(منبع: اداره کل حمل و نقل و پایانه‌های استان)
راه‌های ارتباطی عمده‌ترین روش برای تبادل فرهنگی هستند، از این رو با احداث و گسترش راه‌های ارتباطی روابط فرهنگی و اجتماعی نیز دستخوش تغییرات اساسی شده است. امروزه استان گیلان به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری ایران همه ساله میزبان میلیون‌ها مسافر از سرتاسر کشور است. طبق آمار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان فقط در تعطیلات نوروز و سه ماهه‌ی تابستان سال ۹۲ قریب ۳۰ میلیون مسافر از گیلان بازدید نمودند. این رفت و آمدها تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرهنگی اجتماعی را سبب می‌گردد. لذا در الگوهای زندگی ساکنین این سرزمین تأثیرات آن کاملاً مشهود است. تغییر شیوه‌ی گویش و پوشش سنتی به گویش و پوشش ملی و حتی تغییر الگوهای ساخت و ساز از تغییرات فرهنگی ملموس جامع گیلان در پی گسترش ارتباطات با فراسوی مرزهای طبیعی این استان است.

کارکرد اقتصادی- تجاری
حمل و نقل از ابتدای تاریخ بشر، نقش اساسی در شکل‌دهی جوامع انسانی و توسعه اقتصادی آن‌ها ایفا نموده است و در عصر حاضر نیز شریان‌های ارتباطی، زیربنای اقتصادی هر کشوری را تشکیل می‌دهند. شبکه‌های ارتباطی راه‌های استان گیلان نیز به واسطه رونق کشاورزی، وجود بندر تجاری انزلی، دارا بودن مرز بین‌المللی و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت چند استان از اهمیت تجاری و اقتصادی ویژه‌ای برخوردار است. استان گیلان اولین تولیدکننده‌ی چای ، دومین تولیدکننده‌ی برنج، چهارمین تولیدکننده‌ی مرکبات در کشور محسوب می‌شود تولید انواع محصولات کشاورزی باغی و دامی به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب گیلان را به یکی از قطب‌های کشاورزی ایران تبدیل نموده است. لذا حمل و نقل و جابه‌جایی محصولات از طریق شبکه‌راه‌های گسترده روستایی به مراکز شهری و از آن طریق به سایر استان‌ها ارسال می‌شوند.
جدول ‏۴‑۵ حجم تردد خودروهای باربری در راه‌های استان را نشان می‌دهد که بیانگر ویژگی‌های اقتصادی راه‌های استان است.
بندر انزلی سومین بندر تجاری کشور و یکی از گلوگاه‌های اقتصادی ایران محسوب می‌شود. واردات و صادرات گسترده کالا از این بندر به کشورهای حاشیه‌ی خزر شرایط ترافیکی منحصر به فردی را به راه‌های منتهی به این بندر مهم بخشیده است. کالاهای صادراتی از سرتاسر کشور به بندر حمل می‌شوند و به علت فقدان راه‌آهن و فرودگاه تمام کالاها توسط خودروهای باربری سنگین اعم از تریلی و کامیون به بندر حمل می‌شود. ضمن اینکه بندر انزلی فاقد یک مسیر آزادراه یا بزرگراه اختصاصی برای تردد ناوگان باربری بوده و این خودروها برای تردد به مناطق مختلف باید از مسیر جاده‌های موجود تردد نمایند. راه انزلی به قزوین از کلانشهر رشت عبور می‌کند و سپس به علت فقدان بزرگراه خودروها از جاده قدیم رشت قزوین باید عبور نمایند که در سال‌های اخیر با احداث آزادراه قزوین رشت که فقط برای تردد خودروهای سواری در نظر گرفته شده است، شرایط عبور خودروهای ترانزیتی از جاده قدیم کمی بهتر شده است.
جدول ‏۴‑۵: تردد ناوگان باربری در محورهای دارای ترددشمار استان گیلان (منبع: اداره کل حمل و نقل و پایانه‌های استان)

ردیف

نام محور

وانت

خاور

کامیون

تریلی

۱

آزادراه رستم آباد- رودبار

۴۲۹۹۹۸

۳۲۲۷۱۶

۹۹۷۲۲۵

۷۶۱۵۰

۲

آزاد راه رودبار- رستم آباد

۴۵۷۴۳۰

۲۰۸۰۱۳

۵۳۲۴۸

۵۵۹۰۶

۳

رشت- امام زاده هاشم

۵۲۷۵۷۹

۸۵۸۲۵۵

۶۰۷۳۵۰

۳۵۴۴۶۳

ج) سجل قضایی
در نظامهای حقوقی مختلف کیفری قانونگذاران ارتکاب برخی از جرایم و محکومیت به آن را موثر و مهم در آینده شخص مجرم محسوب می کرده اند و با بکارگیری روشهایی سعی در ثبت و شناسایی این نوع از محکومان داشته اند . و از این رو دفتری که بتوان سوابق محکومیت اشخاص را در آنجا ثبت و نگهداری کرد در نظامهای حقوقی کشورهای جهان شکل گرفت و از طرفی با توجه به اینکه برای تصدی فعالیتهای دولتی و بسیاری از اعمال حقوقی باید گواهی عدم سوءپیشینه کیفری ارائه نمود به همین منظور در هر شهرستان دفتر سجل قضایی وجود دارد.

واژه سجل قضایی ترکیب وصفی مرکبی است که از واژه سجل به عنوان کتاب عهود و احکام ، دفتری که قاضی صورت دعاوی و احکام را در انجا بنویسد تعبیر شده است.( عمید پیشین، ۷۷۲) و به معنی نوشته نیز آمده است(جعفری لنگرودی پیشین، ۳۵۴). علامه دهخدا درخصوص واژه سجل قضایی (جزایی) می نویسد: « در اصطلاح حقوق جزا عبارتست از حالات جزایی اشخاصی که در اداره سجل قضایی ثبت می شود ، بدن معنی که هرکس مرتکب جرمی از درجه جنحه بزرگ یا جنایت شود محکومیت او در محاکم صالحه ثابت شود و نام اورا در سجل جزایی ثبت می نماید و کسی که دارای سجل جزایی باشد از برخی حقوق اجتماعی و استخدامی محروم می گردد »( دهخدا پیشین، زیر حرف س)
واژه سجل قضایی تعبیرات مختلفی بصورت مرکب در نوشته های حقوقی بکار برده شده است از جمله می توان به « سجل جزایی » و « سجل کیفری » و یا همان واژه « سجل قضایی » اشاره کرد که عموماً تعریفی که از این واژه ارائه شده است غالباً درخصوص مفهوم حقوقی این واژه است و تعریف جامع و کاملی که درخصوص مفهوم لغوی این واژه باشد ارائه نشده است و آنچه که ارائه شده به یک تأسیس حقوقی اشاره دارد که در وزارت دادگستری شکل گرفته است .
دکتر لنگرودی نیز در این خصوص می نویسد :« سجل جزایی به معنی سجل کیفری است و آن دفتری است که در مرکز هر استانی و تحت نظر دادستان شهرستان برای ثبت مستخرجه احکام مذکور در ماده سوم آیین نامه سجل کیفری و به استناد ماده ۵۶ قانون کیفری عمومی و ماده چهارم قانون اصلاح قانون سازمان دادگستری و استخدام دادرسان مصوب ۱۶/۱۰/۱۳۱۵ نگهداری می شود »( جعفری لنگرودی پیشین ، ۳۵۴)
همانگونه که مشاهده می گردد تعاریفی که از سجل قضایی ارائه شده است تعاریف جامع و مانعی نمی باشد زیرا هرچند که داشتن سابقه کیفری و درج آن در سجل قضایی در تکرار جرم و تعلیق اجرای مجازات و یا هنگام تخلف از شرایط آزادی مشروط از نظر کیفری در الغاء محکومیت و یا تشدید مجازات در تکرار جرم موثر است لیکن با توجه به اینکه در قوانین مختلف از جمله قانون استخدام کشوری محکومیت جزایی یکی از موانع استخدام به شمار می آید و برای تصدی مشاغل دولتی و بسیاری از اعمال حقوقی دیگر نداشتن سوء سابقه کیفری امری ضروری و لازم است و علاوه بر محکومیتهای کیفری در امور مدنی و بازرگانی و در برخی امور اداری نیز وجود سجل قضایی امری لازم و ضروری است که ارائه تعریفی محدود از سجل قضایی که دربرگیرنده امور کیفری صرف می باشد ناظر بر کلیه اهداف مقنن در ثبت سجل قضایی افراد نمی باشد زیرا تعریف ارائه شده صرفاً ناظر بر ثبت محکومیت کیفری افراد می باشد و این در حالی است که هدف مقنن از ایجاد دفتر سجل قضایی بسیار گسترده تر از این موضوع است زیرا به موجب ماده ۳ آئین نامه سجل قضایی مصوب ۲/۱۱/۸۴ ریاست محترم قوه قضائیه سجل قضایی چهار نوع است : کیفری ، مدنی ، بازرگانی و اداری که موارد ذیل بطور خلاصه در آن درج می شود :
الف) امور کیفری
۱ـ محکومیتهای کیفری قطعی قابل اجرا و تاریخ شروع و ختم آنها و احکامی که در نتیجه اعاده دادرسی آزادی مشروط یا تعلیق اجرای مجازات به ترتیب احکام محکومیت را الغاء یا منتفی کرده است .
۲ـ حکم لغو تعلیق اجرای مجازات و حکم اجرای بقیه محکومیت به لحاظ تخلف از ترتیبات و شرایط آزادی مشروط .
۳ـ تصمیم مربوط به اعاده حیثیت و عفو عمومی یا بخشودگی و تخفیف و تبدیل کیفر
ب) امور مدنی
احکام قطعی راجع به اعلام حجر یا رفع حجر
ج) امور بازرگانی
احکام ورشکستگی تاجر ورشکسته و احکام مربوط به قرارداد ارفاقی و احکامی که حکم ورشکستگی را گسیخته و یا به ورشکسته اعاده حیثیت می دهد .
د) امور اداری
۱ـ تصمیمات قطعی اداری راجع به اخراج بیگانه از کشور و الغاء آن
۲ـ سلب تابعیت ایرانی از بیگانگانی که تابعیت ایرانی را تحصیل کرده اند و کسانی که ایرانی الاصل هستند .
۳ـ محکومیت انفصال دایم از خدمات دولتی و دستگاه های مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری ، در دادگاههای عمومی و انقلاب ، نظامی ، ویژه روحانیت تجدیدنظر ، دادگاه و محکمه عالی انتظامی قضات ، دیوانعالی کشور و هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری و محرومیت از تصدی سمتهای خاص و مدیریتی و محکومیت به اخراج از دستگاه متبوع .
بنابراین با توجه به گستردگی وظایف دفتر سجل قضایی که تابع اداره کل عفو و بخشودگی و سجل قضایی است مفهوم سجل قضایی بسیار فراتر و گسترده تر از ثبت سابقه کیفری افراد است . می توان گفت: سجل قضایی دفتری است که در دادسرای هر شهرستان و تحت نظر دادستان شهرستان برای ثبت مستخرجه احکام مذکور در ماده ۳ آیین نامه سجل قضایی (مصوب ۲/۱۱/۸۴) تشکیل می گردد.
در این راستا تعریفی که دکتر لنگرودی ارائه شده است در این خصوص بیشتر با مفهوم سجل قضایی انطباق دارد و مفهوم و مقصود کامل تر و جامع تری را از سجل قضایی ارائه می نماید .
مبحث دوم: پیشینه و مبانی نظری
تاریخ نشان می دهد که قدیمی ترین قوانین که با پیدایش بشر و زندگی اجتماعی او بوجود آمده است و همگام با پیشرفتهای علمی ، فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی به رشد و حیات خود ادامه داده است ، قوانین و مقررات جزایی است . مقررات جزایی به علت مشخصات خاصی که دارد در عمل یکی از وسایل مؤثرکنترل اعمال مجرمانه و جلوگیری از ارتکاب جرم است ، زیرا به تجربه ثابت شده است که مفاهیم اعتباری حق و آزادی و نظایر آن مفهوم عینی خود را در جامعه زمانی پیدا می کند که بوسیله نظام جزایی حمایت شود . اجرای قوانین کیفری باعث تنظیم روابط بین افراد و برقراری نظم و امنیت و اجرای عدالت درباره مجرمین می شود و نهادهای مختلفی را جهت رسیدن به این منظور تأسیس می‌کند.
برای شناسایی و درک واقعیت و شناخت افزونتر یک نهاد حقوقی و دستیابی به علل و مبانی تأسیس آن مطالعه سرگذشت و پیشینه آن نهاد لازم و ضروری می باشد لذا بدواً در این قسمت به بررسی آن در ادیان الهی وسپس حقوق موضوعه پرداخته می شود .
گفتار نخست: اعاده حیثیت در ادیان الهی
با یک نگاه جامعه شناسانه به مذهب می توان گفت که در هیچ جامعه ای قواعد و هنجارهای حقوقی بی تأثیر از دین نبوده و در واقع حقوق ، مذهب و اخلاق پیوندی بسیار عمیق با هم داشته اند . اندیشه کهن رستگاری در ادیان و نیز اعتقاد به روز قیامت تا حد زیادی از تجاوزهای بشر نسبت به یکدیگر می کاهد و در توسعه قواعد حقوقی و هنجارهای قانونی و تنظیم روابط اجتماعی انسانها نقش به سزایی ایفا می کند . این خدمات ارزنده در اعصاری انجام گرفته که حق قانون ، امنیت ، صلح ، نظم و عدالت چندان مورد نظر نبوده است . بدون شک دین از مهمترین نیروهای سازنده حقوق به شمار می رود حتی در کشورهایی که مذهب در آنها رسمیت ندارد و حقوق را از دین تفکیک کرده اند ، اثر عقاید مذهبی را در تدوین و توسعه و اجرای قانون نمی توان انکار کرد . با شکل گیری حقوق ، هنجارهای دینی برخاسته از اندیشه رستگاری که پاسدار نظم پیشین و سنتی و کیفر بدکاران و پاداش نیکوکاران و دادگران بوده ، جای خود را به حقوق داده و به عنوان مدافع دادرسی قضایی درآمده است وجود قوانین بسیار قدیمی به صورت « تلمود یهود » و قوانین کلیسا و حاکمیت آن بر جوامع مسیحی در طول چند قرن ، همچنین شریعت اسلام که از آغاز تاکنون بر بخش هایی از جهان حکومت داشته و قوانینی که کتاب های آسمانی همچون تورات و انجیل به ویژه قرآن کریم استخراج و استنباط شده است این روابط را به خوبی آشکار می سازد .برخی از قوانین (ده فرمان)^[۷] به طور مستقیم از قانون الهی متأثر بوده اند و بعضی از قوانین نیز هرچند اصل خود را مدیون منابع بشری می دانند اما از ضمانت اجرای الهی برخوردار بوده و الهام الهی به قانونگذاران بشری مقیاس و اصول کار آنها بوده است .
این باور که حقوق ریشه در دین دارد به هنجارهای آن اعتبار فراوان می بخشد. زیرا امر و نهی در بینش دین باوران از جایگاه والایی برخوردار است و یک عنصر مقدس و مورد احترام تلقی می گردد و اگر قانون شکن و مجرم در این جهان از چنگ عدالت و قانون برهد از کیفر قیامت و عدالت الهی در امان نخواهد بود .
نگاهی گذرا به تاریخ اندیشه های سیاسی به ویژه در زمینه دولت و حکومت با جامعه نشان دهنده این است که این نگاه صددرصد مادی بوده است در صورتیکه جهت گیری انبیاء اگرچه عمدتاً دعوت به سوی خدا و فضیلت بوده است لیکن در اقامه عدل و قسط و برپایی جامعه ای که بندگان خدا در آن از عدالت و امنیت و صلح برخوردار باشند بوده است . حیثیت اشخاص به عنوان اعضای یک جامعه همیشه مطمع نظر ادیان الهی بوده است که لازم است در این بخش به نظریه چهاردین الهی درخصوص موضوع مورد بحث اشاره گردد.
الف) قبل از اسلام
می توان گفت از زمانی که زندگی جمعی شکل گرفته است به نوعی حقوق و قواعد اجتماعی نیز بوجود آمده اند و در جامعه مجموعه ای از قوانین و مقررات اعم از مکتوب و غیر مکتوب وجود داشته است که مردم نیز کم و بیش از آنها اطلاع داشتند و بالاجبار و یا از روی میل و رغبت به آن عمل می کردند . بر اساس شواهد تاریخی از ابتدای حیات بشری پیامبران وجود داشته اند و هدف آنان بیان تعالیم و دستورات دینی و آسمانی بوده است . علاوه بر مسایل عبادی و ارتباط انسان با خدا به حقوق اجتماعی انسانها نیز توجه ویژه ای داشته اند بنابراین در بررسی پیشینه اعاده حیثیت نمی توان نقش ادیان الهی و پیامبران آسمانی را نادیده گرفت در ذیل به مهمترین آنها اشاره می شود .
۱- دین یهود
شاید یکی از قدیمی ترین مذاهب فعلی جهان ، مذهب یهود باشد که تأثیر بسیاری در تدوین قواعد و مقررات داشته است. بر اساس برداشتهای دانشمندان یهودی از کتاب تورات مجموعه ای بنام تلمود تدوین گردیده است که دارای ابواب مختلفی است از جمله بخش بذرها، موعد، زنان، آسیب و خسارات، مقدسات، طهارت می باشد(گرگانی ۱۳۵۰، ۱۷). تلمود امروز مورد قبول دانشمندان و همه پیروان آیین یهود بوده است . پس از تدوین تلمود بسیاری از دانشمندان یهودی به شرح و تفسیر شریعت پرداختند و آثار آنان به عنوان مراجعی معتبر نزد یهودیان باقی مانده که از مهمترین این مجموعه ها عبارتند از: راشی و ترسافوت که در قرن ۱۱ میلادی تدوین شده است و میشنا تورات در قرن ۱۲ میلادی تدوین شده
است که تمام احکام تورات و نیز احکام تلمود را به ترتیبی منطقی مدون ساخت . سومین مجموعه اربع توریم که در قرن ۱۴ میلادی آیین های دینی و علم اخلاق یهودی را تدوین کرده است .^[۸]
در این مجموعه ها معمولاً مجازاتهای مختلف که در آیین یهود وجود دارد آمده است . یکی از مجازاتهایی که البته از مجازاتهای اصلی شریعت یهود یعنی مجازات هایی که تورات رسمیت شناخته نیست مجازات « حرم » به معنای طرد کردن ، محروم کردن و جداسازی است ، این مجازات دارای درجاتی از خفیف تا شدید است.( ناس جان بایر ۱۳۷۵)
*معنای اصلی حرم
حرم در اصل چنانکه در کتاب مقدس به کار رفته است دو معنا دارد یکی چیزهایی است که به لحاظ نفرت خدا از آنها ممنوع شده است و دیگری چیزهایی است که استفاده متعارف و عمومی از آنها بدلیل اینکه اختصاص به خدا یافته اند ممنوع است .
*گونه های مجازات طرد وجرایم مستو جب مجازات نیدوی
مجازات طرد دارای درجات مختلفی است که خفیف ترین شکل آن نیدوی و شدیدترین شکل آن حرم است.( کتاب مقدس، موعد قاطان، ۱۶ الف ) نیدوی به معنای مجازات مجرم به وسیله جداسازی وی از جامعه و تحقیر وی از سوی جامعه است . برای طرد و مجازات مجرمی که مستحق چنین مجازاتی است ابتدا یک حکم نیدوی برای مدت سی روز لازم بود تا سی روز دیگر ادامه می یافت . پس از گذشت این شصت روز حکم حرم صادر می شده است.( پیشین، سولحان عاروخ ۳۳۴ : ۱-۱۳)
شکل دیگری از مجازات طرد « نزیفه » به معنای توبیخ و سرزنش است که مدت آن هفت روز است.
مجازات طرد الزامی و واجب است اما نزیفه اختیاری و موجب شرم و سرزنش است و تا زمانی که دادگاه نیدوی و حرم را لغو نکند لازم الاجرا و پابرجاست اما نزیفه پس از گذشت مدت مقرر بطور خودکار لغومی گردد .
نیدوی و حرم با هم تفاوت ها و شباهت هایی دارند . تفاوت آنها در این است که نیدوی خفیف تر از حرم و برای مدت کوتاهی است ولی حرم برای مدت نامحدودی تحمیل می شود . ارتباط با شخص محکوم به نیدوی به منظور معامله و مطالعه آزاد است ولی شخص محکوم به حرم باید تنها مطالعه کند و فقط از طریق مغازه ای کوچک که مجاز به نگهداشتن آن است امرار معاش کند.
در غیر موارد فوق محدودیت های دیگری برای محکومان به نیدوی و حرم اعمال می شود از جمله می توان گفت :
۱ـ چنین مجرمی باید چنان رفتار کند که گویا در حالت عزاست نباید موهایش را کوتاه کند و لباس هایش را بپوشد یا کفش بپوشد او حتی دست و پایش را نباید بشوید.
۲ـ فقط با اعضای خانواده خود زندگی می کنند و هیچ شخص دیگری مجاز نیست به نزد ایشان بیاید و احوال پرسی کند و یا به هر نحوی ایشان را متمتع و محظوظ نماید .
۳ـ چنین مجرمی نمی تواند جزء سه نفری باشد که در مراسم شکرانه بعد از غذا شرکت می کنند و نیز نمی تواند یکی از ده نفر لازم برای دعای عمومی باشد.
مجازات نیدوی به رغم شدتش مجازاتی نسبتاً خفیف تلقی شده که بیشتر جرمهای کوچک را دربر می گیرد و علت این امر شاید این است که این مجازات به راحتی قابل لغو است . برخی از جرایم مستوجب مجازات نیدوی عبارتند از: بی احترامی به دانشمندان ، بی احترامی به مأمور دادگاه ، عدم اطاعت از دستورات دادگاه ، بی اعتنایی به رهنمودهای خاخام ، ذکر نام خدا در گفتار و یا سوگند برای موضوعات کم اهمیت .

از جمله مهمترین خدمات امارات عربی متحده به آمریکا می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

• • همراهی با آمریکا در مبارزه با گروه های افراطی همچون القاعده و داعش

• • پشتیبانی فعال از پروژه صلح خاورمیانه

• • میزبانی بیش از ۲۰۰۰ نیروی آمریکایی

• • فراهم نمودن نیازمندی های پشتیبانی و لجستیکی نیروی دریایی آمریکا در منطقه خلیج فارس

• • پشتیبانی از عملیات های هوایی آمریکا در منطقه

• • میزبانی مرکز جنگ هوایی مشترک با نیروهای آمریکایی

فرماندهی مرکزی آمریکا در گزارش سال ۲۰۱۳ خود از امارات عربی متحده بعنوان یک شریک ارزشمند آمریکا در منطقه خلیج فارس و غرب آسیا نام برده است (۲۰۱۴ ، gulf mil bal)
۲-۱-۳ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و کویت
روابط امنیتی کویت و آمریکا با منافع راهبردی مشترک بین دو کشور همراه بوده و ایالات متحده همواره تلاش نموده نسبت به حفظ این کشور تولید کننده و صادر کننده مهم نفت جهان اقدام نماید . روابط امنیتی نزدیک آمریکا و کویت از سال ۱۹۹۰ و پس از تجاوز عراق به این کشور آغاز گردیده و اقدام آمریکا در آزادسازی کویت منجر به تحکیم روابط امنیتی دو کشور گردید که تا کنون نیز ادامه دارد .
روابط امنیتی کویت و آمریکا را می توان در موارد ذیل خلاصه نمود :

• • برگزاری رزمایش های نظامی مشترک

• • آموزش و مشاوره نیروهای مسلح کویت توسط آمریکا

• • فروش تجهیزات و تسلیحات پیشرفته نظامی به کویت

• • دسترسی آمریکا به همه تسهیلات نظامی در کویت در زمان حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی و نیز استفاده از بنادرکویت بعنوان مرکز نقل و انتقال تجهیزات پس از خروج نیروهای آمریکایی از عراق در سال ۲۰۱۲ (۲۰۱۴ ، gulf mil bal)

۲-۱-۴ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و عمان
کشور عمان همواره دارای روابط با ثبات راهبردی امنیتی و نظامی با آمریکا بوده است . فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه غرب آسیا در گزارش سال ۲۰۱۳ خود پیرامون روابط آمریکا و عمان ابراز می دارد :” عمان در منطقه راهبردی تنگه هرمز و اقایونس هند واقع شده و برای سالیان متمادی ندای اعتدال و میانه روی را در منطقه سر داده است . ایالات متحده از روابط نظامی مطمئن با نیروهای مسلح پیشرفته عمان لذت می برد و روابط و همکاری دوجانبه نظامی و امنیتی را از طریق برگزاری رزمایش های مشترک و نیز فروش تجهیزات و تسلیحات پیشرفته افزایش خواهد داد ” (۲۰۱۴ ، gulf mil bal)

مهمترین جنبه های روابط امنیتی و نظامی عمان و آمریکا بشرح ذیل می باشد :

• • عقد قرارداد همکاری های دفاعی – امنیتی در سال ۱۹۸۵ و تمدید آن در سال های ۱۹۹۰ ، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰

• • امکان استفاده آمریکا از پایگاه های هوایی عمان جهت اجرای ماموریت های منطقه ای بر اساس قرارداد مذکور

• • فروش تجهیزات و تسلیحات نظامی پیشرفته آمریکا به عمان

• • استفاده آمریکا از روابط عمان با جمهوری اسلامی ایران در مذاکره پیرامون برخی موارد خاص بعنوان میانجی

• • حضور نیروهای آمریکایی در عمان و آموزش نیروهای مسلح عمان توسط مستشاران
    آمریکایی (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )

۲-۱-۵ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و قطر
قطر از اواخر دهه ۱۹۹۰ به عنوان یکی از متحدان ایالات متحده ظاهر شد و هم اکنون نیز میزبان نیروها و تاسیسات مهم آمریکا می باشد . به دنبال عملیات های مشترک آمریکا و قطر در زمان «عملیات طوفان صحرا» در سال ۱۹۹۱ ، قطر و ایالات متحده یک توافق نامه همکاری دفاعی به امضاء رساندند که بعدها این توافقنامه گسترش یافت . در آوریل سال ۲۰۰۳ میلادی نیز مرکز عملیات هوایی آمریکا از عربستان به قطر منتقل گردید (مرادی،۱۳۹۲: ۱۴۰)
در حال حاضر قطر بعنوان یک شریک راهبردی آمریکا در منطقه خلیج فارس محسوب می گردد که نسبت به ارائه خدمات پشتیبانی و هوایی به این کشور اقدام می نماید .
فرماندهی مرکزی آمریکا در گزارش سالیانه ۲۰۱۳ خود پیرامون روابط نظامی آمریکا با قطر ابراز
می دارد :” آمریکا از روابط نظامی در سطح عالی با کشور قطر که میزبان مراکز فرماندهی و تاسیسات نظامی ما در منطقه خلیج فارس می باشد ، احساس رضایت می نماید ” (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )
مهمترین جنبه های روابط نظامی و امنیتی قطر و آمریکا بشرح ذیل می باشد :

• • سرمایه گذاری بیش از یک میلیون دلاری قطر در دهه ۱۹۹۰ به منظور احداث تاسیسات پایگاه هوایی العدید جهت استقرار نیروهای آمریکایی

• • استقرار فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه غرب آسیا در کشور قطر

• • استقرار بزرگترین مرکز لجستیکی ارتش آمریکا در منطقه غرب آسیا در پایگاه پشتیبانی السیلیه قطر

• • فروش تجهیزات نظامی پیشرفته آمریکایی به قطر و استقرار سامانه های پدافند هوایی پیشرفته در این کشور

• • مشارکت قطر در عملیات های بین المللی به رهبری آمریکا و ناتو (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )

۲-۱-۶ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و بحرین
بحرین از قدیمی ترین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس محسوب می گردد که نسبت به برقراری روابط و همکاری های نظامی با آمریکا اقدام نموده و در سال ۱۹۷۱ توافقنامه مشترک نظامی بین دو کشور منعقد که بر اساس آن زمینی به مساحت ۴۰ کیلومتر مربع در اختیار آمریکایی ها قرار
گرفت (مرادی،۱۳۹۲؛ ۱۲۵)
بحرین از سال ۱۹۸۳ میزبان فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا و از سال ۱۹۹۵ تا کنون نیز میزبان ناوگان پنجم آمریکا در خلیج فارس بوده است .
مهمترین جنبه های همکاری های نظامی و امنیتی بحرین و آمریکا بشرح ذیل می باشد :

• • استقرار ناوگان پنجم آمریکا در بحرین

• استقرار ناوگان مرکب آمریکا و نیروهای ائتلاف در بحرین به منظور اجرای عملیات ضدتروریسم و ضددزدان دریایی در مناطق خلیج فارس ، دریای عمان ، دریای سرخ ، دریایی عربی ، خلیج عدن و اقیانوس هند

امضای سند همکاری دو جانبه ایران و عراق برای مقابله با گرد وغبار، تیر ۱۳۸۸(جولای ۲۰۰۹)؛

امضای یادداشت تفاهم همکاری با وزیر محیط­زیست سوریه در سفر هیأت ایران به سوریه، مهر ۱۳۸۸ (اکتبر ۲۰۰۹)؛
سفر هیأت کارشناسی عراق به ایران و امضای سند همکاری منطقه­ای، آبان ۱۳۸۸(نوامبر ۲۰۰۹)؛
امضای سند اجرایی شدن تفاهمات دو جانبه ایران و عراق در سفر هیأت ایران به عراق، اسفند ۱۳۸۸(مارس ۲۰۱۰)؛
حضور در اجلاس ۴ جانبه ترکیه، ایران، عراق و سوریه در زمینه گرد و غبار و محیط­زیست در آنکارای ترکیه، اردیبهشت ۱۳۸۹(می ۲۰۱۰)­؛
چهارمین نشست دو جانبه ایران و عراق و امضای سند همکاری در تهران، مرداد ۱۳۸۹ (آگوست ۲۰۱۰)؛
اجلاس کارشناسان ارشد کشورهای منطقه در زمینه تهیه برنامه عمل مقابله با گرد و غبار در تهران، مهر ۱۳۸۹ (سپتامبر ۲۰۱۰)؛
برگزاری دومین اجلاس وزرای محیط زیست کشورهای ایران، ترکیه، عراق، سوریه و قطر در تهران، ۷ مهر ماه ۱۳۸۹ (۲۹ سپتامبر ۲۰۱۰)؛ نتیجه این اجلاس تهیه سند برنامه عمل منطقه­ای در ۴ محور محیط­زیست، کیفیت هوا ، هواشناسی و بیابان­زدایی بود؛
سفر هیأت کارشناسی جمهوری اسلامی ایران به کشور عراق در اردیبهشت ماه ۱۳۹۰٫ در راستای پیگیری اجرایی شدن تفاهمات فی­مابین که منجر به عقد تفاهم نامه اجرایی گردید که اهم مفاد آن به شرح ذیل می­باشد:
انجام عملیات مالچ پاشی به میزان ۵۰۰ هکتار در اطراف شهر کربلا به صورت پایلوت؛
انجام عملیات بیابان­زدایی به میزان یک میلیون هکتار در عراق به مدت ۵ سال؛
تهیه برنامه اجرایی عملیات بیابان­زدایی توسط جمهوری­اسلامی ایران و ارسال جهت اجراء در کشور عراق با حضور کارشناسان و متخصصین ایرانی؛
برگزاری دوره آموزشی با عنوان مدیریت زیست­محیطی ریزگردها و مقابله با بیابان­زایی جهت کارشناسان عراقی در استان خوزستان(سازمان حفاظت محیط زیست کشور، ۱۳۹۳).
شکل ۹: اثرات گرد و غبار
اقتباس:(پاپزن، ۱۳۹۲)
۵-۵-۲- کنترل توفان گرد و غبار
۱-۵-۵-۲- اقدامات کشاورزی
در اقدامات کشاورزی برای کنترل فرسایش خاک از پوشش گیاهی زنده یا بقایای مانده از برداشت محصولات کشاورزی استفاده می­ کنند تا خاک را با عناصر غیر قابل فرسایش و در نتیجه جذب تنش برشی باد حفاظت نمایند. زمانی که پوشش گیاهی به اندازه کافی بلند و متراکم باشد که بتواند از تنش باد بر زمین جلوگیری کند، آستانه مورد نیاز برای حرکت ذرات را بالا می­برد و خاک فرسایش نمی­یابد. ریشه­ها نیز برای جلوگیری از فرسایش سهم خود را از طریق کمک به استحکام مکانیکی خاک انجام می­ دهند. حفظ پوشش گیاهی کافی برای کنترل فرسایش باد اقدام بسیار اساسی است. ایجاد و حفظ پوشش خوب بر روی زمین به نوع محصولات زراعی در حال رشد و در طول زمان مورد نیاز برای رسیدن به تاج پوشش گیاهی که ۴۰ تا ۵۰% سطح را پوشش دهد، وابسته است( یار احمدی، ۱۳۹۰).
جدول ۴: اقدامات معمول به کار گرفته شده برای به حداقل رساندن خطر فرسایش بادی

گاو شیرده
۲-۱۲-۲-۱ استراتژی‌های الگوی BCG
بر حسب وضعیت شاید بتوان چهار استراتژی اساسی زیر را تدوین کرد :
- ایجاد سهم بازار:
این استراتژی، برای علامت‌سؤال‌هایی مناسب است که برای ستاره شدن باید سهم خود را افزایش دهند. برای پاره‌ای از زمینه‌های تجاری، ممکن است لازم باشد سودهای کوتاه‌مدت نادیده گرفته شوند تا سهم بازار و منافع بلندمدت آینده به دست آید.

- حفظ سهم بازار:
این استراتژی برای گاوهای شیرده که از وضعیت نیرومندی در سهم بازار برخوردارند مناسب است. درآمدی که توسط گاو شیرده بالغ تولید می‌شود، برای پشتیبانی از دیگر زمینه‌های تجاری و تاٌمین سرمایه برای زمینه‌های تجاری جدید حیاتی است. به هر حال، ایجاد سهم برای گاو شیرده احتمالاً بیش از آن بالا خواهد بود که بتواند استراتژی سودآوری باشد.
- درو کردن:
برداشت یا “شیردوشی” کوتاه مدت و هرچه بیشتر سرمایه از یک زمینه تجاری، حتی در صورتی که سهم بازار سیر نزولی یابد. گاوهای شیرده ضعیفی که به نظر نمی‌رسد آینده‌ای امیدبخش داشته باشند. مثل علامت‌ سؤال و سگ‌ها کاندایدهای خوبی برای درو کردن هستند(سیروس و صبور طینت، ۱۳۸۷).
- رها کردن:
رها کردن شامل فروش یا تصفیه یک زمینه تجاری است به سبب آن که منابع تخصیص داده شده به آن می‌توانند به‌گونه‌ای سودآورتر در زمینه‌های تجاری دیگر سرمایه‌گذاری شوند. این استراتژی برای سگ‌ها و علامت سؤال‌هایی مناسب است که ارزشی برای سرمایه‌گذاری برای بهبود وضعیت‌شان نیست.
۲-۱۲-۳ ماتریس داخلی و خارجی
ماتریس داخلی و خارجی بخش های مختلف سازمان را در نه خانه قرار می دهد. این ماتریس که در شکل ۲-۷ نشان داده شده است با ماتریس گروه مشاوران بستن مشابه است، زیرا هر دو ماتریس واحدهای مختلف سازمان را به صورت نمودار ارائه می کنند؛ به همین جهت هر دو ماتریس را مجموعه دارایی های سازمان می نامند. همچنین اندازه یا بزرگی هر دایره نشان دهنده درصد فروش هر واحد و بخش هاشور زده نشان دهنده درصد سود هر واحد به کل سازمان در هر دو ماتریس داخلی و خارجی و ماتریس گروه مشاوران بستن است. ماتریس داخلی و خارجی براساس دو بعد اصلی قرار دارد: جمع نمره های نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی که بر روی محور X ها نشان داده می شود و جمع نمره های نهایی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی که بر روی محور Y ها نوشته می شود.
در ماتریس داخلی و خارجی جمع نمره های نهایی، روی محور X ها از ۱ تا ۱٫۹۹ نشان دهنده ضعف داخلی سازمان است؛ نمره های ۲ تا ۲٫۹۹ نشان دهنده این است که شرکت در وضع متوسط قرار دارد و نمره های ۳ تا ۴ بیانگر قوت شرکت است. به همین شیوه جمع نمره های نهایی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی از ۱ تا ۱٫۹۹ بیانگر ضعف شرکت؛ نمره های ۲ تا ۲٫۹۹ بیانگر این است که شرکت در وضع متوسط قرار دارد و نمره های ۳ تا ۴ بیانگر این است که شرکت در وضع عالی قرار دارد.
می توان ماتریس داخلی و خارجی را به سه ناحیه عمده تقسیم کرد و برای هریک از آنها از استراتژی های متفاوتی استفاده نمود. نخست، برای بخش هایی که در خانه های ۱، ۲ یا ۴ قرار می گیرند می توان استراتژی ای را به اجرا درآورد که موجب رشد و ساخت شود. در این واحدها باید استراتژی های تمرکز (رسوخ در بازار، توسعه بازار و توسعه محصول یا استراتژی های مبتنی بر یکپارچگی عمودی به بالا، یکپارچگی عمودی به پایین و یکپارچگی افقی)را به اجرا درآورد و اینها مناسب ترین استراتژی ها می باشند. دوم برای واحدهایی از سازمان که در خانه های ۳، ۵ یا ۷ قرار می گیرند باید استراتژی هایی را به اجرا درآورد که هدف (حفظ و نگهداری وضع موجود) باشد. در این واحدها استراتژی های رسوخ در بازار و توسعه محصول بسیار متداول است.سوم، برای واحدهایی که در خانه های ۶، ۸ و ۹ قرار می گیرند باید استراتژی های (برداشت محصول یا رها کردن) را به اجرا درآورد. در ماتریس داخلی و خارجی سازمان هایی موفق هستند که دارایی های خود را در واحدهایی سرمایه گذاری کنند که در خانه شماره یک قرار می گیرند (دیوید، ۱۹۹۹).
شکل۲-۷- ماتریس داخلی و خارجی نه خانه (دیوید، ۱۹۹۹)
نمونه ای دیگری از ماتریس داخلی و خارجی، مدلی چهار خانه به شکل۲-۸ می باشد که با توجه به نتایج بدست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی موقعیت سازمان مشخص و براساس آن استراتژی های مناسب تدوین می گردد.
با توجه به این که بر اساس چارچوب سوات چهار دسته استراتژی (WT,WO,ST,SO) برای سازمان معین می شود شایسته است این ماتریس هم به گونه ای ترسیم شود که نشان دهنده چهار خانه اصلی و متعاقب آن توصیه کننده چهار دسته استراتژی اصلی باشد. چنانچه ابعاد افقی و عمودی ماتریس نه خانه ای را نصف کنیم می توانیم به ماتریس چهار خانه ای دست یابیم. در ماتریس چهارخانه ای چنانچه موقعیت سازمان یا کسب و کار از حیث نمرات عوامل خارجی و داخلی در خانه ۱ باشد، استراتژی محافظه کارانه( نگهداری، حمایت درونی) اگر در خانه ۲ باشد، استراتژی تهاجمی( رشد و توسعه) چنانچه در خانه۳ باشد، استراتژی تدافعی(برداشت، واگذاری، کاهش و انحلال) و بالاخره اگر در خانه ۴ باشد، استراتژی رقابتی(نگهداری- حمایت بیرونی)توصیه می شود(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶؛ حمیدی و دلبهاری، ۲۰۱۱).
در این پژوهش جهت تایید نتایج بدست آمده از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک از این مدل استفاده گردیده است.

۴ فرصت ۲٫۵ ۱
قوت ۲٫۵ ضعف
۱ تهدید
شکل۲-۸- ماتریس داخلی و خارجی چهارخانه
۲-۱۲-۴ ماتریس استراتژی اصلی
برای تدوین استراتژی علاوه بر ماتریس تهدیدات، فرصت ها، نقاط قوت و ضعف، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک، ماتریس گروه مشاوران بستن و ماتریس داخلی و خارجی از ماتریس استراتژی اصلی هم استفاده می شود. هر سازمان در هر وضعی که باشد در یکی از خانه های متعلق به ماتریس استراتژی های اصلی قرار می گیرد. با توجه به وضع سازمان می توان جایگاه آن را تعیین کرد. همان طور که نمودار ۲-۹ نشان می دهد، ماتریس استراتژی های اصلی بر پایه دو بعد قرار دارد: موضع رقابتی و رشد بازار. برای هر یک از خانه های این ماتریس، استراتژی هایی که برای سازمان مناسب است و می توان آنها را به اجرا درآورد، به ترتیب فهرست شده اند.
ماتریس استراتژی اصلی، ابزاری برای تدوین و فرموله کردن استراتژی براساس ابعاد: موقعیت رقابتی و رشد بازار است. استراتژی های مناسب برای سازمان در قسمت با توجه به موقعیت تدوین می شود. این ماتریس براساس عوامل داخلی و محیطی شرکت تشکیل می گردد(گارتیندا^۱ و آلدیانتو^۲، ۲۰۱۲).
سازمان هایی که در خانه شماره ۱ از ماتریس اصلی قرار گرفته اند، از نظر استراتژیک در وضعی بسیار عالی قرار دارند. مناسب ترین استراتژی ها برای این سازمان ها به این شرح است: نخست، بر بازارهای کنونی(رسوخ در بازار و توسعه بازار) و بر محصولات(توسعه محصولات). اگر سازمانی که در خانه شماره ۱ قرار دارد دارای منابع زیادی باشد، در آن صورت کار مناسب یا موفقیت آمیز این است که از استراتژی هایی استفاده کند که مبتنی بر یکپارچگی عمودی به بالا، یکپارچگی عمودی به پایین و یکپارچگی افقی باشند. سازمان هایی که در خانه شماره ۲ قرار می گیرند باید موضعی را که در حال حاضر در بازار دارند و استراتژی ای را که به اجرا در می آورند مورد ارزیابی مجدد قرار دهند. اگر چه صنعت آنها رو به
۱٫Garthinda 2.Aldianto
رشد است، ولی آنها نمی توانند به شیوه ای اثربخش به رقابت بپردازند و باید علت ناکارآمد بودن روش کنونی را دریابند و مشخص نمایند که شرکت برای بهبود موقعیت رقابتی خود باید دست به چه تغییراتی بزند. از آنجا که شرکت های متعلق به خانه شماره ۲ در صنعتی قرار گرفته اند که رشد بازار آن بسیار سریع است، بنابراین نخستین راهی که باید مورد توجه قرار دهند این است که از یک استراتژی تمرکز استفاده نمایند. ولی اگر این سازمان از یک شایستگی ممتاز یا مزیت رقابتی بی بهره باشد، در آن صورت راه مطلوب این است که استراتژی مبتنی بر یکپارچگی افقی را به اجرا درآورد. شاید در نهایت ناگزیر شود که بخش هایی از سازمان را بفروشد یا آن را منحل کند.
رشد سریع بازار