درختان مرکبات اوایل بهار رشد فعالی داشته و شاخه های جوان تولید می کنند. تابستان با افزایش دما، رشد درختان کاهش یافته و با کاهش تدریجی دما در اواخر تابستان و اوایل پاییز، رشد رویشی درخت مجددا افزایش می یابد.
کشت مرکبات بین عرض های جغرافیایی ۴۰ درجه شمالی و جنوبی از خط استوا صورت می گیرد. در سطوح تجاری مناطق عمده تولید مرکبات جهان در بین عرض های جغرافیایی ۵/۲۳ تا ۴۰ درجه شمالی و جنوبی قرار دارند. مرکبات در نواحی نیمه گرمسیری با درجه حرارت بالای ۷- درجه سانتیگراد تولید می شود. شاخص مجموعه حرارتی سالیانه در گلدهی مرکبات اهمیت دارد. حداقل حرارت مورد نیاز برای شروع رشد مرکبات (صفر فیزیولوژیکی) ۵/۱۲ درجه سـانتیگـراد و متوسـط دمای منـاسب جهت رشد مطلوب ۵/۱۸ درجـه سانتیگـراد اسـت. مرکـبـات مـاهیـانه بـه ۱۸۰ سـاعــت مـجمــوعــه حـــرارتــی نیاز دارند (Davies and Albrigo,1994).

دما و آب به صورت چشمگیری در تنظیم زمان و دوره گلدهی، توزیع گل، درصد تشکیل میوه و وضعیت نمو و ریزش میوه درختان مرکبات تاثیر دارند. از سوی دیگر نوسانات دمایی شب و روز باعث رنگ گیری بهتر میوه و تجمع قند می شود. مرکبات جهت رشد و نمو در مناطق مرطوب به میزان ۵۷۰ و در مناطق خشک ۱۵۰۰ میلی لیتر (۵۱ هزار متر مکعب در هکتار) آب در سال نیاز دارند (فتوحی قزوینی، ۱۳۷۸). با توجه با اینکه بروز سرما و یخبندان می تواند به درختان مرکبات آسیب های شدید وارد نماید، کشت و پراکنش این درختان در نواخی با زمستان های ملایم محدود می گردد. جدول ۳-۲ حداقل درجه حرارت قابل تحمل گونه های مختلف مرکبات را نشان می دهد.
جدول ۳-۲٫ حداقل درجه حرارت قابل تحمل گونه های مختلف مرکبات (برحسب سانتی گراد)

سرما و یخبندان یکی از بزرگترین مسائل محیطی خطر ساز برای مرکبات به شمار می روند. در ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان در دو دهه گذشته با فواصل ۵-۴ سال باغ های شمال و جنوب دچار سرمازدگی شده اند. در شرایط یخبندان گل ها حساس ترین عضو و بافت های چوبی مقاوم ترین اندام هانسبت به یخبندان هستند (Yelenosky, 1985).
امکان کاشت مرکبات در خاک های شنی، شنی- لومی و لوم وجود دارد ولی بهترین نوع خاک برای مرکبات شنی – لومی است. مرکبات نسبت به pH بالا حساس اند و بهترین محدوده pH برای مرکبات بین ۵/۵ تا ۵/۷ است. در بین محصولات باغی ، مرکبات حساس ترین گروه به شوری خاک هستند شوری خاک به میزان حدود ds/m2 بدون ظهور علائم مسمومیت برگی به رشد درخت و عملکرد درخت صدمه می زند (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹؛ کیانی و همکاران، ۱۳۸۵).

تغذیه درختان مرکبات

مرکبات همانند سایر درختان برای رشد و تولید عملکرد به آب، عناصر غذایی و دی اکسید کربن موجود در هوا احتیاج دارند. اگر هرکدام از از موارد نام برده فراهم نگردد انجام این عملیات متوقف شده و در نتیجه گیاه قادر به رشد و تولید محصول نخواهد بود. عناصر غذایی به صورت کودهای شیمیایی در اختیار درختان مرکبات قرار داده می شود. کود موادی است که باید آن را با خاک مخلوط کرد تا گیاه برای تغذیه و نمو خود از مواد قابل حل و جذب آن تغذیه کند. یکی از مهمترین مسائل موجود در مدیریت تغذیه باغات یک جانبه نگری است. بدین معنی که کشاورزان بدون توجه به فاکتورهای مدیریتی موثر در جذب و تامین عناصر غذایی نظیر هرس، کیفیت آب، میزان محصول، سن درخت نسبت به کوددهی یکسان در تمام باغات اقدام می کنند.
تجمع کربنات کلسیم در خاک های زیر کشت باغات مرکبات، فراوانی بی کربنات در آب های آبیاری، کمبود مواد آلی ، درجه حرارت بالا، تنش های محیطی، از دست رفتن پتاسیم در خاک های با بافت سبک، مصرف فراوان کودهای ازته و فسفاته، عدم مصرف کودهای محتوی عناصر کم مصرف، کاربرد نادرست کودها و مدیریت نامناسب باغات از عوامل عمده کاهش عملکرد و کیفیت میوه می باشند (جیحونی، ۱۳۹۰؛ ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹).

۲-۷-۱- عناصر پرمصرف

۲-۷-۱-۱- ازت (نیتروژن)

ازت در باز شدن جوانه های برگی و زمان گلدهی مرکبات از اهمیت ویژهای برخوردار است. معمولا تعداد گل های تشکیل شده بستگی به میزان ازت گیاه دارد. ازت در تسریع ظهور گل ها و شکوفه دادن درختان و بارورسازی تخمدان نقش مهمی ایفا می کند و تنها عنصری است که ارتباط مستقیم با تولید محصول دارد (گندمکار و همکاران، ۱۳۸۰). افزایش مقدار مصرف ازت موجب افزایش تولید میوه می شود ولی این رابطه خطی نیست لذا با افزایش مقدار ازت میزان افزایش تولید سیر نزولی می یابد بنابراین باید در مصرف آن اعتدال را رعایت نمود (جیحونی، ۱۳۹۰).
باید این نکته را در نظر داشت که کودهای ازته بدلیل حلال بودن در آب همواره با آب آبیاری و بارندگی شسته و از دسترس گیاه خارج شده و معمولاً هرساله باید به خاک اضافه شود. کمبود ازت موجب کاهش رشد رویشی، رنگ سبز مایل به سفید تا زرد برگ ها، ریزش برگ قبل از آنکه به میزان کافی توسعه یابد، ریزش میوه قبل برداشت، کاهش تولید و اندازه میوه، پوست نازکی و رنگ پریدگی میوه، کاهش ویتامین ث و ایجاد لکه های فرورفته پوستی (Pits) بعد از ۴۰ روز در انبار می گردد و در مقابل مصرف بیش از اندازه ازت باعث ضخیم شدن و زبری سطح می
وه، تقلیل مقدار آب میوه، کاهش درصد عصاره میوه، افزایش عملکرد و کاهش جزئی وزن میوه و از همه مهم تر تحریک شدید رشد رویشی و سال آوری محصول می گردد (فتوحی قزوینی، ۱۳۷۸؛ گندمکار و همکاران، ۱۳۸۰).
میزان ازت مورد نیاز جهت رشد رویشی و زایشی بر اساس محصول سال قبل و تجزیه برگ تعیین می شود. اندازه متوسط این عنصر در برگ ها باید بین ۷/۲-۵/۲ درصد ماده خشک بر حسب ارقام مختلف مرکبات باشد. استفاده از پایه های پررشد رافلمون موجب می شود تا ازت به میزان بیشتری نسبت به ارقام تجاری پیوند شده روی پایه های نارنج و نارنگی کلئوپاترا جذب شود.
مصرف کودهای ازته برای درختان مرکبات باید در سه نوبت صورت گیرد. ابتدا ۵۰ درصد میزان مصرف را قبل از زمان شکوفه دهی (به عنوان ترکیبات فروت ست)، سپس ۲۵ درصد میزان مصرف را زمان شروع رشد و نمو میوه (مرحله فندقی شدن میوه) و در نهایت ۲۵ درصد میزان مصرف را باید بعد از زمان رشد کامل میوه مصرف نمود (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹).

۲-۷-۱-۲- فسفر

فسفر در گسترش ریشه، گلدهی و بارورسازی گل، سرعت رسیدن میوه و همچنین حفظ کیفیت مطلوب میوه نقش مهمی ایفا می کند. فسفر به تنهایی تاثیر محسوسی در افزایش میزان تولید محصول مرکبات ندارد ولی زمانی که با پتاسیم ترکیب می شود تاثیر شگرفی پدید می آورد (کیانی و همکاران، ۱۳۸۵). این عنصر که به شکل سوپر فسفات و فسفات آمونیوم در باغات مصرف می شود، تأثیر زیادی روی زودرسی میوه دارد. مصرف آن باعث خوشرنگی ،بالارفتن کیفیت میوه و عمل گرده‌افشانی را آسان می‌کند. کمبود آن باعث کلفتی پوست میوه و توخالی شدن آن می‌شود، به طوری که وقتی میوه برش داده می شود، حفره بزرگی در وسط میوه به چشم می خورد. مات شدن رنگ برگ ها و ریزش بی موقع برگ نیز از دیگر علائم کمبود فسفر می باشد. بهترین زمان مصرف فسفات قبل از شکوفه ‌دهی، که در مناطق جنوب برابر با بهمن ماه می باشد.
افزایش بیش از اندازه فسفر موجب کاهش آب میوه مرکبات می شود. علائم کمبود فسفر در مرکبات کشور به علت مصرف بیرویه این عنصر درخاک بسیار نادر می باشد ولی در صورت وجود موجب ضخیم و ناصافشدن پوست میوه، ایجاد حفره توخالی بزرگ در وسط میوه، کاهش ویتامین ث، کاهش تعداد شکوفه، عقیم ماندن شکوفه ها، کاهش عملکرد و تاخیر در بلوغ میوه می گردد (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹؛ جیحونی، ۱۳۹۰).
باتوجه به مصرف بی رویه کودهای فسفاته طی سالیان طولانی در تمامی نقاط مرکبات خیز کشور قبل از مصرف کودهای فسفاته آنالیز خاک و برگ ضروری می باشد و در صورتیکه میزان فسفر خاک حدود mg/kg 7-5 و برگ حدود ۶۱/۰-۲۱/۰ درصد باشد نیازی به مصرف کودهای فسفاته نیست. حتی الامکان توصیه می شود از محلول پاشی کودهای حاوی ترکیب فسفات و پتاسیم به جای مصرف خاکی استفاده شود (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹؛ گندمکار و همکاران، ۱۳۸۰).

۲-۷-۱-۳- پتاس

مصرف پتاس در مرکبات باعث افزایش رشد و نمو درخت، درشت شدن میوه، مقاومت به بیماری ها، جلوگیری از ترکیدگی پوست و کمک به خشبی شدن شاخه‌های جوان می‌شود (کیانی و همکاران، ۱۳۸۹). شکل ترکیدگی میوه در چند سال اخیر یکی از مشکلات بزرگ باغات جنوب است که مصرف پتاس با مقاومتی که در پوست میوه ایجاد می‌کند که تا حد بسیار زیادی با این مشکل مبارزه می‌کند. با مصرف پتاس مقاومت گیاه را به سرما نیز افزایش می‌دهد . این نوع کود بهتر است که در اواخر زمستان قبل از شکوفه‌دهی به درخت داده شود. هرچند افزایش زیاد پتاسیم موجب کاهش کیفیت میوه در پرتقال والنسیا و گریپ فروت شده است، اما به نظر می رسد لیموها و نارنگی ها در برابر مصرف زیاد پتاسیم مقاومت دارند (جیحونی، ۱۳۹۰).
کمبود شدید پتاسیم که در اکثر نقاط مرکبات خیز کشور شیوع دارد، موجب زردی و سوختگی برگ های بالغ، ریزش قبل از بلوغ، مرگ سرشاخه های کوچک ظاهر شده در بهار، کوچکی و پوست نازکی میوه ها می شود. در حالت کمبود شدید برگ ها پیچیده و شاخه های جانبی جدید ضعیف و دوکی شکل می شوند (ملکوتی و همکاران، ۱۳۷۹؛ کیانی و هکاران، ۱۳۸۵).

۲-۷-۱-۴- کلسیم

کمبود کلسیم در شرایط باغی منتج به کاهش آب میوه، بالا رفتن محتوای مواد جامد محلول میوه، در برخی موارد کوچکی اندازه میوه، افزایش ضخامت پوست، کاهش رشد و برگدهی و پوسیدگی ریشه می گردد. مطالعات اخیر بیانگر آن است که ترک خوردگی میانبر میوه مرکبات (Creasing)در ارتباط با نسبت های K/Ca , Ca/Mg و محتویات میوه می باشد و کمبود کلسیم در پیدایش این عارضه نقش اصلی را ایفا می کند (ملکوتی و همکران، ۱۳۷۹؛ گندمکار و همکاران، ۱۳۸۰).

۲-۷-۱-۵- منیزیم

مرکبات ازجمله گیاهان حساس به کمبود منیزیم میباشند. معمولا آثار کمبود منیزیم وقتی میزان آن در برگ به کمتر از ۲/۰ درصد می رسد مشاهده میشود. این حد بحرانی در برگ های نارنگی ۳/۰ درصد و در پرتقال ۲/۰-۱۵/۰ درصد گزارش شده است (ملکوتی، ۱۳۷۹؛ تدین و رستگار، ۱۳۸۳).

۰٫۲۲۴

۲

استراتژی ۲: ارتقا مشتری و بازار

۰٫۲۰۵

۳

استراتژی ۳: یکپارچه سازی اطلاعات

۰٫۲۴۹

۱

استراتژی ۴: یکپارچه سازی شبکه

۰٫۲۰

۴

استراتژی ۵: مدیریت مشارکتی

۰٫۱۲۲

۵

از نتایج بدست آمده از جدول۴-۳۵، قابل مشاهده است که گزینه اول یعنی یکپارچه سازی اطلاعات در معیارها و زیر معیارها وزن بیشتری نسبت به سایر استراتژی ها داشته است و یکپارچه سازی فرایند، ارتقا مشتری و بازار، یکپارچه سازی شبکه و مدیریت مشارکتی در رتبه های بعدی قرار دارند.
شکل ۴-۳ نمودار رتبه بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

۵-۱- مقدمه

هدف تحقیق حاضر شناسایی شاخص های موثر در زنجیره تامین چابک و ارزیابی و اولویت بندی استراتژی های زنجیره تامین چابک بر حسب شاخص های تعیین شده در شرکت صنعتی بهشهر می باشد. جامعه آماری که مورد بررسی قرار گرفته است به صورت محدود بوده و شامل افرادی است که به نوعی با زنجیره تامین درگیر بوده و با مفهوم چابکی آشنایی دارند، که شامل مدیران دپارتمان زنجیره تامین در شرکت صنعتی بهشهر می باشند.
در فصل های پیش به بیان موضوع، بررسی مبانی نظری، متدولوژی تحقیق، تجزیه و تحلیل داده های واقعی با بهره گرفتن از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی پرداختیم و در نهایت بر اساس اعداد و ارقام بدست آمده، نتایج استخراج گردید.در این فصل ضمن ارائه ی پاره ای از محدودیت های انجام تحقیق، با توجه به نتایج به نتیجه گیری، تحلیل نتایج حاصله و همچنین ارائه پیشنهادات برای محقق بعدی می پردازیم.

۵-۲- پاسخ به سوالات تحقیق

۵-۲-۱- آیا شاخص ها و زیر شاخص های ذکر شده در پیاده سازی زنجیره تامین چابک موثر هستند؟

با توجه به معیارهای شناسایی شده براساس مدل سوافورد ، معیارها و زیرمعیارها به وسیله پرسشنامه پیوست ۱ توسط خبرگان مورد بررسی قرار گرفت تا موثر بودن آنها در پیاده سازی استراتژی های زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر مورد تایید قرار گیرد. پس از دریافت پرسشنامه ها، براساس آزمون T-Student و با کمک نرم افزار Spss معیار Sig برای تمامی معیارها و زیر معیارها سنجیده شد که نتایج آن در فصل چهارم در جداول ۴-۱ تا ۴-۶ ذکر گردید. براساس این محاسبات معیار Sigبرای تمام معیارها و زیر معیارها کمتر از ۰۵/۰ بود.بنابراین فرضیه موثر بودن آنها تایید گردید. سپس مدل ساختار سلسله مراتبی شناسایی شد.
براین اساس، ساختار سلسله مراتبی به صورت شکل ۵-۱ ترسیم گردید.
استراتژی۱: یکپارچه سازی فرایند
استراتژی۲: ارتقای مشتری و بازار
استراتژی۴: یکپارچه سازی شبکه
استراتژی۳: یکپارچه سازی اطلاعات
استراتژی۵: مدیریت مشارکتی
شکل ۵-۱ ساختار سلسله مراتبی مدل مفهومی

۵-۲-۲- اولویت بندی استراتژی ها بر اساس شاخص های تعیین شده در سازمان مورد مطالعه با بهره گرفتن از تکنیک AHP فازی چگونه است؟

همانطور که گفته شد اولویت بندی و انتخاب بهترین استراتژی پیاده سازی زنجیره تامین چابک در شرکت صنعتی بهشهر با بهره گرفتن از روش AHP فازی انجام شد.در این روش وزن هرکدام از شاخص ها و زیرشاخص های موثر در زنجیره تامین چابک و همچنین وزن هر کدام از استراتژی ها در زیر شاخص های شناسایی شده، مشخص شد.در مورد نتایج نهایی می توان گفت که نتایج بررسی اهمیت نسبی معیارهای اصلی تحقیق از انجام مقایسات زوجی در روش AHP فازی و از دید خبرگان نشان می دهد که معیارها به ترتیب اهمیت عبارتند از:
انعطاف پذیری توسعه محصول، انعطاف پذیری فناوری اطلاعات، انعطاف پذیری لجستیک، انعطاف پذیری تدارکات و انعطاف پذیری ساخت و تولید.
مقدار وزنی این پنج معیار نشان می دهد که از دید خبرگان معیار انعطاف پذیری توسعه محصول، تقریبا ۲/۳۴ درصد اهمیت نسبی کل را به خود اختصاص داده است.
همچنین براساس نتایج حاصل از محاسبات وزن استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک، اولویت بندی این استراتژی ها در شرکت صنعتی بهشهر به ترتیب زیر می باشد:
یکپارچه سازی اطلاعات، یکپارچه سازی فرایند، ارتقا مشتری و بازار، یکپارچه سازی شبکه و مدیریت مشارکتی.

۵-۳- پیشنهادات بر اساس نتایج تحقیق

نام واحد دانشگاهی: تهران مرکزی کد واحد: ۱۰۱
کد شناسایی پایان‌نامه: ۱۰۱۱۳۰۲۱۸۹۱۲۰۰۶

عنوان پایان‌نامه: بهینه سازی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در سامانه پلاسمای کانونی

نام و نام خانوادگی دانشجو: مریم ساعد
شماره دانشجوئی: ۸۹۰۹۳۵۳۰۸۰۰
رشته تحصیلی: فیزیک هسته ای
تاریخ شروع پایان‌نامه: نیمسال اول سال تحصیلی ۹۲-۹۱
تاریخ اتمام پایان‌نامه: نیمسال اول سال تحصیلی ۹۳-۹۲

استاد راهنما: دکتر ایوب بنوشی
استاد مشاور: دکتر مرتضی حبیبی

آدرس و شماره تلفن : تهران-اشرفی اصفهانی- نرسیده به تیراژه-کوچه بیدکی-پلاک۱۹ ۰۹۳۶۹۳۲۲۶۱۵

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده):
بررسی و مطالعه شرایط بهینه تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر با بهره گرفتن از دستگاه پلاسمای کانونی موضوع مورد تحقیق پروژه حاضر است. رادیوایزوتوپ‌های کوتاه عمر که درپزشکی کاربرد دارند شامل:^۱۸F (110 دقیقه)؛ ^۱۳N (10دقیقه)؛ ^۱۵O (5/2 دقیقه)؛ ^۱۱C (20دقیقه) هستند. تکنیک تصویربرداری گسیل پوزیترونی با بهره گرفتن از این رادیوایزوتوپ ها مزایای گسترده ای نسبت به سایر روش ها دارد. برخی از کاربردهای آن عبارتند از : آشکارسازی بافت های سرطانی ، تعیین گسترش آن در بدن ، بررسی موثر بودن عمل درمان، تعیین بازگشت مجدد سرطان پس از عمل، تعیین اثرات حمله قلبی. استفاده از سیکلوترون تصویربرداری گسیل پوزیترونی را به روشی گرانقیمت تبدیل کرده است. بنابراین لازم است سایر روش ها مورد بررسی قرار گرفته تا هزینه ها را کاهش داده و امکان استفاده از آن را برای همه فراهم کرد. به همین منظور دستگاه پلاسمای کانونی به دلایل گفته شده مورد توجه جدی قرار گرفته است. اهداف مورد بررسی در این تحقیق شامل: ۱) آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و مطالعه فازهای مختلف آن. ۲) بررسی مکانیسم های شتاب و مطالعه طیف دوترون های پر انرژی شامل روش های اندازه گیری طیف های دوترون ۳) بررسی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی. ۴) شرایط بهینه سازی شامل: محاسبه اکتیویته طیف های آزمایشگاهی، رابطه بین توان تابع نمایی و اکتیویته و همچنین برای بهینه سازیِ تولید رادیوایزوتوپ ها می توان در مد تکرار کارکرده و یا انرژی دستگاه را بالا برد و یا شرایط دیگر را بررسی کرد.

مناسب است
نظر استاد راهنما برای چاپ در پژوهش‌نامه دانشگاه تاریخ و امضاء:
مناسب نیست
عنوان شماره صفحه
چکیده ۱
۱- آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و کاربردهای آن ۲
۱-۱ ساختار کلی دستگاه پلاسمای کانونی ۴
۱-۱-۱ دینامیک پلاسمای کانونی ۶
الف)فازشکست ۷
ب)فاز شتاب گیری محوری ۸
ج)فاز شعاعی ۹
۱-۲ کاربردهای پلاسمای کانونی ۱۳
۲ سازوکارشتاب یون ها و مطالعه طیف دوترون های پرانرژی در دستگاه پلاسمای کانونی ۱۵
۲-۱ سازوکارشتاب یون ها ۱۶
۲-۱-۱ فرایند شتاب ۱۷
۲-۱-۲ مدل های شتاب ۱۸
۲-۱-۲-۱ ناپایداری ها ۱۸
۲-۱-۲-۲ مقاومت غیر عادی ۲۱
۲-۱-۲-۳ موج پلاسما ۲۲
۲-۱-۲-۴ موج شوک ۲۳
۲-۲ مطالعه طیف دوترون های پرانرژی ۲۴
۲-۲-۱ روش های اندازه گیری دوترون های پر انرژی ۲۴
۲-۲-۱-۱ طیف سنج مغناطیسی ۲۴
۲-۲-۱-۲ فعال سازی هسته ای ۳۱
۲-۲-۱-۳ تحلیل گر سهمی تامسون ۳۷
۲-۲-۱-۴ زمان پرواز یون ۴۴

راغب­بیان­­داشته­است،که­ الدَّبُ‏ والدُّبِیبُ‏،به­معنای آرام راه­رفتن است،که درباره حیوانات و حشرات بیشتربه­کار مى‏رود؛ و درحرکت نفوذى آرام آب و رطوبت و نوشیدنى و مانند اینها که حرکتشان را حواس درک نمى‏کند، به کار مى‏رود؛ و همچنین درباره تمام جانداران هر چند که عرف مردم فقط اسب را دَابَّه گویند، است.^[۳۰۳]
مولف درمعجم مقایس اللغه براین نظر است،که دبب به معنای راه رفتن به آرامی بر روی زمین است، و بیان می­دارد،که"دَبَ‏ دبیباً"یعنی هرآنچه بر روی زمین راه برود، و این معنای دابه است.^[۳۰۴]

در تاج­ العروس آمده است، که"دبّ” به معنای راه رفتن مورچه و هر حیوانی غیر از آن بر روی زمین، که راه رفتن آن آرام باشد؛ وسرعت نداشته باشد،است.^[۳۰۵]
علامه براین عقیده است،که دابه­الارض بیان یک آیت خارق العاده ای است، که درآیه­ی «سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»(فصلت/۵۳) آن را وعده داده، و اما اینکه آن جنبنده ،جنبنده‏اى باشد که با مردم صحبت کند، از آنجا که کلمه” دابه- جنبنده” به هر صاحب حیاتى اطلاق مى‏شود، که در زمین راه مى‏رود مى‏تواند انسان باشد و مى‏تواند حیوانى غیرانسان باشد، اگر انسان باشد که تکلم و سخن گفتنش امرى عادى است، نه خارق العاده؛ و اگرحیوانى بى زبان باشد، آن وقت حرف زدنش مانند، بیرون شدنش از زمین امرى خارق العاده است.^[۳۰۶]
آنچه می­­توان بیان داشت، این است که دابه الارض بیان یک امر خارق العاده است، هم چنان که در بیان علامه به آن اشاره شده است، حدیث آورده شده معنای آن وشگفتی آن را در کلام امام بیان کرده است.
۳-۹-ذنب
طریحی در بیان ذنب بر این باور است که ذنوب،به معنای دلو و سطل بزرگ است.^[۳۰۷]
آیه­ی آورده شده، در این قسمت عبارت است از: « لِیَغْفِرَ لَکَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِراطاً مُسْتَقِیماً»(فتح/۲)« تا خداوند از گناه گذشته و آینده تو درگذرد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند، و تو را به راهى راست هدایت کند.»
حدیث آورده شده، در این قسمت عبارت است از : عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى نَبِیِّهِ مَکَّهَ قَالَ لَهُ یَا مُحَمَّدُ إِنَّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً. لِیَغْفِرَ لَکَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ عِنْدَ مُشْرِکِی أَهْلِ مَکَّهَ بِدُعَائِکَ إِیَّاهُمْ إِلَى تَوْحِیدِ اللَّهِ فِیمَا تَقَدَّمَ وَ مَا تَأَخَّرَ لِأَنَّ مُشْرِکِی مَکَّهَ أَسْلَمَ بَعْضُهُمْ وَ خَرَجَ بَعْضُهُمْ عَنْ مَکَّهَ وَ مَنْ بَقِیَ مِنْهُمْ لَا یَقْدِرُ عَلَى إِنْکَارِ التَّوْحِیدِ عَلَیْهِ إِذَا دَعَى النَّاسَ إِلَیْهِ فَصَارَ ذَنْبُهُ عِنْدَهُمْ مَغْفُوراً بِظُهُورِهِ عَلَیْهِم‏ فَقَالَ الْمَأْمُونُ لِلَّهِ دَرُّکَ.^[۳۰۸] پس چون عزّ و جلّ براى حضرت خاتم رّسل مکّه رامفتوح گردانید، ایزد اکبر کریمه«‏ إِنَّا فَتَحْنا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً لِیَغْفِرَ لَکَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ» بر آن حضرت منزل فرمود؛یعنى:یا محمّد گناه تو که با اعتقاد مشرکان به واسطه دعوت آن کافران به­یگانگى خداى عزّوجلّ ثابت و حاصل است، از ماتقدّم و تأخّریکسر معفوّ است، و مغفور؛وماتأخّر بواسطه آن­مذکور­وعیان است؛که مشرکان مکّه بعضى مسلمان گشتند؛وبعضى بعد از فتح مکّه از آن محلّ بیرون رفته، لیکن­برهمان شرک­و عصیان بودند؛و جمعى از ایشان که در مکّه باقى و پنهان بودند؛آن طایفه قادر بر انکار توحید در هنگامی که مردمان ایشان را بر آن دعوت می­نمودند،نبودند؛پس گناه آن رسول ایزد تعالى و تقدّس معفوّ و مغفور است، به واسطه آنکه توحید و یگانگى قادر مجید برآن طایفه بیّن و ظاهر گردید، مامون گفت: للَّه درّک.
علامه بر این باور است، که مراد از کلمه” ذنب” در آیه شریفه گناه به معناى معروف کلمه یعنى مخالفت تکلیف مولوى الهى نیست؛وهم چنین بیان می دارد،که متبادر از لفظ” ذنب” مخالفت امر مولوى است، که عقاب در پى بیاورد؛ و معنایى است که نظر عرف مردمان متشرع به آن دو لفظ داده و گرنه معناى لغوى ذنب همان بود که گفتیم، عبارت است از هر عملى که آثار شوم داشته باشد؛ حال که معناى لغوى و عرفى این کلمه روشن شد؛ مى‏گوییم قیام رسول خدا به دعوت مردم و نهضتش علیه کفر و وثنیت از قبل از هجرت و ادامه‏اش تا بعد از آن وجنگهایى که بعد از هجرت با کفار مشرک به راه انداخت، عملى بود داراى آثار شوم و مصداقى بود، براى کلمه” ذنب.”^[۳۰۹]
در لسان العرب آمده است،که ذنب به معنای جرم ومعصیت است، وذنب الفرس گیاهی است، که شکل دم اسب است.^[۳۱۰]
راغب بیان داشته است،که ذنب دراصل به معنای به دست گرفتن دنباله و دم چیزى است؛ ذنبته: به دمش زدم و آنرا گرفتم؛ و هم چنین بر این باور است، ذَنْب‏ بطور استعاره در هرکارى که عاقبتش ناروا و ناگوار است، و به اعتبار دنباله چیزى بکار رفته است، از این روى واژه ذنب به اعتبار نتیجه‏اى که از گناه حاصل مى‏شود، بد فرجامى و تنبیه و سیاست نامیده شده است، و جمع ذنب ذنوب است.^[۳۱۱]
حدیث معنای آیه راتفسیر وتبیین معنا می­ کند،که ذنب به معنای لغوی نمی­تواند، باشد بلکه آثار شوم این دعوت و به تبع آن جنگ­های پیامبر علیه مشرکین­ بود،که دارای آثار شومی بود.
۳-۱۰-سحب
طریحی بیان داشته است،که به معنای ابر است.^[۳۱۲] طریحی ذیل این وا­ژه آیه­ای را بیان کرده،که­عبارت­است­از:«هُوَ الَّذِی یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَطَمَعاً وَ یُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقال»(رعد /۱۲)«اوست کسى که برق را براى بیم و امید به شما مى‏نمایاند، و ابرهاى گرانبار را پدیدار مى‏کند».
حدیث آورده شده، در این قسمت عبارت است از: عنِ ابْنِ الْعَزْرَمِیِ‏ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام)‏ وَ سُئِلَ عَنِ السَّحَابِ أَیْنَ یَکُونُ قَالَ یَکُونُ عَلَى شَجَرٍ عَلَى کَثِیبٍ عَلَى شَاطِئِ الْبَحْرِ یَأْوِی إِلَیْهِ فَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ أَنْ یُرْسِلَهُ أَرْسَلَ رِیحاً فَأَثَارَتْهُ وَ وَکَّلَ بِهِ مَلَائِکَهً یَضْرِبُوهُ بِالْمَخَارِیقِ وَ هُوَ الْبَرْقُ فَیَرْتَفِعُ ثُمَ‏ قَرَأَ هَذِهِ الْآیَهَ- اللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ فَتُثِیرُ سَحاباً فَسُقْناهُ إِلى‏ بَلَدٍ مَیِّتٍ‏ الْآیَهَ وَ الْمَلَکُ اسْمُهُ الرَّعْد.^[۳۱۳] سند را تاآنجا رسانده که گوید: امیرالمومنین (علیه السلام) درپاسخ این­پرسش­که ابر کجا است؟ فرمود:بردرختى است؛ و روى تل ریگى در کناره دریاکه بدان­ماوى کند؛وهرگاه خدا عزوجل خواهد، که آن را بفرستد،بادى فرستد،و آن را برانگیزد؛و فرشته‏ها بدان گمارد،تاآن را باشلاق بزنند؛ و آن شلاق برق است،وآن بالا آید و بر فراز شود؛ وسپس­این­آیه را خواندکه:«وَ اللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ فَتُثِیرُ سَحاباً فَسُقْناهُ إِلى‏ بَلَدٍ مَیِّتٍ» فاطر/۹)«وخداهمان کسى است، که بادها را روانه مى‏کند؛پس [بادها] ابرى را برمى‏انگیزند؛و [ما] آن را به سوى سرزمینى مرده راندیم، تا آخر آیه- و آن فرشته رانام رعد است.»
راغب براین باور است، که اصل‏سَحْب‏کشیدن است، مثل کشیدن دامن برخاک و کشیدن انسان با صورت به زمین و از این واژه واژه‏ سَحَاب‏ است،یعنى ابرها،یا براى این است که باد آن را مى‏کشاند، یا آب و یا کشیده شدن خودش درحال گذشتن است.^[۳۱۴]
درمعجم مقاییس­اللغه­آمده­است،که­اصل سحب­به معنای­کشیدن­شی­مبسوط است.^[۳۱۵]
مولف درمجمع البیان بیان داشته است، که خداوند ابرهاى سنگین را بوسیله آب و بخار آن خلق مى‏کند؛ و از زمین بالا مى‏برد، و در جو به حرکت در مى‏آورد.^[۳۱۶]
این حدیث معنای ابر و ویژگی های آن راتفسیر وتبیین معنا می کند.
۳-۱۱-سیب
مولف بیان داشته که، سائبه شتری است،که رها شده باشد.^[۳۱۷] آیه­ی آورده شده در این قسمت،عبارت است:
«ما جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِیرَهٍ وَ لاسائِبَهٍ وَ لاوَصِیلَهٍ وَ لاحامٍ وَلکِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُونَ» (مائده/۱۰۳)«خدا [چیزهاى ممنوعى از قبیل:] بحیره وسائبه و وصیله وحام قرارنداده است؛ولى کسانى که کفر ورزیدند، برخدادروغ مى‏بندند، وبیشترشان تعقّل نمى‏کنند».
حدیث آورده شده، در این قسمت عبارت است از: رَوَى ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ أَبِی الْأَحْوَصِ قَالَ‏ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنِ السَّائِبَهِ قَالَ انْظُرْ فِی الْقُرْآنِ فَمَا کَانَ فِیهِ تَحْرِیرُ رَقَبَهٍ فَذَلِکَ یَا عَمَّارُ السَّائِبَهُ الَّتِی لَا وَلَاءَ لِأَحَدٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ عَلَیْهِ إِلَّا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَا کَانَ وَلَاؤُهُ لِلَّهِ عَزَّ وَ- -جَلَّ فَهُوَ لِرَسُولِهِ وَ مَا کَانَ لِرَسُولِهِ ص فَإِنَّ وَلَاءَهُ لِلْإِمَامِ وَ جِنَایَتَهُ عَلَى الْإِمَامِ وَ مِیرَاثَهُ لَه‏.^[۳۱۸]عمّاربن ابى الاحوص عقرقوفى گوید: از امام ششم (علیه السّلام) پرسیدم «سائبه» کیست؟ فرمود: به قرآن بنگر هرکجا که کفّاره تحریر رقبه بود، آن رقبه سائبه است؛ (یعنى بندگانى که به عنوان کفّاره تعیین شده‏اند، همه آنها ولاء ندارند،جز آن کس را که خود معیّن کنند.) و جز خداوند کسى ولاء او را ندارد، و هر چه ولایش با خداست، ولایش با رسول اوست؛ و هر چه ولایش با رسول خدا است، ناچار ولایش با امام مسلمین خواهد بود؛ و امام ضامن جنایات و خسارات او مى‏باشد؛ و میراثش نیز از آن امام مسلمین خواهد بود.
راغب بر این باور است، که سائبه شترى است، که در چراگاه به حال خود رها مى‏شود و از آب و علف دورش نمى‏کنند، و این در صورتى است که پنج بار زائیده باشد.^[۳۱۹]
درلسان العرب­آمده است، که السَّیْبُ‏: بخشش نیکی ویک چیز زیادی است؛وبیان کرده است، که مَطَراً سائباًیعنی بارانی که ریزان است.^[۳۲۰]
هم چنین مولف درکتاب طرازالاول بیان داشته است،که سائبه هرشتری است،که در زمان­جاهلیت برای نذربخشیده می­شد، بنابراین هرکجا می­خواست، می­چرید، و آزاد بوده است وعبدنیز آزاد می­ شود، و برای آزاد کنندگان دیگر سرپرستی نخواهدبود، بنابراین مالش را هر کجا بخواهد می گذارد.^[۳۲۱]
در مجمع البیان­­آمده است،که سائبه شترى بوده، که آن را رها و از منافع آن چشم پوشى مى‏کردند.^[۳۲۲]
طریحی حدیث دیگری را در این قسمت بیان کرده،که عبارت است از:
«رَوَى الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ جَرِیرٍ عَنْ أَبِی الرَّبِیعِ قَالَ‏ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ السَّائِبَهِ قَالَ هُوَ الرَّجُلُ یُعْتِقُ غُلَامَهُ ثُمَّ یَقُولُ لَهُ اذْهَبْ حَیْثُ شِئْتَ لَیْسَ لِی مِنْ مِیرَاثِکَ شَیْ‏ءٌ وَ لَا عَلَیَّ مِنْ جَرِیرَتِکَ شَیْ‏ءٌ وَ یُشْهِدُ عَلَى ذَلِکَ شَاهِدَیْن‏».^[۳۲۳] ابو الرّبیع گوید: از امام صادق (علیه السّلام) پرسیدند؛ سائبه یعنى چه؟ فرمود: آنست که شخص غلام خود را آزاد کند و سپس بگوید؛ هر کجا که خواهى برو نه میراث تو براى من باشد، و نه من ضامن خسارات تو خواهم بود، و بر این گفتار خود دو تن شاهد نیز بگیرد.
طریحی با آوردن این دو حدیث، معنای سائبه را تبیین معناوتفسیر می­ کند.
۳-۱۲-غضب
طریحی بر این باور است، غضب دو نوع است، غضب خداوندی که خشم او برعصیان و عقاب اوست،وغضب مخلوق که آن نیز به دو نوع مذموم ومحمود تقسیم می­ شود، غضب محمود در جانب­داری ازدین وحق است؛وغضب مذموم درخلاف­ آن است.^[۳۲۴] آیه­ی آورده شده در این قسمت عبارت است از:« کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ لا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوى‏» (طه/ ۸۱)« از خوراکیهاى پاکیزه‏اى که روزى شما کردیم بخورید، ولى‏ در آن زیاده‏روى مکنید،که خشم من بر شما فرود آید، و هرکس خشم من بر او فرود آید، قطعاً در [ورطه‏] هلاکت افتاده است».
حدیث آورده شده، در این قسمت عبارت است از:« عَنِ الْمَشْرِقِیِّ حَمْزَهَ بْنِ الْمُرْتَفِعِ‏ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا قَالَ‏ کُنْتُ فِی مَجْلِسِ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ عَمْرُو بْنُ عُبَیْدٍ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى‏ وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوى‏ مَا ذَلِکَ الْغَضَبُ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام) هُوَ الْعِقَابُ یَا عَمْرُو إِنَّهُ مَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ زَالَ مِنْ شَیْ‏ءٍ إِلَى شَیْ‏ءٍ فَقَدْ وَصَفَهُ صِفَهَ مَخْلُوقٍ‏ وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَا یَسْتَفِزُّهُ شَیْ‏ءٌ فَیُغَیِّرَه».‏^[۳۲۵]یکى از شیعیان در محضر امام باقر (علیه السلام) شرفیاب بود،که عمرو بن عبید وارد شد و گفت: قربانت خداى تبارک و تعالى که فرماید:«هرکه غضب من به او درآید، سقوط کند.» معنى این غضب چیست؟ فرمود آن کیفراست، اى عمرو کسى که گمان کند خدا از حالى به حال دیگر درآید، او را به صفت مخلوق توصیف نموده است،خداى تعالى را چیزى از جا نکند،تا تغییرش دهد (او مخلوقست که غضب از جایش بکند، و تغییرش دهد).
در مفردات آمده است، که الغَضَب‏: هیجان و جوشش خون قلب براى انتقام است.‏^[۳۲۶]
در لسان العرب آمده است، که غضب متضاد و ضدخشنودی است.^[۳۲۷]
طبرسی درذیل آیه براین باوراست، که هر کس گرفتارخشم من شود، هلاک میگردد وبیان داشته است، که «هوى» سقوط از بالا به زیر است، و این چیزى جز هلاک شدن یا سقوط در آتش جهنم نیست.^[۳۲۸]
علامه بیان­کرده است، که هرچند به ظاهر، آیه خبر از آینده­ می­دهد؛ولى معنایش این است، که غضب من برشما واجب و لازم شود، و کلمه” یحل” از حلول دین (سر رسیدن مدت قرض) است، و” حل یحل” از باب ضرب یضرب است، و” غضب” یکى از صفات خداى تعالى است، که البته صفت فعل او و مصداق اراده او است؛ اراده اینکه مکروهى به بنده‏اش برساند به اینکه اسباب رسیدن آن راکه ناشى از معصیت عبد است،فراهم سازد؛ودرتفسیرآیه بیان داشته است،که هرکه غضب من متوجه او شود سقوط مى‏کند، و این سقوط به هلاکت تفسیر شده است.^[۳۲۹]
در تفسیر کشاف آمده است،که غضب خداوند عقوبات او است.^[۳۳۰]
درتفسیر روح البیان مولف براین باور است، که غضب عبارت است، از به جوش آمدن خون غلبه هنگام اراده انتقام و هنگامی که، خداوند به این صفت وصف شود، مراد ازآن اراده انتقام است.^[۳۳۱]
طریحی با آوردن این حدیث معنای غضب خداوندی را، تبیین معنا وتفسیر می­ کند،که مقصود از غضب خداندی کیفر وعقاب اوست.
۳-۱۳-سحت
در مجمع­البحرین­آمده است،که سحت به معنای آنچه کسبش حلال نیست.^[۳۳۲] آیه­ی آورده شده در این قسمت، عبارت است از: «وَ تَرى‏ کَثِیراً مِنْهُمْ یُسارِعُونَ فِی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَکْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ» (مائده /۶۲)« و بسیاری ازآنان را مى‏بینى که در گناه و تعدّى وحرام خوارى خود شتاب مى‏کنند؛ واقعاً چه اعمال بدى انجام مى‏دادند».
حدیث آورده شده، دراین قسمت­ عبارت است از:«قَالَ‏أَبُوعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) السُّحْتُ أَنْوَاعٌ کَثِیرَهٌ مِنْهَا مَا أُصِیبَ مِنْ أَعْمَالِ الْوُلَاهِ الظَّلَمَهِ وَ مِنْهَا أُجُورُ الْقُضَاهِ وَ أُجُورُ الْفَوَاجِرِ وَ ثَمَنُ الْخَمْرِ وَ النَّبِیذِ الْمُسْکِرِ وَ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَهِ فَأَمَّا الرِّشَا یَا عَمَّارُ فِی الْأَحْکَامِ فَإِنَّ ذَلِکَ الْکُفْرُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَ بِرَسُولِه».^[۳۳۳]‏ امام صادق (علیه السلام) فرمود:حرام انواع فراوان دارد،از جمله مالى است، که از کارمندى دردستگاه دولت، و فرمانداران ستمکار به دست مى‏آید؛ و از جمله مزد قاضیان است؛ و مزد زنان فاحشه و بهاى شراب فروشى و بهاى نبیذى که مستى آورد،و ربا خوارى، پس از اینکه بفهمد حرام است؛ اى عمار اما رشوه گرفتن در قضاوت‏ها به منزله کافر شدن به خداى بزرگ و رسول او است.
درمفردات آورده است،که “السُّحْت‏” به معنای پوستى است،که از چیزى برکنده شود؛ درذیل­این آیه«فَیُسْحِتَکُمْ‏ بِعَذابٍ‏»(طه/۶۱)«یعنى عذابى ریشه برانداز،هلاکتان مى‏کند».بیان می دارد، که فعلش سَحَتَه‏ و أَسْحَتَه‏ است؛ و از این فعل” السُّحْت” مشتق شده، براى محظور و گناهى که، صاحبش را عار و ننگ ملازم و همراه مى‏شود، گویى که دینش و جوانمردیش را از ریشه برکنده، و از بین برده و نابود کرده است.^[۳۳۴]
درکتاب العین آمده است،هر چیز حرامی که یادش زشت باشد،که باعث ننگ شود مانند بهای سگ، شراب وخوک.^[۳۳۵]
مولف­ درمصباح المنیر براین باور است،که سحت به معنای همه مال حرامی است، که خوردن وکسبش حلال نیست.^[۳۳۶]
علامه درتفسیرآیه­­ی بالابیان داشته است،که منظور از گناهان سه‏گانه‏اى که در آیه اسم برده شده است؛ گناهانى است، که نسبت به سایرگناهان زبانى و عملیشان کلى‏تراست و درحقیقت مشتى است، ازخروار و نمونه ‏ایست،از بسیارى که درایشان است؛ چون آنان هم مرتکب به گناهان زبانى وهم به گناهان­عملى‏اند و مقصود ازگناهان عملیشان یا همان تعدى نسبت به مومنین است،ویا گناهانى است که بین خود و خداى خود دارند، مانندخوردن اموال مردم به باطل و سحت، مثل رشوه و ربا و نظایر آنها.^[۳۳۷]

پس از محاسبه ضرایب توابع انتقال در زیر به بررسی هویت سیستم در اثر اجرای هر کدام از سیاست­های بهبود پرداخته شده است.
۱-اجرای سیاست اول
با اجرای این سیاست ماتریس­های اصلی سیستم در بخش­های تلفن همراه و هلدینگ تغییر می­ کند. تغییرات ماتریس A یا ماتریس سیستم، Y بردار خروجی یا بردار رفتار­، u بردار ورودی­، B ماتریس توزیع­، C ماتریس خروجی یا ماتریس رفتار و D ماتریس انتقال سیستم نشان داده شده است. ماتریس­های ، و نیز به ترتیب نشان­دهنده کنترل­پذیری، رؤیت­پذیری و دسترس­پذیری سیستم می­باشند. هر ماتریس با اندیس m نشان­دهنده وضعیت سیستم در بخش تلفن همراه و بدون اندیس نشان­دهنده وضعیت کلی سیستم در هلدینگ می­باشد.
با توجه به ماتریس­های فوق ملاحظه می­ شود که با اجرای این سیاست، سیستم کنترل­پذیر، رؤیت­پذیر و دسترس­پذیر می­باشد. ماتریس نیز به منظور تعیین پایداری یا ناپایداری سیستم محاسبه شده است. نتایج این ماتریس نیز نشان می­دهد که قسمت حقیقی ریشه­ها منفی می­باشد و بنابراین با اجرای این سیاست سیستم هم در بخش تلفن همراه و هم در سطح هلدینگ به پایداری خواهد رسید. البته با توجه به اینکه ریشه اول در سطح هلدینگ مقدار صفر می­باشد پایداری حاصل در این سطح پایداری حاشیه­ای خواهد بود.

= =
Det(I – A_m) = S³ + ۰/۲۱S² + ۰/۲۲S + 0/002 =0
Det(I – A) = S³ + ۰/۰۰۳S² + ۰/۰۰۱S =0
۲-اجرای سیاست دوم
با اجرای این سیاست ماتریس­های اصلی سیستم در بخش­های خدمات دیتا و هلدینگ تغییر می­ کند. تغییرات ماتریس A یا ماتریس سیستم، Y بردار خروجی یا بردار رفتار­، u بردار ورودی­، B ماتریس توزیع­، C ماتریس خروجی یا ماتریس رفتار و D ماتریس انتقال سیستم نشان داده شده است. ماتریس­های ، و نیز به ترتیب نشان­دهنده کنترل­پذیری، رؤیت­پذیری و دسترس­پذیری سیستم می باشند. هر ماتریس با اندیس d نشان­دهنده وضعیت سیستم در بخش دیتا و بدون اندیس نشان­دهنده وضعیت کلی سیستم در هلدینگ می­باشد.
با توجه به ماتریس­های فوق ملاحظه می­ شود که با اجرای این سیاست، سیستم کنترل­پذیر، رؤیت­پذیر و دسترس­پذیر می­باشد. ماتریس نیز به منظور تعیین پایداری یا ناپایداری سیستم محاسبه شده است. نتایج این ماتریس نیز نشان می­دهد که قسمت حقیقی ریشه­ها منفی می­باشد و بنابراین با اجرای این سیاست سیستم در بخش دیتا و در سطح کلی هلدینگ به پایداری کامل خواهد رسید.
= =
Det(I – A_d) = S³ + ۰/۱۴S² + ۰/۰۸S + 0/004 =0
Det(I – A) = S³ + ۰/۰۴S² + ۰/۰۰۱S + 0/001 =0
۳-اجرای سیاست سوم
با اجرای این سیاست ماتریس­های اصلی سیستم در بخش­های تلفن ثابت و هلدینگ تغییر می­ کند. تغییرات ماتریس A یا ماتریس سیستم، Y بردار خروجی یا بردار رفتار­، u بردار ورودی­، B ماتریس توزیع­، C ماتریس خروجی یا ماتریس رفتار و D ماتریس انتقال سیستم نشان داده شده است. ماتریس­های ، و نیز به ترتیب نشان­دهنده کنترل­پذیری، رؤیت­پذیری و دسترس­پذیری سیستم می­باشند. هر ماتریس با اندیس f نشان­دهنده وضعیت سیستم در بخش تلفن همراه و بدون اندیس نشان­دهنده وضعیت کلی سیستم در هلدینگ می­باشد.
با توجه به ماتریس­های فوق ملاحظه می­ شود که با اجرای این سیاست، سیستم کنترل­پذیر، رؤیت­پذیر و دسترس­پذیر می­باشد. ماتریس نیز به منظور تعیین پایداری یا ناپایداری سیستم محاسبه شده است. نتایج این ماتریس نیز نشان می­دهد که قسمت حقیقی ریشه­ها منفی می­باشد و بنابراین با اجرای این سیاست سیستم به پایداری خواهد رسید. البته مشابه سیاست اول در این بخش نیز با توجه به اینکه ریشه اول در سطح هلدینگ مقدار صفر می­باشد پایداری حاصل در این سطح پایداری حاشیه­ای خواهد بود.
= =
Det(I – A_f) = S³ + ۰/۰۲S² + ۰/۰۰۱S =0
Det(I – A) = S³ + ۰/۰۳S² + ۰/۰۰۱S =0
۴-اجرای سیاست ترکیبی
با اجرای این سیاست ماتریس­های اصلی سیستم در بخش­های تلفن همراه و هلدینگ تغییر می­ کند. تغییرات ماتریس A یا ماتریس سیستم، Y بردار خروجی یا بردار رفتار­، u بردار ورودی­، B ماتریس توزیع­، C ماتریس خروجی یا ماتریس رفتار و D ماتریس انتقال سیستم نشان داده شده است. ماتریس­های ، و نیز به ترتیب نشان­دهنده کنترل­پذیری، رؤیت­پذیری و دسترس­پذیری سیستم می­باشند. هر ماتریس با اندیس m نشان­دهنده وضعیت سیستم در بخش تلفن همراه و بدون اندیس نشان­دهنده وضعیت کلی سیستم در هلدینگ می­باشد.
با توجه به ماتریس­های فوق ملاحظه می­ شود که با اجرای این سیاست، سیستم کنترل­پذیر، رؤیت­پذیر و دسترس­پذیر می­باشد. ماتریس نیز به منظور تعیین پایداری یا ناپایداری سیستم محاسبه شده است. نتایج این ماتریس نیز نشان می­دهد که قسمت حقیقی ریشه­ها منفی می­باشد و بنابراین با اجرای این سیاست سیستم به پایداری کامل خواهد رسید.
=
Det(I – A) = S³ + ۳/۱۷S² + ۰/۰۳S + 0/001 =0
۴-۱۰-تجزیه و تحلیل و نتیجه ­گیری
در این فصل با بهره­ گیری از ادبیات موضوع در فصل قبل، ابتدا به بررسی و ارزیابی زنجیره تامین خدمات شرکت مخابرات با بهره گرفتن از روش پویایی‌های سیستم پرداخته شد. با بهره گرفتن از این رویکرد می‌توان این بازار را در افق زمانی بلندمدت شبیه‌سازی کرد و سناریوهای مختلف را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد که این از مزیت‌های مهم این روش نسبت به روش‌های دیگر است. جهت ارزیابی زنجیره در این پژوهش از چهار دسته شاخص مالی، زمان، ظرفیت و کیفیت در سه بخش زنجیره استفاده شد. سپس با بهره گرفتن از نتایج شبیه­سازی ورودی و خروجی اصلی سیستم یعنی میزان سرمایه ­گذاری در خرید تجهیزات در هر بخش و درآمد حاصل از زنجیره، به طراحی مدل سیستمی زنجیره و تعیین هویت آن با بهره گرفتن از مفهوم مدلسازی سیستم­های پویا پرداخته شد. در سیستمی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت نشان داده شد که سیستم در هر سه بخش کنترل­پذیر است یعنی اینکه ورودیهای سیستم­، متغیرهای حالت سیستم را کنترل می­نمایند. به همین جهت گاه به این مفهوم کنترل­پذیری­، کنترل­پذیری حالت نیز گفته می­ شود. به عنوان مثال در بخش تلفن ثابت، ظرفیت منصوبه تلفن ثابت بعنوان یک متغیر حالت توسط سرمایه ­گذاری در خرید تجهیزات جدید بعنوان متغیر ورودی کنترل می­ شود. مفهوم مشاهده­پذیری نیز کاملاً شبیه مفهوم کنترل­پذیری است. به طور کلی سیستمی کاملاً مشاهده­پذیر است که هریک از متغیرهای حالت آن سیستم بر برخی از خروجی ها تاثیر بگذارد. به عبارت دیگر با اندازه ­گیری خروجی ها، اطلاعاتی در باره متغیرهای حالت به دست آید. اگر با اندازه گیری خروجی ها نتوان همه حالتها را مشاهده کرد­، حالت موجود را مشاهده­ناپذیر می­نامند و اصطلاحاً سیستم مشاهده­ناپذیر می­ شود. چنانچه قبلاً نیز نتیجه ­گیری شد سیستم مورد مطالعه در بخش­های تلفن ثابت و دیتا مشاهده­پذیر است و لذا با اندازه ­گیری خروجی سیستم می­توان متغیرهای حالت سیستم را اندازه ­گیری کرد. به عنوان مثال می­توان با اندازه ­گیری حاشیه سود به عنوان خروجی سیستم، ظرفیت منصوبه به عنوان یک متغیر حالت را اندازه ­گیری کرد. اما سیستم در بخش تلفن همراه مشاهده­ناپذیر است. همچنین سیستم مورد مطالعه در هر سه بخش، دسترس­پذیر می­باشد یعنی اینکه می­توان سیستم را در مدت زمان محدود از حالت اولیه به یک حالت دلخواه تغییر داد. در واقع سیستمی که کنترل­پذیر باشد­، دسترس­پذیر نیز است اما در تعیین وضعیت پایداری سیستم این نتیجه ­گیری حاصل شد که در بخش­های تلفن ثابت و دیتا قسمت حقیقی تمامی ریشه ­های مخرج کسر تابع انتقال منفی است و در نتیجه سیستم پایدار است و دارای خروجی مطلوبی می­باشد. بنابراین سیستم دارای درآمد و حاشیه سود مطلوبی در مقایسه با میزان سرمایه ­گذاری در این بخش­ها به عنوان ورودی سیستم می­باشد. در واقع این وضعیت باعث می شود رفتار سیستم با گذر زمان نوسانات پایدار داشته باشد. اما در بخش تلفن همراه به علت صفر یا مثبت بودن قسمت حقیقی ریشه­ها سیستم ناپایدار است و در واقع میزان خروجی های مدل نیز در این بخش در مقایسه با ورودیهای تزریقی به سیستم قابل توجیه نیست. نتایج مدلسازی ریاضی همچنین نشان می­دهد که شرکت هلدینگ نیز با ادامه روند فعلی ناپایدار خواهد بود. با توجه به مسئله اصلی پژوهش در پایان ابن فصل چهار سیاست جهت افزایش درآمد و حاشیه سود در شرکت هلدینگ مخابرات ایران و شرکتهای زیرمجموعه پیشنهاد داده شد. بررسی نتایج سیاست­های پیشنهادی نشان می­دهد که علاوه بر افزایش قابل توجه خروجی های سیستم باعث می شود سیستم در نهایت به پایداری کامل برسد.
فصل پنجم
بحث و نتیجه ­گیری
۵-۱- مقدمه
در این تحقیق در راستای محقق‌‌شدن هدف اصلی پژوهش یعنی ارزیابی زنجیره تأمین خدمات شرکت مخابرات ایران به طراحی و شبیه­سازی مدل این زنجیره پرداخته شد. مدل مربوطه با مطالعه دقیق مبانی نظری و شناسایی شاخص­ های ارزیابی و با توجه به فضای مسأله مورد مطالعه این تحقیق طراحی شد. پس از طراحی مدل به شبیه­سازی رفتار شاخص­ های ارزیابی پرداخته شد. در واقع جهت پوشش خلا­های موجود، به جای اندازه ­گیری شاخص­ های ارزیابی در یک زمان ایستا به شبیه­سازی آن شاخص ­ها در یک دوره زمانی ۲۰ ساله پرداخته شد. پس از شبیه­سازی رفتار بلندمدت زنجیره جهت اطمینان از پایداری یا ناپایداری سیستم شبیه­سازی به تعیین هویت سیستم، ارائه سناریوهای بهبود، ارائه نتایج حاصله از حل مدل و بررسی کیفیت جواب‌ها پرداخته شد. این فصل به تحلیل بیشتر این جواب‌ها می‌پردازد و عمدتاً باید با تحلیل و تفسیر نتایج حاصله از فصول قبل خصوصاً فصل چهارم همراه باشد. تفسیر و تحلیل‌های این فصل به شکل زیر سازماندهی شده است:
تحلیل جواب‌های حاصل از مدل
نوآوری رساله
پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی
پیشنهادهای اجرایی
در ادامه موارد مذکور از نظر خواهد گذشت.
۵-۲- تحلیل جواب‌های حاصل از مدل
در راستای پاسخ به سوالات پژوهش که در فصل اول مطرح شد و با توجه به ساختار زنجیره تامین خدمات مورد پژوهش، در مرحله اول متغیرها و پارامترهای مهم که جهت مدلسازی شاخص­ های اصلی مستخرج از ادبیات پژوهش موردنیاز بودند شناسایی و تحت عنوان شاخص­ های فرعی طبقه ­بندی شدند. لازم به ذکر است که شاخص­ های اصلی ارزیابی در قالب چهار گروه مالی، زمان، ظرفیت و کیفیت طبقه ­بندی شده ­اند. در واقع شناسایی شاخص­ های فرعی پژوهش در جهت دستیابی به شاخص­ های اصلی هر کدام از گروه ­های فوق بوده است. در مرحله بعد در پاسخ به سوال دوم پژوهش، مدل پویایی­شناسی سیستم جهت ارزیابی عملکرد زنجیره تامین خدمات مورد مطالعه طراحی شد. طراحی مدل بر مبنای ساختار زنجیره تامین مورد نظر در برگیرنده شرکتهای زیرمجموعه مخابرات ایران و مدلسازی و شبیه­سازی تمامی شاخص­ های فرعی و اصلی ارزیابی بوده است. در مرحله سوم پس از طراحی مدل پویایی­شناسی سیستم و شبیه­سازی روند شاخص ­ها در بخش­های مختلف زنجیره به طراحی مدل ریاضی سیستم شبیه­سازی شده با بهره گرفتن از مفهوم مدلسازی ریاضی سیستم­های پویا پرداخته شد و با بهره گرفتن از ورودی و خروجی اصلی سیستم یعنی میزان سرمایه ­گذاری در خرید تجهیزات و حاشیه سود حاصل در بخش­های سه­گانه مدلسازی ریاضی انجام شد. در زیر به نتایج و تحلیل آن پرداخته می­ شود:
در تلفن همراه روند کلی هزینه ابتدا افزایشی با یک شیب تند و سپس کاهشی و با یک شیب ملایم می­باشد. روند افزایشی این تابع در ابتدا در واقع روند طبیعی آن به علت تورم و افزایش هزینه­هاست. اما روند کاهشی از سال ۹۳ به بعد به دلیل کاهشی بودن هزینه نگهداری هر کاربر به دلیل ارتقا تکنولوژی می­باشد. شاخص درآمد در این بخش نیز شبیه به شاخص هزینه­ها ابتدا روند صعودی و سپس نزولی دارد. روند صعودی این شاخص به علت رشد مشتریان در این بازار تا یک مقطع و روند نزولی آن به علت کاهش بودن درآمد به ازای هر کاربر از یک مقطع به بعد به علت رشد شدید رقابت در این بخش و کاهش درآمدهای این بخش در مجموع می­باشد.
به تبعیت از توابع فوق تابع حاشیه سود نیز شبیه­سازی می­ شود. تابع حاشیه سود در این بخش ابتدا صعودی و سپس با یک شیب بسیار ملایم کاهشی است. علت این امر نیز این می­باشد که کاهشی بودن درآمدها بسیار کمتر از کاهشی بودن هزینه­ها در این بخش می­باشد.
بررسی نتایج شبیه­سازی شاخص زمان تحویل محصول زنجیره نشان می­دهد که روند این متغیر کاهشی می­باشد که ابتدا این روند با شیب تند است و سپس این شیب ملایم می­ شود. با توجه به اینکه این شاخص تابعی از ظرفیت شبکه می­باشد، روند این شاخص نشان می­دهد که تا یک مقطعی سرعت افزایش ظرفیت شدیدا افزایشی بوده است و سپس روند افزایشی بودن آن کند شده است.
شاخص کیفیت شبکه، تابعی از ظرفیت شبکه است و با آن رابطه مستقیم دارد. بنابراین انتظار می­رود با افزایش ظرفیت شبکه کیفیت شبکه نیز بهبود یابد. با بررسی روند شاخص­ های کیفیت شبکه مشخص است که این شاخص در طول دوره شبیه­سازی بهبود می­یابد. همچنین شاخص رضایت مشتری نیز رابطه مستقیم با کیفیت شبکه دارد. بنابراین بررسی این شاخص نیز روند افزایشی آن را نشان می­دهد.
نتایج حاصل از نمودارها و توابع ضرایب همبستگی و دگرهمبستگی ورودیها و خروجی های شبیه­سازی سیستم در این بخش نیز نشان می­دهد که توابع این بخش از توابع درجه سوم نزولی پیروی می­ کنند. به دنبال رسم این توابع در مرحله بعد مشخص شد که سیستم در این بخش کنترل­پذیر و دسترس­پذیر است اما مشاهده­پذیر نیست. همانطوریکه در فصل قبل نیز به آن پرداخته شد شرایط کنترل­پذیری و مشاهده­پذیری غالباً اساس وجود راه­حل برای یک مساله کنترل بهینه می باشند. فرآیندی را کاملاً کنترل­پذیر می­نامند که هر متغیر حالت فرایند را بتوان کنترل یا بر آن تاثیر گذاشت تا در مدت معین بتوان به هدف معین رسید. در این بخش از سیستم نشان داده شد که فرایند کنترل­پذیر است یعنی اینکه ورودیهای سیستم ، متغیرهای حالت سیستم را کنترل می­نمایند. به همین جهت گاه به این مفهوم کنترل­پذیری، کنترل­پذیری حالت نیز گفته می شود. به عنوان مثال در این بخش مورد تحقیق، ظرفیت شبکه تلفن همراه بعنوان یک متغیر حالت توسط سرمایه ­گذاری در خرید تجهیزات جدید بعنوان متغیر ورودی کنترل می­ شود. مفهوم مشاهده­پذیری نیز کاملاً شبیه مفهوم کنترل­پذیری است. به طور کلی سیستمی کاملاً مشاهده­پذیر است که هریک از متغیرهای حالت آن سیستم بر برخی از خروجی ها تاثیر بگذارد. به عبارت دیگر با اندازه ­گیری خروجی ها، اطلاعاتی در باره متغیرهای حالت به دست آید.. اگر با اندازه ­گیری خروجی ها نتوان همه حالتها را مشاهده کرد­، حالت موجود را مشاهده­ناپذیر می­نامند. چنانچه قبلاً نیز نتیجه ­گیری شد سیستم در این بخش مشاهده­ناپذیر است و لذا با اندازه ­گیری خروجی سیستم نمی­ توان متغیرهای حالت سیستم را اندازه ­گیری کرد. به عنوان مثال نمی­ توان با اندازه ­گیری حاشیه سود به عنوان خروجی سیستم، ظرفیت شبکه را به عنوان یک متغیر حالت اندازه ­گیری کرد. همچنین سیستم موردنظر یک سیستم دسترس­پذیر می­باشد یعنی اینکه می­توان سیستم را در مدت زمان محدود از حالت اولیه به یک حالت دلخواه تغییر داد. در واقع سیستمی که کنترل­پذیر باشد، دسترس­پذیر نیز است اما در تعیین وضعیت پایداری سیستم این نتیجه ­گیری حاصل شد که قسمت حقیقی تمامی ریشه ­های مخرج کسر تابع انتقال صفر یا مثبت است و در نتیجه سیستم ناپایدار است. در واقع این وضعیت باعث می­ شود رفتار سیستم با گذر زمان نوسانات ناپایدار داشته باشد. نتیجه ­گیری از این بحث را می­توان به نتیجه ­گیری شبیه­سازی معیارهای ارزیابی در بخش پویایی­شناسی سیستم نیز ارتباط داد. همانطوریکه در شبیه­سازی شاخص­ های ارزیابی در بخش پویایی­شناسی سیستم مربوط به تلفن همراه نشان داده شد رفتار آن شاخص ­ها بر خلاف رفتار شاخص­ های تلفن ثابت و دیتا به صورت نوسانی و ناپایدار است. روند نزولی شاخص­ های کلیدی خروجی زنجیره در مسئله پژوهش نیز ناپایداری سیستم را تائید می­ کند. بنابراین جهت حل مسئله پژوهش و پایداری سیستم می­بایست با اجرای سیاست­های کارآمد روند کاهشی را به افزایشی تغییر داد. سیاست پیشنهادی افزایش ظرفیت استفاده از خدمات ارزش­افزوده باعث خروج سیستم از این وضعیت خواهد شد. در واقع اجرای این سیاست باعث ارتقا شاخص­ های کلیدی زنجیره و کمک به حل مسئله پژوهش خواهد شد. شکل ۵-۱ نسبت شاخص­ های درآمد هر مشتری و حاشیه سود تلفن همراه را در حالت اجرای این سیاست و ادامه روند کنونی را نشان می­دهد. مطابق شکل این نسبت در مورد هر دو شاخص افزایشی است و این بدین معنی می­باشد که اجرای سیاست جدید باعث افزایش بیشتری در درآمد و حاشیه سود سیستم به عنوان خروجی­های اصلی سیستم خواهد شد. لازم به ذکر است که در اثر اجرای این سیاست نیازی به افزایش سرمایه ­گذاری به عنوان ورودی اصلی سیستم نخواهد بود.
شکل ۵-۱- نسبت رشد شاخص های خروجی زنجیره تامین
خدمات تلفن همراه در اثر اجرای سیاست جدید
در خدمات تلفن ثابت و دیتا، بررسی روند شبیه­سازی شاخص هزینه نشان می­دهد که این روند افزایشی با تابع نمایی مثبت می­باشد. علت افزایش بودن این روند به دلیل افزایشی بودن هزینه­ های نگهداری هر کاربر تلفن ثابت و دیتا به دلیل نوع تجهیزات منصوبه و ارتباط باسیم می­باشد. اما بر خلاف هزینه شاخص درآمد در خدمات تلفن ثابت و دیتا از یک تابع نمایی مثبت پیروی می­ کند. که به دلیل افزایش بودن درآمد به ازای هر کاربر در این دو محصول می باشد. لازم به ذکر است که این روند افزایشی در دیتا شدیدتر از ثابت می­باشد. که علت آن نیز نوظهور بودن این خدمت و پتانسیل بسیار قوی است که در بازار نسبت به این خدمت وجود دارد. طوریکه ضریب نفوذ آن از کمتر از یک درصد در ابتدای دوره شبیه­سازی به حدود پنجاه درصد در پایان دوره می­رسد.
به تبعیت از توابع فوق تابع حاشیه سود نیز برای هر دو محصول شبیه­سازی شده است. در هر دو بخش همانند توابع هزینه و درآمد این تابع نیز از یک رشد نمایی مثبت پیروی می­ کند.
بررسی نتابج شبیه­سازی شاخص زمان تحویل محصول نیز همانند تلفن همراه نشان می­دهد که روند این متغیر کاهشی می­باشد که ابتدا این روند با شیب تند است و سپس این شیب ملایم می­ شود. با توجه به اینکه این شاخص تابعی از ظرفیت شبکه می­باشد، روند این شاخص نشان می­دهد که تا یک مقطعی سرعت افزایش ظرفیت شدیدا افزایشی بوده است و سپس روند افزایشی بودن آن کند شده است. بررسی روند ظرفیت شبکه­، نشانگر صحت این موضوع است.
بررسی شاخص­ های ظرفیت شبکه و تعداد مشتریان در بخش­های دیتا و تلفن ثابت نشان­دهنده روند افزایش آن با یک تابع نمایی مثبت است.