۱۳۸۳۶

۳۴/۳۳

۲

دهستان چوکام

۳۳۷۳

۸/۳۲

۲

۱۳۰۵۲

۴۶/۳۱

۳

دهستان کته سر خمام

۳۶۴۸

۵/۳۵

۱

۱۴۶۰۶

۲۰/۳۵

۱

نقاط روستایی

۱۰۲۷۰

۱۰۰

-

۴۱۴۹۴

۱۰۰

-

ماخذ : مرکز آمار ایران ، GIS ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی سال زراعی ۷۹ – ۱۳۷۸ محاسبات نگارنده ، ۱۳۹۳
محصولات باغی چند ساله شامل درختان مرکبات ، درختان میوه ، صنوبر ، درختان محلی از قبیل ( صمد ، افراه ، نارون ، پلت ، توسکا ) گردو و توت می باشد و مساحت اشغال شده توسط باغات مرکبات ( نارنج ، پرتغال و بالنگ ) در دهستان چوکام بیشترین مساحت را ( بین ۵% تا ۲/۰ هکتار) را به خود اختصاص داده است .
شکل۳ – ۴ . مجموع سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی به تفکیک دهستان در بخش خمام
محصولات باغی چند ساله شامل درختان مرکبات ، درختان میوه ، صنوبر ، درختان محلی از قبیل ( صمد ، افراه ، نارون ، پلت ، توسکا ) گردو و توت می باشد و مساحت اشغال شده توسط باغات مرکبات ( نارنج ، پرتغال و بالنگ ) در دهستان چوکام بیشترین مساحت را ( بین ۵% تا ۲/۰ هکتار) را به خود اختصاص داده است . در مجموع بررسی محصولات باغی یکساله در بخش خمام و به تفکیک دهستانهای چاپارخانه ، چوکام و کته سر نمایانگر این مطلب است که وسعت محصولات باغی یکساله در بخش خمام به ترتیب اهمیت عبارتند از حبوبات ، سبزی و صیفی ، محصولات جالیزی و علوفه ای بوده است که دهستان کته سر بیشترین میزان تولید را در سطح بخش خمام دارا می باشد .
۳ – ۶ – ۱ – ۳ – دامداری
در بخش خمام دام های رایج که جهت پرورش استفاده می شوند می توان به ؛ گاو ، گوسفند ، گاومیش اشاره نمود که البته در چند سال اخیر به دلیل گسترش تکنولوژی ماشین آلات کشاورزی از تعداد اسب و گاومیش در منطقه کاسته شده است و بیشتر به سبب علاقه مردم به این دو حیوان مردم به نگهداری آنها مبادرت می ورزند . شیوه دامداری در بخش خمام بیشتر سنتی بوده که روستاییان ضمن پرداختن به فعالیت های زراعت و باغداری به نگهداری تعدادی دام نیز اشتغال دارند که اغلب دامها در این شیوه از بقایای محصولات زراعی و باغی استفاده می کنند . در سالهای اخیر با حمایت سازمان های متولی و مرتبط با امور کشاورزی نگهداری و پرورش دامها در قالب پرواربندی و گاو شیری در بخش خمام بصورت سنتی و صنعتی رونق زیادی داشته است که در این روش دامها در فضاهای به دور از واحدهای مسکونی و به عنوان یک فعالیت اقتصادی نگهداری می شوند . بر اساس آمار و اطلاعات اخذ شده از جهاد کشاورزی ، پروانه بهره برداری از دامداریهای سنتی و صنعتی به تعداد ۱۲۷ واحد در ۲۸ روستای بخش خمام صادر شده است که دامهای شیری تا ۱۲ راس و دامهای پرواربندی تا ۱۱۵ راس جزء دامداری سنتی محسوب می شوند و دامهای بیشتر از این تعداد دامداری صنعتی محسوب می شوند که در بخش خمام ۱۲۳ واحد از نوع دامداری سنتی و ۴ واحد از نوع دامداری صنعتی با ظرفیت بالای نگهداری دامهای بزرگ ( گاو و گوساله ) می باشند .
آمار ارائه شده در خصوص واحدهای دامداری دارای مجوز فعالیت نمایانگر این مطلب است که دهستان کته سر خمام با ۵۳ واحد دامداری ۷۳/۴۱ درصد کل دامداریهای بخش خمام دارای بیشترین تعداد دامداری سنتی در نوع بهره برداری پرواربندی گوساله را دارا می باشد .
۳ – ۶ – ۱ – ۴ –صید و صیادی و پرورش ماهی
وجود رودخانه های نسبتاً بزرگ و تالاب انزلی سبب گردیده که صید ماهی و شکار انواع پرندگان ( مرغابی ، خوتکا ، غاز و چنگر ) یکی از شیوه های درآمد زایی مردمان منطقه قرار گیرد . فعالیت پرورش استخرهای ماهیان گرمابی در ده سال اخیر در این بخش رونق بسیاری یافته است و با سیاستهای تشویق مسئولین مرتبط با این رشته کشاورزی ( شیلات و جهاد کشاورزی ) بسیاری از باغات و حتی زمین های زراعتی به استخرهای پرورش ماهی تبدیل شده اند که در اکثر روستاها چند واحد استخر پرورش ماهی در کنار زمین های زراعی و خصوصاً رودخانه ها قابل مشاهده است . البته دوره فعالیت این استخرها همزمان با آماده سازی زمین ها برای زراعت برنج بوده است که این امر موجبات غیر فعال شدن استخرها را در سالهای اخیر باعث شده است .

۳ – ۶ – ۲ – صنعت
صنایع موجود در بخش خمام را می توان در سه گروه عمده صنایع کارخانه ای ، صنایع کارگاهی تولیدی و صنایع دستی و خانگی تقسیم بندی نمود .
۳ – ۶ – ۲ – ۱ – صنایع کارخانه ای
با توجه به بررسی های به عمل آمده در زمینه صنایع کارخانه ای موجود در بخش خمام تقریباً هیچ کدام از این گروه های تولیدی از مواد خامی که در بخش خمام توسط کشاورزان تولید می گردد استفاده نمی نمایند . عمده تولیداتی که این صنایع عمدتاً کارگاهی – کارخانه ای تولید می نمایند عبارتند از : لبنیات ، رنگسازی ، گونی بافی ، نان ماشینی ، بیسکویت ، کیک ، نان بستنی ، بستنی ، ماکارونی ، اسانس میوه و … که هیچ تناسبی بین محصولات کشاورزی تولید شده در بخش خمام و تولیدات این صنایع وجود ندارد .
دهستان چوکام در بخش خمام دارای بیشترین تعداد واحد فعال در بخش صنایع کارگاهی – کارخانه ای میباشد که عمدتاً در زمینه های ماشین آلات و ادوات کشاورزی ، محصولات چوبی ، جوراب و پوشاک فعال می باشند . که این امر عمدتاً به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی رشت به خمام و دسترسی مناسب به دو بازار بزرگ یعنی شهرهای رشت و انزلی می باشد .
۳ – ۶ – ۲ – ۲ – صنایع کارگاهی – تولیدی
با توجه به بررسی های میدانی به عمل آمده مشخص گردید که این صنایع اغلب توسط نیروی کار خانواده و با سرمایه اندک اداره می شوند و از دیگر ویژگیهای این صنایع عدم سازماندهی منظم آن توسط دولت و تا حدودی عدم استفاده از منابع و تسهلات دولتی است . همچنین این صنایع از نظر وسعت مکان و تعداد نیروی کار از صنایع کارخانه ای بسیار کوچکتر می باشند . بر اساس مطالعات و بررسی های به عمل آمده در سطح بخش خمام کارگاههای فعال در بخش صنایع غذایی بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند که یکی از دلایل این امر را می توان قرار گرفتن این بخش در محور مواصلاتی رشت – انزلی اشاره نمود که سالانه میلیونها مسافر را از خود عبور می دهند . و همچنین انواع کارگاههای تولیدی متناسب با تولیدات کشاورزی بخش را ذکر نمود که تعدادی از آنها عبارتند از کارگاههای چوب بری ، برنجکوبی ، آردکوبی ، پنیر سازی و رشته و ماکارونی را اشاره نمود . کارگاههای صنایع فلزی بعد از کارگاههای صنایع غذایی دارای بیشترین اهمیت و سهم قابل توجهی از نظر تعداد شاغلین و نوع خدمات دهی به مردم را به خود اختصاص داده اند . این کارگاهها شامل کارگاههای جوشکاری درب و پنجره ، گاو صندوق سازی ، آلومینیوم کاری ، جوشکاری ساختمان ، تراشکاری ، ریخته گری ، آهنگری ، تولید ادوات کشاورزی ، تانکر سازی ، پرس کاری ، تولید قطعات یدکی و … را اشاره نمود . از آنجا که آمار دقیقی در خصوص صنایع کارگاهی در بخش خمام موجود نبوده بر اساس مطالعات میدانی به عمل آمده صنایع به ترتیب اهمیت عبارتند از ؛ برنجکوبی ، چوب بری ، بلوک زنی ، جوشکاری ، آهنگری ، تراشکاری و ساخت ادوات کشاورزی که صنایعی مانند برنجکوبی و چوب بری در اکثر روستاهای بخش به تعداد یک تا چند واحد موجود می باشد . به دلیل رشد ساخت و ساز و نیاز روستاییان به مصالح ساختمانی در چند سال اخیر تعداد واحد های بلوک زنی در این بخش رشد چشمگیری داشته است و در اکثر روستاهای بخش مورد مطالعه این کارگاهها فعال می باشند . از دیگر صنایع فعال در این بخش می توان کارگاهای چوب بری اشاره نمود که دلیل این امر علاقه مندی مردمان این بخش به کشت درخت صنوبر و همچنین تقاضای روز افزون بخش و استان و حتی کشور را می توان اشاره نمود که عمده محصولات تولیدی این کارگاها به استان های مرکزی کشور ارسال می گردند و ارزش مالی فراوانی را برای تولید کنندگان این بخش به همراه دارد .
۳ – ۶ – ۲ – ۳ – صنایع دستی خانگی

آرد : آرد مخصوص برای تولید ماکارونی آرد سمولینا می باشد که از آسیاب کردن قسمت آندوسپرم گندم های سخت بویژه گندم دوروم به دست می آید. این گندم مخصوص نقاط سردسیر و خشک می باشد .هر چند در ایران گندم فوق به صورت خاص کشت نمی گردد لیکن گندم های سخت دیگر به صورت پراکنده و غیر متمرکز کشت می گردند . آرد تولیدی از این نوع گندم ها که کیفیتی نزدیک با آرد سمولینا دارد،آرد سه صفر یا نول نام دارد. آرد مورد مصرف بایستی از لحاظ فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی با استاندارد مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت محصول را دچار مسایل مختلفی خواهد کرد.

فیزیکی :یکنواختی آرد ،میزان سبوس و مواد خارجی در آرد.چون یکنواختی آرد در جذب آب توسط آرد برای تشکیل خمیر مناسب و یکنواخت تاثیر خواهد گذاشت.همچنین میزان سبوس و مواد خارجی نیز در صورتی که درآرد از حد مجاز استاندارد فراتر روند وضعیت ظاهر محصول را دچار نقصان خواهد کرد و در محصول ایجاد لکه های قهوه ایی روشن ،تیره و سیاه می کنند .لذا این عوامل در کیفیت محصول تاثیر فراوان دارد .
شیمیایی:اگر عوامل شیمیایی آرد مصرفی از حد مجاز استاندارد خارج باشد ممکن است ایجاد طعم و بوی نامناسب در محصول بکند.
میکروبی:آرد مصرفی نبایستی دارای آلودگی باشد .تعداد میکروب های موجود در آن باید برابر با حد مجاز استاندارد بوده اگر چنین نباشد آلودگی میکروبی دستگاه ها و لوازم تولید ،سالن تولید و نهایتا ومحصول را در پی خواهدداشت.
۲- آب:آب مورد استفاده در ساخت ماکارونی بایستی مشخصه های آب آشامیدنی را داشته باشد ،چرا که در غیر این صورت مشکلاتی را موجب می گردد .
اگر سختی آب بالا باشدجدای از مشکل ایجاد رسوب و لایه در دستگاه هاو لوله ها به کیفیت محصول صدمه می زند (در تغییرات رنگ محصول اثر نامطلوب دارد).
اگر از لحاظ شیمیایی و میکروبی آلودگی داشته باشد ،طبعا محصول تولیدی نیز آلوده خواهد بود .
در صورت لزوم از مواد افزودنی مجاز که شامل عوامل زیر می باشد نیز می توان استفاده کرد :
تخم مرغ :تخم مرغ در ارزش غذایی محصول ، بهبود رنگ و بهبود کیفیت خمیر مؤثر است.
پودر پیاز ، سیر ،ادویه ،شیر خشک ،رب گوجه فرنگی ،پودر اسفناج و کرفس ،‌آرد سویا ،آرد بادام زمینی .
۳- نمک
۴- بتا کاروتن :‌برای بهبود رنگ مناسب است .
۵- ویتامین c :ویژگی های فیزیکی خمیر را اصلاح می کند و مقدار نشاسته در آب سخت را هم کاهش می دهد.
۶- پودر اسفناج یا آب اسفناج: برای تغییر رنگ کاربرد دارد.
فرایند تولید ماکارونی : مراحل تولید غیر مداوم ماکارونی
۱- تحویل آرد به کارخانجات و استقرار آرد در انبار مواد اولیه
۲- کنترل کیفیت آرد و آب مصرفی
۳- تخلیه آرد در قیف دستگاه غربال کننده وانتقال دهنده در قسمتی که اصطلاحا در کارخانه به آن چاله آرد یا کته می گویند.
۴- انتقال آرد توسط سیستم هلیس یا مارپیچ به دستگاه پرس
۵- مخلوط شدن آرد و آب و تشکیل خمیر تقریبا یکنواخت
۶- خروج خمیر تحت خلا و فشار از قالب های مورد استفاده
۷- شکل گرفتن خمیر بصورت رشته ای یا فرمی
۸- انتقال تریلی حامل نی ها یا سینی ها به درون گرمخانه ها
۹- خشک شدن محصولات در دمای ۵۰ – ۶۰درجه سانتی گراد در مدت زمان حداکثر ۴۸ ساعت.
۱۰- انتقال فراورده های خشک شده به سالن برش یا بسته بندی
۱۱- برش و توزین محصولات در ضمن جداسازی ماکارونی های نامناسب
۱۲- بسته بندی محصول در سلوفان
۱۳- انجام امور کنترل کیفیت بر روی محصول
۱۴- انبار کردن محصولات بسته بندی شده
۱۵- ارائه محصول به بازار مصرف
کنترل کیفیت محصول
هر واحد با داشتن آزمایشگاه کنترل کیفی کاملا مجهز به وسایل و تجهیزات پیشرفته از طریق آزمایشات فیزیکی ،شیمیایی میکرو بیو لوژی کیفیت محصول تولیدی را روزانه مورد آزمون قرار می دهد .چنانچه محصول با استاندارد مربوط مطابقت داشت گواهی خروج محصول از کارخانه برای ورود به بازار داده می شود .
ارزش غذایی در هر ۱۰۰گرم ماکارونی
پروتیین: ۱۲ - ۱۰ گرم
انرژی : ۳۵۰ کیلو کالری
هیدرو کربنات: ۱۰/۷۴ گرم
چربی: ۴/۱گرم
۳-۲-۲ تحقیقات پیرامون موضوع پایان نامه
پژوهش های متعددی در این زمینه در ادبیات موضوعی خارجی صورت پذیرفته که در ادامه ارائه شده است . البته طیف تحقیقات صورت پذیرفته در این حیطه در کشورمان محدود به بررسی عوامل اثرگذار به روی رفتار مصرف کننده در حیطه کالاهای کم درگیر و پر درگیر بوده است .
۱-۳-۲-۲ مطالعات داخلی

Carbon dioxide

هیدرات‌ها وقتی ظاهر می‌شوند که عوامل زیر موجود باشند[۱۲]:
۱- حضور آب و کاهش دما، تا دمای تشکیل هیدرات، که معمولاً در خطوط لوله سطحی رخ می‌دهد.
۲- افت فشار ناگهانی به علت انبساط، که معمولاً در اریفیس‌ها و رگولاتورهای فشار اتفاق می‌افتد.
پیشرفت‌های اخیر در تکنولوژی جریان گاز، با راهکارهایی مانند گرم نگه داشتن لوله یا تزریق ممانعت‌کننده‌ها مانند متانول یا گلیکول از تشکیل هیدرات جلوگیری می‌کنند، اما شبیه‌سازی چند‌فازی می‌تواند چگونگی دوری از شرایط هیدرات را بررسی کند[۱۱].
فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته
مقدمه
با توجه به اهمیت روزافزون گاز طبیعی به عنوان منبع انرژی و استفاده از خطوط لوله برای انتقال گاز طبیعی، تاکنون مقالات و تحقیقات بسیاری بر روی خطوط لوله انتقال گاز طبیعی صورت گرفته است. در این فصل با توجه به هدف اصلی این تحقیق که حول موضوعات شبیه‌سازی خطوط لوله و پیش‌بینی مصرف گاز طبیعی است؛ کارها و تحقیقات انجام شده در زمینه‌های مرتبط، مورد اشاره قرار گرفته است.

سیستم خط لوله کمکی برای افزایش ظرفیت انتقال گاز طبیعی
در حال حاضر مهندسین گاز برای تعیین قطر مناسب خطوط لوله موازی گاز از معادله کمپل^[۱۴] استفاده می‌کنند[۱۳]. در یک سیستم خط لوله لوپ شده که در شکل (۲-۱) نشان داده شده است، طول خط لوله موازی ( B ) به روشی تعیین می‌شود که به رغم افزایش دبی جریان، مقدار افت فشار در خط لوله اصلی ( A+C ) تغییر نکند. در این طرح، طول و قطر لوله می‌تواند به عنوان پارامتر طراحی در نظر گرفته شود. کمپل اولین کسی بود که یک معادله برای تعیین طول خط لوله موازی در یک سیستم کمکی را ارائه کرد. در معادله کمپل، برخی فرضیات نظیر خط لوله افقی، جریان همدما و پایا و ضریب تراکم‌پذیری گاز بصورت ثابت به کار رفته است[۱۳].

شکل ۲-۱ خط لوله کمکی
معادله کمپل بصورت زیر است[۱۳] :

(۲-۱)

که نشان دهنده جزئی از طول خط لوله اصلی ( A+C ) است که با یک خط لوله موازی ( B )، لوپ شده است، قطر لوله، دبی حجمی قبلی و دبی حجمی جدید است. یعنی تعریف بصورت زیر است :

(۲-۲)

معادله کمپل برای خطوط لوله افقی با فرض اینکه ضریب تراکم‌پذیری گاز و دمای خط لوله ثابت باشند؛ پیشنهاد شده بود. بنابراین معادله کمپل برای یک خط لوله مایل دارای خطای قابل توجهی است. فنایی و نیکنام، معادله کمپل را برای استفاده در خطوط لوله مایل و شیب دار، توسعه داده‌اند[۱۳].
برای مقایسه بین معادلات اولیه و توسعه‌یافته، یک خط لوله با شیب‌های مختلف استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد در یک خط لوله با شیب بیش از ۲ درجه در صورت استفاده از معادله اولیه کمپل، خطای حاصل تا ۱۱ درصد افزایش می‌یابد. برای اعتبارسنجی معادله کمپل توسعه‌یافته، نتایج حاصل از این معادله با نتایج حاصل از نرم‌افزار HYSYS که در آن دما و ضریب تراکم‌پذیری گاز ثابت فرض نشده‌اند، مقایسه شده و نتایج نشان می‌دهد خطای متوسط معادله توسعه‌یافته کمتر از ۲ درصد است[۱۳].
قبل از بسط معادله کمپل، یک خط لوله افقی به طول ۱۰۷ کیلومتر و قطر ۵۴ اینچ فشار ورودی ۱۰۰۰ psi و دمای ورودی ^°C45 و دبی جریان ۸۰ میلیون متر‌مکعب در روز توسط نرم‌افزار HYSYS، شبیه‌سازی گردیده است. سپس برای افزایش دبی جریان تا ۱۱۰ میلیون متر‌مکعب در روز ، یک خط لوله ۴۲ اینچی بصورت موازی استفاده گردید. با بهره گرفتن از معادله کمپل و نرم‌افزار HYSYS، شکل (۲-۲)؛ طول خط لوله موازی به‌ترتیب km 89/68 و km 91/77 محاسبه گردید. خطای حاصل از استفاده معادله کمپل در مقایسه با نرم‌افزار HYSYS حدود ۳/۲ درصد بدست آمده است. پس نتیجه اینکه در مواردی که تغییر ارتفاع خط لوله قابل صرفنظر باشد معادله کمپل می‌تواند با دقت قابل قبولی استفاده شود.

شکل ۲-۲ خط لوله کمکی شبیه‌سازی شده در محیط HYSYS[13]
سپس معادله بسط یافته کمپل و نرم‌افزار HYSYS برای دو مورد خط لوله انتقال گاز ایران مورد مقایسه قرار گرفته‌اند. نتیجه مقایسه نتایج نشان می‌دهد خطای حاصل از معادله توسعه‌یافته کمپل در مقایسه با نتایج HYSYS کمتر از ۲ درصد می‌باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که وقتی تغییر ارتفاع خط لوله پایین باشد یعنی شیب متوسط کمتر از ۵/۰ درجه باشد کاربرد معادله اولیه کمپل با توجه به سادگی آن، به معادله توسعه‌یافته ترجیح داده می‌شود[۱۳].
شبیه‌سازی پایا و دینامیکی خطوط لوله و تجهیزات ایستگاه تقویت فشار
شبیه‌سازی پایا و دینامیکی خطوط لوله و تجهیزات ایستگاه تقویت فشار خطوط لوله تاسیسات تقویت فشار منطقه چهار (خراسان) ارائه شده در سومین کنفرانس لوله و خطوط انتقال نفت و گاز ایران در خرداد ۱۳۹۰ می‌باشد. شبیه‌سازی با نرم‌افزار ASPEN PLUS بصورت پایا و دینامیکی، انجام گرفته است. اطلاعات و داده‌های فرآیندی ایستگاه تقویت فشار رضوی در نرم‌افزار ASPEN PLUS وارد گردیده و طبق شکل (۲-۳) شبیه‌سازی در این محیط انجام گرفته است[۱۴].
شکل ۲-۳ شبیه‌سازی ایستگاه تقویت فشار منطقه چهار انتقال گاز در محیط نرم‌افزار ASPEN PLUS [14]
مقایسه بین مقادیر پیش‌بینی شده و مقادیر واقعی حاکی از همخوانی در مقادیر واقعی با مقادیر پیش‌بینی شده می‌باشد. با بهره گرفتن از این شبیه‌سازی می‌توان وضعیت‌های جدیدی را که ایستگاه با آن روبروست بررسی و اثرات کاهش یا افزایش فشار یا دبی را بر پارامترهای موجود در ایستگاه تقویت فشار ملاحظه نمود[۱۴].
شبیه‌سازی و بهینه سازی خطوط لوله انتقال گاز
در سال ۱۳۸۴ (دهمین کنگره مهندسی شیمی ایران)، نیکنام در مقاله ای با عنوان “شبیه‌سازی و بهینه سازی خطوط لوله انتقال گاز” برای رفع مشکل افت فشار گاز به راه حل‌هایی مانند استفاده از لوله موازی (کمکی) در کنار خط لوله اصلی به کمک نرم‌افزار HYSYS( Pipe Segment مخصوص حل استاتیکی گاز تک‌فاز) پرداخته است و طول و قطر خط لوله کمکی را برای حالات مختلف مابین هر ایستگاه تقویت فشار بصورت مجزا مورد بررسی قرار‌داده است. بررسی امکان مشکل سایش در خط کمکی و سپس انتخاب بهترین قطر و طول خط کمکی از نظر اقتصادی و توسط تابع هدف قیمت تمام شده خط لوله کمکی، از نتایج این تحقیق می‌باشد[۱۵].
شبیه‌سازی حالت پایای خطوط لوله انتقال گاز
محمودی و همکاران، در سال ۱۳۸۶ مقاله ای با عنوان “شبیه‌سازی حالت پایای خطوط لوله انتقال گاز منطقه چهار کشور با بهره گرفتن از نرم‌افزار HYSYS"، ارائه کرده‌اند که در آن خطوط لوله انتقال گاز از پالایشگاه خانگیران تا ایستگاه تقویت فشار رامسر با توجه به محل شیرهای بین‌راهی و محل انشعابات و تقسیم مسیر به ۱۵۷ قطعه لوله، سپس استفاده از ماژولPipe segment نرم‌افزار Hysys برای هر قطعه بصورت پایا شبیه‌سازی گردیده است. جریان مصرف در انشعابات ثابت و برابر با مقدار متوسط مصرف در زمستان، منظور شده است. نتایج بدست آمده با میانگین مقادیر واقعی تطابق قابل قبولی دارد. اما در برخی فشارهای شبیه‌سازی به دلیل در دسترس نبودن میزان دقیق مصرف، خطا وجود دارد[۱۶].
شبیه‌سازی دینامیکی خطوط لوله انتقال گاز
فنایی و همکاران، خط لوله انتقال گاز از پالایشگاه خانگیران تا ایستگاه تقویت فشار رامسر را بصورت دینامیکی شبیه‌سازی کرده‌اند. در شبیه‌سازی از نرم‌افزار HYSYS استفاده شده اما از مجموعه Gas pipe آن استفاده گردیده است که در حالت ناپایا کاربرد دارد. تغییرات دمایی خط لوله و یک الگوی مصرف گاز روزانه بشکل یک تابع سینوسی فرضی و لحاظ کردن پارامترهای کمپرسور، هد توان و بازده بر‌اساس دبی عبوری و سرعت چرخش پره‌های کمپرسور از ویژگیهای تحقیق آنها می‌باشد. در مجموع، تغییرات فشار با واقعیت همخوانی تقریبی داشت. از نقاط ضعف آن می‌توان به عدم وجود اطلاعات مربوط به میزان مصرف اکثر انشعابات، عدم وجود الگوی مصرف انشعابات در فصول مختلف، فرض سرعت چرخش ثابت برای پره‌های کمپرسور و عدم دستیابی به اطلاعات دقیق شیرها و اتصالات مسیر انتقال اشاره کرد[۱۷].
رفتار دینامیکی جریان گاز طبیعی فشار بالا در خطوط لوله
یک مدل‌سازی عددی رفتار دینامیکی جریان گاز طبیعی فشار بالا در خطوط لوله توسط گاتو و هنریکس^[۱۵] با حل معادلات بقا برای یک جریان ‌تراکم‌پذیر یک‌بعدی با بهره گرفتن از رانگ-کاتا ناپیوسته به روش گالرکین^[۱۶] و تخمین درجه سوم در مکان و زمان، انجام گرفته است. پدیده نوسانات فشار در خطوط لوله گاز به عنوان یک نتیجه از موج تراکم ایجاد شده ناشی از بسته شدن سریع شیرهای انسداد^[۱۷] در پایین‌دست خط لوله، مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین اثر بازتاب امواج جزئی فشار در خطوط لوله با سطح مقطع‌های متفاوت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است[۱۸].

V_ij
….
V_j

اجزاء ارزش افزوده
.
.
.
جمع

-

-

M_j

واردات

-

-

Q_j

نهاده کل

ماخذ: توفیق، ف. ، تحلیل داده- ستانده در ایران و کاربردهای آن در سنجش، پیش بینی و برنامه ریزی.
جدول داده- ستانده تصویری ازوابستگی های متقابل بخش های اقتصادی و یا به عبارتی پیوند میان بخش های اقتصادی را به صورت کمی در قالب یک ماتریس جبری ارائه می کند. جدول داده- ستانده همان تجزیه مفهوم تولید در حساب های ملی برحسب بخش های مختلف است در نتیجه این تفکیک، داد و ستد واسطه یعنی مبادلات بخش ها که درحساب های ملی منظور نمی گردد و مخفی است در این جدول آشکار شده و در جدول نقش اساسی می یابند. این جدول به چهار ناحیه تقسیم می شود. این تقسیم بندی نتیجه تجزیه مصارف به دو گروه واسطه و نهایی و منابع به دو گروه تولید شده و نخستین می باشند. ناحیه I جدول که معمولاً مربع است بیشترین اهمیت را در جدول دارد و قسمت اصلی جدول را تشکیل می دهد. این ناحیه نشان دهنده مصرف کالاهای تولیدشده یک بخش به صورت مواد اولیه یا کالای واسط در بخش های اقتصادی می باشد. در حالت کلی هرسطر نماینده یک بخش اقتصادی که بخش ها براساس طبقه بندی خاصی مرتب می شوند و بخشی که در سطرها و ستون های جداول یکسان می باشد. بخشی که در سطرها بعنوان دهنده (فروشنده) کالاها، و خدمات است در ستون ها گیرنده (خریدار) کالاها و خدمات تلقی می شود. ستون های هر بخش هزینه بخش به تفکیک مبداء را مشخص می کند. درحالی که در سطرها ترکیب درآمد هربخش به تفکیک مقصد آنها مشخص می گردد. بنابراین عبارت X_ijدر محل تلاقی سطر i و ستون j نشانگر میزان مصرف تولیدات بخش i به صورت کالای واسطه یا مواد اولیه در بخش j است.

جمع افقی X_ij ها(جمع سطری ناحیهI) کل تولیدان بخش i که به صورت کالای واسطه یا مواد اولیه در همه بخش های تولیدی مصرف شده اند را نشان می دهد یعنی:

(۹-۲)

جمع عمودی X_ij ها(جمع ستون های ناحیهI) نشانگر میزان نهاده مصرف شده در بخش j از کل تولیدات همه بخش های تولیدی است یعنی:

(۱۰-۲)

ناحیه II جدول مقصد تولیدات بخش های مختلف برحسب مصارف نهایی آنها را مشخص می کند که در ایران معمولاً ناحیه ۲ را به صورت زیر طبقه بندی می نمایند:
هزینه مصرفی خانوارها، هزینه های مصرفی دولت، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص (ماشین آلات و ساختمان) افزایش موجودی و صادرات، در برخی از جداول واردات به صورت منفی در قسمت تقاضای نهایی منظور می گردد. ولی در جدول این تحقیق، واردات به صورت مثبت در سطرها آمده است. بنابراین تقاضای نهایی برای تولیدات منطقه یا کشور عبارت است از جمع: مصرف خانوارها(C_i) مصرف دولت(G_i) تشکیل سرمایه(I_i) و صادرات(E_i) یعنی:

(۱۱-۲)

۱-۲-۵- تعریف تحمل شوری
تحمل شوری در گونه های گیاهی متفاوت است. برخی از گیاهان مقادیر بالای شوری را تحمل میکنند، در حالی که برخی دیگر تحمل کمی در برابر شوری دارند و یا شوری را تحمل نمیکنند. رشد نسبی گیاهان با وجود شوری را تحمل شوری میگویند. تحمل شوری در اصطلاح به حالتی از رشد گیاه گفته میشود که در سطوح هدایت الکتریکی زیاد روی میدهد (مونز و ترمات، ۱۹۸۶).
۱-۲-۶- اهمیت استفاده از گیاهان متحمل شوری
در مناطقی با خاکهای شور، شناسایی گیاهان متحمل شوری و استفاده از آنها میتواند روش مطلوبتر و یا حتی تنها ابزار یا روش در استفاده از منابع طبیعی برای تولید غذا باشد. تشخیص ژنوتیپهای متحمل به شوری و انتقال صفتهای مطلوب به گیاهان مهم اقتصادی، میتواند از اثرهای شوری که تولید را تحت تأثیر قرار میدهند، بکاهد. از سوی دیگر، استفاده از آبهایی با کیفیت پایین ممکن است نیاز به استفاده از آبهای با کیفیت بالا را برای تولید محصولات کشاورزی کاهش دهد (امامی، ۲۰۰۵).

۱-۲-۶-۱) انواع گیاهان از نظر تحمل شوری
گیاهان بر اساس توانایی رشد در شرایط شور به دو گروه هالوفیت^[۳] و گلیکوفیت^[۴] تقسیم میشوند. هالوفیتها نسبت به شوری خاک متحمل هستند و حتی، میتوانند شوری معادل دو برابر شوری آب دریا را تحمل کنند. بیشتر گیاهان زراعی در گروه گلیکوفیتها قرار دارند و نمیتوانند سطوح بالای شوری را تحمل کنند. شوری، تنش یونی، تنش اسمزی و سایر تنشهای ثانویه را به گلیکوفیتها تحمیل میکند (جودمند، ۱۳۸۶).
۱-۲-۶-۲) مکانیسمهای تحمل تنش شوری
گیاهان برای غلبه بر تنش شوری از تعداد زیادی از مکانیسمهای بیوشیمیایی و مولکولی استفاده میکنند. راهکارهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهان به شرح زیر است:
۱- تجمع انتخابی یا خارجسازی یونها
۲- کنترل جذب یونها توسط ریشه و انتقال آنها به برگها
۳- توزیع یونها در سطح سلولی و کل گیاه
۴- تولید متابولیتهای سازگاری
۵- تغییر در مسیر فتوسنتزی
۶- تغییر در ساختار غشاء
۷- القای آنزیمهای آنتی اکسیدان
۸- القای هورمونهای گیاهی
مکانیسمهای تحمل شوری به دو دسته مکانیسمهایی با پیچیدگی زیاد و پیچیدگی کم تقسیم میشوند. مکانیسمهایی با پیچیدگی کم شامل تغییر در تعداد زیادی از مسیرهای بیوشیمیایی است. مکانیسمهای خیلی پیچیده شامل تغییراتی میشوند که فرآیندهای اساسی از قبیل فتوسنتز، تنفس، کارایی مصرف آب و ویژگیهای مهمی چون دیوارهی سلولی، اثر متقابل دیوارهی سلولی، غشاء پلاسمایی و تغییرات ساختاری کروماتین و کروموزوم را (به عنوان مثال، متیله شدن، پلیپپتیدی شدن و یا چند برابر شدن توالی ویژهای از DNA) حفظ میکنند (پاریدا و داس، ۲۰۰۵).
از دیدگاهی دیگر، مکانیسمهای تحمل به شوری به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند:
۱- حداقل کردن نفوذ نمک به گیاه
۲- حداقل کردن غلظت نمک در سیتوپلاسم
گیاهان هالوفیت هر دو مکانیسم را دارند. این گیاهان تا حد امکان از نفوذ نمک ممانعت میکنند و به صورت قابل توجهی نمک را در واکوئل پخش میکنند. این مکانیسمها اجازه میدهندکه گیاهان هالوفیت برای مدت طولانی در خاکهای شور، رشد کنند. برخی از گیاهان گلیکوفیت میتوانند از نفوذ نمک به گیاه ممانعت کنند، ولی نمیتوانند به خوبی هالوفیتها، باقی ماندهی نمکهای جذب شده را پخش کنند. بیشتر گلیکوفیتها توانایی ضعیفی در ممانعت از ورود نمک به گیاه دارند و این امر غلظت نمک را در برگهای تعرق کننده به حد سمیت میرساند (مونز، ۲۰۰۲)
۱-۲-۶-۳) خلاصه راهکارهای تحمل شوری در مراحل مختلف رشدی هالوفیتها
الف- مرحلهی بذرکاری
۱- بذرها در شوری بالا جوانه میزنند.
۲- بر اثر نمک به خواب میروند، ولی پس از بارندگی جوانه میزنند.
۳- ذخیره بذر برای مدت طولانی، جوانه زنی را محدود میکند.
ب) مرحلهی ریشهای
۱- نمو ریشه نسبت به ساقه بر اثر شوری تسریع میشود.
۲- ریشه ها از ورود نمک جلوگیری میکنند.
ج) مرحلهی رویشی
۱- نمک در اندامهای هوایی تجمع مییابد تا جذب آب افزایش یابد.
۲- یونها در بافتها و سلولها پخش میشوند تا آب بیشتر جذب شود.
۳- حرکت نمکها (پمپ یونی) در راستای حفظ غلظت پایین در سلولهای فتوسنتز کننده تنظیم میشود.
د) مرحلهی رسیدگی
۱- تراوش نمکها از طریق غدد جهت کاهش میزان نمک در گیاه
۲- گسترش تورژسانس سلولی در راستای رقیق سازی نمک (وبر، ۲۰۰۹).
۱-۲-۷- اثر شوری بر جنبه های فیزیولوژیکی
ویژگیهای فیزیولوژیکی نسبت به عوامل محیطی بسیار حساس هستند، واکنش گیاه به تنشهای محیطی را تعیین میکنند و در تعیین واکنش گیاه به تنشهای محیطی، اهمیت دارند. یکی از راهکارهای درک واکنشهای فیزیولوژی در برابر شوری، بررسی رویدادهای فیزیولوژیکی پس از آغاز شوری است. در برخی از مواقع، مطالعات نمیتوانند علل روابط را ثابت کنند، ولی میتوانند در رفع شبهات راهگشا باشند (السید الهنداوی، ۲۰۰۴).
۱-۲-۸- فسفر
فسفر یکی از عناصر پرمصرف مورد نیاز رشد گیاه میباشد که مقادیر کافی آن، استحکام ساقهی غلات و ظرفیت تثبیت نیتروژن را در بقولات افزایش میدهد. کیفیت میوه ها، علوفه، سبزیجات و محصولات دانهای با وجود فسفر کافی بهبود مییابد. فسفر کافی همچنین مقاومت گیاه به بیماری و رشد ریشه ها را افزایش میدهد (هاولین و همکاران، ۲۰۰۳). فسفر در تشکیل بذور نقش اساسی دارد و به مقدار زیاد در بذور و میوه یافت میشود و عامل زودرسی محصولات، به ویژه غلات است (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳). فسفر همانند هر عنصر دیگر، در غلظتهای زیاد نه تنها باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصول نمیگردد بلکه مصرف بیرویهی این عنصر، بیش از حد نیاز گیاه باعث تجمع فسفر در محیط ریشهی گیاه میشود که با توجه به کندی تحرک فسفر در خاک، شسته شدن آن به عمق پایین خاک صورت نمیگیرد. بنابراین فسفر در خاک تثبیت و ذخیره میشود و قسمت قابل ملاحظهای از آن در لایهی سطحی خاک زراعی، یعنی در محلی که کودهای فسفری مصرف شدهاند باقی میماند (بغوری، ۱۳۷۰). این شکل فسفر در کوتاه مدت برای رشد گیاه مفید نبوده و علاوه بر اتلاف سرمایهی کشاورز موجب بروز خساراتی مانند محدود شدن جذب عناصر کم مصرف میگردد.
ملکوتی (۱۳۷۵) گزارش نمود که نسبت مصرف کود در ایران در مقایسه با آمار جهانی نامتعادل میباشد. نسبت مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دنیا به ترتیب ۱۰۰، ۵۰ و ۳۵ است در حالی که ایران در سال ۱۳۷۰ برابر ۱۰۰، ۱۱۱ و ۳۰ بوده است.
۱-۲-۹- مقدار و اشکال فسفر خاک
۱-۲-۹-۱) مقدار فسفر در خاک
میزان فراوانی فسفر در خاکها کمتر از نیتروژن و پتاسیم است. کل فسفر در خاکهای سطحی بین ۱۵/۰- ۰۰۵/۰ درصد تغییر میکند (هاولین و همکاران، ۲۰۰۵). مقدار فسفر در اعماق مختلف خاک یکسان نمیباشد. در خاکهای زراعی به علت افزایش کودهای فسفری معمولاً مقدار فسفر افقهای سطحی بیش از افقهای عمقی است (سالاردینی، ۱۳۸۲). متوسط میزان کل فسفر موجود در خاکهای مرطوب مناطق جنوب شرقی آمریکا کمتر از خاکهای نواحی چمنزار و ایالات غربی است. متأسفانه مقدار فسفر کل خاک با میزان قابل استفادهی آن برای گیاهان ارتباط کم یا هیچ ارتباطی ندارد. هرچند که خاکهای چمنزار مقدار فسفر کل بالایی دارند، اما بسیاری از آنها از نظر فسفر قابل جذب گیاهان فقیرند (هاولین و همکاران، ۲۰۰۵). زیادی فسفر در لایه های سطحی خاکهای مرتعی به این علت است که گیاهان فسفر را از لایه های مختلف خاک جذب میکنند و پس از مردن و پوسیده شدن انسجاج آنها مقدار زیادی فسفر در سطح خاک تجمع پیدا میکند (سالاردینی، ۱۳۸۲).
۱-۲-۹-۲) اشکال فسفر در خاک
فسفر در خاک به شکل آلی و معدنی یافت میشود. بخش آلی آن در هوموس و مواد آلی و قسمت معدنی آن به صورت ترکیباتی با کلسیم (در خاکهای آهکی)، آهن و آلومینیوم (در خاکهای اسیدی) و سایر فلزات همراه است (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳).
فسفر به صورت یونیزه در محلول خاک در جذب سطحی کلوئیدها قرار میگیرد. آنیونهای تک ظرفیتی ^-_۴PO₂H، دو ظرفیتی ^– _۴HPO و سه ظرفیتی ^—_۴PO آن در pHهای مختلف به نسبتهای متفاوت در خاک وجود دارند . در خاکهای اسیدی (۴>pH) آنیون تک ظرفیتی (ارتوفسفات) به حداکثر میرسد، با افزایش pH آنیون دوظرفیتی (هیپوفسفات) بیشتر میشود، به طوری که در pHهای حدود خنثی میزان دو آنیون ^-_۴PO₂H و ^–_۴HPO به هم نزدیک میشوند و در pHهای حدود ۸ و ۹ هیپوفسفات به حداکثر خود میرسد. در حالی که درخاکهای با قلیائیت زیاد (۹<pH) آنیون سه ظرفیتی فسفر افزایش مییابد، از آنجاییکه این خاکها اغلب از سدیم غنی هستند، تریسدیم فسفات (_۴PO₃Na) به طور قابل ملاحظه وجود دارد (غازانشاهی، ۱۳۸۷). فسفر در خاک نسبت به سایر عناصر مغذی بسیار بیتحرک، غیر قابل دسترس و غیر قابل جذب میباشد. این ویژگیها دلیل کمبود رایج فسفر در اراضی مورد استفاده برای تولیدات کشاورزی است (هالفرد، ۱۹۹۷).
۱-۲-۱۰- تغییرات میزان فسفر خاک
برخلاف نیتروژن که افزایش آن به خاک علاوه بر کودپاشی به کمک موجودات ذرهبینی خاک نیز انجام میشود، افزایش فسفر خاک فقط با کودپاشی امکان پذیر است (سالاردینی، ۱۳۸۲). مقدار فسفر در خاک سطحالارض، حداکثر به ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار بالغ میشود. این مقدار در مقایسه با ۱۰ الی ۴۰ کیلوگرم فسفری که به وسیلهی محصولات زراعی برداشت میشود، قابل توجه نیست. البته باید در نظر داشت که درصد بالایی از کل فسفر خاک به صورت غیرقابل استفادهی گیاه میباشد (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳). فسفری که از طریق کود به خاک اضافه میشود، جذب سطوح ذرات خاک شده و به شکل مواد معدنی رسوب میکند. رسوب، تنها در منطقهای از خاک که کود مستقیماً با آن در تماس بوده، تشکیل میشود. این رسوب، در خاکهای آهکی عمدتاً به صورت نمکهای فسفات کلسیم میباشد (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳؛ نید و همکاران، ۱۹۸۷).