اختلافهای والدین ( خانوادگی )
مشکلات یادگیری
اختلال نقص توجه
اضطراب مزمن
بیماریهای پزشکی
مرگ یکی از اعضای خانواده یا طرد در یک رابطه خاص
سوء مصرف مواد
چند نوع افسردگی وجود دارد ؟
یکی از اولین چیزهایی که باید به ذکر آن بپردازیم ، این است که چند نوع افسردگی وجود دارد برای انواع مختلف افسردگی درمانهای متفاوتی نیز وجود دارد . علاوه بر انواع « تحریکی » یا « کند » افسردگی پیشتر درباره آنها بحث شد ، انواع دیگری نیز وجود دارند . این نوع در تشخیص بسیار اهمیت دارند ، زیرا توجه به آنها باعث می شود که درمانهای خاص معینی برای هر کدام پیشنهاد شوند . انواع این افسردگی ها عبارتند از افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی . این نوع افسردگی در فصل زمستان ظاهر می شود . شما احساس می کنید که برای خواب زمستانی آماده شده اید احساس خستگی زیادی می کنید و زیاد می خوابید . علاوه بر این ، شما تمایل زیادی به خوردن شیرینی پیدا می کنید که معمولاً باعث افزایش وزن می شود . این نوع افسردگی را می توان نه تنها با دارو ، بلکه با نور نیز درمان کرد شما در زیر نورهای خاص روشن برای مدت نیم ساعت در هنگام صبح می نشینید .

اختلال دو قطبی یا افسردگی – شیمیایی . این نوع از افسردگی دارای چرخه ها یا فازهای مختلفی از خلق بالا ( شیدا ) تا خلق پایین ( افسرده ) است . فاز بالا نقطه مقابل افسردگی است . احساس می کنید ، انرژی زیادی دارید ، بر فراز دنیا قرار گرفته اید و عقاید بزرگ منشانه دارید . افراد در دوره شیدایی گرفتار احساسهای شدیدی می شوند . آنها ارتباط با واقعیت را از دست می دهند و پول زیادی خرج می کنند در حالی که پول اندکی دارند یا بسیار کله شق می شوند . اختلال دو قطبی با دارو و نظم بخشیدن به زندگی درمان می شود .
افسردگی ناجور : این نوع افسردگی یک شکل متداول از افسردگی است که در آن افراد عملاً تا اندازه ای در واکنش به محیط اطراف خود احساس مس کنند که خلق آنها تغییر کرده است . آنها همچنین ممکن است وقتی که مسائل ناراحتی کننده ای پیش می آید ، احساس کنند که بیشتر افسرده شده اند . حساسیت بیش از اندازه به طرد ، بخشی از این نوع افسردگی است . معمولاً شما در این حالت زیاد می خوابید و وزنتان زیاد می شود (نظیر افسردگی فصلی ) ، ولی نه فقط در فصل زمستان افراد مبتلا به افسردگی ناجور معمولاً در هنگام غروب احساس ناراحتی زیادی می کنند مصرف داروها برای درمان این نوع افسردگی موثر است این نوع افسردگی همچنین به درمانهای روان شناختی پاسخ می دهد .
افسردگی ملانکولی . این نوع افسردگی که کمتر شایع است شکل بسیار شدید افسردگی است این افراد اشتهای کمی دارند کاهش وزن پیدا می کنند ، مشکلات زیادی در تمرکز دارند و دارای احساسهای گناه تحریکی هستند . این افراد در اوایل صبح احساس بدی دارند صبحها خیلی زود از خواب بیدار می شوند و نمی توانند مجدداً بخوابند این نوع افسردگی تا اندازه زیادی در توانایی عملکرد شما منفی می گذارد . در واقع افراد مبتلا کاملاً تحت تاثیر این افسردگی فلج می شوند و نمی توانند درباره هر چیز دیگری فکر کنند این نوع افسردگی به دارو جواب می دهد و به تنهایی به مشاوره یا روان درمانی بهبود نمی یابد . ( نقشبندی سیامک – ۱۳۸۴ ) .
اختلالهای اضطرابی که شامل پانیک ( هراس )
خوبیا اجتماعی
اختلال واسواس جبری
اختلال استرس پس از سانحه
اختلال استرس حاد
اختلال اضطراب منتشر
اختلال اضطرابی ناشی از بیماریهای مدیکال
اختلال اضطرابی ناشی از مصرف دارو یا مواد دارویی
اختلال اضطرابی افسرگی مختلط در این وسواس را مورد بررسی قرار می دهیم .
اختلال وسواس
وسواس عبارت است از افکار یا عقایدی دست و پا گیر ، مکر و ناخوانده رفتارهای وسواس علائم عادی و طبیعی است عمل کودکی که می خواهد به بالای یک دیوار راه برود و یا با یک پا به روی سنگفرش مقابل پرش کند و یا هنگام راه رفتن بامادر لی لی کند . کاملاً طبیعی است بعضی از افراد میل افراطی برای کس اشیاء معینی در خود احساس می کنند رفتار فرد زمانی وسواسی می باشد گرفتاری و مزاحمت ایجاد کند . وقت گیر باشد و یا والدین و مهمانی را آزار برهد در این موارد کودک احتمالاً بیهودگی علتش را تشخیص می دهد ولی قادر به ترک آن نیست . ( منشی طولی ۱۳۷۰ ) .
خصیصه اصلی این اختلال وجود وسواسها یا اجبارهایی مکرر و چنان شدید است که رنج و عذابی را برای فرد به بار می آورد این وسواسها یا اجبارها سبب اتلاف وقت می شوند و اختلال قابل ملاحظه ای را در روند معمولی و طبیعی زندگی ، کارکرد شغلی ، فعالیتهای معمولی اجتماعی یا روابط فرد ایجاد می کند که وسواس عبارت است از مکر ، احساس ، اندیشه یا حس عود کننده و مزاحم بر خلاف وسواس ( obsession) که یک فرایند ذهنی است اجبار ( compulsion) نوعی رفتار آگاهانه نظیر سفارش ، وارسی یا اجتباب که بیمار از غیر منطقی بودن وسواسهایش آگاهی دارد . ( حسن رفیعی ، خسرو سبحانیان ، ۱۳۸۲ صفحه ۱۶۱)
این افراد زیاده از حد به همرنگ جماعت بودن و تبعیت شدید از وجدان اخلاقی معتقدند آنها بسیار انعطاف ناپذیر ، وظیفه شناس در حد افراط ، خود مهاری شدید ، احساس به شرایط و ضوابط محیط ، در حد افراط منظم و مرتب تمیز و دقیق اند و قادر به آرام بودن نیستند . ( شاملو ، سعید -۱۳۷۰ – صفحه ۱۲۱ ) .
اختلال وسواس فکری و عملی :
ویژگی اصلی اختلال وسواسی فکری و عملی ( OCD ) افکار و اعمال عود کننده و ناخوانده ای می باشد که وقت گیر بوده ( بیشتر از یک ساعت در هر روز ) هستند که یا به گرفتاری مفرط کودک یا به اختلال جدی در کارهایش منجر می شود نشانه های OCD در کودکان و نوجوانان همان نشانه هایی است که در بزرگسالان وجود دارد . کودکان افکار وسواسی مربوط به ترس از آلودگی ، موضوعات جنسی ، مذهبی ، یا تصاویر پرخاشگری خشونت را گزارش می دهند . برخی کودکان از ناتوانی در جلوگیری از شنیدن صداها یا آهنگ های ناخوانده و تکراری شکایت می کنند .
ترس از ابتلا به یک بیماری لا علاج ، مانند سرطان یا ایدز و نگرانی افراطی در مورد اخلاقیات و امور مذهبی نیز گزارش شده است . اعمال وسواسی مانند تکرار ، شستشو ، وارسی ، نظم دهی ، و مرتب کردن نیز در کودکان شایع است . تشریفات شستشو شایع ترین نشانه OCD است که در بیشتر از ۸۵ درصد از کودکان معاینه شده در انیستیتو ملی بهداشت روانی ( NIMH) وجود داشته است . شستشوی مکرر ممکن است به صورت شستن دستها به دفعات و دوش گرفتن طولانی یا تشریفات شستشو بروز یابد . کودکان مبتلا به OCD اغلب گزارش می دهند که الگوی شستشو و تمیز کردن را هر روز باید انجام دهند و در صورتی که به هر دلیلی این کار متوقف شود از انجام هر کاری باز می مانند تا آن که شستشو را به طور کامل انجام دهند .
ملاکهای تشخیصی مربوط به اختلال وسواس فکری و عملی
الف ) وجود افکار وسواسی یا اعمال اجباری
ب ) افکار وسواسی با موارد ۱ و ۲ و ۳ و ۴ تعریف می شود .
۱- افکار ، تکانه ها یا تصورات عود کننده و مستمر که بعضی اوقات در ضمن آشفتگی مزاحم ، و نا مناسب تلقی می شوند و موجب نگرانی یا اضطراب قابل ملاحظه می شوند .
۲- افکار ، تکانه ها یا تصورات تنها نگرانیهای مفرط در مورد مشکلات واقعی نیستند .
۳- شخص تلاش می کند از چنین افکار ، تکانه ها و تصوراتی اجتناب کرده ، آنها را متوقف نموده و یا با فکر یا عمل خنثی کند .
۴- شخص تشخیص می دهد که افکار ، تکانه ها یا تصورات وسواسی محصول فکر او هستند و همچون کاشتن فکر از خارج بر او تحمیل نمی شوند اعمال اجباری با مورد ۱ و ۲ می شوند .
۱- رفتارهای تکراری ( برای مثال شستن دست ، مرتب کردن ، وارسی کردند ) یا اعمال ذهنی ( مثلاً نیایش ، شمارش ، تکرار لغات بطور بی صدا ) که شخص احساس می کند مجبور است در پاسخ به یک فکر وسواسی یا مطابق اصولی که باید دقت رعایت شوند عمل کند .
۲- هدف رفتارها یا اعمال ذهنی نگرانی یا جلوگیری از بعضی وقایع وحشتناک است با وجود این ، این رفتار ها یا اعمال ذهنی یا به طور واقع گرایا نه با آنچه در نظر است خنثی یا پیشگیری شود ارتباط ندارد یا به وضوح افراطی هستند .
ب ) در مقاطعی از سیر اختلال شخص تشخیص داده است که افکار وسواسی و یا اعمال اجباری ، افراطی یا غیر منطقی هستند توجه : این موضوع در مورد کودکان صادق نیست .
ج ) وسواسها یا اجبارها موجب نگرانی بارز می شوند و وقت گیرند ( بیش از یک ساعت از روز را به خود اختصاص می دهند ) یا به طور قابل ملاحظه ای در کارکرد عادی ، شغلی ، تحصیلی یا فعالیتهای اجتماعی و روابط شخص تداخل می کنند .
د ) اگر اختلال محور یک دیگری وجود نداشته باشد محتوای افکار وسواسی محدود به آن نیست ( مثلاً اشتغال ذهنی با غذا در ضمن وجود اختلال بدشکلی بدن ، اشتغال ذهنی با داروها در ضمن وجود یک اختلال ناشی از مواد اشتغال ذهنی یا ابتلا به یک بیماری جدی در ضمن وجود خود بیمار انگاری ، اشتغال ذهنی با کششها و تخیلات جنسی در ضمن وجود نا بهنجاری جنسی یا نشخوار ذهنی احساس گناه در ضمن وجود اختلال افسردگی اساسی .
ه ) اختلال ناشی از تاثیر فیزیولوژیکی مستقیم یک ماده ( مثلاً یک داروی قابل سوء مصرف ، یک داروی تجویز شده ) یا یک حالت طبی عمومی نیست . ( توکلی زاده ، کمال پور ، توزنده جانی ۱۳۸۳ )
۳- اختلالات شخصیتی : براساس DSMIV اختلالهای شخصیتی در ۳ دسته قرار می گیرند .
A ) شامل اختلالات پارانوئید ، اسکیزوتایپال .
B ) شامل اختلالات ضد اجتماعی ، بینابینی ، نمایش ( Histrionic) و خود شیفته ( Noreissitic) .
C ) شال اختلالات وابسته ، وسواسی ، جبری ، دوری گزین و طبقه بندی نشده شامل ( انواع افسردگی ، پاسیواگرسیو که ما به بررسی اختلالات شخصیت پارانوئید و ضد اجتماعی می پردازیم .