هستی که بود ذات خداوند عزیز
این است بیان آن که عارف گوید

اشیاء همه در وی‌اند و وی در همه چیز
باشد همه چیز مندرج در همه چیز

چنان که بعضی از حکمای اقدمین مثل انکساغورس^[۲۶۸] بر این باور بودند که: هر چیزی در او هر چیز است، جز این که بعضی ظاهر و بعضی مخفی است، مثل این که در شیرینی تلخی است؛ اما مخفی. نهایت آن است که ظهور بعضی متوقف بر حصول استعداد و شرایط است، همانند آنچه در طبایع کلیه و موضوعات علوم گفته شده که طبیعت موضوع لذاته اقتضا می‌کند عروض عوارض و لواحق را، بنا بر این عروض عوارض فقط متوقف بر حصول شرایط و استعدادات است؛ مثلاً کلمه به شرط فاعلیتْ مقتضیِ رفع، و به شرط مفعولیتْ مقتضیِ نصب، و به شرط اضافه مقتضیِ جر است و مثلاً کلمه‌ی زید بعینه گاهی مرفوع، گاهی منصوب، و زمانی مجرور است. پس زید مقتضی اعراب است. وقتی که شرایط حاصل گردد و انسانیت بعد از حصول شرایط و معدّات مقتضی وجود افراد است.^[۲۶۹]
حضرت اول (تعین اول و ثانی)
حضرت اول در برگیرنده‌ی جایگاه تعین اول و ثانی است. اصطلاح تعین اول اگرچه به واسطه‌ی استعمال زیاد سعید الدین فرغانی در این معنا علَم بالغلبه گشته است و دیگران از وی پیروی کرده‌‌اند، لکن در متون قیصری اساساً تعین اول به معنای مورد نظر ما مشاهده نمی‌شود و بیشتر استعمالات در کلام شیخ قیصری مرادف با فیض اقدس است؛ چون از دیدگاه قیصری پس از مقام ذات، احدیت به معنایی که ما به منزله‌ی تعین اول می‌شناسیم، وجود ندارد. وی احدیت را به همان لحاظ احدیت ذاتیه در مقام ذات ارجاع داده و چیزی غیر از مقام ذات به عنوان احدیت تعینی تصویر نمی‌کند. لذا آنچه ما با عنوان تعین ثانی می‌شناسیم، از دیدگاه ایشان، اولین تعین شمرده می‌شود. ^[۲۷۰]
در هر صورت عرفا میان مقام ذات و تعین ثانی، اسم احدی را واسطه می‌دانند و با واژه‌های متعددی به آن اشاره می‌کنند و فرغانی با به کارگیری پیاپی اصطلاح تعین اول در آن، موجب استقرار این واژه در این مقام شده است.
عماء
عماء در لغت به معنای ابر تُنُک و بخار متراکم و دارنده‌ی قطرات فشرده باران است و منشأ ریزش باران و نقطه‌ی آغاز نزول آن قطره‌ها می‌باشد. در عرفان از همین معنای لغوی استفاده کرده، عماء را اصل و ریشه‌ی همه‌ی اعیان خارجی و مظاهر عینی و چشمه‌ی تمامی تجلیات وجودی و نخستین مرتبه از مراتب تجلی و تعین و نقطه‌ی آغاز تنزل حضرت حق سبحانه می‌دانند. بنا بر این جایگاه عماء در نظام هستی در حضرت اول است. حال اگر خصائص مذکوره را به طور اجمال دارا باشد، تعین اول خواهد بود و اگر آنها را به طور علمی مفصل داشته باشد، به آن تعین ثانی گویند.
استاد در شرح حدیثی که با توجه به آن، مرتبه‌ی عماء تبیین و تفسیر می‌شود، چنین فرموده است:
ابو رزین عقیلی سؤال کرد: خداوند پیش از آن که مخلوق را بیافریند، کجا بود؟ پیغمبر در جواب فرمود: در مرتبه‌ی عماء بود، که نه فوق آن هوا بود و نه زیر آن.
عماء به عین مهمله یا به غین معجمه ابر رقیق را گویند که بین آسمان و هوای مجاور است. حضرت رسول از عماء مرتبه‌ی واحدیت را اراده فرمود؛ چرا که آن واسطه‌ی بین مرتبه‌ی احدیت ذاتیه و بین وجودات عینیه است، و این که فرمود: «ما فوقه هواء و ما تحته هواء» قرینه است بر آن که از عماء معنای حقیقی که ابر رقیق باشد، اراده نکرده است؛ زیرا که در صورت اراده‌ی معنای حقیقی آن، نمی‌بایست وجود هوا را در فوق و تحت آن نفی کند.
شارح استشهاد کرد به خبر بر این که عماء مرتبه‌ی واحدیت است و واحدیت همان اسم الله است که به دو اعتبار دارای تمام اسماء است که در فوق بیان شد. پس بیان کرد که اولین مظهر واحدیت، عقل اول است و عقل اول با روحانیت خاتم انبیا متحد است. پس نتیجه چنین می‌شود که حقیقت انسانیه مظهر واحدیت، و عالمْ مظهرِ حقیقت انسانیه است.^[۲۷۱]
أنا نقطه باء بسم الله
قیصری در مقدمه شرح فصوص برای تکمیل سخنانش در باب انسان کامل، که عالم مظهر انسان کامل است هم در وجود علمی و هم در وجود خارجی، از کلام حضرت امیر المؤمنین ۷ تأییدی گرفته و گفته است:

و یؤیّد ما ذکرنا قول أمیر المؤمنین، ولی الله فی الأرضین، قطب الموحدین، علی بن أبی طالب ۷ فی خطبه کان یخطبها للناس: أنا نقطه باء بسم الله أنا جنب الله الذی فرطتم فیه و أنا القلم و أنا اللوح المحفوظ و أنا العرش و أنا السموات السبع و الأرضون …؛^[۲۷۲] آنچه را ما در باب انسان کامل گفتیم، سخن امیر مؤمنان و ولی الله فی الارضین و قطب موحدان، علی بن ابی طالب ۷ تأیید می‌کند که در خطبه‌ای برای مردم فرمود: من نقطه‌ی باء بسم الله هستم؛ من جنب الله هستم که شما در آن تفریط کرده‌اید؛ من قلمم؛ من لوح محفوظم؛ من عرشم؛ من آسمان‌ها و زمین‌های هفت‌گانه‌ام … .
حضرت استاد این حدیث نورانی را چنین شرح کرده است که با توجه به این که «با» در بسمله اولین حرف است، پس مقصود از با عقل اول است و این که حضرتش فرمودند من نقطه با هستم، مراد عین ثابت عقل اول است و چون نقطه در زیر حرف قرار دارد، خود اشاره به این مطلب دارد که مخفی و پوشیده است؛ یعنی عین ثابت دائماً در حضرت علمیه واحدیه است و هیچ گاه به وجود خارجی ظاهر نمی‌گردد و آنچه در خارج است، مظهر او است. لذا گفتند: «الأعیان الثابته ما شمّت رائحه الوجود». بنا بر این، عین ثابت باطن است و موجود خارجی که عقل اول باشد، ظاهر او است.^[۲۷۳]

• فصل سوم: عالم مثال و ملکوت

۳ـ ۱٫ عالم مثال، مرتبه‌ای از عوالم روحانی
از این عالم، به عالم مثال یاد می‌شود. سرّ این نام‌گذاری آن است که این عالم در بر دارنده‌ی صور اشیای مادی است و می‌توان گفت عکس و مثال اشیای مادی است. از سویی، آنچه در اعیان ثابته در تعین ثانی و حضرت علمی موجود است، نخستین بار در عالم مثال، تقدر جزئی می‌پذیرد و نخستین مثال صوریِ جزئی برای اعیان ثابته می‌باشد. نام دیگر عالم مثال، خیال منفصل است؛ زیرا همان گونه که ما انسان‌ها از خیال مرتبط و متصل بر خود داریم، عالم هم دارای خیال است. از این رو، برای تشبیه به خیال متصل ما، از این عالم هم به خیال یاد می‌شود، ولی منفصل از ما.
جناب فاضل تونی درباره‌ی عالم مثال می‌فرمایند:
عالم مثال، عالمی روحانی از جوهری نورانی است که از جهت محسوس و دارای مقدار بودن، شبیه جوهر جسمانی است و از جهت نورانی بودن، به جوهر مجرد عقلی شبیه است. عالم مثال، جسم مرکب مادی و یا جوهر مجرد عقلی نیست؛ چون برزخ و حد فاصلی میان آن دو (عالم عقل و عالم ماده) می‌باشد و هر چیزی که برزخ میان دو چیز است، ناگزیر باید غیر از آن دو باشد. بلکه برای عالم مثال دو جهت است که به وسیله هر یک از آنها، به آن چیزی که مناسب عالم مربوط است، مشابهت دارد. می‌توان گفت جوهرِ عالم مثال، جسمی نوری در نهایت لطافت است و به این ترتیب، حد فاصلی میان جواهر مجرد لطیف و جواهر جسمانی کدر و کثیف است؛ هر چند برخی از اجسام، در همین عالم نیز از برخی دیگر لطیف‌ترند؛ همانند اجسام سماوی در مقایسه با دیگر اجسام. بنا بر این، عالم مثال آن گونه که برخی فیلسوفان مشاء گمان کرده‌اند، حالتِ عَرَضی ندارد؛^[۲۷۴] زیرا گمان آنها بر این است که صورت‌های مثالی از حقایقشان جدا هستند؛^[۲۷۵] همان گونه که در مورد صورت‌های عقلی نیز همین گمان را برده‌اند و حقیقت این است که حقایقِ جوهری در هر کدام از عوالم روحانی و عقلی و خیالی موجودند و به حسب هر عالم، صورتی در آن دارند.
۳ـ ۲٫ عالم مثال نزد حکما
استاد در بحث عالم مثال فرموده‌اند با این که بین حکما اتفاق نظر وجود دارد که بین عالم مجردات محض و عالم مادیات باید واسطه‌ای وجود داشته باشد، اما در کیفیت آن اختلاف دارند.
حکمای مشائین قائلند که عالم مثال، صوری است که منطبع در نفوس فلکیه است و این صور همانند تصاویری است که در خیال ما است. افلاطون و پیروان شیخ اشراق معتقدند که عالم مثال، برزخی بین عالم ارواح و عالم اجسام است و چون موجودِ مقداری است، شبیه عالم اجسام است و از این جهت که ماده ندارد، همانند عالم ارواح است و نامش را خیال منفصل و معلقه گذاشته‌اند. لازم به ذکر است که این مثل معلقه غیر از مثل افلاطونی است؛ چون وی به هر دو قائل است. ^[۲۷۶]
استاد در ادامه فرموده است:
عالم مُثُل عالم عرضی نیست. مراد این است که صور منطبعه در نفوس فلکیه که مشائین گفتند نیست؛ بلکه عالم مثل مظهر آن صوری است که در نفوس کلیه است. شارح به این مطلب اشاره کرده است آنجا که گوید: «فإذا حقّقت وجدت القوّه الخیالیه التی للنفس الکلّیه المحیطه بجمیع ما أحاط به غیرها … الخ» عالم مثال را خیال مطلق، و خیال انسان را خیال مقید نامیده‌اند. خیال مطلق باطن خیال مقیّد و روح او است، و خیال مقیّد مظهر خیال مطلق است و هر چه از عالم عنصری می‌باشد از سماوات، ارض، جماد، نبات، حیوان، انسان، و اعراض، در عالم مثال موجود است؛ چنان که مصنّف کتاب اثولوجیا در مواضعی از آن کتاب و همچنین محی الدین در کتاب فتوحات مکیه بیان کرده‌اند.

آسمان‌ها است در ولایت جان

کار فرمای آسمان جهان

آنها که معتقدند به عالم مثال، مِثلِ فیثاغورس، سقراط، افلاطون، صاحب کتاب اثولوجیا و تمام اکابر عرفا و صاحب حکمه الإشراق، برهانی بر وجود عالم مثال اقامه نکرده‌اند؛ بلکه مستند آنها بر وجود عالم مثال، مکاشفه و شهود است و آن را به ریاضات و مجاهدات دریافته‌اند.^[۲۷۷]
۳ـ ۳٫ اشارات اخبار معصومین بر وجود عالم مثال

پلیس در مقابل حریف باید اقتدار و قاطعیت خود را به نمایش گذارد .چنانچه مجرمان و اخلالگران، پلیس را مقتدر بدانند، به طور مسلم بی مهابا مرتکب جرم و جنایت نخواهند شد.
در شجاعت، غلبه عقل و رعایت اصول ایمنی توصیه شده در قانون، مقررات و تدابیر الزامی است. شجاعت حدی دارد که بیشتر از آن تهور است .تهور مذموم و ناپسند است؛ به این معنی که انسان جایگاه تعقّل را از دست بدهد و هر عمل جاهلانهای را شجاعت بپندارد. امام حسن عسگری(ع) فرمودند: برای شجاعت مقداری است که اگر زیادتر شد، آن تهور است که به جهل و نادانی باز میگردد(اصول کافی، ج ۳، ص۱۳۴ ).

پیامبراکرم(ص) فرمودند: آیا شما را خبر بدهم به قویترین و شجاع ترینتان؟ اصحاب پاسخ دادند: بله یا رسو لالله، پس ایشان فرمود: شجاعترین و قویترین شما کسی است که رضایتش او را داخل در گناه و باطل نمیکند و زمان ناخرسندی از سخن حقّ خارج نشده و آنگاه که قدرت یافت، عملی غیر از حق از او صادر نمی شود (بحارالانوار، ج ۷۸ ، ص ۳۷۷).
پس شجاعت آنگاه ارزشمند است که عقل با آن توأم باشد.
در مفهوم قاطعیت آمده است: گرچه در آداب انسانی، نمیتوان ثبات و غیرقابل تغییر بودن را پذیرفت، لیکن در جایی که تصمیمی گرفته شد و لزوم مواجه با بینظمی و نا امنی رخ نمایاند، بدون تردید قاطعیت صفتی است که استفاده از آن لازم است(فرهنگ معاصر فارسی امروز). امیرالمؤمنین علی(ع) میفرماید‌: سختگیری را با کمی نرمش درهم آمیز تا ضمن اعمال قاطعیت حد اعتدال رعایت گردد، در آنجا که مدارا کردن بهتر است مدارا کن، اما آنجا که جز با شدت عمل، کار از پیش نمی رود، شدت را به کار ببند (نهج البلاغه ، نامه ۴۶).
سوالات فرعی
۱- اصولا متهمین در حقوق موضوعه ایران دارای چه حق و امتیازی هستند؟
در این تحقیق با بررسی قوانین و مقررات آنچه که به عنوان نقاط اشتراک آنها میتوان ذکر کرد این است که برای متهم حق و حقوقی در نظر گرفته شده که باید رعایت گردد و در صورت نقض آن توسط ضابطین مجازاتهایی به شرح زیر تعیین شده است:
تکالیف ضابطین در مرحله دستگیری و بازجویی متهم
در آیین دادرسی کیفری جرایم به طور کلی به دو دسته مشهود و غیر مشهود تقسیمبندی میشوند که با توجه به مواد مختلف، می توان وظایف خاصی را در هر دسته از جرایم مذکور برای هر دسته از ضابطین در نظر گرفت؛ اما در این میان، نوع دیگری به نام جرم مشکوک به چشم میخورد که به نظر میرسد قانونگذار جهت روشن شدن همه جانبه تکالیف ضابطین به این مورد نیز اشاره کرده است (رجبی،۱۳۸۸: ۵۶).
جرایم مشهود
قانون گذار در مورد جرایم مشهود تعریفی ارائه نداده است و تنها با ذکر مصادیقی تلاش کرده است به تشخیص مأموران در جرایم مشهود جهت دهد، به نوعی که مأموران با مقایسه اعمال مجرمانه به وقوع پیوسته با قالبهای مذکور قادر به تشخیص جرایم مشهود و تفکیک آنها از جرایم غیرمشهود باشند. بدیهی است چنانچه مأموران در تشخیص این دسته از جرایم دچار مشکل شوند، طبیعتاً تمام اقدامات آنها تحتالشعاع قرار خواهد گرفت و ممکن است به علت انجام اقداماتی از جمله دستگیری و بازداشت و بازجویی غیر قانونی تحت تعقیب واقع شوند. ماده ۴۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ مقرر میدارد جرایم در موراد زیر مشهود است.
۱- جرمی که در مرئی و منظر ضابطین دادگستری واقع شده و یا بلافاصله مأموران یاد شده در محل وقوع جرم حضور یافته یا آثار جرم را بلافاصله پس از وقوع جرم مشاهده کنند.
۲- در صورتی که دو نفر یا بیشتر که ناظر وقوع جرم بودهاند و یا مجنی علیه بلافاصله پس از وقوع جرم شخصی معینی را مرتکب جرم معرفی نمایند.
۳- بلافاصله پس از وقوع جرم علائم و آثار واضحه یا اسباب و دلایل جرم در تصرف متهم یافت شود یا تعلق اسباب و دلایل یادشده به متهم محرز شود.
۴-در حالی که متهم بلافاصله پس از وقوع جرم قصد فرار داشته یا در حال فرار یا بلافاصله پس از آن دستگیر شود.
۵- جرم در منزل یا محل سکنای افراد، اتفاق افتاده یا در حال وقوع باشد و شخص ساکن، در همان حال یا بلافاصله پس از وقوع جرم، ورود ماموران به منزل یا محل سکنای خود را درخواست نماید.
۶- متهم بلافاصله پس از وقوع جرم، خود را معرفی کند و وقوع آن را خبر دهد.
۷- متهم ولگرد باشد و در آن محل نیز سوء شهرت داشته باشد.
تبصره ۱- چنانچه جرائم موضوع بندهای (۱)،(۲)،(۳)و(۶) ماده ۳۰۲ این قانون بصورت مشهود واقع شود، در صورت عدم حضور ضابطان دادگستری، تمام شهروندان میتوانند اقدامات لازم را برای جلوگیری از فرار مرتکب جرم و حفظ صحنه جرم به عمل آورند.
تبصره ۲- ولگرد کسی است که مسکن و ماوای مشخص و وسیله معاش معلوم و شغل یا حرفه معینی ندارد.
وظایف و تکالیف مأموران پلیس در جرایم مشهود
قانون گذار در ماده ۴۵ قانون آیین دادرسی کیفری جدید، اقدامات ضابطین را در جرایم مشهود به شرح زیر اعلام نموده است:
جرایم غیر مشهود
در ماده مذکور فقط اقدام به ذکر مصادیق جرایم مشهود شده و مصادیق جرایم غیر مشهود عنوان نشده است. این بدان معناست که حالتها و صورتهای خارج از بندهای هفت گانه ماده ۴۵، جزء جرایم غیر مشهود قرار میگیرد.
در جرایم غیر مشهود عمدتاً رسیدگی به جرم، شدت و سرعت عمل کمتری نیاز دارد و غالباً دارای شاکی خصوصی است که ضمن ارائه شکوائیه تقاضای رسیدگی به شکایات خود را مینماید.
وظایف و تکالیف مأموران پلیس در جرایم غیر مشهود:
برابر ماده ۴۴ قانون آیین دادرسی کیفری، ضابطان دادگستری به محض اطلاع از وقوع جرم مراتب را برای کسب تکلیف واخذ دستورهای لازم به دادستان اعلام میکنند.
وظایف و تکالیف مأموران پلیس در جرایم مشکوک:
در این نوع جرایم بر اساس ماده ۴۳ ق.آ.د.ک، ضابطین دادگستری قبل از اطلاع به مقام قضایی تحقیقات لازم را بدون آنکه حق دستگیری یا ورود به منزل کسی را داشته باشند به عمل آورده و نتیجه را به مقامات یاد شده اطلاع میدهند؛ البته به نظر میرسد تحقیقات مذکور در این بخش آن گونه تحقیقاتی را شامل شود که نشان دهنده ارتکاب جرم است؛ بنا بر این چنانچه پس از بررسی مشخص شد که جرمی واقع شده مشهود باشد، تمامی اقدامات لازم را به منظور حفظ آلات و ادوات و آثار و علائم و دلایل جرم و جلوگیری از فرار متهم یا تبانی، معمول به تحقیقات مقدماتی را انجام و بلافاصله به اطلاع مقام قضایی میرسانند.
زمانی که فردی به‌ عنوان متهم توسط ضابطین دستگیر میگردد دارای حقوقی به شرح زیر میباشد:
۱-حق اطلاع فوری از دلایل بازداشت و دستگیری
۲-حق اطلاع یافتن خانوادهاش از وضعیت وی
۳-حق اطلاع از موضوع پرونده
۴-دسترسی حق دریافت تذکر به مواظبت در اظهارات
۵-حق تفهیم اتهام
۶-حق داشتن وکیل

گفتنی است که مراحل برداشت نفت را به گونه ای دیگر می توان تقسیم بندی کرد، یعنی به جای اینکه بگوئیم مرحله اول، دوم یا سوم، می توانیم بگوئیم Primary Recovery، مرحله Improve Oil Recovery یا IQR یا eryced Oil RecovEnhanced .
برداشت بهبود یافته یا IQR فرایندی است که برای تعدیل کردن تکنولوژی های مورد استفاده برای افزایش برداشت به کار می رود. حال این فرایند می تواند در مرحله اول تولید انجام شود یا در مراحل دوم یا سوم.

تکنولوژی هایی چون حفاری افقی یا مشبک کاری انتخابی و یا تزریق ژل درجا ( Insitu gelation ) از نوع IQR می باشند.
بنابراین در IQR فرایند تولید عوض نمی شود، بلکه تکنولوژی به گونه ای تعدیل می شود که با همان فرایند قبلی، نفت بیشتری از مخزن تولید می گردد. درحالیکه ازدیاد برداشت یا EOR به فرایندی اطلاق می شود که در آن سعی می شود تا میزان درصد اشباع نفت، باقیمانده در مخزن به حداقل ممکن برسد. فرایندهایی چون سیلابزنی شیمیایی، تزریق _۲Co و احتراق در جا از این قبیل می باشند (۲۸).
بعد از عملیات تزریق آب می توان فرایند را تغییر داد. روش دیگر این است که عملیات تزریق آب را تعدیل کنیم. بدین منظور در لایه های با خاصیت گذردهی متفاوت، آب وارد لایه های با خاصیت گذردهی بالا شده و به سمت چاه تولیدی هدایت می گردد. لذا باید کاری کرد که این لایه ها بسته شوند. این کار با تزریق ژل در لایه های مورد نظر صورت می گیرد. فرایند جابه جایی امتزاجی (Miscible Displacement ) به معنی بازیافت نفت به وسیله تزریق ماده ای است که با نفت قابل امتزاج باشد. در جابه جایی مذکور سطح تماس نفت و ماده تزریق شده از بین می رود و جابه جایی به صورت حرکت تک فازی انجام می شود. در صورتی که شرایط از هر لحاظ برای امتزاج ماده تزریق شده و نفت فراهم باشد، بازیافت چنین فرایندی در مناطق جاروب شده ۱۰۰% می باشد.
گاز تزریقی دارای ویسکوزیته کمتر نسبت به نفت مخزن است و در نتیجه تحرک بیشتری نسبت به آن دارد. این خاصیت گاز تزریقی، یکی از دلایل امکان امتزاج آن با نفت مخزن است، زیرا تحرک زیاد گاز نسبت به نفت باعث می شود که گاز در مراحل مختلفی با نفت تماس پیدا کرده و در نهایت حالت امتزاج بین نفت مخزن و گاز تزریقی حاصل آید.
مسئله ای که از تحرک زیاد گاز ناشی می شود این است که گاز تمایل به Fingering و linhChanne پیدا می کند و در نتیجه مناطقی از مخزن به وسیله گاز جاروب نمی گردد و لذا این امر باعث پایین آمدن Recovery Factor در جابه جایی امتزاجی می شود(۲۹).
۲-۶ مزایای بیوسورفکتانت ها در استخراج نفت ثالثیه
یکی از نکات جالب توجه آن است که در این مورد به خالص بودن بیوسورفکتانت نیازی نیست وقتی محیط کشت حاوی باکتری های مولد این ترکیبات هم می تواند برای استحصال نفت خام مورد استفاده قرار گیرد. یکی دیگر از ویژگی های این روش آن است که در مقایسه با سورفکتانت های شیمیایی که اثرات زیانبار زیست محیطی فراوانی بر جای می گذارند، کاربرد بیوسورفکتانت ها فاقد هر گونه عوارض نامطلوب بر روی اکوسیستم طبیعی است.
در این روش معمولا باکتری نفت خوار مولد بیوسورفکتانت و یا بیوسورفکتانت را همراه آب به درون مخازن زیر زمینی تزریق می کنند.
باکتری ها در حدود ۸ میلیاردم نفت خام را برای رشد و تکثیر خود مصرف کرده و پس از تولید بیوسورفکتانت، موجب کاهش کشش سطحی نفت و روان شدن آن به سمت چاه اصلی می شوند. به این طریق می توان بخش اعظم نفت موجود در لایه های ماسه سنگی اطراف مخزن را استحصال کرد (۳۰).
نکته جالب توجه در مورد باکتری های مولد بیوسورفکتانت آن است که اغلب این باکتری ها علاوه بر هالوفیل ( نمک دوست ) بودن، ترموفیل ( گرما دوست ) و یا حتی اکستریم ترموفیل
(Extreme Thermophile ) نیز هستند، یعنی به حرارت های بالا مقاومند. از همین رو، محصولات تولیدی آنها نیز در برابر حرارت مقاوم بوده و به راحتی غیر فعال نمی شوند.
طبق تحقیقات انجام شده روی باکتری های نفت خوار، مشخص شده که خود سلول های باکتری تا دمای ۷۰ درجه سانتیگراد و محصول آنها (بیوسورفکتانت) تا حدود ۱۵۰ درجه سانتی گراد به حرارت مقاومت دارند. از این رو مشکل خاصی در استفاده از این باکتری ها یا بیوسورفکتانت آن ها در عمق زمین و چا ههای نفتی وجود ندارند (۳۱).
به هر حال باید به این نکته توجه داشت که تکنولوژی استخراج و کاربرد بیوسورفکتانت ها در صنایع و بویژه صنعت نفت، نه تنها تکنیک امروز بلکه نیاز فرداست.
۲-۷ پیشینه تحقیق
نفت و فرآورده های آن از زمان های بسیار قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. این ماده را از قرن ها پیش به صورت گاز در آتشکده و یا به فرم قیر می شناختند، بطوریکه در کتب مقدس و تاریخی اشاره شده که در ساختمان برج بابل از قیر گردیده است. علاوه بر بابلی ها از قیر بعنوان ماده قابل احتراق در چراغ ها و تهیه ساروج جهت غیر قابل نفوذ نمودن سدها و بالاخره جهت استحکام جاده ها استفاده می کردند. همچنین نادرشاه با بهره گرفتن از روشن کردن مشعل های نفت، موفقیت چشمگیری در فتح هندوستان بدست آورد. اولین چاه نفت در سال ۱۸۵۹ در یک ساختمان ناقدیسی در ایالت پنسیلوای آمریکا حفر گردید. نفت در ایران از هزاران سال پیش به واسطه نشت طبیعی آن در مناطق جنوبی شناخته شده بود. در دایره المعارف لاروس آمده است ((نخستین چاه نفت به فرمان داریوش، شاهنشاه هخامنشی در استان شوش حفاری شده است)). کاوش های باستان شناسی نشان داده است که مردمان کشور ایران حدوداً پنج هزار سال قبل از قیر برای تهیه ملاط و اندود کردن کشتیها و همچنین از نفت برای ایجاد روشنایی و درمان بعضی از امراض استفاده می کردند. هردوت تاریخ نویس یونانی دنیای باستان در کتاب خود چگونگی کندن چاه و استخراج نفت را در ایران شرح داده است. به گفته وی در محلی به نام ((اردریکا)) در نزدیکی شوش چاهی بوده است که نفت و آب نمک را از آن به کمک چرخ و دلو استخراج کرده و در حوضچه های سرباز نزدیک آن می ریختند تا مواد سبک نفت تبخیر شده و از قیر و نمک سفت شده استفاده می کردند (۴).
در دنیای مدرن اولین چاه نفت توسط شخصی به نام ( Drake ) که پایه گذار موسسه هایی به نامPennsylvania rock oil company بود، به تاریخ ۲۷ اوت ۱۸۵۹ میلادی در ایالت پنسیلوانیای آمریکا حفر شد، از این حلقه چاه که بعد از حدود ۵ سال تلاش در عمق ۲۳ متری به نفت رسید (۳۲).
در اولین روز حدود چهار هزار لیتر نفت به دست آمد واین مقدمه پیدایش صنعت بزرگی به نام صنعت نفت در جهان بود که تمام معادلات سیاسی و اقتصادی دنیا را تحت شعاع قرار داد. لوفتوس، اولین فرد خارجی بود که بطور تخصصی از مناطق نفت خیز ایران بازدید به عمل آورد. وی در گزارشی که به سال ۱۸۵۵ منتشر نمود اظهار داشته است که تنها چشمه قیر بررسی شده توسط ایشان در کنار کوههای بختیاری و مسجد دورافتاده ای در نزدیکی کوه آسماری مسجد سلیمان قرار داشته است (۴).
درسال ۱۸۹۰ میلادی (۱۲۶۹ شمسی) امتیاز اکتشاف و استخراج کلیه معادن ایران از جمله نفت توسط ناصرالدین شاه به یک انگلیسی به نام ((بارون جولیوس رویتر)) داده شد که به علت عدم موفقیت در اکتشاف نفت و مخالفتهای داخلی و خارجی این قرارداد با شکست مواجه شده و طرف ایرانی مجبور به پرداخت غرامت سنگینی شد. وی در سال ۱۹۰۱ میلادی (۱۲۸۰ شمسی) طبق امتیاز نامه دیگری اجازه اکتشاف، استخراج و تصفیه، حمل و نقل و فروش نفت و همچنین احداث خط لوله در تمام خاک ایران به جز پنج ایالت شمالی به یکی دیگر از اتباع انگلستان به نام « ویلیام ناکس دارسی » (Darcy. K. W) به مدت ۶۰ سال داده شد. از آن پس فعالیتها برای اکتشاف و استخراج نفت در منطقه دور افتاده ای به نام چاه سرخ در حوالی کرمانشاه شروع گردید که در تابستان ۱۹۰۳ حفاری ها در عمق ۵۰۷ متری به گاز نفت و سپس به نفت رسید. چند ماه بعد دومین چاه نیز در عمق مشابهی حفر شده و به نفت رسید. بهره برداری از این چاه ها با توجه به بازده کم روزانه حدود ۳۰ تن و هزینه های بالای حفاری و حمل و نقل مقرون به صرفه تشخیص داده نشد، دارسی که سرمایه گذاری زیادی انجام داده بود و به نتیجه مطلوب تر نرسیده بود، مجبور به همکاری با شرکت نفت برمه شد.
بیشتر تولیدات نفتی تا نیمه قرن نوزدهم از طریق چشمه های نفتی با گودال های کم عمق و چاه های دستی حفر شده در مخازن نفتی کم عمق، صورت گرفت. حفاری های نسبتا عمیق جهت استخراج نفت در ابتدا در ناحیه پچل بورن فرانسه انجام شد. در این ناحیه، ماسه های نفتی در زمین بطور قابل ملاحظه ای گسترده شده است. با شروع جنگ جهانی اول (۱۹۱۸-۱۹۱۴) نیاز به مواد به شدت افزایش یافت(۴).
استفاده از بیوتکنولوژی در صنعت نفت، مبحث نسبتا جدیدی می باشد که در سال های اخیر در دنیا مطرح شده است. در ارتباط با کاربرد بیوتکنولوژی در صنعت نفت می توان دو جنبه را مد نظر قرار داد:
۱)ارتقای کمی
۲)ارتقای کیفی
ارتقای کمی، موضوع MEOR یا Microbial Enhanced می باشد. روش MEOR روشی است در آن بوسیله میکروبهای مخصوص و مشخص میزان نفت استخراجی از چاه ها را افزایش می دهند. میکروبها به سه طریق می توانند باعث ازدیاد برداشت از مخازن نفتی شوند.
۱- با اکسیداسیون نفت اسید چربی تولید می کنند که باعث کاهش گرانروی نفت می گردد.
۲- با تولید مقادیر نسبی از گاز _۲Co باعث افزایش فشار در مخزن می گردند از این رو مانند تزریق گاز عمل میکنند.
۳- میکروبها با بوجود آوردن بیومس میان سنگ و نفت مخزن باعث جابجایی فیزیکی نفت می شوند.
شرایط فیزیکی نفت مثل دما، فشار، نمک و. . . عامل محدود کننده استفاده از MEOR است. از آنجا که شرایط فیزیکی چاه های نفت با هم فرق می کنند نمی توان برای همه آنها از یک نوع میکروارگانیسم استفاده کرد. مثلا در چاه های کم عمق کار به روش MEOR به دلیل دمای کمتر نسبت به چاه های عمیق که دمای بالا دارند بیشتر است. در چاه های عمیق مثل کشور ما باید از میکروارگانیسم های گرما دوست استفاده گردد. روش MEOR بطور چشمگیری محدود به دمای حداکثر ۸۰ درجه است(۳۳).
خصوصیات باکتری های مورد استفاده در روش MEOR :
۱-کوچک باشد.
۲-قادر به تحمل شرایط محیطی چاه باشد.
۳- رشد سریعی داشته باشد و از تحرک لازم داخل چاه برخوردار باشد.
۴- بتواند مواد ضد میکروبی و ضد خوردگی را تحمل کنند.
۵- برای رشد به مواد مغذی پیچیده ای نیاز نداشته باشند(۳۴).
مبحث ظریف تر در استفاده از توانمندی های بیوتکنولوژی در صنعت نفت، ارتقای کیفی محصولات نفتی
می باشد. چون جنبه های مختلفی در این زمینه وجود دارد که هرکدام ظرافت های خاص خود را می طلبد. ارتقای کیفی شامل حذف هسته، اتم های گوگرد و نیتروژن می باشد. حذف ازت، موضوع بسیار جدیدی است. مسیر N4 توسط دکتر کیلبین شناسایی و کشف شده است. طی این مسیر، ازت از ترکیبات جدا شده و _۲O جای آن قرار می گیرد که ضمن حذف _۲N، سوخت نیز بهتر می سوزد(۳۵).
در سال ۱۹۴۷، زوبل و همکارانش، اساس و مبنای میکروبیولوژی نفت را در استخراج نفت به کار گرفتند.
در سال ۱۹۵۴، اولین آزمایش در میدان نفتی لیبسون در ایالت Arokanas آمریکا انجام گرفت. در طول این زمان Kuzentsor تولید گاز میکروبی را از نفت کشف نمود(۳۲).
از جمله تحقیقات انجام شده روی نفت در ایران می توان به گوگرد زدایی از برش های بنزین و گازوئیل، تحقیقات در زمینه MEOR ( Microbial Enhanced Oil Recover ) به افزایش برداشت از چاه های نفت به روش های میکروبی به منظور استخراج بیشتر نفت از چاه ها و تصفیه زیستی اشاره کرد(۸).
پروژه جداسازی گوگرد از برش گازوئیل در حدود ۳ سال قبل آغاز گردید. نتیجه این کار جداسازی یک گروه باکتری مناسب برای گوگرد زدایی بوده است. که پس از مقایسه، از بین آنها ۲ باکتری انتخاب شده و تحقیق بر روی آنها ادامه دارد. توزیع باکتریهای بدست آمده ، هیچ شباهتی با توزیع پیش بینی شده نداشت. یعنی باکتری ها از مکان هایی تهیه شده بودند که ارتباطی با چاه های نفت نداشتند. در این راستا پروژه دیگری تحت عنوان جداسازی و شناسایی آنزیم منواکسیژناز C در مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی انستیتو پاستور در دست اجرا می باشد.
از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰ تحقیقات MEOR برای اکولوژی میکروبی و شناسایی مخازن نفت متمرکز شد و این پروژه حدود ۲ سال قبل در ایران آغاز شد (۴).
تحقیقات تصفیه زیستی به ۲ صورت مستقیم و غیر مستقیم در واحد میکروبیو لوژی انجام می گیرد.
تحقیقات مستقیم: به این صورت است که مستقیما بر روی حذف ترکیبات نفتی ار خاک توسط
میکرو ارگانیسم ها کار می شود.
تحقیقات غیرمستقیم:در این زمینه، برروی جداسازی باکتری های تجزیه کننده و مولد بیوسورفکتانت فعالیت می شود و هدف حذف ترکیبات آلوده کننده نفتی با بهره گرفتن از باکتری های تجزیه کننده و مولد بیوسورفکتانت می باشد.
بدون شک ارزش جزء جزء نفت خام با توجه به تأمین انرژی و تأمین خوراک صنایع پایین دستی مثل پتروشیمی هر روز بیشتر می شود لذا سعی براین است که برش های سنگینی که معمولا در پالایشگاه ها به عنوان ته مانده تولید و به عنوان سوخت سنگین و کم ارزش مصرف می شود نیز استفاده بهتری به عمل آید، مقدار میانگین تولید این برش های سنگین در داخل کشور بیش از ۳۰ % نفت خام مصرفی پالایشگاه هاست که رقم کاملا قابل توجهی است در حالیکه فرایند خاصی بر روی این برش ها انجام نمی پذیرد، این مسأله سبب از دست دادن مقدار زیادی از ثروت ملی می گردد که در این راستا، یکی از روش های حل این مشکل ارتقای کیفیت این برش ها است.
جهت ارتقای کیفیت این برش ها نیز فرآیندهای متعددی وجود دارد که در این بین در دو شاخه عمده: روش های افزودن هیدروژن و روش های حذف کربن مورد بررسی واقع شده ا ند، به طور کلی خصوصیات مشترک روش های مختلف افزودن هیدروژن عبارتست از: کاتالیستی بودن فرآیندها، دمای متوسط عملیاتی ۴۵۰-۳۵۰ درجه سانتی گراد، فشارهای بالای عملیاتی، بازدهی بالای مایع به دلیل افزودن هیدروژن، کیفیت بالای محصولات، پیچیده بودن فرایند، هزینه سرمایه گذاری و عملیاتی بالا و مهمتر از همه سرویس تسهیلات گرانقیمت اعم از تأمین هیدروژن و بخار است. در حالیکه خصوصیات روش های مختلف حذف کربن عبارتست از: دماهای بالای عملیاتی ۵۵۰-۴۵۰ درجه سانتی گراد، فشارهای پایین عملیاتی، عدم حضور هیدروژن و تبعات ناشی از آن، بازدهی پایین مایع به دلیل حذف کربن، سرمایه گذاری و هزینه عملیاتی پایین و سادگی آنهاست (۷).
فصل سوم
روش کار

شکل ۴-۱۹: کمانش اعوجاجی مقطع C شکل با اجزای سخت­شده
(الف) مود کمانشی موضعی اول (ب) مود کمانشی موضعی دوم
شکل ۴-۲۰: کمانش کلی پیچشی مقطع C شکل با اجزای سخت­شده
شکل ۴-۲۱: کمانش کلی خمشی اولر مقطع C شکل با اجزای سخت­شده
مقطع دوم مدل شده، مقطع قوطی شکل با اجزای سخت­شده می­باشد. نتایج آنالیز نرم­افزار را نیز می­توان به­این­صورت تحلیل کرد:
به ازای طول نیم­موج کوتاه مقطع دچار کمانش موضعی در زیر جزء سخت­شده (شکل ۴-۲۲-الف) و جزء سخت­شده چندگانه (شکل ۴-۲۲-ب و شکل ۴-۲۲-ج) شده است. در نیم موج­های متوسط دچار کمانش اعوجاجی در جزء سخت­شده چندگانه گردیده است (شکل ۴-۲۳) و در طول موج­های بلند، کمانش­های کلی خمشی اولر (شکل ۴-۲۴) مشاهده شده است.
(الف)
}
(ب)
(ج)
شکل ۴-۲۲: کمانش موضعی مقطع قوطی شکل (الف) کمانش موضعی زیرجزء سخت­شده مقطع قوطی شکل (ب) مود اول جزء سخت­شده چندگانه (ج) مود دوم جزء سخت­شده چندگانه
شکل ۴-۲۳: کمانش اعوجاجی مقطع قوطی شکل با اجزای سخت­شده چندگانه
شکل ۴-۲۴: کمانش کلی خمشی اولر مقطع قوطی شکل با اجزای سخت­شده چندگانه
مقطع سوم مدل شده، مقطع صلیبی شکل می­باشد. نتایج آنالیز نرم­افزار را نیز می­توان به­این­صورت تحلیل کرد:
به ازای طول نیم­موج کوتاه و متوسط، مقطع دچار کمانش اعوجاجی گردیده (شکل ۴-۲۵) و در طول موج­های بلند، کمانش کلی خمشی اولر (شکل ۴-۲۶) مشاهده شده است.
(الف)
(ب)
شکل ۴-۲۵: کمانش پیچشی مقطع صلیبی
(الف)مود کمانشی پیچشی در نیم موج کوتاه (ب)مود کمانشی پیچشی در نیم موج متوسط
شکل ۴-۲۶: کمانش کلی خمشی اولر مقطع صلیبی شکل
بنابراین با دانستن مود­های کمانشی و نیز شکل کمانشی مقاطع مورد مطالعه، به بررسی رفتار این مقاطع به عنوان هسته مهاربند جدید مقاوم در برابر کمانش پرداخته می­ شود.

در مهاربند جدید مقاوم در برابر کمانش، هدف، رسیدن مقطع هسته به تسلیم می­باشد که این مهم با کنترل مودهای کمانشی مختلف هسته میسّر خواهد شد. جهت کنترل کمانش­های هسته، از یک سیستم غلاف خارجی با شکل مناسب که در پیرامون هسته قرار می­گیرد، استفاده خواهد شد. غلاف خارجی بایستی قادر به کنترل کمانش­های موضعی، اعوجاجی و کلی پیچشی یا خمشی اولر هسته باشد.
با انتخاب شکل مقطع مناسب غلاف برای هر یک از مقاطع هسته C شکل، قوطی و صلیبی شکل، عملکرد و کفایت مقطع انتخابی غلاف بررسی خواهد شد.
برای مقطع C شکل هسته با اجزای سخت­شده، یک مقطع مستطیلی مطابق شکل ۴-۲۷ به عنوان غلاف درنظرگرفته می­ شود. با توجه به شکل کمانش­های موضعی، اعوجاجی و کلی هسته می­توان نتیجه گرفت که این شکل غلاف می ­تواند مانع از کمانش­های کلی پیچشی و خمشی هسته شود. ولی در مقابل کمانش­های موضعی و اعوجاجی هسته در مودهایی که مطابق شکل­های ۴-۱۸-الف و۴-۱۹-الف، اجزای سخت­شده جان، دچار کمانش به طرف داخل مقطع شده ­اند، غلاف نمی­تواند مانع از کمانش­های موضعی و اعوجاجی هسته شود.
شکل ۴-۲۷: مقطع C شکل با اجزای سخت­شده و مقطع غلاف پیرامونی
جهت جلوگیری از کمانش­های موضعی و اعوجاجی بیان شده، می­توان شکل مقطع غلاف را به­ صورت شکل ۴-۲۸ در نظر گرفت. شکل مقطع غلاف پیشنهادی جدید تا حدی پیچیده بوده و ممکن است در عمل نتوان چنین مقطعی از غلاف و هسته را اجرا کرد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که مقطع C شکل با اجزای سخت­شده، جهت تحقق هدف مهاربند جدید مقاوم در برابر کمانش که در درجه اول جلوگیری از کمانش هسته بوده و در درجه دوم اجرای ساده مهاربند است، مناسب نباشد.

(ب)
(الف)
شکل ۴-۲۸: (الف) مقطع غلاف پیشنهادی (ب) مقطع هسته C شکل و غلاف پیرامونی
برای مقطع قوطی شکل هسته با اجزای سخت­شده چندگانه نیز یک مقطع مربعی مطابق شکل ۴-۲۹ به عنوان غلاف درنظر گرفته می­ شود. با توجه به شکل کمانش­های موضعی، اعوجاجی و کلی هسته می­توان نتیجه گرفت که این شکل غلاف می ­تواند مانع از کمانش اعوجاجی و نیز کمانش کلی خمشی هسته شود، ولی در مقابل کمانش موضعی زیرجزء سخت­شده و جزء سخت­شده چندگانه هسته، مقطع غلاف پیشنهادی نمی­تواند مانع از کمانش­های موضعی و اعوجاجی هسته شود.
شکل ۴-۲۹: مقطع قوطی شکل با اجزای سخت­شده چندگانه و غلاف پیرامونی
برای مقطع صلیبی شکل ۴-۱۷-ج نیز می­توان شکل مقطع لوزی-مربع همانند شکل ۴-۳۰ در نظر گرفت. با دقت در شکل کمانش­های هسته صلیبی شکل و هم­چنین شکل مقطع غلاف پیرامونی، می­توان مشاهده کرد که مقطع غلاف پیشنهادی می ­تواند مانع کمانش­های اعوجاجی و کلی خمشی اولر هسته شود.
شکل ۴-۳۰: مقطع صلیبی شکل هسته با غلاف پیرامونی
بنابراین در ادامه تحقیق، مقطع صلیبی شکل به عنوان هسته و مقطع لوزی-مربع به عنوان غلاف پیرامونی مهاربند جدید مقاوم در برابر کمانش در نظر گرفته می­ شود و رفتار کلی این مقطع مورد مطالعه و تحقیق قرار می­گیرد.
در مرحله بعد برای طراحی مهاربند در زلزله­های رایج (۵۰% احتمال وقوع در ۵۰ سال)، بایستی مقطعی طراحی شود که به ازای نیروی وارد شده به مهاربند رفتار عضو در محدوده الاستیک باشد و مهاربند دچار کمانش­های الاستیک نشود (برای اعضای­های فشاری کمانش موضعی، کمانش اعوجاجی و کمانش کلی اولر محتمل است). بنابراین با توجه به موارد ذکر شده، مقطع مطلوب هسته را به دست می­آوریم. به­ طوری­که هم در برابر بارهای وارده رفتار الاستیک داشته باشد و هم از نظر اجرا در اتصالات جهت تامین هدف مورد نظر مطلوب باشد. برای این کار نخست با مدل کردن مقطع پیشنهادی در برنامه CUFSM، نسبت بار کمانشی به بار تسلیم مقطع را بدست می­آوریم. در ادامه با روش مقاومت مستقیم بارهای کمانشی مقطع را بدست می­آوریم. روابط محاسباتی روش مقاومت مستقیم جهت محاسبه بار کمانشی به صورت زیر می­باشد:
بار کمانشی کلی:
۴-۹
بار کمانشی موضعی:
۴-۱۱
۴-۱۰
بار کمانشی اعوجاجی:
۴-۱۲
۴-۱۳
در ادامه برای طراحی مهاربند در زلزله­های طرح (۱۰% احتمال وقوع در ۵۰ سال) بایستی اولا مقطع هسته طوری طراحی شود که بدون کمانش کلی به تنش تسلیم برسد، به این ترتیب که با ایجاد یک غلاف خارجی، سختی جانبی هسته را افزایش دهیم تا با کنترل دامنه­های مودهای مختلف کمانش کلی، هسته بتواند حتی بعد از کمانش­های موضعی یا اعوجاجی بدست آمده، تحمل افزایش بار را داشته باشد و به مرحله تسلیم برسد.
جهت تحقق این هدف بایستی با توجه به شکل مقطع مهاربند ارائه شده اولاً فضای خالی بین هسته و غلاف طوری طراحی شود که بعد از کمانش­های الاستیک هسته، عضو با تکیه بر غلاف دچار زوال نشده و تحمل افزایش بار را داشته باشد. با توجه به این نکته و دقت در طراحی مهاربندهای غلافدار، این مرحله بایستی با روش سعی و خطا صورت گیرد تا در نهایت یک فضای خالی مناسب که رفتار فشاری مهاربند را مطلوب کند، به دست آید. در مرحله بعد بایستی مقطع غلاف طراحی شود. با توجه به آنالیزهای سریدهارا ]۲۵[ دیده می­ شود که این عضو سیستم مهاربندی همانند یک تیر تحت بار متمرکز می­باشد. بنابراین با توجه به لنگر موجود در عضو، ضخامت مقطع و ابعاد مقطع بدست می ­آید. شایان ذکر است که کل مقطع غلاف بایستی برگرفته از شکل مقطع هسته باشد تا در حد امکان سختی جانبی برای همه نقاط مقطع هسته تأمین شود.
روابط تقریبی بدست آمده توسط سریدهارا]۲۵[ جهت محاسبه گشتاور خمشی حداکثر در غلاف بر حسب نیروی محوری هسته (P) و فاصله بین هسته و غلاف (d₀) با توجه به شکل ۴-۳۱ بصورت زیر بیان می­ شود:
شکل ۴-۳۱: دیاگرام آزاد نیروهای مهاربند غلافدار
۴-۱۶
۴-۱۵
۴-۱۴
در روابط ۴-۱۴ تا ۴-۱۶ پارامترهای d₀، d₁ و I_s به­ترتیب بیان­گر فضای خالی بین هسته و غلاف، تغییر­مکان ناشی از کمانش سیستم مهاربند و ممان اینرسی غلاف می­باشند.
در مرحله سوم ابتدا بایستی تغییر شکل محوری ایجاد شده در هسته به ازای تنش تسلیم و حتی تنش­های بزرگ­تر که احتمالاً هسته به دلیل سخت­شدگی کرنشی تحمل خواهد کرد، را به­دست آورد. با به­دست آوردن مقادیر این تغییر­شکل­ها (تغییر طول)، می­توان اختلاف طول هسته و غلاف را جهت حصول هدف ارائه شده تعیین کرد. بنابراین در زلزله­های بسیار شدید (۲% احتمال وقوع در ۵۰ سال) که هسته به تنش تسلیم خواهد رسید، غلاف نیز وارد عمل شده و با تحمل سهمی از نیروی محوری مهاربند، پایداری سازه را حفظ کند. به این صورت که یک خلاصی بین اتصال قاب و غلاف ایجاد می­ شود که در تغییر شکل­های محاسبه شده، با به هم چسبیدن مقطع اتصال و غلاف، درصدی از نیروی محوری توسط غلاف تحمل شود. هم­چنین در این مرحله بایستی مقطع غلاف بدست آمده در مرحله دوم با توجه به روابط تیر-­ ستون نیز کنترل شود.

(تیم طراحی)
طراحی مدل سرویس های مورد نیاز لیست شده
طراحی فرم های مورد نیاز هر سرویس
ارتباط فرم ها با سرویس مدل ها و فرایندهای سازمانی مربوطه
تولید سرویس
بررسی اسناد طراحی سرویس ها
اضافه کردن به انبار سرویس ها
برداشت سرویس از انبار سرویس ها
ترکیب سرویس ها و تولید سیستم
نصب و راه اندازی سیستم
آموزش کاربران سیستم
ارزیابی سیستم
پشتیبانی
شکل ۴-۸: مدل پیشنهادی طراحی سرویس ها
۴-۵- مراحل طراحی و تهیه سرویس ها
معماری سرویس گرا سبکی از معماری است که از اتصال سست سرویس ها جهت انعطاف پذیری و تعامل پذیری با حرفه به وجود می آید. تعامل و ارتباط بین سرویس ها از طریق پارادایم های انتشار، جستجو، فراخوانی و اتصال با یکدیگر صورت می گیرد.
در همین راستا دو واژه پر کاربرد در معماری سرویس گرا، هم نواسازی و هم خوانی بکار می رود.
هم نواسازی فرایند کسب و کاردر حقیقت مجموعه ای از ویژگی هایی است که امکان ترکیب، سازماندهی، اجرا و اداره فرایندهای مختلف کسب و کار را که به وسیله سرویس های متنوع در دسترس هستند به ما می دهد. یک فرایند از یک مجموعه سرویس هایی که با ارتباطی منطقی به یکدیگر متصل شده اند تشکیل شده است و هر سرویس یک واحد عملکرد می باشد. هم نواسازی این فرصت را به ما می دهد تا با مدل کردن تعاملات بین سرویس های قابل استفاده مجدد بتوانیم فرایندهای کسب و کاری خود را بسازیم
حال در راستای پیاده سازی مدل معماری سرویس گرا برای اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات باید به ترتیب قدم های زیر را اجرا کرد:

تهیه شرح وظایف اداره کل و تمام ادارت زیر مجموعه آن
تهیه فرایندهای اداره کل و ادارات زیر مجموعه آن بر اساس شرح وظایف آنها
تهیه دیاگرام فرایندهای اداره کل با بهره گرفتن از یک نرم افزار ( با بهره گرفتن از نرم افزار visi0 )
لیست تمام سرویس ها و شناسنامه های مورد نیاز آنها
تهیه دیاگرام سرویس ها
لیست تمام سیستم ها
شناسایی سیستم های core اصلی
تهیه مدل نهایی برای کل سیستم های مورد نیاز کتابخانه ملی
۴-۶- فرایندهای اداره خدمات رایانه
از آنجا که این پژوهش در زمینه انتخاب برنامه جامع فناوری اطلاعات برای اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات کتابخانه ملی است و بررسی کامل فرایندها و سرویس های مورد نیاز در این اداره کل، پروژه بسیار زمان بری می باشد لذا تنها به بررسی و تحلیل دو نمونه از فرایندهای اداره خدمات رایانه اداره کل اکتفا کرده و بررسی و تحلیل سایر فرایندها را به پژوهشگران آینده واگذار می کنیم.
این اداره که به نوعی میز کار کل سازمان محسوب می گردد وظیفه تهیه، نصب و پشتیبانی سخت افزار و نرم افزارهای مورد نیاز کلاینت های سازمان را بعهده دارد. فرایندهای این اداره شامل موارد زیر می باشد:
۴۴۱۰۰ p- فرایندهای اداره خدمات رایانه
۴۴۱۰۱ p- تأمین و توزیع سخت افزار و تهیه و اصلاح شناسنامه
۴۴۱۰۲ p- پشتیبانی سخت افزاری
۴۴۱۰۳ p- نصب و آموزش و پشتیبانی نرم افزارهای مورد نیاز سایر واحد های سازمان
۴۴۱۰۴ p- برقراری ارتباطات کامپیوتر ها به شبکه و پشتیبانی مشکلات
۴۴۱۰۵ p- هماهنگی برای نقل و انتقال سیستم های کامپیوتری و تجهیزات جانبی آن در داخل سازمان
۴۴۱۰۶ p- بازبینی دوره ای کامپیوتر ها و سایر کالاها و نرم افزارهای کامپیوتری و رفع مشکلات موجود
جدول ۴-۱۶: تطابق شرح وظایف اداره خدمات رایانه با فرایندهای آن