۲-۶-۱- نفریت بینابینی غیر چرکی
ممکن است حاد، تحت حاد یا مزمن، چند کانونی یا عمومی باشد و علل آن احتمالاً غیر اختصاصی است. از لحاظ بافت شناسی در نفریت بینایی حاد نفوذ و تجمع سلولهای التهابی، نکروز، ادم و فیبروز بینابینی قابل مشاهده می شود؛ اما در نفریت بینایی مزمن ، انتشار سلولهای تک هسته ای ،فیبروز و آتروفی لوله ها دیده می شود. این ضایعه در نتیجه سپتی سمی باکتریایی و ویروسی بروز می کند که به موجب آن این عوامل عفونی در ابتدا لوله های کلیوی را درگیر کرده و سپس پاسخ التهابی بافت بینایی را بر می انگیزانند (۳۹و۴۴). حاجی کلایی و همکاران (۱۳۸۶) در بررسی سرمی روی ۱۷۳ بز بیشترین عامل عفونت لیپتوسپرایی در بز را سروار گریتوتیفوزا و بعد از آن به ترتیب فراوانی سروار کانیکولا، پومونا ، ایکتروهموراژیه و هاردجو گزارش کردند (۳۲). بهترین فرم شناخته شده نفریت بینایی غیر چرکی کانونی ” کلیه دارای نقاط سفید” در گوساله است که در اکثر موارد ناشی از حضور میکروارگانیسم در خون است. گاهی اشریشیاکولی، سالمونلا و بروسلا مسئول ایجاد این حالت می باشند. Infectious Canine Hepatitis (ICH) یا هپاتیت عفونی سگ و (MCF) Malignant Catharal Fever یا تب نزله ای بدخیم در گاو نیز باعث ایجاد نفریت بینایی کانونی و کلیه با نقاط سفید می شود. بیشترین عاملی که در ارتباط با نفریت بینابینی در حیوانات اهلی گزارش شده سروار های مختلف باکتری لپتوسپیرا می باشد (۸۶)‌.
۲-۶-۲- نفریت بینایی چرکی
عفونت میکروبی کلیه ها ممکن است ازراه خون و ایجاد نفریت چرکی امبولیک یا از راه ادرار و ایجاد پیلونفریت روی دهد (۴۴). نفریت چرکی امبولیک معادل تشکیل آبسه در اعضای دیگر بوده و زمانی روی می دهد که انواعی از باکتریها به صورت تکی یا گروهی و به صورت آمبولی های عفونی در گلومرولها و مویرگ های اطراف لوله ها جایگزین شده و تولید چند آبسه کوچک و یا تعداد کمی آبسه بزرگ کنند. آبسه ها عموما در کورتکس قرار می گیرند ولی در باکترمی حاصل از باکتریهای روده ای گرم منفی، نقاط چرکی ممکن است در مدولا هم پراکنده شوند (۲۲) . با ترمیم ضایعات چرکی اسکار به وجود می آید‌‌. در ‌اسب معمول ترین علت ایجاد این ضایعهActinobacillus equili و درگاوCorynebacterium pyogenes و در گوسفند ناشی از Corynebacterium pseudotuberculosis می باشد (۲۸ و ۳۵ و ۵۶و ۶۹).
۲-۶-۳- پیلونفریت
عبارت است از آماس لگنچه و پارانشیم کلیه که معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی بالا رونده مجاری پایین تر ادراری است و اغلب با آماس میزنای و مثانه همراه است. چون حیوانات ماده بیشتر مستعد عفونت مجاری ادراری تحتانی هستند ،پیلونفریت مکررا در آن ها رخ می دهد.
معمول ترین عوامل بیماری زای اختصاصی در همه گونه ها که در ایجاد عفونت مجاری ادراری و پیلونفریت دخیلند شامل Streptococcus, Klebsiella, Proteus, Staphylococcus, Escherichia coli و Pseudomonas aeroginosa می باشد. پاتوژن ویژه برای ایجاد عفونت در گاو Corynebacterium renale می باشد (۴۷و ۴۳ و۲۸)

۲-۶-۴- هیداتیدوز
اکینوکوکوس گرانولوسوس، انگل روده باریک تعدادی از گوشتخواران مخصوصا سگ سانان است و گوسفندان و بزهایی که در مراتع چرا می کنند میزبان واسط این انگل به شمار می آیند. کیست هیداتید عمدتا در ریه و کبد و گاهی در سایر ارگان ها مثل کلیه دیده می شود (۴۴) .
قسمت خارجی کپسول فیبروز، شامل بافت کلاژن بالغ بوده و تقریباً فاقد سلول است و در داخل آن یک لایه هیالینی لایه دار وجود دارد. سطح داخلی کیست را لایه ای نازک (لایه زاینده) می پوشاند. با گذشت زمان کیست دژنره شده و ساختارهای داخلی آن به هم ریخته و ممکن است پنیری یا معدنی شوند. در مقطع میکروسکوپی، بقایای نکروز بافتی، ماکروفاژها، سلول های غول آسا و بقایای دیواره قابل مشاهده هستند (۱۲و۴۴).
۲-۶-۵- سنگ های ادراری:
سنگ های ادراری زمانی تشکیل می شوند که املاح موجود در ادرار رسوب کرده و عمدتا این املاح از نوع معدنی و گاهی آلی هستند. رسوب املاح می تواند به صورت کریستالی و یا بی شکل باشد. فاکتورهای مهم ایجاد سنگ های ادراری تشکیل هسته (Nidus Formation)، رسوب املاح برروی هسته و سیمانی شدن و متراکم شدن املاح می باشد.
به طورکلی عواملی نظیر اسیدیته ادرار ، عفونت های میکروبی، از دست دادن آب، عوامل تغذیه ای مثل کمبود ویتامین A و عوامل ارثی در تشکیل این سنگ ها موثرند،که تغذیه از مهمترین آنهاست (۳۹و۳۴) .
Oryan و همکاران (۱۳۷۲) میزان فراوانی سنگ های کلیوی در گوسفندان را ۲/۱ درصد اعلام کردند(۵۶).
۲-۷- مطالعات کشتارگاهی کلیه در حیوانات
در طی دهه های اخیر بررسی کشتارگاهی ضایعات کلیوی درکشورهای مختلف مورد توجه ویژه قرار گرفته است.Bettini وMarcato (1990) با بررسی ۱۰۰۰ لاشه گاو میزان شیوع بیماری های کلیوی گاو را گزارش کردند و به ترتیب نفریت بینابینی، آمیلوییدوز، کلیه رنگ پریده و نفروکلسینوز، پیلونفریت و سل کلیوی بیشترین فراوانی را داشتند (۴۳) و Hananو Monaghan(1993) با مطالعه ۴۱۶۶کلیه گاو میزان وقوع ضایعات را ۲/۴ درصد اعلام نمودند که نفریت بینابینی کانونی، کیست های کلیوی و آمیلوئیدوز بیشترین فراوانی را نشان دادند (۴۷). Regassa و همکاران (۲۰۱۲) در بررسی کشتارگاهی سه ساله بر روی ۶۷۴ بز و۴۵۱ گوسفند حذف کلیه به علت نفریت را ۸/ ۰ درصد گزارش کردند (۶۴). Amatardjo و همکاران (۱۹۷۶) دریک بررسی کشتارگاهی چهارساله ، میزان نفریت بینابینی کانونی درگاوهای گوشتی را ۸/۳ درصد گزارش کردند . از۱۶درصد کلیه های کشت شده ، لپتوسپیرا جداشد و از نظرسرمی ۲/۶۶ درصد برای عفونت لپتوسپیرایی مثبت بودند (۱۰). Ellis و همکاران (۱۹۸۴) ضایعاتی شامل نفریت بینابینی چند کانونی را درکلیه گوسفندان یک گله گزارش کردند و این ضایعات را به Leptospira Sejroe نسبت دادند(۲۵).Mendes و همکاران (۲۰۰۹) دربرزیل پس از بازرسی ۱۱۲۰ کلیه گاو ۲۳۸ عدد ازکلیه ها ی معدوم شده را مورد بررسی ماکروسکوپی و میکروسکوپی قراردادندکه میزان ضایعات فیبروزیز ۵۱/۲۶درصد و نفریت بینابینی ۵۱/ ۲۰درصد گزارش شد. از نظر ماکروسکوپی کیست ها با میزان۰۴/۳۵ درصد و کلیه با نقاط سفید با فراوانی ۰۸/۲۳ درصد ازبیشترین موارد ضایعات بودند (۴۵). Saglam و همکاران(۲۰۰۸) دریک مطالعه ایمونوهیستوشیمی بر روی ۱۰۸ جنین گوسفند سقط شده میزان حضور آنتی ژن لپتوسپیرا دربافت کلیه را ۱۱ درصد اعلام نمودند، که در نتیجه لپتوسپیرا را به عنوان یکی از عوامل مهم سقط درگوسفند گزارش نمودند (۷۰). Braun و همکاران (۲۰۰۸) در مطالعه ای با انجام آزمایشات باکتریولوژی بر روی ادرار ۱۷ گاومبتلا به پیلونفریت باکتری های کورینه باکتریوم رناله، آرکانو باکتر پیوژنز و اشریشیا کلی جدا نمودند (۱۸). Rosenbaum و همکاران (۲۰۰۵) نیزبا مطالعه ۲۴۲۶ کلیه گاو کشتاری فراوانی کلیه های حذفی به علت پیلونفریت را ۸۷/۰ درصد اعلام کردند که پس از کشت باکتریایی مشخص شد به ترتیب اشریشیا کولی ،آرکانوباکتر پیوژنز و کورینه باکتریوم رناله بیشترین فراوانی داشتند.از دیگر کلیه ها سایر گونه های کورینه باکتریوم و استرپتوکوکوس و انترو کوکوس نیز جدا نمودند (۶۸) . Hosseinion و همکاران (۱۹۷۴) در یک گله هزار راسی گوسفند پرواری، ۳۵ مورد مرگ ناشی از سنگ های ادراری گزارش نمودند که میزان بالای فسفر و کلسیم جیره و کمبود ویتامین A را ازعوامل مستعد کننده آن تشخیص دادند (۳۴). عریان و رضوی (۱۳۷۲) در مطالعه ای با آنالیز شش نمونه سنگ کلیه در گوسفند های کشتاری نشان دادند که عمده ترین ترکیبات شامل فسفات مضاعف آمونیوم و منیزیم ،کربنات کلسیم و فسفات کلسیم بوده است و همچنین در سه مورد ترکیب اورات وجود داشته است (۱).
فصل سوم
مواد و روش ها
۳-۱- مواد مصرفی مورد نیاز
رنگ هماتوکسیلین وائوزین
فرمالین
زایلل
الکل اتانول
پارافین
آب مقطر
محیط های متداول کشت
۳-۲- دستگاه ها و وسایل مورد نیاز
میکروسکوپ معمولی مدل OLYMPUS CX21ساخت ژاپن
دوربین عکاسی دیجیتال مدل OLYMPUS µ-۵۰۰۰ ساخت ژاپن
دستگاه اتوتکنیکون مدل ۲۵۰۰ NO. ساخت شرکت Lipshaw آمریکا
دستگاه میکروتوم دوار مدل NO.45 ساخت شرکت Lipshaw آمریکا
پلیت های یکبار مصرف استریل
لوپ سوزنی شکل
سواب استریل
اسلاید
لوله های کشت
پیپت
انکوباتور
چراغ الکلی
۳-۳- روش کار
۳-۳-۱- نمونه گیری
مطالعه حاضر بر روی ۱۰۰۰ کلیه حذفی بز های کشتار شده در کشتارگاه شیراز انجام گرفت. نمونه گیری با مراجعه به کشتارگاه انجام شد.
ابتدا سن دام ها درخط کشتار ثبت می شد و در مرحله بعد همه کلیه ها از لحاظ اندازه، رنگ، قوام، چسبندگی کپسول وضایعات ظاهری مورد بررسی قرار می گرفتند. از هر کلیه با دوربین دیجیتال عکس تهیه شد .
در مرحله بعد کنار شعله با شرایط استریل سطح بافت را توسط کاردک داغ استریل نموده و از عمق پارانشیم کلیه نمونه گیری شد. سپس در دو محیط آگار خون دار (Blood agar) و مک کانکی (MacConkey agar) به روش خطی در پلیت های استریل کشت داده شد. در مواردی که بافت کلیه واجد ادم بود از سواب - های استریلی که از قبل تهیه شده بود نمونه برداری انجام شد .
تعدادی نمونه بافتی نیز برای کار مولکولی درون تیوب های ۲ میلی لیتری حاوی آب مقطر جمع آوری شد و به فریزر با دمای ۲۰ درجه زیر صفر منتقل شد.
در مرحله بعد از ۸۰ کلیه ضایعه دار و ۲۰ کلیه به ظاهر سالم نمونه بافتی با مقطع شعاعی به اندازه (۲- ۱) ×۱× ۱ سانتی متر شامل کورتکس مدولا و لگنچه تهیه شد و بلافاصله در ظرف‌های درب دار حاوی فرمالین ۱۰٪ بافردار قرار گرفته و شماره گذاری شد.
۳-۳-۲-روش کار آزمایشات باکتری شناسی
ابتدا محیط کشت های blood agar و MacConkey agar ساخته شد و پس از اتوکلاو شدن درون پلیت های استریل ریخته و پس از جامد شدن آگار که ضخامت آن حدود ۴ – ۳ میلی متر بود در دمای ۴ درجه سانتی گراد نگهداری شد.
در هر مراجعه به کشتارگاه و نمونه گیری از کلیه بز های کشتاری در شرایط استریل و در کنار شعله توسط لوپ سوزنی استریل از هر کلیه بر روی دو محیط ذکر شده کشت به روش خطی انجام می شد. در مواردی که بافت کلیه ادم داشت با سواب های استریلی که از قبل تهیه شده بود نمونه برداری انجام شد و پلیت ها به آزمایشگاه باکتری شناسی انتقال داده شد . به مدت یک شبانه روز درگرمخانه با دمای ۳۷ درجه ی سانتی گراد گذاشته شد. سپس پلیت ها را مشاهده نموده و در صورت رشد باکتری و ایجاد کلنی از نظر سایز ، شکل ظاهری و وسعت رشد و .. مشاهده شده و برای انجام مراحل بعدی انتخاب و جدا شدند.