای FCM است .
تلفیق رویکرد امکان درخوشه‌بندی فازی نخستین بار توسط کیم و کریشناپورام در سال ۱۹۹۳ صورت گرفت. این روش بر معیار وزن η استوار است که در آن از تغییر تابع برازندگی و اضافه شدن وزن‌های ورودی برای کاهش تأثیر داده‌های دور افتاده بر مراکز خوشه‌ها استفاده شده است.
(۱-۱)
در رابطه (۱-۱)، µ تابع عضویت هر نمونه داده،d فاصله اقلیدسی،n تعداد نمونه داده،m یک عدد حقیقی بزرگتر از یک است[۱۶] . تابع برازندگی این الگوریتم به صورت رابطه (۱-۲) در نظر گرفته شده است.
(۱-۲)
(۱-۳)
در رابطه فوق، c تعداد خوشه ‌نهایی، η وزن هر خوشه طبق رابطه (۱-۲)، J تابع برازندگی (هدف) است.
در ‌الگوریتم C میانگین امکانی با در نظر گرفتن وزن η و با بهره گرفتن از رابطه (۱-۳) تعلق (تابع ‌عضویت) برای هر داده‌ای، تأثیر داده‌های دور افتاده را به مراکز خوشه‌ها به حد کمتری می‌رساند و مجموع مولفه هر داده، عددی بین ۰و ۱ خواهد شد، در صورتی که در الگوریتم C میانگین فازی مجموع مولفه هر داده یک است.
(۱-۴)
با بهره گرفتن از رابطه‌‌ (۱-۳) تابع عضویت برای هر داده و رابطه (۱-۴) مراکز خوشه محاسبه می‌شود. تابع برازندگی الگوریتم C میانگین امکانی مقدار بیشتری نسبت به الگوریتم C میانگین فازی ایجاد می‌کند. اما در الگوریتم C میانگین امکانی تعداد مراحل پیدا کردن خوشه ‌نهایی افزایش می‌یابد. اگر در این الگوریتم، خوشه اولیه تصادفی در نظر گرفته نشود و مراکز خوشه‌ها، خوشه‌های نهایی الگوریتم C میانگین فازی در نظر گرفته شود، بیشتر بودن مقدار تابع برازندگی الگوریتم C میانگین امکانی به وضوح دیده شده است.
پس از آن نیز اصلاحات و بهبودهای بسیاری روی الگوریتم‌های ارائه شده صورت گرفته‌اند طبق دسته‌بندی صورت گرفته در این مقاله، الگوریتم‌های پایه‌ای در زمینه خوشه‌بندی فازی محدود به Fuzzy C-Means و Possibilistic C-Means شد که از Hard C-Means که در ادبیات موضوع با عنوان الگوریتم K-Means معرفی شده است استخراج شده اند[۵].
الگوریتم Possibilistic C-Means مشخصه نسبی بودن درجه عضویت احتمالی را بیان می کند.

مشخصه نسبی بودن درجه عضویت احتمالی با وجود مناسب بودن در اکثر مواقع، گاه می تواند ایجاد مشکلاتی نماید[ ۷]. به عنوان نمونه ای از این دسته مشکلات می توان به مورد ذیل اشاره نمود.نقطه از هر دو خوشه به یک فاصله است لذا درجه عضویتش به هر دو خوشه ۵٫ است این منطقی است ولی مشکل وقتی پیش می آید که همان درجه تعلقات به هم داده میشود در حالیکه فاصله این دو نقطه از خوشه‌ها به یک اندازه نیست. دلیل این موضوع نرمال سازی و لزوم برابر یک بودن مجموع درجات عضویت یک نقطه در خوشه‌های مختلف است. نرمال کردن درجات عضویت می تواند منجر به اثرات نامطلوب در ارائه داده‌های پرت و دور از مرکز شود. اگر شرط نرمال سازی را در الگوریتم FCM آزاد کنیم، این اثرات نامطلوب هم کمتر خواهند شد. این رویکرد امکان نام دارد[۸,۹,۱۰] تابع هدف نیز که قبلاً فقط مربع فواصل را حداقل می‌نمود با رویکرد امکان چندان موافق به نظر نمی رسد. با حذف شرط نرمال سازی با اخذ درجات عضویت صفر برای همه نقاط در هر خوشه ای حداقل تابع هدف حاصل می شود و البته این معقول نیست که همه خوش هها خالی باشند. پس بایستی جریمه ای در نظر گرفته شود تا درجات عضویت از صفر دور شوند[۱۰]
الگوریتم k-means توسط مک کویین^[۴] مطرح شد، علی‌ رغم سادگی یک روش پایه برای بسیاری از روش‌های خوشه‌بندی دیگر (مانند خوشه‌بندی فازی) محسوب می‌شود. این روش برای مجموعه داده‌های بزرگ، معمولاً سریع‌ترین راه خوشه‌بندی است برای این الگوریتم شکل‌های مختلفی بیان شده است. ولی همه آنها دارای روال تکراری هستند که برای تعدادی ثابت از خوشه‌ها سعی در تخمین موارد زیر دارند:
بدست آوردن نقاطی به عنوان مراکز خوشه‌ها، این نقاط در واقع همان میانگین نقاط متعلق به هر خوشه هستند.